Archivaris Th. Wortel
DE VERGETELHEID
25 jaar in Gemeentedienst
van een klein artist
Nieuw Noordhollondsch Dagblad
K. A. J.
Alkmaarsche
Kamermuziekvereen.
Hef Splinterhofje
300 jaar
Dindua-uifvoering
ALKM. KEGELBOND
Opening concours
Politierechter
De ongediplomeerde
kracht
Zweedsch Danstheater
DINSDAG 19 NOVEMBER 1946
Op 1 December zal het 25 jaar
geleden zijn, dat de heer Th.
Wortel, gemeente-archivaris
als klerk op het Archief in ge
meentedienst trad.
Als wjj ons niet vergissen,
is de heer Wortel de benja
min onder de Hoofdambtena
ren in gemeentedienst en zoo
als de benjamin in het gezin
de figuur is, waar de meeste
sympathie naar "uitgaat, zoo
lijkt ons dat ook het geval met
dezen zilveren jubilaris.
Hij is Alkmaarder van geboorte
(13 Febr. '03) en bezocht hier de
waarna hij al spoedig, of
schoon hij aanvankelijk van plan
was bij het ónderwijs te gaan, en
reeds de acte M.O. Nederlandsch
behaald had.benoemd werd tot
klerk op het Gemeente-Archief,
waar de heer Dresch archivaris
was. Dat was 1 Dec. '21. Op 12
Juli slaagde hij voor wetenschap
pelijk archief-ambtenaar 1ste klas
en toen de heer Dresch was over
leden,werd hij, na vier maanden
waarnemend archivaris te zijn ge
weest, in de raadsvergadering van
7 April '38 tot gemeente-archivaris
benoemd. Er was voor deze be
noeming een alphabetische voor
dracht opgemaakt, waarop als
nummer één voorkwam Mr. J. J.
Beijerman, archivaris te
Dordrecht; doch met 14 tegen 5
stemmen werd de Alkmaarder, die
al 17 jaren in gemeentedienst er
op had zitten," benoemd.
En wij gelooven, dat de Raad er
nooit spijt van heeft gehad, den
heer Wortel te hebben benoemd.
Hij was de rechte man op de
rechte plaats, een Alkmaarder met
liefde voor zijn geboortestad, met
groote liefde ook voor zijn werk
als archivaris.
Zijn belangstelling ging ech
ter verder dan zijn archief en
het spreekt haast vanzelf, dat
hij bestuurslid werd van „Oud
Alkmaar", Secretaris van het
Historisch Genootschap Oud-
West-Friesland en van de Re
gionale Commissie voor be
houd van Landschapschoon.
Maar ook buiten zijn „vak"-
werk gaf hij zich aan het veree-
nigingsleven; hij is bestuurslid van
de St. Adelbertusvereeniging en
van de St. Vincentiusvereeniging.
De heer Wortel is een ambte
naar, die altijd graag iemand ter.
wille is; en hoevelen zijn er niet,
die op het archief eens moeten zijn
om het een en ander uit het grijze
verleden of uit de stadshistorie op
te diepen. De archivaris is dan al
tijd een bereidwillige gids.
In de bezettingsjaren had hij
het met een N.S.B.-ambtenaar
naast zich niet gemakkelijk; zelfs
dreigde eens zijn ontslag, dat dan
toch in ieder geval niet langer ge
duurd zou hebben dan den bezet
tingstijd.
SALARISVERORDENING
In het Gemeenteblad van Alk
maar nr. 1909 is opgenomen het
besluit van Burgemeester en Wet
houders van 29 Mei 1946 tot vast.
stelling van een verordening tot
wijziging der Algemeene Salaris-
verordening voor de ambtenaren.
TENTOONSTELLING GIDSEN
WERK
Zondagmorgen openden de gid
sen van de St. Laurentius-paro-
chie een tentoonstelling, met het
doel aan hun werk en 'prestaties
meer bekendheid te geven. Deze
tentoonstelling, die door de gid
sen geheel zelf vervaardigd is,
heeft volkomen aan haar doel be
antwoord. De tentoongestelde
voorwerpen en ronde-hoeken wa
ren origineel en goed verzorgd, of
schoon de wandversiering in de
verschillende ronde-hoeken wat al
te overdadig aan deed. Des mid
dags werden er eenige demon
straties van volksdansen gegeven.
De Aalmoezenier, de W. E. Heer
Kap. B. Voets, sprak een toelich
tend woord tot de ouders over het
nut en het werk van de gidsen-
beweging. De tentoonstelling werd
's avonds gesloten met een kamp.
vuur-demonstratie.
Van zijn hand verschenen tal
var; wetenschappelijke artikelen;
o.a. schreef hij ook in de bekende
Heemschut-serie een boekje over
Oud-Alkmaar.
Ook in De Speelwagen, het or~
gaan van „Oud-West-Friesland",
waarvan hij redacteur is, ver
scheen van hem menige bijdrage.
Dat dit zilveren jubileum niet
onopgemerkt voorbij zal gaan,
spreekt vanzelf; het is een bij uit
stek gunstige gelegenheid voor
velen om eens blijk te geven van
de waardeering, die men voor de
zen sympathieken hoofdambtenaar
heeft.
Op Maandag 2 December zal de
archivaris des middags om half 3
door B. en W. gehuldigd worden,
waarna om half 4 in de Polder
kamer van het stadhuis een re
ceptie zal worden gehouden.
Het bestuur van de Kajotters is
momenteel samengesteld als volgt:
A. Buisink, voorzitter; C. Laas,
penningmeester; B. Kraakman,
secretaris; J. Beemsterboer, vice,
'voorzitter; J. Schouten, 2de secre
taris.
Het adres van den secretaris is
Landstraat 34.
Vrijdag 22 Nov. a.s. zal de Alk.
maarsche kamermuziekvereeniging
een muziekavond organiseeren in
het Gulden Vlies, waar eenige
mooie werken zullen worden uit
gevoerd. Het Amsterdamsch Ka
mermuziekgezelschap zal nl. spe
len: Strijkkwartet van Mozart,
Strijktrio van Kodaly en het
Strijkkwintet van Schubert.
De muziekliefhebbers ontmoeten
hier dus eenige meesters van de
kamermuziek, die hen enkele
schoone uren zullen bezorgen.
Zie verder advertentie in dit
nummer.
Het artikel over het 300-jarig
bestaan van het Splinterhofje in
ons nummer van Zaterdag is voor
het bestuur van de Ritsevoort-
Buurtvereeniging en een gedeelte
van de Choorstraat aanleiding ge
weest om vandaag te vlaggen.
De bewoonsters van het Hofje
zijn niet vergeten en werden van
daag door het bestuur van de
Buurtvereeniging en enkele ban
ketbakkers'op feestelijke wijze ge-
tracteerd.
Om leden en donateurs een
paar «moegelijke avonden te
geven Had Dindua een tooneel-
stuk van Lex Karsemeyet op
haaf programma gezet: „Wie
kust de mummie?"
Eens te meer zijn wij bij het
zien er van tot de overtuiging
gekomen, dat het schrijven van
een tooneelstuk moeilijker is dan
wat ook. Want Lex Karsemeyer
heeft veel woorden en een paar
aardige dingen bij elkaar op pa
pier gezet met voorop aangehaal-
den titel, bovendien daar nog
onder: tooneelstuk in drie be
drijven et voila: het was klaar.
Genoeg hierover Dindua wilde
haar leden amuseeren en aan hef
applaus te oordeelen hebben alle
aanwezigen zich uitstekend ge
amuseerd en dat is de hoofd
zaak bij deze avonden.
De heer R. Morsch heeft er 'n
kostelijke huisknecht in gegeven,
waarmee hij dan ook den avond
tot zijn succes maakte. Ook de
haer Fernee als de tot het leven
teruggeroepen mummie deed er
het zijne aan toe met een hou
ding, die het geheele 'Stuk werd
volgehouden, terwijl mej. Ettin-
ger behoorlijk partij gaf als de
huishoudster bij een professor,
die eigenlijk meer een derde
jaars student leek, dan een ge
leerde, vermoeid en vergrijsd in
studie en proefnemingen. De
overige spelers hebben zich we
ten aan te passen aan het spel
van bovengenoemde drie uit
blinkers, zonder bijzonder op te
vallen. Alle acteurs moeten ech
ter bij volgende gelegenheden om
hun stemgeluid denken, want er
ging veel verloren.
Na afloop was er nog eenisen
tijd een genoegelijk onderonsje
bij een band. die er zijn mocht.
AFC.-NIEUWS
AFC I—Winkel I 2—1
Berdos 2—AFC 2
AFC y—Alcm. V. 4 2—5
Fores'.ers 3AFC 5 43
SVW 2—AFC 4 2—1
Adsp. AFC aBerdos a 51
AFC b—Vitesse a 1—4
AFC dVitesse b 22
LSVV c—AFC e 2—0
Vios b—AFC f 3—0
AFC Welpen a—A. Boys b
Vriendsch.: AFC cMULO
Het eerste hield de puntien
den volgenden wedstrijd even
der praten en even enthousiaster dan
lukt het beter en jullie kunt het!
De overigen vielen een weinig uit
den toon, maar dat. ^an °°k beter;
waar een wil is is een weg'.
Aa_adsp. kwamen met een keurige
overwinning voor den <*2g. Prachtig
jongens. Ook de prestatie van de
adsp. D was in orde (22).
AFC.ers, van de week ontbreekt
geen senipr. junior noch adspirant
op de training; wij zijn toch sport»
beoefenaars; een beetje kou of reg'en
deert ons niet. Nu dan tot Dinsdag
avond en Donderdagavond in de
Adelbertusschool. De PPC-er.
til
3—0
8—1.
thuis;
min»
De stilte in een
klein vertrek is van
een sterke intimiteit.
Daar worden droomen
geboren en uitgewerkt
en ieder; die er zich
mee bezig houdtt, zal ep
een feestdag' van ma
ken; wanneer zijn fan_
tasiën geboren zijn.
Zoo is het met eiken
kunstenaar; groot of
klein. Want de waarde
van kunst wordt dik
wijls gemeten met de
klank of de lengte van
een naam.
En ook dit tot
schande van den kun
stenaar met de
schepsel van meer of
minder welvaart.
Wij vonden ergens op
een zolderkamer een
ouden schilder, zijn ge_
zicht wees het uur van
den dood en zijn klei
ner.' baard teekende het
verval van jaren. Maar
hij weefde zijn droo
men als een jongen, die
zich een schilder_vorst
voelde en die het pen
seel hanteerde als een
scepter, waarmee het
kleuren rijk wordt ge
regeerd.
Deze oude schilder;
met het uur van der;
dood op zijn gezicht,
vond ergens een heel
oud plaatje, waarop de
kruisafname van Ru
bens in zwart_wit
was afgebeeld. De laat
ste droom van dezen
ouden man was, eens
een groot werk te ma.
ken en hier vond hij
de bron voor zijn kleu
renspel. Nu is deze
kruisafname bijna klaar
met kleuren in grijs,
groen, rose en brocaat;
met figuren die hier en
daar treffen door de
natuurlijke beweging en
levendige houding.
Natuurlijk zijn er
fouten; zooals ieder
fouter.' maakt en deze
oude schilder weet het
zelf ook; Maar hem
wérd het in zijn jeugd
niet gegund dure les
sen te nemen of de
Academie te bezoeken,
broewel veel van zijn
werk nu in Amerika
zwerft. Hier wordt hij
vergeten en de grooten
onder de penseel-
twaaiende vorsten gaan
zijn zolderkamer voor
bij, omdat hij in hun
oogen beneden de maat
bleef.
Maar wij hebben zijn
kruisafname gezien en
de kleuren ervan ge
proefd tot de avond
schemerde over de lijk.
bleeke Christus en
'over de stoere knechten
De oude schilder A.
J. v. Wetering, Baan-
singel 19a, heeft even
genoten van onze lof;
die wij hem niet gaven;
omdat hij oud is en
daarom het respect van
ons jongeren afdwingt
en ook niet om ei van
af te zijn, maar omdat
in de eenvoud van zijn
denken en de ongekun
steldheid van zijn
kleurcombinatie iets te
vinden is van den pri
mitieven schoonheids
zoeker.
Of men nu groot is of
dein, wat doet het er
toe; de droom strekt
zich uit over ieder
mensch en als dan een
stukje wordt overge
bracht in de werkelijk,
heid verdient dat onze
aandacht.
Ook al is de scheppeT
ervan oud en vergeten.
tT v. cl. H.
In de ruime voorzaal van De
Unie; welke voor deze gelegenheid
stemmig versierd was. vond Zater
dagavond de officieele opening
plaats van het onderling concours;
dat gehouden wordt van 1624 Nov.
De voorzitter van den A.K.B., de
heer Joh. Dieper;, heette allen wel
kom; in 't bijzonder de afgevaar
digden van den Amsterdamschen-
en Haarl. Kegelbond.
Spr. deelde mede dat H. M. de
Koningin en Z.K.H. Prins B'ernhard
voor het concours een prachtige
medaille hebben geschonken
Daarna begaven allen zich "naar
de keurig versierde kegelbanen;
waar het vertegenwoordigend tien
tal, dat het kampioenschap van
Nederland veroverde, eer; demon
stratie gaf van de kegelsport.
Zoo dacht ook de heer v. Maris;
de voorzitter van den Haarl. Kegel
bond er over, die verklaarde en
thousiast te zijn over hetgeen hij
hier had aanschouwd.
Daarna rolden de eerste ballen er;
kon de s.rijd om de prijzen in de
vrije baan, personeel- en andere
wedstrijden beginnen.
Zondag werd de invitatie-bonden
wedstrijd gehouder; waaraan deelna
men de vertegenwoordigende tien
tallen van de bonden: Amsterdam;
pooi en Eemland; Den Haag; Haar
lem; Noord-Nederland en Utrecht.
Het Alkmaarsche tiental wierp het
eerst maar deed buiten mededinging'
mee.
In totaal wierp Alkmaar 1467. dat
is een gemiddelde van ruim 73 hout
door iederen kegelaar per 10 worpen.
Een spannende strijd om den lsten
prijs ontstond tusschen Amsterdam
en Den Haag. Het was ten slotte
Amsterdam dat met 9 hout verschil
beslag legde op den éersten prijs.
De totaal-uitslag is: 1. Amsterdam
1276; 2. Den Haag 1267; 3. Noord-
Nederland 1234; 4. Gooi- en Eemland
1196; 5. Haarlem 1157; 6. Utrecht 1083
Het g'ouden kegeltje, dat beschik
baar was gesteld voor den kegelaar
van het Alkmaarsch tiental die de
meeste negens gooide; werd gewon
nen door Jac. van Spanje.
Het zal niet te dikwijls gebeu
ren, dat een cliënt gaat stelen, om
zijn advocaat uit een vorige zaak
te kunnen betalen. J. C. B. stond
voor den politierechter terecht en
als gewoonlijk komen dan de zon
den uit het verleden even te voor
schijn. Deze B. had nu een motor
rijwiel te Bergen weggehaald en
voor eenige honderden gul'dens
van de hand gedaan. Het reclas-
seeringsrapport luidde gunstig,
goede vakmanschap, maar ruste,
loos en avontuurlijk. Hij vertelde
nu verloofd te zijn en de rechter
hoopte dat dit voor hem een bron
van beterschap zou worden. 2 mnd.
voorw. met 3 jaar proef.
C. J. E. te Alkmaar had ergen?
een hangslot vernield. Hem werd
nu verstek verleend, maar hij
kwam er zoo niet af. f 15 boete of
5 dagen.
L. P. G. en W. K. wilden het
lekkende dak van hun huis her
stellen en namen daarom ieder
een rol asphaltpapier weg. Dat
gaat natuurlijk niet. De patroon
klaagde in een brief, dat er al
dertig rollen verdwenen waren.
Uitspraak ieder f20 boete of 10 d.
H. W. ten W. te Bergen kwam
er goed af, tegen de verordening
in had hij siersteenen ingevoerd
en afgenomen. Van het bestaan
van 'een dergelijke verordening
wist hij niets. Vrijgesproken.
J. N. v. B. te St. Pancras hoor
de 1 maand tegen zich eischen we
gens het vernielen van een ruit.
Hij had iets dergelijks al meerma
len aan de hand gehad. Nu een
gevoelige les.
Soms komen er eerlijke dames
voor den rechter en deze laat zich
niet vermurwen noch door het
vrouw-zijn, noch door tranen
want ook voor deze overtreders
geldt de wet. G. B. te Schoorl
nam geld weg en kreeg voor straf.
2 maanden voorw. met 3 proefja
ren. In de hongerwinter, toen er
niets meer was had J. F. te Am
sterdam bij een boer in H. Hugo-
waard een paar kippen wegge
haald. De rechter toonde zich zeei
menschelijk, evenals de officier.
J. F. kreeg 3 maanden met een
proeftijd van 2 jaar.
SCHAAKNIEUWS
Voor de wintercompeti ie '46.
'47 Ned. Schaakbond hoofdklasse
speelde WV I haar eersten wed
strijd t^gen VAS I uit A'dam.
De Amd erdamimers kwamen
Filosoof is, evenals de meeste ztf.
ner collega's-filosofen, een echte
nachtuil. Hij werkt vaak 's1 nacht»
en slaapt overdag, als hij daar ten
minste de kans toe krijgt en dat ge
beurt niet vaak. Daarom probeert
hij nog wel eens in den trein een
uiltje te knappen. Zoo had hij een
dezer dager;, alleenlijk en behaaglijk
in een leege coupe uitgestrekt, juist
zijn beide oogen geslo+en of er kwam
een verpleegster binnen gestapt;
kennelijk ook op zoek naar een ge
schikte slaapplaats. Nu. ik zal u niet:
verder vervelen. Er kwam van sla
pen niets, 't is niet gepast tin ge
zelschap van dames te snurken er; 't
was klaarlichte dag'. De verpleeg
ster ontpopte zich als een ""ongedi
plomeerde kracht", tweede jaars,
vol van idealen die men echter in
dat ziekenhuis tebezig was er
met sneltreinvaart uit te halen. U
kent het recept, daarvoor misschien
niet, nu filosoof wel. berispingen in
tegenwoordigheid van collega's, ver-
nederingerj tegenover patiënten en
daarnaast nooit eens een woord van
waar deering'. Sommige hoofdver
pleegsters de goede niet te na
gesproken h-ebben er zoo'n handje
van die jonge meines te kleineeren
en zoolang te treiteren totdat ze er
het bijltje bij neerleggen. Eh dan
klagen die zelfde hoofdverpleegsters
"we kunnen geer; personeel krijgen."
Ai het goede dat door welwillenden
in de harten der jonge "pleegjes"
opgewekt wordt, kan door één mop
peraarster vernield worden. En de
patiëntenik schei er uit, neig
het hoofd en klop mij berouwvol op
de borst. "Pleg'en" houdt moed! Het
gaat dagen, ook voor de "ongedi
plomeerde kracht".
FILOSOOF
zeer sterk op en het werd dan
ook een flinke nederlaag voor
de gaistheeren. De gedetailleerde
uitslag is als volgt:
1. D. Appel JrN Oor' lever
Vj; 2. P. SeewaldF W J.
Henneberke 01; 3 J. Arnold
W J WoWhiuis 0—1; 4. W. Kwak
W. H. Vos Jr. 01; 5. P Hoek.
ft raF Narebout Vs</z; 6. C.
KieftE. v. Amerorigen Va—
7. H. SchoptenB F M. Grap-
penhous 01; 8. G. Boon—J T.
Barendregt 0—1; 9. E. G. Kaijzer
J L. de Vries VaVa; 10. W,
v. d. VeenM. N. Jos. JJ'ta 0i
Oneven nummers wit
Zoo valt Alkmaar <ïan de eer
Ie beurt om het wereldberoemde
Zweedsch Danstheater In eigen stad
te mogen aanschouwen. De 'onmee
die aanving In een binnen een uur
uitverkochte Stadsschouwburg in
Amsterdam heeft een ongelooflijk
succes. Het Zweedsch Danstheater
staat onder artistieke lei/fin» van
Birgt Gullberg er; Ivo Cramér.
Het programma vermeldt behalve
balletten in het komisctre genre;
Zweedsche folkoristlsche balletten;
Noorsche sag'en en Bijbelsche scènes.
De prachtige costumes -ijn in hoofd
zaak ontworpen door den benoemde
costuumteekenaar Alvar Oronslröm.
Gezien het groot aantal Delang-
stellender; in Alkmaar en omstreken
voor de balletkunst twijfelen wij
niet of het optreden van dit be
roemde Zweedsche Danstheater zal
op Woensdag 20 Nov. in 't Gulden
Vlies voor een uitverkochte zaal
plaats vinden.
DAMMEN
In een wel zeer spannende wed
strijd slaagde DDD er Zaterdag
avond in van Del. Zaandam te
winnen. Niet minder dan 8 par
tijen eindigde in remise, terwijl J.
Schuit aan bord 3 zijn partij tegen
P. v. d. Horst op uitstekende wij
ze wist te winnen. Ook G. Woon-
ijk aan bord 8 wist op keurige
wijze te winnen. Goed zoo DDD,
volhouden. De gedetailleerde uit
slag luidt:
1 L. RavensteinB May 11
2 N. Oud—H. J. v. d. Holst 1—1
3 J. SchuitP. v. d. Horst 20
4 L. Verver—P. Beunder 11
5 H. KruiderS. Bosman 11
6 H. RavensteinJ. Bos 1—1
7 M. HemelsB. Vissers 11
8 G. Woonijk—K. Brasser 20
9 H. TimmermanJ.v.Veen 11
10 C. A. d. BreeK. Eldersen 11
12—8
