NIEUW
Ministers over
ht
BRANDENDE PROBLEMEN
IN IRAN IS DE TOESTAND
VERSCHERPT
MAANDAG 17 DECEMBER 1945
BUREAUX
K.B.
toe
Annexatie-vraagstuk is niet van de baan
DE WANKELE POSITIE
VAN FRANCO
De interesse van
Frankrijk
Geen anti-clericalisme
meer in Italië
Uithongering van Teheran verwacht
De zetel der Vereenigde
volken
Geen aanklacht tegen
het driemanschap
Geen extra-aardappelen
meer
Qaahle nieuws
Geen audiëntie
De deblokkeering voor
loonen en salarissen
ERNSTIGE ONTPLOF
FING TE ROTTERDAM
Drie dooden en een
zwaar gewond
PARTIJRAAD
R.K. STAATSPARTIJ
NIET NETJES
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; 3.30 per kwartaal
41e JAARGANG NUMMER 18809
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
Valk
van
str. 14
OP EEN PERSCONFERENTIE te Nijmegen, waarbij ook de Minis
ters Reel, van Schaik en Ringers aanwezig waren, heeft Minister
president Schermerhorn verklaard, dat het probleem der annexatie
niet van de baan is. Het probleem van de westgrens van Duitschland
is het probleem van Nederland's oostgrens. In de naaste toekomst zal
zeker internationaal contact over het onderwerp van de Duitsche
grenzen plaats hebben. De Gaulle heeft ten aanzien van het Ruhr-
gebied duidelijke taal gesproken en het kan Nederland niet onver
schillig blijven, wat daarmee gebeurt.
NA DE VERKIEZINGEN zal
aan de Staten-Generaal een
definitieve wettelijke regeling in
zake de schadeloosstelling aan
oorlogsgetroffenen worden voor
gelegd. De huidige regeling is
slechts een voortzetting van die
van 1940. Er moet onderscheid
gemaakt worden tusschen de
schadeloosstelling aan individueele'
personen en de collectieve maat
regelen. Wat er later met het
rentelooze crediet zal gebeuren, is
afhankelijk van de conjunctuur,
die b.v. over .drie jaar anders kan
zijn dan nu.
Minister Ringers wees erop, dat
door gebrek aan materialen niet
aan ieder gegeven kan worden,
wat hij noodig heeft. Dikwijls
zullen wij op het buitenland aan
gewezen zijn. Zoo zal er deze
maand glas uit België komen. Als
alles lukt zal volgend jaar het
glas-probleem opgelost zijn.
Ook de kwestie van het vrij
laten der politieke gevangenen en
de zuivering kwamen ter sprake.
Minister-president Schermerhorn
herhaalde, dat het vrijlaten der
politieke gevangenen in een snel
ler tempo zal geschieden, maar
dat men het niet moet associeeren
met Kerstmis.
Politieke gevangenen en
zuivering.
Minister Beel betoogde, dat het
onmogelijk is voor de zuivering
algemeene richtlijnen aan te ge
ven, voordat zich een zekere ju
risprudentie heeft gevorrfid. Hij
keurde het af, dat, Zooals in Bra
bant en Limburg, gemeenteraden
en ambtenaren wegens terugkeer
van een gestaakten burgemeester,
op hun beurt in staking gingen.
Er zijn tot nu toe ruim 300 bur
gers en 600 leden van het perso
neel van het departement van
binnenlandsche zaken, den bui
tendienst inbegrepen, ontslagen.
De grensbelemmeringen tusschen
Nederland en België, zoo deelde
Minister Beel verder mede, zullen
in de naaste toekomst niet opge
heven kunnen worden. Zij hou
den verband met economische en
monetaire maatregelen.
De verkeersproblemen
Minister van Schaik besprak de
verkeersproblemen. Men moet
bewondering hebben voor hetgeen
de Spoorwegen ondanks groote
moeilijkheden nog tot stand we-,
ten te brengen.
Er bestaat eerder gevaar,
dat men den dienst zal moe
ten gaan inkrimpen dan dat
tot uitbreiding overgegaan
kan worden. %jfen de 4000
bussen, die ons land telde,
zjjn er nog 300 over. Er zullen
voorloopig 13 vliegvelden in
orde gemaakt worden. Rjj de
registratie van motorvoertui
gen is gebleken, dat er 200.000
zijn. doch dat slechts 90.000
daarvan een rijvergunning
hadden.
Er is een prioriteitsbeginsel op
gesteld. waarvan als eerste voor
komt de geneeskundige dienst,
verder de noodvoorziening, ver
volgens de overheidsbedrijven en
daana de industrieele bedrijven.
Als nu blijkt, dat er wagens rij
den, die ook nuttig werk doen, dat
echter minder urgent is, dan van
de drie eerstgenoemde categorie-
en. dan kunnen deze wagens ge
vorderd worden.
Op een vraag, waarom de voor
raad turf in het Oosten des lands
niet naar de groote steden ver
voerd kan worden, verklaarde
Ministe van Schaik, dat de voor
raad niet zoo erg groot Hs en bo
vendien de vervoermiddelen ont
breken.
De Spaansche troonpretendent
Don Juan heeft zijn programma
ontvouwd, waarbij hij als zijn'
wensch te kennen geeft, dat de
Spanjaarden vrij hun wil ken
baar maken. Hij meent tie mogen
hopen, dat men zich ten gunste
van de monarchie uitspreekt Een
door Franco georganiseerde
volksstemming zou hij weigeren
aangezien -diens regime geïnspi
reerd is door de totalitaire syste
men van de as, in strijd met den
aard en de tradities van het
Spaansche volk. Alles moet ge
daan worden voor het vestigen
van een zoo democratisch moge
lijk regime Don Juan verklaar
de tenslotte zich bij de beslis
sing van het volk te .zullen neer
leggen.
In Frankrijk bestaat uiteraard
groote belangstelling ten aanzien
van de door Spanje te voeren
politiek De Fransche regeering
heeft een nota naar de Engelsche
en Amerikaansche regeering ge
zonden; waarin zij verzoekt deel
te nemen aan de beraadslagingen
over haar relaties met de Spaan
sche regeering. Zij is bereid met
Franco te breken, zoodra deze
regeeringen het ook doen. Aan
individueele leden van de ver
bannen republikeinsche Cortes
en regeering wil zij toestemming
verleenen om naar Frankrijk te
komen, teneinde in contact te
treden met de oppositie in Spanje
„Wij hebben het clericalisme
en het anti-clericalisme begra
ven", aldus zeide Pietro Nentii in
een te Padua gehouden toespraak.
„Wij zullen komen aan het mo
ment, waarop de katholieke ar
beiders, de atheïsten en de on-
geloovlgen elkander loyaal de
hand zullen schudden in naam
van de gezamenlijke sociale be
langen". Nenni gaf in zijn toe
spraak een uiteenzetting over a<
positie van de socialistische par
tij gedurende de afgeloopeni re-
geeringscrisis en op het oogenbiik
en verklaarde, dat de socialisten
de antlclericale acties van het
verleden niet meer zulle» her
nieuwen
DE VAL VAN TABRIZ is thans officieel toegegeven. Het is vrijwel
zeker, dat de provinciale garnizoenen zich over zullen geven. Op
Teheran na is Tabriz de -grootste stad van Iran. Het garnizoen van
Tabriz was slechts 400 man sterk. De ministerraad en de generale
staf te Teheran gaven «geep bevel toen de „demoeraten" binnendron
gen. Nadien werden alle verbindingen met Tabriz verbroken.
NDIEN HET GARNIZOEN zich
verdedigd zou hebben, dan zou
zulks een groot verlies aan men-
schenlevens hebben beteekend.
Den rebellen viel een groote voor
raad wapenen en voorraden le
vensmiddelen in handen, aange
zien het garnizoen voor een lang
beleg was uitgerust.
Er waren reeds voorzorgs
maatregelen genomen.
In de Nationale Bank te Tabriz
zullen dë „democraten" niets vin
den, want men kende reeds eer
der het bestaan van een „scha-
duw-directie" met een volledigen
staf, om de regeeringsambtenaren
te vervangen. De bezittingen van
de bank werden overgedragen
aan de „British Imperial Bank" te
Tabriz.
De leuze, dat Azerbeidsjan zelf
standig wil zijn binnen het kader
van den Iraneeschen staat, wordt
te Teheran beschouwd als een
voorwendsel om tot verdere uit
breiding van de beweging te ko
men en ten slotte de centrale re
geering in handen te krijgen. Er
is alle aanleiding toe te veronder
stellen, dat de oproerige beweging
niet tot Azerbeidsjan beperkt is.
Te Tabriz verklaren de „demo
craten" openlijk, dat zij den weg
bereiden voor de andere provin
cies.
De Russische congijl te Dazvln
zou, volgens dit bericht, reeds een
bezoek hebben gebracht aan Ka-,
raj op ruim 30 K.M. van Teheran
om belasting- en pachtvraagstuk-
ken te bespreken.
"i
Men verwacht geen 'direc-
ten aanval op Teheran, omdat
de stad een sterk Iraneesch
garnizoen heeft. Men ver
wacht veeleer terroristisch
optreden om de stad uit te
hongeren en de regeering te
verzwakken.
Op het paleis Soestdijk werd het geschenk van de welpen der
padvinderij te Dublin aan de prinsesjes Beatrix, Irene en Mar
griet, bestaande uit drie schaapjes, door den heer T. R. A. ,W.
Weenink aangeboden. H. K. H. Prinses Juliana tooit een der
diertjes met een lintje. De kleine Margriet kijkt belangstel
lend toe. iAnefo/'t Sticht P.)
De voorbereidende commissie
der organisatie der Vereenigde
Volken heeft met 30 tegen 14 st.
en 6 onthoudingen besloten, de
algemeene vergadering voor te
stellen, den zetel der organisatie
in de'Vereenigde Staten te ves
tigen
Het bureau van de groote ad
viescommissie van de illegaliteit
deelt mede, dat van een verzoek
harerzijds tot het instellen van
een vervolging van het drieman
schap der Nederlandsche Unie, bil
het Bijzonder Gerechtshof te Am-
setrdam, geen sprake is.
Een aantal weken achtereen
hebben personen ouder dan vier
jaar wekelijks een kg. toeslag op
hun aardapelrantsoenen ontvan
gen. welke toeslag bestemd was
voor de vorming van een kleinen
wintervoorraad
De volgende wegk wordt dit
kilogram voorschot niet meer ver
strekt. Degenen, aie telkens den
toeslag van het weekrantsoen
hebben afgezonderd en bewaard,
beschikken thans over een voor
raadje van negen kg., dat geleide
lijk ln dezen winter door inhou
ding van een gedeelte van het
normale rantsoen verr'ekend zal
worden.
Het verdient aanbeveling regel
matig een gedeelte uit het nieuwe
weekrantsoén te veryerschen.
In den leeftijd van 48 jaar is in
den afgeloopen nacht te Den
Haag onverwacht overleden de
bekende radio-journalist en ken
ner van Indië, de heer G. A. van
Bovene
Z H Exc. de Bisschop van
Haarlem zal Dinsdag 18 Decem
ber géén audiëntie verleenert.
Op 16 December zou de re
geling van deblokkeering voor
loonen en salarissen ook ten
aanzien van girale rekeningen
eindigen. Blijkens een he
denmorgen afgekomen aan
vullingsbeschikking wordt de
ze regeling echter bestendigd.
Zij is thans neergelegd in een
algemeene vergunning.
Gisterenmiddag tegen één uur
heeft ini een opslagplaats van
munitie in den Kralingerhout te
Rotterdam een ernstige ontplof
fing plaats gehad, waarbij drie
dooden te betreuren zijn en een
persoon- ernstig werd gewond.
Het ongeluk gebeurde bij het op
ruimen van door de Duitschers
achtergelaten springstoffen, met
welke werkzaamheden zich de
aannemer S. Groenewegen uit
Rijswijk belast had 'De ontplof
fing was zoo hevig, dat twee ar
beiders onherkenbaar werdeni
verminkt, namelijk de 21-jarige
L. C van Vliet uit 's-Qravenhage
en H. van Veen uit Watleringen.
De aannemer zelf, alsmede de 38-
jarige chauffeur C Bruin moes
ten met ernstige wonden in het
ziekenhuis aan den Coolsingel
worden opgenomen. Omtrent de
oorzaak van het gebeurde tast
men nog in het duister De toe
stand van de gewonden was gis
terenavond nog niet zoodanig, dat
zij gehoord 'iconden worden.
Omtrent de oorzaak van de
ontploffing tast de politie nog
steeds in het duister. Het onder
zoek wordt bemoeilijkt, door de
omstandigheid, dat een der over
levenden, die in het ziekenhuis
Coolsingel moest worden opge
nomen. nog steeds niet gehoord is
kunnen worden in verband met
den ernst van zijn toestanid. De
tweede gewonde, namelijk de
aan.neme- vrn bet wev'-. A O "S-
newegen. uit Rijswijk, is later aan'
zijn verwondingen bezweken
Zaterdag 22 December om 11 u.
zal de Partijraad der R.K Staats
partij in Hotel „Noord-Brabant"
te Utrecht zijn 23ste vergadering
houden. De wnd. voorzitter zal
in deze bijeenkomst verslag uit
brengen over de werkzaamheden
en het beleid der partij tijdens de
bezetting en na de bevrijding.
Wat betreft den aandrang, uit
geoefend om tot naamswijziging
der partij over te gaan, stelt het
Partijbestuur zich open voor be
vredigende suggesties, welke ech
ter tot heden, nog niet zijn bin
nengekomen.
Het Partijbestuur stelt voor,
de waarneming van het partij
voorzitterschap door mr. dr. P.
J Witteman te doen voortduren
tot na de algemeene verkiezingen.
Ter vergadering zal door prof.
mr. C P M. Romme, voorzitter
van het Nationale Centrum, het
in tweede lezing door de natio
nale leiding van het centrum
voor staatkundige vorming vast
gestelde ontwerp urgentie-pro
gram worden ingeleid.
pROFESSOR RüMKE is hoog
leer aar aan de Rijks
universiteit te Utrecht. In de
psychiatrie. Hij weet veel van
karakterkennis en houdt zijn
licht niet onder de korenmaat.
Heeft hij desalniettemin tij
dens de bezetting niet vol
doende karakter getoond of is
hij slachtoffer van de zuive
ringsziekte die nog niet schijnt
uitgewoed? Wij weten het
niet. in elk geval is hij ge
staakt. En nu, na zeven maan
den, krijgt hij een berisping,
waarmede de „staking" auto
matisch is opgeheven. Dat kan
allemaal. Maar die berisping
moet prof. Rümke uit de krant
vernemen. Kijk, dat vind ik
niet netjes. Er zijn, ondanks
alle vernieuwingswil, zekere
vormen in acht te nemen,
vooral door een departement
van „Opvoeding" en dan toch
in elk geval zeer speciaal te
genover iemand die hoogleer
aar is. Prof. Rümke heeft nu>
per open brief, zijn ontslag
aangevraagd, als protest tegen
deze houding. En daarin heeft
hij groot gelijk. Er zijn al meer
zulke dingen gebeurd, en dan
moeten de departementen, die
niet willen hooren, maar voe-
len,
