EEN HEILIGE „De idealen van het verzet moeten blijven inspireeren" Herkerstening van Duitschland: Behoud van Europa Nieuw Noordhollandsch Dagblad V DE PRIjZEN EN DE LOONEN JULI 1948 brkeljjk be- aog kunnen pelig is het gangen, geluiden en It bgeli.ikertijd biedt, gaat hoofdfilm lin men een ^elfvertrou- pich in een ziet reha- politie- |elt een be- beslist de HER tunnummer het 15- Toetb alver. het or- tiiging, dat pschijnt. in jen Het dat dit |eurig ver lag, uitge- ier veree- geblokte, de aan- fë uit tech- aan het de inhoud dig artikelen, gina's tel er bevat, den bur- ïeer Del van den Lutterot iert de beiaar- |unsterdam Carillon concert gehoore alf voor -ring) fabrieks- oerenkaas, Hoogste kg. de Zondag Idags- en lapotheken rr Schou- 3T FEEST SID 's avonds Uw: zang- "i om 7 ïol-repe- Igrepetitie. 6ur volks- Bi St. Ba- IEFEEST Cresentia ]haar 25- herden- Alkmaar al jaren im in het Is. «C md Juni >ekjes in- 14,343,71) 308.518,63, ie bedrag reven op uld 1946 inder in- 410,989,42 terugbe- verschul- aanvang 4,37, be- :-73 (v.j, van Juni jes be etrokken 4). Het boekjes, iet jaar 948 (v.j. loop der v.j. 351) bedrag ,73) aan et aantal bij den 3689. be- 725) -IMMEN riEK teraads- 'vdA en neniijke veel ge- zijn; zij voorts 1 en de ZATERDAG 6 JULI 1946 LIET IS EEN BENAUWENDE VRAAG of het Europa van 1918 niet zijn historische beurt heeft laten voorbijgaan om de periode der nationale hoovaardij en van het nationaal- egoïsme in zijn geschiedenis af te sluiten en zich tot een harmonische gemeenschap van vrije volken en staten te ver eenigen. Het is een verschrikkelijke vraag, of voor het Europa van 1945 verzwakt, verarmd, verscheurd, verbijsterd en verward de kans niet voorgoed is - verkeken, om nog in vrije overeenstemming tot stand te brengen wat, onder den dwang van een revolutionairen machtswil, de zestien sovjet republieken van Oost-Europa en Azië de wereld te zien geven. En toch is deze vraag voor Europa als „Europa", in den duizendjarigen zin van dit woord. een kwestie van: zijn of niet-zijn. Het is verheugend, dat een man als Professor Schermerhorn in een rede, die hij onlangs te Leuven hield1, zich onmiskenbaar voor dit ideaal van een federa tief vereenigd Europa uitsprak en met name eenige economische perspectieven van een dergelijke federatieve samenwerking aan stipte: een Europeesch wegennet, een Europeesch havenschap, een Europeesche munt. Het is vooral verheugend, dat de spreker zich niet bepaalde tot de vage schildering van een toekomstbeeld, doch dat hij, in goed-Nederlandschen trant, in cFezelfde rede de vraag besprak, wat ons concreet, hier en nu, tot verwezenlijking van dit ideaal te doen staat En in verband hier-* mede was het van beteekenis, dat deze rede in de katholieke universiteit te Leuven werd uit gesproken, zoodat met ,„ons" niet alleen de Elf Provinciën, doch d'e geheele Lage Landen werden bedoeld; deze rede van prof. Schermerhorn behoort in het kader van het gelukkige streven naar een cultureele en economi sche samenwerking tusschen Ne derland en de Belgisch-Luxem- burgsche Tolunie. Dit schijnt inderdaad het voor de hand liggende gebod' van het oo&'en- blik, dat kleine landen als Neder land en België beginnen met| funda menten van eenig g'ewieht voor een samenwerking in grodter verband, te leggen. In hun eentje kunnen klem- formaat stagen dit gewicht niet meer opbrengen. Doch zelfs tot de lag'e landen in den historischen zin mag or.*ze blik met beperkt blijven: "Het* zal er om gaan of wij (Nederland en B'elgië) op grond vati onze overtuiging voorstellen kunnen uitwerken met betrek king tot Duitschland; die een beter perspectief bieden dan die welke thans naar het schijnt aan de macht zijn. Wij hebben allen de vernietiging van Duitschland verlangd en er vurig op gehoopt. Deze is op gruwelijker wijze wer kelijkheid geworden dajn velen van ons zich ooit hebben kunnen droomen, maar nu beseffen wij allen dat deze vernietiging niet alleen voor hel Duitsche volk, doch voor geheel West-Europa fatale gevolgen met zich mede brengö" aldus Professor Scher merhorn en verder: "Wij zullen ons hebben uit te spreken over de vraag naar de mogelijkheid van het onder gemeenschappelijke verantwoordelijkheid brengen van een g'edeelte van West-Duitsch- land; niet alleen door militaire bezetting, doch ook door poliliieke leiding op de lange baan." Hier vei schijnt de annexatie gedachte (die eenigen tijd de gemoe deren zoozeer in beroering bracht en plotseling' uit de belangstelling scheen geweken) niet meer louter ails schade. vergoedingseisch maar in het licht van een algemeen Europeesch ver antwoordelijkheidsbesef. Het is duidelijk dat een annexatie- of bezettingsac jie in den trant van een botte machtspolitiek wel nieuw zeer in het zieke lichaam van Europa zou kunnen verwekken doch geen versterking en uitbreiding' alan den wil tot Europeesche samenwerking zou kunnen geven. Terecht stelde de spreker dar; ook de kwestie d"er "her opvoeding" in verband met deze Ne_ derlandsch-Belgische taak |en aanzien van West-Duitschland voorop. Maar wanneer hij deze "heropvoeding" dan omschrijft als "tuchtiging" aan den eenen kant en "een perspectief van wederopbouw en een bescheiden wel vaart" aan den anderen kant; dan vertoont dit essentieele punt van zijn programma toch een ernstige leemte. En dan valt ons tevens op, hoe zeer d'it geheele Europeesche probleem in het licht der econo mie wordt bezien. Als daar de heele zaak om draaide, konden we ons veel moeite besparen en beter Stalin verzoeken, om West- Europa in het indrukwekkende Vijfjarenplan der Sowjet-Unie in te schakelen! Men krijgt den indruk dat vele menschen d'ie over „heropvoe ding" van het Duitsche volk spreken, het antwoord op de vraag „tot wat?" schuldig moe ten blijven; evenals anderen het antwoord op de vraag: .„waartoe moet .Hnropa als Europa behou den blijven?." „Voor menschen, die vol gens de valsche religie en zedeleer van het Ha kenkruis hebben geleefd, beslaat er geen andere heropvoeding dan die der bekeering tot het Kruis van Christus". Heropvoeding tot „fatsoenlijke menschen" misschien, of tot „nette burgers" of tot „goede democraten"? Men behoeft zich er maar even rekenschap van te geven hoe verschillend en vaak uitermate verdacht de ladingen zijn, die deze vlaggen dekken, om ze als onbruikbaar van de hand te wijzen Voor menschen die volgens de valschs religie en zedeleer van het Hakenkruis hebben geleefd, bestaat er geen an-- dere „heropvoeding" dan die der bekeeting tot het Kruis van Christus. Evenmin als er een ander teeken bestaat waarin Europa zijn Middel- eeuwsch eenheidsbewustzijn kan terugwinnen dan het Kruis van Christus. Daarom moeten wij als de noodzakelijke aanvulling van het Lage Landen-program ten aan zien van Duitschland de stichting toejuichen van het „Katholiek Genootschap voor Geestelijke Vernieuwing" waarvan dezer da gen melding werd gemaakt en waarin, volgens een uiteenzetting van den secretaris, Dr. K. J. Hahn, „katholieken uit de aan grenzende landen van Duitsch land zich zullen vereenigen, om den heropbouw van het katholi cisme in Duitschland te steunen". Zij die Paus Pius XI in zijn encycliek „Met brandende be zorgdheid" noemde: „de in ge zindheid en woord de Katholieke Kerk trouwe belijders en belijd- sters te midden van het land en het volk dat Sint Bonifacius eens de licht- en vreugdeboodschap van Christus en het Rijk Gods gebracht heeft", zij staan met hun vier kardinalen en hun bis schoppen en priesters voor de ontzagggelijke taak van de her kerstening van Duitschland. Wij allen echter die ons katholiek, d.i. universeel noemen, mogen hen bij deze taak niet aan hun lot overlaten, wij zullen onze bijdrage tot het welslagen van deze arbeid moeten leveren: uit broederlijke liefde die „een me nigte van zonden bedekt", doch ook uit het besef, dat een Chris telijk Europa zonder een Chris telijk Duitschland onmogelijk is en dat een verder gaande ont kerstening *van Europa met een voortsnellen op den weg naar Europa's ondergang gelijk staat. Wat ieder persoonlijk hiertoe te doen staat, hangt van beroep, invloed en omstandigheden af, doch een vurig gebed tot dien Engelschman die Duitschland eenmaal kerstende en in ons Friesland den martelaarskroon vond. tot Sint Bonifacius, is een bijdrage tot Duitschlands herker stening en Europa's behoud, die van iederen katholieken christen wordt gevraagd D. S E. AVONTUREN DER HEILIGEN De grootste zorg van vele men schen is deze: meer te schijnen dan zij zijn! Al naar omstandig heden trachten zij omtrent hun schranderheid, flinkheid of god vruchtigheid alom een Hoogen dunk te verbreiden. Daarentegen behoort het tot de' eigenaardig: heden van onze heiligen, dat zij niet alleen geen eer en erken ning zochten, maar zelfs alles in, het werk stelden om het voor werp van vernedering en bespot ting te worden. Uit overdreven ijver? Wei neen, uit doodgewone eerlijk heid! De heiligen vonden zichzelf neelemaal geen helden van hei ligheid, maar schamele zondaars. Doch hoe meer zij zich tegen hun roep van heiligheid verzetten, des te meer verbreidde deze zich. Daarom namen deze uitverkoren kinderen van God soms hun toe vlucht tot de meest drastische middelen, om hun reputatie van heiligheid in die van krankzin nigheid te doen omslaan. Een verrukkelijk voorbeeld van dezen radicalen ootmoed was de zeer heilige Broeder Juniper, die toj- de eerste metgezellen van den Heiligen Vader Franciscus behoorde. Er zijn daarvan tref fende voorbeelden opgeteekend en één daarvan wil ik hier ver halen. Op zekeren dag moest Broeaer Juniper met een boodschap naar Rome toe Nu was zelfs tot in de Eeuwige Stad de faam van Broe der Juniper's heiligheid doorge drongen en daar zich bovendien het. bericht van zijn komst had verspreid, trok er een groote menigte Romeinen naar den weg waarlangs men „den Heilige3 verwachtte. De goede Broeder Juniper be greep eerst niet wat die groote schare menschen te beteekenen had, die hem roepend! en met rozenkransen en kerkboeken zwaaiend, tegemoet kwam. Groot was zijn verbijstering en 'schrik, toen bleek, dat de optocht hém gold! Dat moest tot iederen prijs voorkomen worden! Ja, maar hoe? Hij moest snel een middel bedenken, want nog een paar minuten, dan zou de voorhoede van de processie hem opvangen, en dan was het te laat. Hulp zoekend, keet Broeder Juniper in het rond. Daar zag hij juist twee kinderen, die aan het wippen waren Ha! dacht Broe der Juniper, dat is mijn redding! Hij ging naar het spelend tweetal toe en vroeg: „Zeg, broertjes, mag ik meedoen?" Om evenwel gj-en tijd te ver liezen, wachtte hij het antwoord van de verbaasde jochies niet af, maar pakte er een onder den arm en zette dien kleinen knaap bij zijn vriendje op het eene eind van de wipplank, ging zelf als tegenwicht op het ander uiteinde zitten en begon geestdriftig te wippen. Wie beschrijft de teleurstelling van d'e menigte! Hadden zij een wonder of een geestverrukking, of toch minstens een mooie preek verwacht, en zien ze daar „den heilige" wippen! Maar overigens: wie weet, welke bijzondere be teekenis dit wippen had Heiligen hebben soms zulke UIJ KWAM BIJ ME. Onthutst en ontdaan. In den tijd der bezetting was hij bij de eersten geweest, die uit volle overtuiging, voor de zaak van het vaderland te werken, zich bij de verzetsbeweging had aangesloten. Hij was niet een der vele werkers van het laatste uur, die na de bevrijding op de eerste plaatsen stondenHij heeft met doods verachting gewerkt. Dal vertelt-ie niet allemaal zelf, maar ik weet 't uit betrouwbare verhalen en rapporten. En ik kende hem al eerder. Hij is een prachtvent. Een uit duizen den, en tegelijk uit een stuk. Hij was in Zeist geweest bij de herdenking der gevallenen van het verzet. Die herdenking was meer een klaagrede geweest, welke niet zonder zin was. Hij beaamde de klacht van zoovelen, daar geuit, dat er zoo veel teleurstelling was geweest na de bevrijding. De men schen van het Verzet hadden zich veel heel anders voorge steld. Waar zijn de idealen uit dien tijd gebleven, was de klacht, die hij herhaalde en die velen al zoo vaak hebben geuit. Zij zijn verschrompeld onder de harde werkelijkheid. Van corruptie, knoeierij, tegenwerking, ambtelijke kortzich tigheid, en ook wel kwaadaardigheid en wat al niet. Veel van zijn klachten zijn be kend. Veel van zijn bezwaren slaan ons met verbazing over de taaiheid, waarmede wantoestan dten gehandhaafd kunnen wor den. waarmede dwaze bureau cratie zich nestelt in belangrijke posities en soms met hinderlijke en kinderlijke plagerijen men schen, die beter verdienen, dwarsboomt en handicapt. Er zijn menschen van het verzet, die zich bevoordeelen boven ande ren. dat behoeft niet. Maar nog erger dikwijls is het, dat men schen van het verzet, die alles hebben geriskeerd', nu nog, dik wijls door menschen die niets hebben geriskeerd maar soms veel erger worden bena deeld geplaagd achteruit gezet en dergelijke meer. En die soms ongeloofeijke staaltjes hoor je er soms. van door de halve dorpsgemeenschap met. den nek worden aangekeken, vooral nu vrijgelaten N.S.B.-ers weer in hun omgeving terugkeeren om dat zij. plichtmatig indertijd' na de bevrijding N.S.B.-ers, die dat verdienden, hebben helpen ar resteeren. De gevallen van bena- deeling in zaken zijn niet zeld zaam en in dit blad ook uit onze omgeving al meermalen gesigna leerd. Maar ook afgezien daarvan kan ik me de verzuchting van den man begrijpen- waar zijn de idealen gebleven? Weet men wel, dat tal van jongemannen, die aanvankelijk warm liepen voor uitzending naar Indië thans bijv. weigeren, naar Indië te gaan? Weet men, dat gevallen vani ..on derduiken" van dienstplichtigen feitelijk desertie dusal niet zeldzaam zijn? Niet alle gevallen zijn gelijk maar iin vele gevallen hebben we bier te maken met een symptoom van onverschillig heid. als gevolg van de onder vonden teleurstelling. Er is zoo weinig terechtgekomen van de idealen van verandering en ver nieuwing die men zich voor oogen had getooverd', dat men met ongewenschte en dikwijls gevaarlijke reacties te doen heeft. Reacties, die soms in cie richting van opstandigheid gaan en dan ook met allerlei sluwe middelen in de hand gewerkt worden door groepeeringen die graag met opstand'igen e.d. te doen hebben. Een goede ver staanderEr zit aan dit pro bleem meer vast, dan in een en kel praatje kan worden verteld. Gok dit bijv. dat de werkelijke idealisten uit den aard van hun inzichten en hun karakter wel teleurgesteld moesten worden door de werkelijkheid, zooals dat nu eenmaal bij een botsing tus schen idealen en werkelijkheid altijd het geval is. Maar het :s ook waar dat hel hoog tijd wordt, dat ons volk zich weer meer door idealen laat leiden. Er waren goede idealen in den verzetstijd al waren alle lui van het verzet geen engelen. Maar wil het goed worden in ons land. dan moet ons volk zich politiek, sociaal, cultureel, weer door wer kelijke idealen van saamhoorig- heid en gemeenschapszin en naastenliefde en rechtvaardig heid laten bezielen. Laat oils ho pen dat het inzicht van den man, die met me sprak, weer gemeen goed wordt. De kans is er, nu het. nieuwe kabinet het bij mon de van minister Beel in de Ke- geeringsverklaring gisteren in de Tweede Kamer duidelijk heeft uitgesproken aan het einde van dit belangrijke staatsstuk, dat een nieuwe aera in ons maat schappelijk leven moge inluiden: „Bij het leiden van ons volk naar een betere toekomst, mogen de idealen welke in de donkere uren der bezetting zoovelen be zielden ons volk blijvend inspi reeren" H. S. V. H. merkwaardige invallen De menschen schaarden zich dus om de wip en begonnen Broeder Juniper eerbiedige groetwoorden toe te voegen. Deze sloeg echter weinig acht op dit alles, hij verdiepte zich zoo in het spel, alsof hij op die plaats alleen was. Riep „Oeoeoei!" als hij omhoog wipte en „Boem!" als hij op den grond stootte, tot groot pieizier van zijn speel genootjes. Even vónden de menschen het wel aardig, maar na een minuut of tien begon het ze toch te ver velen. Als ze thuis kwamen, zojj er gevraagd wordén; „Heb je den heilige gezien? Wat deed hij?" en dan zouden ze moeten ant woorden: „Wippen!" Bij die ge dachte werden ze een beetje kregel Die man is niet goed! snik! zeiden er eenigen, laten wij teruggaan! De een volgde den ander en zoo duurde het niet lang of het was weer'rustig ge worden. Broeder Juniper staakte zijn spel, wisehte het zweet van zijn voorhoofd, gaf zijn wip- kameraadjes een kruisje en ging welgemoed verder. Door niemand opgemerkt kv am hij Rome bin nen en daar begaf hij zich naar het Minderbroedersklooster in een zeer tevreden stemming, om dat <het hem gelukt was een huldiging te voorkomen en hij daarvoor in de plaats zelfs voor gek was verklaard! De problemen, die met loonen en prijzen verband houden, zijn nog niet van de lucht. De 'Regee ring heeft den wedloop loonen prijzen wel wat geremd, maar 't slot van het lied is toch tot nu toe geweest, dat dit ten ongunste van de loonen is gegaan. De ver houding is weer ten eenenmale zoek. E« de ontstemming over hooge prijzen wordt tot verbit tering, als wij zien, hoe in den zwarten handel nog steeds voor goederen, dié er niet heeten te zijn, de gekste prijzen betaald worden, terwijl in de winkels gróenten en vooral fruit te koop liggen tegen prijzen, welke voor duizenden onbereikbaar zijn. Dit maakt, om het populair en zacht te zeggen, sche_eve gezich ten, die leiden tot ontstemde en verbitterde harten. Dat voor de nieuwe regeering op dit gebied een groote taak is weggelegd zal iedereen duide lijk zijn. Ook op het NVV-con- gres is dit probleem in zijn ver schillende aspecten ter sprake gekomen. De voorzitter heeft dte zaak zoo gesteld, dat de regee ring moet weten te komen lot een prijsdaling vpor tal van arti kelen. anders zou een groote ac tie voor een derde loonsverhoo- ■ging niet kunnen uitblijven. Hoe wel een ander bestuurder op het congres liet uitkomen, dat nieuwe loonsverhooging tol inflatie leidt, zijni toch duidelijke klanken ver nomen, die ook de Regeering niet mag misverstaan. Er is ook kritiek gehoord op het college van Rijksbemidde- laars. en de Rijksbemid'delaars zelf zullen beamen, dal hun werk niet volmaakt is. Terecht is ook de opmerking vernomen, dat de vakbeweging invloed moet heb ben op de prijsvaststelling, door middel van de Stichting van den Arbeid, die trouwens met de werkgevers en de Regeering zelf de regeling van loonen en prijzen in handen behoort te nemen. Dit is heelemaal geen nieuw denkbeeld. Het is reeds geopperd in de rede die prof. Romme op het congres van de Stichting van den Arbeid .in het najaar van 1945 hield, het ligt ook volkomen in d'e lijn van de opvattingen van de KVP en de Partij van den Ar beid over de ordening van het economisch leven en van de vormgeving van het maatschap pelijk leven, welke een der voor naamste punten van het Regee- ringsprogram is. Juist ook op dit punt zien wij, ierwille mede van de dringende noodzakelijkheid, om loonen en prijzen aan elkander aan te pas sen een der meest urgente pun ten van het komende regeerings- beleid. Het bovenstaande was reeds ge schreven, toen wij kennis namen van de Regeeringsverklaring, die mededeelt, dat de Regeering zich voorstelt, aan den eisch tot het verschaffen van een redelijke be staanszekerheid te voldoen door een constructieve loon- en prijs politiek. Dat hopen wij als een goed voorteekên voor de vervul ling van actueele wenschen te mogen beschouwen!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1946 | | pagina 3