NIEUW
EINDELIJK ZAL DE ORDE
HERSTELD WORDEN
MAANDAG 10 DECEMBER 1945
BUREAUX
NIEUWE POLITIEK
OP JAVA
„EEN INFAME
VERRAADSTER"
Londen verbaasd over de
resultaten van Singapore
VAN MOOK KOMT
12 DECEMBER
Veertienjarig schaak-
wonder
Hef- wapen van
Mgr. Baeten
RAZZIA IN OMGEVING
VAN HARSKAMP
OLIE ZONDER BON!
TEXTIELPRIJZEN
KERSTVACANTIE IN NEURENBERG
middel tegen documentenkoorts
DAT GEBEURT
IN NEDERLAND
II
41e JAARGANG NUMMER 18803
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; 3.30 per kwartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
DE ENGELSCHE BEVELHEB
BER gaat op Java inderdaad
een nieuwe, „meer actieve" poli
tiek voeren. Als gevolg van de
conferentie te Singapore. De be
voegdheden van Christison zijn
uitgebreid. Was zijn aanvankelijke
opdracht, de Japanners te ontwa
penen, krijgsgevangenen en ge-
interneerden te evacueeren, en
ordemaatregelen te nemen voor
zoover voor dit doel noodig was,
thans zal hij in meqr algemee-
nen zin de orde herstellen en
handhaven, met de hem ter be
schikking staande strijdkrachten,
in een zoo groot mogelijk gebied.
Volgens „een" gezaghebbende
Britsche woorvoerder heeft deze
nieuwe activiteit van de Engel-
sche troepen ten doel, - het
„mogelijk te maken"-dat een con
stitutioneels hervorming en een
zekere mate van zelfbestuur der
Indonesiërs in het kader van het
Koninkrijk der Nederlanden tot
stand komen en besprekingen
daarover gehouden worden op
een geregelde en wettige wijze,
zonder vrees of geweld.
Dit is allemaal goed en wel.
maar gaat het niet een beetje ver!
Is het niet zoo, dat Christison met
zijn troepen een militaire taak
had en wat ter wereld heeft die
militaire taak met „constitutie-
neele hervormingen" te maken?
Wij kunnen ons voorstellen dat
er dringend behoefte bestond aan
militaire besprekingen en dat te
Singapore het verlangen naar
krasser optreden inzet der confe
rentie was.
Schiet aeze conferentie haar
doel niet voorbij? Als wij letten
op de oorspronkelijke taak der
Britsche troepen, San kunnen we
constateeren, dat deze vrijwel op
alle punten .gefaald heeft. De Ja-
panneezen zijn niet «ontwapend
noch verwijderd, de krijgsgevan
genen en geïnterneerden zijn niet
geëvacueerd, de voor dat doel
noodige orde is niet gehandhaafd.
Het was al veel eer noodig ge
weest, krachtiger op te treden en
weer gezag te laten gelden, wat
nu, achteraf, met het noodige
prestige verlies toch lijkt te moe
ten gebeuren.
Het is ook hoog tijd. dat een
man als dr. van Mook eens naar
Nederland komt, wat nu, volgens
de laatste berichten, toch staat te
gebeuren. Er is immers nog veel
onduidelijk, ook inzake de rol
welke van Mook speelt, ook nu
weer op da Singapore-conferen-
tie. Maar niet alleen van Neder-
landsch-Indische kant is er ondui
delijkheid. Ook van Engelsche
zijde. Officieele kringen te Londen
zijn n.l., volgens een bericht van
Reuter, zeer verbaasd over wat er
als resultaat van Singapore is
medegedeeld. Inderdaad; men
leest dat de taqk van Christison
Is uitgebreid; maar door wie? De
uitbreiding in bovenvermelden
zin waar menige Nederlander
zich ook over eal verbazen
schijnt uiteraard niet de taak van
twee Engelsche generaals en een
Nederlandsche lt.-gouverneur
Vandaar de verbazing te Lon
den, waar officieele kringen te
recht van meening zijn. dat de
Engelsche politiek ten aanzien
van Indië bepaald wordt door de
Engelsche regeering en niet door
een officire, al is hij nog zoo
hoog-geplaatst"Generaal Chris
tison c.s. schijnen het er op gezet
te hebben, hun reputatie van op
spraak-verwekkende figuren te
handhaven
Het Amsterdamsche Bijzondere
Gerechtshof eischte de doodstraf
tegen de 42-jarige Anna P. J En-
tink uit Rotterdam, die In 1942
te Zwartsluis verschillende ille
galen had verraden; één werd
later gefussilleerd De advocaat
fiscaal, mr. H F. Blaisse. noemde
deze verdachte een slechte vrouw,
een infame karakterlooze ver
raadster De verdediger vroeg ont
slag van rechtsvervolging, omdat
opzet niet bewezen was.
CONFERENTIE VAN SINGAPORE heeft, volgens een gezag-
L/ hebbende Britsche woordvoerder te Batavia, er toe geleid, dat
de opdracht van generaal Christison in 'Nederlandsch-Indië aanzien
lijk uitgebreid is. Christison heeft nu de bevoegdheid met de tot zijn
beschikking staande strijdkrachten in een zoo groot mogelijk gebied
de orde te herstellen en te handhaven om „het mogelijk te maken,
dat een constitutioneele hervorming en een zekere mate van zelf
bestuur der Indonesiërs in het kader van het Koninkrijk der Neder
landen tot stand komen en besprekingen daarover gehouden wor
den op een geregelde en wettige wijze, zonder vrees of geweld", zoo
als de woordvoerder zeide.
MET VERBAZING hebben,
naar Reuters diplomatieke
correspondent meldt, welinge
lichte kringen te Londen het
bericht ontvangen, dat Engeland
een nieuwe politiek in Indonesië
faat volgen. Voorzoover men te
.onden kan nagaan bestaan er
geen aanwijzingen dat er van
de politiek, zooals die door Be-
vin is vastgelegd, zal worden af
geweken. Het is duidelijk, aldus
Reuters diplomatieke correspon
dent, dat de Britsche officieele
politiek in laatste instantie te
Londen wordt bepaald, en dat
deze niet door militaire autori
teiten, hoe hoog deze ook mogen
zijn, kan worden veranderd.
Inmiddels herhaalde van
Mook. die volgens een be
richt uit Den Haag nu toch
naar Nederland komt. dat de
deur voor besprekingen nog
steeds epen staat en „ik zie
veel grootere mogelijkheden
dan vorige week of weken
terug voor een nieuwe en di
recte samenkomst van Ne
derlanders en Indonesiërs op
korten termijn". De Engel
sche woordvoerder legde er
den nadruk op, dat de Engel
sche politiek ook verder vol
gens de verklaring van Bevin
gevoerd zou worden, waarbij
de souvereiniteit van Neder
land in Indië erkend werd,
waar Indonesische onderda
nen nu onafhankelijkheid
vragen aan de souvereine
macht.
Ook Sjarir is ingelicht. Volgens de
Geallieerden is de regeermg van
Sjarir onbekwaam en zij heeft ook
de noodzakelijke macht niet om
-betere voorwaarden in het leven te
roepen, in fret bijzonder de econo
mische omstandigheden die zeer ern.
stig.zijn. De woordvoerder voegde er
aan toe dat de hongersnood, die nu
onvermijdelijk is aangezien slechts
50 procent van de vooroorlogsche
rijstoogst in 1946 verwacht kan wor
den, slechts kan worden verzacht
doch niet voorkomen wanneer Sjarir
voldoende gezag kan oefenen om het
volk naar hun sawahs terug te bren
gen om een late oogst te krijg<en.
Deze Engelsche woordvoerder meen
de ook, dat de Nederlanders Sjarir
als tóekomstigen partner beschouwen
De voedselsituatie
is bijzonder critiek in Soerabaja,
waar slechte voor vier weken voed
sel is voor "00.000 Nederlanders, Indo.
europeanen, Indonesiërs, Chineezen
en Arabieren in het Geallieerd ge
bied.
De woordvoerder verwachtte dat
er meer Nederlandsche troepen naar
De wieringermeerbe-
woner is niet voor niets
een pionier. Ook thans laat
hij den moed niet zakken en
hij wil aan den slag. Daarvoor
zijn echter bouwmaterialen
noodig en wel in de eerste
plaats steenen Hieraan bestaat
de allergrootste behoefte. Het
volk dat wil werken, vraagt
steenen om te bouwen aan zijn
toekomst. Geeft de Wieringer-
meer steenen; zorgde zij niet
voor uw voedsel?
Uit officieele Britsche bron
te Bandoeng wordt gemeld,
dat een algemeene aanval van
de Indonesiërs op de Britsche
strijdkrachtten tusschen 9 en
14 December verwacht zou
kunnen worden
Indië zullen worden getransporteerd,
ofschoon over het tijdstip hiervan
nog' niets beslist is. Hij voegde er
aan toe dat de Nederlandsche troe
pen te zijnertijd de Engelsche zullen
vervangen, die wanneer hun taak ten
einde is. teruggenomen zullen wor
den.
Inmiddels is Christison gemach
tigd zooveel Engelsche troepen v
voor de pacificatie van Java te
concentreeren als dit werelddeel
hem tot zijn beschikking kan
stellen.
De woordvoerder zeide verder, dat
slechts zij die Indië wenschen te
verlaten, geëvacueerd zullen worden.
Op vele plaatsen tn het binnenland
van Java (bijv. Madloen en Malang)
zijn nog steeds vele kampen met
Europeanen, die nog' steeds niet door
de Geallieerden bevrijd zijn. Ook op
Sumatra zijn nog dergelijke kampen
te vinden.
BATAVIA, 10 Deo (ANP-
Aneta) Officieel is bekend
gemaakt, dat dr, van Mook
op Woensdag 12 December
per vliegtuig naar Nederland
vertrekt.
De veertienjarige Arturo Po-
mar won 't Madrileensch schaak-
tournooi zonder tot nu toe een
partij te verliezen. In de voor
laatste ronde sloeg hij den be
kenden Spaanschen veteraan
Fuentes. Pomar zal, vergezeld
van zijn vader, naar Londen gaan
en deelnemen aan het internatio
naal tournooi, dat door de Sun
day Chronicle wordt georgani
seerd en op 16 Januari zal aan
vangen
lyiGR. BAEfEN, de coadjutor
van het Bisdom Breda, zal
als wapen voeren een schild
van geel met een gouden zon
zonder aangezicht, in den'
schïldvoet vergezeld van drie
zilveren schuine kruisjes. Het
devies daarbij luidt: „Aurora
Consurgens", Rijzende Dage
raad, waarmee Maria bedoeld
is. Er wordt door dit wapen en
door dit devies uitdrukking ge
geven aan de verwachting van
de komst van het rijk van'
Christus, wiens rijk wordt ge
bracht door het rijk van Maria
In de omgeving van den Hars
kamp, waar zooals békend
talrijke SS-lieden zijn geïnter
neerd. werd Donderdag j.l een
uitgebreid onderzoek ingesteld
naar wapenen en andere militai
re goederen in de omgeving van
het Noordelijk gedeelte der ge
meente Ede De colonne, die o.a.
een drietal kleine tanks, «moto
ren enz. meevoerde, begaf zich
allereerst naar de buurtschap
Wekerom en strekte daar het
onderzoek tot de wijde omgeving
uit Op niet minder dan 300 boer
derijen werd huiszoeking ver
richt en de resultaten overtrof
fen de verwachtingen Zoo wer
den militaire en jachtgeweren,'
groote ^hoeveelheden munitie en
handgranaten, uniformen, auto
banden afkomstig van militaire
trucks, parachutes, gereedschap
pen-era groote hoeveelheden mili
taire boven- en onderkleeding in
beslag genomen
Volgens een bericht van den
correspondent van de Daily Mail
te Londen, zijn de Sovjets bezig
olieboringen te verrichten in Iran
zonder daarvoor de toestemming
van de Iraansche regeering (wel
ke hun verleden jaar werd ge
weigerd) af te wachten! Het recht
van den sterkste!
Het directoraat generaal van
de prijzen deelt mede, dat de prij
zen voor textielgoedereir in den
loop van de maand December
zullen worden verlaagd. De te
hooge handelsmarges zijn ingrij
pend besnoeid en de detailprij
zen .kunnen als gevolg hiervan,
voor een belangrijk deel van de
goederen ongeveer 20 pet. lager
gesteld worden
MIJNWERKERS IN DEN DOP
Volgens de Amerikaansche ra-
dio is generaal *Patton bij een
auto-ongeluk in de omgeving van
Heidelberg in Duitschland zwaar
gewond
AL IS VOOR «DE KOMENDE WEEK nog veel belangrijks te wach
ten, immers ook Alderman moet nog het woord gaan voeren
over de Sovjet-Unie era de U.S.A., toch spitst zich de belangstelling
van het grootste deel van de vele honderden aller naties, die dage
lijks in de bijenkorf van het Gerechtsgebouw te Neurenberg dooreen,
krioelen en voor wie de groeiende stapels papieren al evenzeer een
obsessie worden als voor de beklaagden, op de aangekondigde kerst-
vacantie. Eigenlijk is deze vacantie deze week het voornaamste ge
sprek geweest in de „wandelgangen" en niet alleen daar, want in de
vertrekken der rechters en prosecuties is er zwaarwichtig over be
raadslaagd. De Amerikanen en Russen, die toch geen kans hebben
om het eerste vredeskerstfeest en de intrede van het vredesjaar thuis
te vieren, hadden namelijk liefst maar fullspeed doorgestoomd, om
het proces snel af te werken. Ten behoeve van de Britten en Fran-
schen hebben zij afstand gedaan van hun bezwaren, maar v >or het
zoover was, zijn er dikke woorden gevallen. Nu de rechters eenmaal
beslist hebben, vatten allen dé zaak echter sportlef op. Speciaal de
Amerikanen z(jn reeds bezig met plannen om het reces toch nog op
prettiger wijze door te brengen dan in 't trieste Neurenberg moge
lijk is en zij zullen waarschijnlijk in grooten getale naar Kopenha
gen gaan. Dit is intusschen een bewijs, hoezeer allen, die in 't groote
proces betrokken zijn. naar een pauze hunkeren, teneinde te voor
komen, dat zij worden aangegrepen door zoo iets als documenten
koorts. Want met documenten staan wil hier op, reizen wij op en
neer tusschen gerechtsgebouw en Faberkasteel en met documenten
gaan wij -naar bed.
Aspirant mijnwerkers krijgen
hun theoretische kennis op een.
speciale mijnwerkersschool. Het
practisch onderricht ontvan
gen zij in een z.g. Leermijn, dia
bovengronds is gebouwd, maar
waarin alles gelijk is aan de
gangen die honllerden meters
onder den grond liggen. Een er
varen mijnwerker geejt in de
„leermijn" onderricht in het
leggen van rails.
(Anefo/Blazer P.)
"W
CEN HOUTHANDELAAR uit
Polen, de Nederlander M.,
was wegens politieke onbe
trouwbaarheid geïnterneerd.
Na vier maanden werd hij
vrijgelaten. Thuis gekomen, in
een grooie villa te Aerdenhout,
ontdekte hij weinig meer van
zijn inderdaad kostbare bezit
tingen: waardevol meubilair,
kunstschatten, geld en effec
ten. Het M.G. had alles laten
opbergen. Kleeding en linnen
goed waren gedistribueerd in
de geteisterde gebieden. Van
een en ander is aanteekening
gehouden, van „eenige zaken"
ook niet! Die betroffen het peu-
le schilletje van een waarde
van 2,5 d 3 millioen! O.a. een.
koffer met drie ton aan geld,
honderduizend gulden aan ef
fecten, schilderijen, teekenin-
gen, tapijten en juweelen. De
heer M., die blijkbaar aan al
dat Poolsche hout een slordige
cent verdiend heeft, 'deed acht
weken geleden bij de politie
te Bloemendaal aangifte we
gens diefstal. Er is nog niets
opgespoord, o.a. omdat ver
schillende personen, die „er
van kunnen weten", in Indië of
in Engeland zijn! Enfin, voor
de goederen die in de distribu
tie zijn gebracht, zal hem da
geschatte waarde worden uit
betaald! Daar heeft ie wat dn!
Overigens kan de'hout-hande
laar op een houtje bijten. En
dat gebeurt in Nederland 1945;
inmiddels heeft de baas van
het M.G., generaal Kruis, op
het afscheidsdiner van het M.
G. in den Haag vergiffenis ge
vraagd voor de fouten die het
M.G. gemaakt heeft