Alkmaar, vroeger en nu,
in de St. Aloysiusschool
Nieuw Noordholiandsch Dagblad
Zonnevlekken storen
radio-onfvangsfen
Duistore dingen rond
Indonesië
DE STEDEN CENTRAAL
VERWARMD
DAT GEBEURT IN
NEDERLAND
(2acitste nieuws
De post naar de West
De hulpverleening van
Amerika
Vergoeding vijandelijk
papiergeld
MAANDAG 4 FEBRUARI 1946
Zaterdagmiddag werd in aan
wezigheid van een klein aantal
genoodigden de muurschildering
in de St. Aloysiusschool, voorstel
lende het Alkmaar van 1571 en
1945, onthuld. De Overste van St.
Louis, de eerw. Broeder Urbanus,
heette vooraf in het bijzonder wel
kom den Burgemeester van Alk
maar. Jhr. F. H. van Kinschot, de
Heeren Pastoors Oorsprong en De
Mol O.P., den Heer Ringers, voor
zitter van de vereeruging „Oud
Alkmaar", en de leden van het
schoolbestuur en de commissie
van toezicht, de Heeren Mr. C.
Smal en Th. J. Hout.
In een beknopte inleiding zette
de Overste de bedoeling van de
muurschildering uiteen. De schil
dering is een sik heemkunde, een
getuigenis van de liefde, die Br.
Donatianus voor zijn geboortestad
koestert. Het is de wensch van de
leerkrachten, dat dit werk zijn
vrucht zal opbrengen onder de
leerlingen. Moge deze schildering
er toe bijdragen, dat onder de
jeugd de lietde voor de stad, ge
boortegrond en Vaderland bewust
gemaakt en versterkt wordt.
Nadat Mr. F. H. van Kinschot
door het wegnemen der Neder-
landscbe driekleur de schildering
had onthuld, zongen eenige leer
lingen der school net kaascuagers_
lied uit de operette ,,De Ruitertjes
van de Waagtoren".
Dankbaarheid het motief
„Zooals de kroniekschrijver na
het ontzet van 1573 het onder
schrift bij de gravure der stad
besloot met de woorden „Lof ende
danck aan God- Almachtijg", zoo is
ook mijn motief voor het vervaar
digen van deze schildering de
dankbaarheid jegens God geweest,
dat Hij deze mooie stad voor de
vernietiging van den oorlog heeft
gespaard", als Br. Dona.ianus.
Moge het thans met Alkmaar
evenzoo gaan als na 1573. De gra
vure, die Drebbel 20 jaar na A1&-
maars omzet vervaardigde,
toont ons niet alleen wederop
bouw van hetgeen tijdens het be
leg werd verwoest, maar ook een
ongekenden bloei van hande, en
industrie, en een zeer toegeno
men schoonheid van de stad.
Waartoe zou het immei>s dienen
dat Alkmaar werd gespaard, wan
neer wij van dit geschenk geen
gebruik wisten te maken, wanneer
wij de bronnen van schoonheid en
energie, de levenskracht van onze
stad niet tot ons eigen welzijn en
dat van het land wisten aan te
wenden?
De schildering is in twee gedeel
ten vervaardigd: de oude vesle
van 1573, het jaar van de eerste
bevrijding, en de moderne stad
van 1945. De afscheiding wordt
gevormd door het stadswapen van
Alkmaar, gedecoreerd met de
lauwerkrans die na het beleg van
1573 werd toegekend, terwijl daar
onder twee kaasdragers voorko
men, min of meer als een ver
persoonlijking van de stad. In de
linkerbovenhoek zien wij de beel
tenis van St. Laurentius, den
stadspatroon. Het moderne Alk
maar is uitgevoerd als een pano
rama, ongeveer zooals men hel zou
zien, wanneer men op een hoogte
van 200 meter boven Oudorp zou
cirkelen. Men kan zich voorstel
len, dat het uitwerken van de
minutieuze details een grondige
observatie heeft geëischt. De uren,
die Br. Donatianus met zijn
schetsboek heeft doorgebracht op
WAARHEEN DEZE WEEK?
Bioscopen:
Aikmaarsch Bïoscoopthealer:
„De vliegende Bende" en Een
geboren vechtersbaas".
Harmonie: „Mevrouw als Detec
tive".
Victoria: „De Held van den
Niger".
Cinema Americain: „De lamp
blijft branden".
Maandag:
""-30 uur: Gulden Vlies: „Hal
terparade 1946".
7.30 uur: „Instuif": Vergadering
ex-gedeporteerden uit het Lager
Wevelinghoven.
Dinsdag, Woensdag en Don
derdag:
7.30 uur: Gulden Vlies: „Hal
terparade 1946".
8 uur: Gulden Vlies: Donateurs-
Vrijdag:
concert „Soli Deo Gloria".
8 uur: Murm. Gymn.: Lezing
dr. W. H. C. Tenhaeff „Leider en
menigte", voor de Volksuniversi
teit.
Zaterdag:
2 uur; Willibrordusgeboirw,
Oudegracht: Vergadering R.K.
Rijwiélbond St. Chrïstoforus.
8 uur: Gulden Vlies: Feestavond
Ned. Reisvereeniging.
Voor de aanvulling zie men ons
blad van Vrijdag a.s.
daken en torens, zijn dan ook
talrijk, zooals we reeds eerder
hebben vermeld. En menigeen
zal in de St. Aloysiusschool aan
de Koomlaan de oplossing vin
den voor die figuur, die in
weer en wind ronddwaalde in de
weilanden rond de buitenwijken.
Zij. en allen die zich interessee
ren voor het Alkmaar van vroe
ger en nu, zijn van harte welkom.
Nadat de verschillende genoo
digden hun waardeering hadden
uitgesproken voor het knappe, en
voor stedelijke historie en heem
kunde zoo belangrijke werk van
Br. Donatianus, bleef men nog ge-
ruimen tijd in geanimeerde con
versatie bijeen.
„ST. AUGUSTENUS VEREEN."
Afd. Almaar-Buiten.
Bovengenoemde vereeniging
hield Zaterdag een goed bezochte
vergadering in het Gulden Vlieg.
Na opening door den voorzit
ter, den heer J. Haakman, volgde
het zingen van het Bondslied. De
uitvoerige jaarverslagen van den
secretaris-penningmeester gaven
een beeld van de afgeloopen
jaren.
Bij punt 6: contributieverhoo.
ging, stelde het bestuur voor de
contributie te bepalen voor de
hoofden op 17, voor de overige
leden op 15, wat goedgekeurd
werd.
Voorstellen voor de algemeene
vergadering betroffen afschaffing
van de classificatie.
De bestuursverkiezing het
geheele besfuur trad af had
tot uitslag, dat herkozen werden
mej. Delis en de heeren J. Haak
man en M. v. d Klundert en ge
kozen mej. Garritsen en de heer
Nuyens.
De Bisschoppelijke Adviseur
hield een causerie over het on
derwerp: „De Katholieke Kerk
en 't aanschouwelijk onderwijs",
waarin hij de taak van de schooi
aantoonde om vooral de leerlin
gen tot handelen, meewerken te
brengen: de Doe-school* Ook de
Kerk heeft in alle tijden door de
liturgie de menschen tot mee
leven trachten te voeren. Door
de liturgie zal de wereld ver
beteren. „Kweek een nieuw ge
slacht en geleid ze naar de Bron
van alle genade."
Na een hartelijk dankwoord
van den voorzitter "hield deze
zelf een korte verhandeling .over
de O.I.Z. en het Operatiefonds.
Bij acclamatie werd de heer J-
Haakman weder als voorzitter
aangewezen.
De rondvraag gaf een interes
sant debat over de vraag of het
voortgezet LO. gewenscht was
op het plattfeland.
"HALTERPARADE 1946"
Hetgeen ons in deze nonstop-gyrn-
nastiekrevue "wel het meest bekoord
heeft was de frischheid en het ent
housiasme waarmee de diverse mede
werkenden en dat waren er heel
wat! hun toeren ten beste gaven.
Vooral in den dans <ïer matroosjes
van de finale kwam een impulsief
enthousiasme tot uiting', dat wij bij
beroepsartisten bijna alijd missen.
Na de opening door den voorzitter
cfer Gymnastiekvereeniging, den heer
H. J. Reurslag, werd het omvangrijke
programma van 31 nummers in een
vlot tempo afgewerkt, waarbij het
optreden der Halterleden prettig
werd afgewisseld door conference,
sketches en zang.
De Halter had zich met «ie groote
oefeningen een zware taak gesteld en
over het algemeen gelooven wij wel,
dat het bestuur tevreden mag zrjn
over de prestaties. Terwijl de oefe
ningen op het paard nog' wat moei
lijk werden uitgevoerd, kregen wij
reeds in de hoepel-oefening een on
berispelijk staaltje acrobatiek te zien.
Bij brug en rek werd de kwaliteit
steeds hooger opgevoerd; de heeren
toonden een magnifieke souplesse bij
deze inspannende stunts, terwijl ook
de dames met groot enthousiasme
haar behendigheid demonstreerden.
Het geestdriftige applaus was ten
volle verdiend. De gedisciplineerde
rhythmische oefeningen en het gra
cieuze dansen getuigden van zorg
vuldige voorbereiding.
De Halter heeft eer van zijn werk
gehad en wij zrjn er van overtuigd
dat de enkele fouten die thans uit
nervositeit of gebrek aan concentra
tie nog werden g'emaakt, bij de vol
gende ultvoerigen wel zullen worden
weggewerkt, zoodat ook voor deze
week een even groot succes verze
kerd is. "R.
DE TOEKOMST IN DE KNEL
Deze dagen vond een aanva
ring plaats aan den Voormeer,
waar het motorschip „De Toe
komst" gemeerd lag. Het 214 ton
metende schip „Amstel VHI" dat
met groote snelheid in de richting
Akersloot voer, en ter hoogte van
den Voormeer te veel stuurboords-
wal hield, kwam met het achter
schip in aanraking met de Toe
komst, die daardoor aan bak
boordzijde over een afstand van
5 a 6 meter werd ingedeukt. Een
nader onderzoek naar de schuld
vraag wordt ingesteld.
PAS OP UW FIETS
Het aantal rijwieldiefstallen
neemt weer onrustbarend toe.
Deze week vielen 6 karretjes in
handen van het beruchte gilde.
Van de zijde der Politie wijst
men evenwel op het feit, dat de
burgerij zelf de meeste sehuld
heeft aan de diefstallen. Ondanks
herhaalde waarschuwingen in de
Pers laat men nog steeds zijn rij
wiel onbeheerd langs den weg
staan. Dat is het kwaad in de
hand werken.'
BINNENBRAND
Door het losraken van den slang
van een brandend gasstel ont
stond brand in een perceel aan
de Rippingstraat. Huurlieden
slaagden erin de vlammen met
emmers water te dooven. Gordij
nen en lijfgoederen liepen schade
op, terwijl het vertrek zelf aan
zienlijk werd geblakerd.
A.P.S.V. ONTWAAKT
Er hangt in het Bureau van Politie
een groote kast die nog' maar met
moeite de tallooze linten, medailles,
lauwerkransen en bekers kan ber
gen die de Alkmaarsche Politiesport-
vereeniging in den loop der jaren
voor het corps beeft veroverd.
De sportvereeniging die tijdens de
bezetting heeft gesluimerd is opge
staan. In een drukbezochte vergade
ring die door den wnd Commissaris
van Politie den heer W. C. Rijpma
met eenige hartelijke woorden werd
geopend, werd een plan de campag
ne opgesteld bestaande uit voetbal,
zwemmen, athletiek, wandelen,
schieten en gymnastiek. Tevens werd
een -nieuw bestuur gevormd, dat,
ondanks schaarschte aan de nood
zakelijke hulpmiddelen, vastbesloten
is de APSV weer op te voeren naar
de hoogte waarop zij zich voor den
oorlog stevig had gevestigd.
A. F. C. NIEUWS
AFC 1 Alkm. Boys 3 22
AFC 4 Kolping Boys 2 40
Jammer dat deze wedstrijd van
het eerste niet werd gewonnen,
dat scheelt weer 1 punt. Meer
punten mogen wij niet missem
AFC'ers!
AFC 4 stuurde Kolp. B. 2 met
een 40 nederlaag huiswaarts.
Keuris gedaan jongens.
AFCers de vorst is voorbij,
dusnu weer trainen. A.s.
Woensdag verwachten wij een
record opkomst, het is noodigü
De tijden voor de training: tot
8 30 de adspiranten en van 8.30
9.30 de junioren en senioren;
dus tot Woensdagavond in de
Adelbe£tusschool.
AFC 1—Alkm. Boys 3 2—2
In een meer spannenden, dan
fraaien wedstrijd onder ongun
stige weersomstandigheden zijn
de puntjes gedeeld. Na een aan
vankelijk gelijk opgaanden strijd,
wist AFC de score te openen met
een schuiver van Tijm, die dezen
middag een verdienstelijken
wedstrijd op de middenvoor-
plaats speelde. Telkens probeerde
AFC no. twee in de touwen te
jwerken. maar bet lukte niet. Bij
een van de A. B. aanvallen geeft
de rechtsbuiten een schuiver op
doel, die doelman Kwant niet
vast wist te houden en hij rolde
verder het doel in 11. Kort
hierna kwam de rust.
Na de rust weer een zelfde
spelbeeld als voor de rust en
evenals daarvoor weet AFC weer
het eerst te doelpunten, na een
goed doorgeven van den rechts
buiten weet Kuylboer ineens en
hard te doelpunten, 21. Bij een
der A B. aanvallen wist men
wederom gelijk te maken, 22.
Hoe of AFC het ook probeerde
het lukte niet meer en de Boys
achterhoede wist haar doel ver
der schoon te houden. Met 22
kwam het einde van dezen, in
de beste verstandhouding ge
speelden wedstrijd
LANGEDIJK
MELDING VAN ONGEVALLEN
De Burgemeester maakt be
kend, dat ongevallen, veroor
zaakt door gas of electriciteit, al
of niet met doodelijken afloop,
aan het gas. of electricifeitsbe.
drijf gemeld moeten worden. -
In den regel zijn deze bedrij
ven het best geoutilleerd om m
dergelijke gevallen spoedig hulp
te verleenen, teTwijl het voor die
bedrijven van het grootste be
lang is. de oorzaak dier onge
vallen te constateeren.
ZUID SCHARWOUDE
GEZELLIG SAMENZIJN
Gaat biljarten
De kolfsociëteit „Gezellig Sa
menzijn" hield haar jaarverga,
dering ten lokale van den heer
Th. Rijper.
De voorz. de heer P. Bergen
Azn., opende deze vergadering
met den Chr. groet en deelde
mede dat van de zustersocieteit
„Op Maat" een verzoek was 'ont.
vangen om een onderlingen wed.
strijd te organiseeren, waaraan
door 20 leden van beide vereenL
gingen kan worden deelgenomen.
Deze wedstrijd zal gehouden
worden in de maand Maart. Alle
leden gingen hiermede accoord.
De sociëteit bestaat 3 Juni a.s.
20 jaar. Dit heuglijke feit zal
worden herdacht door het orga
niseeren van een feestdag voor
de leden en hunne dames.
De diverse jaarverslagen wer.
den voorgelezen en goedgekeurd.
Boeken en bescheiden van den
penningmeester zullen worden
nagezien door een commissie be.
staande uit de heeren J. Komen
Kzn. en Th. Rijper Sr.
Bij de gehouden bestuursver
kiezing werden de beide aftre.
dende leden, de heeren G. Mettes
en P. Bergen Azn. herkozen. Als
nieuwe bestuursleden werden ge
kozen de heeren F, Hink en J.
Koomen Kz.
Allen namen hun benoeming
aan.
Bij de rondvraag kwam ter
sprake om naast de kolfsport
ook de biljartsport te beoefenen.
Alle leden die interesse hebben
voor het biljarten kunnen lid
worden van de biljartclub. Er
wordt bij tourbeurt gespeeld.
Iedere partij bestaat uit 20 beur.
ten. Hierna sluiting onder dank.
LIMMEN
KEURING DIENSTPLICHTIGEN
Van de negentien in date ge
meente opgeroepen dienstplichti
gen, lichting 1945 werden 17 per
sonen goedgekeurd.
Zaterdagmorgen, tusschen 9 en
12 uur Greenwichtrjd, werden in
alle deelen der wereld de radio
ontvangsten op den korten golf
onderbroken door een plotseling
optredend uitsterven van het ge
luid. Deze storingen bevestigen
de voorspelling van den voor-
naamsten Britsehen radio-ex
pert, Sir Edward Appleton, den
avond tevoren gedaaan, dat door
invloed van zonnevlekken de
radio-ontvangsten in de komen
de dagen slecht zouden zijn.
Ook de Britsche admiraliteit
verklaarde dat de signalen naar
en van de schepen op zee ervan
te lijden hadden.
De storingen zullen eenige da
gen voortduren, daar de huidige
zonnevlekken de krachtigste zijn,
die .sedert 20 jaar werden waar
genomen. Doch de storingen zul
len, zoodra iets dergelijks ge
meld wordt, door bet veranderen
van de golflengte voorkomen
worden.
Het grapje van Sir Archibald
op de persconferentie te Singa.
pore was niet het eenige duistere
punt in de „prefatie" van zijn
zending. Op het moment van zijn
aankomst werd de uitzending
van Britsche radioberichten te
Batavia en de verschijning van
een Engelsche krant verboden.
Even later werd een en ander
weer hervat. Een of andere auto.
riteit had zich te zeer uitge
sloofd!
Ben Amerïkaansche waarne
mer zal bij de besprekingen tus
schen van Mook en Sjahrir aan
wezig zijn. Er heerscht. nogal
verwarring onder verschillende
Indonesische groepen. Sjahrir is
op reis geweest, om meer aan
hang te verwerven. En op den
achtergrond staat altijd nog de
figuur van SoekarnoHij be
hoort in het komende ontwikke
lingsproces tot de „impondera-
biliia", dat zijn onweegbare din
gen, overwegingen, wier nabij
heid men voelt, maar die men
niet bepaald onder woorden kan
brengen of in getal of gewicht
uitdrukken
In Utrecht bestaat reeds sedert
eenige jaren de .Pegus''-verwar
ming. waardoor een groot deel
van de binnenstad centraal ver
warmd wordt. Een specialiteit op
het gebied van stedenverwar-
ming, Ir. W. Beuker, meent, dat
dit voor de steden de verwar
ming der toekomst zal zijn en dat
alle steden, waar belangrijke ste
denbouwkundige wijzigingen zul
len komen, zooals Venlo. Arnhem,
Nijmegen. Rotterdam, den Haag.
zich ernstig moeten' beraden over
den bouw van warmtecentrales.
Een nieuwe vorm van exploita
tie zou gevonden kunnen worden
door deze te doen geschieden
door de vakmenschen, die ook
voor het ontwerpen en uitvoeren
zorgen. In Amsterdam heeft reeds
een groep installateurs een stich
ting voor dat doel opgericht,
waarbij het maken van winst is
uitgesloten.
Egn eventueel medezeggenschap
van de overheid in het beheer
wordt wel gewenscht geacht.
TIEN NOODWONINGEN zou
den er gebouwd worden in
het Limburgsche plaatsje Bee-
sel. Een betonmaatschappij zou
er voor zorgen met Amster-
damsche arbeiders, in een tijd
van ongeveer drie weken. Er
is nu een half jaar voorbij, de
noodwoninqen, die 2500 gulden
zouden kosten, zijn nog niet
klaar en komen zeker al op het
dubbele. Er wordt, zoo gaf het
gemeentebestuur te kennen,
niet of nauwelijks gewerkt,
het is een afschuwelijke smij-
terij met overheidsgeld, een
dagelijksche ergernis en de
verdenking van financieele
knoeierij op groote schaal is
groot. En wat het ergste van
aires nog is: het gemeentebe
stuur heeft reeds herhaaldelijk
de aandacht op deze schanda
lige zaak gevestigd, mondeling,
schriftelijk, telegrafisch, alles
zonder resultaat. En thans
heeft*het bestuur aan den mi
nister van openbare werken
medegedeeld, dat het weigert,
het tiende deel van het jaar-
lijksche tekort op de exploita
tierekening voor zijn rekening
te nemen. Hoe zit dat? Wie is
verantwoordelijk voor dit
nieuwe schandaal? He radio-
voorlichting zal vandaag of
morgen wel weer vertellen, dat
het goed gaat en dat er schot
in zit. Maar het is niet waar.
Het gaat, ook in andere din
gen, heelemaal niet goed. Hier
zijn overheidsinstanties ver
antwoordelijk, die herhaalde
lijk in gebreke blijven Prach
tige redevoeringen baten wei
nig. als de werkelijkheid nog
zulke schrille zaken te zien
geeft-
Volgens Reuter uit Batavia zou
Nederlandsch Oost-Indië ten Oos
ten van Batavia onder controle
van de Nederlandsche vloot ko
men.
Op 14 en 25 Februari a.s. en ver_
volgens om de elf dagen zullen
speciale vluchten Amsterdam
Paramaribo Curasao worden
uitgevoerd ter voorbereiding van
een regelmatige iuchtverbinding
tusschen Nederland en de over-
zeesche gebiedsdeelen in Amerika.
De met deze vluchten te verzen
den stukken moeten voorzien zijn
van het opschrift: „Per speciale
vlucht Amsterdam-Curayao" en
moeten uiterlijk den dag voor het
vertrek van het vliegtuig in Am
sterdam zijn. In verband met de
beperkte laadruimte kan met de
eerste vlucht alleen corresponden
tie niet zwaarder dan 20 gram
worden meegegeven.
In Parijs is dezer dagen een
aankoopcommissie aangekomen,
die 58 Amerïkaansche kerkelijke
en andere organisaties voor hulp
verleening vertegenwoordigt, die
zich interesseeren voor den aan
koop van Amerikaansche sur-
plusvoorraden met het oog op een
algemeen hulpprogramma voor
Europa.
De aankoopen zullen een groot
aantal transportmiddelen omvat
ten, die voor reliefwerk in Euro
pa zullen worden gebruikt. Ver
der huishoudelijke artikelen en
machines voor den wederopbouw,
bouw-materialen en nood-onder
komens voor de verwoeste gebie
den. Frankrijk zal het grootste
deel van de hulp ontvangen, of
schoon ook België, Nederland en
andere landen in het programma
zullen worden opgenomen.
Er ïs-thans ook een regeling
getroffen voor gerepatrieerden
(niet-schippers) die niet in de ge
legenheid zijn geweest vijande
lijk papiergeld aan de grens in te
leveren, doch dit geld bij een
bankinstelling hier te lande heb
ben gedeponeerd.
Politiek betrouwbare gerepa
trieerden kunnen nu ook dit vij
andelijk papiergeld vergoed krij
gen tegen een koers van 100 RM
is f 75.36. Zij dienen zich hier
voor te wenden tot het geweste
lijk arbeidsbureau waaronder
hun laatste woonplaats, veór het
vertrek naar het buitenland, res
sorteerde,
