PROBLEMEN der loonvorming
SEYSS 1NQUART
sr Dzn.
de eerste Quisling in Europa
tracht zich schoon te pleiten
id te
ad
rAMMA
lediende
Alkmaar
Nieuw NoordKollandsch Dagblad
Het Arbeidscongres
FELLE BRAND OP
ROLDUC
Raalsle
nieuws
De betere verhouding
tusschen werkgevers
en werknemers
COED NIEUWS
VOOR DE ROOKERS
Belangrijke prijsverlaging
Hij neemt' Hitier tegen diens kliek in bescherming
member 1945
;e dagen ge-
de marine-
(Curagao) is
geschat op
'ordt gedeel
ing gedekt,
gelegde- ge
wordt op
t verzekerd.
materiaal
De radiozen-
heldhaftige
inepersoneel.
in reparatie
als een aan-
sen en de
5 Nationale
ik is in
De directie
de autoritei
pen gedaan
tijde van de
waarde van
had, in haar
30 NOV. 1945
Li
7.50 Ochtend.
tU. G. ten Ha-
en; 9.00 Gra-
uziek bij den
ek; 11.45 Be-
ingenen; 12.35
13.00 Nieuws
ide orkesten;
Vrouw; 16.30
.7.45 Reginald
01 Graag ge-
9.00 Nieuws-
2015 Disco-
Ie Brug; 21.30
Orkest; 23.01
Avondwijding
ïr. Kwantes.
M.:
=ramma; 14.00
Nieuwsberich-
en gaat; 19.00
jgramma voor
Brug; 21.45
den drempel
itaire uniform
oor hem ech-
Itje erbij neer
iige jaren ge
nten te Uit-
na afloop van
ij daar in een
jn administra.
liet hij zich
ulks absoluut
ups en downs
;ie in 1921 tot
?r een stijging
ede door zijn
met sprongen
ledental van
na 600 leden,
an het vier-
Koster tevens
iaat der corv
ee jaren later
tot secretaris
ij ding van de
Rundvee en
in Noordhol-
lem een mooi
r "het uitvaar-
□rschriften de
het rundvee
te nemen.
streven de
erij op een
au te brengen.
ter hand van
ellingen van 't
n 1923, 1928 en
yu den.
ie, mede door
eeds de hoog
st meest pro-
t onze provin-
streefde naar
*pen en hij
feit in de ge-
"ij.
jaren, en nu
7an de L.T.M.
voor den jaar
aar Hoorn te
de thans ont-
t de provincie
m hem treffen
ijn eigenlijken
- zal het stof
fen zoo graag
Begraafplaats
aarde worden
Zit-Slaapk,
r. water, op
ider pension,
o. 14007 bur.
&.R zoekt on-
event. g"e-
ebruik van
aar of naaste
en onder no.
t blad.
.meisje
ondelstraat.
Donderdag 29 November 1945
(Van onzen eigen redacteur)
Een historische bijeenkomst had Woensdag plaats in den
Stadsschouwburg te Utrecht. Daar waren alle „prominenten" op i
sociaal gebied in ons land bijeen onder leiding van de Stichting van
den Arbeid. Het was, zooals de voorzitter, mr. D. U Stikker, in zijn
openingsrede opmerkte, voor het eerst in de historie van ons land,
dat er uit eigen initiatief een representatieve bijeenkomst is belegd
in groot formaat van de georganiseerde werkgevers- en arbeidersbe
weging in ons land. Dit congres had hetzelfde doel als de Stichting
in het algemeen, die reeds onder de bezetting tot stand gekomen is:
„de verantwoordelijke persoonlijkheden uit de kringen van werk
gevers en arbeiders geven, in gezamenlijk verband, en niet meer
zooals voorheen gescheiden, uiting aan hun eenparig streven om in
eendrachtige samenwerking en in nauwe relatie met de overheid,1
de sociale nooden van ons volksbestaan te lenigen en de sociale
vraagstukken van den dag tot een bevredigende oplossing te bren
gen." Het was een gezamenlijke manifestatie van de gemeenschap
pelijk gevoelde verantwoordelijkheid ten aanzien van ons volksbe
staan, bijgewoond o.a. door den minister van Sociale Zaken, den
heer W. Drees.
Gistermorgen om tien uur is
door onbekende oorzaak op een
der slaapzalen van Rolduc, het
bekende onderwijsinstituut van
het middeleeuwsche klooster te
Kerkrade, brand uitgebroken.
De vlammen grepen zeer snel
om zich heen en de brandweren
van de omliggende gemeenten
en van de steenkolenmijnen ruk
ten uit om bij het blusschings-
werk te helpen. Om twaalf uur
was men het vuur nog niet
meester. Toen stond ook de uit
kijktoren in brand De kostbare
bibliotheek is in veiligheid ge
bracht.
Nader wordt gemeld, dat de
soort ligt dan op 8 en de duurste
op 20 cent. Cigarillos worden ver
laagd tot gemiddeld 10 ct. per
stuk, terwijl „sprietjes", waarvan
er 20 in een rantsoen ,gaan, ten
hoogste 5 ct. per stuk mogen kos-
teri.
Ofschoon deze prijzen nog be
langrijk boven het peil van voor
den oorlog liggen, moet men niet
uit he£.cpg verliezen, dat de prijs
van de ruwe tabak op het oogen-
blik aanzienlijk hooger is dan
voor den oorlog. Ook de hoogere
loonkosten spelen bij den klein
handelsprijs een belangrijke rol,
evenals de veel hoogere sociale
lasten, terwijl voorts de accijns-
en omzetbelasting een veelvoud
bedragen van de voor den oorlog
verschuldigde rechten.
Deze factoren gelden eveneens
Britsche politie heeft op een ille
gaal stoomschip geschoten, dat
met meer dan 200 Joodsche
vluchtelingen uit Griekenland in
Palestina arriveerde, waarbij acht
Joden werden gedood en 78 ge-
wond.
ten zullen voorloopig 60 cent per
pakje blijven, dank zij tijdelijke
verlaging van den accijns. AI zul
len de vroegere prijzen nog wel
eenigen tijd buiten ons bereik
blijven, de kwaliteit van -de ruwe
tabak is zoodanig dat de Neder-
De voorzitter heeft verder uit
voerig een en ander over de be
doelingen van het Congres en
over het ontstaan en het streven
van de Stichting verteld. Herin
nerd werd aan den strijd tegen
den bezetter; toen Woudenberg
op de arbeidersbonden werd los
gelaten, weigerden de werkgevers,
het N.A.F. als de werknemers
organisatie te erkennen.
In de samenwerking van de
Stichting staat het zelfdoen van
de bedrijfsgenooten voorop: er
zijn verschillende urgente onder
werpen aanhangig en in voorbe
reiding. De Stichting erkent de
principieels verscheidenheid der
aangesloten organisaties. De neu
trale middenstand moet zich over
de medewerking nog formeel uit
spreken. De Stichting is door de
Regeering erkend als officieele
adviesinstantie op sociaal gebied.
Verder deelde de voorzitter o.a.
mede dat een sterkere, formeele
eenheid aan werkgeverszijde in
wording is. Ook richtte hij zich
tegen het verkeerde eenheidsstre-
ven, zooals dat o.a. in de een
heidsvakbeweging tot uiting komt
en hij vroeg respect voor eiken
Nederlander, „die een innerlijke
behoefte heeft zijn meening tel
kens weer zegenrijk te toetsen aan
beginselen van religieuze levens
overtuiging".
Enkele problemen
van het sociale terrein passeerden
dezen dag op het congres de re
vue. Zoo sprak prof. mr. M. G.
Levenbach, hoogleeraar aan de
gemeentelijke Universiteit van
Amsterdam, over de verhouding
tusschen 'werkgever en arbei
der, vroeger en nu. Hij bezag deze
verhouding historisch onder de
aspecten van macht, recht en ge
zindheid, ging de ontwikkeling
van de vakbeweging van de laat
ste honderd jaar na, bezag de Ka
mers van Arbeid ingevolge de
wet-Kuijper van 1897 als de pri
mitieve voorlooper van de be
drijfsorganisatie, herinnerde o.a.
aaii de encycliek „Rerum Nova
rum", aan de verschijning van het
Paaschmanifest in 1919, enz. enz.
Komend tot dezen tijd zag hij
de Stichting als een gezagsorgaan
met een, beperkt, gemeenschaps
belang. Hij -«miste in de statuten
de vermelding, dat het algemeen
belang gediend moet worden
(maar dat dit toch tot zijn recht
komt in de taak van het toezicht
der overheid, zooals ook in de
openingsrede tot uiting is geko
men. waar erkend werd, dat, bijv.
bij het voorstellen van het loon
niveau „de macht van de onder
nemers en arbeiders nooit mag
leiden tot uitbuiting van den con
sument").
Verder zag inleider een bezwaar
in het feit, dat bet zwaartepunt
ligt in de leiding van de Stichting.
Hier moet gewaakt worden voor
democratie. In elk geval wordt in
en door de Stichting een nieuw
stuk recht verwezenlijkt, waarin
het vooral zal gaan om de gezind
heid, de gerechtigheid.
In ae gedachtenwisseling wer
den door eenige sprekers aanvul
lingen gegeven op de historische
beschouwingen; dr. Kortenhorst
vroeg wat inl. er van dacht de
Stichting niet alleen te bekleeden
met publiekrechtelijke bevoegd
heid, maar ook te doen uitgroeien
tot een deel der Staten-Generaal
als een Sociale Kamer..
Prof. Levenbach gaf langs een
omweg te kennen, dat hij daarvan
geen voorstander is.
„Loonvorming"
was het onderwerp, dat prof. C.
P. M. Romme, voorzitter van het
College van Rijksbemiddelaars,
inleidde met een heldere uiteen
zetting van taak een bevoegdheid
van dat college. Sinds 15 October
1945 staat vast, dat geen wijziging
gebracht mag worden in de loo-
nen, zonder toestemming van de
Rijksbemiddelaars. Dit beteekent
niet, dat dit college loondictatuur
uitoefent. Het is gebonden aan
verschillende bepalingen, o.a.
overleg met het departement.
Maar nog meer aan economische
kabels! Het heeft niets te zeggen
over de prijzen, hoewel de ver
houding tusschen loonen en prij
zen zeer belangrijk is en bepaald
wordt door factoren, die zelfs on
afhankelijk zijn van de vrije keu
ze der overheid. Verder is er de
invloed van cbronische begroo-
tingstekorten, valuta-verhoudingen
enz.
Prof. Romme gaf verschillende
beschouwingen over de mogelijk
heden om het algemeen reëel
loonpeil te bepalen. De kern
daarvan ligt in de arbeidsproduc
tiviteit. Opvoering van de produc
tie is de motor, de krachtbron,
van de onlangs (in de Troonrede
Red.) genoemde verruiming van
het levenspeil. Hierbij gaat het,
zooals prof. Romme in het debat
verduidelijkt, niet om de indivi-
dueele prestatie van den arbeid,
maar om de algemeene productie
mogelijkheid van den arbeid-als-
geheel.
Het algemeen niveau van het
g e 1 d lo o n en het bijzonder re-
eele loonpeil in eiken bedrijfstak
kunnen wel door de Rijksbemid-
de'^irs worden vastgesteld. Hier
bij moet rekening gehouden wor
den met de exportmogelijkheden
en met een rechtvaardige onder
verdeeling van de deelen van het
inkomen dat toekomt aan den ge-
zamenlijken arbeid.
De landelijke loonenregelingen
zijn een urgente en moeilijke aan
gelegenheid. Het gaat hier vooral
om de coördinatie van de loonen.
Voor de toekomst zal een ge
zamenlijk orgaan voor loonen en
prijzen noodig zijn. Het bedrijfs
leven moet deze zaak zelf ter
hand nemen, onder toezicht van
de overheid.
Hiertegen werden in het debat
stemmen gehoord, die prof. Rom
me niet overtuigden. Verder gaf
ir. Heijmeijer namens de Stich
ting van den Landbouw uiting
aan wenschen ten aanzien van de
loonen van de landarbeiders. Op
dit en andere punten komen wij
in nadere beschouwingen terug.
Het vooral door de boeiende
besprekingen in de middagzitting
interessante en nuttige congres is
om half vijf door den tweeden
voorzitter, den heer E. Kupers,
met enkele slotbeschouwingen in
het kader van den dag, gesloten.
Radio Moskou heeft medege
deeld, dat besloten is tot benoe
ming van Roedioenof tot ambas
sadeur van de Sovjet-Unie in
Griekenland.
brand op Rolduc is gebluscht en voor den prijs van kerftabak, die i landsche tabaksindustrie in staat
geen van de uit historisch oog- 1 thans op gemiddeld 52 cent per I is een zeer goed product af te le-
KalcfTMib-o öaiiriii„Tar, Kooff 40 sram is vastsesteld. De sisaret— t vererl.
punt belangrijke gebouwen heeft 40 gram is vastgesteld. De sigaret
bereikt.
Toen de brand ontdekt werd,
sloegen de vlammen reeds boog
uit het dak, boven een van de
zolders van het z.g. Klein-Rolduc,-
een gedeelte van het gebouwen
complex, dat ongeveer "honderd
jaar geleden werd gebouwd. On
der dit dak bevindt zich enkele
verdiepingen lager de bibliotheek,
welke werd ontruimd. Dank zij
de buitengewoon krachtige in
spanning der brandweerlieden
was om half een het gevaar voor
uitbreiding geweken. Toen was
de kerktoren in Klein-Rolduc af
gebrand terwijl de slaapzaal „5"
geheel en de daaraan grenzende
vleugel, waarin de bibliotheek
ligt, gedeeltelijk uitgebrand. Tij
dens het blusschingswerk hebben
de 450 leerlingen, die Rolduc her
bergt, belangrijke hulp verleend
bij het' beveiligen van den inboe
del. Daar slaapzaal „5" is uitge
brand en slaapzaal „6" door wa
terschade totaal onbewoonbaar
is geworden, moet voor ongeveer
honderd interne leerlingen een
onderkomen voor den nacht wor
den gezocht. Persoonlijke onge
lukken deden zich niet voor.
kiET DEZE WOORDEN besloot de aanklager de zitting, die bjjna
geheel gevuld was met de kwestie van Oostenrijk, waarin Seyss
Inquart de groote verradersrol heeft gespeeld en welke kwestie het
lugubere begin was van een reeks van misdaden. De aanklachten
waren fel en scherp en de verrader toonde nu en dan groote onrust.
Met ingang van 1 December a.s.
wordt de gemiddelde prijs voor
sigaren belangrijk verlaagd. De
groote sigaren, die thans gemid
deld 18.5 ct. per stuk kosten, zul
len gemiddeld 15.5 cent per stuk
gaan kosten. De goedkoopste
Ter sprake kwamen verschil
lende brieven van Von Papen en
Seyss Inquart, gericht aan Hitier,
In deze brieven wordt onomwon
den de weg gewezen naar de
verovering van Oostenrijk.
De verdediger van den Reichs-
kommissar had een zwak oogen-
blik, toen bij het ter sprake
brengen van een brief, hij te
kennen gaf, dat dit stuk vermoe
delijk wel anders geschreven zou
zijn, wanneer de schrijver had
geweten, dat het hier ter tafel
zou komen. Waarop de aanklager
droog antwoordde, dat dit wel
met alle documenten het geval
zou zijn. Ook werden de bewij
zen voorgelezen, waarin stond,
dat Duitschland maandelijks
200.000 mark uittrok om de
de verdedigers wel vast stond.
Een oprechte uiting, waarmede
ieder kan instemmen.
Hess is door de deskundigen
toerekenbaar verklaard voor alle
daden van oorlogsmisdaad, .net
de verzekering, dat hij zich van
deze niet benijdenswaardige po
sitie terdege bewust is. Alleen
bestaat bij hem de neiging zijn
geheugenverlies uit te buiten, om
te ontkomen aan de verhoren.
Goering toont zich nu eens op
gewonden, dan weer zeer ge
amuseerd. Bij het ter sprake
brengen van den moord op Dol-
fuss s.v. raakte hij zeer opge
wonden en schreeuwde: „Nein,
nein", hoewel het Hof een foto
werd getoond, waarop de huldi
ging te zien is van de daders van
Oostenrijksche nazipartij te steu- i dezen moord. Tijdens verschil-
nen.
In een interview, dat een cor
respondent mef den verdediger
van Seyss Inquart had, zei deze
o.rn., dat het heel moeilijk zal
zijn in Nederland getuigen te
vinden, die ten gunste van zijn
cliënt zouden pleiten en dat het
lot van de beklaagden ook voor
lende andere debatten echter
amuseerde hij zich kostelijk en
liet goed merken, dat hij alles
nonsens vond.
Zijn reactie is steeds heftig en
hij wordt wel als het middelpunt
beschouwd van het geheele pro
ces, althans beschouwt hij zich
zelf zoo.
Mussert aan het woord
Na heropening der zitting
verkrijgt Ir. Mussert het
woord om zijn eigen verdedi
ging te voeren. Eerst infor
meert hij of de microfoon
installatie wel goed werkt,
wat den indruk wekt, dat hij
grootsche plannen heeft.
Hij begint met te zeggen,
dat hy zich voelt als een chi
rurg, wiens werk fout beoor
deeld wordt. Hy wil een beeld
geven van hetgeen er in de
afgeloopen 5 jaren is gebeurd.
Iets minder eenzijdig dan de
openbare aanklager deed.
Het was in 1940, aldus Mussert,
mogelijk, dat Hitier den oorlog
zou winnen. Het was toen mijni
taak te voorkomen, dat Neder
land zou worden ingelijfd en dat
heb ik getracht te bereiken met
De Antwerpsche politie
heeft een beruchte
Nederlandsche S. D.-
spionne gearresteerd.
50.000 Vrouwen van
Amerikaansche solda
ten wachten momenteel
op verscheping naar de
V. S. Ook in Noor
wegen is het brood
zonder bon gekomen,
evenals verschillende
soorten gebak. Bij
een tocht van 700 Ame
rikaansche vliegtuigen
over het Himalaya-ge-
bergte zijn elf toestel
len door het slechte
weer verongelukt.
In Palestina zijn door
Joodsche g'ewapende
"terroristen" aanslagen
gepleegd op eenige
kustwachtstations, bij
opsporingen van de da
ders hebben zich on_
eenigheden voorgedaan.
De Chineesche re
geringstroepen vorde
ren langzaam in de
richting ven de Mands.
jcrerijsche hoofdstad.
In New York heerscht
een ongekende misda
den-epidemie, zoodat
de politie moest wor
den versterkt. De
Oostenrijksche volks
partij heeft bij de jong
ste verkiezingen een
groote meerderheid van
stemmen behaald.
Te Londen Is een inter.,
nationale walvischcon-
ferentie geopend, waar-
aah ook Nederland
deelneemt, om maatre.
gelen te bespreken in
verband met de nieuwe
bepalingen.
Men verwacht, dat de
mijnenvegers die op
weg zijn naar Indië
omstreeks Kerstmis al
daar zullen aankomen
en terstond het werk
zullen opnemen.
Namens alle Engeische
vrouwen is op 't eere
graf van de gefusilleer-
den te Bloemendaal een
krans gelegd. Ook de
luchtverbinding1 met
Kopenhagen is thans
hersteld; voorloopig
echter nog niet voor
passagierdiensten.
H.M. de Koningin heeft
aan het Comité "Ne
derland helpt Incïlë" 'n
gift geschonken van
250.000. Nederland
heeft met Canada een
contract afgesloten voor
levering van 5000 paar
den, waarvan er j-eeds
1800 zijn gearriveerd.
De Britsche torpedo-
bootjager "Guilliam" is
aan de Nederl. Marine
overgedragen onder
den naam "Banckert".
mijn voorstel tot een Germaan-
schen Statenbond. Een bond van
gelijkgerechtigde staten stond mij
voor oogen, toen ik mijn nova
aan Hitier samenstelde. Ook het
Engeische volk zou daarin thuis
hooren Mijn standpunt was. dat
de slechtste Nederlandsche re
geering in Den Haag mij liever
was dan welke andere ook.
Als ik een ijdeltuit genoemd
werd, dan wil ik slechts opmer
ken, dat ik in 1940 maar ééni
woord had behoeven te zeggen
om als stadhouder van Himmler
aan de macht te kunnen komen.
Het is juist, dat ik actieve deei-
i neming in de Duitsche oorlogs
voering heb bevorderd, maar dat
deed ik, om de Himmlerkliek in
Nederland den wind uit de zeilen
te nemen en ons te beveiligen te
gen het Aziatische gevaar.
Mussert zei voorts, dat hij de
ordening der Europeesche volken
gewild heeft, toen hij in 1931 de
N.S.B. oprichtte. Spr geeft toe
vermoedelijk een fout te hebben
gemaakt, toen in 1939 de oorlog
uitbrak, door het imperialisme
van Duitschland niet belangrijk
genoeg te hehbben geschat.
Hitier wilde dit imperialis
me niet. Het was zijn omge
ving, die haar wil doorzette.
Deze kliek dreef haar an-
nexionistische streven door.
Mussert zegt ook steeds de
Nederlandsche koloniale be
langen te hebben voorge
staan Het was de N.S.B., die
steeds gevochten heeft voor
een versterking van de ver
dediging van Indië. Daarom
wil hij ook nu wel zeggen,
dat het geld, waarvan de N.
S. B. propaganda maakte, uit
Indië kwam.
Mussert. geeft vervolgens een
uiteenzetting over de doelstellin
gen der N.S.B. Hij zegt vervol
gens, dat de Rijkscommissaris
hem steeds belet heeft zijn eigen
weg te gaan Dan bespreekt hij
de plichten van den Nederlander"
tijdens de bezetting en hij vraagt
zich af, waarom generaal Winkel
man heeft gecapituleerd. Dat be-
teeker.de toch het uitleveren van
onze wapens en de industrie aan
den vijand. Daarmede vergele-
'ken is de hulpverleening van de
N.S.B."ers aan den vijand niet
belangrijk geweest. Voor de on-
dergrondsehe strijders heeft spr.
eerbied, maar niet voor de on-
dergrondsche „schuilers". Hij
heeft gedaan wat mogelijk was
om de gijzelaars te beschermen.
De N.S.B.'ers hebben met ge
kruiste armen toegezien, toen de
Duitschers kwamen, omdat zij uit
het leger moesten gezet. Mussert
heeft zich in Mei 1940 verstopt,
om niet het lot van zijn broer te
deelen.
Na September 1944, toen Schmidt
vermoord was. is het pas voor
hem duidelijk geworden, dat
Himmler in Duitschland den strijd
won en toen was ook voor spr.
het gevecht afgeloopen. Hij Is
nooit voor zijn pleizier of uit
ijdelheid naar Hitier gegaan
Alles wat ik heb kunnen be
reiken, riep Mussert nit, is
winst geweest. Wanneer hij
maar een regeering had kan
nen vormen, was het uit ge
weest met de mistoestanden
in de concentratiekampen.
„Er zaten toch ook N.S.B.'ers
ender de bewakers in de
kampen", interrumpeerde ge
neraal Best, militair lid van
het Hof.
„Maar niet de goede en echte
N.S.B.'ers", antwoordde Mus
sert.
Spr. zegt tenslotte als idealist
gehandeld te hebben, waarbij 'lij
deed, wat zijn plichtsgevoel hem
voorschreef.
Mussert was bijna drie uur aan
het woord geweest.
Generaal Best bracht hem on
der het oog. dat hij zich niet met
generaal Winkelman vergelijken
mocht. .,U hebt gezegd", merkte
generaal Best verder op, „dat u
het schaamrood op de kaken is
gekomen, omdat Nederland na
vier en een halven dag capitu
leerde Was dat soms, omdat' uw
Duitsche kameraden na de ploer
tige verklaring van Goebels als
een dief in den nacht hier binnen,
vielen?"
De president bepaalde hierna
de uitspraak op 12 December a s.
