Nieuw
ROMME ZIET TWEE LINGGADJATI'S
Blum formeert een socialistisch
kabinet
„Wij hebben aan de wereld
hoop gebracht"
Voor Alkmaar en omgeving nergens
Het eene verwerpelijkhet andere met
voorbehoud aanvaardbaar
Prof. Westra voor den
Raad van Cassatie
Smuts sprak te Athene
Zitting der Vereenigde Naties gesloten
HOOG BEZOEK IN
DE TWEEDE KAMER
Hoofdred.: H. N. Smits;
rayon_red.: Fr. Otten.
Dir.: E. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand: Inclusief Incasso
Advertentle.prljs: per
editie 13 ct. p. m.m.;
minimum f 2.50; in alle
edities 26 ct. p m.m.;
minimum 4.
Fam. ber. 20 ct. p m.m.
in alle edities 30 ct.
Noordliollandsch Daqblad
Buiten God. is t
DINSDAG 17 DECEMBER 1946
42® JAARGANG - NUMMER 11105
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat
42A - tel. 2046 (adm.);
2047 (redactie) K 2200
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4243 (K 2290 2 lijnen
DEN HELDER: West.
Straat 80 tel. K 2230 2383
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
QE TWEEDE KAMER is dan Maandagmiddag begonnen
met de beraadslaging over de door de Regeering in
de vergadering der Kamer van 10 December afgelegde
verklaring inzake de ontwerp- basis-overeenkomst van
Linggadjati. Alle ministers met uitzondering van Mr.
van Kleffens waren aanwezig; alle gereserveerde loges
waren bezet, o.m. hadden in de loge de leden der C.-G.
plaatsgenomen. De heer prof. mr. R o mm e (K.V.P.)
opende de rij der sprekers. Opmerkend, dat zelden in de
geschiedenis de Kamer voor een zoo belangrijke beslissing
heeft gestaan, verklaarde hij zich ten volle bewust te zijn
van de verantwoordelijkheid, welke op hem rust en hij
merkte op, dat hij nog zou kunnen aarzelen over een of
ander detail.
Tegenover de meening, dat
de riikseenheid op basis van
wederkeerige vrijwilligheid 'n
illusie is, stelde spr., dat de
rijkseenheid op basis van we
derkeerige vrijwilligheid een
ideaal is, dat menigeen een
utopie noemt, maar waarin hij
gelooft. Hij meent, dat dit
ideaal bereikbaar is en -met
rlle kracht er naar gestreefd
noet worden door bepaling
jnzer houding, omdat dit mede
tal beslissen over het al of
niet welslagen.
In den foreede schetst spr. de
roeping welke het Koninkrijk
vervuld heeft. De roeping blijft,
maar het is een andere, een zon.
der het primaat van Nederland.
Het is een roeping om in deze'
wereld een voorbeeld te stellen,
dat vruchtbaar is voor alle vol»
keren des Rijks; vruchtbaar aan
geestelijk welzijn, vruchtbaar
ook aan stoffelijk welzijn, een
voorbeeld, dat op de steeds te
laag mikkende wereld kan inwer»
ken. Het is een misdaad tegen de
wereld, dat wij het gegeven van
de historische verbondenheid der
volkeren van het «Koninkrijk niet
zouden benutten om een politieke
eenheid op te bouwen. WU zijn
aangewezen om ons gezamenlijk
voorbeeld aan de wereld te stel.
ïen, daarin hebben wy den band;
die ons allen bindt. De groote
Indonesische gedachte moet voe
ren tot een broederschap tus»
schen de beide volkeren.
Is het inzicht juist, dat de poli
tieke eenheid van de Indonesische
en Nederlandsche volken veilig stel
ling inhoudt van iedere nationale
vrijheid?
Het idee van het maximum bruik
bare ademt den geest van het oude:
Ik zjou wel meer willen; maar ik
moet hier g'enoeger.' mee nemen. Het
is een verfoeilijke geest; als deze
het Nederlandsche volk zou beheer,
schen.
De Koninklijke belofte
moet Ingelost.
De revolutie heeft ontzaggelijk
remmend gewerkt op de inlossing
van de Koninklijke belofte van 7 De
cember 1942. Voor ons volfc staat
vast, dat de Koninklijke belofte moet
worden ingelost. Maar na het einde
van den oorlog; brak ook uit de re
volutie, met het element van ille
galiteit. Wij hebben gekregen het
tijdvak waarin we gingen spreken
van steeds verder afglijden van onzen
weerstand tegen het feit van de re
volutie van de Republiek. wy moe-
en ons afvragen: kan 'en mag men
spreken van een afgiyden1 in het ver_
band van de Koninklijke rede? Een
spreken van verder afgiyden in dit
verband is z.i. niet waar als men be
denkt wat tot inlossing' van de Ko_
ninkiyke belofte is gedaan. Wy zuch
ten daar niet tegen; maar tegen het
illegale element dat ons hoog zit.
100 pet. merdeka is een
utopie.
Een passend gebruik moet
worden gen&akt van het feit; dat
we niet meer onder dwang staan.
In Indië beschikken we over
zooveel macht dafc we ons gezag
zouden kunnen herstellen,. Juist
in deze omstandigheid, nu we ook
anders zouden kunnen, wil spr.
tegen Indonesië zeggen: WU he.
geeren niet anders dan u in uw
nationalisme te zien groeien.
Maar hy voegt er bij: Bedenk ook
dat 100 pCt. Merdeka een .utopie is.
Dat bestaat evenmin voor eemg volk
buiten Europa ais voor eenig' volk in
Europa.
Sprekers doel is naar elkaar
toebuigen en niet van elkander
gaan. De practische weerslag is
aangegeven in de 7 December,
rede. De weg daarin aangegeven
is ook de weg van de KVP. De
Koninkiyke rede acht spr. ook
thans nog de juiste weg. De over.
eenkomst moet getoetst worden
aan de Koninkiyke rede.
Staat-srechteiyk noch staatkundig
heeft spr. te maken met de Commis
sie-Generaal zooals hy destijds heeft
verklaard. Nu moet htf tot de Re
geering zeggen dat hij zeer ernstig
bezwaar heeft tegen de wyze van pu
blicatie van Linggadjati. bezwaar te.
gen de publicatie in twee tempi.
Welke verdienste men aan^e over.
eenkomst wil toekennen; rB e t die
van duideiykheid.
Twee Linggadjati's
Er heeft zich een voorstelling ge
vormd van afscheiding, n u van Java
Madoera en Sumatra. Zoo hebben
zich meer onjuiste voorstellingen ge.
vormd, die het ware Linggadjati niet
zyn. Door de toelichting heeft men
pas een idee gekregen van wat er in
Linggadjati is gebeurd.
Er is beroering gewekt over
wat achteraf een fantoom bUJkt
te zijn. Welke afmeting die heeft
aangenomen is hieruit gebleken,
dat menschen uit het lood zijn ge.
slagen,fZooals een algemeen ge
acht oud-luitenant» generaal.
Spr. herinnert aan adressen van al
lerlei achtenswaardige lieden. Aan
manifesten waarin gewerkt wordt
met woorden als "plichtsverzaking".
Maar op het werkeiyke Lang'gadjati
klopt zoo'n manifest niet meer.
Die beroering ligt aan de wijze
van publicatie. Een ander gevolg Is
dat Ned—Indische ondernemingen
gevangen in foute voorstellen, maat.
regelen nemen ten schade van de
economie van het Koninkrijk als' ge.
heel.
Het ergste gevolg van deze
manier van publiceeren is, dat er
een hoop menschen zijn, die den
ken ,dat de toelichting van de
Commissie-Generaal en de ver
klaring alleen interpretaties zijn
en niet, dat het daarin vervatte is
getrokken uit de bindende notu
len en het overeengekomen zelf
is. Vervolgens komt spr. tot dat
gene, waartoe de regeering zich
wil binden. De formuleering acht
hij gelukkig,. Deze heeft priori
teit, d'an komt de Memorie der
C. G. en tenslotte komen de ze
ventien punten.
De Republiek moet deze drie
stukken kennen en in deze ver-4
houding aanvaarden. Het meest
simpele zou wezen als aan het
stuk bij de onderteekening wordt
gehecht de acte van toelichting
der C.G. en de verklaring der
regeering.
VERVOLG PAGINA
De procureur-generaal van den
Bijzonderen Raad van Cassatie,
Prof. Langemeijer. eischte na een
uitvoerig requisitoir tegen prof.
mr. Westra, ex-burgemeester van
's-Gravenhage, rekening hou
dende met den 63-jarigen leef
tijd van prof Westra, een gevan
genisstraf van 15 jaar. Het Bij
zonder Gerechtshof te 's-Graven
hage had verdachte tot -20 jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
Maarsohalk Jan Smuts, pre-,
mier van Zuid-Afrika, heeft op
een plein in het hart van Athene
de menigte toegesproken. Hij werd
lulde toegejuicht^ Smuts zeide,
diat verlies en vernietiging niet
het einde hebben beduid maar
'n stap vooruit zijn in de richting
van een toekomstig „groot Hel
las". In het raadhuis van Athene
heeft de burgemeester der stad
aan Smuts het eereburgerschap
aangeboden.
Leon Blum, de Franscbe
premier, heeft een uit louter
socialisten bestaand kabinet,
waarin hy zelf de portefeuille
van buitenlandsche zaken
waarneemt, geformeerd.
André le Troquer, voor den oor
log een op den voorgrond tredend
socialist, is minister van defensie.
Minister van financiën is André
Philip, lid van het eerste nationa
le Comité van Bevrijding en ook
tijdens het kabinet van De Gaulle
minister van financiën; Felix
De eerste zitting van de al-
gemeene vergadering van de
Vereenigde Volkeren, waar
van het eerste gedeelte te
Londen plaats vond en het
tweede te New York, is
Maandagmorgen te 5,45 g.m.t
besloten.
De secretaris-generaal Trygve
Lie, verklaarde in een slottoe
spraak: „Wij staan aan het be
gin van de vorming van een in
ternationaal -parlement oer
mensctoheid". Hij bracht hulde
aan den voorzitter, Paul Henri
Spaak voor de door hem gege
ven leiding. Een opmerking moge
ik maken, aldus zeide Spaak: „De
zitting duurde te lang. Ik geloof,
dat we van de leidende staatslie
den niet mogen verwachten, dat
zij zeven acht weken achter
een hier zullen blijven." Spaak
wees er op dat er „in deze ver
gadering nimmer sprake is ge
weest van eenig zoogenaamd
„bloc". De meerderheden voor en
tegen de voorstellen .wisselden
telkens." In een overzicht van het
door de vergadering verrichte
werk zeide Spaak verder, dat
bijzondere dank gebracht moest
worden aan de Sovjetrussische
delegatie. ?iie den moed had ge
had om de kwestie van de ont
wapening te berde te brengen.
Eveneens moest dank gebracht
worden aan de Brische en Ame-
rikaansche delegaties, die zoo
edelmoedig mede dezen weg wa
ren opgegaan. „Wij hebben aan
de wereld hoop gebracht. Wan
neer wij deze hoop tot werkelijk
heid kunnen brengen, zal de
menschheid waarlijk een nieuw
tijdperk zijn binnengetreden."
De algemeene vergadering*
werd voor onbepaalden tijd ver
daagd.
Duizenden Japansche ar
beiders hebben heden te Tokio
gedemonstreerd. Zij eischen
grootere rantsoenen, instelling
van een systeem van mini-
mumloonen en uitvoering van
een industrieel wederopbouw-
program.
Prof. Romme zet 't
standpunt der Ka
tholieke Volkspartij
uiteen tijdens de
debatten in de
T weede ««Kamer.
Gouin. voormalig voorzitter van de
nationale vergadering en later op
volger van De Gaulle als hoofd der
Fransche regeering, is minister
voor planning. Marius Moutet
blijft minister van overzeesche
gebiedsdeelen.
In Tiet nieuwe kabinet zitten ook
twee leden van het door generaal
De Gaulle gevormde Comité van
Nationale Bevrijding, t.w. Robert
Lacoste en André Philip, beiden
leiders uit de verzetsbeweging.
Robert Lacost, de nieuwe minis
ter voor industrieele productie was
minister van productie in het Co
mité van Nationale Bevrijding en
behield dezelfde functie in de
voorloopige regeering van De
Gaulle van Sept. 1944.
André Philip, voormalig hoog
leeraar aan de Universiteit van
Lyon, was commissaris voor bin-
nenlandsche zaken en arbeid in
het Nationale Comité en later mi
nister van staat. In Gouin's regee
ring was hij minister van finan
ciën.
Blum over de kabinets
formatie
Na de lijst met nieuwe ministers
te hebben bekend gemaakt zeide
de Fransche premier Blum giste
renavond: „Ik heb tot iederen
prijs een kabinet gevormd omdat
het verlengen van de crisis een
gevaar zou hebben beteekend voor
onze republikeinsche instellingen.
De constitutioneele periode
van deze regeering zal binnen
vijf weken z«n afgeloopen,
maar ik hoop dat zelfs in de
zen korten ttfd wij in staat
zullen zjjn iets te verrichten
dat de natie nieuwe geest
kracht geeft."
„Het zal noodzakelijk zijn con
stitutioneele organen in te stellen.
Wij moeten het land doen weten
dat nu een parlementair bewind
onderweg is. Het is noodig het
volk tot iederen prijs het ver
trouwen terug te geven: in zich
zelf, in hun Instellingen, hun geld
en hun toekomst."
De zitting der Tweede Ka
mer werd Maandag o.m. bij
gewoond door den heer Ab-
doelkadir Widjojo Atmodjo,
een der adviseurs van den
heer van Mook, mr. dr. 3.
Donner, president van den
Hoogen Raad, den -.heer Lo-
vink, oud-gezant van Neder
land te Tsjoengking, den
oud-minister van Koloniën,
den heer Ch. J. I. M. JVelter,
de Nederlandsche Ambassa
deur te Parijs Jhir. mr. A. W.
L. Tjarda van Starkenborg
Stachouwer, oud-gouverneur-
generaal, woonde een ge
deelte der zitting bij.