Besprekingen over emigratie
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
<p
4 WAÜeN ZONDER
WIELEN
Geldigheidsduur fruif-
honnen verlengd
DE KLAP OP DE
VUURPIJL
Opinie ven de Indische
K. V. P.
Mr. OUD TEGEN
„Het Koninkrijk wo.Jt
ontbonden"
van Nederlanders naar Australië
GESTOLEN JOODSCH
BEZIT KOMT TERECHT
Goede vangst in A'dam
DONDERDAG 5 DECEMBER
1946
MIET GAARNE zouden wij
willen beweren, dat het
Vara-rapport over het Radio-
vraagstuk geen constructieve
denkbeelden bevat. De rich
ting, die de Vara- uit wil, is
tenslotte in wezen niet nieuw
en. met verschillende denk
beelden, zoowel als met de be
ginselen, welke daaraan ten
grondslag liggen, kunnen wij
ons zeer wel vereenigen.
Men gaat er van uit, dat de
geestelijke en maatschappelij
ke stroomingen recht hebben
op zelfstandige uitingsmoge
lijkheid. Men wil echter ook
samenwerking om tot een na-"
tionale omroep te komen. De
nationale omroep kan slechts
ontstaan als weergave van de
verscheidenheid, die ons gees
telijk en maatschappelijk le
ven kenmerkt. Het radiobestel
moet zijn in overeenstemming
met wat er in het volk leeft.
Men wil niet de voor-oorlog-
sche omroepregeling en ook
niet een systeem, dat daarvan
volkomen afwijkt. Het om
roepbestel moet gebaseerd zijn
op samenwerking van omroep-
organen (luisteraars-organisa
ties). Het rapport onderscheidt
algemeene en bijzondere pro-
grammastof, die tot een natio
naal en harmonisch geheel
kunnen worden samengevoegd,
maar niet scherp zijn te schei
den. Een systeem, waarbij de
verzorging der principieele
uitzendingen door organen 'der
stroomingen en verzorging der
algemeene stof door een af
zonderlijk orgaan geschiedt,
wordt vrijwel onuitvoerbaar
geacht en accentueert de te
genstellingen. De Overheid
heeft ten aanzien van den ra
dio-omroep een eigen taak.
Het rapport ziet als oplos
sing de stichting van een Ne-
derlandsche of Nationale Ra
dio. Unie, waarin de omroep-
organen federatief samenwer
ken, die door de wet erkend
worden. Welke dat zullen zijn,
maakt het rapport niet uit. En
dat is voor het welslagen van
dit nieuwe Federatieplan toch
eigenlijk van doorslaggevende
beteekenis. Aan - de Federatie
ve samenwerking zullen mee
doen de omroeporganen der
erkende geestelijke en maat
schappelijke stroomingen, wel
ke volgens de wet zendtijd
krijgen. Dat ziet er theoretisch
heel aardig uit, maar hoe zal
de praktijk zijn. Daar moet
men zich toch van vergewis
sen, als men een rapport aan
biedt, dat „de" oplossing van
het radiovraagstuk preten
deert aan te bieden. Op het
beslissende punt blijft het rap
port echter steken. Het beeft
de vraag, wie voor deemerrini
aan de Radio-Unie in aanmer
king komen, wel ampel be
sproken, maar iaat de kwestie
tér beslissing over aan de
Overheid, die zich hierbij ba
seert op de wettelijke bepa
lingen- Goed. Maar dan is ook
„de" oplossing van het radio-
vraagstuk niét bereikt. Im
mers, op het moment, dat de
nieuwe Radio-Unie-wagen wil
gaan loopen, blijkt, dat ze
wielen - heeft.
Een beslissend oordeel over
de practische mogelijkheden
van de Radio-Unie is immers
pas te geven, als men weet,
wie tot de federatie-ge samen
werking zullen worden toege
laten. Wij kunnen ons voor
stellen, dat het omroeporgaan
der Katholieken bijv. er prin
cipieele bezwaren tegen zal
hebben, in een dergelijke Ra
dio-unie federatief samen te
werken met het omroeporgaan
der communisten. En als de
Avro geen geestelijke stroo
ming is, en weigert, in het
De girodienst heeft zijn achterstand nagenoeg ingehaald.
Door een arbeiabesparende werkwijze verloopen tusschen
het verzenden van de opdracht en de ontvangst 3 tot 5 dagen,
zoodat men thans weer van den girodienst gebruik kan ma
ken. Een overzicht in de zaal met de rekenmachines in het
gebouw van de Giro te den Haag. (Tnuring P.)
keurslijf van het liberalisme
te worden gedrongen, onder
welke maatschappelijke stroo
ming is deze omroep, die in
elk geval ook rechten en een
staat van dienst heeft, dan te
rangschikken? Hoe denkt men
in vrede een nieuw radiobestel
op te lossen zonder erkenning
van den Avro? En. om op de
communisten terug ta komen,
zijn zij te aanvaarden als een
erkende geestelijke strooming,
of niet veel eer als eenon-
derstrooming te beschouwen
en moeten zij aanvaard wor
den als een strooming, die ook
recht heeft op zelfstandige
uitingsmogelijkheid? Dit zijn
pijnlijke vragen voor men-
schen, die democratie als een
absoluut beginsel, als een soort
dogma beschouwen, maar zij
zullen moeten worden beant
woord, voordat men kan be
sluiten, den Vara-radio-unie-
wagen aan te koopen, om er in
de toekomst den aether mee
te berijden: voordat de koop
gesloten wordt, moet vast
staan, of de wielen safe zijn,
Wie dezen wagen ontwijkt,
of het onderstel rijwaardig 'is!
kan verdienstelijk en zelfs
constructief werk doen op het
veelomstreden radioterrein,
maar de pretentie, dat hij
„de" oplossing aanbiedt, mag
hij niet hebben. Er blijven bo
vendien nog andere netelige
vragen open, die het rapport
wel aanroert, zonder ze alle
op te lossen. Op dit documen-
tatiegebied heeft het rapport
eveneens goed werk gedaan,
dat wij nog nader zullen be
zien.
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede, dat de geldig
heidsduur vail de bonnen 47-4
en 48-4 algemeen, aangewezen
voor het koopen van 2 kg. appels
en peren verlengd is tot en met
28 December as.
De klap op de vuurpijl is een
artikel van den voorzitter der
Indische Katholieke Volkspartij
d'en heer G. Pastor, in de „Gel
derlander" van eenige dagen ge
leden. Hij schrijft, dat het Ko
ninkrijk zwaar verminkt wordl
door de voorstellen van Ghari-
bon, dat het huidige ontwerp
funest is voor de Indische vol
ken en dat het bestuur in han
den wordt gegeven van uiterst-
linksche Indonesiërs. Hij betoogt
dat in de ontwerp.overeen.
komst de veelgenoemde. Neder-
landsche verantwoordelijkheid
en plicht ten aanzien van de
Indonesische volken opzij is ge
zet, de staatkundige eenheid' is
niet meer aanwezig en er zijn
geen waarborgen voor de be
langen van de minderheden. De
Kroon is een onbeteekenende
formule in het accoord.
Een belangwekkende opmer
king wordt gemaakt door den
heer Pastor over een punt, dat
ind'erdaad angstwekkend wordt
vermeden: waarom is geen
krachtige eisch gesteld tot de j
onmiddellijke vrijlating van de waarborg, dat
gijzelaars uit het binnenland,
voorafgaande aan het basis-ont
werp? Inderdaad is hel een
treurige zaak is dat niet zacht
gezegd? dat nog steeds niet
gerept wordt over het lot der
nog steeds tienduizenden, die in
de kampen zitten!
WEELZEGGEND is zeer ze
ker ook, dat niemand
minder dan mr. P. J. Oud, de
tegenwoordige burgemees i er
van Rotceraam, oud-minister
in een der kabinetien-Colijn
en vooraanstaand lid van de
Partij van den Arbeid, oud
leider van den Vrijz. Dem.
Bond, in het „Vrije Voik" van
Woensdag een artikel schrijft
hegen de ontwerp-over-
eenkomst! Hij betoogt, dat
door deze overeenkomst Indië
buiten het Koninkrijk komt te
staan en dat het Koninkrijk
niet wordt omgevormd, maar
ontbonden. De wijze waarop
ditgeschiedt, acht mr. Oud
bovendièn in strijd met de
grondbeginselen der democra
tie. De republiek Indonesië,
waarmee de overeenkomst ge
sloten wordt, is z.i. geen de
mocratische staat. Zij kan het
worden, maar is het nog niet.
(Zie ons artikel „Op basis der
vrijwilligheid", elders in dit
nummer.). Er bestaat voors
hands allerminst voldoende
de vrijheden
der millioenen, die de bevol
king der republiek vormen,
verzekerd zijn. Mr. Oud be
veelt aan, een vorm te zoeken,
die, zonder dat de overeen
komst wordt aanvaard, of af
gewezen ,den weg openlaat
voor verdere besprekingen!
De Australische legatie te
Den Haag heeft medegedeeld
dat er besprekingen gaande
zijn tusschen den Australi-
schen gezant in Nederland
en de Nederlandsche migra
tie-stichting over een passa
geschema voor Nederland
sche emigranten naar Aus
tralië.
Het loopt spaak in Perzië.
De Centrale regeering van Te
heran heeft voor 7 Dec. in alle
deelen van Perzië verkiezin
gen uitgeschreven, doch had
reeds aangekondigd, troepen
te zullen zenden naar de noor
delijke autonome provincie
Azerbeidsjan, bm vrije verkie
zingen te waarb&rgen. De auto
riteiten van Azerbeidsjan, die
namelijk onder Russischen in
vloed staan, hebben echter In-
ten weten, dat zij het zenden
van troepen als een oorlogs
verklaring beschouwen aan
hun democratische beweging.
Gisterenavond hebben de troe
pen van de Centrale regeering
de grens overschreden en het
bestuur van Azerbeidsjan
heeft een proclamatie uitge
vaardigd waarin op ieder een
beroep wordt gedaan om de
vrijheid en de republiek tot
den laatsten droppel bloed te
gen de indringers te verdedi
gen.
Het blijkt, dat er in Frank
rijk onder de socialisten toch
een sterke strooming is tegen
samengaan, met de communis
ten. Zooals bekend had de so
cialistische partij j.l. Donder
dag besloten in te gaan op het
voorstel van de communisten
om gezamenlijk een door de
communisten opgesteld werk
program te bespreken. Het
doel wat de communisten met
dit streven naar innige samen
werking voor oogen hebban, is waarde te hechten aan de mee-
nogal duidelijk, n.l. om zoo ning van den pretendent. Hoe
hun macht definitief te vesti- Wei de monarchisten de laat-
gen in Frankrijk. Doch er is ste maanden slechts geringe
een groot deel van de sodalis- activiteit aan den dag hebben
ten ,dat er niet voor voelt om 1 gelegd, acht men herstel van
mede te werken om Frankrijk 1
aan de ocmmunistische dicta
tuur over te leveren. De ne
derlaag van Thorez in de na
tionale vergadering is er al 'n
de monarchie nog steeds de
beste oplossing van de Spaan-
sche moeilijkheden.
bewijs van. Maar nog duide- Er zijn al weer teekenen,
lijker blijkt dit uit de stem- dat Duitschland zich op tu
rning over een motie, die zich "dustrieél gebied herstelt. Op
uitspreekt voor samenwerking
en die werd aangenomen met
2242 st. voor en 2145 tegen.
Het beroep van de Ver. Sta
ten in de politieke commissie
van de Ver. Naties op Franco
om af te treden en vrije ver
kiezingen uit te schrijven,
schijnt toch wel indruk op de
Caudillo te hebben gemaakt.
Er komen berichten binnen,
waaruit blijkt, dat Franco
contact zoekt met Don Juan,
den Spaanschen troonpreten
dent. Zoo heeft Don José Lar-
raz, voormalig minister van
financiën onder het bewind
van Franco, in Lissabon een
onderhoud gehad met Don
Juan. Franco schijnt dus wel
een tentoonstelling van export
producten te Stuttgart heeft
de Amefikaansche generaal
Draper medegedeeld, dat in de
Amerikaansche zone de indus-
trieele productie sinds Januari
1946 met 85 pet. is toegeno
men. De productie van meta
len, steenkolen, chemicaliën en
hout bedraagt gemiddeld 50
pet. van de produgtie in 1936,
terwijl in de lichte industrie,
textiel, ceramek, leder en pa
pier 37 pet. van voor den oor
log wordt geproduceerd. Met
October is de productie van
ijzer en staal van 6 tot 53 pet.
van de vooroorlogsche hoeveel
heid toegenomen. Volgens ge
neraal Draper is^het mogelijk
in 1949 of reeds eerder voor
eigen gebruik voldoende te
produceeren.
De Ausiraiiscne minister van
immigratie, Arthur Calweil,
heeft in het Huis van Afge
vaardigden bevestigd, dat er
onderhandelingen worden ge
voerd met de Nederlandscne
regeering over een ontwerp
voor het verleenen van passa
ges aan Nederlandsche emi
granten naar Australië en dat
deze bevredigend verloopen.
De minister was van mee
ning, dat een klein contingent»
Nederlandsche immigranten 't
volgend jaar in Australië zou
kunnen aankomen en voegde
er aan toe, dat hij uiteindelijk
een stroom Nederlandsche en
Zwitsersche immigranten tege
moet zag. Calweil ontkende,
dat de houding der Australi
sche regeering pro- of anti-
Indonesisch of pro- of anti-
Nederlandsch zou zijn. Ten
slotte deelde hij mede, dat de
repatrieering van 2700 Indone
siërs, die allen uit vrijen wil
heengingen, voorbereid was.
De Nederlandsche migratie
stichting is een semi-officieel
lichaam, dat nauw samenwerkt
met het ministerie van socia
le zaken. De besprekingen zijn
begonnen naar aanleiding' van
een rechtstreeksch verzoek van
den Australischen minister,
Arthur Calweil.
De P.R.A. en de Centrale
vermogensopsporingsdienst te
Amsterdam hebben de hand
weten te leggen op een ver
zameling juweelen en brillan-
ten ter waarde van f400.000.
De sieraden zijn grootendeels
afkomstig van Joodsche bur
gers, wier huizen destijds op
last van de Duitschers leegge
haald werden. Een 48-jarige
chauffeur uit Amsterdam is
in verband met deze zaak met
zijn vrouw gearresteerd.
