Waarom troepen naar Indië?
RADIO
Stalin gelooft niet in
omsingelingspolitiek
VAN DEN HELD JAN TROMPETTER
Nieuw Noordhollondsch Dqgblad
3
Zilveren feest van het R.K. Bureau voor
onderwijs en opvoeding
Intervieuw brengt
opluchting
De komende honnenlijst
AMSTERDAM WEER
RUSTIG
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1946
zij zijn waakzaamheid en activi
teit het katholiek onderwijs gaaf
en ongedeerd uit den oorlog weer
te voorschijn doen treden.
In een voortreffelijke tede
heeft Mgr. dr. Th. Verhoeven
deze zegenrijke historie herdacht
en bijzonder dank gebracht aan
zijn prachtcorps van medewer
kers, die hem bij dezen arbeid
hebben gesteund.
Met recht mag het R.K. Bureau
genoemd worden de kroon op
onze onderwijsemancipatie, de
volkomen uitbloei van het onder-
wijsamendement der "Ned. Bis
schoppen van 1868.
„Nederland", besloot Mgr.
dr. Verhoeven met trots en
voldoening, „is het eenige
land in heel de wereld dat
aan zijn onderdanen een on
derwijswet heeft geschonken,
die de rechten van ouders en
Kerk op het onderwijs en de
opvoeding voor hun kinderen
ten volle heeft erkend."
HEDEN, Woensdag 25 Sep
tember, had in de bureelen
van het R.K. Centraal Bureau
voon Onderwijs en Opvoeding
te Is Gravenhage 'n heel bij
zondere plechtigheid plaats.
Het R.K. Centraal Bureau, dat
bij het fatale bombardement van
het Bezuidenhout zoo deerlijk
geteisterd is geworden, heeft zich
onder de energieke leiding van
zijn directeur, Mgr. Dr. Th. Ver
hoeven, op 'een verrassend voort
varende wijze van zijn zware
Slagen weten te herstellen. Het is
hie* alleen geheel gerestaureerd,
maar ook aanmerkelijk vergroot
door er een aangrenzend pand
bij te trekken.
Deze heuglijke dag was nu niet
alleen bestemd voor een nieuwe
inzegening der herstelde gebou
wen, maar ook voor de meer offi-
cieele viering van het 25-jarig
bestaan van dit zegenrijk insti
tuut, waar de eigenlijke datum
verleden jaar wegens de ramp
spoedige omstandigheden niet
feestelijk kon herdacht worden.
Voor deze plechtigheid was nu
Johannes Kardinaal De Jong,
Aartsbisschop van Utrech', in
hoogst eigen persoon naar Den
Haag gekomen, in gezelschap van
den Apostolischen Internuntius
Mgr. P. Giobbe, Mgr. J. P. Hui-
bers, Bisschop van Haarlem, Mgr.
W. P. A. M. Mutsaerts, Bisschop
van 's Hertogenbosch en Mgr. J.
W. Baeten, titulair Bisschop van
Dorylaeum en Coadjutor van den
Bisschop van Breda. Tegenwoor
dig waren ook Z.Exc. de Minister
van Onderwijs, Kunsten en We-
tenschappen Gielen, de leden van Als protest -tegen troepenuitzendingen naar Indonesië braken
de Commissie van Toezicht en te Amsterdam Dinsdag stakingen uit. Op het Waterlooplein
steïijke "gees^ehjkefrïme Ae werker s Jerden betoogers door bereden politie en straatpolitie ver
van het Bureau, pastoor dr. Cas. dreven. (Coslon P.)
Hentzen O.F.M., de man die de
geschiedenis van onze onderwijs
emancipatie schreef, en Dr. Bless
S.J.. die ter gelegenheid van dit
jubilé een gedenkboekje uitgaf,
dat aan alle genoodigden ter
hand werd gesteld.
Ook al de dagelijksche mede
werkers van Mgr. dr. Verhoeven
waren present, onder wie acht
van de oudsten op dezen dag ook
mede hun zilveren jubilé vier
den. Bijzondere vermelding ver
dien). nog de. gewaardeerde aan
wezigheid van den wakkeren on-
derwijskampioen Baron van
Wijnbergen, den man die 25 jaar
geleden het initiatief heeft geno
men tot stichting van dit Cen
traal Bureau.
Het was toch op zijn aandrin
gen dat dit Bureau, na de nieuwe
wet op het lager onderwijs, die
ons de gelijkstelling bracht, als
een organiseerend centrum voor
het katholiek onderwijs door het
Ned'. Episcopaat werd opgericht.
Is Januari 1920 werd Mgr.
Dr. Th. Verhoeven benoemd
lot directeur van dit bureau,
zoodat deze als algemeen lei
der heden eveneens zijn zil
veren- jubilé viert. De 25»
jarige geschiedenis van dit
bureau heeft op de meest
schitterende^ wijze zyn recht
'van bestaan en zijn zegenrijk
nut bewezen. Het heeft thans
600.000 katholieke schoolleer-
lingén onder zijn zorgen.
Het is een vraagbaak en voor
lichtingsdiens) geworden voor
schoolbesturen en allen, die met
het onderwijs te maken hebben.
Het heeft zijn oog gehouden op
alle voorgestelde eventueele ver
beteringen en wijzigingen in de
onderwijswetten en niet minder
op alle mogelijke conflicten, die
zich daarbij konden voordoen.
Het heeft den moeilijken bezui-
nigingsstrijd doorgemaakt, het
heeft den oorlog en den bezet
tingstijd gekend-. Het heeft dank
MINISTER JONKMAN heeft, in verband met de moeilijkhe
den, die gerezen zijn bij de uitzending van Nederlandsche
troepen naar Indonesië, gisterenavond voor de radio een rede
uitgesproken. Hierin wees de minister er op, dat al maanden
lang in enkele leringen actie is gevoerd tegen de zending van
Nederlandsche dienstplichtigen der Koninklijke Landmacht
naar Indonesië.
DONDERDAG 26 SEPT.
HILVERSUM I (301 M.): KRO 7.00
Nieuws, ocMendgymn. en morgen,
gebed; 8.00 Nieuws; 8.15 Pluk den
dag; il.00 De Zonnebloem; 11.45 Fa
milieberichten uit Indië; 12.30 Vau.
deville-orkest; 13.00 Nieuws; 13.45
Voor de Vrouw; 18.30 Ned. Strijdkr.;
19.00 Nieuws; 20.08 Zeeuwsohe Man
ken; 22.00" Nieuws; 2308 Beeflboven_
Cyclus waarna sluiting.
HILVERSUM ,11 (415 M.): 7.00
Nieuws; ochtendgymn. en gram.;
8.00 Nieuws; 8.15 Rbythmiscifi ontbijt;
9.50 Arbeidsvitaminen;- 12.00 Serenade
in D op. 25 van Beethoven; 13.00
Nieuws; 14.20 Aeolian.sextlet; 16.15
Filmrubriek; 18.00 Nieuws; 18.15
Metropole orkest; 19.30 Les Gars cte
Paris; 20.05 Radio Philh. Orkest; 21.15
Hoorspel; 23.00' Nieuws; 23.15 Sky
masters waarna sluiting'.
In een vraaggesprek met
Alexander Weth, een Britsch
dagbladcorrespondent, heelt
Stalin verklaard, dat het ge
praat. over een nieuwen oor
log de bedoeling had oorlogs-
begrootingen op peil te hou
den en demobilisatie te ver
tragen.
In antwoord op, een vraag of
Stalin dacht? dat Groot-Brittan-
nië en de Ver. Staten in vollen
emst bezig zijn met een kapita
listische omsingelingi van de Sow
jet-Unie, antwoordde de Russi
sche staatsman: „Ik geloof, niet,
dal de leidende kringen in Groot-
Brittanië en de Ver. Staten in
staat zijn een kapitalistische om
singeling van de Sowjet-Unie,
zelfs indien zij dat zouden wil
len, te bereiken.
Verder verklaarde Stalin het
voor onmogelijk te houden, dat de
Sowjet-Unie Duitschland kan ge
bruiken als een middel tegen
West-Europa en de Ver. Staten,
niet alleen omdat de Sowjet-Unie
gebonden is aan de besluiten van
Potsdam maar ook omdat een
dergelijke politiek van de Sow
jet-Unie zou beteekenen, dat zij
haar fundamenteele nationale be
langen zou prijsgeven. In de be
schuldigingen, volgens welke de
politiek der. communistische par
tijen van West-Europa door Mos
kou zou worden voorgeschreven
zag Stalin overblijfselen van de
propaganda van Hitier en Goeb-
bels.
Op de vraag of Stalin ge
loofde, dat'het. monopolie der
Ver. Staten van de atoombom
een der voornaamste bedrei
gingen van den vrede is. zei
hij niet te gelooven dat de
atoombom zoo'n machtig wa
pen is als sommige politici
meenen.
Atoombommen zijn bedoeld om
menschen- met zwakke zenuwen
te intimideeren. Zij kunnen ech
ter een oorlog niet beslissen, om
dat zij hiervoor niet voldoende
zijn. Het alleen-bezit van het ge
heim der atoombom vormt een
bedreiging. .Er staan echter twee
dingen hiertegenover: a. het kan
niet van langen duur zijn, b. het
gebruik van de atoombom zal
verboden worden. Tenslotte zei
Stalin nog, er niet aan te twijfe
len of de mogelijkheden voor
vreedzame samenwerking zullen
eerder toe- dan afnemen.
Algemeene opluchting
De verklaring van Stalin dat
hij „niet in een werkelijk gevaar
van een nieuwen oorlog" gelooft,
heeft te Londen algemeene op
luchting en genoegen veroor
zaakt. Waarnemers beschouwen
dit als bijna de' eenige weer ge
ruststellende uitspraak over bui
tenlandsche» zaken, sedert het
eirTde van den oorlog door een
geallieerden staatsman gedaan.
Zij gelooven, dat hier een waar
lijk bemoedigende aanwijzing is,
dat er in het centrum van de
buitenlandsche politiek der Sow
jet-Unie een autbriteit is, die
vreedzame samenwerking erkent
als het hoogste belang van de ge
allieerde naties.
De afgetreden Amerikaan-
sche minister vanf handel,
Wallace, zeide. dat de ver
klaringen van Stalin en Eden
♦gisteren in een voorstad van
Londen gedaan) hoop hebben
gebracht aan die miüioenen
over de geheele \yereld, (tie
eren en dorsten naar
honger»
vrede.
De waarnemend minister van
buitenlandsche zaken der V.S.,
Clayton, noemde tijdens een pers
conferentie te Washington, de
„geen oorlog" verklaring^ van
Stalin „buitengewoon interessant
en zeer belangrijk".
Onlangs zijn zelfs een aantal
dienstplichtigen niet tijdig van
inschepingsverloif in hun garni
zoenen teruggekeerd.
En thans zijn eenige stakingen
uitgebroken om te protesteeien
tegen het voortzetten van troe
penverschepingen, en tegen de
Indonesische politiek van de
regeering in het algemeen.
Dit alles berust op misverstand
al is het niet onverklaarbaar in
de verwarring van na den oorlog.
Men strijdt voor vreed
zaam overleg en overeen
stemming tot beslechting van
het iNeaerlanasen-inaone-
sisch geschil, en men verzet
zich tegen wapengeweld, dat
het Indonesische vrijheids-
verlangen zou willen onder
drukken.
Beide doelstellingen zijn
echter even goed die van de
regeering.
Bij de. installatie van de Com-
missie-G'eneraal heeft laatstelijk
de regeering de commissie nog
eens uitdrukkelijk deze boodschap
mede gegeven»;
dat Nederland krachtens zijn
historische roeping bereid en ver
langend is de samenwerking met
de Indonesische volkeren voort te
zetten in een nieuwe staatkun
dige verhouding, welke op de in
stemming van heide volkeren zal
moeten berusten. De Commissie-
Generaal is ook uit gegaan om bij
te dragen tot de voltooiing van
een eigen Indonesisch staatsver
band, waarin alle bevolkingsgroe
pen zich thuis mogen voelen
H.M. de Koningin heeft, door
aan de eerste divisie en de met
haar samen uitgaande bewakings
bataljons den naam van 7-De-
cember-divisie en -bataljons te
verleenen, op wel zeer duidelijke
wijze hun gewezen op hun taak:
de doeleinden van Haar rede van
7 December 1942 te verwezen
lijken.
En enkele weken geleden op
30 Aug. jl. heeft de Eerste
Kamer onzer Staten-Generaal
haar vertrouwen in het regee-
ringsbeleid uitgesproken door een
motie, waarin opschorting der
voorgenorfïen troepenverschepin
gen werd verzocht, te verwerpen
met 39 tegen 4 stemmèn.
Meer Nederlandsche troepen
zijn in Indonesië dan ook nooaig:
omdat elke regeering over een
weermacht moet beschikken om
het gezag der overheid te schra
gen, en die weermacht in Indo
nesië na vertrek binnenkort
van de Britsche en Britsch-Indi-
sche troepen nog onvoldoende
is om veiligheid en. wet te waar
borgen in dat groote, uitgestrek
te. eilandenrijk met 70 milliqen
inwoners van zoo verschillende
samenstelling, die de gevolgen
van de Japansche bezetting, wan
beleid, ophitsing en? onderdruk
king nog maar zeer ten deele zijn
te boven gekomen.
Tienduizenden Nederlanders,
honderdduizenden chineezen en
millioenen Indonesiërs verwach
ten, dat Nederland zijn taak in
Indonesië zal blijven vervullen.
Een jaar geleden behoorde
ik zelf tot die Nederlanders,
die in gevangenkampen van
Indië vergeefs uitzagen naar
dé komst van Nederlandsche
troepen. Nederland mag niet
nogmaals teleurstellen wie
thans Nederlandsche troepen
verwachten om hun te be
vrijden of te beschermen
Laten daarom wie actie voeren
tegen deze regeering wie in on
gerustheid leven over haar be
leid, wie dienstweigeren, of sla
ken, zich bezinnen
Het is immers een Neder.ar.d-
sche democratische regeering, die
ook hiervoor verantwoording
schuldig is aan de Nederlandsche
Staten-Generaal en die bereid is
haar beleid aan de Nederlandsche
publieke opinie te verklaren
Stakers, hervat uw werk gij
hebt den vredeswil van het Ne
derlandsche volk nog eens ten
overvloede bevestigd; maar gij
zijt te ver gegaan: ook uw regee
ring wil vrede in overleg en
overeenstemming met Indonesië.
In de bonnenlijst van 29 Sep
tember tot 13 October is opge
nomen de aangekondigde rant-
soenverhooging van koffie door
de aanwijzing van een bon van
200 granv welk rantsoen voor zes
weken geldt.
Voorts is weer 500 gram suiker
extra beschikbaar gesteld, de
tweede helft van het beloofde
kilogram. Zooals bekend, luid. 'net
normale schema van het suiker
rantsoen in elke zes wekelijksche
periode voor personen boven vier.
jaar: de eerste veertien dagen
750, de tweede 500 en de derde
weer 750 gram. Voor kinderen
van 04 jaar: 750, 500 en 500
gram. Naar verkiezing dubbele
hoeveelheid jam.
De reeds min of meer gebrui
kelijke 100 gram vleesch extra
boven het rantsoen van 400 gram
per twee weken ontbreekt dezen
keer evenmin.
In de aanvullende bonnenlijst
van de volgende week zal alleen
een bon voor tabak worden aan
gewezen.
Het stadsbeeld van de hoofd
stad vertoonde hedenochtend
weer het gewone beeld; de
trams brachten, sommige met
enkele ruiten minder dan
Maandag, de werkers naar de
fabrieken en kantoren. Zoo
ver kon worden nagegaan,
hebben alle stakers gehoor
gegeven aan het parool van
de organisatoren van de sta
king om. het werk weer te
hervatten. Hier en daar hou
den groepies agenten nog een
oogje in het zeil bii de brand
punten van de ongeregeldhe
den in de binnenstad, maar er
■bestaat nergens ook maar
eenige aanleiding tot ingrij
pen
52. Opeens liep Jan Trom
petter de kamer uit. Hij
kwam terug metzijn
trompet. Vol spanning op
wat ging gebeuren, wacht
ten allen af. Maaike werd
een beetje bang en zij zei:
„Jan. ga je niet blazen?
Want dan moet ik weer
terug in mijn lijst.
Maar de gulle lach van
Jan stelde haar dadelijk
weer gerust. „Wees niet
bang, Maaike, want ik doe
met mijn trompet alleen
maar goede dingen". Allen
vroegen zich af, wat er nu
wel zou gaan gebeuren.
Met een plechtig gezicht
nam Jan zijn hoogen hoed,
zette hem op en sprak:
„Dierbaar bruidspaar. Door
éte trompet is Krelis uit de
gevangenis bevrijd, door de
trompet is Maaike uit haar
lijst gestapt. Driemaal is
fcheepsrecht, dus ik zal nog
ens op mijn trompet bla
zen"
