Rond het vonnis
van Zagreb's Bisschop
Internationale tentoonstelling
te Parijs
NAJ AARS-BOEKEN ACTIE
Nieuw Noordhollgndsch Dagblad
Bezorgdheid over
Mgr. Stepinac's
toestand
Zaligverklaringen
te Rome
Possagiersvlucht
met straalvliegtuig
Polen moeten zich
meiden
Nu honger
Duit-schland bedreigt
ZOOALS WELEER?
Mijnwerkers in U. S. A.
staken al
Kanker
Moderne kunst en
wederopbouw
Een oude traditie hersteld
Voorloopig geen
Ital.-joegoslavische
onderhandelingen
KOREA
Internationaal kruit
magazijn
Amerikanen helpen
Brifsche zone
Honger op Madoera
LOONEN EN PRIJZEN
C. I. O. verwerpt
communisme
DINSDAG 19 NOVEMBER 1946
Uit Vaticaanstad wordt ge
meld, dat men daar zeer on
der den indruk is van de me-
dedeelingen van Mgr. Hurley,
den waarnemend nuntius te
Belgrado, omtrent den toe
stand, waarin de tot vijftien
jaar gevangenisstraf veroor
deelde Aartsbisschop van Zag
reb, Mgr. Stepinac, thans zou
verkeeren, namelijk een toe
stand van geestelijke verdoo-
ving. In verband hiermede
schijnt men de gedachte aan
de mogelijkheid van even-
tueele verheffing van Mgr.
Stepinac tot de waardigheid
van kardinaal thans los te la
ten. Men neemt aan, dat, wan
neer de toestand van Mgr.
Stepinac niet verbeteren zou,
het moeilijk zou zijn hem met
deze waardigheid en de daar
aan verbonden nieuwe ver
antwoordelijkheid te belasten,
aldus het Fransche persbu
reau A.F.P.
In het Engelsche Lagerhuis heeft
het onafhankelijke lid Lipson on
der verwijzing naar de petitie,
door de minister van buitenland-
sche zaken van vele Roomsch-Ka-
tholieken ontvangen en waarin
wordt verzocht de vrijlating van
Mgr. Stepinac te bewerkstelligen,
voorgesteld de Joegoslavische re.
geering officieuze aanmerkingen te
doen toekomen. De onderminister
van buitenlandsche zaken, ant
woordde, dat de Engelsche regee
ring geen wettige gronden heeft
om officieele aanmerkingen over
de gevangenneming te maken en
het onmogelijk acht de bewering
der Joegoslavische regeering, dat
het proces een zuiver binnenland-
sche aangelegenheid is, te bestrij.
den. Dit beteekent niet, dat er
Voor de derde maal na den
oorlog zal op Zondag 24 Novem-
ber a.s. een zaligverklaring plaats
hebben, nj. die van de Francis-
kaansche martelaren die in 1900 j
tijdens"den boxeropstand in Chi
na werden vermoord. Dan volgt
op Zondag 1 December de zalig- i
verklaring van die van Zuster
Maria Goretti. In het komende
voorjaar zullen meerdere zalig
verklaringen en eenige heiligver
klaringen vo.gen.
verder geen actie zal worden on
dernomen, maar officieele aanmer
kingen „den Aartsbisschop meer
kwaad dan goed zouden kunnen
doen".
Aan de geruchten volgens wel
ke Z.H. de Paus binnenkort we
derom een consistorie zou hou
den waarin nieuwe kardinalen
zouden benoemd worden hecht
men niet veel waarde. Er bestaat
zelfs bij de betrokkenen geen
enkele zekerheid daaromtrent
daar men ervaren heeft, dat de
Paus zijn besluiten op het laat-
Een nieuw Engelsch Lancas
ter-straalvliegtuig, het eerste
ter wereld, dat voor personen
vervoer bestemd is, heeft
Maandagmorgen de eerste Ka-
naalvlucht gehouden. De af
stand Londen naar Parijs
werd in 50 minuten afgelegd.
De gemiddelde snelheid be
droeg 496 kilometer per uur.
Het consulaat-^generaal van
Polen in Amsterdam roept
alle Poolsche staatsburgers,
wonende in de provincies: N.-
Holland, Utrecht, Groningen,
Friesland, Drente, stad Rotter
dam, op naar het consulaat-
generaal in Amsterdam te ko
men om zich te laten re-
gistreeren. Zij moeten hun pa
pieren en 3 foto's medenemen.
Personen boven 60 jaar en
beneden 18 jaar kunnen zich
laten vertegenwoordigen door
den vader, moeder, wettige
voogd of gevolmachtigde. Per
sonen, die zich niet melden op
den vastgestelden dag, zullen
geen aanspraak meer kunnen
maken oo consulaire bescher
ming.
De registratie vindt plaats
op het consulaat-generaal van
Polen te Amsterdam, Konings
laan 56 van 1317 uur op de
dagen: 2530 Nov. a.s., let
ters AE; 27 Dec. a.s., de
letters FJ; 914 Dec. a.s.
de letters L—P; 1621 Dec.
a.s. de letters RZ.
De burgemeesters van groo-
te Duitsche steden in de Brit-
sche en Amerikaansche bezet
tingszones hebben een drin
gend beroep op de geallieerde
autoriteiten gedaan om te
voorkomen, dat ,,het Duitsche
volk ten onder gaat in honger
en ellende".
Te Wuppertal hebben hon
derdzeventig machinisten en
stokers gestaakt onder het
motto: „geen eten, geen werk".
Er hebben tot dusver nergens
ongeregeldheden plaats gehad.
Britsche functionarissen van de
„Intelligence Service" hebben een
incident in onderzoek, dat men
beschouw^ als de eerste uiting van
anti-semietisme in de Britsche
zone van Duitschland na het begin
van de bezetting.
Op 9 November werd te Rahden
(Westfalen), een paar kilometer
van het hoofdkwartier van den
bestuursraad, in het centrum van
de Britsche zone, het huis van Ri
chard Franck, een joodschen win
kelier, met teer van groote swasti
ka's voorzien. Een voor het huis
staande auto werd weggehaald en
in brand gestoken.
Naar verluidt verdenken de
autoriteiten twee ex-nazi's die
volgens verklaring van leden van
Franck's gezin verantwoordelijk
moeten worden gesteld voor zijn
wegvoering naar een concentratie
kamp tijdens de groote razzia's
van 9 November 1938. Een lid van
het gezin verklaard, dat zij het
eenige Joodsche gezin in Rh aden
zijn en even slecht worden behan
deld als in de dagen van Hitier.
Amerikaansche arbeiders in
de bruinkoolmijnen zijn Maan
dag begonnen te staken, drie
dagen eerder dan door Lewis,
den leider der mijnwerkers-
vakvereeniging, was aangege
ven. Vijf mijnen van de „Pitts
burgh Consolidation Coal
Company" moesten sluiten
tengevolge van het wegblijven
van 3000 mijnwerkers in deze
en andere mijnen van de
maatschappij. Functionarissen
van deze maatschappij schre
ven de afwezigheid der mijn
werkers toe aan het sein van
Lewis tot het in staking gaan
en aan de opening van het
beren jachtseizoen in Pennsyl-
vanië.
EEN vreeselijke ziekte, de
kanker. Die een misschien
nog jong, maar altijd kost
baar leven wegvreet. Dikwijls
onder de hevigste pijnen. De
volksmond heeft hetzelfde
woord bewaard voor een niet
minder vreeselijke ziekte van
geestelijken, onstoffelijken
aard. Kanker, gekanker, kan
keren noemt men het mok
kend en mopperend afgeven
op alles en nog wat, op men-
schen en dingen en toestan
den; het ontevreden zich uit
laten over personen en zaken,
maatregelen en regelingen;
het afbreken, het becritiseeren
kapot maken, neerhalen van
wat anderen doen en laten. En
dit alles om ongegronde of on
voldoende reden. Dit gekanker
is de ondermijning van elke
samenleving': gezin, parochie,
gemeente, staat. Die gaan er op
den duur aan ten gronde. Eeni
geneesmiddel? Ja, als ge wer- i
kelijke klachten hebt, naar de
bevoegde overheid. En doe in-
tusschen uw plicht van elk
oogenkl'ik MA RCUS.
Parijs blijft zijn rol als inter
nationaal kunstcentrum op
grandiooze wijze vervullen.
Thans wordt alle aandacht
van kunstkringen gericht op
de groote internationale ten
toonstelling van moderne
kunst en architectuur, welke
van 18 Nov.—28 Dec. a.s. in
het Museum van Moderne
Kunst zal worden gehouden.
De tentoonstelling wordt geor
ganiseerd door de U.N.E.S.C.O., in
samenwerking met de Fransche
regeering, en zal samenvallen met
de Algemeene Conferentie van de
internationale organisatie voor on
derwijs, wetenschappen en cultu-
reele zaken.
De beteekenis van deze eerste
groote, internationale kunstten
toonstelling na den oorlog, wel
licht dé grootste tot dusver ooit
gehouden, kan moeilijk onderschat
worden. In pl.m. 700, schilderijen
zal vrijwel de geheele moderne
schilderkunst van wereld zich
w-toonan
Er is werk te zien, dat tot dus
ver vrijwel niet buiten het eigen
land en zeker niet in Europa ten
toongesteld is. Zoo wacht men met
spanning op werk uit Zuid- en
Midden-Amerika.
Ieder land heeft een zekeren
omvang van de inzending toege
wezen gekregen. De Ver. Staten
zenden b.v. ongeveer 50 olieverf
schilderijen en 30 aquarellen.
De Nederlandsehe inzending
omvat ca. 30 schilderijen van on
geveer 25 schilders. Jan Sluyters
is o.m. vertegenwoordigd met een
portret van Jan Musch, Charley
Toorop met een zelfportret. Ver
wacht wordt, dat de Nederland
sehe inzending ongeveer ander
halve zaal in het Musee d' Art
Moderne zal beslaan.
Als onderdeel van deze groote
tentoonstelling zal tevens de in
ternationale wederopboiiw-ten-
toonstelling, welke kort geleden in
Engeland werd gehouden, naar
Parijs worden overgebracht. Ne
derland is vertegenwoordigd door
een inzending, verzorgd door het
ministerie van wederopbouw,
waarin o.m. het wederopbouwplan
van Botterdam en de op Walche
ren bereikte re-uVaten te zien
zii'len ziin
IN DE LAATSTE JAREN voor
den oorlog hebben wij in
heel het land de actie gekend
voor het boek. De vereeniging ter
bevordering des boekhandels
organiseerde destijds in het voor
jaar een boekenweek waarin de
aandacht van hei publiek op ver
schillende wijze op het boek ge
vestigd werd en de boekenver
koop gestimuleerd: werd door 'n
intensieve, doelmatige reclame
en hei beschikbaar stellen van
een geschenk bij aankoop van
een bepaald bedrag aan boeken.
De oorlog heeft deze actie
stopgezet, doch nu de toestanden
gaandeweg weer normaler wor
den en ook de papiersiluatie be
ter wordt, tengevolge waarvan
steeds meer nieuwe uitgaven het
licht zien. is een boekenactie al
leszins weer op haar plaats.
Er wordt dit jaar een najaars
actie gehouden waarbij het Ne
derlandsehe boek door middel
van raam- en strooibiljetten ex
tra onder de aandacht van boek
handelaren, bibliotheekhouders
en uitgevers wordt gebracht. De
actie heeft tevens ten doel de
De Italiaansche regeering
heeft verklaard, dat de onder
handelingen met Joego-Sla-
vië over Trilst „voorloopig"
niet zullen worden voortgezet,
daar de Groote Vier de te
Parijs genomen besluiten heb
ben aanvaard. De verklaring
zef?t verder, dat de Raad der
Groote Vier te New-York een
besluit inzake het principe van
het vrije gebied en zijn gren
zen hebben genomen, ondanks
de Italiaansche protesten be
treffende Istrië en Pola.
Brigadier Fifzroy Maclean, een
van de vijf Britsche parlements
leden, die onlangs van een be
zoek aan het Verre Oosten zijn
teruggekeerd, herinnert er in een
artikel in de „Times" aan, dal
Korea in de historie reeds twee.
maal aanleiding heeft gegeven
lot conflicten in het Verre Oos.
ten: dén oorlog tusschen China
en Japan in 1894 en den oorlog
tusschen Rusland en Japan in
1905. Volgens Maclean is Korea
opnieuw op weg een interna io
naal kruitmagazijn te worden.
Aan weerszijden van een denk
beeldige pp 38 gr. NB. getrok
ken lijn, die ha: schiereiland van
oost naar west in twee gedeelten
verdeelt liggen een kwart mil-
lioen Russische troepen tegen,
over ongeveer 40.000 Amerika
nen. Alle betrekkingen tusschen
beide commando's zijn verbro
ken In he' noordelijk cTeel (Sow-
jetrussisohe zóne) vormt zich
langzamerhand een Sowjetstad',
in het zuiden (Amerikaansche
zóne) dreigt een door de com.
munis'en georganiseerde „Octo.
berrevolutie" het bestuur onmo
gelijk te maken.
De opperbevelhebber der
Britsche zone van Duitschland,
Sir Sholto Douglas, heeft tij
dens een persoonferentie ver
klaard, dat de Amerikanen
hebben beloofd het voedselte
kort van de Britsche zone te
helpen dekken. Hij verklaarde
voorts, dat de positie over
veertien dagen zou verbete
ren. Hij sprak zijn vertrouwen
uit, dat Amerikaansche voed
selvoorraden de zone door de
crisis heen zullen helpen, tot
dat de definitieve plannen zijn
gemaakt.
cultureele waarde der letterkun
de bij het groote publiek dui
delijk te maken. Een kunstzin
nige en sprekende plaat wordt
aan de betrokkenen door de
propaganda-commissie van het
Nederl. boek toegezonden.
Wij twijfelen er niet aan of de
ze actie zal er het hare toe bij
dragen het Nederlandsehe boèk
bij ons volk een plaats in te
doen nemen, waarop het recht
heeft.
Volgens het republikeinsch-
Indonesische persbureau An-
tara is de voedselsituatie op
Madoera uiterst critiek, voor
al in het Oostelijk district. Een
groot deel der bevolking gaat
naar Java, op zoek naar voed
sel. Dagelijks stroomen hon
gerlijdende Madoereezen de
dorpen en steden in het Noor
den van Java binnen.
Naar de Staatscourant van
Maandag j.l. meldt, is een cen
trale commissie ingesteld, die
de Regeering advies uitbrengt
over de te voeren prijspoli
tiek. Tot voorzitter is benoemd
Prof. G. Brouwers, directeur-
generaal van de Prijzen te den
Haag. In de commissie heeft
o.a. de Voedselcommissaris v.
Noordholland, de heer Joh. de
Veer, zitting.
De bestuurscommissie van
het C.I.O. (Congres of .Indus
trial Organisations) heeft gis
teren een resolutie, die de
„communistische ideologie"
verwerpt, goedgekeurd. De re
solutie zal op het achtste con
gres van het CIO te Atlantic
City ingediend worden. Men
neemt aan dat zij goedgekeurd
zal worden, daar zij reeds door
41 vakvereenigingsvoorzitters
onderteekenu is.
VERVOLG VAN PAG. 1
den ingelicht op eenige funda-
menteele punten!
In deze omstandigheden is
het voor ons niet wel mogelijk
thans reeds een gefundeerd
oordeel te geven over de be
langrijkste kwestie, nl. de po
sitie van het Koninkrijk. Vast
staat, dat Indonesië van het
oude Koninkrijk wordt losge
maakt. Vast staat ook, dat het
nieuwe Koninkrijk, dat alleen
Nederland, Suriname en de
Antillen omvat, met Indonesië
slechts een band krijgt in de
Nederlandsch-Indonesische
Unie, onder de Kroon van Ne
derland. Nu zal moeten blijken
of deze constructie de wezen
lijke mogelijkheden biedt, om
te voldoen aan den altijd van
onze zijde gestelden eisch, dat
het algemeen welzijn van alle
volkeren van het oude Ko
ninkrijk doel ook van deze
hervormingen moet zijn en dat
dit algemeene welzijn het best
door handhaving van het Ko
ninkrijk gewaarborgd is.
Wordt aan dien eisch van
handhaving van dat Konink
rijk door deze „omzetting" van
het Koninkrijk voldaan? Wij
begrijpen veler huivering daar
om zoo goed, omdat de stelling
dat in de nu voorgestelde con
structie de eenheid van het
Koninkrijk verzekerd is, mede
afkomstig is van lieden, die.
principieel de Rijkseenheid
verwerpen.
