Nieuuu
Was bet vrij geven van
de groenten een blunder?
CENTRALE RAAD
met verrassingen
Eerst op 12 Mei werd besloten
naar Engeland uit te wijken
Voor Alkmaar en omgeving
Bureaux:
Officieuse conferentie
zonder De Geer!
Veilingen betalen hooge
prijzen niet uit!
Bollenzondag na
Paschen?
HEILIGVERKLARING
De eerste na den oorlog
Geen knollen maar bol
len voor citroenen
7 ROOSEVELT
KADER VAN R.K. MID
DENSTAND BIJEEN
„Zwanenzang" van
dr. Olierook
Mei.
blad
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
Fr. Otten: binnenland
P. SigOLL
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; f 1.20 per
maand; ïn'clusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
13 ct. per m.m. regel
40 m.m. breed; in tekst
26 ct. per m.m. regel 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandscli Dagblad
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
DONDERDAG 11 APRIL 1946
42e JAARGANG - NUMMER 10904
ALKMAARLangestraat
42A tel. 4330 (K 2200)
HOORN: Draafsingel 59
tel. (K 2290)
DEN HELDER: West-
straat 80; tel. K 2230 2182
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K 2240)
Bankrelatie:
Noorderbank
PROF. GERBRANDY VERTELT:
VOOR DE BEIDE ORANJE.
VEREENIGINGEN te Alk.
maar hield gisteravond Z. Exc.
Prof. Mr. P. S. Gerbrandy een
causerie óver herinneringen aan
zijn Londensche periode. Mr. H
Schenkeveld richtte een woord
van welkom tot de genoodigden
nabestaanden van gevallenen
tot den eere.voorzitter, bur.
gemeesïér Jhr. F H. van Kin.
schot en den spreker.
Na herinnerd te hebben aan
het gebeuren in den nacht
van 10 Mei 1940 en het on.
derhoud tusschen den hui.
lenden Duitschen ambassa
deur en Minister v. Kleffens,
die dezen slechts ten ant
woord gaf, dat Nederland
zich met het Duitsche Rijk
in oorlog beschouwde, ver.
telde Prof. Gerbrandy, hoe
hij den avond van den 12den
Mei in een officieuse bespre,
king met de andere ministers
doch bij afwezigheid van den
Minister-President Mr. de
Geer hel; plan opperde naar
Engeland uit te wijken. Toen
dan ook Generaal Winkel,
man van oordeel was, dat
H.M, de Koningin Den Haag
moest verlaten, besloot het
kabinet met H.M. naar En.
geland te gaan, om het be.
stuur over de Overzeesche
gebiedsdeelen te kunnen blij.
ven uitoefenen en den strijd
met de bondgenooten tot het
zegevierend einde voort te
zetten. Ook was dit noodig,
om de positie van het Rijk
tegenover andere staten zoo
krachtig mogelijk te doen
zijn; niet minder ook, om
vanuit Londen een steun te
zijn voor het Nederlandsche
volk.
Nooit zal ik vergeten aldus spr.
het beeld van H.M. dé Koningin,
toen zij op Buckingham Palace
Haar raadslieden ontving, in wier
midden zij stond: fier en onaf
hankelijk, met beslistheid en
krachtig.
Zij was de draagster van het
hoogste gezag, die niet wilde we
ten van wankelen noch wijken Op
een leeftijd van boven de 60 jaar
vloog de Koningin tweemaal naar
het Westelijk halfrond om de be
langen van het Rijk bij Roosevelt
te .bepleiten. Een figuur als Ko
ningin Wilhelmina. met zoo groote
verdiensten voor land en volk, is
een unica in de geschiedenis van
Nederland.
Van Haar huis in Londen in
de wandeling het Noordeinde ge
noemd vertrok H.M. zij het
met tegenzin wegens bommen-
■gevaar naar een landhuis in de
nabijheid van de stad; dat noem
den wij. aldus spr., het Loo; voorts
bewoonde Zij nog een klein huis,
dat de „Ruyge Hoek" genoemd
werd en waarin zij eens aan gjoot
gevaar ontsnapte, toen het huis
grootendeels verwoest werd,
waarbij twee bewakers werden
gedood.
Uit den tijd der bombardementen,
waarin de Londensche bevolking blijk
ga£ van grooten geestkracht en disci
pline herinnerde spr. zich een anec-
dotisch voorval toen zijn particulier
secretaris Dr. Kasteel hem naar de
kamer bracht van een anderen mede.
werker Prof. Veraart, die tijdens het
bombardement tusschen twe matras
sen op bed lag met 'in de eene hand
een sigaar om zoolang mogelijk van
het leven te kunnen genieten en in
de andere hand zijn kerkboek; waarin
hij de gebeden der stervenden bij de
hand had.
Groote figuren
Groote bewondering had spr. voor
Winston Churchill, die de a'gressie
van Duitschland voorspeld had en in
het uur van het gevaar geroepen
werd Engeland te leiden. Hij was
een krachtig' redenaar, die het nazi
regime een gevaar noemde voor ge
zin en samenleving; beter was het
dood te zijn. dan onder zoo'n regime
te leven. Hij was een persoon ook,
die wist te beslissen en door te zet
ten. Een groot figuur was ook Kard.
Hinsley, die het Engelsche volk
voorhield: al moeten wij ook nog' zoo
lijden, wij geven het niet op. Andere
groote mannen als Gen. Sikorsky en
Bedel Smith mocht spr. van nabij
leeren kennen.
Zij. d;e dachten, dat de Regeering
in Londen niets te doen had. vergis
ten zich, aldus Prof. Gerbrandy, die
enkele punten opsomde, welke de
aandacht van de Regeering vroegen,
als: de zorg' voor het Nederlandsch
vermogen m het buitenland, de
voorbereidende wetgeving, de vei
ligheid van het Koninklijk Huis, het
beheer van de Ned. koopvaardijvloot,
die in dienst stond van de geall eerde
oorlogvoering, de taak van het Mini.
sterie van Buitenlandsche Zaken was
in oorlogstijd veel zwaarder men
denke aan de oprichting' der gezant
schappen in Rome en Moskou aan
de bescherming van de West, aan de
oorlqgsverklaring aan Japan. Voorts1
moest de Regeering zich onderwer
pen aan interviews om haar stand
punt tegenover de buitenwereld uit
een te zetten en hield zij redevoe
ringen voor radio voor onze landge-
nooten.
Hulde aan de koopvaardij
De beste herinnering'en bewaart
spr. aan de Nederlandsche zeelieden
die blijk gaven van den .geest die
ons volk in de 17de eeuw bezielde.
Onze koopvaardij heeft Groot Brit-
tannië gered. Diep respect heeft spr.
ook voor diegenen, die komend uit
bezet Nederland, bereid gevonden
werden voor de moeilijkste expedities
Een van de meest merkwaardige pe
riodes uit den oorlog was de tijd van I
den oorlog' in de Pacific, waar de
geestkracht van het Nederlandsche
volk zoo bij uitstek door de Marine
tot uitdrukking, wérd gebracht en
waar de ambtenaren op verzoek der
regeering bereid gevonden werden
hun lot met onze bruine broeders te
ondergaan.
Hulde bracht spr. aan Chur
chill en Roosevelt, dank zij wier
medewerking de regeering had
kunnen zorgen voor de voedsel
voorraden, die direct na de be
vrijding naar Nederland konden
worden gebracht'- ware dit niet
het geval geweest, de bevrijding
zou een bevrijding van lijken
zijn geweest.
Tenslotte was spr. er van over
tuigd, dat de bevrijding niet het
werk was van menschen, doch
van God Almachtig, die het Ned.
volk op het laatste oogenblik ge
red heeft uit de omklemming van
den dood
Na er óp gewezen te hebben,
dat de banden met Engeland van
blijvenden aard moeten zijn,
noemde Prof. Gerbrandy het on.
•zen duren plicht er voor te zor
gen, dat wij,' hetzij alleen, hetzij
met bondgenooten, ons Rijk zul
len moeten kunnen verdedigen,
als dit noodig is. En dat zullen
wij, als wij ons den gemeen
schapszin bewust worden, die
het kenmerk is van het Engel
sche volk.
Na een dankwoord van den
voorzitter, werd de bijeenkomst
gesloten met het Wilhelmus.
't Bestuur van de veilingsver.
eeniging de „Noordermarktbond"
vergaderde Dinsdagmiddag.
We staan, aldus de voorzitter,
voor een nieuw tijdperk. De klok
is hersteld en kan dus weer
draaien. Waar gaan wij heen?
Met het vrijgeven van de groente
is ook de oude groente be_
waarkool, uien etc. vrij gé-
geven. Dit heeft funeste gevol-
fen. Er is een chaos ontstaan.
!r heescht onder de tuinders
groote ontstemming. Zij, die zich
niet aan de verplichte aanvoer-
regeling hebben gehouden, krij
gen nu een premie in den vorm
van zeer hooge prijzen. Hiervoor
is het bedrijfschap verantwoor
delijk. De veilingleider had het
■bedrijfschap tijdig op de hoogte
gebracht, dat de oude groenten
nog niet waren geruimd. Er be
vonden zich o.m. vrij groote hoe
veelheden uien in de koelhuizen,
welke indertijd door de tuinders
voor den vastgestelden prijs wa
ren geleverd en door den handel
mèt speculatieve oogmerken wa
ren opgsslagen.
Als reactie op de hooge prij.
zen is er nu een bepaling van
het bedrijfschap afgekomen,
dat de veilingen deze prijzen
niet mogen uitbetalen. De
bedoeling van deze bepaling
is om den blunder van het
vrijgeven der groente onge
daan te maken De bepaling
heeft echter een averecht,
sche uitwerking en ook deze
bepaling is een blunder.
De veilingleider zal een en
ander op de vergadering van het
Centraal Bureau naar voren
brengen, want zoo krijgen we
geen orde, maar wanorde.
De omzet over de maand Maart
had bedragen J81.491.14.
Besproken werd de aanschaf
fing van een aardappel- en uien.
sorteermachine, welke 6 a 7 ton
aardappelen per uur kan sortee.
ren en de aanschaffmg~van nieu.
we bascules. Een en ander zal
nader worden bekeken.
De Prov Commissie heeft zich
in verbinding gesteld met den
heer Kïetsema betreffende de
tuinbouwvoorlichting. Er zullen
1 hoofdassistent en 4' assistenten
worden aangesteld voor tuin.
bouwvoorlichting, speciaal voor
de bestrijding van den colorado
kever, bestrijdingsmiddelen, me.
chanisatie, grondonderzoek, be
mesting etc.
Van den burgemeester van
Langedijk was bericht ontvan
gen, dat via de Stichting voor
den Landbouw 700 paar laarzen
beschikbaar zullen' worden ge.
steld (Vervolg pag. 3, 4e kolom)
De conferentie op "De Hooge Veluwe'» Mevr. Schermerhorn en de minister,
president poseeren met eenige Indone sische gedelegeerden op het terras
van het slot St. Hubertus. Vfl.n.r. Soewardi; mevrouw Schermerhorn;
Pringgodigdo; min.-pres. Schermerh orn en overste Socrio Santosso.
f\E NARCISSENstaan in
vollen bloei, zoowel de
gele als de witte. Hier en
daar is reeds een enkele
vroege tulp uit. Door het
koude weer zal de Bollen
zondag waarschijnlijk pas
de Zondag na Paschen zijn.
In de omgeving van Noord-
wijk zullen a.s. Zondag
waarschijnlijk naast de nar
cissen ook de hyacinthen in
vollen bloei staan, terwijl er
ook hier en daar een vroege
tulp te zien zal zijn.
De eerste Heiligverklaring welke
na- het uitbreken van den oorlog in
1940 plaats heeft, geldt die van de
gelukzalige Francisca Saveria Cabrini.
Naar verluidt zal deze heiligverkla
ring worden afgekondigd tegen einde
Juni in de St. Pieterskerk. De toe
komstige heilige die Italiaansche
was wijdde zich in het bijzonder
aan de hulpverleening van haar naar
Amerika emigreerende landgenooten.
Er is een compensatie-trans
actie met Italië tot stand geko
men. In ruil voor Nederlandsche
bloembollen (gladiolen) zullen
onder meer citroenen naar Ne
derland worden gezonden. Het
zal evenwel no© eenigen tijd du
ren, alvorens de gele vruchten
in) ons land zullen arriveeren,
aangezien de verzending der Ne
derlandsche bollen meestal in de
maanden September en October
geschiedt. Wanneer vervolgens
de gelden door de Italiaansche
importeurs in Italië gedeponeerd
zijn, zal tot aankoop van de zuid
vruchten kunnen worden over
gegaan.
Het is morgen, 12 April, een
jaar geleden, dat Franklin Dela
no Roosevelt stierf. De groote
president van Amerika, die den
grondslag had gelegd voor de
overwinning, welke op dat mo
ment ini het zicht was. De gansche
wereld rouwde'en voelde de tra
giek van dit sterven. Roosevelt
had het groote gevaar van het
nationaal-socialisme tijdig on
derkend. Hij was de groote strij
der voor de groote en ware vrij
heden van het menschdom en
hij begreep dat deze slechts kon
den gedijen in een waarlijk
christelijke wereld. Van die over
tuiging gaf hij herhaaldelijk on
omwonden blijk. Men mag Roo
sevelt herdenken als politiek lei
der van apart formaat, als ge
niaal strateeg, als eerste ranigs-
diplomaat, als bezieler van een
rechtvaardigen afweerstrijd te
gen een monsterachtig gevaar,
dat d'e menschheid bedreigde,
maar men mag nooit vergeten,
dat hij dit alles ook deed, omdat
hij een overtuigd Christen was,
die de beteekenis van het Chris
tendom voor de regeling van de
menscheli.jke verhoudingen zoo
hoog mogelijk aansloeg."
Het is de tragiek van onze da
gen, dat de wereld de leiding en
bezieling van zulk een grooten
mensch mist. En Nederland in het
bijzonder betreurt in het heen
gaan van dezen Amerikaanschen
President een groot vriend van
deze lage landen.
Het is stellig in den geest van
Roosevelt, als wij het bij treuren
alleen niet laten. Laten wij zijn
geest levendig houden en zooveel
mogelijk bij de pogingen, om de
moeilijke problemen, waarmede
wij thans worstelen, op te lossen,
de maatstaven van Roosevelt aan-
leggen.
Dan is de kans grooter dan
thans dat de betere wereld, waar
naar ook Roosevelt streef-de en
waarvoor hij stierf, verwezenlijkt
zal worden.
Naar verluidt zal Z. Em. Kardinaal
Masella na zijn terugkeer uit Portu-
tugal tot Staatssecretaris van
Pius XII worden benoemd. Deze post
is sedert het overlijden van Kardi.
naai Mag'lione in Juli 1944, vacant.
|"HE Voorjaars Centrale Raads-
vergaderig, gisteren in
Krasnapolsky te Amsterdam
gehouden, heeft verrassingen
opgeleverd. De grootste daar
van was wel de herverkiezing
van den wnd. voorzitter, den
heer H. E. v. d. Brule, ondanks
het feit, dat deze zich niet her
kiesbaar had gesteld. De aan
drang van de vergadering was
zoo onstuimig, dat de actieve
Hanze-man hieraan niet kon
weerstaan.
Een andere verrassing, zij het
van minder prettigen aard, was
de officieele bekendmaking, dat
dr. Olierook zich moest terug
trekken als geestelijk adviseur
van den bond. Voor hem in de
plaats kwam kapelaan Kraak
man.
Dé laatste verrassing noemde
Jan Bakker het enthousiasme,
dat den geheelen dag door, on
danks de „droge" agenda, de bij
eenkomst beheerschte.
v. d. Brule licht de
kwestie toe
v. d. Brule had zich niet her
kiesbaar gesteld, ondanks de her.
haalde verzoeken van zijn mede
bestuursleden. De vergadering
was daarmee niet content. Meer.
dere afdeelingen deden bp den
heer v. d. Brule een beroep, zich
alsnog'candidaat te stellen.
En toen een der afdeelingsaf-
gevaardigden in de vergadering
net bestuur vroeg wat er toch
aan de hancl was in de bestuurs.
gélederen, dat kopstukken als
v. d. Brule en v. Doorn zich had.
den'teruggetrokken, voelde v. d.
Brule zich verplicht, van een en
ander uitleg te geven. Hij meen
de zich lang genoeg te hebben
gewijd aan de bondshelangen.
Wanneer echter bijtijds geper.
sisteerd zou zijn, hem als bonds.
bestuurder te behouden, zou hij
misschien daartoe zijn overge.
gaan. Ook wilde spr. de vernieu
wing' niet in den weg staan. Het
werk ifi den hond had spr.' veel
bevrediging, maar ook veel 'a.
leurstelling gegeven. Dit had v.
d. Brule geleid tot de overweging
weg te gaan, zich te gaan be
perken in het maatschappelijk
leven.
Meerdere afdeelingsafgevaar.
digden deden 's morgens echter
een dringend beroep op den heer
v d. Brule, totdat deze besloot,
dé bestuursverkiezing uit te
stellen tot 's middags, waardoor
er gelegenheid zou zijn zich nog
eens ernstig te beraden. En on
der daverend applaus van de
ruim 500 afgevaardigden deelde
hij bij de hervatting van de ver
gadering mede, zien alsnog voor
eén zittingsperiode ter beschik,
king te stellen, met de restrictie,
dat nij zijn werkzaamheden meer
tot het Haarlemsche zou beper
ken.
(Vervolg pag, 3, 3e kolom)
