De walvischvaarder is gestart Emig,aMc)o"d°n„ Pl'°lsche
De samenwerking tusschen
Nederland en België
Nieuw Noordhollgndsch Dqgblad
3
Romantische harpoenenjacht
Perszuivering beslist over
van den Aardweg
Liever geen slechte vrede
Terschelling vlagt
„Uit het epos van de
4000"
Somberheid k. a. v, de
vrede niet' christelijk
Franco en het
Westelijk blok
Groot-Nederlandsch Congres
van Katholieken
„Zeg het1 met bollen"
Geen overeenstemming
in Griekenland
Wil Amerika controle
der zeeën?
„Beul van Amersfoort"
voor zijn rechters
MAANDAG 28 OCTOBER 1946
De aanwezigheid van Am
sterdam's burgemeester, mr.
A. J. d' Aillv. en het Am
sterdamsche volitiemuziek-
corns, dat ons volkslied
speelde. waren de eeniqe ac
centen waaraan uiterlijk
zichtbaar werd dat de ove-
riaens zich in echt Holland-
schen eenvoud voltrekkende
aebeurtenis het vertrek
van de „Willem Barandsz"
in waarheid een belang
rijke aebeurtenis was.
Betrekkeliik weinigen
meerendeels familie en vrien
den van de opvarenden wa
ren ervan getuige, toen om
tien minuten voor negen Zon
dagmorgen een viertal behen
dige sleepbootjes het prach
tige 16.000 ton groote zee
schip en varend fabriekscom
plex tevens, van de kade der
Amsterdamsche Droogdok Mii.
lostrok, hoe het zich keerend
gevaarte als een dvnamisch
beeld van in den oorlog niet
gedoode Nederlandsche .durf
poseerde tegen het zwakdon-
kere silhouet van de 'hoofd
stad. terwiil de rookslierten
van de omvarende booties er
zich als guirlandes omheen
slingerden, slechts weinigen
waren, maar dan ook met
trots, ervan getuige, hoe de'1
eerste Nederlandsche wal-
viscliexpeditie sedert biina an
derhalve eeuw inderdaad is
berennen.
Toen de fabriekboot de
vaderlandsche driekleur, de
naamvlag. de reederiivlag. de
..Wii groeten u" seinvlaggen
en ook de Amsterdamsche
stadsvlag. die de burgemeester
dezer dagen de directie ten
geschenke heeft gegeven, hoog'
in de masten op eigen
kracht Westwaarts het Noord
zeekanaal opstoomde. kwam
een bootie tegen den kant.
Aan boord een ionge Mokum-
sche knaap, ruigblond. bloots
hoofds. linkerhand in "de broek
zak en de rechterhand voor
ziin mond als megafoon: „mee
varen met de „Willem Ba-
rendsz". één viif en twintig
per persoon". Daar vaarde het
bewiis van de onverwoestba
re Nederlandsche durf 'en
daadkracht in het héïlen: hier
De commissie voor de pers
zuivering heeft een beslissing
genomen betreffende H. P. v.
d. Aardweg te Amsterdam.
Betrokkene, die van 1 Januari
tot 1 Juni 1942 hoofdredacteur
van het „Zondagavondblad
Cetem" is geweest, werd een
ontzetting van recht om bij
'n dagbladonderneming werk
zaamste ziin, in eenige iourna-
listieke of leidende niet-iour7
nalistieke functie voor den-tijd
van vier iaren. ingaande 5 Mei
1945, opgelegd. In haar over
wegingen zegt de commissie,
dat de hoofdzaak voor de be
oordeeling van betrokkene
ziin handeling bil het „Dag
blad voor N.Holland" is.
Voor ziin vertrek uit South
ampton met fle Aciuitania
heeft de Britsche minister
van buitenlandsche zaken. Er-
nest. Bevin, te kennen gegeven
dat het met goeden wil moge
lijk moest ziin om door de
moeilijkheden heen te komen.
Zonder goeden wil zouden „de
goden moeten beschikken". Na
de gebeurtenissen, die ,onze
geheele planeet in beroering
hadden gebracht, viel het niet
te verwonderen, da't men niet
sneller opschoot. „Ik ben niet
teleurgesteld om het feit, dat
wii niét meer gedaan hebb.en,
als we de dingen niet te vlug
hadden willen doen, n.l. voor
dat de moeilijkheden aan den
dag traden, dan zquden wii
misschien een slechten vrede
hebben gehad".
stond het bewiis. dat de Ne
derlandsche zeevaarder-koop
man onsterfeliik is.
Te Buitenhuizen neemt de
.Willem Barandsz" de laatste
lading' in: ammunitie, patro
nen voor de 'harpoenen. Om 3
uur gaat dit stuk niiver Ne-
deriandsch territorium op weg
om ook ons land te doen deel
nemen aan de wel anders,
maar toch door het gebruik
van modern^ hulpmiddelen als
yliegtuigen en'radar niet min
der romantische iacht op de
walvisch in de antarctische
gebieden.
Op Terschelling werd Za
terdag 'druk gevlagd. Het
echtpaar Bakker-Doeksen
vierde ziin 70-iarige echtver-
eeniging. Op de druk bezoch
te receptie was een veertigtal
kinderen, klein- en achter
kleinkinderen uit alle deelen
van het land aanwezig.
Namens het gemeentebe
stuur werd het echtpaar een
ingelijste foto van de oor
spronkelijke huwelijksacte
aangeboden, waarmee de oud
jes zeer in hun schik waren.
In een geestig toespraakje
aankte Jan Rel tie Bakker voor
de hem en ziin vrouw Naam-
ke Bakker-Doeksen bewezen
attenties.
is de titel van een boek, van Broe
der Christoforus uit Oudenbo.sch,
.dat hopelijk binnenkort over de
Nederlandsche Zouaven zal ver
schijnen.
Dezer dagen hebben de ibladen
bericht, dat ae laatste oud-Zouaaf
in Nederland is overleden, n.. de
heer P. M. Verbeek te Rosmaden.
Ook volgens ons is dit bericht
juist. De ervaring'heeft ons ech
ter geleerd, dat .er zelfs m de laat
ste jaren, nog oud -Zoua 'en* zich
hlbben gemeld, wier papieren
geldig waren en van wie wij het
bestaan'niet wisten.
'Daarom doen wij langs dezen
weg een oproep om, als er even
tueel nog een md-^Zouaaf 'eeft,
ons daarvan in kepnis te stellen.
Namens de Algemeere Neder
landsche Zouavenbond,
B. van 'Leeuwen, Aalmoezenier
Pastoor St. Joseph, HJlegom
Aan het slot van een bijeen
komst van Fransche kardinalen en
aartsbisschoppen is een commu
niqué gepubliceerd waarin er op
wordt «gewezen, dai,,hoewel op de
Vredesconferentie het moeilijkste
probleem, Duitschland, nog niet is
aangesneden, hét reeds gebleken
is, dat het tot stand brengen van
een wereldvrede ernstige moei
lijkheden in den weg liggen.
Velen zijn tengevolge van deze
moeilijkheden tot een sombere be.
rusting gekomen in de meening,
dat een nieuwe oorlog onvermij
delijk is. De kerkvorsten betoog
den, dat een .dergelijke houding
niet door Christenen kan en mag
worden aangenomen. Zij moeien
werken en bidden voor den vTe-
de.
Volgens berichten uit het
grensgebied van de -Karpathen
zou zoowel van Paolsche ,ais
van Tsiecho-Slowaaksche zijde
de grens weer opengesteld ziin
voor de clandestiene emigratie
van ioden uit Polen. De grenï
werd meer dan een maand ge
leden naar aanleiding van een
Britsche verzoek aan de re
geeringen te Praag en War
schau voor deze emigratie ge
sloten. De grens zou weer
opengesteld ziin óp verzoek
van internationale zionistische'
organisaties, die vreezen. dat
het anti-semitisme in Polen
tengevolge van de naderende
verkiezingen zal toenemen.
Radio Moskou heeft in een
oproep aan het Spaansche volk
gezegd, dat de Sovjetunie aan
de ziide van dat volk staat bij
ziin striid om de vrijheid. Vol
gens de radio moet Franco
worden beschouwd als „de
grootste voorstander van een
Westeliik blok", daar hii Euro
pa gaarne in twee vijandige
deelen zou zien gesplitst.
Op initiatief van het acade
misch hulp- en bemiddelings
comité te Leuven, in samen
werking met de Nederlandsche
katholieke volkshoogeschool
op .fDrakenburgh"^. is 't week
einde 'in het kamB Draken-
burgh, tusschen Hilversum en
Baarn. een groot Nederlandsch
katholiek congres van Noord
en Zuid gehouden. De bedoe
ling was belangstellende de
putaties van het katholieke
cultureele leven der beide
landen biieen «te brengen, ten
einde de richtlijnen en de mo
gelijkheden voor ,een innigere
cultureele samenwerking te
bespreken en tot een practisch
cultureel programma te ko
men. Omstreeks 100 personen,
onder wie verschillende be
kende figuren uit katholiek
wetenschappelijke en cultu
reele kringen, waren gisteren
Pandit Nehroe, de leider der voorloopige .Indische regeering,
had tijdens zijn „gooÜwill-reis" naar de Noord-Westelijke
grens van Indië een onderhoud met stamhoofden, die door
de Engelsche rsgeering als vogelvrijverklaarden beschouwd
worden en niet waren uitgenoodigd tot het bijwonen der offi-
cieele besprekingen op een Engelsch fort. Pandit Nehroe
(tweede van links) in gesprek met Maliks (stamhoofden) te
Tazmak, op de grens van Waziristan. Zij verklaarden, dat zij
zich met geweld zullen verzetten tegen een Hindoe-overheer-
sching. (Ass Press)
500.000 bollen zullen op 6
November a.s. door de Neder
landsche bloembollenkweekers
bii monde van den heer B.
Reiinveld worden aangeboden
aan de Engelsche mijnwer
kers. De bollen worden uitge-
plant in 1000 mii nwerkersge
meenten en aan de Engelsche
cao1 miners aangeboden als
dark voor het groote aandeel,
aat zii hebben gehad in de be-
vriiding van ons land en in
erkenning van hun belangrijk
aandeel in de huidige herstel
periode.
Door de Amerikaansche marine werden demonstraties gege
ven met een zgn. „onderwater jeep", reluctant turtle'De vitale
deelen zijn waterdicht gemaakt; luchttoevoer- en uitlaatpijpen,
steken bij het rijden onder water boven de oppervlakte uit.
Deze jeeps zullen door de marine bij operaties op het gijand
worden gebruikt. (I.N.P. P.)
Te Athene wordt medege
deeld, dat de onderhandelin
gen. die drie dagen hebben
geduurd, over het vormen van
een .regeering 'op breedere ba
sis door het opnemen van de
leiders der oppositiepartijen,
mislukt zijn. Van officieele
ziide werd slechts verklaard,
dat er „geen mogeliikheid tot
samenwerking dm- partijen
is". In regeeringskringen is
men van meening, dat Tsalda-
ris, de Grieksche premier,
niettemin groote wijzigingen
in het kabinet zal aanbrengen.
De Amerikaansche plaats
vervangende leider der opera
ties ter zee. Vice-admiraal For
rest Sherman, verklaarde in
een rede te Boston, dat de
Vereenigde "Staten de controle
ter zee en in de lucht behoo-
ren te hebben in het Noorde
lijk deel van den Atlantischen
Oceaan en de Stille Zuidzee-
..Zonder ons is er geen stabi
liteit en geen .evenwicht van
krachten in Europa", aldus
Sherman. De controle der ge
noemde zeeën is absoluut
noodzakeliik voor de verdedi
ging van het Westeliik half
rond. Luchtaanvallen op de
Ver Statten ziin mogelijk via
het Poolgebied, dook deze zou
den niet beslissend ziin. in
dien Amerika ih sfgat was op
geliike wiize te antwoorden.
naar Drakenburgh gekomen,
om op dit tweedaagsch con
gres een' .nauwere samenwer
king tusschen Noord en Zuid
te grondvesten.
Het congres werd Zondag
besloten met redevoeringen,
o.a. van prof. dr. H. van Bre
da. Gerard Knuvelder en mr.
Vital Hassaert.
Deze tweede congresdag brachfc
verschillende belangwekkende in
leidingen waarvan die van Prof.
Fr. H. L. van Breda O.F.M. van
de Universiteit te Leuven ver
schillende practische wenken be
helsde. Prof. van Breda bepleitte
nl. de noodzakelijkheid van een
aanpassing op onderwijsgebied
tusschen beide landen, waarbij hij
het mogelijk achtte, dat een we.
derzijdsche rechtsgeldigheid van
de diploma's der middelbare
scholen onmiddellijk wordt inge
voerd, hetgeen voor het hooger
onderwijs voor de examina even-
-i geschieden.
De auteur Albert Westerlinok
j-gens ten beschouwing
f-l'S
en journalisten tusschen Neder
land en Vlaanderen, waardoor
veel van hetgeen thans tot mis.
standen voert in goede banen kah
worden geleid.
In de volgende inleiding sprak
Gerard Knuvelder over de Groot-
Nederlandsche gedachte in het in
ternationale karakter van dezen
tijd.
In aansluiting op Anton van
Duinkerken's 'betoog schetste ten
slotte Vital Hassaert op smakelijke
wijze „hoe de Vlaming de Noord-
Nederlander ziet".
Nadat een commissie was be.
noemd, welke een gelijksoortig
congres in België zdl vooroereiden.
besloot Prof. Dr. L. Bellon dit
congres van Noord 'en Zuid, dat
zeker aan zijn doel heeft beant
woord en dat een bijdrage was tot
een inniger cultureele samenwer
king tusschen Nederland en Vlaan.
deren.
In de middaazitting van het
bijzonder gerechtshof te
Amsterdam werd de voort-
aezette zaak teaen Frans
van der .Laar. .bijgenaamd
den „beul van Amersfoort",
behandeld.
Een belangrijke getuige be
vestigde voor het Hof. dat zii,
toen v. d. Laar als Lager-
alteste zou worden ontslagen,
getracht heeft "te bereiken, dat
hii in fuctie zou bliiven, ten
einde te voorkomen, dat het
lot van het kamp in slechte
handen zou geraken. Dat van
de Laar gevangenen sloeg,
wist zii slechts van hooren
zeggen en had zulks nooit per
soonlijk geconstateerd.
De advocaat-fiscaal. mr.
Biaisse. zeide. dat van der
Laar eerst na den oorlog den
bijnaam „beul van Amers
foort" kreeg.
In een uitvoerig pleidooi
schetste de verdediger, mr. "L.
A. van den Heuvel, het kamp
leven en ziin heterogene be
volking waarin zich ongunsti
ge. gedemoraliseerde elemen
ten bevonden, die door hun
optreden of luiheid" vaak het
heele 'kamp in gevaar brach
ten. De verdediger verzocht
tenslottè het Hof den ver
dachte onmiddellijk in vrij
heid te stellen en in aanmer
king te nemen den langen
tiid. welke hii in detentie heeft
doorgebracht.
Van de Laar. die het laajste
woord had. schilderde nog hoe
hii. geleid door ziin wil den
chaos in het kamp ten behoe
ve van d'e gevangenen te be-
striiden. het baan tie als La-
seralteste had aanvaard en
hoe hii. tijdens ziin bewind,
v.öor bót algemeen heil had
gevochten. Uitspraak 9 Nov.
