Nieuw
Zal de Kamer zich uitspreken?
Moreele beginselen in de
internationale betrekkingen
Voor Alkmaar en omgeving
Bureaux
Jappo-fascisten moeten met wortel
en tak worden uitgeroeid
Monarchistische
staatsgreep?
Men rekent op sympathie
der republikeinen
Toch bij de
U.N.O.?
Belangwekkend betoog van Minister
Schermerhorn op de U.N.O.-vergadering
BURGEMEESTERS
OP EEN KLUITJE
tfoofdredacteur: BL, N.
Smits; rayon-redacteui
P. Sigon.
Abonnementsprijs 13.40
oer kwartaal; 1-20 per
maand, inclusief Incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
13 ct per m:m. regel,
40 m.m. breed; In tekst
26 ct. per m.m. regel. 50
m m breed Contract op
aanvraag
N o ordh ollands cli Dacrblad
I a Buiten God is
nergens veilig
fVondel)
WOENSDAG 16 JANUARI 1946
41e JAARGANG - NUMMER 10832
ALKMAARLangestraat
42A, tel. 4330 (K 2200)
HOORN: Draafsingel 59.
tel. 4712 (K 2290)
DEN HELDER: Lood»,
gtracht 69, tel. 2383 K 2230
5CHAGENMolenstraat
52. tel 459 (K 2240).
Bankrelatie:
Noorderbank
<D
CPANNING WAS ER den eersten dag van het Tweede Kamer-
debat over Indië nog niet. Wel werden er sommige dingen
scherp gezegd. Zoo twijfelde de heer van Poll (R.K.) eraan, of
de besprekingen onzerzijds wel gevoerd worden door den bes
ten man, die daarvoor beschikbaar is. Hij had nogal critiek op
het beleid van Van Mook en meende o.a. dat deze teveel in het
openbaar sprak. Ook de heer van Kempen (lib.) was over den
It. gouverneur-generaal niet te spreken. De oud-Indische gene
raal Bajetto (R.K.) vroeg waarom de Regeering geen klaren
wijn schenkt over de diepe oorzaak van haar beleid, en de
heer van Kempen legde er den nadruk op, dat de Japansche
invloed zich bij de nationalisten nog steeds doet gelden. Hij
noemde de extremisten „geboefte, Jappo-fascisten", die met
wortel en tak dienen te worden uitgeroeid.
WOORALSNOG kwamen eigen'
lijk slechts twee sprekers naar
voren, die het beleid van de Re
geering In meer algemeenen zin
voor hun rekening namen. Ten
eerste de sociaal-democraat Pa-
lar, die meende, dat niet altijd
begrepen wordt, dat de grondoor
zaak van de verwijdering tot het
Indische volk gelegen is in de
oude koloniale verhouding. Dat
kan men zeggen, nu de Jappen de
fouten van die verhouding voor'
hun misdadigen opzet hebben uit
gebuit, maar met evenveel recht
kan men zeggen, dat die oorzaak
gelegen is in het feit, dat Coen
vierhonderd jaar geleden Batavia
stichtte! Het gaat tenslotte -niet
om de anti-koloniale stemming,
die niemand terug wil, en ook niet
om de ontkenning van gezond
nationalisme der Indonesiërs, maar
het gaat er wel om, of de Regee
ring in de mate als zij blijkbaar
doet, moet toegeven aan revolu-
tionnaire stroomingen, die de rech
ten van de Nederlandsche souve-
reiniteit ontkennen en voor het
algemeen .welzijn van Indië een
toekomst avonturen, die onver
antwoordelijk en onaanvaardbaar
i3.
In elk geval bestaat er over de
draad van het Regeeringsbeleid
onzekerheid en de ftota, zoo heb
ben ook enkele sprekers betoogd,
gaf nog weinig houvast en weinig
duidelijkheid. Regeering en Ka
mer manouvreeren nog als een
vlieg om de kaars, beide zijn, door
zich al te duidelijk te uiten, bang
de vingers te brandenMoe
ten w;j daarom met de sabel rin
kelen, als blijkbaar dient te wor
den verstaan uit de woorden van
onzen generaal of uit de woorden
van den A.R.-heer Meyerink, die
op den man af vroeg, tot welke
daden van bestuursbeleid zij na
maanden van overwegen en on
derhandelen zou besluiten om de
rust en orde te herstellen? Deze
afgevaardigde meende, dat de
Kamer zich nu eens diende uit te
spreken. Zij toonde begrip voor
de moeilijkheden, waarvoor de
Regeering staat, er is echter een
grens, en de Kamer zal zich moe
ten beraden, of die grens nu niet
bereikt is.
Nederland, zoo zeide hij, zal het
Indische volk anders tegemoet
moeten tfeden, dan voor den oor
log. Nieuwe maatstaven moeten
worden aangelegd. Wat dat be
treft bestaan er geen groote moei
lijkheden tusschen Regeering en
Kamer. Over een progressieve
welvaartspolitiek, is men het eens.
Maar wanneer het gaat om toe
passing van de middelen welke
zulk een politiek mogelijk moeten
maken na herstel van de orde en
de rust, staan de A.R. vierkant
tegenover deze regeering.
Hoe komt het, vroeg de heer
van Poll nog, dat de regeering
niet meer zoo'n krachtig stand
punt Inneemt tegenover het re-
giem-Soekarno en hoe is het nu
eigenlijk met Sjahrir, erkent die
het wettig gezag of niet. (In een
persconferentie te Batavia ver
klaarde hij pas, dat hij den heer
van Mook zou ontvangen als een
vreemde uit een *bekend land, hij
erkent de souvereiniteit van ons
land over Indië niet, maar wil wel
onderhandelen, en verder ver
trouwt hij op da tusschenkomst
van de groote mogendheden, in
het bijzonder Amerika en Enge
land, die beiden echter de souve
reiniteit van Nederland over In
dië uitdrukkelijk wel erkennen!).
Zóówel de heer van Poll als de
heer van Kempen vroegen, welke
de figuren en groepen zijn, waar
mede, naast Sjahrir, onderhan
deld zou kunnen worden. Ver
schillende sprekers achtten de
voorlichting ook in het buitenland
onvoldoende. De heer Palar (s.d.
a.p.) meende nog, dat de thans
gevolgde politiek van overleg de
juiste is, maar generaal Bajetto
had er op gewezen, dat de toe
stand in Batavia belangrijk ver
beterd is, sinds daar met kracht is
opgetreden.... Eenige sprekers
vroegen met name ook nadere in
lichtingen over het heengaan van
verschillende hooggeplaatste per
sonen uit de Indische regeerlngs-
organen, zoowel burgerlijke als
militaire. Men kreeg uit alle be
sprekingen den indruk, dat het
hier nog maar een voorpostenge
vecht is geweest en dat de ver
dere posities pas in tweede in
stantie zullen worden bepaald.
De heer Goedhart (Verzetsbe
weging) betoogde, dat men in Ne-
drland het nationalistische gewe
ten steeds heeft onderschat. Wij
lieten na ons tijdig op de hoogte
te stellen van de eischen der na
tionalisten, welke niet onredelijk
waren. De regeering moet conse
quent blijven doorgaan op den
weg, dien zij gekozen heeft. De
heer Posthuma (c.d.u.) meende,
in tegenstelling met andere spre
kers, dat de regeering de Kamer
en het volk zeer ruim voorlicht.
Wel kan hij zich indenken, dat
men meer wil weten.
De heer Rutgers van Rozenburg
(ch) sprak de "hoop uit; dat in Indië
spoedig resultaat zal worden be
reikt. Het voedseltekort op Java
vervult hem met groote zorg.
De vergadering is verdaagd.
Volgens den diplomatie,
ken redacteur van de Daily
Herald zouden de Spaan,
sche monarchisten 'n staats,
greep voorbereiden, teneinde
Don Juan tot koning uit te
roepen en een „democrati
sche regeering te vormen,
welke tot een zorgvuldig
voorbereide volksstemming
zou overgaan.
Volgens genoemden redacteur
wenschen de monarchisten niets
meer met Franco te maken te
hebben. De reis van Don Juon
naar Portugal zou uitsluitend
verband houden met het voeren
van besprekingen met Gil Robles
de belangrijkste persoonlijkheid
in de monarchistische beweging,
die met bepaalde andere katho.
lieke politici min of meer een
linksche politiek zou voorstaan.
In monarchistische kringen zou
men van meening zijn, dat de
republikeinen verheugd zullen
zijn, als zij van Franco verlost
zouden zijn en zich niet ernstig
tegen een herstel van de monar.
chie zullen verzetten, wellicht
zelfs met een koninklijke regee.
ring zouden kunnen samenwer.
ken, indien hun een democrati.
sche grondwet zou worden be.
loofd.
Het Nederlandsche tankschip ,,Cadila", dat tijdens den oorlog
in Engeland omgebouwd was tot vliegdekschip, wordt op de
werf van Wilton-Feycnoord te Rotterdam in zijn oorspronke
lijke staat teruggebracht. Een overzicht van de werkzaamheden.
De correspondent van ANP/
Aneta die de vergadering der
u.n.O. bijwoont, heeft mede
gedeeld dat bij het interna
tionaal secretariaat van de
U.NO. verzoeken zijn bin
nengekomen, waarin aan de
algemeene vergadering ver
zocht wordt handelend op te
treden ten aanzien van het
Indonesische probleem.
Minister - president
prof. ir. W. Schermerhorn
heeft, als leider van de Ne
derlandsche delegatie, in de
middagzitting van Dinsdag in
de Assemblee der Vereenigde
Volkeren, een rede gehouden-
Hij noemde de vijandelijke
onderdrukking een nederda-
ling ter helle", als gevolg
waarvan in al de betrokken
landen een hunkering is naar
nieuwe politieke vormen, naar
hun praktische en radicale
toepassing van de beginselen
van menschelijkheid en recht
Dit scheppende proces, dat
De voorm. „Wehr-
machtebefehlshaber
in den Niederlan-
den", Friediich
Christiansen, is
Maandag va.i Bad
Oelhausen naar den
Haag overgebracht,
als oorlogsmisdadi
ger. Christiansen
wordt er o.m. van
verdacht het bevel
gegeven te hebben
in October 1944 het
dorp Putten plat te
branden en de
mannelijke bevol
king te fusilleeren
als represaillemaat
regel in verband
met het doodschie
ten van twee Duit-
sche officieren.
Christiansen bij
aankomst aan het
Departement van
Justitie.
Thurina P.
doelt op het tot stand bren
gen van nieuwe vormen van
politiek en sociaal leven, doet
zich gelden als een elemen
taire kracht, en het is niet te
veel beweerd, als men zegt,
dat in Nederland deze strijd
zal worden gewonnen door de
vooruitstrevende stroomingen
in ons volk, die zich thans
met ongewone kracht ont
plooien. Hetgeen er op het
spel staat zoowel nationaal als
internationaal, is de vraag, of
het menschdom bereid is be
paalde moreele beginselen als
een grondslag voor een geor
dende maatschappij te erken
nen, met eerbiediging van de
uiteenloopende geestelijke
fundamenten, waarop men
deze moreele normen kan la
ten rusten.
Het gevaar, voortvloeiend uit
een menschelijke samenleving,
die de absolute morgele normeni
niet langer erkent, is nog altijd
aanwezig, zoowel in de volkeren
zelf als in de internationale ge
meenschap.
Door het handvest goed te keu
ren, hebben de middelgroote en
kleine staten uit vrijen wil be-
looofd, zich te onderwApen aan
de gemeenschappelijke regels van
recht en wet. Wij zien uit naar
den tijd, waarop de groote mo
gendheden de noodzakelijkheid en
het nut voor henzelf zullen inzien
om de toepassing van dien ge-
meenschappelijken regel van
recht van wet op alle en alle ge
lijk te aanvaarden-
Dit is de tweede maal in een
kwart eeuw. dat een poging ge
daan wordt om de internationale
samenleving haar gemeenschap
pelijke zaken te laten regelen op
grondslag van een handvest, dat
de beginselen van souvereine
gelllkheld op den voorgrond
plaatst. De ervaring alleen zal
leeren of dit een practische mo
gelijkheid ls.
£VarVOltf nao. "O Irnlnnrvï
U/IJ HEBBEN dezer dagen
mr. S. F. L. Baron van
Wijnbergen, Kabinetchef van
den Commissaris der Koningin
in Noordholland, in zijn smet
teloos domein te Haarlem, ge
polst over den stand van za
ken met betrekking tot de bur
gemeestersvacatures.
Er blijken momenteel in on
ze provincie 14 gemeenten te
zijn, waar de burgemeesters
zetel vaceert. Zeer zeker zal
dit aantal vermeerderd worden
zoodra er uitspraken zijn ge
daan in eenige, nog hangende
zuiveringskwesties. Op 10 Jan.
j.l. waren er immers nog 22
burgemeesters, die als zooda
nig hun functie niet mogen
waarnemen. Dit aantal'wordt
gevormd, door 1 burgemeester
die gestaakt is, vijf die ge
schorst zijn en zestien die bui
ten functie zijn gesteld. Baron
van Wijnbergen meende, dat
er van Seze 22 burgemeesters
zeer zeker meerderen zouden
zijn, die niet meer zouden te-
rugkeeren, aangezien hun hou
ding tijdens de bezetting zulks
niet wettigt.
Daaruit vloeit voort, dat het
aantal vacatures met nog en
kele vermeerderd zal worden.
„Wij behoeven niet bevreesd
te zijn", aldus Baron van Wijn
bergen„dat deze vacatures
niet zullen kunnen worden
aangevuld. Er komen welhaast
dagelijks legio sollicitaties bin
nen en meer dan honderd aan
biedingen voor één gemeente is
beslist geen zeldzaamheid."
Desgevraagd vertelde de Ka
binetchef ons voorts nog, dat
sollicitaties worden gedaan
door menschen uit alle rangen
en standen van de bevolking,
waarbij men vaak zeer grap
pige brieven aantreft.
Tot onze schaamtelooze
nieuwsgierigheid moeten wij
bekennen, dat wij gaarne der
gelijke brieven zouden hebben
ingezien. Wij hebben dit Baron
van Wijnbergen maar niet ge
vraagd. Hij zou toch: neen! ae-
zegd hebben.
Maargrappig zou het
wel geweest zijns want, zoo wij
juist in den trein van Haar
lem naar Amsterdam hoorden
mompelen, zouden er zelfs
schilleboeren (met allres
pect voor hun eerbaar beroep)
met edelachtbare aspiraties
rondloopen.
En dan zeggen ze nog, dat
wij niet democratisch zijn!
Klat&nraatAaMl P_