Ghandi in den slaapwagen
TURKIJE EN DUITSCHLAND
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Een tip voor Stalin?
BEVERIDGE OVER
DUITSCHLAND
Pseudo commandant"
van de prijsbeheersching^
Prawda doet 'n boekje open
Het1 Vaticaan en de
Vrelesconferentfe
Gasstaking in Brussel
Unnrra neemt
besluiten
RONDOM DE
DISTRIBUTIE
Doodelijk ongeluk
DACHAU, BUCHEN-
WALD, CYPRUS
Economische maat
regelen in België
Geen Sowjet-troepen
aan Perzische grens?
Vestzak-adelaar
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1946
IN DEN SLAAPWAGEN van den
Pullman die ons uit Parijs te
rugvoert naar Amsterdam liggen
wij vis-a-vis mr. Engineer, den
katoenkoning uit Bombay. Hoe
wel ons de slaap dreigt te over
meesteren, raken wij in gesprek.
Glorieus toont de Britsch-Indiër
ons een foto van eenige jaren ge
leden, waarop hij met Ghandi
staat afgebeeld.
Automatisch komt daarom het
gesprek op deze typische, bijna
exotische figuur, die door zijn
volk als een. bovenwereldlijk en
van Allah gezonden wezen wordt
beschouwd.
Mahatma Ghandi. die zich niet
op de straat kan vêrtoonen of de
inlanders houden den pas in en
maken een lichte buiging. Ghandi,
de man met den ijzeren wil, die
zich zelf de grootste soberheid en
zelfbeheersching oplegt, die niets
van zijn volgelingen zal eischen,
zonder zelf, nóg strenger, te zijn
voorgegaan. Ghandi, die niet zal
rusten en niet wil sterven, voordat
zijn volk volkomen autonoom zal
zijn geworden en die daartoe zijn
volgelingen op de hem eigen wijze
rijp probeert te maken.
Engeland heeft dit probleem in
den loop der jaren dat het natio
nale gevoel van den Britsch-
Indiër tot ontplooiing kwam me-
mine zweetdruppel gekost. Dat doet
het nog steeds.
Maar Ghandi houdt vast Hij
weet waarvoor hij werkt en waar
naar hij streeft en is ervan over
tuigd, dat het uiteindelijk succes
de moeite zal beloonen.
Vooral den laaLVn tijd. moge
lijk geïnspireerd dóór de nationa
listen van ons Indonesië, is dit
probleem wat scherper aan den
dag getreden. Men kan het zien
als een deel van den wervelwind
van den nationalen drang in het
Verre Oosten.
ONTEGENZEGGELIJK is voor
Engeland Ghandi een figuur
van bijzondere beteekenis, van
importantie, omdat hij het volk in
zijn hand heeft Hij kan het lei
den in de banen eener vredelie
vende oplossing, maar evenmin is
het voor hem geen kunst het
Britsch-Indische gemoed tot een
arsenaal van explosiviën te ma
ken, en den brand erin te steken.
Volgens onzen zegsman was er
eenige maanden geleden in Bom
bay een massabetooging gehouden,
om Britsch-Indië volkomen los te
maken. Het volk raakte in ver
voering. Het eischte zelfstandig
heid en vreesde, den oorlog en den
dood niet, om daartoe te geraken.
Maar Ghandi toonde ook toen,
zijn volk te begrijpen, te weten
wat er leeft onder zijn volgelin
gen.
En toen hij tijdens de betooging
zijn stem verhief, en erop wees,
dat uiteindelijk het volk zijn zin
zou krijgen; dat hij en zijn volge
lingen tot den laatsten ademtocht
naar vrijheid en zelfbestuur zou
den streven, echter zonder de
kracht der wapenen, doch met het
woord en de rede, met het over
tuigend bewijs, dat het volk die
vrijheid waard is, toen boog de
duizendkoppige menigte de knie
voor Allah's wijze profeet. Toen
toog het volk naar huis, ontdaan,
getroffen en nóg enthousiaster
voor hun Ghandi.
MET DEZE WIJZE richtlijnen,
waarin voor verschillende
onzer WeStersche „kuituur"staten
een beschamend voorbeeld ligt,
toonde Ghandi zich een mensch
onder wiens witte gewaad een op
recht gemoed schuilt, die in vre
de en vriendschap tot zijn uit
eindelijk doel, volkomen vrijheid
voor zijn volk wil geraken Een
rechtvaardige zaak, die hij recht
vaardig zal behandelen. Daarom
zal hij slagen, nu of later..
Zoo kan men, zelfs in een Pull
man-slaapwagen, tusschen Parijs
en Amsterdam, veel leeren.
In Brussel zijn wij ingeslapen
om in Roosendaal wakker te wor
den en een ochtendblad te koo-
peri.
„Rusland gaat tekeer op de vre
desconferentie", zoo lazen wij.
Zou Stalin niet eens kunnen
gaan weekend-en bij Ghandi?
P. S.
In een radiorede heeft Lord
Beveridge, die een tocht door
Duitschland maakt, verklaard,
dat arbeidsdienst voor jeugdige
personen hem een goed idee
leek Naar zijn meening zouden
de zeventig millioen Duitschers
wel in een kleiner Duitschland
kunnen leven, mits Duitschland
niet minder maar meer industrie
en export kreeg dan vroeger. Hij
achtte de besluiten van Potsdam
onvoldoende.
Het probleem der volledige ar
beidsmogelijkheden ligt voor
Duitschland in de toekomst, al
dus Beveridge, want op het
oogenblik is er geen gebrek aan
werk maar aan arbeidskrachten,
evenals in Engeland. In crisis
jaren, zoo ging hij verder, moe
ten de staat en andere publieke
lichamen in het belang van al-
gemeene tewerkstelling niet aar
zelen om meer uit te geven dan
de opbrengst bedragen kan.
De Rotterdamsche politie
heeft den 47-iarigen reiziger
W. A. van der H. gearresteerd
die zich uitgaf voor „comman
dant der prijsbeheersching"
en den koopman K. W. B. voor
f300 wilde chanteeren, voor
gevende, dat deze bezems te
gen te hoogen prijs verkocht.
De f 300 zouden als „zwijg
geld" moeten dienen. De ge
arresteerde reiziger bleek zelf
een afnemer van een partij
bezems te zijn geweest.
Het Russische blad de Praw
da geeft onthullingen over
de betrekkingen tusschen
Duitschland en Turkije tij
dens den oorlog. Het blad
put de gegevens uit docu
menten, die naar 't mede
deelt op het Duitsche
Ministerie van Buitenland-
sche Zaken zijn aangetroffen
en die bestaan uit telegram
men, die von Papen, Duitsch
ambassadeur te Ankara heeft
gewisseld met v. Ribbentrop,
Uit den inhoud van deze tele-
frammen blijkt, dat in Mei 1941
luitschland tegelijk met een
officieel verdrag een geheim
accoord met Turkije zou sluiten,
waarbij een onbeperkte doorvoer
van oorlogsmateriaal door Tur
kije zou worden gegarandeerd.
Voordien had Saradjogloe, mi
nister-president van Turkije, vol
gens van Papen reeds gezegd,
dat Turkije's neutraliteit al veel
voordeeliger was voor de as-
mogendheden dan voor Enge
land.
In Augustus van hetzelfde jaar
maakte Saradjogloe het nog een
beetje erger. Toen verklaarde hij
op een vraag van Von Papen,
wat zijn zienswijze in het Sovjet-
Russische probleem was, dat hij
als Turk vurig wenschte, dat de
Sovjet-Unie vernietigd' zou wor
den en dat Duitschland het pro
bleem zou kunnen oplossen, in
dien minstens de helft van alle
Russen zou worden gedood. Als
Minister-President achtte Sarad-
De haven van Zeebrugge. Met man en macht werken de
Belgen aan het herstel van den havendam en de haven van
Zeebrugge, welke door de Duitschers voor hun vertrek gron
dig vpri'-met werden Ass. Press P.
jogloe het echter noodzakelijk
de neutraliteit te handhaven
In December 1942 ontving Tur
kije van de Duitsche regeering
het cadeautje van 5 millioen
echte gouden Rijksmark. De
vriendschappelijke betrekkingen
schenen daardoor zoo hartelijk
te worden, dat Generaal Asym
Gunduz, assistent-chef van de
Turksche generale staf, waarde
volle tips aan de Duitsche leger
leiding gaf Zoo had hij mede
gedeeld. dat de Engelschen van
plan waren in het begin van 1943
een poging te doen om met troe
pen m Noord-Noorwegen te
landen.
Het is nog eenigszins duis
ter wat de Prawda er mee
voor kan hebben deze feiten
indien ze al feiten zijn
te publi'ceeren op het oogen
blik, dat de Sovjetregeering
zich opmaakt de kwestie der
Dardanellen in de beste
verstandhouding met Tur
kije te regelen.
Volgens de Prawda zal overi
gens spoedig een nieuwe bundel
documenten verschijnen waarin
de Duitsche politiek in Hongarije
en hoe kan 't anders!
Spanje in het licht wordt ge
bracht.
De „Catholic Herald" meldt,
dat de autoriteiten van Vaticaan
stad de mogelijkheid van het
doen deelnemen van Mgr. Ron-
calli, den Pauselijken Nuntius in
Frankrijk, aan de Conferentie
van Parijs, in de functie van
waarnemer, nog niet in overwe
ging genomen zouden hebben.
De reden is waarschijnlijk het
feit, dat nog geen uitnoodiging
is gedaan en dat de conferentie
tot dusverre nog beperkt is tot
de Staten, die een direct aandeel
in den oorlog gehad hebben.
Een woordvoerder van het Va-
ticaan verklaarde, dat, waar de
Paus inderdaad wel betrokken
was geweest bij het groote con
flict, zooals nog onlangs is aan
getoond, door het- doen van sug
gesties en het geven van waar
schuwingen een dergelijke actie
meer de algemeene beginselen
van den vrede zou betreffen en
niet de behandeling van de af
zonderlijke Vredesverdragen.
Nadat de tram-employes in
Brussel en omstreken Zondag jl.
in .staking zijn gegaan, hebben
Vrijdag de employes van de twee
groote gasfabrieken te Brussel
zonder voorafgaande waarschu
wing Bet werk neergelegd.
De Raad van de Unrra heeft
gisteren te Genève besloten,
dat zal worden begonnen met
het programma voor het
weer vestigen der verplaat
ste personen. Volgens dit
plan zouden honderdduizen
den verplaatste personen uit
kampen in Duitschland en
Oostenrijk in een nieuw te-
uis hun leven weer kunnen
eginnen.
De Sowjet-Unie, de Oekraine,
Wit-Rusland, Polen en Joego
slavië verzetten zich tegen dit
voorstel.
Andere belangrijke besluiten
die door den raad werden ge
nomen zijn:
1. De UNRRA zal werkzaam
blijven voor de verplaatste per
sonen. totdat de nieuwe interna
tionale organisatie voor refu-
gie's gereed is deze taak over le
nemen, echter niet later dan 30
Juni 1947.
2. UNRRA-personeel, dat repa-
trieering tegenwerkt, zal worden
ontslagen.
3. De verplaatste personen zul
len inlichtingen ontvangen over
de toestanden in hun land.
La Guardia. dir.-generaal der
UNRRA zeide, dat voor het hui
dige oogenblik de repatrieering
de voornaamste taak der UNRRA
zou zijn.
Voorts heeft de raad van d'e
UNRRA besloten een internatio
naal fonds voor kind ren te
stichten, dat, na de beëindiging
der werkzaamheden der UNRRA.
den kinderen van Ipnden, die
van agressie te lijden hebben
gehad, zekere soorten voedsel en
uitrusting zal verschaffen.
De heer van Noordwijk, wnd.
directeur van het Centraal Disf
tribuliekantoor en waarschijnlijk
niet direct de populairste man in
Nederland, heeft verklaard, d'af
de distributie niet gehandhaafd
blijft om de daaraan verbonden
ambtenaren in hun baantje te
houden. Integendeel, dé inper
king van het apparaat schrijdt
steeds voort. Sinds het begin van
dit jaar is het aantal ambtenaren
van 21 000 tot 16.000 terugge
bracht.
Heel langzaam komen er arti
kelen van den bon, waarbij eerst
de luxe-artikelen aan de beurt
komen. Hfet CDK ziet zeer goed
in. dat het bonnenstelsel niet
langer mag worden gehandhaafd
dan strikt noodig is. Per week
worden er 150 millioen bonnen
door winkeliers bij den distri-
butiedienst ingeleverd; men kan
zich voorstellen dat er aardig
wat tijd alleen al in het opplak
ken gaat zitten!
Om te weten te komen waar
aan in ons land1 de grootste be
hoefte bestaat, worden er door
de distributiediensten vragen ge
steld. De antwoorden hierop
blijken echter veelal onbetrouw
baar. Indien er gevraagd wordt,
hoeveel paar schoenen men nog
bezit, beijvert iedereen zich om
met den meesten nadruk te be
weren, ddt men er heelemaal
geen of slechts één paar schrik-
kelijk-slechte bezit. Men gaat
van het standpunt uit, dat men
in dat geval eerder voor een toe
wijzing in aanmerking komt Ge-
lukkif 1J— -1
distri
nen
heen.
Door het gebrek aan canvas
en metalen hoepels kan men de
fabricage van rijwielbanden niet
ver boven de 200.000 stuks per
maand brengen. De verdëeling
hiervan is uiterst moeilijk, aan
gezien de productie een stuk
achter is bij de behoefte. Een
voorstel van bandendistributie
per gezin zal nog worden bestu
deerd Indien ait voorstel in
praktijk zou worden omgezet,
zouden er twee jaar noodig zijn
om de twee en 'n kwart millioen
gezinnen, die Nederland bezit,
van een stel Banden te voorzien.
En zoo is het niet alleen met
banden!
Bij den bouw van een 60 m
hoogen betonnen koeltoren voor
het Twentsch Centraal Station
voor Electrische Stroomlevering
te Hengelo brak 12 meter boven
den grond een steiger, waardoor
vier bouwvakarbeiders omlaag
stortten. Twee van hen verloren
hierbij het leven, de twee andere
slachtoffers werden zeer zwaar
gewond Voor hun leven wordt
gevreesd.
Volgens de News Chronicle
hebben leden van het perso
neel van de Britsche ambas
sade te Washington, toen zij
Donderdag naar hun werk
gingen, voor den ingang van
het gebouw een Union Jack
aangetroffen, welke met een
hakenkruis en de woorden
„Dachau, Buchenwalde, Cy
prus" beschilderd was.
De Belgische Nationale Ar-
beidsconferentie, waarin de
regeering, de werkgevers en
de werknemers vertegenwoor
digd ziin, heeft met algemee
ne stemmen besloten, maatre
gelen te treffen ter bevorde
ring van d'e politiek der regee-
rin" om de koopkracht van de
franc te verhoogen, door ver
grooting der productie en ver
laging der priizen.
Werkgevers en werknemers
zullen gezamenlijk een onder
zoek instellen naar de midde
len ter vergrooting van de in-
dustrieele productie en naar
den werkeliiken loonstandaard.
Men zal trachten te voorko
men, dat sommige onderne
mingen buitengewoon hooge
loonen betalen, terwijl ander
zijds het loon van hen, die
minder dan het minimum ver
dienen, omhoog moet.
W??
m
Het nieuwe oliecentrum Schoo-
nebeek. Bij Schooneveld staan
12 torens en er zijn 18 boor
gaten, waaruit de olie door
middel van een zuigpomp
omhoog wordt gebracht. Een
nieuwe boorstang wordt aan
geschroefd. Ass. Corr. P;
Radio Moskou bracht gister
avond een bericht van het Rus
sische Persbureau, waarin de
aanwezigheid van Russische
troepen aan de Perzische grens
wordt ontkend.
Het persbureau verklaarde
gemachtigd te zijn de bewerin
gen van Hoessein Ala, den Per-
zischen gezant in de V.S., die
gezegd heeft dat Russische troe
pen zich aan de noordgrens van
Perzië concentreeren naar aan
leiding van het verzamelen van
Britsche troepen in Basra, pro-
voceerende verzinsels te noe
men.
Dezer dagen was op Schiphol
een sierlijk klein vliegtuigje te
zien, vervaardigd door de Tsje
chische fabriek Mraz uit Chocen.
Het toestelletje kon gemakkelijk
onder d'e vleugels van de groote
luchtreuzen door taxiën en hoe
wel het in vergelijking met de
Constellations en Skymasters
niet meer dan een mug is, draagt
het trots den naam Sokol", het
geen beteekent „Adelaar".
Het vliegtuig, dat slechts 11 L
benzine op 100 km gebruikt,
practisch geheel van hout is en
een maximum snelheid van 240
km per uur kan bereiken, heeft
een benzinevoorraad van 120 1.
De machine wordt momenteel in
geheel Europa gedemonstreerd,
en zal in serie worden vervaar
digd, indien er 'bij den handel
voldoende animo voor bestaat.
De prijs is veertienduizend gul
den
