DEN HELDER IN 1946
Nieuw Noordhollondsch Dagblad
7
Fundamenten van herstel
lestations
andsch
uws
BEKEND INDUSTRIEEL
GEARRESTEERD
Alkmaarsche P. R. A.
gelast' nader onderzoek
STERKE WROK TEGEN
„WILLEM BAREN DSZ-
EXPEDITIE"
DE KINDERBIJSLAG
WEST EUROPA
IN NEVELEN GEHULD
Mist veroorzaakte
verkeersstremmingen
JEMBER 1946
.ANDAG 30 DECEMBER 1946
Europa bijna
de twee-moto-
'enezuela, met
or middel van
in de geschie-
j den Oceaan
ameraman) en
rostbarö came-
n worden.
otercontrolestation
llap van den heer
ze haalde aan dat;
eden en Denemar_
ook hier het bo.
miform werd ge_
had mén *hier een
halte. Gelijke tred
boeteselsel hou.
|rtredingen' het be_
|zou zijn in haar
ducenten moesten
lam van het pro_
ïoog houden. Van
len was bericht
n binnengekomen,
edvoeg op heden
zuivelfabrieken; 30
74 handelaren en
>er. Van deze 150
ok aangesloten bij
erdam n.l. ^42 zui_
melkinrichtingen,
an den .heer Hof.
rding" welke melk_
;n aangeslo'en- zijn
i mededeeling ge_
inrichtingen waren
ddeld als minimum
i. Ieder jaar wordt
rzocht en de in_
en deze capaciteit
icht zich aan te
de ZKB.
tot het nazien van
'46 en begrooting
hier benoemd de
■k Nieuw Leven te
nrichting Velsen te
L. M. Koopman te
jaarverslag ver_
en van het Gooi
boterwikkel had
ooi afgevaardigde
door te vertellen;
z.g. gedropte mar.
e uit elkaar bene_
en als noodmaat.
ander toen gedaan,
ze kwes'ie opgelost
zal de verkoop
met het nieuwe
rijgegeven. De
ijzen blijven ge-
aankoop van
alië in Amerika
angevraagd van
|S en daarnaast
17 mill, dollar
coop van katoen,
n staan los van
ing van 100 mill,
aoeve van den
it ministers heb-
net Josjida in
n. Men neemt
iet niéuwe jaar
abinet zal af-
A AN HET BINDE van het
jaar 1946 is de eerste
vraag die zich aan ons op-
Iringt: in hoeverre heeft Den
elder zich hersteld van de
agen die ze in de vijf oorlogs
jaren heeft moeten incassee-
fen? Want het moge waar zijn
pat we anderhalf jaar hebben
unnen werken aan de herle-
ing van de Heldersche ge-
eenschap, het werk dat
oest worden verricht was
;oo veelomvattend en eischte
oozeer de aandacht van be
tuur en burgerij, dat de ge
telde vraag allesoverheer-
chend is. Het antwoord kan
;oor eenieder worden gege-
en. Want allen hebben we in
et afgeloopen jaar kunnen
constateeren dat er vorderin
gen zijn gemaakt op elk ter
rein. Nóg is het niet zoover,
dat een vergelijking met den
vooroorlogschen tijd in het
voordeel van 1946 kan uitval
len. Maar het Heldersche ge
meenschapsleven werd bouw
rijp gemaakt, de fundeering
werd gelegd, waarop de solide
bouwwerken van het gods
dienstig, sociaal, cultureel en
maatschappelijk leven zuilen
worden opgetrokken. Wat in
het afgeloopen jaar werd ver
richt^ geeft ons gegrond opti
misme voor de toekomst.
Het aanzien van onze stad is
nog weinig veranderd, sinds
de vrede een einde maakte aan
den tijd van afbraak en ver
nieling. Maar we mogen den
vooruitgang niet afmeten aan
wat uiterlijk is te zien. Het
puin is grootendeels verdwe
nen en den bodem waarop de
afgebroken stadswijken heb
ben gestaan, ligt braak om te
worden bebouwd volgens de
plannen die zijn opgemaakt.
Het is zeker dat het volgend
jaar een begin zal worden ge
maakt met de werkzaamheden
die de stad een volkomen ver
anderd beeld zullen geven. De
wederopbouwplannen staan
nog altijd in het middelpunt
van de. belangstelling en ieder
ingezetene zal het toejuichen,
wanneer aan de uitvoering er
van gevolg zal worden gege
ven. Vooral de duizenden Hel-
derschen, die wegens het te
kort aan woningen noodge
dwongen in. den vreemde moe
ten vertoeven, zien met ver
langen uit naar het oogenblik
dat ook zij in hun vertrouwde
omgeving kunnen terugkeeren.
En wanneer dat eenmaal het
geval zal zijn en zij komen in
een stad, die schooner is ge
worden dan zij ooit is geweest,
1946 IN VOGELVLUCHT
Wanneer we in chronologi
sche volgorde de belangrijk
ste gebeurtenissen van het af
geloopen jaar zij het in vo
gelvlucht willen relevee-
ren, gaan we met onze herin
neringen allereerst terug naar
den 12en Januari, toen de
Huisduiner Wild-West geschie
denis de heele stad in rep en
roer bracht. Uit het voorma
lige weeshuis aan den Tuin-
tjesweg werden N.S.B.-goede-
ren weggehaald, waarbij de
bewakers met revolvers wer
den bedreigd. Leden van de
gezagstroepen hadden hierin
de hand, naar later is geble
ken. Een heel wat prettiger
sensatie werd de gemeente
eenige dagen later bereid, toen
door het Roode Kruis jam werd
uitgedeeld waarbij de buurt
verenigingen werden inge
schakeld. De eerste van een
serie extra'tjes, waarvan Den
Helder heeft geprofiteerd. Het
Hoofd van het Amerikaansche
Roode Kruis, mr. Gilbin, over
tuigde zich op 2 Februari per
soonlijk van den goeden gang
van zaken bij de uitreiking der
levensmiddelen.
E enlange stoet bewoog zich
op den 6 enMei des avonds
door de straten, om zwijgend
en ingetogen de gevallenen
voor de vrijheid der volken te
gedenken. Den volgenden mor
gen had in de hall van het
raadhuis een indrukwekkende
plechtigheid plaats, toen de ge
denkplaat werd onthuld, waar
op de namen staan gegrift van
de Heldersche slachtoffers in
den verzetsstrijd. De vreugde
om de bevrijding, die een jaar
tevoren werd verkregen, uitte
zich in het organiseeren van
straatfeesten en kinderspelen,
metais climax een prachtig
vuurwerk, dat aan de Sport-
laan werd afgestoken.
KERMISFEESTEN EN
W.F.A.-V1S1TES
Het Huisduiner badseizoen
werd op 9 Juni (len Pinkster
dag) feestelijk geopend met
een complete kermis, die drie
dagen duurde en gedurende
dien tijd een ongewone drukte
bracht in het anders zoo stille
dorp. Maar ook Den Helder
heeft zijip-kermis weer gevierd,
naar aloude tradities begin
nende op den eersten Maan
dag in Juli. In de binnenstad
was het volop feest en de min
naars van het goede tooneel
konden iederen avond in Casi
no hun hart ophalen.
Tot groote voldoening zoo
wel van de Heldersche als de
Huisduiner bewoners, werd op
21 Juli de busverbinding her
steld. Er werd tot nu toe van
dezen busdienst een druk ge
bruik gemaakt en de liefheb
bers van het strandleven kon
den zich een wandeling door
de heete zomerzo nbesparen!
Maar niet alleen de zee was in
trek bij de zwemmers, ook het
gemeentelijk zwembad, dat op
25 Juli werd heropend, mocht
een record-aantal bezoekers
noteeren. Gemiddeld driehon
derd personen per dag namen
hier een duik. Hopenlijk zal de
outillage, die in den oorlog
ernstig heeft geleden, in 1947
aanmerkelijk zijn verbeterd.
We hebben wel eens hoor en
opmerken, dat in Den Helder
weinig is te beleven. Maar de
W.F.A.-jongens en -meisjes, die
op 19 Augustus uit Engeland
hier arriveerden voor een 14-
daagsche vacantie, oordeelden
anders. Het comité hier ter
stede heeft hen een paar pret
tige weken bezorgd met uit
stapjes door Noordholland en
excursies in de stad. Toen de
jongelui op 2 September ver
trokken, uitgeleide gedaan
door hun „pleegouders" en
tallooze vrienden, was er niet
één, die naar „good old Eng
land" terugverlangde. En dat
wil voor een Engelschman wat
zeggen! Intusschen waren op
29 Augustus Heldersche scho
lieren naar Engeland vertrok
ken, om daar hun vacantie
door te brengen. Zij hebben
niet minder genoten dan de
Engelsche W.F.A.'ers hier en
we mogen wel zeggen, dat Den
Helder er toe heeft medege
werkt, de vriendschap tus-
schen de jeugd van de twee
landen te verstevigen.
De lagere fandbouwschool te
Julianadorp mocht voor het
eerst als gemeente- school
voor het nieuwe cursusjaar 'n
groot aantal leerlingen notee
ren.
DE RAAD BIJEEN!
De nieuw-ftekozen gemeen
teraad kwam op Dinsdag 4
December voor de eerste maal
bijeen, onder voorziterschap
van burgemeester G. Ritmees
ter, die in een rede zijn ver
wachtingen omtrent de toe
komst van Den Helder liet
hooren. Hij was buitengewoon
optimistisch, mede in verband
met de aan zekerheid gren
zende waarschijnlijkheid, dat
de marine hier grooter dan
ooit zal terugkeeren. De bur
gemeester deed hoopvolle me-
dedeelingen over verfraaiing
van de stad, wederopbouw
plannen en electrificeering van
de spoorlijn Den Helder-Alk-
maar. Helaas behoort Den Hel
der nog steeds tot de noodlij
dende gemeenten. We vermoe
den dat we het gemeentebe
stuur niet beters kunnen wen-
sch'en dan terugkeer tot zelf
standigheid! In deze eerste
raadsvergadering werden de
heeren P. S. v. d. Vaart, L. F.
v. Loo en C. Steenlage tot wet
houders gekozen. In de raads
vergadering van 3 October
werden de wederopbouwplan
nen aangenomen, waarvan we
met spanning (en een weinig
ongeduld!) de resultaten tege
moet zien.
DE ONTPLOFFINGSRAMP
De week, eindigende op 13
October, was een rampweek,
door de cylinderontploffingen,
die twee slachtoffers eischten
en een groote materieele scha
de veroorzaakten. De deernis
met de slachtoffers was alge
meen en met recht wekten de
onheilsvolle dagen herinnerin
gen op aan den tijd, dat Den
Helder als doelwit van lucht
aanvallen gold.
SUCECSVOLLE GLASACTIE
Ruiten troef! De glas-actie
werd een ongekend succes.
Meer dan 1000 M2 glas, als
mede ruim duizend gulden
werden op Zaterdagmiddag 9
November opgehaald, als re
sultaat van spontane mede
werking van geheel de "burge
rij. Met groot enthousiasme
gingen de Heldersche schil
ders op Maandag 25 Nov. naar
Vierlingsbeek, waar zij een
week bleven werken. We kon
den gerust zijn; het glas had
een- goede bestemming gevon
den. Een dankbaar Vierlings
beek was het resultaat.
Mogen wij met vermelding
van het feit, dat de dienstre
geling der Spoorwegen in De
cember-een belangrijke wijzi
ging ten goede onderging, ons
algemeen overzicht besluiten.
De P.R.A. te Alkmaar, die
den laatsten tijd verschillen
de onverwachte arrestaties
verricht heeft en onlangs de
directie van de Ned. Basalt
en Bouwstoffen Mij. in hech
tenis nam, heeft Vrijdag
middag de hand gelegd op
den directeur van de verf-
fabrieken v.h. T. Schoen te
Zaandam, den heer Pieter
Schoen.
Reeds eerder werd Pieter
Schoen gearresteerd, men
meende echter geen voldoen
de aanwijzingen van zijn
schuld te bezitten om hem
vast te houden,doch de nieu
we P.R.A.-leiding meent thans
voldoende termen aanwezig
om Pieter Schoen voorloopig
in verzekerde bewaring te
houden en een nader onder
zoek naar zijn manipulaties
gedurende de bezetting te kun
nen instellen.
Naar verluidt heeft de fa
briek van Schoen voor 5 a 6
millioen aan de Duitsche weer
macht geleverd, afgezien nog
van een 10 millioen aan indi
recte weermachtsleveranties.
Van een en ander was de di
rectie volledig op de hoogte-
Niet in alle kringen is het
enthousiasme over de Nederland,
sche walvischvaart even groot.
Onder de andere walvischvaar-
ders In het Zuidpoolgebied heeft
men zoo meldt „Belga" uit
Kaapstad de komst van de
Nederlanders met groote wrevel
waargenomen Zij hebben beslo.
ten de Nederlandsche expeditie
iedere hulp te weigeren.
Men verwijt den Nederlanders
dat zij een veel te- groote expe
ditie uitgezond-en hebben en dat
daardoor de walvisschen met
uitsterven worden bedreigd.
Juist van Nederlandsche zijde
heeft men echter gemeend hier
tegen maatregelen te moeten ne
men- door het bijeenroepen van
een Internationale conferentie.
Dezer dagen verschijnt het
Staatsblad G 373, waarin de
reeds lang verwachte wijzi
ging der Kinderbijslagwet op
genomen, welke terugwerkt tot
1 October 1946. Het voor
naamste punt, dat gewijzigd is,
is wel, dat thans d.w.z. van
1 October 1946 af reeds
voor het eerste kind beneden
den leeftijd van 16 jaar kin
derbijslag wordt toegekend.
Voor kinderen, welke dagon
derwijs volgen aan een inrich
ting voor algemeen vormend-
of vakonderwijs, is deze leef
tijd gesteld tot en met 20 jaar.
De bijslag bedraagt voor de
eerste drie1 daarvoor in aan
merking komende kinderen
f 0.40 en voor elk volgend
kind f 0.50 per kind en per
dag. Vermelding verdient nog,
dat bij K.B. de kinder
bijslagpremie, verschuldigd
door de werkgevers, aangeslo
ten bij het Kinderbijslagfonds,
met ingang van l Januari '47
is vastgesteld op 5,5 pet.
Een zeer dichte mist heeft
Vrijdag en Zaterdag West-
Europa in een schier ondoor
dringbare nevel gehuld
waardoor niet alleen het
luchtverkeer, maar ook dat
te water en te land ernstige
vertraging ondervond en in
vele gevallen geheel stilge
legd moest worden.
Slechts op de Noordzee is het
zicht bijna onafgebroken goed
geweest. De Stoomvaartmij. Ne
derland heeft van den kapitein
van het ss Johan van Oldebarne.
veldt een telegram ontvangen,
dat het schip in den mond van
de Elbe voor anker is gegaan
wegens slecht zicht.
Ook het vliegverkeer had met
de mist te kampen. Verscheidene
lijnvliegtuigen van de KLM
konden niet op Schiphol landen,
keerden naar hun basis terug of
vertrokken in het geheel niet.
Het Sabena-vliegtuig uit Brussel
is niet gestart evenmin het toe
stel uit Croydon, hoewel Enge
land minder met mist te kampen
had. De toestellen, die van
Schiphol naar Kopenhagen,
Brussel en naar Parijs zouden
vertrekken, zijn niet gestart. Wel
zijn het Indlevliegtuig en dat
naar New York vertrokken.
In den loop van Zaterdag was
de mist in het Noorden en Noord.
Westen van ons land bijna ge
heel opgetrokken. Ook in midden
Nederland was het zicht beter.
In het Zuiden was het zicht nog
zeer slecht. Naar het KNMI me
dedeelde lagen ook nog groote
deelen van Frankrijk, België,
NW Duitschland en Denemarken
in een dichten nevel.
I
Geen sport voor zwakkelingen! Op het Sparta-terrein te Rotterdam werd de beslissingswed
strijd gespeeld om het Europeesch kampioenschap tusschen de teams, samengesteld uit
Amerikaansche militairen uit de Duitsche- en Oostenrijksche bezettingszone. Bij dit Ameri-
•kaansche voetbalspel, een combinatie van voetbal en rugby, gaat het wel even anders toe
dan bij het Europeesche voetbal. (v. d. Reyken P.)
