r
DE VELDSLAG OM HET
„ZUID-AMERIKAANTJE"
Is in Uw parochie a! een afdeeling
van hei Kalk Thuisfront?
Waar bemoeien zij zich mee?
Hoe komen wij de slagen van
den oorlog te boven?
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
3
Tabaksbureau en distributie
slechts figuranten?
De prijs van petroleum
verlaagd
„ZWART" EN ZWART
„Het ziet er donker uit, met de sigaretten
Amerikaansche vereeniging
Indonesië tot de VerNaties
Onze nationale huishouding
in de nabije toekomst
Vijf walvischjagers
teruggekeerd
Bratsch bevelhebber in
Palestina van functie
ontheven
Geen economische
unificatie
van Duitschland
Sovjets visschen ver
van Huis
DONDERDAG 31 OCTOBER 1946
leeuwenaandeel hunner productie
ook in dezen tijd aan den
export kwijt konden.
Een redelijke vraag .was dus:
waarom 'stopte men moedwillig
den sigarettenrooker vol met .si
garen? Dat antwoord 'is nooit 'af
doende gegeven, maar*het euvel
werd! grootendeels opgeheven.'
Er -kwam weer hoop bij de siga-
rettenmenschen. totdatde
volgende "Semper op de neus
werd gezet: 't Zuidamerikaansch
sigaretje!
De gevolgen van deze onbe
grijpelijke politiek zijn econo-
(Van onzen eigen redacteur)
ER wordt in ons landje sinds eenigen tijd een completen
veldslag geleverd, een veldslag waarbij het moeilijk is,
precies aan te geven, welke vijanden tegenover elkaar staan.
Er zijn n.l. teveel partijen die elkaar in de haren vliegen. Geen
enkel land kent als het onze die hevige beroering. Het is dus
meer een burgeroorlog met als oorzaak en inzet de sigaret en
als aanleiding de invoer van Zuid-Amerikaansche tabakken.
Heele dagen hebben wij er aan besteed, om in alle hoeken
van ons land te speuren naar de feiten en te zoeken naar
een oplossing. Verstokte sigarettenrookers en meerdere direc
teuren van sigarettenfabrieken hebben wij er naar gevraagd,
met als eenig gevolg, dat het spinneweb 'der problemen rond
om deze kwestie nog dichter is geworden.
Licnamen en personen, die op
eenigerlei wijze met de tabak te
ma'ken hebben, hebben wij ge
polst en de slotsom is, dat er
geen partijen zijn, die wèl te
vreden zijn. Allen kankeren en
allen zitten met de handen in
het haar, alien .en aiies draait
om dat wat vroeger slechts ge
notmiddel was en wat nu een
economisch probleem 'beheerscht:
de sigaret. Zij is het waar
omheen zich een milliard'en-
affaire afspeelt.
En waarom?
Bij de beaniwooicung dier
vraag is men niet klaar met te
zeggen, dat men niet tevreden is
met d!en huidigen gang van za
ken. Tevreden was men ai jaren
niet, omdat er nu eenmaal niets
of te weinig was. Men dient
scherper te omlijnen. Laten wij
beginrien'met een'der voornaam
ste partijen,%e sigarettenrooker.
Al langer kletterden de wapens
der ontevredenheid aan zijn
voej. Plotseling, eenige weken
geleden, kwam daar ue uitbar
sting, met ais corpus delicti de
invoer van Zuidamerikaanschi
tabakken voor de sigarettenin
dustrie, De regeering zei het zoo
prachtig. Men hoopte op die ma
nier wat deviezen te sparen ei.
toch den rooker te kunnen be
vredigen. Maar' de rooker wei.
niet bevredigd. Integendeel, h
werd thans eerst recht obstinaa
„Dat loopt d!e spuigaten uit" da,
was de algemeene reactie. Mis
schien liep het ook wel de spui.
gaten uit. Want "hef is niet zoo
overdreven, d!ie uitlating var,
tallooze sigarettenrookers: geei
mij maar een eigen-teeltje. Men
moet er aan wennen zegt de re
geering, maar menwil en kan
er niet aan wennen en dat is be
grijpelijk. De rooker heeft viei
kant: nee gezegd!
Geef den Hollander Amerika
nen en je hebt een tevreden we
reldje; geef hen Zuid-Ameri
kanen' en de duivel is losgebro
ken.
Of die kwade bui den mensci
stekelig maakt, of dat er eer
kern van waarheid in zit, steen
meer doen hardnekkige ge.
ruchten de ronde, als zou de
aankoop dezer tabakken
meer ten voord'eele zijn ge
weest van onze officieele in.
koopers dan voor den roo
ker. Men schermt, zelfs met
duizendjes als men het
heeft over de vermeende
steekpenningen.
Wij laten dat in het midden en
willen niet a bout portaht be
schuldigen, maar hebben zij die
zoo spreken ongelijk, dan moet
er toch wel iets haperen aan de
deskundigheid der inkoopers,
wan-t zij blijken heel erg weinig
rekening te hebben gehouden
met den smaak van den Neder
lander. Zelfs de meest hartstoch
telijke' rooker heeft altijd! nog
liever weinig, maar iets goeds,
dan zooals het onparlementair,
maar juist heet: „bocht"
Elke week weer kijkt nu de
rooker meewarig naar zijn ta
baksbonnetje en uit de verzuch
ting: moeten wij daarvoor ons
rantsoentje afstaan!
Het is begrijpelijk dat, de roo
ker obstinaat wordt, wanneer
men de toch reeds belabberde
tabakspositie rberoerder gaat
maken.
Eerst was daar de onbegrijpe
lijke wanverhouding in de pro
ductie van sigaren en sigaretten
ten aanzien van de vraag. Men
wilde sigaretten en - men pro.
duceerde sigaren. Alleen maar
om de sigarenfabrieken aan den
slag te houden, zoo heette het.
Daj was maar een zoethoudertje
want vakkringen wisten wel de
gelijk, dat de sigarenfabrieken 't
De petroleumprijs zal in de
provincies Utrecht en Noord- en
Zuid-Holland met ingang van 1
November a.s. tot 11 lA cent wor
den verlaagd
Een verlaging van de marges
der petroleummaatschappijen
heeft het mogelijk gemaakt deu
prijs nauwer aan te passen aan
de kosten van -hel yervoer naar
de verschillende deelen des
lands. In de overige provincies
blijft de prijs 12 cent.
misch niet te overzien. De roo
ker gaat zijn eigen weg, hij heeft
het 'Probleem zelf aangesneden
en hij dreigt het te overmeeste
ren. Hij strijdt voer zijn Ame
rikaan tJe" op een manier die
niet te bestrijden lijkt voor de
regeering enhij zal den slag
winnen. Tabaksburèau en distri
butie worden genegeerd en de
rooker neemt «zijn lot in eigen
handen. Daarvan mag op dit
moment uiterlijk nog niet veel
blijken, achter de schermen
speelt zich veel af en wanneer
de regeering niet radicaal het
tabaksroer „zal omgooien, zullen,
als het doek'opnieuw opengaat,'
tabaksbureau en distributie nog
sléchts figuranten 'zijn. ->De siga
rettenrooker studeert thans zijn"
hoofdrol in en, als het zoo door
gaatzal hij haar spelen ook.
Hoe? Daarover in een ander
nummer. P. S.
Laat iedere parochie toch zorgen, dat onze Kath. militai
ren hun eigen Katholiek dagblad blijven ontvangen
Een abonnement voor militairen in Nederland
kost slechts de helft van het gewone abonne
mentsgeld, dus f 1.70 per kwartaal.
Onze militairen in Indië zitten te wachten op
nieuws uit Holland. Stuur ons f 4.30 per kwartaal
en wij zorgen, dat iedere week j>er luchtmail
krant naar Indië verzonden wordt aan het door
U opgegeven adres.
V__
l"\E Amerikaansche Vereeni
ging Indonesië heeft aan
de vergadering van de V. N.
de volgende boodschap ge
richt: „Ruim een jaar, nadat
de Indonesiërs de republiek
hebben gevestigd, is de gewa
pende aanval van de Neder-
landsche regeering op Indone
sië nog niet opgehouden.
Slechts in de door de republiek
gecontroleerde gebieden heerscht
rust en stelt men villes in het werk
om de economie van het land te
herstelten.
Be Indonesiërs hebben 700.000
ton rijst aangeboden aan de 'door
honger geteisterde gebieden £>am,
India in ruil voor andere goede-'
ren, die noodig zijn voor den we
deropbouw van het -land. Doen de
Nederlanders trachtten dezen ruil
"door een blokkade te verhinderen.
Zoowel republikeinsche als bui-
tenlandsche schepen worden in
beslag genomen en soms tot zin
ken gebracht. De voorraden wor
den in beslag genomen of door
bommen vernield.
In plaats daarvan brengen de
Nederlanders nog 30.000 man troe
pen over ter aanvulling van de
70.000, die zij reeds naar Indonesië
hebben gebracht. Dit lleger van
100.000 man zal tweemaal zoo
groot zijn als het Nederlandsche
leger voor 1941. Welk ander doel
hebben zij dan de jonge repub'iek
te onderdrukken? Wij wenden ons
daarom zoowel tot de Algemeene
Vergadering van de V.N. als tot
de individueele leden ten eindd
de volgende voorstellen te doen in
het belang van vrede en welvaart
in Zuid-Oost Azië:
1. Erkenning van de Repu
bliek Indonesië;
2. onmiddellijke opheffing van
de -EngelschNederlandsche
blokkade, en toestemming voor
schepen onder vreemde -vlag
Prof. dr. J. Tinbergen heeft
dezer dagen over den zender
Hilversum een radiopraatje
gehouden over „Onze natio
nale huishouding in de ko
mende jaren".
Spreker ving zijn voordracht
aan met zich af te vragen: waar
gaan wij heen, economisch gespro
ken en waar moeten wij trach
ten 'heen te gaan? Hoe zullen wij
de slagen van den oorlog te boven
komen? Wanneer zullen wij vol
doende kunnen uitvoeren om \an
buitenlandsche leeningen o: af
hankelijk te zijn? Wat wordt er
van dê verschillende groepen der
Nederlandsche bevolking verlangd
om deze doeleinden te bereiken?
Daarovw, aldus beantwoordde
prof. Tinbergen deze vragen, gaat
het centraal économisch plan, ont
worpen dóór het Centraal Plan
bureau in oprichting.
Het centraal economisch plan
geeft nu allerlei cijfers óver wat er
in de jaren 19471952 moet ge
schieden, opdat dit doel wordt be
reikt en opdat tegelijk een lang
zame verbetering in het verbruik
wordt verkregen, zonder dat, aan
den anderen kant, wij te veei op
leenen in het buitenland zijn aan
gewezen. Het is niet zoo gemak
kelijk geweest, dezen reisgids voor
de eerste zes jaren op te stelien.
Want ons land is er niet zoo erg
best aan toe. Er worden op het
oogenblik heel wat minder goede
ren voortgebracht dan in 1938;
maar ongeveer driekwart van wat
er toen geproduceerd werd. Wij
ontvingen minder grondstoffen;
veel machines zijn ve'rsleten; en
er is minder werklust. Wij pres-
teeren zelf nog te weinig om op
eigen beenen te kunnen staan. Er
is nog §gn Bélangpke aanvoer uit
het buitenlaij,d, dién wij te leen
ontvangen. Daarvoor zullen wij
later goederen moeten terugleve
ren. Wij kunnen zoo niet door
gaan. dat is duidelijk. Wij zullen
dus meer moeten gaan producee.
ren. Dat eischt meer inspanning.
Komt deze er niet, dan moet of
minder worden besteed aan we
deropbouw, of onze rantsoenen
moeten worden verlaagd.
In het plan is verondersteld, dat
het Nederlandsche volk liever
harder werkt dan minder eet. of
het yolgende jaar weer bijna geen
textiel ontvangt. Er is van uit
gegaan, dat na zes jaar weer on
geveer evenveel zal worden atge.
ieverd als vóór den oorlog, gere
kend per 'man. Dat beteekent, dat
er dan ook weer ongeveer even
veel kan worden uitgevoerd.
Niet precies evenveel, want wij
moeten onze schuld aan het bui
tenland afbetalen.
Naar wij vernemen zijn vijf van
de zes jagers, die de „Willem Ba.
rendsz" op zijn tocht naar het
Zuidpoolgebied voor de walvisch-
vangst vergezellen, teruggekeerd,
zulks, naar de directie van de
Walvischvaarfmaatschappij ons
mededeelde, met het oog op eenige
noodzakelijke herstellingen.
Het ligt in de bedoeling, dat de
thans binnenliggende jagers aan
staanden Dondëfdag gezamenlijk
uitvaren om zich weer bij de Wil
lem Barendsz te voegen.
om vrij de Indonesische wate
ren te bevaren zonder inmen
ging van de Nederlandsche
marine;
3. uitnoodiging van de Indo
nesische Republiek om deel uit
te maken van de V. N.;
4. een verzoek om een com
missie van de V. N. 1e zenden
ten einde de berichten van
Nederlandsche gruwelen tegen
de Indonesische bevolking te
onderzoeken
Luitenant-generaal Richard
Webb, bevelhebber van 't eerste
bataljon Argyll en Sutherland
^Hooglanders in Palestina,, is als
zoodanig 'uit zijn functie .onthe
ven op grond van „onbevoegde
en onofficieele meeningsuiting"
jegenover perscorrespondenten
te Jeruzalem. Het Britsche mili
taire hoofdkwartier in Palestina
heeft een gerechtelijk onderzoek
bevolen naar de omstandighe
den, waarin Webb Donderdag
tijdens aanvallen van leden van
een joodsche verzetsorganisatie
een aantal Britsche, Amerikaan
sche en Joodsche dagbladcorres
pondenten heeft vastgehouden.
Een functionaris van het Ame
rikaansche departement van bui
tenlandsche zaken heeft heden
verklaard, dat, voor zoover hem
bekend, geen onderhandelingen
tusschen de V.S. en de Sowjet-
Unie-gaande zijri over de econo
mische éénwording van Duitsch.
land. Twee Amerikaansche cor
respondenten van de Daily Mail
en de Daily Express hadden na
melijk uit Washington gemeld,
dat de Sowjet-Unie een plan tot
economische unificatie van
Duitschland bij luitenant-gene
raal Lucius Clay, plaatsvervan
gend militair gouverneur in de
Amerikaansohe zone van Duitsch
land, had ingediend
Doofman naar
Nieuw Guinea
Vice-admiraal L. A. C. M. Door
man, de leider van de Nieuw.
Guinea-expeditie, die onlangs uit
Nederland is aangekomen, zal Za
terdag 2 November a.s. in gezel
schap van den majoorvliegei E.
Visch naar Hollandia vertrekken
om voorbereidingen voor de expe
ditie te treffen. Daarna keer hij
naar Batavia terug om verdere
besprekingen met de autoriteiten
te voeren.
De „New York Times" zegt uit
„gewoonlijk betrouwbare bron" te
hebben vernomen, dat Sowjet.
agenten in Eqüador trachtten
vischrgchten voor de Qalapagos-
eiianden te verkrijgeri. Dé Gala-
pagos-eilanden vormen een van
de sleutels tot het verdedigings
systeem van het Panama-kanaal.
