NIEUW
MUSSERT TER DOOD
veroordeeld
Wanneer wordt een politieke
gevangene vrijgelaten?
VAN MOOK
KOMT NOG NIET
WOENSDAG 12 DECEMBER 1945
BUREAUX
ERGER DAN
DEMAGOGISCH
Delinquenten worden na
14 dagen reeds verhoord
DE WIERINGERMEER
IS DROOG
Het onderwijs in België
Goed nieuws op
kleedinggebied
Schoenreparatie
met rubber
Te veel van hef goede
DE VLAGGEN UIT!
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God ia 't nergens veilig Vondel
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
41e JAARGANG NUMMER 18805
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
De BEDOELINGEN van het
Nederlandsche comité „Vrij
Spanje", waarover wij gisteren
spraken, toelichtend, heeft de
heer professor Jan Romein ge
zegd. dat in Spanje de derde we
reldoorlog wordt voorbereid! Dit
zegt dezelfde heer Romein, die
geruimen tijd met quasi-histori-
sche artikelen in het dagblad
„Parool" tegen Spanje geageerd
heeft. Dezelfde, die in datzelfde
„Parool" de blanke onschuld van
Rusland heeft bepleit inzake
nieuwe oorlogsmogelijkheden.
Dat er weer een derde oorlog
kwam, dat was niets dan een
kwaadaardig verzinsel van reac
tionairen, die bepaalde dingen op
het oog hadden Er was geen
sprake van, het moest nu maar
eens uit zijn Ieder objectief en
weldenkend mensch kon toch be
grijpen. dat er geen sprake was
van nieuwen oorlog
Toen ging het over Rusland.
Nu gaat het over Spanje. Dan is
bij sommige menschen alles ge
oorloofd Ook de geschiedkundige
enormiteit, volgens een persver
slag door Romein verkondigd, dat
Spanje de eerste fascistische staat
was Wij meenen, dat Franco, na
de tweede Spaansche republiek,
welke Spanje totaal ontredderd
had, in 1939 voor goed aan het
bewind kwam en dat het fascisme
in Italië zijn intrede deed in 1922.
MAAR DAT is het belangrijk
ste niet. Hoe staat het met
de bewering, dat nu toch de der
de wereldoorlog voorbereid wordt
en dat wel in Spanje, waar eeni-
ge tienduizenden genaturaliseerde
Duitschers leven? Spanje is rijk
aan uranium, de wereld is vol
van de atoom-bom, dus klaar is
de demagogie Het vervelende is
al. dat de Vereenigde Naties wel
iswaar pogingen doen let wel
pogingen om de atoom-energie
onder hun controle te krijgen,
maar dat de deur dezer Volken
gemeenschap voor het ondemo
cratisch Spanje gesloten blijft.
Tusschen haakjes: het ultra-de
mocratische Rusland speelt daar
de eerste viool! De bewering, dat'
de Duitsche nazi's in Spanje een,
derden wereldoorlog voorberei
den, schijnt ons echter erger dan
demagogisch. Zij wordt n.l
schijnheilig in het licht van de
realiteiten der Russische politiek,
waarover een andere historicus
pas weer een boekje heeft open
gedaan, n.l Gerard Knuvelder in
„de Nieuwe Eeuw".
OOK DEZE is niet gewend, een
blad voor den mond te ne
men. Hij schrijft o.a „dat het
comedie is, zich blind te staren
op het voor de geschiedschrijvers
höogst-belangwekkend proces te
Neurenberg, maar de blik te
sluieren voor het geweldig dra
ma, dat. op den dag van vandaag
millioeiien menschen meesleurt in
nood en ondergang en morgen
nieuwe millioenen bedreigt. Neu
renberg oordeelt over het verle
den, te Moskou wordt heden en
toekomst verkracht Knuvelder
wijst er dan op, dat er een com-
munistisch-bolsjewistische be
dreiging van den wereldvrede be
staat en dat het sluiten van het
verdrag in 1939 door Duitschland
met Rusland, inhield, dat Rus
land een verdrag sloot met de
Nazi's, hetgeen tot Juni 1941
duurde! Rusland blijkt het oude
gevaar voor den wereldvrede:
„het poogt andere volken zijn
a-religieuze, a-moreele. staatkun
dige en, sociaal-economische ideo
logie op te dringen, het poogt de
wereld geestelijk om te wentelen,
en dat precies als de nazi's
langs den weg van geweld en in
trigue". De wezenlijke tragedie
van deze wereld is, volgens Knu
velder, dat de „bevrijding" door
het communisme de poging zal
zijn, de Europeesche bescligving
te vernietigen door den mensch
zelfs de herinnering aan zijn
kindschap Gods te ontnemen.
ZEIDEN WIJ dus te veef, toen
wij schreven, dat het een
|IR IS OVER HET VRIJLATEN van politieke gevangenen nog
steeds veel te doen en de meeste menschen denken, dat hier
bij naar willekeur wordt te werk gegaan. Daarom is het goed,
dat wij eens uiteenzetten welke gedragslijnen hierbij voortaan
gevolgd worden, waarvoor wij ons licht hebben opgestoken bij
Mr. J. Zwanenburg, den gemachtigde voor de vrijlating in het
district Hoorn, dat behalve deze stad ook omvat Enkhuizen,
Medemblik en Spanbroek. Voorop kunnen wij stellen, dat van
een algemeene vrijlating van de zoogenaamde lichte gevallen
tegen de Kerstdagen geen sprake is, maar, dat élk geval op zich
zelf bekeken wordt en men hierbij te werk gaat volgens rege
len, neergelegd in het jongste Koninklijke Besluit betreffende
politieke gevangenen.
Tot en met 1 October werd de
goedkeuring1 voor "vrijlating verleend
door den Districts Militaire Commis_
saris op voordracht van een zooge
naamde Vrijlatingscommissie, waarin
vertegenwoordigers van de Illegaliteit
zaten en andere personen, van wie
geacht mocht worden dat zij met
plaatselijke toestanden op de hoogte
waren.
Mr. Zwanenburg verzekerde ons,
dat deze commissie nuttig werk heeft
gedaan en dank zij hraar bemoei
ingen in het district Hoorn vele po
litieke delinquenten zijn vrijgelaten.
Om misverstand te voorkomen wij
zen wij erop, dat de in vrijheidstel
ling van een bepaald persoon nog
niet wil zeggen, dat hij later geen
straf ondergaat. Het delict kan ech
ter van dien aard zijn, dat langer
opsluiten niet gewettigd is, omdat
daardoor vooruitgeloopen zou wor
den op een vonnis, dat mogelijk niet
zoo zwaar is.
Sedert 1 October beslist nu voor-
loopig een Militaire Commissaris over
het in bewaring' stellen en vrijlaten
van een politiek verdachte en zoo
lang het Militair Gezag niet volledig
is geliquideerd, kan deze functionaris
ook namens deze instantie iemand
aanmeldingsplicht of fruisarrest op
leggen. Bij het nieuwe Koninklijke
Besluit is evenwel aan de procu
reurs-fiscaal bij de Gerechtshoven
g'roote invloed toegekend in zake de
aanhouding, waarom de P.O.D. het
initiatief neemt, de bewaring waar
over het Militair Gezag bevoegdheid
had en de verlenging, waarover ten
slotte de procureur-fiscaal beslist.
EINDELIJK, na maanden van
hard werken, is men er in
geslaagd, de Wieringermeer
droog te krijgen Gisterochtend
omstreeks negen uur was deze
heugelijke gebeurtenis een
feit Aan H. M. de Koningin
en aan den minister-president
werden telegrammen gezonden
om hun hihervan mededeeling
te doen.
De Senaatscommissie voor open
baar onderwijs is Dinsdagochtend
bijeengekomen, ten einde de be-
grooting voor het dienstjaar 1946
te onderzoeken. De commissie is
het eens over het beginsel, het
onderwijs verplichtend te stellen
tot 16 jaar. De minister zal bin
nen drie maanden een plan voor
leggen, houdende coördinatie ent
verdeeling der programma's
voor het lager, middelbaar en
technisch onderwijs, rekening
houdende met de nieuwe eischen,
die de verlenging van de school
plicht met zich brengt
blijk igieeft van geestelijke ver
warring. met overdadige mede
werking van communisten en
vrijdenkers een land als Spanje
te willen „bevrijden"? Het is
klaar als de dag, dat een nieuwe
tyrannie naar bolsjewistisch mo
del klaar staat. Of lokt, naar de
openhartige uitlating van Ro
mein, de rijke uranium-bron, om
de atoom-energie in liriks-radi-
cale handen te vergrooten?
Met ingang van 1 Januari is bij eiken
P.O.D. namens den procureur-fiscaal
een vertegenwoordiger ingeschakeld,
die al deze zaken nu te behandelen
krijgt. Hij treedt volkomen als den
gemachtigde van den procureur
fiscaal op, wat natuurlijk een vlotten
gang van zaken aanmerkelijk bevor
dert. Mr. Zwanenburg heeft drie
leden van bovengenoemde commissie
als zijn adviseurs gekozen. Eiken
Woensdagmiddag van half drie tot
vier uur houdt hij spreekuur, maar
met nadruk: wijzen wij er op, dat
verzoeken om vrijlating schriftelijk
moeten worden ingediend.
Een belangrijke verbetering
is dat een dilinquent, zooals dit bij
massa-arrestaties tot heden geschied
de, niet eerst maanden behoeft te
"zitten" alvorens verhoord te wor
den. Neen, na veertien dagen wordt
hij reeds- aan den tand gevoeld en
dan wordt eventueel beslist tot drie
maanden vast houden. Tegenover
degenen, die reeds zoo lang in kam
pen vertoeven, zou dit als een onbil
lijkheid gezien kunnen worden, maar
elke overgangsmaatregel scl ^pt nu
eenmaal ongelijke verhoudingen, het
geen men zooveel mogelijk wil com
penseer en, door aan te nemen dat
voor deze menschen d§ termijn van
drie maanden reeds verstreken is. Er
zal dus spoedig worden nagegaan of
zij voor vrijheid in aanmerking ko
men of wel dat langer vasthouden
gerechtvaardigd is.
(Vervolg pag. 2, 5e kolom)
Het lag in de bedoeling-, dat
Van Mook op Donderdag per
vliegtuig naar Nederland zou
vertrekken en dat hij verge
zeld zou worden door mr. K.
F. J. Verboek'et wnd. hoofd
van den regeeringsvoorlich-
tingsdienst. Uit gezaghebben
de bron wordt echter nader
vernomen, dat dr. v. Mook
zijn reis met het oog op de
huidige ontwikkeling eenige
dagen heeft uitgesteld.
Mr. Verboeket zal echter,
zooals in de bedoeling ligt,
morgen vertrekken. Zijn fa
milie zal hem hierbij verge
zellen en jiij hoopt voor eeni-
gen tijd in Holland te Ver
blijven. Ook zal per vliegtuig
morgen naar Nederland ver
trekken ir. M. Ph. Broek-
huisen, directeur van een
aantal spoorwegmaatschap
pijen.
Dank zij de vlotte medewerking
van Nederlands Volksherstel
heeft de H.A.R.K. de beschik
king gekregen over een zeer igroo-
te partij Distex-goederen ter gra
tis verspreiding onder de noodlij
dende Nederlandsche bevolking.
De balen waarin deze, door de
Nederlandsche regeering indertijd
in 'het buitenland aangekochte,
gedragen kleeding is verpakt,
liggen reeds in de magazijnen van
de H.A.R.K. te Rotterdam en Am
sterdam. zoodat de distributie
over het land snel kan geschie
den.
De lederpositie is varj dien
aard, dat aan schoenherstellers
een groot percentage rubber in
plaats van leder als zoolmateriaal
wordt verstrekt. Voor schoenre
paraties met rubber is hetzelfde
aantal schoenreparatie-bonnen
noodig als voor reparaties, uitge
voerd met leder
IJSGANG OP 'T 1JSELMEEN
LIET BIJZONDER GE-
n RECHTSHOF te 's-Gra-
venhage heeft heden, Woens
dagmorgen, ir. A. A. Mussert,
leider der N.S.B., ter dood
veroordeeld.
Het Hof overwoog hierbij,
dat de dagvaarding wettig en
overtuigend bewezen was,
dus dat bewezen is, dat Mus
sert getracht heeft het rijk
onder vreemde heerschappij
te brengen, dat bewezen is,
dat Mussert in tijd van oor
log den vijand hulp heeft
verleend, en dat bewezen is,
dat Mussert getracht heeft
den grondwettigen regee-
ringsvorm omver te werpen.
Het Hof verleende het recht
van cassatie.
Evenals voor het proces zelf
was ook voor de "uitspraak
de publieke belangstelling
gering te noemen. Mussert
hoorde den president, mr. v.
Berckel, toen deze het dood
vonnis uitsprak, rustig aan.
Hij scheen deze uitspraak
verwacht te hebben en toon
de niet de minste verrassing.
Het is nog niet bekend of
Mussert van het hem ver
leende cassatierecht gebruik
zal maken.
Uit Joego-Slavië en Zwitser
land wordt melding gemaakt van
hevigen sneeuwval. In Belgrado
is bijna een meter sneeuw geval
len, waardoor alle verbindingen
met de stad werden verbroken.
In Zwitserland is men volop
bezig aan de wintersport, waar
volgens radio Bern ruim 30 cen
timeter versche sneeuw geval
len is
De vorst der laatste dagen
veroorzaakte grooten ijsgang
op het IJsélmeer. De Oranje
sluizen te Amsterdam konden
wegens ijsgang geen schepen
meer schutten en bleven ge
sloten.
(Anefo Haren Noman P.)
[)E WIERINGERMEER is
droog. Op 17 April 1945
volbrachten de Duitschers het
schennend stuk. Op 9 Augus
tus begon de droogmaking,
gisteren, 11 December, was
deze voltooid, 14 dagen eerder
dan de berekening was. Nu
vlaggen de Wieringermeerboe-
ren die in Noordholland-Noord
en in Westfriesland als gasten
wonen. En ir. Ringers, de man
van den wederopbouw, steekt
de fanfare voor de radio. Nu
komt de tweede faze van dit
groote herstelwerk: het weer
bewoonbaarmaken, .en de in
cultuurbrenging, waarvoor 800
noodverblijven zullen worden
gemaakt voor boeren en land
arbeiders en hun gezinnen.
Burgemeester Loggers, die zoo
lang in Schagen woont, loopt
met een verheugd gezicht rond
en is vol moed. Op de graan-
beurs in Winkel, die vroeger
bij Smit in Middenmeer gehou
den werd, gaat vandaag een
extra-rondje. De vooruitzich
ten op den terugkeer naar het
beloofde land zijn gunstig en
de boeren verlangen naar hun
eigen haard. Zij willen weer
werken voor het Vaderland.
Daarom zijn de vlaggen uitge
gaan in de dorpen rondom de
Wieringermeer, op het tijde
lijke raadhuis in Kolhorn, in
de Wieringerwaard, in de An
na Paulownapolder, in Drech-
terland, overal waar Wierin-
germeerboeren tijdelijk wonen
sinds den onheilsdag van 17
April. Daarom ook hebben de
boeren gezamenlijk een tele
gram gezonden aan de Ko
ningin, die voor hen bij al hun
tegenslag het centrale punt
was van het nationale belang,
dat door een werkstuk als de
droogmaking sinds jaren ge
diend werd. Daarom is in me
nig Wieringermeer-gezin naar
vroom boerengebruik bij het
gemeenschappelijk avondgebed
een dankbede gericht tot God,
nu de grondslag voor herstel
en vernieuwing van den gelief
den polder voorspoedig gelegd
isl
