Nieuw
Van Mook, Sjahrir en Clark Kerr
komen naar den Haag
Politiek advies, Groslijst
stemming en Kiescollege
Standpunten
voldoende
zijn elkaar
genaderd
Voor Alkmaar en omgeving
Bureaux:
Eisch tot erkenning
van de republiek?
TOCH VRIJ
De veilingen gaan weer
draaien
LANGDURIGE
DEBATTEN IN KRING
VERGADERING
WEER SINAASAPPELEN
VOOR KINDEREN
(2aatste
meutvs
Wat gewoonlijk goed ingelichte kringen
in Batavia meenen
De nieuwe Belgische
regeering
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
Fr. Otten: binnenland
P. Slgori
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand; inclusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties
13 ct. per m.m. regel
40 m.m. breed; in tekst
26 ct. per m.m. regel 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandsch Dagblad
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
MAANDAG 1 APRIL 1946
42e JAARGANG - NUMMER 10895
ALKMAARLangestraat
42A tel. 4330 (K2200)
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4712 (K 2290)
DEN HELDER: West
straat 80; tel. K 2230 2182
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K 2240.)
Bankrelatie:
Noorderbank
DE STANDPUNTEN van Ne
derlanders en Indonesiërs
zijn elkaar blijkens een Zater
dag te Batavia gepubliceerd
officieel communiqué „dicht-'
genoeg genaderd", om een
bezoek van dr. Van Mook aan
Den Haag te rechtvaardigen,
waarbij hij de Nederlandsche
regeering zal raadplegen. Dr.
Van Mook zal op 4 April met
Sir Archibald Clark Kerr, naar
Den Haag vertrekken. Hij zal
worden vergezeld door een
stal van raadgevers, onder
wie ook door Sjahrir aange
wezen Indonesiërs. Dit zijn dr.
Soewandi, dr. Soedarsono en
dr. A. K. Pringodigdo.
Zaterdag is te Batavia de
laatste voltallige conferentie
tusschen Nederlanders en In
donesiërs gehouden. Deze ein
digde in een zeer vrienschap-
pelijke sfeer; de degelègeer-
den hebben op eikaars ge
zondheid gedronken.
Zondag heeft dr. Van Mook
in een officiëele verklaring
medegedeeld, dat hij hoopte,
dat de komende onderhande
lingen in Den Haag slechts 'n
kwestie van een week of kor
ter zouden zijn en hij voegde
er aan toe, dat de onderhan
delingen in Batavia zouden
worden afgesloten. (In vooraf
gaande berichten is steeds
sprake geweest van „bespre
kingen" en „raadpleging",
thans wordt gesproken over
„onderhandelingen" - Red.)
Op 'n persconferentie heeft
de luitenant-gouveneur-gene-
raal nadrukkelijk verklaard,
dat de onderhandelingen, die
tot dusver zijn gevoerd, alleen
de grondslag voor een nieuwe
constitutie tot onderwerp had
den. Met het eigenlijke opstel
len van een staatsregeling,
kon, zooals beide partijen wa
ren overeengekomen, slechts
een begin worden gemaakt,
indien andere bevolkingsgroe
pen, die niet hadden deelge
nomen aan de huidige bespre
kingen, waren gehoord.
Volgens het officieele commu
niqué zal Sir Archibald Clark
Kerr dr. Van Mook vergezellen
om de besprekingen te vergemak
kelijken en een middel te vinden
de nog resteerende moeilijkhe
den op te lossen. Sir Archibald
heeft te kennen gegeven, dat zijn
terugkeer naar Indonesië wel niet
noodzakelijk zal zijn. Hij gaat
eerst naar Engeland met vacan-
tie en dan einde Mei naar zijn
ambassadeurspost te Washington.
A.N.P.-Aneta verneemt nog uit
de persconferentie, dat het pro
bleem betreffende de geïnter
neerden een belangrijk deel van
de onderhandelingen heeft uit
gemaakt. „Beide partijen trachten
nu dit probleem zoo spoedig mo
gelijk op te lossen", zoo besloot
dr. Van Mook.
Toen hem de vraag werd ge-
steld over de mogelijkheid van
een „wapenstilstand",^ zeide Van
Mookj „Beide partijen zullen al
het mogelijke in toet werk stellen
om de overspannen elementen te
kalmeeren."
Eten A.N.P.-bericht noemt het
opmerkelijk dat de evacuatie van
Nederlandsche burgers uit Java
sinds eenige weken is stopgezet
en dat evacué's vani Soerabaja
terugkeerden. De publicatie van
een Nederlandsch-Indonesische
overeenkomst betreffende de ge-
interneerden in Midden-Java
wordt dan ook binnenkort ver
wacht.
Volgens U.P. wordt „in Ba
tavia algemeen veronder
steld", dat de overkomst naar
Nederland verband houdt met
den eisch der nationalisten,
om de republiek te erken
nen!
Met ingang van heden 1
April gaan de veilingen weer
draaien, de afzet van groenten
iz vrij, dus geen verdeeling
meer en geen toewijzing. „Het
lampje van den kok zal den
kooper weer aanwijzen", zegt
't Bedrijfschap v. Groenten en
Fruit in een circulaire aan dc
veilingen.
Met ingang van heden zijn
ook de prijzen weer vrij, de
wijzers van de klok stellen den
priis vast.
Het verplicht veilen blijft er
de kwaliteitseischen worden
gehandhaafd, de fruit-verorde-
ning blijft van kracht, evenals
den vervoersverordening.
HET IS UITGEKOMEN, zoo
als wij gedacht hebben:
in totaal ruim anderhalf uur
heeft de algemeene vergade
ring van den Kring den Hel
der van de Katholieke Volks
partij het Politiek Advies, de
Groslijststemming en de actie
van het Kiescollege besproken.
Laat ons dadelijk voorop
zetten, dat er veel van het ge
beurde aan misverstand kan
worden geweten, dat weder
zijds goede trouw moet wor
den aangenomen en dat de
actie van agrarische zijde re
den van ontstaan had; het
Politiek Advies van den Ver-
kiezingsraad hield, hoe dan
ook, te weinig rekening met
de agrariërs en het is niet al
leen in onze kieskringen ge
weest, dat daardoor op het
platteland reactie ontstond.
Dit vooropgesteld, moet echter
gezegd worden, dat de werk
wijze van het z.g. Kiescollege
van den land. en tuinbouwers.
stand, dat in de kieskringen Den
Helder Haarlem Leiden
Dordrecht gewerkt heeft, om de
candidatuur.Groen veiliger te
stellen, niet volgens het regie,
ment is geweest en dat eigen
lijk het bestaan van dit „college"
in dezen vorm onregle
mentair was.
Uit de discussie ter vergade
ring en uit de mededeelingen van
den heer dr. Albering, den alge.
meen secretaris van de Partij, is
toch wel duidelijk gebleken, dat
de indruk, als zou het Partij,
secretariaat de organisatoren van
het Kiescollege verkeerd hebben
voorgelicht, onjuist is. Men heeft
daar in den Haag den agrarisctoen
heeren gezegd: hier hebt u het
kiescomité.reglement, en als u
zich daaraan houdt, is het in
orde. De kiescollege.rs zijn toen
op hun eigen houtje dat regle
ment gaan uitleggen en dat
was fout. Gaan we nu strikt
formeel te werk, dan zou er
alle aanleiding zijn om den ge.
dachtengang van den heer Koop.
meinen (Alkmaar) te volgen, die
er zich over verbaasde, dat het
resultaat van „illegale" actie
door het Partijbestuur aanvaard
werd.
„Strikt formeel" zou de overi
gens terecht aangeprezen demo
cratie van ons kiesreglement
echter een leugen zijn geweest.
Wie dit vaststelt, keurt „illegaal"
werk niet goed, maar verklaart
den gang van zaken en tracht
deze tegenover misverstand be
grijpelijk te maken
(„Strikt formeel moest het
kringbestuur een algemeene ver.
gadering uitschrijven, toen vijf
afdeelingen dit vroegen, maar
toen het door tijdnood zooal niet
onmogelijk, dan toch moeilijk
was, en bovendien het motief
voor deze vergadering tegen een
besluit van de Partijleiding in
ging, was het o.i. het tegendeel
van ondemocratisch, die verga
dering op dat moment achter
wege te laten; democratie ver
onderstelt immers ook aanvaar,
ding van (en vertrouwen in) net
trouwens zelf gekozen gezag.)
Het getuigt, zacht gezegd, van
buitensporige koenheid, om als
men in het reglement leest, aai
actie ten bate van voorloopig
aangewezen candidaten, anders
dan in kiescomité's, verboden is,
dan toch maar iets anders, nl.
een kiescollege, te gaan oprich
ten, ook omdat men méént, dat
het voor een kiescomité telaat
is en men bovendien méént, dat
de actie, die men beoogde, in het
kader van het reglement door
een kiescomité niet zou kunnen
worden behartigd. Het is toch
inderdaad ook voor de toekomst
van belang om vast te stellen,
dat de eenige conclusie had moe
ten zijn: actie is alleen maar ge
oorloofd door een reglementair
kiescomité; dit is niet mogelijk,
duswij doen niets, tenzij
men eerst met de bevoegde in
stanties overlegt. Dit heeft men
inderdaad gedaan. In een pers
communiqué van het kiescollege
dd. 25 Maart (waarin wij lezen,
dat men reeds in Januari met de
actie doende was!) lezen wij ook
dat men „om de K.V.P.-disci
pline tot-en-met te »especteeren"
naar het Partij secretariaat
is gegaan; maar, zoo vernamen
wij nu van den Partijsecretaris,
daar heeft men de heeren het
kiescomité.reglement in de han.
den geduwd en gezegd: ga je
gang maar, doch houd je aan
dit reglement.
Voor personen, geboren in 1925
of later wordt wederom 500 gram
sinaasappelen beschikbaar ge
steld. Men moet hiertoeuiterlijk
op Woensdag 3 April de bonnen
E 36. D 36, C 36 en B 37 reserve
der bonkaant K 604 bij een han
delaar in groenten en/of fruit im
leveren.
WEGENS EEN TECHNISCHE
STORING OP DE DRUKKERIJ
KONDEN VERSCHILLENDE
BERICHTEN EN VERSLAGEN
HEDEN NIET GEPLAATST
WORDEN.
Van Vliet heeft het kampioen
schap van Nederland hoofdklasse
grootbiljart gewonnen. De
Grieksche verkiezingen zijn over
het algemeen rustig verloopen; de
linksche partijen namen niet deel;
drie-kwart van de kiezers stemde.
De socialisten in Berlijn hebben
zich uitgesproken tegen fusie met
de communisten. Oxford heeft
de. beroemde bootrace van Cam
bridge gewonnen. Bij de
Tweede Kamer is thans Ingediend
het wetsontwerp betreffende het
consumentencreaiet. Her persoon
kan ten hoogste 100.worden
verstrekt, terwijl een gezin f 100
extra kan krijgen.
Hoewel de besprekingen tus
schen de Nederlandsche en Indo
nesische delegaties in Batavia
klaarblijkelijk eenige mate succes
hebben gelbewaren officieele
kringen te uatavia het meest vol
komen stilzwijgen over alles, wat
met de onderhandelingen verband
houdt, waardoor het niet mogelijk
is een schatting te geven van
hetgeen is beJeikt.
Dit officieele stilzwijgen zal
waarschijnlijk wel het gevolg zijn
van de omstandigheid, dat de
werkelijke en tastbare resultaten
in Den Haag zuilen moeten wor
den verkregen. Gewoonlijk goed
ingelichte kringen in Batavia zijn
geneigd met dgze zienswijze in te
stemmen, meldt A.N.P.-Aneta.
De overheerschende indruk in
deze kringen is. dait onder lei
ding van Sir Archibald Clark
Kerr een werkelijke .en veel
belovende verbetering in de be
trekkingen en een grooter mate
van wederzij dsch vertrouwen
tusschen de republikeinen van
Sjahrir en de ihooge Nederland-
schi» ambtenaren ter plaatse ver
zekerd is.
Sinds dr. Van Mook, zulks over
eenkomstig zijn van de Neder
landsche regeering verkregen in
structies, den weg voor een in veel
opzichten verbe.terde atmosfeer
geëffend heeft, zijn deze kringen
van meeninig,, dat het thans op
den weg van de regeering in Den
Haag ligt. de meest volledige ver
antwoordelijkheid op zich te ne
men voor de principieele overeen
stemming. welke de grondjlag zal
zijn, waarop de scheppers van
den nieuwen status zullen verder
kunnen bouwen.
Een door dr. Van Mook gemaak
te toespeling, dat de ten aanzien
van Indo-China verkregen oplos
sing een voorbeeld zou kunnen
bieden, wordt door deze kringen
aldus uitgelegd, dat men in de
Indonesische kwestie naar een in
veel opzichten hierop gelijkende,
doch niet een geheel hieraan ge
lijkende oplossing streeft.
Deze kringen doen uitko
men. dat het voornaamste ver
schil tusschen den toestand in
Indo-China en dien in Indone
sië is de ondeelbaarheid van
Indonesië als administatieve
eenheid, waarover tusschen
Nederlanders en Indonesiërs in
alle opzichten volkomen over
eenstemming schijnt te bestaan
Hoewel de republiek in de
buitengewesten geen aanzien
lijke sterkte heeft gekregen, is
zij zonder eenigen twijfel op
Java en Sumatra de voor-
Dat kiescomité-actie alleen
maar gevoerd kan worden
ten bata van candidaten, die
niet.geadviseerd waren, is
onjuist. Dat staat nergens.
Men heeft dat er wel van
gemaakt, maar dit is ook
weer een gevolg geweest
van eigenmachtige uitleg
kunde, (Vervolg pa©. 3).
naamste Indonesische groe-
neering geworden.
Op grond van déze omstan
digheden hellen goed-inge-
lichte waarnemers naar de
meening over. dat bij verdere
onderhandelingen tusschen de
Nederlanders, de republikeinen
en tenslotte ook de vertegen
woordigers der buitengewesten
gestreefd zal worden naar een
bestuursvorm. welke aan
vaardbaar zal zijn voor alle
betrokken partiien en die ook
de noodige aandacht aan het
vraagstuk der minderheden
zal wiiden.
In verband hiermede leggen
deze kringen er den nadruk
op dat de verschillende gra
den van ontwikkeling op de
eilanden en onder de bevol
kingsgroepen het beste en
meest harmonieerend in een
federatief verband zouden
kunnen worden ondergebracht
Een op een dergelijke wijze
opgebouwde Indonesië, aldus
deze kringen, is aanvaardbaar
voor de Nederlanders, terwijl
het voornaamste voordeel voor
de Indonesiërs zou zijn, dat de
meest volledige mate van
zelfbestuur in den korsten tijd
zal kunnen worden verkregen.
Het nieuwe ministerie van
Acker is thans als volgt sa
mengesteld:
Eerste minister en minister
van kolenproductie: Achille v.
Acker (soc.), vice-voorzitter van
den Ministerraad en Econ. Za
ken: Albert Deveze (lib.), Bin-
nenlandsche Zaken: Auguste
Buisseret (lib.), Buitenl. Zaken
en Buitenlandsche Handel:
Paul Spaak (soc.). Landbouw:
Rene Lefevre (lib.). Koloniën:
Robert Godding (lib.). Invoer:
Paul Kronacker (lib.). Finan
ciën: Franz de Voghel (extra
pari.), Justitie: Adolphe van
Glabbeke (lib.), Nat. Verdedi
ging: Kol. de Fraiteur (extr.
pari.), Voedselvooziening: Ed-
gard Lalmand (comm.). Volks
gezondheid: dr. Marteaux
(comm.), Arbeid en Sociale
Voorzorg: Elie-Leon Troclet
(soc.), openbare werken: Jean
Booremans (comm.). Onder
wijs, Kunsten en Wetenschap
pen: Herman Vos (soc.), Spoor
wegen en P.T.T.: Ernest Rong-
vaux (soc.), Budget: José Mer-
lot (soc.). Wederopbouw: Jean
Terfve (comm.) en Nationaal
Herstel: Albert de Smaele
(extra pari.)