EEN TERUGBLIK of
DE GEBEURTENISSEN
IN NEDERLAND
Ap
Een oude glorie van ons
land is in hel oude jaar Her
steld: Weer trokken Nederlan
ders ter walvischvaart en het
was de „Willem Barendsz", die
van Amsterdam uit, naar het
Zuidpoolgebied trok; de eerste
walvisschen zijn reeds gevan
gen. En als laatste: Het vennis
te Neurenberg is geveld, de
Duitscjre oorlogsmisda
digers hooren, meestal
zonder veel schuldbe
sef, hun schrikkelijk
vonnis aan. Goorlng
ontsnapte aan de galg,
door zichzelf te ver
doen, zeventien verte
genwoordigers van de
schijngrootheid van het
nazi-Isme ondergingen
den dood door de
strop. En thans zit
Duitschland met het
groote probleem van
het herstel der chaos,
door de nationaal-socia-
listische machthebbers
achtergelaten. Niet al
leen Duitschland, maar
heel de wereld gaat
gebukt onder de na-
weëen van den grooten
oorlog, waarbij nog
komt. dat diepgaande
politieke en economi
sche tegenstellingen
een doelmatige rege
ling belemmeren.
Den Haag neemt afscheid
NIEUW NOORDHOLLANDSGH DAGBLAD - Dinsdag 31 December 1946
PAC. 5
Geestelijke en materieele heropbouw
staan nog aan het begin
van burgemeester de Monchy
Met rasse schreden spoedt het
jaar 1946 ten einde en nog maar
enkele uren resten ons alvorens
de bekende twaalf klokslagen in
het middernachtelijk uur ons ver
kondigen, dat er weer een jaar
voorbij is. En alvorens den blik
vooruit te richten en plannen te
maken voor het nieuwe jaar, zien
wij op dezen dag nog eenmaal om
naar datgene wat ons in het afge-
loopen jaar heef! getroffen en dat
vanavond om twaalf uur voor
goed tot het verleden zal gaan
behooren.
Het afgeloopen jaar stond ge
heel in het leeken van den weder
opbouw, zoowel geestelijk als ma
terieel en hoewel helaas alle plan.
nen niet verwezenlijkt konden
worden, toch is er veel tot stanci
gekomen, dat ons vreugde en vol
doening verschaft.
Katholiek leven in 1946
Verschillende gebeurtenissen
hebben aain het katholieke leven
in ons vaderland nieuw voedsel
gegeven en ons iand in het mid
delpunt der belangstelling ge
plaatst. De voornaamste was wel
de benoeming van Mgr. de Jong,
den Aartsbisschop van Utrecht
tot Kardinaal, die, hoewel reeds
in 1945 geschied, toch dit jaar in
ons land het meest op den voor
grond is getreden door de over
handiging van de emblemen aan
die waardigheid verbonden en de
huldiging, die in Utrecht plaats
had. Naast de viering van het
eeuwfeest der Vincentiusvereeni.
ging was het Eucharistisch Con
gres te Amsterdam, ter gelegen
heid van het Zesde Eeuwfeest van
het H. Sacrament van Mirakel,
dat zoo grootsch was opgezet,
maar waarbij katholiek Neder
land, althans voor een aanzien
lijk deel, zoo jammerlijk verstek
liet gaan, een der voornaamste
gebeurtenissen. Het waren de
Amsterdammers, de mannen van
den Stillen Omgang, die dit jaar
weer voor het eerst in volle glorie
kon worden gehouden, die hun
schouders onder de zaak hadden
gezet en zoodoende er zorg voor
droegen, dat de feestelijkheden
geslaagd zijn. De opbouw op
geestelijk gebied manifesteerde
zich vooral in het herstel van de
katholieke organisaties, waaron
der de Kath. Arbeidersbeweging
een zeer voorname plaats inneem!
met haar circa 250.000 leden. De
Katholieke Actie ontplooide een
groote activiteit, zij organiseerde
een gezinsmaand en zette een
actie op touw voor onze jongens
in Indië, onder den reeds overal
ingeburgerd-en naam Het Katho
liek Thuisfront.
Amsterdam en indirect heel
Nederland verloor in Mgr. van
Noort, den oud-deken van de
Amstelstad, een man van grool
formaat. Ook dit jaar verschenen
er verschillende herderlijke brie
ven van h.et Episcopaat, waarvan
die over onze houding tegenover
de politieke delinquenten de be
langrijkste was.
Het Koninklijk Huis
1946 is het jaar geweest waarin
de band tusschen het Huis van
Oranje, die altijd, ook in de zware
oorlogsjaren, sterk is geweest,
nauwer werd aangehaald. Naast
onze Vorstin heeft vooral het
Prinselijk Gezin, dat, naar wij
hopen, spoedig met een klein
Prinsje vermeerderd zal worden,
zich een groote plaats veroverd
in aller harten. Meegeleefd heb.
ben wij met de zorgen in het be
gin van .het jaar, toen de prinses
jes en ook hun ouders te kampen
hadden met ziekte. Verheugd
hébben wij ons over de hartelijke
ontvangsten, in de Scandinavische
'anden en Zwitserland ons Prin.
selijk Paar bereid. Met groot en
thousiasme werden de Koningin-
nefeesten in heel het land gevierd.
Van Haar kant heeft onze Vorstin
zich niet onbetuigd gelaten in
Haar weerdeering voor de houding
van Haar volk tijdens de bezet
ting. Daarvan getuigde 't mede
leven met de oorlogsslachtoffers,
waarvan o.a. de beschikbaarstel
ling van een deel van het Paleis
Het Loo voor oud-illegale werkers
een uiting was, alsmede de deco
ratie van vele verzetslieden.
Groote mannen
kwamen ook dit jaar naar ons
land. De tocht van Churchill, die
Amsterdam en Leiden bezocht, is
een ware triomftocht geworden.
Meer in stilte bezocht Hoover, de
oud-president van Amerika, Ne
derland, voornamelijk om de hulp
actie te organiseeren. De derde
groote man was Generaal de
Lattre de Tassigny, de Fransche
verzetsgeneraal, wien een waar
lij koninklijke ontvangst ten
deel viel.
De eigenlijke wederopbouw
zooals zoovelen in den lande dien
zich gewenschl hadden, n.l. de
bouw va.n huizen, is deerlijk te
gengevallen. Grootere werken
echter werden met energie ter
hand genomen en kwam veeal
voor den gestelden termijn ge
reed. Hel waren vooral de spoor
wegen, de Waterstaat en de K.
L.M. die in een minimum van
tijd de schade herstelden. De
verkeersbrug over de IJsel bij
Zwolle werd reeds in het begin
van '46 wéér geopend. Eind
April nam de K.L.M. weer de ge-
heele burgerluchtvaart in handen
en werd de spoorbrug bij Venlo
in gebruik gesteld. In Mei kwam
de spoorbrug bij Zwolle over
den IJsel gereed en in Augustus
die over het Hollandseh Diep bij
de Moerdijk.
Het wegverkeer kwam met het
vrijkomen van de benzine in een
gunstiger positie die nog verbe.
terd werd toen de A.B.D. werd
opgeheven.
In het kader van den weder
opbouw dient genoemd te wor
den de glasactie Ruiten Troef
van Henri de Greeve, waardoor
zeer vele woningen voor den
winter weer bewoonbaar werden
gemaakt, dei anders misschien 't
volgend jaar aan de beurt zou
den zijn geweest voor herstel.
De Distributie
kon, zooals trouwens wel te ver
wachten was, ook dit jaar niet
worden opgeheven alhoewel ver
scheidene artikelen zonder bon
verkrijgbaar werden gesteld. Mei
de tabaks-voorziening liep het
wel zeer ongelukkig. Kreeg men
de eene maand een ertra rant
soen sigaretten, de andere maand
werd men veroordeeld tot het
rooken van sigaren en rond Sin
terklaas waren het letterlijk
zwarte sigaretten die in rook op
gingen zooals ook de illusie op
een grooler rantsoen. Voor de
schoen-distributie kwam een
nieuwe regeling en half Neder
land loom nu op Amerikaansche
schoenen.
Afgezien van de vele fraudes,
vooral in de groote steden ge
pleegd, verliep de distributie
verder zonder veel strubbelin
gen.
Handel en Nijverheid
leefden weer op waartoe de ope
ning van de effectenbeurs te
Amsterdam zeker heeft bijgedra
gen, alsmede de vergemakkelij
king van het verkeer met België.
Alleen de deviezen-bepalingen
blijken nog steeds een blok aana
het been van Mercurius. De
Urechtsohe Jaarbeurs door
ruim 300.000 mensohen bezocht
heeft ongetwijfeld veel er toe
bijgedragen de handel te bevor
deren, vooral ook mei het buiten
land, waarmede belangrijke ac-
coorden werden afgesloten.
De stakingen
hebben echter heel wat bedorven
De kinderen mochten de zoo fel
begeerde sinaasappelen uit Fran-
co-Spanje niel eten, althans van
de E.V.C. niet. Rotterdam kende
©en havenstaking, die spoedig
door een drie maanden lange
staking in Amsterdam werd ge
volgd. Militairen en studenten
losten de schepen, die nog onze
havens aandeden. Niet alleen de
arbeiders, ook de studenten staak
ten en wel om zuiveringsredenen.
De Amsterdaimsehe universitaire
wereld lag dan ook geruimen tijd
in een onwezenlijke sluimer ge
dompeld.
De berechting der N.S.B-ers
is dit jaar een echt zorgenkind
der regeering geweest. Weliswaar
werden de maatstaven voor de
vergelding milder, doch er waren
sieeds elementen, die zich bij "de
ministerieele beslissingen niet
konden neerleggen en eigen-rech-
tertje bleven spelen. Wat tot nu
loe nooit in ons land gebeurde,
was aan de orde van den dag:
aanrandingen en bomaanslagen.
De tribunalen zijn in het begin
van het jaar gaan werken met
steeds grootere snelheid en dui
zenden werden uit de kampen be
vrijd. Mussert en Blokzijl hébben
hun gerechte straf ondergaan en
in Maart werd het veelbesproken
M.G. eindelijk opgeheven. Het
meest opwindend was nog de
jacht op Arnold Meijer, die zich
laler vrijwillig meldde en tot 5
jaar gevangenisstraf werd veroor
deeld.
Op cultureel gebied
heeft Nederland zich weer een
eerste plaats onder de volkeren
veroverd. Wij hebben in Mei „de
kunst door het vrije land" zien en
hooren gaan. Vlaamsche meesters
bezochten ons land en z°o juist
is de tentoonstelling der Fransche
wandtapijten geslolen. Ook de
radio is nog steeds een zorgen
kind. Over het algemeen zijn de
programma's beneden peil en de
oude omroepvereenigingen zijn
nog steeds geen baas in eigen
huis. Kunstenaars van naam na
men voorgoed afscheid van ons,
zooals Eduard Veterman, Herman
de Man en Arlhur van Schendel.
Intusschen heeft minister Gie
ten veel beknibbeld op hetgeen
door zijn voorganger de Leeuw
voor O., K. en W. met kwistige
hand was toebedeeld.
AI met al is Nederland een arm
land gebleven. En er zal nog heel
wa{ moeten gebeuren aleer het
vooroorlogsche peil vajj welstand
weer is bereikt, dat merken voor
al de groote gezinnen, die met een
inkomen, dat slechts in geringe
mate gestegen is, artikelen moe
ten koopen, die (wee-, ja in vele
gevallen wel driemaal zoo duur
zijn geworden als voor den oor
log. Wij hopen nu maar, dat 1947
waarlijk betere tijden zal bren
gen.
Gisteren heeft de Haagsche
gemeenteraad in een bijzondere
zitting afscheid genomen van
burgemeester Mr. dr. S. J. R.
de Monchy. Tevoren nam de
Raad twee besluiten, beide be
trekking hebbend op dit af
scheid. Als blijk van waardee
ring voor de zeer gewichtige
diensten, door den burgemees
ter, ook in de moeilijkste om
standigheden, aan de gemeente
bewezen, kende de gemeente
raad Mr. de Monchy een ge
denkpenning in goud toe, ter
wijl de Raad tevens het besluit
nam een „Burgemeester de
Monchy-fonds" te stichten, dat
jaarlijks vijf Haagsche jongelie
den in staat stelt Hooger On
derwijs te volgen.
De burgemeesters van Rotterdam,
Delft, Rijswijk en Voorburg, bene
vens wethouder Franken namens
den Burgemeester van Amsterdam,
waren bij het afscheid aanwezig.
In zijn afscheidsrede bracht de
scheidende burgemeester van de
Hofstad dank aan H. M. de Konin
gin voor het vertrouwen, dat Zij
immer in hem had gesteld en
voorts aan de opvolgende ministers
van Binnenlandsche Zaken, in het
bijzonder aan dr. Beel, die een veel
inniger contact met de burgemees
ters pleegt te onderhouden, dan
voorheen gebruikelijk was.
Met voldoening zag Mr. de Mon
chy terug op de twaalf en 'n half
jaar van zijn ambtsuitoefening
doch niet alleen met voldoening.
Ook onvoldaanheid' kwam bij hem
op, wanneer hij dacht aan al het
geen hij door zijn meer dan overla
den dagprogramma niet ten volle
had kunnen behartigen. Bij zijn
overzicht over zijn ambtsperiode
bracht de burgemeester zijn meest
hartelijken dank aan de wethouders,
die immer een volledige harmonie
in het college van B. en W. wisten
te bewaren. Ook den ambtenaren
bracht spr. zijn dank hoewel hij
moest toegeven, dat het den laatsten
tijd menigmaal had moeten voorko
men, dat ontrouwe ambtenaren
werden ontslagen. In dezen dank
betrok spr. tevens de vele duizen
den werklieden der gemeente.
„Er bestaat geen twijfel" zoo be
sloot Mr. de Monchy „of 's Graven-
hage gaat. straks door Dudok's plan
nen vermooid en verjongd een
schoone toekomst tegemoet. God
zegene onze stad."
Geen zoon of broer
in Indië?
Dan kunt U een mooie
daad stellen tegenover hen
die wel een zoon of broer
in Indië hebben.
Betaal voor hen een
abonnement op het „Nieuw
Noordhollandsch Dagblad".
Eens per week verzenden
wjj een speciaal nummer
tegen betaling van f 3,40
per kwartaal.
Geef ons naam en adres
op en het komt in orde.
Groot serviesgoed
bonvrij
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat van 1 Januari
1947 af, de volgende artikelen
zonder bon kunnen worden ge
kocht: huishoudmelkkannen, sala-
debakken, schalen, spoelkommen,
met een middellijn van 150 mm
en meer, ronde en ovale vuur
vaste schotels, casseroles en pas-
teivormen. De aanlacht wordt er
op gevestigd, dat, voor zoover
voorradig door den hanlel reeds
zonder inlevering van distributie,
bescheiden móchten worden ver
kocht: botervlootjes, brood- en
dekschalen, koffie- en theepotten,
melkkannetjes tot 1/4 liter inh.,
sauskommen, soepterrines, suiker
potten, visoh- en vleeschschotels
en zuurschaaltjes
Mary trouwt
Het huwelijk van Miss Mary
Churchill, de 24jarige dochter
van Winston Churchill, met ka
pitein Christpher Soamen, zal
op 11 Februari worden voltrok
ken in de kerk van St. Marga
ret, Westminster.
1946
pen
nisme
Jok in
van '44
opwek-
van
len lee-
1947
[lieuw-
PELDOORN, in de bezettingstijd beroemd om
zijn zorg voor de evacué's, brengt ons in her
innering de verschrikkelijke ramp met het
vliegtuig van een roekeloos jeugdig vliegenier.
Zijn toestel kwam op een school terecht, raakte
in brand en vele leerlingen kwamen om het le
ven. Hiernaast: Een groote dag voor Dmuiden,
voor Amsterdam en voor Nederland! De Groote
Sluis te Dmuiden werd weer in dienst gesteld.
Het eerste schip, dat geschut werd, was de
„Oranje", die voor het eerst na zes jaar de
thuishaven weer bereikte. De naam van het
schip, dat in de oorlogsjaren een belangrijke
rol speelde was het symbool van Nederlands
roem en glorie onder de schutse van Oranje.
En hieronder: Walcheren! Naam, die een drama
en een heerlijkheid verklankt. Barbaarsch ge
weld had het vruchtbare land in een woestenij
herschapen, Nederlandsche moed en volharding
hebben het weer bewoonbaar en vruchtbaar gemaakt, na het dichten van de vier groote gaten in de zeedijken en het was
groot feest, toen het gat bij Rammekens als laatste werd gedicht. De herleving van Walcheren, waar veel leed geleden is, dat
niet meer kan worden uitgewischt, is het bemoedigend sig naai, dat ons land, naar den trant van he.t aloude Zeeuwsche
na een dramatische worsteling weer bovenkomt! Daaronder: De „Big" Winston Churchill bracht een be-
Hij is
„Luctor et Emergo
zoek aan ons land.
er triomfantelijk ontvan
gen en sprak o.a. in het
parlement en bij zijn in
auguratie aan de Leidsche
Hoogeschool, waarvan hij
eeredoctor werd. Met
vrouw en dochter bracht
Churchill ook een bezoek
aan het Prinselijk Raar,
dat hem in de Prinselijke
residentie onder warme
belangstelling van duizen
den, hartelijk ontving. Men
ziet den grooten oor
logsleider op de foto met
zijn echtgenoote en zijn in
verband met haar verlo
ving veelbesproken doch
ter, temidden van het
Prinselijk Paar en de
■schattige prinsesjes.
aal, toovl
vitaal belal
ze vier mj
getracht,
alestina, e
prikkeldrac|
ingen in
e gevaarlijl
Huddersfiel
in daarond^
in de ree
Ituig zoo
iet leven.
Dordrechtl
aden tof
ele bruggd
bare levert
