T POLITIEKE DRAMA
in Fronkriik
Vernieuwd en verjongd bestuur
in de Katholieke Partij
in ons gewest
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Fluitman eere-voorsitter
De Gaull@ soreekt mannelijke taal
Amerikaansche bisschop
pen bezorgd
Nieuwe bepalingen
inzake deblokkeering
Maandag 19 November 1943
De r.k. staatspartij
in den Rijkskieskring
Den Helder heeft Zaterdag
middag in ,,'t Gulden Vlies"
te Alkmaar een flink be
zochte een zeer belangrijke
algemeene vergadering ge
houden onder presidium van
den wnct voorzitter van den
kieskring den heer H. Nolet.
In zijn openingswoord heeft
hij gewezen op het bijzon
dere karakter van de bijeen
komst, omdat het ruim zes
jaar geleden is, dat de kring
Den Helder officieel bijeen
kwam. Wij zijn sinds dien
tijd allen rijker geworden
aan ervaringen, vooral van
minder aangenamen aard.
Met Gods hulp zijn wij er
goed doorgekomen. Veel is'er
vernietigd en de gevolgen
daarvan zal ons vroeger zoo
bloeiende vaderland nog ge
slachten lang ondervinden.
Onze Partij was bloeiend, toen
wij haar, gedwongen door den
bezetter, moesten opgeven. Dat
was een slag, want velen hadden
in de Partij een stuk van hun
leven liggen. Er volgde toen een
vierjarig tijdperk van schijndood
zijn. Achter de coulissen werd
echter doorgewerkt. In het eer
ste bezettingsjaar werd zelfs nog
clandestien vergaderd, ten kan
tore van mr. Leesberg. Daar
hebben wij ons beraden, wat er
te gebeuren stond. Thans hebben
wij weer een vrije regeering met
H.M. de Koningin. Zij leve!
(Applaus).
Het verlies van groote
meesters.
De voorzitter kon thans de ba
lans opmaken. Verheugend is het
feit, dat de menschen van onzen
kring nu aanstormen, in grooten
getale,, oud en jong. Eerst thans
kunnen wij zien, welke plaatsen
zijn opengevallen. Van de opge
stelde troepen blijken er twee
„generaals" gesneuveld te zijn,
de onvergetelijke K. Goseling en
mr. T. Verschuur. Wij beschouw,
den Goseling als een persoonlijk
vriend, in wiens handen onze be
langen veilig waren. Ook het
heengaan van mr. Verschuur, is
een groot verlies. In de vele
vooraanstaande functies, die hij
bekleedde, verdedigde hij onze
beginselen. En juist toen de vrij_
heid wenkte, betaalde hij aan de
S.D. de tol voor zijn opoffering.
De voorzitter verzocht mag.
Stokman een Onze Vader te wil
len voorbidden voor hun ziele-
rust.
Aanderen staan op de bres.
"Er staan", aldus spr., "gelukkig
anderen weer op de bres, o.m. oude
bekenden als de heeren Jac. Groen en
E. J. M. Stumpel. De voorzitter sprak
de Iroop uit, c'at zij nog lang het ver
trouwen van den kring zullen mog'en
hebben.
Hartelijke en waardeerende woor
den werden door den voorzitter ook
gericht tot den vorigen kringvoorzit
ter, den heer Fluitman die in dit
Gewest zooveel voor de goede zaak
heeft gedaan. Om gezondheidsredenen
zal hij niet In het bestuur terug-
keeren.
Hij werd onder applaus bij accla-
itie
matte tot eere-voorzitter benoemd.
De taak van het voorloopig
bestuur.
De heer Nolet heeft d'aarna ver
antwoording afgelegd van de werk
zaamheden var/ 't voorloopig bestuur.
Er was geen contact met de afdee-
lingen en zoo was het ook met de
topleiding. Eindelijk kwam er een
manifest, d'at opriep tot verjonging,
vernieuwing en studie. De oud-voor
zitter, d'e heer Fluitman, kon het
presidium niet meer waarnemen. Toen
heeft spr. zich bereid verklaard die
functie voorloopig aan te nemen. De
heer v. d. Wildenberg werd bereid
gevonden het secretariaat op zich te
nemen. Dit voorloopig bestuur heeft
getracht zoo spoedig mogelijk den
wagten weer in het rechte spoor te
zetten. Dat was met zoo eenvoudig.
Er waren geen bescheiden meer, geen
bezittingen, geen partij- en geen
kringTeglementen. Mogelijk zijn er
daardoor betreurenswaardige dingen
geschied. De omstandigheden hebben
dit echter meegebracht. Zoo wist spr.
dat de termijn voor het stellen der
candidatenveel te kort geweest.
Spr. geloofde echer, dat het voorloo
pig bestuur recht heeft op het ver
trouwen van den kring.
Sprekende over het Manifest, meen
de de voorzitter het te moeten toe
juichen, dat in dit Manifest een op
roep wordt gedaan tot de jongeren.
Ook zij zullen een plaats moeten heb
ben in verantwoordelijke posities.
Bestuursverkiezingen.
De oudvoorzitter, de heer Fluitman
heeft daarna de jongere generatie op
het hart gedrukt, de eenheid in eigen
kring te béwaren gedachtig het motto:
sta pal: houd de wacht, verdedigend
het erfdeel der vaderen.
Vervolgens was de verkiezing van
een voorzitter aan d'e orde. Door het
bestuur waren candidaat gesteld de
heeren H. Nolet en E. J. M. Stumpel.
Met vrijwel algemeene stemmen werd
de heer Nolet tot voorzitter gekozen.
Hierna werd overgegaan tot de ver
kiezing van 9 leden van het bestuur
voor Ce drie Statenkringen Zaandam,
Hoorn en Den Helder. Deze verkie
zingen lokten, nogal wat discussie uit,
vooral van de zijde van de af deeling
Schoorl, die op het stembiljet graag
de leeftijden en .beroepen za»? ver
meld'. Aan dit verlangen werd ten
slotte void aar/.
De verkiezingen hadden tot resul
taat dat gekozen werden:
voor Statenkring Hoorn: H. v. d.
Berg' (Hoorn); J. de Boer Wzn. (Ob-
dam); C. Buisman (Enkhuizenl: D.
Bijvoet (Onderdtjk); L. Fluitman
(E'nkhuizen). P. Hoek (Bovenkarspel)
J. B. v. Kampen (Spierdijk); N. J. H.
Raat (Wervershoof) en H. N. Smits
(Hoorn1).
Voor Statenkring Den Helder: J.
Blokdijk (Tuitjenhorn-Harenkarsnel)
Jac. Bruin (Langedijk); W. Dekker
(Schagen); W. Doedens (*t Zand); C.
Jong (He erhugo waard' Noord.); P.
Luyckx (Den Helder); Jac. Weel
(Langedijk) en G. J. M. v. d. Wilden
berg (Heerhugowaard Zuid).
Voor Statenkring Zaandam: C.
Clynck (Zaandam); C. v. Diemen
(Uitgeest)N. J. Hooischuur (Koog' a.
d. Zaan); dï. J. J. Jungerhans (Alk
maar); J. J. v. Slingerland (Alkmaar)
J. de Lange (Zaandam); N. v. Luyt
(Kromenie); C. A. de Roy v. Zuider-
wijk (Wormerveer) en P. de Vries
Castrieum); allen in alphabetische
volgorde.
Tot afgevaardigden in den Partij
raad werden, op voorstel van het
voorloopig bestuur bij acclamatie
verkozen, de heeren: E. Clijnk (Zaan
dam); L. Fluitman (Enkhuizen); mr.
A. V. M. Leesberg (Alkmaar); N. .J.
H. Raat (Wervershoof); Jac. Weel
(Langediik); G. J.' M. v. d'. Wilden-
berg'en (Heerhugowaard) en D. Wol-
dendorp (Alkmaar) en tot plaatsver
vangers' de heeren; J. de Boer Wzn.
(Obdam); J Elders (Bovenkarspel; N.
J. Hooischuur (Koog a, d. Zaan); J.
Kamp (Wormer); G. J. v. Slinger
land' (Alkmaar) en P. Tromp (Heer
hugowaard).
De zeereerw. heer pater mag. dr. S.
Stokman O.F.M., heeft daaTop een
gefundeerd en boeiend betoog gehou
den over "Herstel en vernieuwing
ook m de politiek", waarvan wij el
ders m dit nummer een verslag heb
ben afgedrukt.
De verdere agenda kwam. door
tijdnood, nogal in de verdnik-
king Zoo o.m. de behandeling
van 'het Urgentieprogram. Zeker
zou, wanneer de tijd niet zoo be_
Derkt was geweest, over dit punt
nog discussie zijn ontstaan.
Het financieel verslag
van den wnd. penningmeester
kon kort zijn, want de kas en
vele bescheiden waren door de
moffen in beslag genomen. Er
was op dat tijdstip nog ongeveer
1800 gulden In kas. Om het be
stuur weer normaal te kunnen
doen functioneeren. was voorge_
steld, de contributie op f 150
ner nersoon te bepalen en wel
bedoeld als bijdrage voor de par
tij (50 cent), voor den kring (25
cent) en voor de afdeelingen
(75 cent). Ook dit punt lokte
veel discussie uit. Velen vonden
dit bedrag een bezwaar. Er kwa
men voorstellen van pater mag.
Stokman en het Tweede Kamer
lid de heer E. J. M. Stumpel, de
kasgelden van de afdeelingen op
te voeren, door het houden van
collecten etc.
De afd. Langedijk teekende
protest aan tegen de wijze waar
op het voorloopig bestuur was
samengesteld, zonder dat de af
deelingen daarop eenigen invloed
hadden kunnen uitoefenen De
toenmaals heerschende moeilijke
omstandigheden waren h.i. daar
voor geen excuus.
De voorzitter, de heer Nolet,
heeft ten slotte dank gebracht
aan de vergadering, voor het in
hem gestelde vertrouwen, door
zijn benoeming tot definitief
voorzitter.
J0
DE FRANSCHE communis
ten hebben zich tijdens
een bijeenkomst van de drie
groote partijen, welke Zon
dagmiddag in het Paleis de
Bourbon is gehouden, uitge
sproken voor Felix Gouin
(den president van de consti-
tueerende vergadering) als
candidaat voor de functie van
hoofd der regeering.
In zijn radiorede van Zater
dagavond beeft De Gaulle voor
het geheele volk de dramatische
gebeurtenissen van de afgeloopen
twee dagen uiteengezet. De Gaulle
zeide, dat het in zijn bedoeling
had gelegen, geen enkele belang
rijke politieke strooming of poli
tieke partij van de regeering uit
te sluiten. Hij bracht de eischen
der communisten ten aanzien van
een der drie sleutelposities in het
kabinet, buitenlandsche zaken,
oorlog of binnenlandsche zaken,
in herinnering en verklaarde: „Ik
kan. deze voorwaarde niet aan
vaarden. Ofschoon ik bereid was
de mannen uit de partij in kwestie
uitgebreid in het economische en
sociale werk van het kabinet te
betrekken en hun de desbetref
fende ministeries toe te vertrou
wen, was ik aan den anderen kant
van meening, dat ik hun niet de
drie plaatsen, die de buiteenland-
sche politiek beheerschen, kon
toevertrouwen, n.l. de diplomatie,
die er uitdrukking aan geeft, het
leger, dat die politiek ondersteunt
en de politie die deze dekt. Wan
neer ik anders had gehandeld,
zou ik niet in staat zijn geweest
de verantwoordelijkheid te aan
vaarden' voor de Fransche poli
tiek van evenwicht tusschen twee
zeer groote machten een poli
tiek, die ik absoluut noodzakelijk
acht in het belang van het land
en in het belang van den vrede.
De Gaulle voegde daar aan
toe, dat hij zijn mandaat aan
de Assemblee nationale te
ruggaf; wanneer deze besloot
iemand anders op te dragen
de regeering op zich te nemen,
zou hij zich zonder bitterheid
terugtrekken. Wanneer daar
entegen de assemblee weder
om hem die opdracht gaf, zou
hij zijn best doen nog beter
het belang en de eer van
Frankrijk te dienen.
De M.R.P. en de gedeputeerden
van de rechtsche partijen hebben
opnieuw te kennen gegeven, dat
zij heden, indien noodig, weder
om voor generaal De Gaulle zul
len stemmen. De socialistische
partij is met haar 146 zetels ver
deeld. De linkervleugel wenscht
het niet op een breuk met de
communisten te laten aankomen,
terwijl de rechtervleugel zich
niet van de M.R.P. wil losmaken.
M.R.P. trouw aan
De Gaulle.
De Mouvement Republicain Po
pulaire zal zijn stem aan geen an
deren leider geven dan aan De
Gaulle. Aldus verklaarde Schu
mann, de leider van de M.R.P.,
tijdens een gehouden vergadering
van 15 afgevaardigden der drie
Tn de centrale provin
cies van Brttsclr-Ind'lë
rijn de laatste 6 maan
den 40.000 menschen
aan cholera gestorven.
In Belgische politieke
kringen is men ten
zeerste verrast over het
aftreden van de Gaulle
welke beslissing een
ernstige politieke crisis
wordt genoemd. Het
aantal door de Belgi
sche krijgsraden uitge
sproken doodvonnissen
bedroeg 1 Nov. 2105.
Z.H. de Paus heeft hij
gelegenheid van het
eeuwfeest van 't Apos
tolaat des gebeds een
radio-toespraak tot het
Spaansche volk gericht
en het aangespoord in
onverflauwde verknocht
heid aan zijn traditie
recht naar het doel te
gaan, zoo zichtbaar door
de Voorzienigheid aan
gewezen. De Vrije
Universiteit van Brus
sel heeft aan wijlen
Pres. Roosevelt posthuum
het doctoraat "honoris
causa" toegekend.
Het proces te Neuren
berg zal Dinsdag te tien
uur beginnen.
Bekende bouwmeesters
als de heer W. N. Du
dok te Hilversum, de
heeren V. Tijen en
Maaskant uit Rotterdam
zullen hun medewer
king verleenen bij het
maken van plannen voor
den wederopbouw van
Velsen. De productie
van dekens heilaagt
thans 200.000 per maand
De toestand ln de
schoenindustrie is ech
ter niet rooskleurig en
de verwachte productie
van 600.000 paar p. mnd.
ln Januari zal niet wor
den bereikt. De be
grooting van Amster
dam wijst e en tekort
aan van 50 mllltoen.
Voor het eerst sinds vele jaren was de veemarkt te Zwolle weer
„vrij". De boeren uit de omgeving hebben van deze gelegenheid
een dankbaar gebruik gemaakt om hun gehavende veestapel
weer aan te vullenzonder voor ieder beest een aankoopver
gunning noodig te hebben. (Foto: Henneke-P.)
groote politieke partijen in het
Palais Bourbon."
Namens de S.F.I.O. verklaarde
Vincent Auriol, dat de socialisten
niet voor een candidaat zouden
stemmen, die niet door de beide
andere partijen zou worden aan
vaard. Auriol stelde voor, dat
deze delegatie van 15 zich naar
generaal De Gaulle zou begeven,
om sommige punten op te helde
ren. De communisten waren hier
echter tegen. De vertegenwoordi
gers der drie groote partijen zul
len echter heden het contact be
waren.
In het slotrapport van het Con
gres van Bisschoppen der Veree-
nigde Staten wordt te kennen
gegeven, dat naar hpn meening
de tegenwoordige vrede buiten
gewoon bedriegelijk is. De nieu
we politiek van trachten naar
evenwicht tusschen de mogend
heden evenals de vervanging van.
het „rechtsbeginsel door dat van
de noodzaak" zullen volgens hen
tot een nieuwen oorlog leiden. De
bisschoppen stellen vast, dat er
een ernstig ideologisch conflict
bestaat tusschen de Sovjet-Unie
en de westersche democratieën
en zij beschuldigen eerstgenoemd
land ervan, dat het elk ander
land in zijn politiek stelsel wil
betrekken
Voor het overige waren de bis
schoppen van meening, dat Euro
pa met spoed financieelen steun
in den vorm van credieten moet
hebben en dat er met de andere
geallieerden moet worden samen
gewerkt, waarbij echter geen
sprake mag zijn van „immoreel
schipperen, waardoor de vrede
een einde zou nemen".
De onderteekemaars van het
rapport waren mgr. Spellmann,
bisschop van New-York, mgr.
Stritch, bisschop van Chicago en
mgr. Cushing, bisschop van Bos
ton.
Volgens een nieuwe aanvullings
beschikking deblokkeering 1945
zal ten behoeve van loonen, pen
sioenen, wachtgelden, lijfrenten
e.d. voortaan allereerst het girale
tegoed moeten worden aangespro
ken. Pas als dit ontoereikend
blijkt te ziin, mag geblokkeerd
tegoed worden vrijgegeven. In de
tweede plaats zal voortaan onder
bepaalde voorwaarden voor le
vensonderhoud niet meer f 50.
doch f 100.per 14 dagen in con
tanten worden Vrijgegeven, waar
bij eveneens in de eerste plaats
de girale rekeningen worden be
last. Uitbetaling van achterstal
lige dividenden en couponbetalin
gen mogen alleen voldaan worden
op een geblokkeerde rekening van
den begunstigde. Tenslotte is er
een wijziging gekomen in de re
geling van een giraal gedeelte
van de rekening voor andere be
drijven dan kleinbedrijf, ten aan
zien waarvan een verklaring van
de Kamer van Koophandel noo
dig ls.
De overblijfselen van de Duit-
sche vloot zuilen verdeeld worden
tusschen de V.S., Groot-Brittan-
nië, Frankrijk en de Sovjet-Unie.
Pater Damasus, directeur der
Sint Fidelisvereeniging te Breda,
ls benoemd tot nationalen direc.
teur der Derde Orde en wordt in
verband daarmede overgeplaatst
naar Nijmegen.
HERSTEL EN VERNIEUWING
OOK IN DE POLITIEK
(Vervolg van pag. 1)
De tendenz van de N.V.B. is
een beweging, geladen met dyna
miek. Dat is op zichzelf goed. Wij
zijn ook wars van verstarring.
Maar juist omdat de beweging dy
namisch is, is het nu nog niet te
voorspellen, wat er uit te voor
schijn komt. De N.V.B. zou ook
graag de confessinoeeele organi
saties vervangen zien door alge
meene, zij het dan met behoud
van onze katholieke standsorga
nisaties.
De Bisschoppen hebben ech
ter uitdrukkelijk alle katho
lieken aangespoord in de
eigen katholieke organisatie
te treden, op elk terrein van
het leven, om onze beginse
len uit te dragen en in de re
geering invloed te kunnen
uitoefenen, voor de doorvoe
ring van onze gedachten in
het practische leven. Wel
staan wij sympathiek tegen
over groote samenwerking,
doch wij willen onze. eigen
organisaties op soc., econo
misch, cultureel en politiek
terrein, daaraan niet zien op
geofferd. Dan zouden wij ons
zwak maken en overgeleverd
zijn aan de gratie van ande
ren. Dat risico mogen wij
thans niet nemen.
Er zijn in de N.V.B. veel emi
nente personen, doch ook ande
ren, die ons niet zoo sympathiek
gezind zijn. De intrinsieke waar
de van ónze partij bestaat ook
hierin, dat wij onze beginselen op
elk terrein kunnen doen door
dringen, niet om ons katholieke
beginsel te dienen, doch om het
Vaderland te dienen. Want in ons
beginsel ligt de meest juiste ge
dachte, voor een goede functio
neering van het maatschappelijk
levert.
U rgentieprogr am.
Er zijn diepe wonden geslagen,
nationaal en internationaal. Daar
om moeten wij opnieuw onder het
oog zien, wat net meest urgent is.
Hiervoor is een Centrum voor
Staatkundige yorming opgericht
en hebben wij voorloopig al een
ontwerp-urgentieprogram. Met in
achtneming van de ingekomen re
acties. zullen wij straks met een
definitief urgentieprogram voor
den dag komen. Het laat een
nieuw geluid hooren en getuigt
van vooruitstrevendheid.
Wij zullen nu reeds met andere
partijen overleg moeten plegen
over punten, die wij straks geza
menlijk zullen trachten te ver
wezenlijken.
Spr. zou graag verjonging in de
partij zien. Daar wordt trouwens
reeds aan gewerkt. Er zijn acht
jaarklassen, die nooit hun invloed
hebben kunnen doen gelden. Zoo
veel mogelijk klassen en standen
zullen vertegenwoordigd moeten
zijn. Leeftijd alleen zal niet den
doorslag mogen geven, slechts ge
schiktheid. Tenslotte heeft Mag.
Stokman nog de vraag behandeld,
of een N.V.B.-er lid kan zijn van
de Staatspartij. Hij meende die
vraag bevestigend te kunnen be
antwoorden, zoolang de N.V.B.
geen partij is. De meeste katho
lieken, die lid zijn van de N.V.B.
staan op het juiste standpunt, dat
zij bij de a.s. verkiezingen, de
eigen katholieke partij zullen,
steunen.
Spr. besloot zijn aandachtig toe
gehoorde rede met de epwekking,
zich te bezinnen op de eigen ka
tholieke beginselen, zeker in een
tijd vol beroering en gisting, als
wij thans beleven.
