ZIJNE EMINENTIE DR. J. DE JONG
ONZE KARDINAAL
MOEILIJKHEDEN
om aan onderwijzers te komen
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1948
Nieuw NoordhollandscH Dagblad
3
De Nederlandsche
Kardinaal Mercier!
H
Verhooging tarieven
uitgesteld
DE HULDIGING VAN
KARDINAAL DE JONG
DE BELGISCHE
STEMBUS
De decoratie in de
Nieuwe Kerk
Katholiek Werkverband
MOORD IN DEN HAAG
OPGEHELDERD
Een afschuwelijke
berooving
DE WIEG VAN
MICKEY MOUSE!
Nederlandsche journa
listen in Filmland
|ET BEHOEFT GEEN CHAUVINISME te zijn,
wanneer wij met het accent op het voornaam
woord spreken over „onzen" kardinaal, omdat er
reden tot voldoening en vreugde is, dat de Neder
landsche Kerkprovincie werd uitverkoren in het
hoogste bestuurscollege van de Kerk vertegenwoor
digd te worden. Getuigde de Aartsbisschop, toen den
Zondag vóór Kerstmis zijn benoeming bekend werd,
niet zelf van zijn groote dankbaarheid en blijdschap
voor Neerland's katholieken, die teleurgesteld zouden
zijn, wanneer aan hun verwachtingen niet was be
antwoord? De-verheffing van Mgr. de Jong tot kar
dinaal zag men algemeen als een belooning voor het
heldhaftig verzet, waarin de Aartsbisschop de geioo-
vigen tegenover een vijand, die inbreuk op de rech
ten van de Kerk en den persoonlijken mensch maak
te, was voorgegaan. Er zouden na den oorlog aan
stonds vele kardinalen benoemd worden en in de
omgeving van het Vaticaan had men onder de namen
van de candidaten dien van den Utrechtschen Aarts
bisschop opgevangen. Op de vleugelen van den wind
is dit gerucht uitgedragen naar het lage land aan de
zee, want zulk nieuws kón eenvoudig-weg niet ver
zwegen worden en zoo wachtten wij enkele maanden
op het officieele bericht, dat dit vermoeden zou be
vestigen en tenslotte als een blijde Kerst verrassing
tot ons gekomen is.
De eenvoudige bakkerszoon uit Nes op Ameland:
Prins der Kerk! Een nriester, die heel zijn leven
den eenvoud gezocht heeft, verheven tot de op één
na hoogste waardigheid. Nog enkele dagen en om
zijn kloeke schouders zal het purper hangen. Van
de kleeding van een kardinaal, laken en moirélziide,
gaan veel gloed en schittering uit. Het zijn uiterlijk
heden, die nu eenmaal bij het hooge ambt passen en
waarvoor de betreffende dignita
ris gewoonlijk te voren zijn zorgen
heeft. Het is ons bekend, hoe wei
nig Zijn Eminentie Johannes Kar
dinaal de Jong zich daarover be
kommert en waren daar niet zijn
secretarissen, die alles op eigen
gezag met den tailleur regelen, de
garderobe van Zijn Eminentie zou
niet op tijd gereed zijn. Hij zal
ongetwijfeld door zijn forsche ge
stalte. een imposante figuur zijn,
Kardinaal de Jong, als hij straks
na de plechtigheden, gekleed in
het rood, met de hem door den In
ternuntius overhandigde bonnet
op het hoofd, de kathedraal ver
laat, die hij in bisschoppelijk
paars is binnengegaan.
IN VERBAND MET DE
I HULDIGING van Kardi
naal de Jong op a.s. Don
derdag te Utrecht, geven
wij ter inleiding heden een
karakterschets van Zijne
Eminentie.
Wij zullen met gepasten eer
bied tegen Zijne Eminentie op
zien, maar de vaderlijke blik in
zijn oogen zal wel weer den af
stand tusschen het volk en zijn
Herder overbruggen.
Kardinaal de Jong zal evenmin
als de Aartsbisschop boven het
volk staan, waarmee Zijn Emi
nentie zich in het bijzonder tij
dens de bezetting zoo verbonden
heeft gevoeld. In de straten van
Utrecht ziet men hem zoo vaak
alleen als een gewoon burger wan
delen en of het een voornaam in
gezetene is, die Zijn Eminentie be
leefd- groet of een eenvoudig
vrouwtje, dat eerbiedig het hoofd
neigt, als zij in dien geestelijke
den kardinaal herkent, de Kerk
vorst zwaait zijn slappen hoed met
hetzelfde vriendelijke gebaar. We_
tenschaps-mensch als hij is, kan
hij het niet nalaten met de
nieuwsgierigheid van iederen boe_
ken-vriend voor de étalage van
een boekwinkel naar nieuwe uit
gaven te speuren, zooals wij nog
niet lang geleden opmerkten. Dat
is ónze kardinaal. Een kerkvorst,
die zijn waardigheid en gezag
kent. zooals hij getoond heeft te
genover een zekeren meneer Seyss
Inquart. die hem naar Den Haag'
ontbood en welken machts-usur-
pator hij eraan herinnerde, dan het
adres van den Aartsbisschop van
Utrecht nog altijd was: Maliebaan
40.
De Engelsche pers heeft onlangs
Mgr. de Jong den Nederlandsclien
Kardinaal Mercier genoemd. Voor
waar een goede karakteristiek.
Dezelfde onverzettelijke wil te
genover vreemde overheersc-ers,
waarlijke mannelijke moed die
geen vrees kent, wanneer het
recht verdedigd moet worden. Een
man met een hélder verstand die
zoo vaak degenen, die hem om
raad komen vragen, verrast door
een snelle oplossing van de meest
ingewikkelde problemen.
Een fijne mensch, zooals wij
iemand zoo graag noemen, als de
ze door bijzondere karaktereigen
schappen uitmunt. Geen bezoeker
in het paleis aan de Maliebaan
of hij is onder den indruk geko
men van de beminnelijke wijze,
waarop Mgr. de Jong met zijn
gast omging.
Wij herinneren ons als den dag
van gisteren de receptie bij ge
legenheid van de bisschopswijding,
toen wij het voorrecht hadden
Zijn Hoogwaardige Excellentie on
ze gelukwenschen te mogen aan
bieden. Een lange rij van men-
schen, wier namen en kwaliteit
beurtelings werden afgeroepen,
wachtte om de ontvangkamer bin
nengelaten te worden. Even de
gezalfde hand drukken en dan
weer spoedig plaats maken voor
dengene, die volgt, zou men mee-
nen. Neen. hoe groot het aantal
bezoekers ook was en ondanks de
inspanning, die het lange staan
den Aartsbisschop toch moest
kosten, maakte Mgr. met iedereen
een praatje, waarbij de proost
Mgr. van Schaik Z. H. Exc. nader
over den persoon inlichtte. De
professor, die destijds met zooveel
welwillendheid ons in Rijsenburg
inlichtte over de laatste oogen-
blikken van Mgr. van de Wete
ring, die op het Groot-Seminarie
te midden van zijn geliefde stu
denten was overleden, stond toen
als Aartsbisschop voor ons en
draagt nu de waardigheid van
Kardinaal. Wonderbaarlijk is de
voorspelling van pastoor Scholten
van Ameland, die Johannes de
Jong de eerste beginselen van het
Latijn en Grieksch bijbracht, uit
gekomen, dat dit leergierige ke
reltje nog eens een bijzondere post
in het Aartsbisdom zou bekleeden.
God heeft het zelfs zoo beschikt
dat Zijn dienaar Johannes in het
bestuur van de Kerk over heel de
wereld is opgenomen.
De dag van 28 Februari, die na
dert, zal niet nalaten grooten in
druk te maken op Kardinaal de
Jong zelf, maar wij allen voelen
ons ontroerd om deze uitverkie
zing, omdat de nieuwe kerkprins
een uit ons volk is. Een zoon van
de Noorderstranden. Vaak heeft
hij van het eiland, waar hij ge
boren is, over de zee uitgestaard,
de woelingen der golven, die wild
over elkaar heen kunnen slaan,
aanschouwd. Kardinaal de Jong
kent de onstuimigheid der zee.
Het heeft hem sterk gemaakt als
bestuurder van het schip der
Kerk in de branding van deze
tijden. Woest kunnen ook de gol
ven van krachten, die de Kerk
trachten te ondermijnen, in het
eigen vaderland evengoed, beu
ken, maar er is een Kapitein aan
boord, die het Schip onbeschadigd
langs alle klippen weet heen te
voeren. Gelukkig een volk, dat zoo
geleid wordt. Het „Te Deum'dat
over enkele dagen in de stad van
St. Willibrord, klinkt, zal aan
zwellen tot een machtig danklied,
dat over heel ons land, van Dcl-
lard tot Schelde, rolt, want ons
kleine landje aan de zee juicht
om een van zijn groote zonen.
I A.
Ï}E MOEILIJKHEID, om aan
onderwijzers te komen. Is
voor schoolbesturen, en dus
ook voor gemeentebesturen,
zeer groot. Bijzonder on het
platteland. Het is een pro
bleem apart, waaraan vele
kanten zitten. Zonder twijfel
worden de moeilijkheden nog
vergroot doordat nu de dienst
plichtige onderofficieren van
negen lichtingen opgeroepen
zijn. Het is, zooals het Twee
de Kamerlid van Bochove in
vragen aan den Minister van
Onderwijs thans zegt, onver
mijdelijk, dat door deze maat
regelen de moeilijkheden bij
het onderwijs nog in belang
rijke mate zullen toenemen.
Het Kamerlid vraagt, of de
Minister bereid is, met zün
ambtgenoot van Oorlog over
leg te plegen, om voor hoof
den en onderwijzers een re
geling te treffen.
Helaas kunnen wij den vragen
steller niet veel hoop geven, na
alles wat over deze zaak reeds
eerder is bekend gemaakt. Bo
vendien lost men op die wijze de
moeilijkheden voor het onderwijs
niet op. welke van veel breeder
karakter zijn. Zij raken o.a. ook
de kwestie van de salarieering,
die in het algemeen onvoldoende
is. Dit is mede oorzaak, dait on
derwijskrachten, die door diverse
redenen buiten het onderwijs een
baan gevonden heoben, weinig
neiging vertoonen. daarin terug
te keeren. terwijl gevestigde on
derwijzers vaak probeeren. uit
het onderwijs weg te komen in
een overheidsfunctie of bij parti
culieren.
Het probleem van het gebrek
aan arbeidskrachten is over het
geheel genomen, voor hoofd- en
voor handenarbeid een nijpend
probleem. Het klemt in hêt on
derwijs temeer, omdat hier groo
te waarden van. de volksopvoe
ding op het spel staan. Dit pro
bleem kan niet blijven liggen. Ein
het wordt er zeker niet beter op.
als de eene minister nog eens
honderden onderwijzers voor den
militairen dienst oproept, die de
andere bewindsman stellig graag
voor de klas wil houden. Maar
als Obrlog zegt. dat het moet. zal
Onderwijs er wel niet veel aan
kunnen doen, al gaat het hier
niet in de eerste plaats om de
persoonlijke belangen van de on
derwijzers. maar om het belang
van het onderwijs.
Doordat de goedkeuring voor
de nieuwe tarieven der Neder
landsche Spoorwegen voor het
goederenvervoer door het direc
toraat-generaal voor de prijzen
eenige vertraging ondervindt, zal
de invoering van deze nieuwe
tarieven niet op 1 Maart a.s.. doch
korten tijd later op een nog na
der te benalen datum geschieden.
Zij, die dit wenschen, zullen
in de gelegenheid worden ge
steld hun opwachting te ma
ken bvj Kardinaal de Jong.
Op Vrijdag, 1 Maart, van 11
tot 2 uur wordt een receptie
gehouden voor priesters en
religieuzen. Op Zaterdag 2
Maart van 10.3012 uur en
van 12.302 uur voor personen
buiten de stad Utrecht en ten
slotte op Zondag 3 Maart van
121.30 en van 57 uur voor
personen uit de stad Utrecht.
Degenen, die op 28 Februari
a.s. aanwezig zijn bij de feeste
lijke bijeenkomst in het ge
bouw „Tivoli", zullen voorzoo
ver zij buiten Utrecht wonen,
in de gelegenheid worden ge
steld na deze bijeenkomst hun
opwachting bij den Kardinaal
te maken.
Het secretariaat van het hul
digingscomité Kardinaal de
Jong is gevestigd Voorstraat 63
te Utrecht. Bijdragen en giften
kunnen ten name van het
comité worden gestort bij de
Rotterd. Bank te Utrecht.
De uitslag van de Belgische
verkiezingen trekt nogal de aan
dacht in de Nederlandsche pers.
Wij halen uitingen aan van twee
katholieke bladen.
In de „Volkskrant" schrijft
prof. Romme o.a.: „Ben zegedag
vani het gezond verstand", heeft
een der Belgische bladen den dag
der Belgische verkiezingen ge
noemd. Van het gezond verstand
en van het christelijke hart,
mogen wij er aan toevoegen. De
duidelijke beginselnoütiek en de
radicale programpolitiek hebben
het gewonnen. In dezen tijd van
vervagend socialisme trekt ka
tholieke beginselvastheid in radi
cale christelijke richting. Alleen
deze katholieke beginselvastheid
levert een platform voor politie
ke daadkracht over het geheele
uitgestrekte terrein van het poli
tieke leven."
„De Tijd", van meening dat de
vernieuwing in de Belgische Ka
tholieke Partij aanzienlijk verder
was gegaah dan die in onze Ka
tholieke Partij, betoogt, dart de
standvastigheid van de Belgische
katholieke kiezers eenerzij ds en
het succes van hun partijvernieu
wing anderzijds, ook voor Neder
land gunstige aanwijzingen voor
de Katholieke Volkspartij kan
behelzen, temeer naarmate deze
de verversching van haar pro
gram en personeel met kracht
weet door te voeren."
Er is nogal verschil van mee
ning over de critiek van de Volks
krant op de decoratie voor de
Verzetstentoonstelling in de Nieu
we Kerk te Amsterdam. Jan En
gelman geeft in de „Tijd" een
verdediging van het werk der
schilders. Men kan zich, meent
hij, een of meer détails anders
wenschen. het lijkt hem zeker
,.dat de arbeid van het tiental
schilders in de Nieuwe Kerk een
beter oordeel verdient dan, al te
voorbarig, in een enkel dagblad
te Amsterdam werd uitgespro
ken.
De Katholieken, die zich
voor de Partij van den Arbeid
interesseeren, hebben, „voor
eigen bezinning en activiteit",
een Katholiek Werkverband
in het leven geroepen.
De Haagsche politie is er thans
in geslaagd licht te brengen in een
afschuwelijke moordzaak, die zich
in Januari van dit jaar in de Re
sidentie heeft afgespeeld.
Op 22 Januari werd op de puin.
hoopen van een gebombardeerd
perceel aan de Hekkelaan, het lijk
gevonden van een onbekenden
man, die naar later bleek, de 68-
jarige J Sackman was. Hij had
dien dag' zijn pensioen, dat een
bedrag van ongeveer f 150.uit
maakte. gehaald en zijn gewoonte
was dan eenige café's te bezoeken.
Hij stond bekend als een dronk
aard Hij verkeerde in kennelijken
staati toen hij op de Paviljoens
gracht met eenige personen in
aanraking kwam, aan wie hij
vroeg of zij geen slaapgelegenheid
voor hem hadden. Daar wisten zij
wel raad op en zij brachten den
dronken man naar een hofje nan
de Nieuwe Haven waar de moeder
van een van hen woonde. Deze
ontaarde vrouw werd ervan op de
hoogte gesteld, dat men den man
wilde berooven en uit den weg
ruimen, waartegen zij niet het
minste bezwaar had. Met een bijl
gaf men S. een slag op het hoofd,
waarna de man, die nog leefde,
gewurgd werd.
Nadat het lijk van het weinige
geld, ongeveer f 58.beroofd was,
werd het naar de Hekkelaan ge
sleept. Het hoofd, dat erg bloedde,
werd in een gonje-zak gehuld.
Als verdacht van den moord
zijn nu gearresteerd de 40-jarige
C. A. S. de 55-jarige N. A S„
de 33-jarige B. de B„ diens vrien
din de 41-jarige P. J. S. T. en de
38jarige H. G O.
Een speciale correspondent meldt
ons uit Los Angeles:
Wij hebben drie dagen doorge
bracht in Los Angeles, Hollywood
en omstreken, en hebben er de
studio's van Walt Disney en van
de Metro-Goldwyn gezien tegen
een achtergrond van duizenden
olieboortorens, soms vierduizend
bij elkaar.
Disney zelf was ziek, doch wq
werden ontvangen door den be-
faamden „Donald Duck'. Wij za
gen de wieg van Mickey Mouse en
de allereerste conceptie van Mic
key, door Disney zelf geteekend,
welk ontwerp door een aantal
kunstenaars geleidelijk aan ge
transformeerd is tot het bekende
filmfiguurtje.'In de Metro-Geld-
wyn studio's reden wij door na-
maak-concentratiekampen en door
Schotsche, Chineesche en Indische
dorpen: wij zagen er Oostersche
moskeeën en het enorme water
bassin, waarin „Twintig minuten
boven Tokio" en dergelijke films
in miniatuur worden opgenomen.
Wij zagen het filmen van een na-
maakboerderij uit Florida, waar
van letterlijk alles met de hand
gemaakt en. niets echt was. Het
eenige „echte" was een brullende'
leeuw, het bekende symbool van
de Metro-Goldwyn, dien wij in
zijn kooi zagen. Na een dergelijk
bezoek aan een filmstudio verliest
men zijn vertrouwen in de film.
Wij reden door een streek vol
sinaasappelboomen, palmen, euca-
lypten en oliebronnen, langs de
paleizen van de voornaamste film
sterren, zooals Charlie Chaplin,
met hun eigen zwembaden en Ja_
pansc'ne tuinen. Men staat ver
steld over de overdadige luxe dier
paleizen.
Na drie zeer vermoeiende da
gen kregen wij twee uren rust in
de zonneschijn op een prachtig
->nd aan de kust van Jen Paci
fic.
Een model van de nieuwe Electrische Locomotieven, die de Neder
landsche Spoorwegen In Zwitserland hebben besteld.
