ANTIREVOLUTIONNAIRE
TEGENSTANDERS
NA DE RAMP TE SCHAGEN
6
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
De organisatie faalde
Brandweren van buiten
deden de kansen keeren
De koudste plaats ter
wereld
Fel betoog
van Mr. Vonk
Koeien en varkens
omgekomen bij
boerderijbrand
Communistische partij
feliciteert Sjahrir
Dreigende staking in de
Antwerpsche haven
DINSDAG 17 DECEMBER 1946
Het eerste morgengrauwen
van den ijskouden Maandag
morgen zag een troostelooze
ravage op de Laagzijde en uit
gebrande en geblakerde kar
kassen aan de Markt die üdor
de bevroren watermassa's in
fantastische ijspaleizen wa
ren herschapen.
De snerpende vrieswind trok on
gehinderd door de geopende ruim.-
ten, waar 24 uur geleden nog
menschen woonden in gezellige
welingerichte vertrekken achter
vriendelijk met bloempotten en
groen afgezette vensters een toon-
oeeld van huiselijkheid vormden.
Holle gapende gaten, verkoold
hout, massa's verwrongen ijzer
werk en buizen was alles wat van
het trotsche danspaleis en de aain-
grenzende middenstandsbedrijven
was overgebleven.
De heer Simons veegde de
grootste rommel uit het wrak dat
zijn winkel was. De timmerman
was bezig het restant van vitrines
en kasten weg te sloopen. Evenals
alle andere getroffenen was hij
verzekerd, maar ook evenals alle
anderen veel te laag voor den hui-
digen tijd.
Leo Schenk verhaalde de ter-
schrikkingen van den gepasseer-
den nacht. Hij en zijn vader, thans
een gebroken man, bezaten niet
meer dan de kleeren die zij aan
hadden. Sprekende over de schade
zei hij: Alles is weg, alles, vader
is één brok wanhoop; wat de ver
zekering kan opleveren is een
druppel op een gloeiende plaat; en
het mag dan 5 of 6 jaar duren, dat
zal de tijd leeren, maar we bou
wen straks een nieuw en beter
Noordhollandsch Koffiehuis, dat
staat vast.
Bevend van kou stond J. Swart
naar het restant van zijn manufac-
turenbedrijf op te zien. Met een
brok in de keel vertelde hij, hoe
de kinderen nog juist aan de
vuurzee waren ontsnapt.
Het was bijna 10 uur toen hij
meende brandlucht te ruiken,
doch kon niets ontdekken. Later
ging het meisje naar de keuken en
merkte daar hetzelfde. Toen op
onderzoek uitgaande, ontwaarde
hij op enkele meters afstand een
vreeselijke vuurzee achter in de
zijzaal van Schenk, waar nog lus
tig gedanst werd. Tesamen met
burgemeester Wognum wist hij 't
Koffiehuis in allerijl te laten ont
ruimen.
Was het plafond eerder omlaag
gekomen geen der feestgangers
zou zijn ontsnapt.
Ook in den „Gouden Engel"
heerschte een ontstellende ravage.
De achterste kamers van de 1ste
verdieping en het achterste dak
gedeelte brandden finaal weg.
Zoowel de kamers boven aan de
straatzijde, als alle vertrekken be
neden bleven, zij het met een ont
zaggelijke waterschade, behouden.
Enkele hotelgasten, die ook in
allerijl moesten vluchten waren
thans bezig hun eigendommen,
welke her en. der verspreiden di
verse gebouwen lagen, op te spo-'
ren.
„De Wildernis" van C. Kaper,
was een totaal leeggebrand ijspa
leis. Wanneer we de zoo goed als
doorgebrande daksparren zien,
komt het ons onbegrijpelijk voor,
dat daar brandweerlieden op ston
den te spuiten, en toch we hebben
het zelf gezien.
Toen het 3 uur was en de brand
zienderoogen minderde, ging de
heer Huiberts met zijn vrouw en
zoontje naar kennissen om daar
de rest van den nacht door te
brengen. Zelfs de brandweercom.
mandant van (fe eenigst overge
bleven spuit beoordeelde de zaak
zoo vol vertrouwen, dat hij den
heer Huiberts adviseerde de deu
ren te sluiten.
Wie schetst echter den schnk en
ontsteltenis toen te plm. half 5 de
vlammen fel uit de daken van de
Roode Leeuw sloegen. Hier moest
snel worden ingegrepen. Te plm.
kwart over 5 was men hier toen
den brand meester, al was toen
vrijwel de geheele bovenverdie.
ping uitgebrand.
De leiding
Het onderdeel „leiding*' is
een apart hoofdstak gewor
den, aangezien het er aan
vankelijk uitzag, alsof er
geen leiding was.
Waar was de man die doel
bewust de touwtjes in handen
nam, toen de groote catastrophe
dreigde?
De politie had de handen vol
met de massa kijklusligen, waar
tussdhen de opgeschoten jongens
zich van hun slechtsten kant
lieten kennen. Er werden rake
klappen uitgedeeld en dat was
noodig.
Waar was b.v. de leiding bij
het ontruimen van het centraal
distributiekantoor? Men kan
over veel van inzicht verschil,
len, doch niet over de wijze
waarop dit is geschied.
Ook de leiding bij de brand
weer had anders kunnen
zijn. Het was frappant.
Toen de heer Ringers met 2
prima spuiten uit Alkmaar
arriveerde en gezwind de
leiding overnam, toen begon
alles beier te marcheeren.
Men wist waar men aan toe
was en wat er gedaan moest
- worden. Naast materiaal
moet er leiding zijn, kundig
en doelbewust.
De Schager Brandweer
Inderdaad, critiek is gemak
kelijk, maar was er niet een
beetje aanleiding voor critiek?
Waarom was de eigen brand
weer zoo laat ter plaatse? Het
inderlijd zoo hoog geroemde
alarmsysteem is toch waarschijn,
lijk niet „dht".
En toen de spuit ter plaatse
was, waarom duurde het zoo
lang eer er water kwam?
Onze fotograaf
maakt« tijdens de
groote brand te
Schagen ver.
schillende opna.
men. De hier.
naast gepubli.
ceerde geeft 'n
goed beeld van
de verwoesting,
die bet razende
vuur tn enkele
uren kon aan.
richten.
De nieuwe brandspuit, lag 't
daaraan? Dat is iets wat niet
direct voor de hand ligl, want
toen zij eenmaal goed draaide,
was er geen hapering meer Ie
bespeuren.
We gelooven niet, dat de ge
meenteraad' zoo unaniemgezegd
zou hebben: er is genoeg voor
de brandweer uitgegeven, als
men alles voorzien had.
Het zal niet te veel voorspeld
zijn aan te nemen, dat de raad
niet minder, doch integendeel,
meer uitgaven zal moeten goed
keuren.
De hulp van buiten
De wijze waarop de brand
weren uit omliggende plaat
sen assistentie verleend heb.
ben, kan niet anders dan
onze grootste dankbaarheid
wegdragen.
Den Helder verscheen met 2
spuiten en een ladderwagen,
Alkmaar met 2 spuiten, Zijpe,
Callanlsoog en Barsingerhorn
elk met een spuit. Op een ge
geven moment bestreden 15
stralen het vuur krachtdadig en
daaraan is het behoud van de
reeds als verloren gewaande
panden op den -hoek Laagzij de-
Markt wel te danken.
Toen de nieuwe eigen spuit
eenmaal liep, hebben de Scha
ger manschappen ook gewerkt
voor wat ze waard waren. Geen
post was -hen te gevaarlijk en
geen karwei te zwaar. Boven
dien hebben ze den geheelen
nacht en den Maandagmorgen
aan één stuk doorgespoien en
het lastige nablusschingswerk
zondter verdere assistentie tot
een goed einde gebracht. Eere
wien eere toekomt.
Rondom den onheilshoek
De fantastische vonkenregen,
tengevolge van het vele ver
brandende riet en ander licht
brandbaar materiaal, was van
een ongekende hevigheid en
deed alle bewoners van het om
liggende gebied tot den Loet toe
naar de Haken rennen en daar,
gewapend met op de waterlei
ding gekoppelde .tuinslangen,
emmers zand en ander verdedi
gingsmateriaal, post vatten. En
zij verlieten die posten niet voor
hel gevaar bezworen was. Ook
op de kruising naar de Loet had j
een brandweerman met een op
de waterleiding gekoppelde
slang post gevat, om bij het ge
ringste teeken van gevaar in te
grijpen.
Het was een nacht vol ver
schrikking en ellende.
Laten wij ons overzicht be
sluiten met de bede, dal Scha
gen gespaard moge blijven voor
meerdere rampen, waar er nu
reeds 3 in korten tijd onze
plaats teisterden.
De koudste plaats ter wereld is
thans Kolyma Taiga bij de ne
derzetting Oimekon aan de ri
vier Indigirka in Noord-Siberië,
waar men een temperatuur ge
registreerd heeft van 70,2 gra
den onder nul.
De anti-revolutionnaire woord-*
voerder, 'de heer Bruins Slot be
toogde, dat als de overeenkomst
niet geheel bevat wat men wil
overeenkomen, de regeering haar
niet moet onderteekenen. Men
ontkomt met politieke verklarin
gen niet aan den juridischen kant
eener overeenkomst. Memorie van
Toelichting en Regeeringsverkla-
ring hebben naar sprekers inzicht
geen rechtsgeldighffld. De C. G.,
het gezag der republiek op geheel
Java, Sumatra en Madoera erken
nende, heeft meer gedaan dan een
realiteit erkend, namelijk een ju
ridische pretentie.
De juridische formatie, die men
heeft gemaakt, is zelfmoord. De
erkenning van het gezag der repu
bliek moet als een erkenning „de
jure" worden gezien. ïn de' ont
worpen overeenkomst is van het
gezag der Kroon geen sprake. Er
is slechts rede van behartiging
van gemeenschappelijke belangen.
Er is ook geen sprake van de vor
ming van één staat, maar van
twee staten, die samenwerken.
In de overeenkomst is goed
vastgelegd, dat het oude Konink
rijk verdwijnt en de republiek
krijgt erkenning van haar gezag
over drie eilanden.
Nu wordt' in de memorie gespro
ken over het oppergezag der
Kroon, maar in de ontwerpover
eenkomst staat er geen woord
over.
Het huis van Linggadjati, tegen
zichzelf verdeeld, is naar sprekers
overtuiging niet aanvaardbaar.
De heer Vonk (PvdV.) betreur
de dat wat er met de ontwerp
overeenkomst gebeurt of is ge
beurd, strafbaar is. Althans is er
gegrond vermoeden van strafbaar
heid; de C. G. heeft onderhande
lingen gevoerd, waardoor de
staatkundige verhoudingen zooda
nig worden dat Nederlandsch-]
Indië buiten het Koninkrijk wordt
geplaatst.
Ten aanzien van denC,uitenant-*
Vermoedelijk doordat kinderen
met vuur speelden ontstond Za
terdag brand in de groote boer
derij van den heer P. Bouw-
knegt te Nijeveen (bij Meppel).
Ondanks het feit, dat de brand
weer spoedig ter plaatse was,
kon men niet verhinderen, dat
20 koeien en een groot aantal
varkens in de vlammen omkwa
men. Ook de oogst en verschil
lende landbouwgereedschappen
gingen verloren. Slechts 't huis
raad kon gered' worden.
Gouverneur-Generaal ging spr.
nqg nader in op wetsschending,
welke hem ten laste gelegd zou
kunnen worden. Strafrechterlijke
vervolging achtte hij echter thans
en in het belang van het land niet
noodig en niet nuttig!
De heer Vonk verklaarde zich
tenslotte tegen de ontwerp-over-
eenkomst. Z. i. wordt door het
voorstel-Welter de zaak in de
juiste banen teruggebracht, in den
geest van getrouwheid aan den
eed op de grondwet.
De heer Meyerink (A.R.) meen
de dat de project-overeenkomst
niet aanvaard kan ..worden als
grondslag voor de nieuwe organi
satie binnen het Koninkrijk en be
pleitte de wenscheiijkheid van een
positief tegemoettreden der Indo
nesische volkeren om o.m. door het
wegnemen van remmende bindin
gen de voorwaarden te scheppen
voor een nieuw bestaan op hooger
niveau.
Het Republikeinsche Nieuws
blad van 7 Dec. publiceert een
brief van de Nederlandsche
Communistische Partij aan Sjah
rir waarin de Communistische
Partij Sjahrir gelukwenscht met
het bereiken van de ontwerp
overeenkomst van Linggadjati.
De brief zegt verder, dat van de
ze ontwerpovereenkomst naar de
volledige onafhankelijkheid zoo
welen politiek als in economisch
opzoht nog een lange weg moet
worden afgelegd. „Hardnekkige
tegenstand zal moeten worden
overwonnen, want het koloniale
imperialisme is niet ontwapend.
De krachten van het Indonesische
volk zijn echter groot en zij zul
len steeds grooter worden". De
brief eindigt met de woorden:
„In de moeilijke tijden, die onge
twijfeld nog komen zullen, zeg
gen wij de regeering van de Re
publiek Indonesië van harte
steun toe."
In de haven van Antwerpen,
waar reeds Vrijdag enkele hon
derden havenarbeiders weiger
den het werk, dat hun door het
werfbureau werd opgedragen, uit
te voeren, dreigt thans een ge
schil van grooter omvang ,te
ontstaan. Zaterdag kon men ge
durende den .geheelen dag geen
arbeiders vinden voor het laden
en lossen van steenkool.
De oorzaak van het geschil zou
liggen in het verschil tussohen 't
•bedrag, dat onder de huidige
omstandigheden in geval van
werkloosheid aan havenarbeiders
wordt uitgekeerd en het bedrag
van het arbeidsloon.
Namens de Nederlandsche regeering zijn door den minister
van Oorlog, luit.-kol. A. H. J. L. Fievez, aan een aantal En-
gelsche militairen, die zich bij de bevrijding van ons land
verdienstelijk hebben gemaakt,onderscheidingen uitgereikt.
De plechtigheid vond plaats in de Ridderzaal te den Haag.
