Nieuw
IAN
ng
Mijnstaking in Amerika geëindigd
Een historisch telefoongesprek
T
Voor Alkmaar en omgeving nergens Jyfn9del)
DE DEMARCATIELIJN
BIJ SEMARANG
Joekes tegen Oud
Lewis heeft ten tweede male
gecapituleerd
Uiterste zuinigheid met
brandstoffen blijft
geboden
De gevolgen voor
ons land
Derde slachtoffer der
Haagsche bomaanslag
overleden
Stalin is nog gosd gezond
8 DECEMBER 1941
Nachtelijk beraad
in Londen
DE WALVISCHVANGST
BEGINT SLECHT
•iend-
i op
1946
pre
vail:
ris te
Oos-
eiloo,
Zwar-
Aker-
HA
erf,
idaster
f 5
Hoofdred.: H. N. Smits;
rayon_red.: Fr. Otten.
Dir.: E. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3.40
'per kwartaal; f 1.20 per
maand; Inclusief incasso
Advertentie_prijs: per
editie 13 ct. p mm.;
minimum f 2.50; in alle
edities 26 ct. p m.m.;
minimum 4.—.
Fam. ber. 20 ct. p m.m.
in alle edities -60 ct.
NoordJiollandsch Daqblad
Buiten God is t
MAANDAG 9 DECEMBER 1946
42e JAARGANG - NUMMER 11093
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat
42A - tel. 2046 (adm.);
2047 (redactie) 2200
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4243 K 22902 lijnen
DEN -'HELDER: West.
straat 80 tel K 2230 2383
SCHAGEN: Molenstraai
52 tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
Over de vaststelling van de
demarcatielijn bij Semarang is
met de Indonesiërs nog geen
overeenstemming bereikt. Er
hebben schietpartijen plaats
gehad. De T.R.I. overtrad de
waterovereenkomst, de Neder-
landsche troepen hebben een
dam bij Ponokawa opgeblazen.
De aanvallen op convooien
tusschen Medan en Belawan
duren voort. Wel is er over
eenstemming over de demar
catielijn hier. Het gebruik van
durn-dum kogels door de In
donesiërs is bevestigd. De
Volkspartij heeft zich tegen
het accoord van Linggadjati
uitgesproken, de groote socia
listische partij, van Sjahrir, is
er vóór. Mr. A. M. Joekes
heeft op een vergadering van
de Partij van den Arbeid te
Den Haag betoogd, dat afwij
zing van het accoord van Ling
gadjati noodlottige gevolgen
zou hebb.en voor Nederland;
hij wees het denkbeeld van
Mr. Oud (geopperd in het
„Vrije Volk'', om geen beslis
sing te nemen, maar de be
sprekingen te heropenen) van
de hand. Prof. Logemann
zei te Groningen, dat het ac
coord een „gezonde en eenige
baris" oplevert om verder te
werken. De „Merdeka", de
spreekbuis van de republiek,
waarschuwt er tegen, het ac
coord te amendeeren. On
der leiding van Koesoemobro-
to van de „Perhimpoenan In
donesia" vertrokken 300 voor
aanstaande Indonesiërs uit ons
land naar Indië. Koesoemo-
broto verklaarde, dat er na het
accoord van Linggadjati nog
veel te doen blijft, want er
moet nog inhoud aan gegeven
worden.
Aan den voorzitter der Twee
de Kamer, mr. van Schaick,
werd te Den Haag namens de
Nederlandsche universiteiten
een petitionnement aangebo-,
den over de kwestie Inaone-,
sië. De studenten voor het
gebouw der Tweede Kamer.
John Lewis, de president
van de m ij n wc rkers bo act in
de Vereenigde Staten, heeft
gelast het werk in de mijnen
onmiddellijk te hervatten.
Hiermede is gelukkig een
einde gekomen aan de staking
in de vetkoolindustrie die
zoowel in de V.S. als in vele
andere landen zulke funeste
gevolgen heeft gehad.
De mijnwerkersstaking, die 16
dagen geduurd heeft, is do»r een
bevel van Lewis opgeheven, voor-
loopig tot 31 Maart 1947. In dien
tijd zal de vakvereeniging onder
handelen met de regeerinig over
een nieuwe arbeidsovereenkomst,
alsmede met de mijneigenaren.
President Truman was van
plan Zondagnacht een radiorede
te houden en daarbij een beroep
op het publiek te doen om steun
tegen Lewis en zijn 400.000 ar
beiders.
Nadat over een verzoek van
■de regeering, om herziening van
het vonnis dat over Lewis was
uitgesproken en waarbij deze tot
25.000 gulden en zijn vakveree
niging tot 8.750.000 gulden werd
veroordeeld door den openbaren
aanklager Clark, den verdediger
der mijnwerkers en den chief-
justice was geconfereerd, heeft
Lewis in een brief zijn mannen
aangespoord, weer aan het werk
te gaan Hij deed dit, volgens het
schrijven, om.het gerechtshof in
staat te stellen vrij van den druk
der openbare meening te oor
deelfen over de staking.
De brief, dien Lewis aan de
mijnwerkers heeft gezonden be
gon aldus:
„Alle mijnen in alle districten
zullen onmiddellijk opnieuw in
werking worden gesteld tot 31
Maart 1947 des nachts 12 uur".
„Ieder lid (van de vakvereeni
ging) wordt bevolen onmiddellijk
naar zijn werk terug te keeren en
zijn gewone taak op te neman
onder dezelfde loon- en arbeids
voorwaarden waarop hij voor 20
November 1946 (waarop de sta
king begon) werkte".
Lewis herinnerde eraan, dat
zijn zaak thans het Hoog Ge-'
rechtshof had bereikt en voegde
er aan toe, „men mag aannemen,
dat de uitspraak van het Hof zijn
invloed zal doen gelden op het
leven van iederen burger".
Dit is de tweede maal, dat
Lewis het veld heeft geruimd
voor den President. Tijdens
de staking van 1943 besloot
Roosevelt de mijnwerkers
rechtstreeks te verzoeken hun
leider in den steek te laten
en het werk te hervatten.
Enkele minuten voordat Roo
sevelt zijn radiorede zou be
ginnen hief Lewis de sta
king op.
Post- en treinverkeer na
de mijnwerkerstaking.
Het embargo op het verkeer
per spoor van goederen voor den
export is onmiddellijk na het
einde der stalking, door 't Trans
portbureau voor ae Landsverde
diging opgeheven. Cok de beper
kingen van het postvervoer, nog
geen 48 uur geleden afgekondigd,
worden ongedaan gemaakt.
Dit beteekent, dat de vele
Kerstpakketten, die naar «Europa
verzonden zijn naar hun bestem
ming gaan, al zal de aflevering
eenigszins vertraagd worden.
Het embargo op het vervoer
van spoorweggoederen kan niet
zoo snel worden opgeheven, de
volledige hervatting 'van passa
giersvervoer zal eveneens voor
loopig moeten worden uitgesteld
Een der grootste verliezen, door
de staking veroorzaakt, is gele
gen in de staalproductie. De lan
den, die in de V.S staal wenschen
aan te koopen zullen moeilijkhe
den ondervinden bij het plaatsen
van bestellingen.
Het bericht van de onmiddel
lijke hervatting van het werk in'!
de vetkoolindustrie der Vereenig
de Staten, heeft op het departe
ment van economische zaken
groote vreugde veroorzaakt.
Ondanks het feit, dat de mijn
werkers in Amerika weer aan
het werk gaan zal de aanvoer
van Amerikaansche kolen in ons,
land' nog wel even op zich laten
wachten, omdat de aanvoer ge
stagneerd is.
De maatregelen, die tot een
beperking van het brandstof-
gebruik .moeten leiden, bljj-
ven daarom voorloopig on-
John Lewis, de leider van de
Amerikaansche mijnwerkers,
die den strijd verloren heeft.
verminderd van kracht. De
toewijzingen voor de indu
strie zullen dus verminderd
worden, voorloopig met 20
procent
De kolen toewij zingen voor de
gas- en electriciteitsbedrijven
zullen met minstens 20 percent
verlaagd blijven, de besparing op
het verbruik van 'gas en electri-
citeit van eveneens 20 procent
blijft gehandhaafd.
Ondanks het opheffen ,yan .de
staking wordt iedere verbruiker
in overweging gegeven zoo zuinig
mogelijk met jnet verbruik van
brandstoffen om te gaan.
Ook het dienstmeisje van de
Fam. Boer, mej. J. Visser, die
bij dfe ontpioffing op St. Nico-
laasavond ernstig werd gewond,
is tengevolge van de bekomen
verwondingen overleden. Zij is
het derde slachtoffer van dezen
bomaanslag.
De toestand van de gehuwde
schoondochter, mevrouw Boer en
van de 18-jarige mej. Boer, de
dóchter is redelijk.
Op den verkeersweg Amster-
.damDen Haag is intusschen
Donderdagavond een zwaarge
wonden sergeant aangetroffen
wiens lichaam doorzeefd was
van tallooze kleine bomsplin-
tertjes. Het schijnt, dat de man
het slachtoffer is geworden van
een nieuwen 'bomaanslag, doch
de politie acht het niet uitgeslo
ten, dat de sergeant zelf een
bom vervoerde en door het ontij
dig explodeeren van het projec
tiel werd getroffen.
Een functionaris van de Sow-
jet-Russische ambassade te Lon
den heeft Zondag verklaard, dat
maarschalk Stalin zich in de
beste gezondheid verheugde. -Men
neemt aan, dat de geruchten om
trent ziekte of dood van Staiin,
welke in de laatste dagen gecir
culeerd hebben, hun oorsprong
vonden te Ankara, aldus ver
klaarde de functionaris
Zondagavond is te Cairo offi
cieel medegedeeld', dat Ismail
Sidky Pasja, de Egyptische mi
nister-president. zijn ontslagaan
vrage had ingediend, doch dat
koning Faroek het ontslag nog
niet had aanvaard.
QP 8 DECEMBER 1941
stond de Nederlandsche
Regeering in Londen voor
de vraag, wai ze had te
doen, nu Japan den verra
derlijken aanbal op het Ame
rikaanse he steunpunt Pearl
Harbour had gedaan. Neder
land was een bondgenoot
van Amerika. In den Pacific
was ons0ndië een kwetsbaar
punt. In den nacht van 7 op
8 December kwam ons ka
binet te Londen bijeen.
Men verwachtte moeilijkhe
den en een zorgvuldig opge
steld plan, zo" deelt de Ne
derlandsche oorlogsdocumen
tatie mede. kwam tot uitvoe
ring. (Waren onze ministers
beter op de hoogte dan de
commandanten van de Ameri
kaansche vesting in de 'Stille
Zuidzee, die immers door den
aanval volkomen verrast wer
den??) In elk -geval was ons
Kabinet het er in Londen
over eens, dat de situatie ,ons
geen keus liet: ^Japan had de
geallieerden aangevallen, dit
beteekende van Nederlandsch
standpunt uit, dat ook tus
schen Nederland en Japan een(
staat van oorlog bestond. Het
kabinet kwam bijeen in de
eenvoudige woonkamer van
onzen eersten minister, in een
ouderwetsch hotel van het
Londensche Westend. Oe be
sprekingen begonnen kort na
middernacht. De Ministers
waren gezeten rond een ma
honiehouten tafel, de stem-'
ming was beklemmend, maar
toch was er ook ontspanning,'
nu een voortdurende dreiging1
zekerheid geworden was. Men
wist, wat ons te doen stond.
Een korte verklaring werd
ontworpen. Toen moesit daar,
de constitutioneele bevestiging
van komen.
In het prille morgenuur bel
de prof. Gerbrandy Hare Ma
jesteit de Koningin op in Haar
Londensche verblijf. De Ko
ningin was reeds ter ruste,
maar had haar instructies
achtergelaten, dat zij direct
gewekt moest worden, als Jiet
noodig was.
In een paar korte zinnen
schetste de minister-presi
dent de situatie. Hij ant
woordde op een aantal vra
gen, die Hare Majesteit stel
de en gaf haar de laatste be
richten uit*Batavia. Daarna
las hij met langzame stem
de verklaring voor, die het
kabinet had ontworpen. Eén
zin moest hij herhalen. Daar
op sprak de Koningin: „Ik->
keur het goed."
Nederland was de eerste dei
bondgenooten van Amerika en
Engeland, die den Japanschen
handschoen opnam. Slechts
een paar uur nadat de eerste
bommen regenden op Pearl
Harbour nam onze minister
raad te Londen de belangrijke
beslissing ïapan den oorlog te
verklaren.
Professor Gerbrandy had in
middels telefonisch den gou
verneur-Generaal in Batavia
en dr. Loudon, den Nederland
schen gezant te Washington,
geraadpleegd. Jhr. Tjarda van
Starkenborgh Stachauwer be
aamde onmiddellijk het voor
stel, dat voor hen minister
raad zou worden gebracht en
gaf de verzekering, dat Neder
landsch Jndië tot het bittere
einde voor de vrijheid zou
vechten.
Minister van Kleffens ont
wierp een telegram, waarin
den Nederlandschen gezant te
Tokio werd opgedragen de
keizerlijke Japansche regee
ring mede te deelen, dat vol
gens besluit van de Neder
landsche regeering een staat
van oorlog tusschen Nederland
en Japan bestond!
Een van de vliegtuigen van
den Nederlandschen walvisch-
vaarder „Wilem Barendsz" is
Zaterdag in de Tafelbaai (Zuid-
Afrika) gestort, toen het eeö
oefenvhioht maakte.
Van de bemanning, die uit vier
koppen bestand, «zijn er 3 gered
en naar het ziekenhuis overge
bracht Een van «hen verkeert in
ernstigen toestand; de navigator
wordt vermist.
Men gelooft, dat hij om het
leven gekomen is.