Nleuuj
EEN NIEUW VOLKSFRONT
IN FRANKRIJK
INDONESISCHE AGRESSIE
DUURT VOORT!
r
Voor Alkmaar en omgeving
W1
IN STRIJD MET
DE GRONDWET?
Communistisch voorstel aanvaard
Volgend jaar
hooger
tabaksrantsoen
Een officieel communiqué
GEEN BLOKVORMING
Treedt Byrnes af?
MOEDERSCHAPS-
UITKEERINC
Weer een keer rechts-
links in de Kamer
EEN NIEUW VOORSTEL
„Hef1 kreupelhout van
Linggadjatti"
Laatste Britsche troepen
verlaten Indië
HoofdrecTa jteur: H. N.
Smits* r&yon-redacteur
Fr Otten; binnenland
P. Sigon.
Abonnementsprijs t 3.40
per kwartaal; 11.20 per
maand; inclusief incasso
Advertentie-prijs; per
editie 13 ct. p. m.m.;
minimum f 2.50; in alle
edities 26 ct. p m.m.;
minimum f 4.
Fam. ber. 20 ct, p. m.m.;
in alle edities 30 ct.
Noordhollandsch Daqblad
Buiten God is
nergens veilig
(Vondel)
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1946
42e JAARGANG - NUMMER 11091
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat
42A tel. 2046 (adm.);
2047 (redactie) K 2200
HOORN: Dra af singel 59
tel. 4243 (K 2290) 2 lijnen
DEN HELDER: West-
straat 80; tel. K 2230 2333
SCHAGENMolenstraat
52 tel. 459 (K 2240)
Bank: Noordefbank
Directeur:
E. J. M. Stumpel
fIJ HEBBEN reeds melding
gemaakt van -het betoog van
prof. Aalberse, dal de basis-over
eenkomst van Cheribon in strijd
zou zijn met de Grondwet.
Na zijn publicatie hebben nog
een vijftal hooggeleerde en res.
pectabele mannen, professoren in
de rechtsgeleerdheid, als hun oor
deel uitgesproken, dat op staats
rechtelijke gronden goedkeuring
van deze ontwerp-overeenkomst
ongeoorloofd is, wegens strijd met
talrijke grondwettelijke bepalin
gen.
Men kan het grootste respect
hebben voor de meening van deze
en andere kundige mannen en
toch van oordeel zijn, dat zij het
mis hebben.
Wij laten op dit oogenblik ge
heel daar, of de basisovereenkomst
van Cheribon moet worden aange
nomen of dat op grond daarvan
bepaalde voorstellen, in de rich
ting van die overeenkomst gaande,
door de Regeering moeten worden
gedaan, dan wel door de Staten-
Generaal moeten worden goedge
keurd. Over de onmogelijkheid,
om op dit oogenblik een definitief
oordeel te vellen, hebben wij het
onze reeds gezegd.
Maar de bewering, dat wat hier
voorgesteld wordt, in strijd is met
de Grondwet, kan wel beoordeeld
worden, al ligt bet noch in onze
bevoegdheid, noch in onze bedoe
ling, daaraan uitvoerige rechtsge
leerde beschouwingen te wijden.
De beslissing, welke de Regee
ring neemt en die op haar voorstel
door de Statan-Generaal genomen
kan worden, behoeft, al zou zij me;
het basisaccoora v an Cheribon
overeenstemmen, geenszins in
strijd met de Grondwet te zijn.
Goedkeuring, al dan niet op on
dergeschikte punten gewijzigd,
van de zeventien punten van Che
ribon, beteekent o.i. niet anders
dan een principieele uitspraak,
da' op grind van deze overeen
stemming tot wijziging van de
Grondwet op bepaalde punten zal
moeten worden overgegaan.
Eerst na die uitspraak volgt de
procedure van de Grondwetsher
ziening haar normale gang en zal
derhalve twee-derde meerderheid
voor de wijziging van de Grond
wet zijn vereischt.
Of de risico, dat die tweederde
meerderheid niet zou worden be
haald, te groot is, en of de Staten-
Generaal niet in een dwangpositie
zouden komen te verkeeren, omdat
er slechts een bloedig alternatief
zou dreigen bij verwerping door
onvoldoende meerderheid, dat is
niet de zaak die ons bezig houdt.
De Grondwet kan vanzelfspre
kend in deze zaak van zoo vitaal
belang voor ons Koninkrijk niet
buiten werking worden gesteld en
er is, bij ons weten, ook geen
mensch die dat doet.
Maar de Grondwet kan wij
zeiden het reeds eerder gewij
zigd worden, gelijk zij reeds her
haalde malen gewijzigd is, ook in
beslissende momenten op histori
sche keerpunten van de wereld
geschiedenis. Voorstellen tot wij
ziging van de Grondwet zijn niet
met de Grondwet in strijd. Alleen
dient vast te staan, en staat o.i
vast, dat dit wijzigen slechts zal
geschieden op de wijze, als in de
Grondwet is bepaald. Daarom ook
was de eertijds voorgestelde wij
ziging van de Grondwetsprocedure
o.i. ook niet bewonderenswaardig.
De Grondwet is er nog, onge
schonden en ongerept. Zij kan en
zij zal en zij moet ongeschonden
en ongerept worden gehandhaafd.
Haar onder den voet loopen, zou
niet progressief, maar revolutio
nair zijn. Haar handhaving als
plechtanker van onze volksvrij-
De spelers van het Nederlandsch elftal zijn Vrijdag uit Enge
land per vliegtuig teruggekeerd. Onder de geschenken, die
de jongens, hadden meegekregen, bevonden zich pijl en boog-
uitrustingen, om beter te leeren richten en schieten. (A.N.P. P.)
De regeering heelt besloten
de tabaksrantsoenen in 1947
te verhoogen. Om technische
redenen kan de verhooging
der rantsoenen slechts gelei
delijk geschieden. Naar alle
waarschijnlijkheid kan in het
eerste kwartaal van het vol
gende jaar een begin worden
gemaakt. Getracht zal wor
den de voorziening te doen
geschieden in de door het pu
bliek gewenschte producten.
Dit besluit, dat reeds geruimen
tijd geleden was genomen kon
niet eerder worden gepubliceerd'
omdat in het bijzonder de siga-
rettentabak, benoodigd voor de
productie in 1947, nog 'geheel ge
kocht moest worden- Bekendma
king van het besluit de rantsoe
nen te verhoogen zou ongetwijfeld
tot prijsverhoog'ing hebben geleid1
Dit zou ons land millioenen gul
dens aan deviezen hebben ge
scheeld. Er is nu echter voldoen
de tabak in Amerika aangekocht
om de grondstoffenbehoefte van
de industrie te dekken.
De socialistische partij in
Frankrijk heeft het Donder
dag door de Communisten
gedane voorstel aanvaard om
zich bij hen aan te sluiten.
Beide partijen zuilen nu ge
zamenlijk een door de com
munisten opgesteld werk
program hespreken.
Da socialisten hebben het be
sluit genomen tijdens een giste
renmorgen onder voorzitterschap
van Leon Blum gehouden ver
gadering.. Zij hebben op hun
beurt voorgesteld de eerste ge
zamenlijke vergadering heden te
houden-
Het werkprogramma, dat door
de communisten is opgesteld' legt
de doelstellingen vast, die door
de voorgestelde coalilieregeering
zal worden nagestreefd, maar
treedt niet in bijzonderheden in
zake de werkwijze ter verwezen
lijking er van.
Tot de doelstellingen belmo
ren:
Economische wederopleving
door verhoogde productie en in
voer van steenkolen, met name
uit het Ruhr-gebied.
Geleidelijke opheffing van de
controle op enkele levensmidde
len gecombineerd met een cam
pagne tegen den zwarlen han
del zware straffen voor clandes-
tienen handel.
Een financieele politiek geba
seerd op ontwikkeling der pro
ductie, verlaging van prijzen, een
kloppende begrooting, verscher
ping van de controle op buiten-
landsche valuta en andere maat
regelen ter bescherming van den
franc-
De staatsuitgaven moeten be
perkt worden door strenge be
zuinigingen; de staatsinkomsten
moeten verhoogd worden door
billijker verdeeling van de be
lastingen.
Verdediging van de democratie
heid beteekent het hooghouden
van democratie en rechtsstaat.
Maar dat brengt niet mee, dat zij,
zelfs op vitale punten van de be
langen des Rijks, niet voor wijzi
ging vatbaar zou zijn mits die
wijziging geschiedt op de wijze als
grondwettelijk is bepaald!
en uitroeiing van de resten van
het fascisme.
Het beëindigen van de wanda
den van het koloniale stelsel.
Veiligheid en herstelbetalin
gen-
Samenwerking met alle bond-
gencoten van Frankrijk, in de
eerste plaats met de V.Sde
Sowjet-Unie en Groot Brittannië
WERELDNIEUWS-
JOURNAAL
op pag. 3 geeft:
De toestand in Grieken
land. - De moordenaar
van Erzberger vrij. - Het
communisme maakt front
- Duitsche socialisten in
Londen.
V_.
KJIETTEGENSTAANDE alle
pogingen van de Neder-
landsche commandanten om
contact op te nemen met hun
Republikcinsche tegenstanders
ter bepaling van de demar
catielijnen, zjjn zjj hiermee op
Java alleen geslaagd in de
sectoren Buitenzorg, Tjian-
doer en Lembaug, aldus deelt
een officieel communiqué van
den Ned. Indischen Leger-
voorlïchtingsdienst mede.
In de Memorie van Antwoard
op de Begrooting van Buiten-
landsche Zaken deelt minister
van Boetzelaer van Ooster
hout mede, dat de Regeering
van meening is, dat zn. „blok
vorming", hetzij in West Euro--
pa of waar ook elders, naar
het gevoelen der Regeering, er
in de huidige omstandigheden
niet toe zal kunnen bijdragen
om de bestaande tegenstellin
gen te verzachten. Blokvor
ming zal er, alle goede bedoe
lingen ten spijt, toe kunnen
leiden, dat ook elders een der
gelijke groepeering plaats
vindt, met als gevolg dat niet
slechts staten, doch groepen
van mogendheden tegenover
elkaar kunnen -komen te staan,
zoo zegt de M. v. A.
Het communiqué brengt verder
in herinnering, dat de order
„Staakt het vuren" nog steeds niet
is gegeven, zooals blijkt uit de of.
ficieele bekendmaking van Soedir-
man van 15 November, waarin
deze een verklaring van het Re-
publikeinsche ministerie van voor
lichting, dat het staakt het vuren
thans van kracht was, weerlegt.
De Republikeinsche agressie
heeft elders onverminderd voort,
geduurd, zooals blijkt uit de be
richten uit den sector Soerabaja,
waarin melding gemaakt wordt
van grensoverschrijdingen en
plunderingen van kampongs. Om
aan deze acties een einde 'te ma
ken zijn de vlugschriften verspreid
waarin in gematigde termen werd
medegedeeld, dat maatregelen ge
nomen zouden worden tegen hen
die de vastgestelde demarcatie
lijnen zouden overschrijden.
Volgens den correspondent
van de „Daily Mail" verwacht
men, dat Byrnes zich spoedig
om gezondheidsredenen uit 't
Amerikaansche kabinet zal te
rugtrekken. Als zijn vermoe-
delijken opvolger wordt Wil
liam Clayton genoemd, die
thans onderminister van bui-
tenlandsche zaken is.
In de Tweede Kamer was de
stemming weer eens een keer wat
men vroeger rechts tegen links
noemde. OnSanks de doorbraak is
de oude Adam hier en daar nog
niet afgelegd. Het ging om een
motie van den heer Steinmetz, van
de K.V.P., die als het oordeel van
de Kamer wilde laten uitspreken,
dat de moederschapsuitkeering in
de Ziektewet zoo behoort te wor
den geregeld, dat de desbetreffen
de uitkeeringen alleen behooren te
worden togekend aan gehuwde
vrouwen en dat de uitkeeringen
aan ongehuwde moeders op andere
wijze behoort te worden geregeld.
De heer Steinmetz heeft zeer te
recht opgemerkt, dat de gelijkstel
ling van gehuwde en ongehuwde
moeders een uitvinding van da
Duitschers is geweest, en de Nazi
cultuur nam het met de hoogheid
en de heiligheid van het huwelijk
niet zoo nauw. Dit zou al voldoen
de reden geweest zijn, om die ver
keerde bepaling te schrappen. Mi
nister Drees vond, dat de heer
Steinmetz de zaak te principieel
stelde en wilde de kwestie tot een
andere gelegenheid uitstellen.
Maar daar voelde de heer Stein
metz niets voor, die zoodoende ook
de gelegenheid bood voor een her
haling van de oude tegenstelling
rechtslinks, want de motie werd
aangenomen met 39 tegen 25 stem
men. Voor stemden -de K.V.P., de
A.R., de C.H. en de St. Ger. Te
gen de P.v.d.A., de P.v.d.V. en de
Communisten, overigens.... bien
etonner de se trouver ensemble
Men ziet verder, dat slechts het
gebruikelijke aantal van rondom
60 van de 100 leden aanwezig was.
Het absenteïsme bloeit inderdaad
weer hevig.
De heeren Ch. J. I. M. Wei
ter, prof. dr. C. W. de Vries,
porf. mr. J. A. Eigeman, J.
Fabius, prof. mr. A. C. Jose-
phus Jitta, prof. mr. P. A. J.
Losecaat Vermeer, dr.'J. W.
de Stoppelaar en mr. W. F. de
Waal hebben aan den minister
van Overzeesche Gebiedsdee-
len een voorstel aangeboden
ter vervanging van de basis
overeenkomst van Linggadjati.
Zij gaan er daarbij van uit,
dat het zgn. koloniale systeem
uitdrukkelijk wordt uitgeslo
ten, dat het staatsverband ge
handhaafd wordt en de weg
open blijft voor verdere on
derhandelingen. Ter bereiking
van deze drie wenschen be
velen zij een tiental punten
als grondstellingen aan. Dit
zien zij „als de takken en de
twijgen, waaruit de nieuwe
staatsorde zich organisch kan
ontwikkelen, in tegenstelling
tot het dorre kreupelhout, dat
uit Linggadjati werd medege
bracht."
De laatste Britsche troepen
zijn gisteren uit Batavia ver
trokken. Slechts een staf van
ongeveer 20 personen, ter re
gistratie van schadevergoe-
dingseischen en van graven,
en verbindingsofficieren van
leger, marine en luchtmacht
blijven achter.
