Nieuut
GEEN GEHEIME CLAUSULES!
Ook Spanje wil zichzelf blijven
Voor Alkmaar en omgeving
EEN
RADIO-RAPPORT
Maar wél: bindende interpretatieve
notulen
Maurice Thorez
President van Frankrijk?
Mr. VAN SCHAIK
WERD ONWEL
Tijdens de Kamer
vergadering
Mgr. Stepinac ernstig
ziek
J
Onrust in Londensche
ziekenhuizen
Majoor-machinist
P. Neefjes vermoord
Frankrijk heeft
Italiaanscne arbeiders
noodig
Terroristische aanvallen te Medan,
Bandoeng en Soerabaja
Hoofdredacteur: H. N.
Smits* rayon-redacteur
Fr Otten; binnenland
P. Sigon.
Abonnementsprijs t 3.40
per kwartaal; f 1.20 per
maand; inclusief incasso
Advertentie-prijs: per
editie 13 ct. p. m.m.;
minimum 2.50; in alle
edities 26 ct. p m.m.;
minimum 1 4.
Fam. ber. 20 ct. p. m.m.;
in alle edities 30 ct.
Noorcfnollandscli Daqblad
%J Buiten God is
nergens veilig
(Vondel)
WOENSDAG 4 DECEMBER 1946
42e JAARGANG - NUMMER 11094
BUREAUX:
ALKMAAR: I "ngestraat
42A tel. 2046 (adm.);
2047 (redactie) K 2200
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4243 (K 2290 2 liinen
DEN HELDERWest-
Straat 80; tel. K 2230 2333
SCHA GENMolenstraat
52 tel. 459 (K 2240)
Bank: Noorderbank
Directeur:
E. J. M. Stumpel
LI ET RADIO VRAAGSTUK is
om meer dan één reden
belangrijk. Het maakt op het
oogenblik een toestand van
spanning door, die op dit mo
ment vanzelfsprekend niet die
belangstelling kan hebben, om
dat gelukkig de belang
stelling van het Nederlandsche
Volk in zoo sterke mate uit
gaat naar de Indische kwestie.
Toch zal vandaag of morgen
en dit misschien wel in
zoodanigen letterlijken zin,
dat daarmede bedoeld is: zeer
spoedig een oplossing voor
het radióvraagstuk moeten
worden gevonden. In de Stich
ting Radio Nederland in Over
gangstijd is de spanning niet
van de lucht, de partijen staan
min of meer gewapend tegen
over elkaar en het wordt hoog
tijd, dat er een betere en de
finitieve regeling wordt ge
troffen.
De V.A.R A. heeft dit begre
pen, maar is er door de wijze,
waarop zij getracht heeft dit
begrip tot uiting te brengen,
niet in geslaafd, de oplossing
van het Radióvraagstuk 1fc
geven, welke van haar in de- I
zen tijd zou mogen worden
verwacht. 7s\ heeft een bro
chure het licht doen zien en
deze op een persconferentie
te Amsterdam Dinsdag toege
licht welke den weidschen
titel draagt: De oplossing van
het radióvraagstuk. De bro
chure bevat een rappport met
toelichtingen van een alzijdig-
samengestelde commissie, in
gesteld door het hoofdbestuur
van de V.A.R.A, waarin in
derdaad getracht wordt, een
oplossing aan de hand te doen.
Waarom is dit rapport niet ge
slaagd in de poging, om een
laat staan: „de" oplossing aan
de hand te doen? Omdat het ge
heel den indruk maakt, meer een
oplossing te zijn voor de moeilijk
heden en mogelijkheden, waar
voor de V.A.R.A. stond en staat,
nu zij in zoo sterke mate te maken
heeft met een andere poiitieke
groepeering, dan waaruit zij is
voortgekomen, nu de S.D.A.P. is
omgezet en uitgegroeid tot de
Partij van den Arbeid.
Van een beperkte socialistisch-
politieke omroep en een omroep
van de vakbeweging, het N.V.V.,
is de V.A.R.A. geworden of poogt
zij te worden, de politieke omroep
van de partij met de breedere so
cialistische basis, de Partij van
den Arbeid. Zij is, om het kort
maar misschien minder volledig te
zeggen, bezig, om te schakelen van
het marxisme naar het persona
lisme en dat brengt zijn bezwaren
mee.
Er is ook nog zooiets van een
personalistische doorbraakmode,
en het is zeer in het bijzonder op
dit punt, dat het raport voor de
.Vara, en P.v.d.A.- en N.V.V.-
aanhangers tot klaarheid tracht te
komen. Dit is echter geen oplos
sing laat staan „de" oplossing
van het radióvraagstuk, het is een
„binnenlandsche regeling voor het
personalistisch-socialistisch milieu.
Een tweede bezwaar tegen dit
rapport, dat als „de" oplossing van
het radióvraagstuk wordt aange
kondigd, is, dat het wel is waar
op schier elke van de 42 bladzij-
Ver volg 5e kolom)
Er GING EEN GERUCHT, dat
er geheime clausules waren op
genomen in de ontwerp-basis-
overeenkomst van Linggadjati
Zóó ojiga/at, is dal gerucht vanzelf
onzin. Wanneer dergelijke clausu
les in de ontwerp-overeenkomst
zouden zijn opgenomen, zouden zij
„vanzelf" niet meer geheim zijn.
Ten overvloede wordt in welinge
lichte kringen in den Haag verze
kerd, dat er van geheime clausules
geen sprake is. Wel echter vestigde
men in dezelfde kringen onze aan
dacht op het feit, dat in het Re-
geeringscommunique van verleden
Zaterdag is aangegeven, dat de
bindende notulen bij de bespre
kingen met de Commissie-Gene
raal ter tafel zijn gekomen, bene
vens de rede, door dr. van Mo ik
en Max van Poll over de basis
overeenkomst gehouden. Gezegd
wordt nu, dat die bindende notu
len „voor het ontwerp interpreta
tieve beteekenis hebben". Dit zou
al- n.'oe druppels water op „ge
heime clausules" kunnen gelijken,
indien die notulen geheim gehou
den werden. In parlementaire
kringen in den Haag acht men het
vanzelfsprekend, dat ook deze no-
tule- aan de Kamer zullen worden
voo1 gelegd. Wij hopen, dat'ook de
Regeering het vanzelfsprekend zal
vinden! Er is in deze zaak al ge
noeg geheimdoenerij geweest.
NOG WEER UITSTEL?
Eind dezer week zou de Re
geering de zaak met de Kamer
behandelen. Er zijn eahter nog
zooveel haken en oogen, dat er
deze week wel niets van komen
zal. De Regeering zou heden
haar standpunt bepalen, doch
zij moet nog weer nader over
leg plegen met de Commissie-
Generaal en dit zal nu „waar-
De nationale raad der
Fransche socialistische partij
heeft zich met een meerder
heid van vier vijfden uitge
sproken voor handhaving der
candidatuur van den com-
munistischen leider Maurice
Thorez bij de Presidentsver
kiezingen.
In de gisteren gehouden ver
gadering van de Tweede Ka
mer is de voorzitter mr. J. R-
H. van Schaik plotseling on
wel geworden. Hij moest de
zaal worden uitgedragen. Zijn
toestand geeft echter geen
reden tot ongerustheid.
Radio Hamburg meldt uit
Belgrado, dat Mgr. Stepinac's
gezondheidstoestand bedenke
lijk is. De Bisschop lijdt aan
tuberculose en zijn toestand
wordt critiek genoemd.
eens zeker Donderdag ge.
schijnlijk" het is dus nog niet
beuren. Dan zou de regeerings.
verklaring nog wel Vrijdag in
de Kamer kugnen komen. Maar
het debat daarover komt dan
deze week natuurlijk niet meer
gereed. Tenzij er nachtwerk van
gemaakt wordl. Van andere
zijde in Haagsche kringen is de
opmerking gemaakt, dat het
treffend zou zijn, indien de be
slissing kon vallen op Zaterdag
7 December a.s. Het is dan vijf
jaar geleden, dat de oorlog van
Indië met Japan begon en vier
jaar, dat de befaamde rede van
de Koningin werd uitgesproken
over radio Londen!
Generalissimo Tsjang-Kai-Sjek
tijdens zijn rede op de ope
ningszitting van de Eerste Na
tionale Vergadering te Nan
king. (Walco N.)
WERELDNIEUWS-
JOURNAAL
op pag. 3 geeft:
Belgische politieke crisis
ten einde. - Amerika
verbiedt het vervoer van
exportgoederen. - De fu
sie van de zones. - Het
gedrag van de Ameri
kanen in Duitschland.
In een nota. die docr den
Spaanschen minister van bui
tenlandsche zaken aan de
Amerikaanscbe zaakgelastigde
te Madrid is overhandigd,
wordt de motie, die door de
Ver. Staten in de politieke
commissie van de V. N. is in
gediend, van de hand gewe
zen en beschreven als „belee-
digend voor het Spaansche
volle door haar onrechtvaar
digheid".
Volgens de nota is de wettigheid
van het bewind van Franco bewe
zen door het feit, dat, „behalve de
U.S.S.R. en Mexico, alle landen
der wereld, waaronder ook de Ver.
Staten, het na den burgeroorlog
hebben erkend."
Het Spaansche volk wijst alle
inmenging in zijn binnenlandsche
aangelegenheden, evenals aanspo
ring tot revolutie en omverwerping
van zijin regeering, met beslistheid
van de hand.
Tevens wordt ia de nota
ontkend, dat Franco's regee
ring de asmogendheden heeft
aangehangen, „buitenlandsche
vrijwilligers in het nationale
leger hebben nooit meer dan
twee procent van het totaal
uitgemaakt en werden eerst
toegelaten, toen de anti-Fran
co gezinde internationale bri
gade in de rangen van het
roode leger werd opgenomen."
Het Spaansche volk heeft een
doorslaand bewijs gegeven voor
zijn goedkeuring van het bewind,
dat blijkt uit zijn trouw ondanks
Eenige tientallen verpleeg
sters, een paar doktoren en leden
van het huishoudelijk personeel
van een ziekenhuis in de gemeen
te Londen zijn ontslagen omdat
zij geen lid wenschten te worden
van een vakvereeniging. Een en
ander heeft groote ontevreden
heid gewekt en waar uiteindelijk
een 80,000 verpleegsters indirect
hij de kwestie betrokken zijn
heeft deze aangelegenheid de
aandacht van den ministerraad.
Waar Engeland nog behoefte
heeft aan minstens 25000 ver
pleegsters zal het zaak zijn deze
kwestie zoo spoedig mogelijk in
der minne te regelen.
de buitenlandsche aansporingen
tot opstand."
In het document wordt verder
ontkend, dat de Spaansche regee
ring de politieke vrijheden niet
eerbiedigt: „De politieke vrijheden
in Spanje zijn veel grooter, dan de
fictieve aanspraken op democratie
van sommige leden, die Spanje in
staat van beschuldiging stellen."
Naar de Marine-voorlichtings
dienst uit Batavia meldt is de ma
joor-machinist P. Neefjes van den
torpedojager Evertsen, drager van
het bronzen kruis, rijdend op een
motor, door een onbekende dood
geschoten. Neefjes verwierf het
bronzen kruis door zijn heldhaftig
optreden op de van Galen te Rot
terdam in 1940.
De Fransche ministeries var.
buitenlandsche zaken *en arbeid
hebben bijzonderheden bekend ge
maakt o 'er een overeenkom.,; tus-
schen Frankrijk en Italië, inge
volge welke 200.000 Italiaansche
arbeiders het volgend jaar naar
Frankrijk zullen worden gezonden.
(Vervolg van le kolom)
den spreekt over de groeiende sa
menwerking op omroepgebied, de
ze samenwerking als noodzakelijk
uitkrijt en als feitelijk in toene
mende mate aanwezig beschrijft,
maarde, hier en daar stellig
betwistbare, meening van een der
vier groote omroepvereenigingen
geeft. Kou, vooral doorgeredeneerd
in den zin van het personalistische
doorbreken dat hier en daar
ook nog genoemd wordt, niet
meer aanvaardbaar geweest zijn
een gezamenlijk rapport van de
vier groote omroeporganisaties?
Tenminste, als men „de" oplossing
van het radióvraagstuk aankon
digt!
Een derde bezwaar is, dat het
rapport de zaak veel te veel uit
den politieken gezichtshoek be
kijkt. Het radióvraagstuk zal ten
slotte ook zijn verdere oplossing
op de basis Van zekere politieke
verhoudingen dienen te vinden, nu
het parlement er zich wederom
over zal gaan uitspreken, maar.,
dat wil toch nog niet zeggen, dat
de radio-als-zoodanig en de om
roeporganisaties-als-zoodanig al-'
lereerst en allermeest als een po
litiek geval moet worden bekeken.
Hier worden in het rapport de
noodzakelijke en feitelijke geeste
lijke verscheidenheid en de poli
tieke verscheidenheid te zeer ver
eenzelvigd.
Zoo zelfs, dat men de enormiteit
verkondigt, dat de Avro zich tot
de liberalistische levensbeschou
wing zai moeten bekennen, wil za
een plaats krijgen in het omroep
bestel, dat de Vara heeft uitge
dacht; terwijl anderzijds ergens in
het rapport (blz. 21) te lezen staat,
dat men niemand in een niet-ge-
wenscht verband mag dwingen!
Wij hopen de lezers met deze
enkele opmerkingen te hebben
lekker gemaakt voor een nadere
beschouwing, over datgene, wat
het Vara-rapport nu eigenlijk pre
cies wil.
Het Nederlandsche legercom
muniqué van gisteren deelt
mede:
Zondagnacht en Maandag
hebben te Medan acties van
leden van het Volksleger en de
organisatie „De zwarte Buffel"
plaats gehad. Zij zetten hun
aanvallen op de Nederlandsohe
posities en het vliegveld! met
geweren, mortieren en mitrail
leurs voort. Verscheidene Indo
nesische leiders pogen de ter
roristen er toe le bewegen hun
activiteit te staken, doch zonder
succes.
Uit Bandoeng worden aan
vallen op Nederlandsche troe
pen en infiltraties van Indone
siërs gemeld. Een concentratie
terroristen moest met artillerie
worden verspreid.
In Soerabaja wordt de bevol.
king geterroriseerd door gewa
pende Indonesiërs, terwijl bin
nen de Nederlandsche zone ia
een aantal kampongs huizen in
brand werden gesloken. In den
Noordelijken sector ontmoetten
Nederlandsche patrouilles zwa.
ren tegenstand van terroristen,
welke met artillerie verspreid
werden.
VERLIEZEN TE MEDAN.
De Nederlandsoh-Indisdhe Le-
gervoorlichtingsdienst beridht,
dat er gisterochtend bij de ge
vechten te Medan 12 dooden,
waaronder eenige burgers, te
betreuren zijn. Negen van hen
waren het slachtoffer van dum
dum kogels.