Nieuw
r
Katholieke Volkspartij en Partij van den Arbeid
gezamenlijk achter 't accoord van Linggadjati
Voor Alkmaar en omgeving
Drie moties in de Tweede Kamer
PARLEMENTAIRE
COMMISSIE NAAR
WEST-I NDIe
(2aalsle nieuws
Radiostation
Buitenzorg bezet
Door Ned. troepen
Feestelijkheden
in Noordholland
J
DE BESLISSING
VALT VANDAAG
Handelsaccoord
afgesloten
Tusschen Nederland en
Noorwegen
Hoofdred.: H. N. Smits;
rayon.red.: Fr. Otten.
Dir.: E. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; f 1.20 per
maand; Inclusief incasso
AdveTtentie.prijs: per
editie 13 ct. p m.m.;
minimum f 2.50; in alle
edities 26 ct. p m.m.;
minimum f 4.
Fam. ber 20 ct. p m m.
in alle edities 30 ct.
Noordhollandsch Daqblad
Buiten God is
nergens veilig
(Vondel)
VRIJDAG 20 DECEMBER 1946
42e JAARGANG - NUMMER 11108
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat
42A tel. 2046 (adm.);
2047 (redactie) K 2200
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4243 (K 2290 2 lijnen
DEN HELDER: West.
Straat 80 tel K 2230 2383
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
CLDERS IN DIT NUMMER treft men aan het verslag van
de rede van minister Jonkman. Hier volgt een en ander
uit de replieken. Er zijn eerst eenige mindere goden aan het
woord geweest. Bij de eerste sprekers was ook prof. Logemann
die nog eens stipuleerde, dat de overeenkomst de beide par
tijen in goede trouw bindt. Hij noemde de feitelijke erkenning
van de republiek een voorloopige. Veel en diepgaand overleg
met de Staten-Generaal is gewenscht. De P.v.d.A. stelt zich
vierkant achter het gevoerde beleid. Verschillende sprekers,
als de heeren Vonk en Bruins Slot, handhaafden hun bezwa
ren. De grootste belangstelling ging uit naar de repliek van
prof. Romme, die verklaarde, in het parlement veel eenstem
migheid te hebben aangetroffen op bepaalde punten.
Groot nog geconstateerd, dat de
minister verklaard had, dat in de
overeenkomst deelrepubliek vol
waardig als wederpartij wordt er
kend, daar is z.i. geen ruimte voor
misverstand. De oppositie gaf ver
der in verschillende toonaarden te
kennen, dat de Regeering was
overgegaan tot een psychologische"
staatkunde. Daardoor weet men
nooit, waaraan men toe is, meende
de heer Tilanus. Zoowel hij als de
heer Bruins Slot bestreden de re
de van den heer van Walsum, een
C.H. man, die tot de Partij van
den Arbeid, is toegetreden en be
streden had) dat handhaving van
de Rijkseenheid speciaal eisch van
christelijk beleid 2>ou zijn. De heer
Tilanus kan de motie van Rom-
mev. d. Goes niet steunen, hij
voelt hier een botsing van begin
selen. Ook hij ziet echter naar de
toekomst!
.De heer Schouten hield vol,
dat de Regeering' ten onrechte
was afgeweken van de wet op
de Commissie-Generaal. Dit is
z.i ook zonder noodzaak ge
beurd, want argumenten zijn
er niet voor gehoord. Hü vindt
de wijze van werken van de
Regeering hoogst afkeurens
waardig.
Hij diende tenslotte zijn elders
vermelde motie in, die gesteund
wordt door de PvdV, de CH en ds.
Zandt! De heer Joekes ontkende
nog eens, dat de republiek van
Japansch maaksel is, al zal nie
mand ontkennen, dat er.„sti-
muleerende Japansche invloed" is
geweest.
Minister Jonkman had het laat.
ste woord. Hij ontkende, dal de
Regeering het parlement in den
mist laat. Het recht van afschei
ding uit de Ver. Staten van In
donesië bestaat theoretisch, het is
10 Februari door de Regeering er
kend. Na 1 Januari 1949 zal de
Nederlandsche invloed in de V.S.
van Indonesië verdwenen zijn,
De taak „op-kort-zicht" aldus
verder prof. Romme, betreft de
noodzakelijkheid, dat alle slacht
offers van de gebeurtenissen van
Indonesië uit hun toestand van el
lende worden verlost. Aan die
slachtoffers en hun familie zou spr.
willen zeggen: begrijpt dat we ook
hart hebben voor de noodzaak dat
gij in vrijheid moet kunnen leven
en dat de Kamer en de Regeering
zich daarvan bewust zijn. Het lijkt
spr. nuttig een uitspraak der Ka
mer uit te lokken opdat die over
tuiging duidelijk moge klinken.
Spr. diende daartoe de elders ver
melde motie in.
By de beoordeeling van ,de
vraag of de regeering moet
worden toegelaten tot bet
aangaan van het werkeiyke
Lingadjati hreft spr. overeen
stemming op arie punten ge
constateerd en wel het uit
gangspunt in de rede van 7
December. Overeenstemming
is er ook over de wenschelijk-
heid, dat de Ryksconferentie
een belangrijke taak in den
opbouw wordt toegekend en
algemeene overeenstemming
is er hierover dat er een groot
verschil bestaat tusschen de
voorstelling die by velen be
staat over Linggadjati en het
werkeiyke Lingadjati.
Dat het gaat over het werkelijke
Linggadjati staat wel vast. Met
dat werkelijke Linggadjati gaat
Romme accoord. De verhouding
van het politieke accoord en de
economische financieele aange
legenheden is zoo, dat bij onover-
komenlijke moeilijkheden het ac
coord niet bindt. Spr. is het daar
mee eens. Ten aanzien van den
stand der machtsmiddelen is spr.
bevredigd door de mededeelingen
der regeering. De regeering is
duidelijk geweest ten aanzien van
de periode van 1 Jan. 1949. Vol
daan is hij ook over het antwoord
over het uitscheiden uit de Ver-
eenigde Staten. De vroeger be
staande rechtsorde in Indonesië is
gebroken, maar in de rechtsorde is
geen wijziging gekomen.
Voor herstel in de breuk zijn
drie middejen mogeiyk: een
revolutionnaire methode, een
anti-rcvolutionnaire methode
en een niet-revolutionnaire
methode, die de normen van
het algemeen belang aanzegt.
Met de laatste methode kon
de heer Romme zich vereeni
gen. Sprekende namens de
grootst mogeiyke meerderheid
van zijn fractie zegt spr., dat
zy de regeering toelaat tot het
aangaan van wat de regeering
als het werkelijke Linggadjati
aangeeft. Tenslotte diende hü
een, mede door den heer van
der Goes van Naters onder-
teekende motie daartoe in.
Tevoren had de communist de
De parlementaire commissie,
welke naar West-Indië zal wor
den afgevaardigd', zal bestaan uit
de Tweede Kamerleden: Dr. Seb
Bierema( PvdV), H. Meijerink
(a.r.), G. Wagenaar (cpn)„ prof.
Logeman (PvdA) en uit de Eer
ste Kamerleden mr. Kropman (K
VP) en prof. J. de Zwaan (c.h.)
De commissie heeft tot haar
voorzitter benoemd mr. Krop
man, en tot haar secretaris mr.
M. F. F. A. de Neree tot Bab-
berich, commies-griffier van
de Tweede Kamer. De com
missie heeft het plan in de 2e
week van Januari te vertrek
ken.
CR IS TOCH NOG, ondanks de
meeningsverschillen op be-
langri'ke punten in de Tweede
Kamer gisteren eenstemmigheid
geweest in een belangrijke zaak:
die der geïnterneerden en de an
dere slachtoffers van de gebeur
tenissen in Indië.
Het mag een waarlijk-nationale
motie genoemd worden, welke
prof. mr. Romme in zijn rephek-
rede kon indienen, mede namens
de andere fracties, met uitzonde
ring van.... de communisten; de
ze motie luidde als volgt, en zij
mag, in al haar kortheid, veelzeg
gend worden genoemd:
„De Kamer, van oordeel, dat de
„vrijheid en de veiligheid der
„slachtoffers van de gebeurte
nissen in Indonesië en der ge
ïnterneerden thans in ieder
„geval behoort te worden ver
zekerd; gaat over tot de orde
„van den dag."
maar hij zal op andere wijze toch
tot uiting kunnen komen.
Met de eerste motie-Romme
stemt de regeering uiteraard in;
de tweede motie-Romme geeft de
Regeering steun, waarvoor zij er
kentelijk is. Beide moties zijn de
regeering welkom.
De bindende notulen zyn ver
werkt in de memorie van de
C. G., maar mocht er ten deze
iets zijn verzuimd, dan kan
dat nog worden hersteld.
De motie-Schouten heeft iets
aantrekkelijks voor de regeering,
maar een bezwaar is dat er een
strekking in ligt welke voor de re.
geering moeilijk aanvaardbaar is.
De beraadslaging wordt geslo
ten. Besloten wordt de stemming
over de moties Vrijdag direct na
de pauze te doen houden.
De voorzitter schorst te half 2
de vergadering tot Vrijdag (heden)
morgen elf uur.
De staking in de Antwerpensche
haven die eerst luwde, breidt zich
weer uit. De Eerste Kamer
heeft de verbetering in de uitkee-
ring volgens de Kinderbijslagwet
aangenomen. Een handelsover
eenkomst tusschen Nederland en
Noorwegen treedt 1 Januari 1947
in werking.
Volgens het Fransche persbu
reau A.F.P. is te Buitenzorg een
complot ontdekt om het bestand te
sabotteeren.
Een Agence France Presse-
bericht meldt, dat volgens een
Nederl. militairen woordvoer
der het republikeinsche radio
station te Buitenzorg is bezet
door Nederlandsche troepen,
wegens het verspreiden van
berichten, welke in strijd zijn
met den geest van het be
stand. Het personeel van het
radiostation is ondervraagd.
Ook is bekend gemaakt, dat
42 terroristen bij zuiverings
acties ten Zuidwesten van
Limboeng zijn gedood.
r*ISTEREN was er feest
in het gewest op
twee plaatsen. De Spoor
wegen hielden 'n proef
rit op den vigiliedag van
de opening der electri-
sche verbinding tusschen
Alkmaar en Amsterdam,
welke heden plaats had;
in Alkmaar herdacht het
Hoogheemraadschap
Noordholl. Noorderkwar
tier zijn 25-jarig bestaan.
Van beide gebeurtenis
sen vindt men uitvoerige
verslagen op pag. 6.
Engeland's eerste „Vliegende Vleugel" met straalaandrijving,
de Armstrong-Whitworth A.W. 52, zal binnenkort proefvluch
ten maken. Het vliegtuig, dat twee zitplaatsen heeft, is uitge
rust met twee fiolls-Royce Derwent turbo machines voor
straalaandrijving en heeft een vleugelbreedte van ongeveer
27 meter. Het toestel doet zijn naam eer aan, daar het, met
uitzondering van de roeren aan de vleugelpunten, uitbouw van
het windscherm en uitsteeksels aan den onderkant, geheel uit
een vleugel bestaat. Experts voorspellen dit type vliegtuig een
groote toekomst. Fox P.
het debat over
accoord van
zeggen, dat
de zaak in kannen en kruiken
is. Elders in dit nummer leest)
men de redevoering, welke mi
nister Jonkman in eerste in
stantie hield om de sprekers te
beantwoorden.
De minister heeft betoogd, dat
wie naar de toekomst ziet, voor
stander van de overeenkomst is.
Er blijft ruimte voor een Ronde
tafelconferentie. Het basis-ac-
coord is een afspraak om een
definitieve afspraak te maken.
De arbitrage kan nader geregeld
worden. De bindende notulen
moeten niet overgelegd worden.
Er is gezocht naar vrijheid in
groolere eenheid. Het gaat om
een nieuwe staatsinrichting, met
vrijheid voor de onderdealen.
Er zou dan hedenmiddag
na de pauze gestemd wor.
den over een drietal moties. De
eerste is van den heer Romme,
en wordt door.... alle bonafide
partijen gesteund: zij spreekt
uit, dat vrijheid en veiligheid
van de geïnterneerden en van
de oorlogsslachtoffers verzekerd
moeten zijn. Een waarlijk natio-
nale motie! De tweede stelt de
Koninklijke rede van 7 Decern,
ber toch nog weer als uitgangs
punt van de toekomstige rege
ling op den voorgrond en legt
sterk den nadrukop de duur
zaamheid van het samengaan
tusschen Nederland en Indone
sië, terwijl zij eveneens het hou.
den van de Rijksconferentie als
noodzakelijk aanhoudt. Deze mo
tie, die van de K.V.P. en van de
Partij van den Arbeid is, moet
natuurlijk óok als een compro
mis worden gezien. Voorname
punten van de verlangens van
de K.V.P, vinden wij er in te
rug. De P.v.d.A, heeft daarmede
genoegen genomen, waartegen
over, na onzen eersten indruk,
de heer Romme niet meer nader
dieper is ingegaan op de kwes.
tie van de preciese omschrijving
van wat nu eigenlijk de erken
ning van de republiek inhoudt.
Minister Jonkman gaal met de
eerste motie accoord, de tweede
aanvaardt hij als een steun voor
het standpunt van de regeering.
De derde motie is van de oppo.
sitie, van Schouten c.s. dus, en
zij stelt het ondeelbare Konink
rijk op den voorgrond, willende
wel over veranderingen praten,
maar dan alleen op de Rijks
conferentie. De minister ver
klaarde aanvankelijk, dat de
motie voor hem wel eenige aan
trekkelijkheid hadmaar
voegde er onmiddellijk aan toe,
dat hij ze todh, niet aanvaarden
kon! Zoo zal dan vanmiddag de
beslissing vallen, moge zij strek
ken tot heil van Indië en Ne
derland tezamen!
Nadat van 9 tot 17 December
te Oslo onderhandelingen zfo'n
gevoerd tusschen delegaties
van beide landen is een han
delsovereenkomst tot stand
gekomen tusscben Noorwegen
en Nederland, die het han
delsverkeer regelt voor hét
jaar 1947.
