Producten van eigen bodem
Er komt een ziekenfondsraad
VELDMAARSCHALK SMUTS
IN ONS MIDDEN
.4
Nieuw Noordhollandsch Dogblad
De groote verrassing: olie
DE RAMP TE
APELDOORN
24 dooden
De Mattheus Passion
PANKALPINANG
Bevoegdheden voor
den voorzitter
De K.L.M. naar Zuid
en West
STRIJD TUSSCHEN
TWEE MACHTEN
Een netelig geval
Luchtverbinding
U.S.A.-Ned. 1 ndië?
De doktorsbul voor
Smuts
Kustvaarder gestrand
- 10 November
herdenkingsdag
in Engeland
DONDERDAG 10 OCTOBER 1946
DDNDE
Een oliepomp met een capaciteit van 35 ton per dag, welke
in gebruik is bij de oliewinningsindustrie te Schoonebeek.
(Foto genomen tijdens de persexcursie van het Departement
van Economische Zaken. - A.N.P. P.)
WE ZIJN HET al zoo lang ge.
wend dat de olie en benzine
uit Amerika. Roemenië en Irak
komt, dat we ons nooit hebben
kunnen voorstellen, dat ook ons
eigen land wel eens olie zou
kunnen bevatten
Doch de geologen en experts
der B.PM. dachten daar anders
over.
Het vinden van aardolie is dan
ook wel de groots e verrassing
sedert de ontdekking van 't zout
geweest
De B.P.M. kreeg in 1933 con
cessie óm in het Oosten van
Nederland een onderzoek in te
stellen naar olie. Meer dan vijf
tig boringen werden verricht, die
weliswaar geen succes hadden,
maar toch belangrijke gegevens
opleverden omtrent het gebied
waar men de olié wel moest
zoeken.
Tijdens den oorlog werd in
Oud Schoonebeek, ten oosten
van Coevorden, bij de Duitsche
§rens met succes naar olie ge
oord'. Men maak'e geen haast
de olie uit den grond te halen en
wist de opsporing te vertragen.
Slechts twee putten werden ge
boord.
Na de bevrijding werd het
olieboren krachtig ter hand ge.
nomen De aanleg van wegen,
het aanvoer van materiaal duur
de geruimen tijd. Daarna werd
met drie installaties het boren
van gaten ter hand genomen.
Aanvankelijk duurde het weken,
thans nog slechts dagen, alvo.
rens de olielaag, meestal op 800
m diepte, wordt aangeboord. Tot
dusverre zijn 22 pu'ten geboord,
waarvan op het oogenblik een
twaalftal in gebruik is. Gebrek
aan buizen e.d is de oorzaak,
dat op het oogenblik niet meer
pu'ten in werking kunnen wor
den gesteld.
De installatie van een boor
toren is betrekkelijk eenvoudig.
De boor, voorzien van een beitel,
welke per minuut duizend om.
wentelingen maakt, wordt den
grond in gedreven. Het aldus
geboorde gat wordt met buizen
bekleed. Voor het omhoog ko
men, van de olie wordt een buis
omlaag gelaten Spuit de olie
niet met eigen kracht naar bo.
ven, dan wordt in den boortoren
een pomp ingebouwd, waarvan
de zuiger door middel van stan
gen en een balans op en neer
wordt bewogen.
De olie heeft een temperatuur
van 20 graden C. De ruwe olie
is zwaar en traag vloeiend, met
een hoog gehalte aan paraffine.
Bij lage tempera'uur is de olie
niet meer vloeibaar. Dan moeten
de reservoirs, waarin de olie
wordt gepompt, worden ver
warmd.
Per put wordt dagelijks onge
veer 35 ton ruwe olie geprodu
ceerd De totale hoeveelheid te
Schoonebeek gewonnen olie be.
draagt 300 tot 325 ton per dag.
Indien deze uitsluitend totsmeer
olie wordt verwerkt, dan wordt
de binnenlandsche behoefte over
troffen De oliën worden gedeel
telijk als brandstof gebruikt, ge.
deeltelijk „gekraakt waarna de
verkregen lichtere en zwaardere
bestanddeelen kunnen worden
gescheiden. Deze bewerking ge
schiedt in installaties te Pernis
bij Rotterdam
De afvoer der gewonnen olie
heeft met tankwagens plaats, die
naar het Stieltjeskanaal rijden,
waar de inhoud in lichters wordt
overgeladen Aangezien tot de
Zuiderzee 48 bruggen moe'en
worden gepasseerd, werd naar
een vluggere verbinding uitge
zien De Nederlandsche Spoor,
wegen verklaarden zich bereid
een spoorweglijn aan te leggen
van Nieuw-Amsterd'am naar Oud
Schoonebeek. De lengte van de
lijn bedraagt 6 km Tegen mid
den November a.s. kan deze ge
reed zijn.
De productiekos,en worden nu
nog niet geheel gedek.t, doch
voor de opleiding van olie-tech
nisch personeel echter is het
oliegebied van zeer groo e be-
teekenis Meer dan een derde
van het naar overzeesche gebie.
den uit te zenden technisch per
soneel kan in eigen land worden
opgeleid.
Men hoopt een grenscorrectie
van enkele honderden meters
tot stand te kunnen brengen,
waardoor de beschikking over
he- Duitsche oliegebied wordt
verkregen. De Duitschers heb.
ben op het oogenblik van hun
elf put'en er slechts vier in be
drijf.
Zou de grenscorrectie niet tot
stand komen, dan is de B.P.M,
voornemens vlak langs de grens
een „gordijn" van boorins'alla.
ties te leggen, zoodat dan toch
de voor ons zoo waardevolle olie
kan worden verkregen.
Nog één der slachtoffers, de
schoher Piet Kroon, is overle
den. Het aantal dooden be
draagt thans 24.
Nog slechts de leeraar Dob-
benga en 3 jongens zijn thans
in leven. Van twee hunner, P.
C. Oostlander en W. P. Vas
tenhout, alsmede van den heer
Dobbenga is de toestand nog
ernstig. De iongen K. H. Rijs-
dorp heeft een rustigen nacht
gehad.
Op den dag der begrafenis,
Vriidag a.s.. zullen alle open
bare vermakelijkheden te
Apeldoorn gesloten zijn.
De Nederlandsche bekende
dichter en schrijver Jan En
gelman heeft opdracht ontvan
gen van den Minister var
Onderwijs, Kunsten en We-
tsenchappen, om een vertaling
te maken van de Mattheu
Passion. Een commissie, be
staande uit den heer H. An-
den Leeuw en Prof. K. Hee-
driessen. dir. der Utrechtsche
muziekschool. Prof. Dr. van
roma zal den tekst beoordee-
len. De bedoeling is dat het
bekende concertwerk ook we
der in de kerken als litur
gisch Gebeuren door de geloo-
vigen van verschillende kerk
genootschappen kan worden
gezongen en gevolgd.
HET „PARIJS" VAN INDONESII
Er komt een Ziekenfondsraad,
tenminste, indien het wetsontwerp
dat minister Drees thans bij de
Tweede Kamer heef ingediend tot
wet wordt verheven.
De bevoegdheden en de ver
plichtingen, ingevolge verschil
lende bestaande regelingen toe
komende aan of rustende op den
minister van Sociale Zaken en
den commissaris, belast met het
toezicht op de ziekenfondsen gaan
over op den Ziekenfondsraad "ter
wijl nadere regelingen kunnen
worden vastgesteld, krachtens
welke bepaalde van deze be
voegdheden en verplichtingen
blijven berusten bij, dan wel
overgaan op genoemde minister,
den voorzitter van den Zieken
fondsraad.
Een zeer belangrijk onderdeel
van de taak van den Ziekenfonds
raad zal zijn, naast het uitoefen en
van toezicht op de ziekenfondsen
het geven van adviezen bij de
voorbereiding van alle ontwerpen
van wetgevende aard, welke het
ziekenfondswezen betreffen.
Het Ziekenfondsenbeslui't zal
binnenkort door een Ziekenfonds
wet moeten worden vervangen
In hoeverre die wet nieuwe be.
ginselen omtrent opzet en uitvoe
ring der verzekering behoort te
bevatten, is het voorwerp van na
der onlerzoek. Het is de bedoe
ling, dat de Ziekenfondsraad hier.
over voorlichting zal geven. Er
zijn vragen bij betrokken, waar
van de oplossing van belang is
voor het overgroote gedeelte van
de bevolking en waarvan de op
lossing moeilijk is, niet bet minst
door de ruwe wijze, waarop de
bezetter deze taak heeft aange
vat.
Om een te langzamen gang der
werkzaamheden, welke bij een
eenigszins uitgebreid college licht
kan optreden, te voorkomen, is
het gewenscht de mogelijkheid
van delegatie van bevoegdheden
van den Ziekenfondsraad aan zijn
voorzitter in de wet vast te ".eg
gen.
Het is de bedoeling, dat enkele
bevoegdheden van den commissa
ris, welke zich minder goed door
een meerhoofdig college laten uit
oefenen, niet overgaan op den
Ziekenfondsraad, doch op zijn
voorzitter. Ook kan de Zieken
fondsraad bepalen, dat het beheer
van het vereveningsfonds, onver
minderd zijn eigen verantwoorde
lijkheid, aan den voorzitter of aan
een ambtenaar van het bureau
van den Ziekenfondsraad wordt
opgedragen. Volgens de geldende
niet onbevredigende practijk
wordt dit beheer door een ambte
naar van het bureau van den
commissaris gevoerd.
Na de eerste proefvlucht op
Zuid-Afrika, die j.l. Zondagmor
gen om 00.30 uur begon is de
KLM voornemens in begin De
cember wederom een proefvlucht
te houden. De machine zal waar
schijnlijk 4 December vertrek
ken en 14 December weer terug
zijn.
Ook het verkeer met de USA
maakt goede vorderingen. Van
af 15 October zullen de KLM-
Constellations regelmatig op
New York gaan vliegen Start
van Schiphol op 15, 19, 22 en 26
October, van New York op 19,
21. 24 en 28 October enz.
Precies om kwart voor elf
kwam hedenmorgen het par
ticuliere, twee-motorige Da-
kotavliegtuig van veldmaar
schalk J. Chr. Smuts boven
het militaire vliegveld te Val
kenburg in zicht.
Na een ronde langs het vlieg
veld maakte het toestel, ondanks
den vrij straffen wind, een per
fecte landing. De staart van het
vliegtuig was voorzien van een
groote roode balk met 5 sterren
en het militaire wapen van den
veldmaarschalk.
Na het verlaten van het vlieg
tuig werd de veldmaarschalk be
groet door den kamerheer van
H. M. de Koningin, mr. J. H, L,
L J, baron Sweerts de Landas
Wyborgh. Vervolgens werd de
heer Smuts verwelkomd door den
minister van buitenlandsche za
ken, mr. C. G. W. H, baron van
Boetselaar van Oosterhout en
den Zuid-Afrikaanschen gezam in
Nederland. Tal van hooge autori
teiten waren bij de ontvangst
aanwezig.
De koninklijke militaire xapel
bracht na de begroeting het En-
gelsche en het mooie, melodieuze
Zuid-Afrikaansche volkslied ten
gehoore. Vervolgens inspecteerde
veldmaarschalk Smuts, die in een
Voor den Krijgsraad stond
gisteren terecht een Nederland
sche luitenanuit Eindhoven,
die destijds als verbindingsoffi
cier dienst had gedaan bij de
Amerikaansche troepen. Hij zou
te Berlijn de bevelen 'van een
Nederlandschen kolonel niet
hebben opgevolgd Voorts had
hij wederrechtelijk eenige dagen
verlof genomen en geweigerd
zich op tijd te melden.
De verdachte heeft gebruik
gemaakt van een bes aande con.
troverse tusschen de „Missie
Doorman" en de „Netherlands
Mission bij den Geallieerden
Contröleraad". Daarover was de
auditeur-mili air heel niet te
spreken. De verdediger echter
trachtte' aan te toonen, dat de
luitenant geen bevelen had op '.e
volgen yan het Nederlandsche
gezag zoolang hij in het buiten,
land was, daar hij onder dé Ame
rikaansche krijgstucht stond.
Rekening houdende met 'den
strijd tusschen de twee machten
eisch e de auditeur-militair een
maand gevangenisstraf en twee
maanden voorwaardelijk.
Uitspraak 15 October
Een Skymaster van de Pan-
American Airways zal, met een
bemanning van 10 koppen en
voorts ambtenaren van het Ame
rikaansche Departement van
Buitenlandsche Zaken, het Ame
rikaansche leger en ae Ameri
kaansche marine aan boord, om-
s'reeks 10 November een ver
kenningsvlucht naar Ned. Indië
maken.
Het (loei van de vlucht is het
bestudeeren van de mogelijkheid
een luchtverbinding tusschen
Amerika en Ned. Indië te ope
nen.
licht-grijze khaki-jas was ger.leed
begeleid door den commandant
van het vliegveld Overste Raland,
het cogestelde regiment lucht
vaarttroepen.
Vergezeld van den adjudant
van de Koningin kapitein J. Chr.
Buhrmann, die voor den duur van
zijn bezoek aan hem is toege
voegd, nam de veldmaarschalk in
een auto plaats, na van Overste
Raland hartelijk afscheid te heb
ben genomen. Voorafgegaan door
motorrijders van de Koninklijke
militaire marechaussee vertrok
de stoet, na een kort oponthoud op
het kasteel „Oud-Wassenaar" te
Wassenaar, naar Soestdijk, waar
de heer Smuts door de Koningin
voor het gebruiken van het noen
maal werd ontvangen.
Tijdens een ontvangst, waarbij
vrijwel alle Nederlandsche minis
ters en het geheele diplomatieke
corps hedenavond in Kasteel Oud-
Wassenaar aanwezig waren, werd
een oogenblik stilte gevraagd door
Prof. R. P. Cleveringa.
Prof. Cleveringa deelde mede,
dat het de Leidsche Universiteit,
de oudste Universiteit van Neder,
land, een groote eer was Veld
maarschalk J. C. Smuts te benoe
men tot doctor honoris causa in de
rechtsgeleerdheid.
Zichtbaar bewogen dankte de
heer Smuts voor dit groote en
aangename bewijs van zooals hij
zeide „die senior universiteit
van die Nederland. Deze benoe
ming is voor mij een eerbewijs,
niet alleen voor mij zelf, maar ook
een bewijs ten opzichte van dien
band, welke Nederland met Zuid.
Afrika verbindt."
Door tot heden nog onbekende
oorzaak is het Nederlandsche mo
torschip „Audacia" bij Walsoor,
den gestrand.
De „Audacia" een motorschip
van ongeveer 400 ton vertrok
Dinsdag om acht uur uit Antwer
pen met een lading kunstmest be
stemd voor Stavanger.
Zondag 10 November zal in
Eingeland beschouwd worden als
een nationale herdenkingsdag
voor den wereldoorlog van 1914
—1918 zoowel als van 1939—1945.
De herdenkingsdas zal evenals
in vorige jaren de wapens lil-
standsdag overal op dezelfde wij
ze worden gevierd.
Op verlangen van den Koning
zal op dezen dag tevens de na
tionale plechtigheid bij den Ce
notaph in Whitehall plaats heb
ben en de twee minuten stilte
in acht worden genomen.
De koning zal bij deze gelegen
heid de data 1939 en 1945 op den
Cenotaph onthullen.
VOüTE VOORWAARDELIJK
VRIJGELATEN
De heer E. J. Voü'e, tijdens de
bezetting burgemeester van Am.
sterdam, is Zaterdag voorwaar
delijk uit he1 kamp van Laren,
waar hij gedetineerd was, vrij
gelaten. Hij is daarmede even
wel niét buiten vervolging gel
steld
Het eerste contingent van de 7 December-divisie is met de
„Klïpfontein" te Batavia aangekomen. De ontscheping van
manschappen en materiaal. (Anefo P.)
