NIEUW Waarom geen departement voor Volksgezondheid? Nederl.-lndische leger in actie v) VRIJDAG 21 DECEMBER 1945 BUREAUX DE TOESTAND IN INDIE H1 President' van Oostenrijk „De dingen gaan niet altijd zoo men wenscht" Hef' „brandende" probleem MISDADIGERS IN SS-UNIFORM De opsporing der oorlogsmisdadigers DAT GEBEURT IN NEDERLAND iber 1945 e n e t. n r. 3HUIM- ANSJES ns argarine r. marg. r. marg. r. marg. NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD 41e JAARGANG NUMMER 10813 ALKMAAR Langestraat 42 A Telefoon 4330 9 HOORN Draafsingel 59 Telefoon 4712 -i sa a» D£W HELDER Buiten God ia t nergens veilig VondelEB jBn h MBwk 9 vA Loudsgracht 69 Telefoon 2383 a. if li em- mm mmSCHAGEN Abonnementsprijs r 1.10 per maand; r 3.30 per kwartaal KisSE?' Mt si. iaaEH^ KsBli^V vEh Muienstraat 52 Telefoon 459 EDEN, «Vrijdagmiddag half twee, zou de Minister van Overzeesche Gebiedsdeelen in de Tweede Kamer een korte ver klaring afleggen over den toe stand in Nederlandsch Indië. Het ligt voor de hand, dat die verklaring verband houdt met de komst van dr. van Mook naar ons land. Zooals uit een nader bericht blijkt, gaat dr. van Mook met eenige ministers confereeren met de Engelsche Regeering. ïn politiek opzicht staat de zaak er op het oogenblik ernstig voor, zoodat de Regeering zelf blijkbaar de behoefte gevoelt, de Volksvertegenwoordiging in te lichten. Niet alleen de oorlogstoestand ini Indonesië is ernstig en veront rustend, de politieke situatie is dat, als gezegd, ook. Dit blijkt o.a. uit het aftreden van drie le den van den Raad van Indië, die waarlijk niet als conservatief be kend staan Blijkbaar gaat de po litiek vara Van Mook hen nu toch te ver. En vooral de nieuwe plan nen, die Van Mook uitbroeit en die. als we mededeelingen in de Nat- Rott. Crt. mogen gelooven, al dan niet onder Engelsche sug gestie, veel te ver gaan. Wij hebben reeds eerder te ken nen gegeven, dat de Regeerings- plannem, zooals die op 6 Novem ber door de verklaring van mi nister Bogemann zijn bekend ge worden, tot de uiterste grens van het constitutioneel geoorloofde gingen. Zij mag niet verder gaan en kan haar politiek niet laten voorschrijven door eenige Brit- sche generaals, die naar het oor deel van leidende Engelsche krin gen him boekje te buiten gingen. Het zou wenscheüjk zijn, dat over die 'besprekingen te Singa pore duidelijk inzicht werd gege ven. Er zijn tegenstrijdige berich ten geweest, maar het rechte heb ben wij er nooit van glehoord. Misschien geeft de korte verkla ring van minister Logeman er opheldering over. Deze zou ook daarom gewenscht zijn, omdat de Indische kwestie steeds meer internationaal de aandacht trekt, waarop wij alles behalve gesteld behoeven te zijn. Hoe meer misverstanden, hoe meer pottenkijkers en hoe verder wij afdwalen van het juiste standpunt, dat de Nederlandsche zaak zoo gauw en zoo krachtig mogelijk door Nederlandsche in stanties duidelijk en zelfstandig moet worden opgelost. Na zijn terugkeer in ons land hield de Luitenant-Gouverneur Generaal van 'Ned. Indië, dr H. J. van Mook, Woensdag in den Haag een conferentie met den minister voor de Overzee sche Gebiedsdeelen, profdr. J. H. A. Logeman De Weensche radio-omroep heeft bekend gemaakt, dat dr. Karl Renner, premier van de voorloo- pige Oostenrijksche regeering, door beide kamers van het par lement is gekozen tot president van de republiek Oostenrijk CEN AFZONDERLIJK DEPARTEMENT van Volksgezondheid is bij de kabinetsformatie van verschillende kanten bepleit. De heer Rups de Beerenbrouck herinnerde er gisteren aan, toen in de Tweede Kamer het hoofdstuk Volksgezondheid van de Regeeringsnota besproken werd. Minister Drees zei, dat men er niet toe besloten had, o.a. omdat dan het aantal ministers te groot zou worden, een argument, dat ons niet overtuigend leek. Uit de gedachtenwisseling bleek, dat er op het gebied van de Volksgezondheid nogal het een en ander te doen valt. In het bijzonder de uitbreiding van de t.b.c. werd door verschillende sprekers verontrustend genoemd. Allereerst is hier goede voe ding en goede woningvoorziening van belang. Daarnaast vol doende sanatoriumruimte en zorg voor voldoende extra-voe ding voor de patiënten. Ook de sterke uitbreiding van de ver schillende infectieziekten had de aandacht, nu als gevolg van bezetting en bevrijding op dit punt ernstige toestanden zijn ontstaan. Een afdoende quarantainevoorziening zal ook noodig zijn bij de a.s. terugkeer van Nederlanders uit Indië. Nadat mevr. de Vries-Bruyns (v.d.) het debat had geopend, volgden met tal van opmerkin gen de heeren Zwijnenberg, v.d., Baas, a.r„ v. d. Brug, c.d.u., Kort hals, i en Ruys de Beeren brouck, r.k. Zij spraken over de hulde, die de artsen verdienen voor hun verzet, over de nood zakelijkheid, om artsen voorrang te geven bij de autoverdeeling, over den nood aan verpleegsters in verband met haar arbeids voorwaarden, over 't toenemende gevaar van het alcoholisme, over de heropening van de kolonie huizen en tal van andere punten meer. Bevreemdend was de op merking. dat aan de afd. Volks gezondheid van het Departement van Sociale Zaken geen enkele medicus verbonden zou zijn. Minister Drees gaf er, voor zoover wij begrepen hebben, geen rechtstreeks antwoord op: hij zei, dat de afdeeling volks gezondheid ten nauwste samen werkt met de Inspectie voor de Volksgezondheid. Hij verdedigde verder het beleid van de regee ring ten aanzien van de verbe tering van de volksgezondheid. Groote plannen moesten blijven liggen voor andere urgente dingen. Toch schijnt de Volksgezondheid ge weldig urgent en toch blijkt door onmacht (wat den woningbouw be treft b.v.) al veel te moeten wachten, zou men meenen. Volgens deskundigen zijn de vet- ranilsoenen voor tjb.c.-patiënten voldoende. Wat de woningvoorziening betreft, aan bouwen valt voorloopig niet te denken: alle aandacht zal be. steed moeten worden aan de uitbrei. ding van woongelegenheid. Gewezen werd vervolgens op den invoer van barakken. Bij tal van dingen is de -noodzakelijkheid van het tempo vol komen ingezien, maar/ "de dingen gaan niet altijd zoo men ze wenseht". De kolonie- en vacantiehuizen zullen zoo spoedig mogelijk wor den heropend. Dat is ook drin gend, nu de uitzending van kin deren naar Engeland stop gezet is. De oproep voor verpleegsters heeft succes gehad. Het aantal leerlingverpleegsters in de zieken huizen is voldoende; dat der ge diplomeerde verpleegsters echter niet; ook in de sanatoria ls er een tekort aan leerlingen. Op den duur zal de arbeidsdag voor verpleegsters verkort moeten worden maar thans staan wij voor een moei lijkheid wegens het tekort aan ar beidskrachten. De ziekenhuizen tob ben ook met een gebrek aan dienst meisjes, die hier een eervolle taak hebben. Heit dreigende tekort aan artsen door de hapering in de oplei ding zal nader moeten worden bezien. De toewijzing van auto's aan artsen stuit op moeilijkheden; de minister is niet bevredigd over de resultaten van zijn overleg met zijn collega voor verkeer en energie. De regeering zal het werk der bestrijding van het alcoholisme steunen. Productiebeper. king, heeft alleen waarde, als het volk er de noodzakelijkheid van inziet. Er komt een commissie voor een nieuwe wettelijke regeling van de zieken fondsen. In verband met het vraagstuk van de onvolwaardige arbeidskrachten werd ten slotte gewezen op het ge brek aan kunstledematen tengevolge vanstakingen in het buitenlatidl De vergadering is verdaagd tot heden. Vrijdagmiddag. De belangrijkste verbruikers van brandstoffen voor andere dan huishoudelijke doeleinden zijn reeds van de eerste toewijzingen voorzien. Van bevoegde zijde wordt tegengesproken, dat hierbij aan bioscopen boven kerken de voorkeur zou zijn gegeven On juist is ook, dat het personeel van het Rijkskolenbureau bevoorrecht zou zijn. Hoewel het verdeelings- programma voor de rantsoenen zeer sober is, moet er toch op gewezen worden, dat uitvoering daarvan alleen mogelijk is, wan neer zich geen moeilijkheden voordoen, zooals het dichtvriezen van de waterwegen of stagnatie in den invoer. Het kan gebeuren, dat het -Rijkskolenbureau door deze eventueele tegenslagen ge dwongen wordt., teneinde het ge zinsrantsoen te redden, een kor ting op de aanvankelijk vastge stelde rantsoenen voor niet ge bruik toe te staan. Voor wat de huisbrand betreft, zal omstreeks Nieuwjaar weer een boni worden aangewezen en de aanvoer zooveel mogelijk over het geheele land geschieden RONDOM ARNHEM hebben zich vele drama's afgespeeld, die niet alleen van militairen aard waren Het optreden b.v. van de Nederlandsche SS tegenover bur gers is daar niet alleen treurig, maar ook onmenschelijk igieweest, getuige een paar feiten, die dezer dagen aan het licht zijn gekomen ïn het begin van dit jaar, toen de Betuwe en omgeving voor het grootste deel was geëvacueerd en het gebied „Sperrgebiet" was ge worden, probeerden eenige boe ren nog iets van hun boerderijen te redden. De mannen zijn nooit meer teruggezien. Zoo ging het ook met eenige burgers van Wa- geningen en Bennekom. Over deze dramatische verdwij ningen is veel te doen geweest, totdat, door bekentenissen van een SS-man, de ware toedracht aan het licht kwam. Voordat de eigenlijke bekente nissen loskwamen, .hebben de SS-ers eerst de schuld op 'n paar Duitschers willen afschuiven, maar dank zij het doorzettings vermogen van de Bennekomsche politie zijn zij, SS-man van Maas- trigt en Kooymans, tot volledig bekennen gekomen. Eigenhandig hadden zij het vonnis voltrokken DE COMMISSIE tot onderzoek naar oorlogsmisdaden op Java heeft een kaartsysteem kunnen samenstellen dat een zoo goed als volledig overzicht bevat van alle wreedheden, die door de Japanners op dit eiland bedreven zijn. Er is een lijst van ruim 200 oorlogsmis dadigers opgesteld, waarvan er tot nu toe 43 zijn gearresteerd. Tot de beruchtsten der gearresteerden behoort luitenant generaal Ima- mura. Ook het hoofd van de Japansche Kempai Tai zal terechtstaan. DE BERUCHTE Japansche ka pitein Sonal, die nu te Singa pore als oorlogsmisdadiger gevan gen zit, nadat hij Nederlandsche vrouwen geterroriseerd heeft, o.a. als commandant van het Tjideng- kamp te Batavia, zal door het Ne- derlandsch-Indische militaire ge rechtshof verhoord worden. Dit is een van de resultaten van de kort geleden te Singapore gehouden besprekingen tusschen de leden van de juridische staf van het ge allieerde opperbevel in Zuid-Oost Azië en den 55-jarigen professor Jonkers, procureur-generaal te Batavia. Gedurende deze bespre kingen Iverden de volgende be slissingen genomen: De voornaam ste oorlogsmisdadigers, zooals Tangano Yamamoto, zullen ver hoord worden door een Britsch militair gerechtshof. Andere oor logsmisdadigers zullen verhoord worden door een Nederlandsch of Britsch gerechtshof, hetgeen af hangt van de vraag, of er Neder landsche of Britsche belangen bij betrokken zijn. Britsch communiqué over Java. In het officieele communiqué wordt verklaard, dat Britsche troepen het „Isolahotel" te Ban doeng hebben bezet. Er zijn geen dooden te betreuren. In Bandoeng schijnt een actie gaande té zijn tegen alle Indo-Europeanen die met de Rapwi samenwerken. De „president" van Buitenzorg, Barnas is blijkbaar de politieke situatie te Bandoeng niet meer meester. De stad is over het alge meen rustig. In Semarang wordt nog steeds door de Indonesiërs brand gesticht. Men heeft ver klaard dat de leiders van de ben den bij de Britten bekend zijn. De operaties, die ten doel hebben de Pemoeda's uit het oostelijk ,deel van Semarang te verdrijven, ma ken voortgang. De watervoorzie ning is weer onderbroken, maar men heeft een noodwatertoevoer in werking gesteld. 1800 leden van het Rapwi-personeel zijn op de „Amhurst Victory" naar Bata via vervoerd. Te Grissee, waar het leven normaal is, is een groote munitie-opslagplaats gevonden. Het opperbevel van het Nederlandsch-Indische leger maakt bekend, dat de kam pong Pasar Minggoe, bij Ba tavia. op den 20en December door het Nederlandsch-Indi sche leger gezuiverd en bezet is. Bijzonderheden van de actie zijn nog niet beschikbaar. Amerikaansche verklaring Uitdrukking gevend aan de „toe nemende bezorgdheid" van de Amerikaansche regeering over de recente ontwikkeling in Indonesië, heeft het departement van bui- tenlandsche zaken verklaard te hopen dat een vreedzame regeling van het geschil tusschen de Ne derlandsche autoriteiten en de In donesiërs, zoowel een erkenning zou beteekenen van de natuurlijke aspiraties van het Indonesische volk, als van de wettelijke rech ten en belangen van Nederland. Geen goede gang van zaken Een hooge Nederlandsche leger officier, die in Singapore terug gekeerd is na een bezoek aan de militaire kampen op Malakka, heeft verklaard, dat het moreel onder de Nederlandsche troepen er niet op vooruit gaat, daar de militairen vernomen hebben, dat de betalingen aan hun familiebe trekkingen in Nederland onregel matig of in het geheel niet ge schieden. Een v. d. bevelvoerende officieren, die zich evenals de meesten zijner collega's hierover bezorgd maakt, achtte een ver klaring van de Nederlandsche Re geering. dat naar den grond van •deze berichten onmiddellijk een onderzoek zou worden ingesteld, dringend noodig. CR IS BONJE in ons land over de bonnen en de cri- tiseerende kranten zijn er zelf de schuld van. Al heel lang loopen er kwesties over het tijdstip, ivaarop de bonnenlijst in de krant mag. Dat is niet zoo gemakkelijk op te lossen, omdat de kranten op verschil lende tijdstippen verschijnen. Nu is het moment, waarop er op de bonnen gekocht mag worden, Vrijdagmiddag 12 uur, en nu mogen van den Distri- butiedienst de bonnen niet eerder dan Vrijdag 12 uur ge publiceerd worden. Dat is daar om vreemd, omdat de meeste kranten na dat tijdstip uitko men. Er zijn echter bladen, die vóór dat uur, practisch als ochtendblad verschijnen en zij publiceeren de bonnenlijst Vrijdagmorgen. Dit is voor andere bladen aanleiding ge weest, de bonnen Donderdag in de krant te zetten. Wij doen daar niet aan mee.tot nog toe. Want het is uitdrukkelijk verboden. En op overtreding van het verbod staat straf. Nu komt de Voorlichtingsdienst aan de bladen nog eens „ver zoeken", om zich toch vooral aan dat verbód te houden! Dat is een vreemde figuur in onze rechtspleging. Waarom worden de bladen, die een beslist ver bod, waar straf op staat, over treden, niet vervolgd? Het is van groot belang, dat deze zaak wordt opgelostHet gaat om de volgende punten: 1. Een verbod dat niet gehandhaafd kan worden, moet ingetrokken worden2. De orde in de dis tributie wordt niet door kran tenredacties. maar door de dis tributiediensten uitgemaakt. 3. Het lijkt heel vreemd, dat de bonnenpublicatie geschiedt nel het tijdstip waarop men mag koopen, (de bonnen moeten ook nog uitgezocht worden) maar krantenredacties mogen in de ze zaak niet door directe actie ingrijpen, dat is hun taak niet. 4. Indien dit ongestoord en ongestraft doorgaat, zijn de autoriteiten er zelf de schuld van, dat anderen zich ook niet meer aan de bepalingen hou den: of het een of het ander. Dus: de bonnenlijst allemaal op Vriidag in de krant of alle maal op Donderdag. En dan niet meer vrdgen of men iets, dat verboden is, asjeblieft wil nalaten. Zelfs in kleine dingen moet het gezag zich laten gel den.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1945 | | pagina 1