ASSEMBLEE DER V. N.
EIND OCTOBER BIJEEN
De loophaan van JAN SMUTS
Nieuw NoordhoHandsch Dagblad
3
Een belangrijke
agenda
Binnenlandsch
nieuws
Meten met twee
maten
HET KRUITVAT VAN EUROPA
Moordenaar van
geesf-elijke hoort1
doodstraf eischen
Nederlandsche indus
trieelen naar België
De „Ramhaldo" stijgt
weer op
De Draak stak den
draak met ons
Smijten met
millioenen
Verdraagzaamheid
Een pieterig, bleek ventje,
werd internationale figuur
IN PARIJS is men druk be-
zig de zittingen der Vredes
conferentie nog voor den
23ste October te laten eindi
gen. In New-York zal dan de
algemeene vergadering der
Vereenigde Naties worden
gehouden.
Nadat in Londen de grondsla
gen waren gelegd voor het groote
internationale werk der V. N. zul
len in deze tweede algemeene zit
ting der 51 landen waaronder
ook Nederland een groote rol
speelt, zeer belangrijke kwesties
moeten worden behandeld
Daar is allereerst de toelating
van nieuwe leden. Deze kunnen,
zooals indertijd gebleken is, lid
worden op voordracht van andere
leden en op aanbeveling van den
Veiligheidsraad. Drie landen zijn
nu voor het lidmaatschap aanbe
volen nl. Zweden, IJsland en Af
ghanistan.
De andere candidaten, er waren
er nog drie nl. Portugal, Ierland
en Transjordanië zijn niet toege
laten daar Rusland gebruik
maakte van het recht van veto.
Vooral wat de twee eerste landen
betreft had Rusland groote be
zwaren. Aan den anderen kant
heeft Amerika weten te verhin
deren dat het sterk onder Russi-
schen invloed staande Buiten-
Mongolië als lid werd toegelaten.
Siam heeft zijn aanvrage inge
trokken in verband met de moei
lijkheden met Frankrijk.
De veto-kwestie heeft al heel
wa, moeilijkheden teweeg ge
bracht en vele landen zijn doende
di{ onaangename vetorecht door
nieuwe bepalingen of te beper
ken of geheel te doen verdwijnen.
Britsch-Indië heefj- een klacht
op de agenda laten plaatsen over
de behandeling der Britsch-In-
diërs in Zuid-Afrika. Het grond
bezit van deze menschen zou
door een nieuwe wet ernstig be
perkt worden.
De Sovjet-Unie zou gaarne iets
meer weten omtrent de vreemde
legers in de landen der V. N. Dan
moeten er verkiezingen voor den
veiligheidsraad worden gehou
den. Ook Nederland moet aftre
den en zoodoende zal dus de
functie van Kleffens in den vei
ligheidsraad in 1947 ten einde
zijn. Voorts staan nog op het pro
gramma de vorming van een
trustcommissie die wij kunnen
vergelijken met de mandatencom.
missie van den Volkenbond. Be
slist moet worden over het ver
zoek van Zuid-Afrika om de
voormalige Duitsche kolonie Zuid-
West-Afrika (voor 1918) in te
kunnen lijven. Belangrijk is ook
nog het vluchtelingen vraagstuk.
Rechten van den menscb
In den socialen en economi-
schen raad is een aparte commis
sie benoemd die zich zal bezig-
DE SOCIALISTISCHE wet
houder van Groningen, de heer
H. Molendijk, is benoemd tot
burgemeester van Amersfoort
PROF. DUY VENDAK, die'in
Januari mei een regeeringsop-
dracht naar Amerika vertrok, is
dezer d'agen in ons land terug
gekeerd. Hij wijdde zich aan
wetenschappelijk werk en do
ceerde tevens aan de Columbia
Universitei
FLOR PEETERS zal wederom
zijn lessen aan de kerkmuziek.
school van het conservatorium
der R.K. Leergangen te Tilburg
hervatten.
DE MOASTREECHTER STAAR
zal 12 Oc ober in het Concert
gebouw te Amsterdam een con
cert geven met Jean Franssen
als pianosolist,
DE TENTOONSTELLING het
Amerikaansche en Engelsche
Boek zal ook in Haarlem wor
den gehouden,
HET VRIJE TOONEEL van
het Ruys-ensemble heeft een
tweetal nieuwe Nederlandsche
stukken op het repertoire geno
men, nl. „Je moet het vergeten"
en „Speelt u ook mee?"
houden rr\e,. de bestudeering van
den rechten van den mensch. Dit
is iets geheel nieuws op het ge
bied der internationale organisa
ties. Vroeger hield men zich in
den Volkenbond met dit onder
werp nauwelijks of in het geheel'
niet bezig. Het is wellicht de
terreur der Duitschers geweest
die alle rechten van den mensch
met voeten trad, die de aandacht
op dit, helaas nog zeer actueele
onderwerp, heeft gevestigd. Reeds
de vredesconferentie heeft zich
met de rechten der menschen in
bepadlde gebieden bemoeid doch
heeft niet ten onrechte gemeend
dat deze materie aan de algemee
ne vergadering der V. N. moest
worden overgelaten.
Ons land zal aan al deze werk
zaamheden met vijf gedelegeerden
en vijf plaatsvervangers deelne
men. Tevens zullen verscheidene
deskundigen onze vertegenwoordi
gers met raad en daad bijstaan.
Het is te hopen dat zij er met de
vele andere goedwillenden in mo
gen slagen onze ontredderde
maatschappij te behoeden voor
rampen die de wereld geen twee
de maal zou kunnen doorstaan en
die helaas niet geheel denkbeeidig
zijn
De „Volkskrant" houd+ zich be
zig met het rapport over de Ne
derlandsche Unie, dat meer het
karakter van een verdediging en
algemeene absolutie zou hebben
dan van een objectieve beschou
wing over de gedragingen van
prof. de Quay c.s. Het rapport
geeft toe, dat er ook wel fouten
gemaak zijn door het Drieman
schap „doch", zoo heet het in het
rapport, het zou een wonder ge
weest zijn, als, gezien de moeilij
ke omstandigheden en de span
ning waaronder gewerkt woidt,
fouten wareri uitgebleven.
Terecht merkt de „Volkskrant"
hierbij op, dat die bijzonder moei
lijke omstandigheden en spanning
niet in oogenschouw genomen zijn
bij sommige hoogere en Tagere
ambtenareh, die weggezuiverd
zijn om wille van de bevrediging
eener verkeerd gerichte menigte,
evenmin hij de beoordeeling van
sommige professoren en enkele
kamerleden, die noch de motieven
van het vonnis ontvingen, noch
mogelijkheid van beroep en dien
tengevolge niet die kansen voor
hun rehabilitatie kregen, gelijk
d achtenswaardige mannen van
het Driemanschap, die hoog in het
zadel zijn gezet.
Voor de Groninger Kamer van
het Bijzonder 'Gerechtshof 'e
Leeuwarden stond terecht G
Laurens, die in September 1944
kapelaan J. G. Boecker e Gro
ningen heeft doodgeschoten
Destijds vervoegden zich aan
de St, Franciscusparochie aldaar
vijf personen. Kapelaan Boecker,
die de deur opende, werd door
I-Iouwert, die een band van de
luchtbescherming droeg, gewezen
op een raam, da' niet goed ver
duisterd zou zijn. De kapelaan
ging mee naar buiten. Terug in
de hall loste een van da 5 man
nen. Laurens, die in de waan
verkeerde, dat hij pastoor Schoe-
makers voor zich had, eenige
scho'en, waardoor de kapelaan
werd getroffen.
Het niet verduisterde venster
was een aanleiding Men was
voor den aanslag bijeengekomen
op he. Standaardkwartier aan
den Kraneweg, waar Jebbink in
opdracht van FeTJmeijer mede
deelde aan de samenzweerders,
dat pastoor Schoemakers moest
worden gedood, om zijn felle
anti-nationaal-socialistische ge
zindheid.
De advocaa'-fiscaal achtte het
ten laste gelegde bewezen en
eischte de doodstraf.
Verdachte, die alle bekende,
heeft naar de verde r mede
deelde, wroeging over ijn daad
en wil er voor boe'en. Als prin
cipieel tegenstandervan de
doodstraf vroeg de verdediger de
doodstraf niet te willen toepas
sen.
Verdacht van medeplichtigheid
stond B M Houwert terecht.
De advocaat-fiscaal eischte
tegen hem 20 jaar gevangenis
straf en levenslange ontzetting
uit de kiesrechten.
's.Gravenhage, 9 October.
Ter gelegenheid van de Voor-
jaarsbeurs te Utrecht heef. een
aantal Belgische industrieelen en
zakenlieden op instiga ie van de
Nederlandsche Kamer van Koop
handel in België een bezoek ge
bracht aan eenige incüustrieele en
handelscentra van ons land.
Thans brengt een groep Ne
derlandsche industrieelen van
Donderdag lot en met Zaterdag
een bezoek aan België.
Aan de reis nemen deel de
voorzitters der Kamers van
Koophandel voor Noord-Holland
Zuid-Holland, Utrecht, Eindho
ven, Tilburg en 's.Hertogen-
bosch, de voorzi ters van Am
sterdam, Rotterdam en Utrecht
en een twintigtal industrieelen.
In België worden Antwerpen,
Brussel, Gent en Luik bezocht.
In 't kader der Nederlandsch-
Belgische Tolunie zullen bespre
kingen woorden gevoerd met de
Belgische Bankiersvereeniging,
het Verbond der Belgische Nij
verheid en de Na ionale Fede
ratie van Kamers van Koop
handel
Ter gelegenheid van de ma
rine-tentoonstelling te Den Haag
zal vanavond een nachtvaart
worden ondernomen per lucht
ballon „Rambaldo". Het is 15
jaar geleden, dat een nachtvaart
met een ballon in Nederland
plaats had.
De bemanning onder comman
dant Boesman hoopt op een Noor
delijken wind. Men is voorne
mens een tocht van 10 uur te ma
ken. Indien de wind uit het Oos
ten komt, zal men het vertrek
uitstellen.
Je kunt menschen benijden,
die 's nachts heerlijk kunnen
blijven doorslapen als je er
zelf uitmoet. Dat deden wij
ook in den afgeloopen nacht
omdat ^wij verwachtten een
lichtenden vonkenregen van
hemellichamen te zien. Wie
weet. misschien zouden de mi-
niatuurmeteoortjes wel op het
platte dak van onze slaapka
mer neerkegelen. Misschien
zou het sterrenbeeld „de
Draak" ons een schouwspel
vertoonen om nooit meer te
vergeten. Misschien zou er
zelfs wel een imitatie-Amers-
foortsch kei-tje neersuizen in
de bloempot van ons achter
tuintje.
Misschienhelaas een
blik door het venster om klok
slag vier uur. het vermeende
hoogtepunt van den sterrenre
gen. deed ons slap er ia pinken
door een donkeren nacht.
Maar. zoo dachten wij- safety
first! Dat zegt immers de
K.L.M. ook. die het óók al in
de lucht zoekt. Dies namen wij
aeen genoegen .met den be
perkten blik uit het venster,
heschen ons met een gaperi-
aen geeuw in ons demi-tje en
sch ten de duistere, kille stad
in.
Jacht in den nacht op den
drakeriaen Draak, die zich
maar niet wilde vertoonen.
Om ons te vergewissen om
zeker te ziin. dat er toch v'ets
verborgen lag achter een dak
pan of een torenspits, ziin wij
in marschtempo van*, het
•o a s koud. waarde lezer
naar de stadsrand gegaan,
waar wij wat vriier konden
ademen. Maar de Drank bleef
den draak met ons stek°n. Len
wondere wereld bletf waar
schijnlijk verbomen achter
akelig zwarte wolken.
Wat doe je in zoo'n aeval?
Wrevelig stapten wij weer
in onze pvama voor een stijf
kwartiertje.
Toch sliepen wij zalia in,
wantover dertien iaar is
er immers wéér een kansje.
DraakP. S.
..Het Vriie Volk" kan er
geen vrede mee hebben, dat
de toeslagen op de prijzen
verdwiinen, als niet op andere
wiize krachtig wordt ingegre
pen om tot een gezonden toe
stand te geraken. Het wijst
daarbii naar de ontstellend
hooge militaire uitgaven, die
op de begrooting voor 1947
ruim één milliard noteeren,
en noemt dit een onduldbare
last. Het blad vraagt zich af,
hoe het mogelijk is, dat een
volk, dat zoo diep in de put
zit. dat de rijksbijdrage in de
kosten van levensonderhoud
moet schrappen, dat met in
flatie en afhankelijkheid van
buitenlandsche bankiers be
dreigd wordt, zich een uitgave
van anderhalf milliard ver
oorloven kan voor leger en
vloot.
„Er moet gesaneerd worden,
door bezuiniging en door aan
tasten der bureaucratische
verspilling, die vanouds het
militaire beheer kenmerkt. Wij
kunnen niet eenerziids tot de
grens van de armoede gaan en
aan den anderen kant met de
en smijten".
Misschien spreekt „Het
Vriie Volk" daarbii té boud,
maar begrijpelijk is het in
ieder' geval. Of zou de schijn
bedriegen?
JTR BESTAAT een spreek-
woord, dat nuchter-Hol-
landsch is en onverbloemd de
waarheid zegt. Of ondervinden
we het niet eiken dag, dat
„elke gek zijn gebrek heeft"?
Ja. h'-* is zoo. Ónze Lieve Heer
heeft rare kostgangers en een
mensch is toch maar een
eigenaardig wezen. Een ieder
heeft zijn eigen zonderling
heden, waardoor hij anderen
erg kan prikkelen. Waar ligt
de oplossing van die moeilijk
heden? Elkaar verdragend."
Hoe? Het Epistel van vorigen
Zondag voegde er aan toe: „In
liefde". MARCUS.
VELDMAARSCHALK JAN
CHRISTIAAN SMUTS is
ia ons midden. Staatsman en
politicus van de bovenste
plank, wist hq zich in zijn
eigen land, de Unie van Zuid-
Afrika, maar evenzeer ver
daarbuiten gelitid te maken.
Zijn naam heeft, vooral tij
dens en na den recenten oor
log een bekenden, vertrouw
den klank gekregen en daar
om is het wel eens interessant
iets meer te weten van zijn
levensloop.
HET WAS maar een pieterig,
bleek en schuw kereltje, dat
de schoolmeester van het Afri-
kaansche dorp Riebeek in 1880 in
zijn klas kreeg. Zijn vader, een
stugge Hollandsche boer uit
Malmsbury, had echter heel wat
met hem te stellen, want Jan
Smuts had een harden kop. Jan
Smuts zou predikant worden,
maar hij voelde daar weinig voor.
Hard studeeren bracht hem via de
Victoriaschooi te Stellenbosch
naar zijn volgend doel: Cambridge
in Engeland. Intusschen leerde hij
zijn latere vrouw, Sibylla Marga.
retha ICrige uit Kaapstad kennen.
Met vlag en wimpel slaagde Jan
Smuts voor het examen meester
in de rechten en kwam bij het
voorspel van den boerenoorlog als
advocaat aan het Gerechtshof te
Kaapstad. Daar ontstond zijn eer
ste contact met het politieke le
ven. Smuts werd aanhanger van
Paul Kruger, en liet het niet bij
beloften. Hij trok in 1899 de sol
datenplunje aan en vormde een
.eigen legertje 3van 3000 man, nog
voor dat de Engelschen in de ga
ten hadden wat er eigenlijk aan
de hand was.
Toen de geweren opgeborgen
werden, stond Smuts' loopbaan
vast. Diplomaat zou hij voortaan
zijn. Diplomaat en veldheer te
vens. Typisch is, dat hoewei
Smuts zijn eerste militaire erva
ring tegen de Britten had opge
daan, hij in 1917 zelfs in het ka
binet van Lloyd George werd op
genomen. Hij maakte reizen langs
het front en stichtte de beroemde
Royal Air Force. Na den oorlog
stierf zijn oude vriend Botha en
Smuts werd minister-president.
Bij het uitbreken van den re-
oenten oorlog, had de Unie nog
niets gereed, doch het duurde niet
lang of alles was georganiseerd,
dank zij den president. Op 24 Mei
1941 kreeg hij'den maarschalkstaf.
Tégen het einde van den wereld
brand maakte Smuts zich ver
dienstelijk met plannen voor het
herstel van Europa. Thans is
maarschalk Jan Smuts 76 jaar,
maar ondanks zijn leeftijd nog een
gezaghebbende, graaggeziene fi
guur in heel de wereld.
