Bijzondere gebeurtenissen
bij de plechtigheid
in Castel-Gandolfo
T PRINS BERNHARDFONDS
SOCIALE PROBLEMEN
in de Vereenigde Staren
Nieuw Noordhollondsch Dagblad
7
Paus Pi us hief zelf het „Te Deum" aan
Binnenlandsch
nieuws
ACHTER DE MUZIEK
Leven van Ignatius van
Loyola verfilmd
DE KOOPVAARDIJ
VLOOT GROEIT
ZEGEN VAN EEN GOED GEZIN
B.
Heel het volk diene het cultureele belang
SCHAAKTOURNOOI
TE PRAAG
HET PRAESIDIUM VAN
DE K. V. P.
De teak van de kerk
Octobermaand
Gezinsmaand
MAANDAG 14 OCTOBER 1948
(Van onzen specialen verslaggever)
TAL VAN BIJZONDERHEDEN omringen de plechtigheid van
de overreiking van den kardinaalshoed door Z. H. den
Paus aan Z. Em. den Kardinaal-Aartsbisschop van Utrecht
Mgr. Johannes de Jong. Vooreerst het feit, dat voor de eerste
maal sedert 1870, toen dg wereldlijke macht van Pius IX een
einde nam, een Kardinaal de teekenen zijner waardigheid in
de Pauselijke zomer-residentie Castel-Gandolfo, (tot 1933 door
de Pausen verlaten en waar ook Pius X sedert 1939 niet meer
gekomen was) heeft ontvangen. Ook is het volgens men-
schenheugenis der kerk niet voorgekomen, dat in de plaats
van den Kardinaal-deken, die zulks gewoonlijk deed, Pius XII
zelf na de plechtigheid het „Te Deum" aanheft en het gebed:
„Super electos cardinales" uitspreekt. En ten slotte was het
de Paus zelf die den Nederlandsche prelaat de gebruikelij-
ken accolade gaf.
CR HEERSCHTE in den vroe
^een ochtend 'n sroote bedrii
visheid in Castel-iGandolfo,
waar de belangstelling van de
bewoners gewekt werd door
de komst van talriike rijtui
gen. waarin autoriteiten en
persoonlijkheden, die tot de
plechtigheid uitgenoodigd wa
ren, aankwamen.
Bii den ingang van de pau
selijke residentie waren twee
leden van de Zwitsersche gar
de. in hun veelkleurige klee
ding. getooid met de helle
baarden opgesteld. Het schit
terend costuum, waarvan het
rood^en geel domineerden, zou
een ontwerp zijn van Michel
Angelo. Op de binnenplaats
stond een eerewacht van de
pauselijke gendarmerie in
groot tenue, waarvan de wit
ledéren omzoomingen tegen
het donkerblauw afstaken.
De kardinaal schreed langs
de groote trap naar de pause
lijke vertrekken, waar de noo-
dige regelingen voor
de ontvangst
getroffen waren. In de groote
zgn. Zwitsersche zaal bracht
een piket van de Zwitsersche
garde, de eerbewijzen. Achter
den kardinaal kwamen Mgr.
Salvator Capoferri. als cere-
moniarius toegevoegd aan Mgr.
de Jong. diens broeder pas
toor W. de Jong uit Heeren
veen. de secretaris van het
aartsbisdom dr. J. A. Geer-
dinck. de Gentilhomme, ge
kleed in zwarte tuniek met
witte broek, het lid van het
DE DIRECTIE van De Schel
de te Vlissingen heeft toestem
ming gekregen 100 ongehuw
de en 25 gehuwde Poolsche
arbeiders in dienst te nemen.
DE STICHTING van den Ar
beid organiseert 20 November
te Utrecht een landelijk con
gres. Prof. van den Brink zal
o.a. het woord voeren.
HET VOORMALIG hoofd van
den P.O.D te Drachten werd
veroordeeld tot anderhalf jaar
gevangenisstraf wegens ver
duistering.
OFFICIEREN van het com
missariaat generaal voor Ned.
Econ. belangen in Duitschland
ziin in onderhandeling met de
Tsiechen over teruggave van
door de Duitsehers geroofde
goederen, die in Tsiecho-SIo-
wakiie beland zijn.
DE CONCERTDIRECTIE „In
ternationale" heeft concerten
geëngageerd te Weenen waar
aan zullen medewerken het
Nederl. Kamerkoor het Con
certgebouworkest. het Amst.
Strijkkwartet en de pianist
Georges van Renesse. Ween-
sche musici zullen uitgewisseld
worden en naar ons land ko
men.
DE BOND van Ned. militaire
oorlogsslachtoffers houdt 19
October des namiddags van 2
tot. 5 uur in de Beatrixhal van
de Jaarbeurs te Utrecht zijn
eerste congres
pauselijk hof. Giulio Dante,
de sleepdrager in zwarte toog
en paarse mantel en de heer
Hans Veeterman. student van
het Nederlandsch college te
Rome.
Kardinaal de Jong. getooid
in vol ornaat, werd ontvangen
door Mgr. Callori di Vignale,
die bii ontstentenis van Mgr.
Arborio Mella de Santelia, de
functie van kamerheer be
kleedde. door de geheim-ka-
merheeren Diego Venini en
Toraldo. en door Mgr. Respi-
ghi. prefect van de ceremo
niën. Intusschen hadden
de aenoodigden
de voor hen gereserveerde
plaatsen in de consistoriezaal
ingenomen. Hieronder bevon
den zich de Nederlandsche ge
zant bii het Vaticaan Jhr. mr.
M. W. van Weede. de zaakge
lastigde bii de Italiaansche re
geering. mr. W. J. G. baron
Gevers, het personeel van bei
de gezantschappen en éenige
•Nederlandsche officieren, die
momenteel in Italië verblijven.
Onder kerkelijke hoogwaar
digheidsbekleders werden op
gemerkt Mgr. Jan Olav Smit,
kanunnik van St. Pieter en
oud-apostolisch vicaris van
Noorwegen, de generaal van
de orde der Premonstreit. Um-
berto Noots. pater dr. Stein
S.J.. directeur van de pause
lijke sterrenwacht. waarvan
beide eerstgencremden rechts
van den pauseliiken troon
plaats namen.
De zaal was geheel met ta
pijten behangen, op consoles
stonden lusters, die de overal
aangebrachte versieringen nog
beter deden uitkomen. Aan de
rechterziide van dte zaal hing
een gobelin, voorstellende een
iachttafreel. dat büna den ge-
heelen muur bedekte.
(Vervolg pag'. 3)
Er zit achter de vroolijke,
stemmige, ingetogen, droevige,
gewijde en andere radfomuziek
meer dan men wel zou denken.
De musici, werkzaam bij de
Stichting „Radio Nederland"
hebben een motie aangenomen,
waarin zij hun ontevredenheid
betuigen met de reorganisatie
plannen, die door de Stichting
werden opgesteld
In het bijzonder weigeren zij
genoegen te nemen met de voor
genomen op non-activiteitstel
ling van de dirigen en Jt Ginni.
ken, W, Lohoff en M. van 't
Woud, voor wien in de plaats
zouden worden benoemd de
heeren A. Krelage, B. van Lier,
Leo Pappenheim en A Rieu. De
musici nemen geen genoegen
met de motiveering van deze
mutatie, die luidt, dat op deze
wijze dé cultuur beter gediend
wordt; zij zijn van meening, dat
juist door het verdwijnen van
de drie eerstgenoemden de cul
tuur slechter gediend wordt, om
dat de nieuwe dirigenten zeer
zeker niet beter zijn dan dege
nen, die nu bedreigd worden
met het verlies van hun functie.
Tevens verlangen de musici!
dat indien in een vacature van
dirigent moe: worden voorzien,
de betrokken orkestleden mede
zullen oordeelen over de ge
schiktheid van den candidaat.
Zij verklaren tenslo te van mee
ning tg zijn, dat degenen, die be
last zijn met de reorganisatie,
ongeschik' en ondeskundig moe
ten worden geacht.
Een Italiaansche filmonderne-
ming heeft een film vervaardigd
over het leven van den 1 stichter
der Jezuietenorde, St. Ignatius v.
Loyola.
De film waaraan Spaansche
en Italiaansche acteurs medewer
ken behandeld tevens den arbeid
der Jezuieten in de 16e eeuw en
wordt binnenkort in Italië en
Spanje vertoond.
De Nederlandsche vloo groeit
tot boven 75 pet. van de voor-
oorlogsche sterkte, zoo werd tij
dens een bijeenkoms' aan boord
van het zoo juist uit Amerika
aangekomen nieuwe stoomschip
„Friesland" medegedeeld De
.Friesland" is niet het eenige
'sehip, da' in de US.A. werd be
steld, nog negen moeten worden
afgeleverd. Reeds tijdens den
oorlog nam de regeering maat
regelen om de in gevaar zijnde
tonnages te vervangen en het
tekort te dekken, dat is on'staan
door het verlies van meer dan
1 520 000 ton. ruim de fielfvan
onze vooroorlogsche tonnage.
Nog tijdens het voortduren der
vijandelijkheden ontving de
Nederlandsche regeering 195.000
ton scheepsruimte aan aanvul-
lings- en buitgemaakte schepen.
Na de bevrijding kwam daar nog
52.000 ton uit de Duitsche koop
vaardijvloot bij
O als een bloem en als een heel warm licht
Als een blij feest dat straalt voor mijn gezicht;
Weet ik die vreugden van mijn jongen dag!
Die zoeten vrede, en uw blijdsten lach.
Geliefden die nog immer om mij zijn;
Al weet ik u bij God ik weet die glans zoo fijn
O Moeder van uw oog. Ik weet dat zachte woord.
Als soms uw kind in 't gaan wat was ontspoord.
En uwe hand die nog de mijne leidt:
Ik voel uw kruisje Vader dert mij wijdt
Nog op mijn voorhoofd: en ik zie mij staan
Zoo klein voor u die nu nog met mij gaan
Door het eenvoudig huis, waar gij nog met mij leeft.
Als hart aan hart, en 't lichtend voorbeeld geeft.
Ik weet mij nog met u geknield in d'avondstond,
En spreek met God uw woord; uw hart ligt in mijn mond.
Gij zijt bij God! Uw kind gaat nog uw tred:
Zingt uwe wijs op aard! o immer weet hij het.
En ziet.het als een bloem en als een heel warm lïcÊt;
Van uw schoon huisgezin zingt zijn gedicht.
Een dezer dagen is hel bestuur
van de Prins Bernhardstichting
officieel geïnstalleerd door Z. K.
H. Prins Bernhard, die in zijn
toespraak een uiteenzetting gaf
van de redenen, die hem er toe
hebben gebracht het fonds, dat
tijdens den oorlog meer dan 21
millioen gulden voor dé gealli
eerde oorlogvoering bijdroeg, om
te vormen tot een specifiek vre
deswerk. De nieuwe taak van het
PBF is gelegen in dé financieele
steunverleening aan den arbeid
van ons volk voor zijn geeste
lijke en cultureele weerbaarheid.
Zijne Koninklijke Hoogheid
verheelde zich niet dat het uit
voeren van deze doelstelling al
lerminst gemakkelijk zou zijn.
Feitelijk gaat het er om: ten
eerste het geld bij elkaar te bren
gen en ten tweede het zoo doel
matig mogelijk te besteden. Fn
geen van beide opgaven zal een
lichte blijken
Prins Bernhard kon zich
voorstellen, dat men deze
steunverleening liever tot de
taak van den Staat zag ge
rekend. Het antwoord op le
ze vraag is, aldus Z.K.II
„Het sociologische proces van
onze samenleving leidt stel
lig steeds meer door techni
sche, economische en sociaal-
politieke öntwikkeline tot
grootere verbanden; in deze
ontwikkeling liggen voor de
geestelijke werkzaamheden
stellig machtige mogelijkhe
den voor positieve, scheppen
de arbeid ook in en- door den
Staat. Maar het groote ge
vaar is, dat het volk steeds
meer passief wordt en ver
vlakt tot een grauwe massa
van alleen maar consumenten
ook van cultureele zaken."
Donderdag werden alle afge
broken partijen beëindigd zonder
te zijn voortgezet. Guimard moest
het van Golombek opgeven. Kott-
nauer speelde remise tegen Fol-
tys.
Foltys staat na de zesde ronde
aan den kop met 5 punten, daarna
volg' Glichorich met 4pnt en
Najdorf met 4 pnt.
Er zal voor de subsidieerende
werkzaamheid vam het fonds
en reeds liggen vele aanvragen
van allerlei cultureele organisa-
ttos te wachten veel geld noo-
dïg zijn. Ieder, die de beteekenis
van hel fonds verstaat en over
de middelen beschikt om het te
steunen, kan di doen op giro
500900, oo uit geblokkeerd te
goed. Een goed begin is reeds de
Anjerdag 1946 geweest, die ruim
f 400.000,voor het fonds op
bracht.
Na de toespraak van den Prins
begon de vergadering haar eerste
werkzitting.
In de Partij bestuursverga
dering van Zaterdag 5 Octo
ber i.l. werd besloten aan den
Partijraad, welke 9 November
a.s. te Utrecht in vergadering
bijeenkomt, voor te stellen tot
voorzitter te kiezen den heer
W. J. Andriessen en tot onder
voorzitters de heeren Ch. Mat-
ser en Mr. E. M. J. A. Sassen.
Volgens de voorgestelde regle
mentswijziging zullen de voor
zitter en de ondervoorzitters
een college vormen, waarin,
met behoud van ieders verant
woordelijkheid, overleg ge
pleegd wordt over den gang
van zaken met betrekking tot
de leiding der Partii.
Aan den Partijraad zal te
vens het ontwerpreglement
der Jongerenorganisatie van
de Katholieke Volkspartii ter
goedkeuring worden voorge
legd.
De voorzitter van de Katho
lieke Tweede Kamerfractie,
Prof. Mr. C. P. M. Romme. zal
in de middagvergadering voor
lichting geven over den staat
kundigen toestand van het
parlementaire werk.
De data der Kaderdagen,
waarop het Indische probleem
aan de orde wordt gesteld,
ziin vastgesteld op Zaterdag
16 en Zondag 17 November
a.s. De bii eenkomsten worden
gehouden in de Philipshal van
't Jaarbeursgebouw te Utrecht.
ERKENNENDE dat de hin-
«- derpalen voor de oplos
sing van de soeiale problemen
groot zijn, maar dat men deze
niet moet vreezen, indien
„wij bereid zijn, evenals
Moeder Cabrini, met Gods
genade mede te werken",
spoorde Bisschop Bernard J.
Sheil. Hulpbisschop van Chi
cago en oprichter van de
Katholieke Jeugdorganisatie
(CYO) in de Ver. Staten, de
katholieke geestelijken en lee-
ken aan, een meer actief aan
deel te nemen in de oplossing
van het sociaal vraagstuk.
„Dit is het vraagstuk van men-
schelijke solidariteit". Mgr. Sheil
hield een preek over dit onder-
wet?) tijdens de Pontificale Hoog.,
mis, waarmee het Triduum ter
eere van St. Francesca Cabiini,
de eerste Amerikaansche Heilige
geopend werd.
„Vooral de priesters," vervoigde
de bisschop, „moeten inzien, dal
er grondige veranderingen plaats
grijpen. Zij moeten' erkennen, dat
de oplossing van de sociale pro
blemen niet kan gevonden worden
door zich afzijdig te houden."
„Zoowel geestelijkheid als lee-
ken moeten inzien, dat het sociale
vraagstuk rondom ons is" zoo
zeide de bisschop verder
„Het sociale probleem is de ar
moede van het slop. oorzaak van
ziekte; het sociale probleem is de
wanhoop van een vader zonder
werk; het sociale probleem is de
jongen, verward in de mazen van
zijn eigen zwakken wil en mach
ten, die zijn verstand te boven
gaan; het soeiale probleem is de
geestelijke leegheid van een een
zaam echtpaar in een donkere, be
angstigende wereld. Het sociale
probleem is onrechtvaardigheid,
overal en. in eiken vorm."
Herinnerende aan he* woord
van Paus Pius XII; dat „het groot
schandaal van de 19e eeuw ee-
weest is dat de Kerk de arbei
dende klasse verloor"; zeide bis
schop Sheil, dat het „hoe langer
hoe duidelijker werd, dat de ka
tholieke geestelijkheid'en hiërar
chie onverdeeld haar plaats moet
innemen aan de zijde van de
„armen".
„Wij moeten", zeide 'hij, „op
werkdadige wijze belang stellen
in de arbeidersbevolking, alle ze
delijk overwicht en gezag, gebrui
ken die we bezitten om haar te
verdedigen tegen- de aanvallen
van rijken en machtigen. Wij
moeten den strijd voeren ten be
hoeve van den kleinen man."
Hij waarschuwde tegen zien er
van af te maken door te zeggen,
dat de wereld decadent en ver
worden is: „de wereld zal zich
van ons afmaken als onbekwaam
en oppervlakkig", besloot Bisschop
Sheil: „het zou tragisch zijn in
dien we den wederopbouw van de
wereld zouden overlaten aan de
onverschilligen op godsdienstig
gebied of aan hen, die daadwerke
lijk tegen den godsdienst zijn. Het
is slechts door de sociale onder
richtingen van de Kerk en de
vereenigde krachten van baar
bisschoppen, priesters en leeken,
dat de leer van de Kerk de wereld
kan doen herrijzen."
IJ ET GEEFT te denken, dat
net in onzen tifd noodig
wordt geacht, een „actie" in
te zetten voor het gezin. La
ten we beseffen, dat de beste,
de meest sr>rekende en succes
volle actie het gezin zelf is.
Goede wijn behoeft geen
krans!
MARCUS
