'n Halve eeuw
Katholieke Arbeidersbeweging
FILMS VAN DE WEEK
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Twee zilveren
jubilarissen
8 October in den Omroep
Waarschuwing
Intermezzo"
Harmonie
in
Burgemeester Koelma
Route Leger-, Sport- en
Jeugdmarsch
Vrijgestelde KAB
GLAS
WEERBERICHT
Nacht over Alkmaar
Haarlem-Uitgeest1
electrisch
De tram in aantocht
Marktberichten
ZATERDAG 5 OCTOBER 1946
HET was de beroemde encycliek „Rerum Novarum" van
den grooten socialen Paus Leo XIII, die de stoot gaf aan
de organisatie van d<^Katholieke Arbeiders. In het begin van
de negentiger jaren begonnen in ons land, in steden
en dorpen, de Katholieke Arbeiders zich te organiseeren in
hun eigen principieele sociale vereeniging en al waren de
Alkmaarders niet de eersten, zij behoorden toch tot de eersten,
die aan* de roepstem van Leo XIII gehoor gaven.
Het waren niet alleen arbei.
ders, die zich in den Volksbond
vereenigden; aanvankelijk telde
deze zoowel werkgevers als
werknemers onder zijn leden,
die met elkaar volgens de Pau
selijke richtlijnen den socialen
vrede gingen nastreven.
Hier ter stede was het de
Volkskring, die voor een halve
eeuw een honderdtal mannen
van goeden wil in zich vereenig-
de, onder voorzitterschap van
den werkgever den heer J. Bak,
die zes jaar de leiding voerde
van de in Sep ember 1896 ge
vormde afdeeling Alkmaar van
de Ned. R.K Arbeidersbeweging
toen nog Volksbond genoemd.
Nadien gaf deze pionier in het
sociale leven nog 14 jaar zijn
beste krachten aan een der
oudste en vruchtbaarste instel
lingen der organisatie, de Spaar
bank. Dat deze man bij zijn
overlijden als „de vader van den
Volksbond" geschetst werd, 'ee
kent voldoende zijn groqte ver
diensten voor de Alkmaarsche
afdeeling, die thans nog de
vruchten geniet van zijn arbeid.
De eerste kwarteeuw van de
KAB in Nederland stond in he*-
teeken van de principieele orga
nisatie Het opkomende socialis
me trach'te vat te krijgen op de
Katholieke Arbeidersmassa, een
in getal niet te onderscha ten
categorie van de werkende klas
se. Maar onze arbeiders hebben
vanaf den beginne het Pauselijk
woord goed vers aan en veree
nigden zich volgens het advies
van hun geestelijke leiders in
hun eigen, principieele stands.
en vakorganisaties. Het socia
lisme van de eers'e decennia
dezer eeuw had geen vat op hen,
evenmin alls het (nationaal) so
cialisme van de veertiger jaren,
of het E.V.C.-socialisme van de
laa'ste jaren
Toen in '18 de roode revolutie
dreigde, stond ook de Alkmaar
sche R.K. Arbeidersbeweging
pal als 'n burcht tegen den roo-
den vloed; het „comüé tegen de
revolutie" o.l.v. den toenmaligen
voorzitter JbBaart had de
kracht en de macht gebundeld
van de georganiseerde Katholie
ke Arbeiders in Alkmaar,, die
legen den rooden vloed een dam
opwierpen.
In de dagen van werkloosheid
gedurende de vele crisisjaren
was de organisatie haar leden
een hechten moreelen en mate.
rieelen steun en wist zij de
werklooze leden fe houden uit
de grijparmen van de roode or
ganisaties.
Een nieuw tijdperk brak
aan na het Zilveren jubi
leum; het werd een tijdperk
van cultureele en maat
schappelijke verheffing van
den Arbeidersstand. Aan de
geestelijke, sociale én maat
schappelijke vorming van de
leden werd meer aandacht
besteed en de materieele be
langen waren niet nummer
een. De motor van deze ver
nieuwende, actie was de heer
G. van Slingerland, die als
vrijgestelde van de organisa
tie zijn geheele persoon met
geestdrift in dienst stelde
,van de leden, zoowel van de
Alkmaarsche afdeeling ais
van tal van andere afdeel in-
gen van Noord-Holland Nrd
Zijn bezielend woord wist me
nige sluimerende afdeeling nieu
we activiteit in te blazen en
overal begon het vereenigings-
leven in den Volksbond te her
bloeien.
De Alkmaarsche afdeeling
steeg tot 800 leden en de verga
deringen zoowel als de ontwik
kelingsbijeenkomsten mochten
zich over t algemeen in een
flinke opkomst der leden ver
heugen.
Naast van biingerlam
vanaf 1932 den Voorzit'
hanteerde, na jaren als secretaris
te hebben gefungeerd, heeft de
penningmees er H. Koopmeiners
eveneens ruim 25 jaar een werk
zaam aandeel gehad in de be
stuurswerkzaamheden van de
afdeeling.
Naast zijn veel_tijd vragende func
tie van secretaris van de politieke
organisatie van cTe Alkmaarsche ka
tholieken, gaf hij zich met veel am
bitie aan zijn bestuurstaak van de
sociale organisatie der katholieke ar
beiders.
Het zilveren jubileum van deze
twee voornamen van de K.A.B. geeft
aan de viering van dït gouden feest
der Alkmaarsche afdeeling wel een
bijzonderen luister en een welkome
gelegenheid om van de waardeering
hunner verdiensten blijk te geven.
Voorzitter Van Slingerland was meer
dan de leider van de katholieke ar
beiders, hij was hun vertrouwensman
en vertegenwoordiger in openbare
lichamen en het strekt de Alkmaar,
scire leden van de K.A.B. tot groote
voldoening dat deze zilveren jubila
ris reeds vanaf 1930 met eere en
verdienste een wethouderszeiel in
neemt. Er zijn nog vele andere man
nen reeds ter ziele of nog in leven
die zich groote verdiensten hebben
verworven voor de jubileerende af
deeling doch het is hier de plaats
niet hen allen te memoreeren.
Een nieuw tijdperk voor de K.
A.B. gaat beginnen en we mogen
constateeren, dat er heel wat ten
goede is veranderd sedert de ne„
negentiger jaren. De katholieke
arbeiders zjjn omhooggestooüen
uit hun sociaal isolement, zij tel
len thans mee in het sociale en
maatschappelijke leven.
De vorming van de leden in de or
ganisatie tot gemeenschapsmenschen
heeft hen gemaakt tot volwaardige
ver tegen wo odigers van hun klasse in
de nieuwe gemeenschap die thans
groeiende is. Steeds grooter wordt
het aantal van de arbeiders, die in
wetenschappelijke en sociale vorming
niet onder doen voor zoovele ande.
ren, die tot een ander milieu gere
kend worden en een leger van
enthousiaste en goedwillende Kajot.
ters staat klaar om met waardee
ring voor het werk van. hun voorgan
gers in den Volksbond dit werk
voort te zetten en uit te bouwen in
de ééne, groote, eigen principieele
Katholieke Arbeidersbeweging.
Er zijn nog wenschen bij dit gou
den jubileum, dat gevierd gaat wor
den met muziek en tooneel van eigen
krachten van St. Caecilia en Vondel,
wenschen voor een eigen gebouw in
Alkmaar, wenschen voor een leden,
tal van 1000. Nieuwe en jonge krach
ten staan klaar om de Alkmaarsche
K.A.B. in dit nieuwe tijdperk aan te
voeren, mogen zfj er in slagen deze
wenschen binnen afzienbaren tijd in
vervulling te doen gaan.
Naast een "proficiat" met het in
de voorbije 50 jaar bereikte daarom
onze beste wenschen voor de komen
de jaren, die ons scheiden van het
eerste eeuwfeest. Fr, O.
De 8 Octoberfee'sten van Dins
dag a.s zal men niet alleen in
de stad zelf. maar ook daarbui
ten kunnen meemaken. Over
Hilversum I op 301 meter zijn
dien dag een drietal reportages
te beluisteren van het Alkmaar
sche festijn. Om 8.15 kan men
de kinderaubade beluisteren bij
het Stadhuis, om 9 uur de caril-
üonmuziek van den Waagtoren,
terwijl om 12 uur de repor age.
diensi, een uitzending zal geven
van de rede van mr, C J. de
Lange, voorzitter van de 8 Octo-
bervereeniging. Daaromheen zijn
kinderzang en fanfaregeschal
van muziekcorpsen Bij het Vic
toriebeeld te beluisteren.
Vooral voor zieken en thuis,
zittenden is dit een prach'ige
gelegenheid om althans reeds
iets van het traditioneele 8 Oc-
toberfeest op te vangen!
In verband me, verschillende
uitzendingen welke in de laatste
weken plaats vonden, omdat ge
zinnen en individueele personen
zonder vestigingsvergunning een
woning of gedeelte van woning
hadden betrokken, vestigt de
Huisvestingscommissie er nog
maals de aandacht op dat voor el
ke verandering van adres of dit
nu een gezin betreft of enkele
personen, een vestigingsvergun
ning noodig is, welke dient te
worden aangevraagd bij het Ge
meentelijk Huisvestigingsbureau,
Doelenstraat 30.
Worden vestigingen, c.q. ver
huizingen vastgesteld zonder dat
daarvoor een geldige vergunning
werd verkregen, dan volg, onver
biddelijk een proces-verbaal en
uitzending. Daarna behoeft de
overtreder op geen enkele hulp
van de Huisvestigingscommissie te
APOTHEKEN
De Zondag- en nachtdienst
voor apotheken wordt van 613
October waargenomen door de
apotheek van Wanna, Ritsevoort
5
KAASMARKT
12 kleine fabriekskaas 61.50; 4
kleine boerenkaas 62.50.
Een
wat inhoud en vorm betreft
knappe film "Intermezzo" draait
deze week in Harmonie. Wat de in
houd betreft, hert is een verhaal van
een violist Holger Brand, die ver
liefd wordt op de pianoleerares' vam
zijn dochtertje; die een talentvol
pianiste blijkt te zij"- Aanvankelijk
nam hij geen notitie van haar, doch
nadat hij haar aan het klavier had
.gehoord, werd zijn aandacht op het
eenvoudige meisje gevestigd. De
artistieke belangstelling groeide ech
ter uit tot liefde en nu komt voor
beiden den sir ij d om het geluk.. Zij
dachten dit te vinden door met het
verleden te breken, doch dank zij
een levenswijzen vriend komen zij
tot de erkenning dat men geen ge
luk bouwt op het ongehik van an
deren, in casu van de vrouw en
kinderen van den violist. Anita, de
pianiste; toont zich de moedigste en
maakt radicaal een einde aan het
intermezzo. En als dan na een
dramatisch weerzien van vader en
gezin de zoon zijn vader toevoegt
dat zij hem wel kunnen missen, zegt
hij: "Maar ik kan jullie niet mis
sen". En met de vergeving keert
het geluk weer in het gezin.
Niet elk amoureus intermezzo
loopt zoo goed af als dit, waarin
Leslie Howard op meesterlijke wijze
de hoofdrol speelt; de film boeit
door de précaire wijze waarop een
menschelijk aannemelijk gegeven
werd verwerkt. Tal van frappante
close-ups gaven evenzoovele fijne
psychologische momenten aan; ter
wijl de muzikale illustratie, die een
integreerend deel van het filmver
haal uitmaakte, de artistieke waarde
van de film verhoogde.
Dat de K.F.A—keuring deze film
voor boven 18 jaar restringeerde,
komt ons niet overbodig voor. Fr O.
Alkmaarsch Bioscooptheater.
De film welke deze week in het
Alkmaarsch Bioscooptheater draait,
wijkt wei eenigszins af van het genre
dat de geregelde bezoeker gewoon
lijk krijgt voorgezet.
Love me for ever biedt niet de
spanning van een Cowboy-film maar
is' een film waarin men van mooie
Operamuziek, o.a. die uit Bohème
kan genieten.
Grace Moore krijg't hier goede kan
sen om haar mooie stem naar voren
te brengen en zij gebruikt deze ook.
Het gegevene is vrij simpeltjes, maar
muziek en zang zijn uitstekend.
Vooraf Wereldnieuws en een aar
dig teekenfilmpje.
Victoria.
Wie herinnert zich niet Robinson
Crusoë? De eenzame kluizenaar op
het onbewoonde eiland: welnu de
"Vlucht uit de Beschaving" is een
soortgelijk verhaal in beeld doch nu
is er niet één eilandbewoner doch een
geheele familie, vader, moeder en
4 zoons, die in de ongerepte schoon
heid van een eiland in de Zuidzee
hun "home" bouwen.
De vader is in zijn element doch de
overige leden van het gezin, vooral de
moeder, kunnen zich nog. maar moei
lijk aanpassen. De overgang is ook
wel groot; zoo uit het societyleven
van een Londen 1813 op een eiland.
Alles went, ja het bevalt hen uitein
delijk zoo uitstekend dat wa'nneer
na jaren een schip ontdekt wordt en
de gelegenheid daar is om in het
vioegere leven terug te keeren; men
Gods vrije natuur op het eiland pre
fereert. Een film van eenvoudigen
opze^ doch juis+ door haar eenvoud
en ongekunsteldheid ontroerend.
Een uitstekend verzorgd voorpro
gramma waarin o m. in beeld ge
brachte beschuldigingen teg'en de ex_
nazileiders te Neurenberg en een
fijngekleurd teekenfilmpje van Barn_
steijn.
Cinema-Americain.
"De vrijheidsheld" brengt de ge
schiedenis in beeld van Sam Houstons
veelbewogen leven. Avontuurlijk tot
het uiterste toe trok hij op als vech
ter voor Indianen, als politicus in den
staat Tennessee en als aanvoerder in
den Texas-oorlog. Omdat zijn bloed
naar heldendaden vroeg. Hij wordt
een van Amerika's grootste helden
genoemd omdat hij een durfal was,
niet alleen van woorden, maar meer
nog van daden.
Historische films zijn meestal ge
vaarlijke onderwerpen; omdat er veel
verdichtsel om de figuur wordt ge
maakt omwille van wat meer roman
tiek. Dat helden niet altijd zoo zijn
blijkt ook hier, dat hij na een schei
ding van zijn vrouw rustier met een
amder een tweede huwelijk sluit;
vjaarom de film volgens de katholieke
filmkeuring alleen voor volwassenen
toelaatbaar is.
Het is ons onbegrijpelijk dat de
Rijkskeuring deze film op 14 jaar kan
stellen.
De film heeft verschillende goede
kwaliteiten van opnamen en dialogen
hier en daar wat te lang gerekt en
als geschiedenis-documenatie te een
voudig.
Vooraf algemeen nieuws uit bin
nen- en buitenland en een leerzaam
documentatiestukje.
Prof mr, A. Koelma, die reeds
een week 'zijn ambtsbezigheden
niet kan uitoefenen, moet op
medisch advies vier weken rust
houden; hij was eenigszins over
spannen. Overigens baart zijn
gezondheidstoestand geen onge
rustheid; hij mag echter geen
bezoeken ontvangen.
Alzoo vervult wethouder van
Slingerland weer de functie van
waarnemend burgemeester en
zal hij met de 8 Octoberfeesten
de honneurs van het hoofd der
gemeente waarnemen, daar prof
Koelma ook deze feesten niet zal
bijwonen.
Wij wenschen burgemeester
Koelma een spoedig en algeheel
herstel toe.
Door het wegvallen van een
regel is een kleine onduidelijk
heid geslopen in de route van
den Leger-, Sport en Jeugd
marsch in het 8-October.pro-
gramma.
De optocht vertrekt nl. van de
Juliana van Stolbexglaan en gaat
dan via den Kennemerstraa'weg
Ritsevoort, Laa Huigbrouwer-
straat naar <fe Kraanhuurt. Ver
volgens wordt de route aange
houden zooals in het program
ma vermeld staat.
Voor het kerkconcert zijn voor
de leden der 8-October-Vereeni-
ging per lidmaat 2 kaarten ver
krijgbaar bij de bekende voor
verkoop-adressen en 's avonds
aan de kerk, voor zoover dan
nog voorradig, alleen kaarten a
f2.per stuk
Ook voor de route van den
optocht naar het Victoriebeeld
en van de Sl'ratenoptocht moe
ten wij verwijzen naar het pro
gramma.
S EN T
moeten Maandag nieuwe distri
butiebescheiden halen.
Als opvolger van den heer G.
van Slingerland is met ingang
van 1 October tot districtsbe
stuurder (vrijgestelde) van de
KAB, standplaats Alkmaar be
noemd de heer Jaarsveld uit
Naaldwijk. De nieuwe functio
naris is 28 jaar De heer van
Slingerland blijft nog tot 1 Jan,
als distrie'sbestuurder in functie
A.FC.-NIEUWS
AFC I—Zeemacht I, 2.30 uur
Berdos IIAFC II, 2 30 uur.
AFC IIIBergen II, lè uur
AFC IVAlkm. Boys V, 2 30
uur.
Randers HIAFC V
AFC jun. aUSVU jun a
Een program, waarin de AFC-
ers hun beste beentje voor
moeten ze'ten.
Het eerste 'ontvangt het al
oude Zeemacht, d.i een zware
opgave
He! 2e, 3e en 4e staan tegen
over oude tegenstanders.
De verrichtingen van'het 5e
zien wij met belangs'elling te
gemoet. zoo ook met de junio
ren. Wij zijn nieuwsgierig naar
de uitslagen.
AFC-ers, zet de tanden op
elkaar en dan als steeds „goede
moed en behouden vaart"
Dus tot Zondag 2.30 uur aan
den Wes'erweg! De PPC-er
Onlangs heeft Pater Henri de
Greeve in een van zijn licht
bakens een oproep gedaan om
glas in t'e zamelen voor de dui
zenden Nederlandsche gezinnen,
die nu al den derden winter in
gaan me' dichtgespijkerde ra
men, donker en tochtig, Is er
dan geen nieuw glas? Of'blijven
de daartoe aangewezen instan
ties in gebreke? Hoe het ook zij,
die menschen moeten geholpen
worden .Eén ding staat vast: U
hebt glas; ja, u hebt glas teveel.
Hoeveel huizen staan er niet in
onze stad met volkomen over
bodige dubbele ramen! En op
uw zolder liggen beslist nog een
paar van die vergeelde familie-
por'retten of u Heeft nog wel
een leelijke plaat in uw kamer
hangen; maar het glas er voor
is puik. Toe. geeft dat aan hen,
die het zoo brood- en broodnoo.
dig hebben. Wilt u vandaag nóg
even gaan kijken, wat u te mis
sen hebt? Volgende week Zater
dag 12 October komen wij, dat
wil zeggen de geheele georgani
seerde jeugcTVan Alkmaar, bij u
aankloppen om uw bijdrage in
glas Ook inpakmateriaal is wel
kom. Mogen wij op uw hulp
rekenen? Tot Zaterdag dan!
Weersverwachting medegedeeld door
het, K.N.Sl.I. te De Bilt. geldig van
Zaterdagavond tot Zondagavond:
WEINIG VERANDERING!
Mailge; aan de kust tijdelijk
krachtige wind tusschen West
en Noordwest; zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaring; enkele
regenbuien. Weinig verande
ring in temperatuur.
Zondag:
De stad zelf js rijkelijk verlicht
door de vele etalageliehien; maar
daarbuiten valt het donk
Eh onder vroolijk gelacn van jonge
stemmen verzamelen zich de welpen
van het district Alkmaar_West voor
het kampvuur van 4 October.
Ze hebben er naar verlangd omdat
het voor de meesten van de kleine
wolfjes de eerste keer is dat ze nu
eens een eolrfc groot kampvuur mee
maken. Langzaam klimmen de vlam
metjes langs het hout en de gezichten
glunderen in het schijnsel.
Totdat de akeela orde onder de
welpen brengt en vertelt waarom ze
hier bij elkaar zijn. Het is immers
4 October, dierendag, dag van St.
Frans. De welpen zingen en aeteereri
zoo maar voor de hand weg.
Dan vertelt de aalmoezenier en kalm
klinkt zijn stem in den laten avond.
Het vuur brandt en knettert
En rustig, ernstig soms gaat de
aalmoezenier verder; hij kijkt zijn
jongens aan in de groote kring en ze
voelen zich allemaal een beetje groo
ter om dit feest in den laten avond;
waarin de vlammen van het kamp
vuur een kleine romanttiek van iets
anders in de jongensharten laten op
gloeien.
Totdat de vlammen zakken en nog
even een stil gebed over het veld
klinkt.
Nu zwermen de welpen weer uit;
het avontuur van him kleine leven
tegemoet; wachtend op het volgende
feest voor hen allen.
Want steeds weer zal uit de asch
een nieuw vuur gaan branden zoolang
de jeugd dat wil.
Maandag 7 October a.s. is voor
de inwoners van Kennemerland!
tusschen Haarlem en Uitgeest een.
blijde dag. Dan verdwijnen de
oude stoomtreinen om plaats te
maken voor de electrische, het
geen ongetwijfeld een zeer be
langrijke verbetering in 't trein
verkeer Haarlem-IJmuiden en
Haarlem-Uitgeest beteekent,
want er komen meer en betere
treinen.
SCHOORL
It's a Iwig wayEn 't
was inderdaad een lange
wea, die moest worden af
gelegd om de Directie van.
de Nederlandsche Spoorwe
gen er van te overtuigen,
dat het toch zoo hoogst nood
zakelijk was, dat het lokaal
spoortje weer zou worden
ingelegd. Maar nu is het dan
zoo ver.
Een laatste aanval, ia
vereeniging gepleegd door de
burgemeesters van Warmenhuizen
Schoort en Koedijk, heeft er toe
geleid, dat genoemde directie zich
gewonnen moest geven en kort
daarna mededeeling deed van het
ook voor Schoorl zoo heuglijke
nieuws, dat met ingang van 7
October a.s. de tram weer zal
gaan rijden. Laten wij ons dan
opmaken, can met het gemeente
bestuur, den raad en de beide
WV's ons zwarte vriendinnetje
te gaan begroeten. Zij zal bij de
vreugde van het weerzien sissend
en gillend op ons aan komen stor
men, blij als een hond, wiens
baas na veertien dagen afwezig
heid weer thuiskomt. Én die bel,
die maar steeds bellende bel
Zal die ons niet als hemelsche
muziek in de ooren klinken? Zal
die ons niet opwekken een ritje te
gaan maken onder haar vroolijk
geklingel, dat het zwijgen oplegt
aan iederen onverbeterlijken
kankeraar, die in de tram durft
zingen van: It 's a long, long way
to Alkmaar.
ZWAAG 4 Oct. Aardappelen 5.80
—8.20; uien 80—6.20: bleten 3-50—
3.60; savoye kool 6.1011.60; gele
bew. kool 4.105.80; roode kool 6.90
10.10; spruit kool 28—35; slaboo.
nen 3585; snijboonen 1.25; tomaten
26—68; waschpeen 7.50—7.90; boa
peen 1017: andijvie 4—7: sla 2.50
3.70; bloemkool 721; komkommers
515; knolselderie A 7.50—3.10; bos-
selderie 4.20—4.60; Alicante 951.13;
Frankenthalers 241.50; West Frisa
78—114;; meloenen 550.
GROOTEBROEK "De Tuin
bouw" 3 Oct. Aangevoerd 10000
kg. roode kool 4.5012.60; 8500 kg.
gele kool 5.50—6.20: 7000 kg. gtroene
kool 4.305 80; 400 kg. slaboonen
17—67; 2500 kg. witte kool 4—5.40;
130 kg. spruitjes 23:; 6000 kg. uien
5.20—8.40 2000 kg. driel. 3.80—4 20;
2500 kg. nep 3.808; 3000 kg. trieten
I en II 4—5.50; 2000 kg. peen n en
III 4—5.50 par 100 kg.; 100.000 st.
bloemkool Ia en I 10.50—22.20; 15.000
st. idem II 7.70—14.30 per 100 (t.
