Nieuuu
„Er zal zijn een gemeenebest Indonesië
deelgenoot in het koninkrijk
ONS URGENTIE PROGRAM
een nieuw Katholiek offensief
Voor Alkmaar en omgeving nergens ^°del)
Bureaux:
DE INHOUD
DER REGEERINGS-
VOORSTELLEN
Politieke
samenwerking
Tweede Kamer weer
bijeen
DE TOESTAND VAN
DEN H. VADER
Men wenscht Spanje niet
in de U.N.O.
Twee minuten
stilte
Laat gehuwden
in Nederland!
De commissie
voor Indië
I»
Hoofdredacteur: H. N.
Smits: rayon-redacteur
P Sigon.
Abonnementsprijs 3.40
oer kwartaal; I 1.20 per
maand, inclusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
13 ct per m.m. regel.
40 m.m. breed: in tekst
26 ct. per m.m. regel, 50
m m breed Contract op
aanvraag
Noordhollandsch Dagblad
Buiten God, is t
MAANDAG 11 FEBRUARI 1946
41e JAARGANG - NUMMER 10853
ALKMAARLanaestraat
42A, tel. 4330 <K 2250)
HOORNDïaafsingel 59.
tel. 4712 (K 2200)
DÉN HELDER: LoodS-
ITacht 69. tel. 2383 K 2230
SCHAGEN: Molenstraat.
52. tel 459 (K2240).
Bankrelatie:
Noorderbank
pE REGEERINGSPERSDIENST 'deelt ons mede:
De Nederlandsche
'regeering gaat bii haar beleid ten aanzien van Indonesië uit van
de overtuiging, Uitgedrukt in de reie van H.M. de Koningin van 6 Dec.
1942, met de woorden: „Ik weet. dat geen politieke eenheid en ver
bondenheid op den duur kunnen blijven bestaan, die niet door de vrij
willige aanvaarding en trouw van de overgroote meerderheid der bur
gerij worden gedragen."
Zij plaatst zich, daarop voortbouwend, op bet standpunt de de be
volking van Indonesië na een begrensde periode van voorbereiding in
vrijheid over tiaar staatkundig lot zal moeten kunnen beslissen. Mits.
dien acht zij het haar plicht, uit hoofde van de op haar rustende en
door haar diep gevoelde verantwoordelijkheid, alles in het werk te
stellen om zoo spoedig mogelijk de voorwaarden in het leven te roepen
of tot vervulling te brengen, die zulk een vrije beslissing mogelijk
zullen maken en haar internationale erkenning zullen verzekeren,
daarmede tevens uitvoering gevende aan het bepaalde in artikel 73
van het charter der United Nations.
Zij is daarbij, zonder iets aan
het in den aanvang "gestelde be.
ginsel te kort te doen, harerzijds
eveneens overtuigd, dat ook
daarna het heil van het land en
van de onderscheiden volken van
Indonesië zijn besten waarborg
zal kunnen blijven vinden in de
vrijwillige bestendiging naar de
woorden van H.M.: „Een rijks,
verband, waarin Nederland, In.
donesië, Suriname en Curagao
tezamen deel zullen hebben, ter.
wijl zij ieder op zichzelf de eigen
inwendige aangelegenheden in
zelfstandigheid en steunend op
•eigen kracht, doch met den
wil van elkander bij te staan,
den wil van elkander bij te staan,
zullen behartigen."
Een structuur gebaseerd op
democratischen grondslag
Op den grond van het voren,
staande stelt dë Nederland
sche regeering zich voor om
in overleg met veelzijdig ge.
kozen, gezaghebbende verte,
genwoordigers van Indonesië
een structuur te ontwerpen
voor het Koninkrijk en voor
Indonesië, gebaseerd op een
deelgenootschappelijken de.
mocratischen grondslag. Deze
structuur zal gelden voor een
begrensden tijdsduur, binnen
welken het mogelijk wordt
geacht, dat de voorwaarden
voor de hierboven bedoelde
vrije beslissing zullen zijn
vervuld.
Aan het einde van dien tijds.
duur zullen de deelgenooten zelf.
standtg beslissen omtrent de
voortzetting hunner betrekkin,
gen op den grondslag van een
alsdan volledig ,en Vrijwillig
deelgenootschap. Verschil van
meening over de vraag, of die
tijdsduur alsnog behoort te wor
den verlengd voordat een vrije
beslissing mogelijk is, zal worden
onderworpen aan een verzoe.
ningsprocedure of, zoo noodig,
aan arbitrage.
Ten aanzien van de in de vo.
rige alinea genoemde structuur
zal het overleg worden gevoerd
aan de hand van de volgende
hoofdregels:
a. Er zal zijn een gemeentebest
Indonesië deelgenoot in het
Koninkrijk, samengesteld uit
landen met uiteenloopende gra
den van zelfregeering
b. Er zal ingesteld worden een
Indonesisch burgerschap voor al.
len, die in Indonesië geboren zijn.
Nederlandsche en Indonesische
burgers zullen bevoegd zijn tot
het uitoefenen van alle burger,
schapsrechten in alle deelen van
het Koninkrijk.
c. De inwendige aangelegen,
heden van het gemeenebest In
donesië zullen door de eigen or.
ganen van dat gemeenebest
zelfstandig worden geregeld,
waarbij voor het gemeenebest
als geheel wordt gedacht aan een
op democratische wijze samen,
gestelde volksvertegenwoordi.
ging, derhalve met een substan-
tieele Indonesische meerderheid,
een ministerie samengesteld in
politieke harmonie met de volks,
vertegenwoordiging en een ver.
tegenwoordiger van de Kroon
als hoofd van de regeering,
d. Teneinde in staat te zijn om
de plichten na te komen, die art.
73 van het Handvest der Veri
eenigde Volken op het Konink
rijk legt, zal de vertegenwoordi
ger van de Kroon onder verant
woordelijkheid van de regeering
van het Koninkrijk met enkele
bijzondere bevoegdheden be.
kleed zijn ter waarborging van
fundamenteele rechten van goed
bestuur en gezonde financiën.
Hij oefent deze bijzondere be
voegdheden alleen uj,t indien
deze rechten en belangen worden
aangetast.
e De constitutie, waarin de
vorenbedoelde structuur zal zijn
vervat, zal waarborgen bevatten
ten aanzien van fundamenteele
rechten als godsdienstvrijheid,
rechtsgelijkheid, ongeacht geloot
en ras, bescherming van persoon
en goed. onafhankelijkheid der
rechtspraak, bescherming van de
rechten van minderheden, vrij
heid van onderwijs, vrijheid van
meening en meeningsuiting.
f. De centrale organen, die
functies uitoefenen voor het ge.
heele Koninkrijk, zullen worden
samengesteld uit vertegenwoor.
digers van de rijksdeelen. Ge
dacht is aan een rijkskabinet
samengesteld uit ministers uit
alle rijksdeelen en aan rijkswet
geving, die de instepiming be.
hoeft van de volks vertegenwoor.
digingen der onderscheiden rijks
deelen.
g Na de inwerkingtreding
van de bovengenoemde con.
stitutie zal de Nederlandsche
regeering de spoedige toe.
lating bevorderen van het
gemeenebest Indonesië als
lid van de U.N.O.
Volkspartij biedt ontwerp
voor gemeenschappelijk
urgentieprogram aan.
De Katholieke Volkspartij heeft,
mede op den grondslag 'van het
urgentieprogram van de Partij van
den Arbeid, een ontwerp voor een
gemeenschappelijk urgentiepro
gram aangeboden, als basis voor
de besprekingen tusschen de
daartoe uitgenoodigde partijen
Naar wij vernemen ligt het
in de bedoeling van den voor
zitter der Tweede Kamer, de
ze Kamer tegen 19 Febr. a.s.
weder in openbare vergade
ring bijeen te roepen.
Op het oogenblik wordt nog
geen bulletin over den ge
zondheidstoestand van Z.H.
den Paus uitgegeven. Gemeld
wordt, dat de lichte griep,
waaraan Z.H. lijdt, het nor
male verloop heelt. De audiën
ties van den Paus zouden
beperkt 'blijven tot het ont
vangen van enkdie prelaten
van de curie, alsmede van
den nieuwen kardinaal en
Aartsbisschop van Toledo,
Mgr. Pl-y-Daniel.
Tijdens de plenaire zitting van:
de algemeene vergadering der
U.N.O. is Zaterdagmorgen een "be
langrijk debat begonnen over het
besluit van Panama om er bij de
vergadering op aan te dringen de
tegenwoordige regeering van
Spanje niet tot de U.N.O. toe te
laten, wegens haar nauwe «relatie
met de aanvallende staten.
ALLE LEDEN MOETEN DEN INHOUD VAN
HET BEGINSELPROGRAM ONDERSCHRIJVEN.
PARTIJLEDEN VAN 21 JAARDE NIEUWE
CONTRIBUTIEREGELING.
IN DE VOORTGEZETTE verga
dering van den Partijraad van
de Kath. Volkspartij is besloten,
dat het dagelijksch bestuur voor
taan uit ten minste 5 en ten
hoogste 15 leden zal bestaan; het
Partijbestuur wil het D.B. voor-
loopig uit twaalf leden doen be
staan, en wel de voorzitter en elf
leden.
Verkiezingen.
Het waarnemend voorzitter
schap van mr. dr. Witteman werd
verlengd tot na de verkiezingen,
en als leden van het dagel. be
stuur werden gekozen de heeren
mr. C. P. Romme, A. C de Bruyn,
mr. F. Teulings, mr. B. Drion,
prof. dr. J. de Quay, prof. dr. J.
R. M. v. d. Brink, pater mag.
dr. S. Stokman OFM, ir. Fr. Weyf-
fels, P. Alberts. Óhr. Matser en
T. v. d. Zee.
Aangenomen werd een voorstel
om het dagelijksch bestuur steeds
voor minstens een derde te doen
bestaan uit afgevaardigden van
de Rijkskieskringen. Haarlem
stelde voor, dat dit minstens de
helft moest zijn, maar dit denk
beeld vond geen' meerderheid.
Bij de nieuwe regeling van de
aanneming van leden werd een
voorstel van den kring Haarlem
aangenomen met 46 tegen 34 st„
om de leeftijdsgrens voor de aan-
Straalbeeld In Batavia. Dat het verkeer In Batavia nog met veel
moeilijkheden gepaard gaat, blijkt uit bovenstaande foto: waarop men
een groot aantal passagiers met hun omvangrijke bagage opeengeperst ziet
ln e?ü primitief tramrljtuig. Anefo B.
neming van leden te verlagen tot
21 jaar.
Een voorstel-Den Haag, om
niet-katholieken als hospitantle-
den toe te laten, dat overigens
met bijna algemeene stemmen
verworpen werd, gaf aanleiding
tot een interessante gedachten-
wisseling.
In „De Tijd" had n.1. de Partij
secretaris, mr. Duynstee, een ar
tikel gesohreven over deze kwes
tie, waarin hij ten aanzien van
de vraag, of niet-kath»lieken in
alle opzichten het Program van
de Partij dienen te onderschrij
ven, een nogal ruim Standpunt
had ingenomen, waartegen prof.
Romme in de „Volkskrant" stel
ling genomen had.
Niet ten onrechte werd in de
vergadering de vraag gesteld, of'
het wel juist is, dat een officieele
functionaris van de Partij op een
dergelijke wijze zijn persoonlijke
meening uit, temeer als die blijk
baar afwijkt van de uitgesproken
meening van het bestuur. ïn elk
geval werd gevraagd, duidelijk te
zeggen, of de meening van het
bestuur op dit -punt eenstemmig
was en welke die meening dan
precies is.
Wat dit laatste betreft, gaf
mr. Witteman te kennen, dat
weliswaar niet van eiken
niet-katholiek, die toetreedt,
verlangd wordt, dat hy elk
programpunt onderschrijft,
maar wel moet vaststaan, dat
een niet-katholiek, die wil
toetreden, het beginselpro
gram moet onderschrijven.
De voorzitter oordeelde
daarbij, dat de toetreding van
niet-katholieken ook niet al
te gemakkelijk gemaakt moet
worden en prof. mr, Romme
verklaarde, dat het eenstem
mige standpunt van het be
stuur dit is: alle leden, dus
ook de niet-katholieken, die-
nen den inhoud van het be
ginselprogram te aanvaarden.
Dit was voor de vergadering
bevredigend. Over de kwestie der
vrijheid van schrijven werd men
het niet eens. Een dergelijke vrij
heid bestaat natuurlijk, maar het
zou wenschelijk zijn, dat offi
cieel e functionarissen gr een be-
heerscht gebruik van maakten,
als zij meeningen verkondiger),
die afwijking vertoornen van het
officieele standpunti
iXfQiPUailt «tast» ft Sla Xrn
GENADE-OORD
\/ANDAAG: een openbarings-
feest van de Moeder Gods.
Gisteren hebben we het Kindje
van Bethlehem gezien in Zijn
Majesteit van Eenigen Rechter;
het Moedertje van Bethlehem
zien we heden in Haar verhe
ven heerlijkheid van Onbevlekt
Alleene. „Ik ben de Onbevlekte
Ontvangenis"dat was de bood
schap van Maria's verschijnin
gen te Lourdes, die vandaag 88
jaar geleden, begonnen, vier
jaar na de afkondiging pan het
dogma door hét Vaticaansch
Concilie. Wie van ons zou he
den niet te Lourdes willen
knielen bij de grot, geheiligd
door Haar wonderbare ver
schijning en willen drinken uit
die bron, waarvan het water
zoovele zieke lichamen en zie
len heeft genezen? En toch! Die
bron-in Lourdes is het zinne
beeld van een andere! Niet op
honderden kilometers afstand,
maar een paar straten van onze
woning is het genade-oord,
waar de Onbevlekte Moeder
met Haar Zoon ons iederen dag
wacht, daa,r is de Oorsprong
van de genezende kracht van
alle wonderbare bronnen in
alle bedevaartsplaatsen! Laten
wij, hoe menschelijk ons ver
langen naar verre streken ook
is, toch vooral naar dit Ge
nade-oord" pelgrimeeren....
Vaker dan de verplichte ééne
keer per week.
In verband met de publicatie
van den oproep van alle dienst
plichtige onderofficieren van de
lichtingen 1939 tot en met 1930, is
op de vergadering van den Partij
raad van de Katholieke Volkspartij
bij acclamatie een motie van den
kring Den Haag aangenomen,
waarin het Partijbestuur uitgenoo-
digd wordt te bevorderen, dat de
gehuwden dienst zullen kunnen
doen in Nederland en niet buiten
het land.
De voorzitter heeft toegezegd,
dat het Partijbestuur ter zake de
noodige stappen zal ondernemen.
DE LEDEN UIT DE
EERSTE KAMER
Krachtens bij besluit van do
Eerste Kamer der Staten-Ge-
neraal in haar vergadering
van 6 Febr. i.l. verstrekte op
dracht, heeft de voorzitter
voca: zoover die Kamer betreft
benoemd tot leden van de
commissie, bedoeld in de door
de Tweede Kamer op 17 Ja
nuari te voren aangenomen
motie-van Poll, de heeren Ch.
J. I. M. Weiter, oud vice-presi
dent van den Raad van Ned.-
Indië, oud-minister van Kolo
niën, jhr. mr. B. C. de Savor-
nin Lohman, hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht
en N. Vijlbrief.
Krachtens machtiging, welke de
Tweede Kamer op 1 Februari j.L
aan den voorzitter dier Kamer
verleende, heeft deze in bedo'elde
commissie benoemd de heeren M.
J. M. van Póli, H. J. W. A: Mey.e.
rink. drs. H. A. Korthals en Dr.
Ir. P. iS,. Heertj.es.
De voorzitter der Tweede Kajner
heeft zjch voorbegoudën not een
óf meer leden aan de commissie
iA tionÉiM»
