DE EERSTE TEEKENEN VAN HERSTEL
bevestigd, versterkt en vermeerderd
c-*ys*a
H. M. de Koningin bezocht Vondei's
„Gijsbrecht van AemsteS"
ERNST MAKEN MET DE BESTRIJDING
VAN DEN GEESTELIJKEN NOOD
VAN OUD NAAR NIEUW
Een Koninklijk woord
van gemoed tot gemoed
Sombere taal
van de Gasperi
Mr. v. Kleffens
neemt afscheid
SPANJE
4* - k.r
Het leven in Nederland is economisch beter
geworden
Traditioneele opvoering
in de Stadsschouwburg
De idealen yen de jongeren
moeten aan bod komen!
BIJ DEN OVERGANG
Oudejaarsavond in de wereldsteden
Om de Perzische olie
Velen zijn te zeer vervuld
van eigen belang
Nieuwe koers van
het Kremlin?
ziet de vervolging
tegemoet
mm
te*.
42o JAARGANG - NUMMER 11115
De MINISTER-PRESIDENT, dr.
L. J. M. Beel heeft in zijn
Nieuwjaarsrede voor de radio het
volgende gezegd:
„Wederom is er een jaar toege
voegd aan de geschiederjis van Ne
derland en van. de wereld.
Een jaar van groote beteekenis
voor beiden.
Het eerste jaar, dat wij vgn het
begin tot het einde konden besteden
aan de liquidatie van den afschuwe
lijken oorlogstijd, die achter ons ligt
en aan den opbouw van een nieuwe
samenleving.
Zoo diep heeft de oorlog de
grondvesten van onze welvaart en
van de welvaart van de wereld aan
gevreten, zoo diep en hecht ook zal
een samenleving mqpten worden ge
fundeerd, dat zoowel de liquidatie
als de vjederopboqw, een langen tijd
zullen behoeven, een tijd, waarin
een periode van één enkel jaar nau
welijks als graadmeter.der verbete
ring kan dienen. Te minder nu het
gaat om het eerste volle jaar na de
bevrijding.
1945 was een dankbaar jaar voor
het maken van vergelijkingen. Aan
het begin van dat jaar stond voor
de eene helft van onze bevolking de
dagelijksche verschrikking van de
frontlijn, voor de andere de dage-
lijkjche zorg van den hongerwinter.
Tegen dien achtergrond kon men
de toestand aan het einde van dat
jaar in lichte kleuren schilderen.
1946 zette gelukkig anders in. Een
jaar geleden vielen de eerste tee
kenen van herstel reeds te onder
kennen en in den loop van 1946
hebben die teekenen zich bevertagd,
versterkt en vermeerderd. WijJ^ijn
in 1946 vooruit gggaan. Onze rant
soenen en onze winkels, ons schoei
sel en onze kleeding, onze industrie,
onze landbouw, ons verkeer, onze
uitvoer en de inzet van onze ar
beidskracht, getuigep ervan, zij het
^an ook,, dat veel te wenschen is
overgebleven.
Welisw^gir moeten wij ons op
het oogenblik ten behoeve van
het behoud onzer oude en van
de winning van nieuwe afzet
gebieden' nog veel ontzeggen.
Deze ontzegging is echter winst,
omdat zjj gericht is op het open
houden van de arbeids- en le
vensmogelijkheid van ons volk
in de toekomst. Wie het geheel
van ons economisch bestel op
dit oogenblik vergelijkt met dat
van een jaar*geleden, kan zich
niet aan de conclusie onttrek
ken, da£ verbetering is ingetre
den. Het leven is economisch
beter geworden in Nederland.
De mensch leeft echter niet van
brood, van economisch welzijn al
leen. Ten allen tijde en alom ter
wereld wegen de dingen des gees-
tes zwaarder dan stoffeljjken rijk
dom. Ook wij hebben dat ondervon
den. Wij hebben tijden gekend
waarip wij rijker waren dan nu,
doch tninder gelukkig, omdat wij
ons niet zeker in ons bestaan en ons
in geestelijk opzicht beknot wisten.
Ook op deze beide punten heeft het
jaar 1946 vooruitgang gebracht.
Schrede na schrede zet de regee
ring verder op den weg, dien zij in
haar program heeft uitgestippeld,
den weg naar sociale zekerheid en
rechtvaardigheid. Daartoe is het
noodig, dat de overheid zich niet te
sngl terugtrekt van haar bemoeie
nis op velerlej, terrein. Dit beteekent
geen willekeur, want in den dgmo-
ctptischen staat leeft de overheid
onder de controle van de vertegen
woordiging des volks. Juist «p'dit
tjunt hebben wij in 1946 een zeer
belangrijke gtap voorwaarts gezet.
Bij de aanvang van dit jaar haddeji
wij nog geen gekozen parlement en
geen regeering, gevormd naar een
uitspraak van het volk. Dit jaar
heeft ons volk tot drie maal toe
naar de stembus gevoerd. Al onze
democratische colleges in gemeen
ten, provincies en rijk zijn thans
wederom rechtstreeks gekozen en
weerspiegelen duidelijk den wil van
het Nejjierlandsche volk. Dat bet'ee-
kent, dat de regeering nu nauwkeu
riger dan verleden jaar weet wat
het parlement wil en het parlement
weet wat het volk wil. Op grond
daarvan is een kpbinet tot stand ge-
kon^n, dat nauwe samenwerking
met de Staten-Generaal zoekt en
die samenwerking is zienderoogen,
ik zou haast zeggen, van dag tot dag
nauwer geworden.
Bat beteekent in wezen, dat onze
samenleving meer en meer wordt
doortrokken van de atmosfeer der
democrat*®; dat is die atmosfeer
waarin ieder, ook de eenvoudigste
man ademt als een vrij burger.
(Vervolgen defer rede elders in
drt nummer).
Een overzicht tijdens de conferentie te Den Pasar op Bali, welke
bijeengeroepen was tot vorming van den staat Oost-Indonesïè, en
door den Luit. Gouv. Gen., dr. H. J. van Mook, officieel geopend
werd. ANP P.
H. M. de Koningin zal op 3
Januari, J.1 uur, in het konin
klijk paleis te Amsterdam het
corps diplomatique gelegenheid
geven haar zijn vgelukwenschen
voor het nieuwe jaar aan te
bieden.
Op den avond van den eersten
Nieuwjaarsdag, die H. M. de
Koningin in de hoofdstad ver
toefde, heeft onze vorstin de
traditioneele opvoering van
Vondei's „Gijsbrecht van Aan
stel" in den Stadsschouwburg
met haar aanwezigheid vereerd.
Bij het begin der tweede acte be
trad H. M. de zaal en nam plaats in
loge C. In dezejjide loge namen
plaats mevr. L. Th. de Beaufort,
geb. Barones van Hardenbroek,
dame-du paleis en Jhr. F. J. E. van
Lennep, kamérheer in b. d., terwijl
de beide overige leden van het ge-j
volg: drs. M. Kohnstam, part. sec.
en J. C. Bührman, kapt. adjudant
van H. M. in belendende loges hun
plaatsen vonden, temidden van den
burgemeester van Amsterdam mr.
Arn. J. d'Ailly,'de wethouders B. C.
Franke, mr. W. F. Schokking, L.
Seegers met hun echtgenooten.
Cnder regie van Albert van Dal-
sujn, als Gijsbrecht, bracht de
Stichting Amsterd.-Rotterd. Too.
neelgezelschap het treurspel van
Vondel. Muziek, van den componist
Arnold Juda, werd uitgevoerd door
de Haarlemsche Orkestvereeniging
onder leiding van Maurjce van
IJzei;. De eenvoudige beeldvolle dé
cors -vffitren van Jacques Snoek. De
dramatische slotscène, met Gijs
brecht, Ba4eloch, Loudi Nijhof, en
Raphael, Stiene Berou, {haakte ken
nelijk een diepjen indruk.
Als onverbrekelijk geheel met de
uitvoering van de Gijsbrecht volgde
na de p.auze de Bruiloft jgn Kloris
en Roosje, waarbij op de eerste
voorstelling altijd een echtp brui-
loftysmaaltijd wordt aangericht. Op
voor Amsterdam zeer toepasselijke
wijze nl. een met „trossen" behan
gen tram, die in het kader van de
anti-tram-tros-actie door agenten
werd aangehouden, reden Thomas.
vaer, Paul Huf, en Pieternel, Marie
Hamel, het tooneel op. De hier en
daar politiehp en rake Nieuwjaars-
wenschen van Theo van Raalte d|W
den de zaal herhaalde malen luid
applaudiseeren. Ook tot Hare Maje.
steit richtten Thomasvaer en Pie
ternel zich met een zegenwensch,
waarna de zaal Hare Majesteit
staande het Wilhelmus toezong. Ook
den burgervader -rerd van achter
het voetlicht een goed jaar toege-
wenscht.
Tijdens de pauze heeft H. M. zich
met vele autoriteiten onderhouden.
H. M. he^ft de geheele voorsl^lling
tot het einde bijgewoond en keerde
e^rst tegen half één in den nacht
op het Koninklijk Paleis terug.
Tijdens een kabinetsverga
dering op Oudejaarsdag heeft
de Italiaansche premier, de
Gasperi, de vooruitzichten
voor Italië in 1947 slechter
genoemd dan die in 1919,
welke den weg effenden voor
het fascisme.
FJjj betreurde de houding van
socialisten en communisten in
de dagbladen en betichtte hen
van het aansporen tot demon
straties en stakingen. De Gaspe
ri d^ed een beroep op het alge-
meene verbond van Italiaansche
vakvereenigingen om zijn in
vloed onder de arbeiders ten
goede aan te wenden.
In Calabrië worden demon
straties en stakingen beraamd
tegen de hooge kosten van het
levensonderhoud. Er gaan ge
ruchten, dat op 5 Jan. in Rome
•an algemeene staking zal uit
breken. Het Italiaansche Ver-
bijnd van Vakvereenigingen zal
eèn plan aan de regeering voor
leggen voor uitbreiding van de
rantsoeneering ter compensatie
van de stijggnae kosten van le
vensonderhoud.
Te Foxhol Groningengeraakte een autobus in het Winschot er-
diep, teng^polge waarvan drie vrouwen om het leven kwamen.f
Het voertuig op de plaats dzs onheils. Hooghuis
P.
Op Oudejaarsavond teg^i
middernacht was te Londen
in het centrum van West-
End (Piccadilly Circus en Lei-
cester Square) een groote me
nigte samengestroomd om het
nieuwe jaar te verwelkomen.
Een sterke militaire en bur
gerlijke politiemacht was op de
beent De politie had een cordon
gevormd om het beroemde
dichtgespijkerde beeld van Eros
om te beletten, dat de feestgan"
^ers evenals verleden jaar er
ooven op zouden klimmen. Het
lieuwe jaar werd begroet met
een vuurwerksalvo hoog boven
de hoofden der mpnigte. In de
straten werd gejoeld, gedanst
sn „Auld lang syne" gezongen.
Handbellen en houten ratels
Vormden de begeleiding. De
drukte voor de Saint Pauls ka
thedraal was sinds jaren niet
too overweldigend.
New-York
17.000 politie-agenten bevon
den zich op de Times Square te
tïew-York, waar de goedkoop
ste oudejaarsavondviering van
Amerika plaats had. 1 Millioen
menschen had zich hier samen
gepakt, louter uit plezier om
lawaai te maken en als harin
gen in een ton te staan. De po
litie droeg voor het eerst sinds
jaren geen knuppels. In de ge
heele stad waren boven het ge
wone quaqjum nog eens 12.000
politie-agenten gedurende 45
minuten extra in dienst om al
te groote opeenhooping te voor
komen. In de meeste nachtclubs
was geen plaats onbezet.
Parijs
Parijs deed dit jaar bij de
oudejaarsavondviering zijn naam
van „Ville de Lumiere" weer
eer aan. De stad baadde in een
zee van licht, daar de overheid
voor deze gelegenheid kwistig
electriciteitsverbruik had toe
gestaan. In dancings, restau
rants en de eenvoudigste volks
kroegjes werd den geheelen
nacht gedanst. In de groote eet-
gelegenheden op de boulevards
kon men voor 1.500 francs een
IJ ET DE VERMANING en
belofte, nu de geestelijke
nood meer actief te gaan be
strijden, vervolgde minister
Beel zijn Nieuwjaarsrede,
waarvan elders derten zijn ver
meld, aldus:
Luisteraars, een nieuw jaar
ligt voor ons. Laten wij ons niet
verhelen, dat de moeilijkheden
in 1947 niet geringer nnlen zijn
dan in. het voorbijgegane jaar.
De arbeid zjl ons echter ge
makkelijker vallen, omdat ljet
leven dragelijker is geworden.
Wij moeten nu den blik hooger
richten, wij moeten het oog
weer openen voor de dingen des
geestes. Wij moeten ernst gaan
maken met de bestrijding van
den geestelijken nood, waarin
ons volk verkeert.
Met name de idealen van de jon
geren moeten aan bod komen die
^idealen,die verder reiken dan de
materieele welvaart. Meer nog zul
len wij de hulp der kgrken, der
maatschappelijke organisatie^, met
name der jeugd-organisaties, behoe
ven, om, met inzet van alle krach
ten, ons volk in 1947 op een hooger
geestelijk en zedelijk levensniveau
te brengen. Dat is tot een inniger
waardeering van het huisgezin, als
de grondslag en de kern van iedere
gezonde samenleving, ook van de
onze. Dat is ook tot een grooter be
sef van eenheid en tot een sterker
streven naar eqp goed staatsbestel.
Nederland bezinne zich in 1947 op
deze dingen, Nederland bezinne zich
ook op zijn plaats tusschen de vol
ken. Wat we in het afgeloopen jaar
tot stand brachten in onze betrek
king tot België houdt goede belof
ten in vpor de toekqmst. Wij zullen
op dien weg voortgaan, altjus het
enze bijdragend tot de verbetering
der internationale betrekkingen die
ik constateer het met innige
vreugde zich in het jagr 1946
hebben ontwikkeld in een richting,
die zekere optimistische verwach
tingen voor de toekomst van het
groote goed van den wereldvrede,
wettigt. Wanneer wij willen, ligt
een mooie toekomst voor ons open.
Dit is niet de eerste maal, dat wij
uit een oorlog zijn gekomen, die ons
veel kootte. Tachtig jaren hebben
wij ooit gevpchten voor onze vrij
heid. 2üj heöben een gouden eeuw
ingeleid voor ons geestesleven. De
vrijheid heeft onze dichters, de wel
vaart van ons land onze schilders
en bouwmeesters geïnspireerd, Wij
hebben den goeden strijd om de
vrijheid gestreden; onze strijd om
welvaart en sociale gerechtigheid,
om de verwezenlijking onzer geeste
lijke idealen gaat voort het nieu_
we jaar 1947 in.
Een gulden jaar mqge dit
werden voor ons land, voor ons
Vorstefihuis, voor oi» volk. Een
jaar, waarin wij dicmer bij onze
idealen komen, dat is tenslotte
dichter bij Hem, Die alle ware
idealen Zjjn lewn ingiqt en J»ie
het jaar 1947 tot een Zegenrijk
Nieuwjaar voor U allen moge
maken.
Naar de correspondent te Te
heran van de „Daily Tele
graph" schrijft, is Perzië ver
heugd over de voorbereidende
overeenkomsten tusschen de
Engelsch-Iraansche petroleum-
maatschappij en Amerikaan-
sche petroleummaatschajipjjen.
In Perzische diplomatieke
kringen wordt verklaard, dat
de derde party (Amerika) er
in gebracht is ,om Engeland te
helpen Perzië en zijn petro
leum van cje Sow.jet,politiek in
het Midden-Oosten te redden."
Onderscheiding voor
Brifsche ambassadeur
De Britsche ambassadeur in
Nederland, sir George Neville
Maltby Bland, Knight Comman
der Victoria Order, is benoemd
tot Knight Commander of Or
der of St. Michael and St.
George, een onderscheiding wel
ke gewoonlijk aan ambassa
deurs wordt verleend.
Sir George Neville Maltby
Bland, die geboren is 'in 1886,
werd in April 1938 bemjgmd tot
buitengewoon gezant en gevol
machtigd minister té Den Haag.
Nederland uit den
Veiligheidsraad
In de vergadering van den
Veiligheidsra.ad op Oudejaars
dag heeft de aftredende voor
zitter Johnson den afgevaardig
den van Nederland, Egypte en
Mexico een woord van afscheid
toegesproken. Deze landen zul
len hun plaatsen aan Columbia,
Syrië en België moeten afstaan.
,De Nederlandsche afgevaardig
de, Mr. van Kleffens, nam met
een korte toespraak afscheid
van zijn collega's in den. Veilig
heidsraad:
„Ik betreur het afscheid te
moeten nemen vap mijn colle
ga's. In onze- debatten heeft het
nooit aan beleefdheid,het we
zen der diplomatie, ontbroken.
De Veiligheidsraad moet nog
een enorme taak vervullen, met
name de kwestie van de ontwa
pening, de pacificatie van het
Zuid-Oosten van Europa en
vele andere jewestiet Wij heb
ben reeds verschillende prece
denten en interpretaties van
het handvest gegeven. Sommi
ge zullen den tijd trotseeren,
andere zullen onde.r den druk
van de publieke wereld-opinie
veranderd moetgp worden".
Mr. van Kleffeps gaf uitdruk
king aan zijn vreugde, dat Bel
gië met ingang van 1 Januari
1947 zijn plaats in den Veilig
heidsraad inneemt.
EISENHOWER PRESI
DENT VAN AMERIKA?
Generaal Eisenhower „is bereid
zioh candidaat te stellen voor het
presidentschap in 1948, indien het
volk dat wil", aldus een exqlusief
bericht in de „Times Herald" te
Washington van Oudejaarsdag.
Volgens dit bericht zou Eisenho.
wer deze inlichting gegeven heb
ben tijdens informeele gesprekken
gedurende een vischpartjj in Flo
rida, waar hij zijn vacantie door
brengt.
Oog, oor en hart gesloten
voor het lee van anderen
CEN ENKEL WOORD van ge-
meed tot gemoed wil ik de
zen avond tot u spreken, aldus
begon H. M. de Koningin Dins
dagavond Haar rede voor de
radio.
Allereerst dan mijn hartelijke
wenschen voor het nieuwe jaar.
Moge het u veel brengen waar
voor gij nu of later dankbaar
kunt zijn. Mijn wenschen strek
ken zich uit van de vervulling
fan de meest eenvoudige be
hoeften des levens tot de goe
deren van de hoogstqjgeestelijke
waarde; het zijn wenschen voor
uw huiselijk geluk en een hech
te familieband, voor een groei
ende saamhoorigheid als volk,
voojr levensblijheid en arbeids
vreugd, wenschen vooral voor
beschaving van geest en ge
moed.
Onz.e rijksgenooten in het Weste
lijk halfrond wensch ik toe de spoe
dige vervulling, eerst van het bin
nen de huidige grondwet bereikbare
en daarna van wat pas na grond
wetswijziging kan worden tot stand
gebracht, opdat die zelfstandigheid
uw deel worde, waarnaar velen
uwer zoo vurig verlangen en welke
voor allen een gelukkige toekomst
moge openen.
Mijn gedachten gaan uit naar In
donesië, waar velgn nog zoo zwaar
worden heproefd. "Moge het nieuwe
jaar de nieuwe reehtsorde naderbij
brengen waarvoor van verschillen
de zijden aile krachtai worden in
gespannen en welke allen ten goede
moge komen, ieder zijn rechtmatig
aandeel brengende in de geestelijke
en stoffelijke welvaart.
Thans wend4 ik mij tot allen in
het moederland.
BESPREKINGEN OVER
OPHEFFING DER RUSSISCHE
ZONE
Volgens den correspondent van
de „Daily Mail" te Stockholm,
wordt op het oogenblik in het
Kremlin een plan van de Sow-
jet-Unie besproken om de Sow-
jet-Russische politiek in
Duitschland zoowel t.a.v. de
geallieerden als van de Duit-
schers te herzien.
In diplomatieke kringen te Mos
kou gelooft men dat deze besprekin
gen tenslotte zullen leiden tot een
Sowjet-Rusjisch aanbod om de eco
nomische en militaire grenzen tus
schen de zone van het roode leger
en de rest van Duitschland te ver
wijderen. De prijs dien de Sowjet-
Unie vopx deze concessie zal vragen
is volgeüS dezen correspondent een
herziening van de huidige interge-
allieerde overeenkomst over herstel
betalingen van Duitschland. De
Sowjet-Unie is erop gesteld, aldus
de correspondent, dat haar aandeel
aan de herstelbetalingen van de
drie westelijke zones van Duitsch
land uit de dagelijksclje productie
van consumptiegoederen door ne
industrieën, in West- en ZuicL
Duitschland worden betaald. De,
nieuwe politiek van het Kremlin
t.a.v. Duitschland die naar men
verwacht op de bijeenkomst van de
ministers van buitenlandsche zaken
te Moskou in Maart zal wordqn be
kend gemaakt, wordt als een over
winning van de onder leiding van
Maarschalk Stalin staande „gema
tigden" en vooral van Maarschalk
Sokolofsky, den Sowjet-Russischen
opperbevelhebber, beschouwd.
Wij levejLin den overgangsjaren
naar ^en vRde.
Vanzelfsprekend is ons denken en
handelen gericht op een zoo spoedig
mogelijk ontkomen 'aan de ellende,
waarin de oorlogsjaren ons hebben
gedompeld, op een vqor de toekomst
veiligstellen van onszelf en de on
zen.
Hoe prijzenswaard de inspanning
is, waarmede wij dit trachten te
verwezenlijken, jjij brengt groote
gevaren met zich.
Velen vergeten te spoedig, wat zij
doormaakten, zijn zoo vervuld van
eigen belang, en leven zoo in zich
zeiven gekeerd, dat oog, oor noch
hart meer openstaat voor het leed
van anderqn voor de groote nood
stoffelijk maar vooral geestrijk
waarin soms de naaste buren ver-
keeren.
(Zie vervolg dezer rede elders in
dit nummer).
Franco heeft in een nieuw
jaarsboodschap aan het Sp§n-
sche volk verklaard, dat Spanje,
een door en door roomsch-kath.
land hebben begrepen en ge-
vervolging tegemoet te zien, die
door haat of wrok gevoed
wordt. Hij sprak zijn dank tjit
aan allen buiten Spanje, die het
land hebben begrepen en ge
holpen, in het Bijzonder aan de
roomsch-katholieke fjer^ld, aan
welke Spanje, aldus Franco
zooveel te danken heeft. „Wij
vergeven hun", zoo ging hij
voort., die zieh or toe heb
ben laten verleiden om te
trachten ons onrecht aan te
fdoen". Volgens Franco is Span-
je's politiek tegenover elk land
gekenmerkt door een volmaak
te en onberispelijke ridderlijk
heid.
Communistische
propaganda in Japan
Volgens uit Tokio verkrog^n
injjehtingen „over de verspreiding
van het communistische dagblad
„Akahata" (De Róode Vaan)
blijkt, dat cfe communistische pro
paganda veel intensiever gewor
den is.
BELGISCH STOOM
SCHIP HEEFT
AANVARING
Omstreeks kwart voor zevqn
gisterenavond kwam het Bel
gische stoomschip „Caritas 1",
groot ongeveer 2700 ton op de
wester schelde bij de „schoone
waardin", in de buurt van Rit-
tem, in aanvaring met een on
bekend schip, de „caritas 1", die
.op weg was van Gent naar zee,
is bij de „schoojie waardin" aan
de® grond geïet. gleepbooten
zijn uit Vlissingen tfer assisten
tie uitgevaren.
Later wordt gemeld, jfjat de
Saritas 1 dat Woensdagavond
op d« wester schelde in aan
varing kwam met »en qjjj?e-
kend schip, als gqjïeel verloren
kan worden beschouwd. Met
het achterschip vol water maakt
het schip zware slagzij, en het
zal vermoedelijk geheel kaj^ei-
zen. Kapitein en jpemanning
hebben het schip verlaten.
immm:
-
-
4 J
#V
L -
fSpl
1
M
Op den eersten dag van het nieuwe jaar vond in den Stadsschouw
burg te Amsterdam de traditioneele opvoering van „Gijsbr,echt
van AemstfiV' plaats. Een der scènes. Gijsbrecht (Albert van
Dalsum) ondervraagt de Spie Ben Groenier). ANP P.