Nieuw
Amerikaansche Ambassade krijgt opdracht
stappen te doen inzake de Martin Behrmann
HET NEDERLANDSCHE VOLK
MOET WEER GAAN SPAREN
Ryan eischt schadevergoeding
van tien millioen dollars
CONFERENTIE VAN MOSKOU
GEOPEND
AMERIKAANSCHE STEUN
aan Griekenland en Turkije?
Voor Alkmaar en omgeving %J «S*
THANS 'N SCHRIFTELIJK PROTEST
VAN WASHINGTON TE DEN HAAG
Demarcatielijn
Medan
Ook een beroep op
Mac Arthur
Toestand in
op de agenda
Wanneer aanvang
der competitie?
Moet Grieksche
Koning aftreden?
De Willem Barendsz
naar Nederland
De staking der
Belgische winkeliers
Voorposten tegen den marsch
van het communisme
Instelling van een Nationalen Spaarraad
en uitgifte van Rijksspaarbrieven
Engelsch belang
bij Indonesië
HoofdredacteurH. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
Directeur: E. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3.40 per
kwartaal; 1.20 per maand;
incl. incasso. Adv.-pr. p. editie
13 c. p. mm.; minimum 2.50;
in alle edities 26 c. p. mm.;
minimum 4.-; Fam.ber. 20 c.
p. mm.; in al'e editie- 30 ct.
J
No ordhollandsch Dacrblad
DINSDAG 11 MAART 1947
Vondel
42e JAARGANG - NUMMER 11173
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.), 2047 (red.),
K 2200.
HOORN: Draafsingei 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Weststraat 80,
Tel. 2383 (K 2230).
SCHAGEN: Molenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
UET AMERIKAANSCHE MINISTERIE VAN BUI-
TENLANDSCHE ZAKEN heeft den Amerikaan-
schen zaakgelastigde te Den Haag, Webb Benton,
opdracht gegeven persoonlijk bij het Nederlandsche
Ministerie van Buitenlandsche Zaken een schriftelijk
protest in te dienen tegen de op 29 Januari 1947 door
de Nederlandsch-lndische Regeering genomen maat
regelen tot beperking van den handel. Voorts is
medegedeeld, dat de Amerikaansche Ambassade te
Den Haag geïnstrueerd is onmiddellijk stappen te
ondernemen in de zaak van de „Martin Behrman".
Een woordvoerder van hel
Amerikaansche ministerie van
buitenlandsche zaken bracht
in verband met het schrifte
lijk protest van de Amerikaan
sche regeering in herinnering
dat de Ver. Staten op 5 Maart
een mondeling protest hadden
ingediend legen de door de
Neder)..Indische regeering ge
nomen maatregelen, welke in
Amerika beschouwd worden
als een beperking van den
handel. Dit protest was gevolgd
op de inbeslagneming van het
Amerikaansche vrachtschip
Martin Behrman in de haven
van Cheribon.
De heer James Ryan, direc
teur en rechtskundig adviseur
van de Isbrandtsen-lijn heeft
meegedeeld, dat hij een claim
van tien millioen Amerikaan
sche dollars bjj de Ned. Indische
regeering heeft ingediend. Een
officieel document is gezonden
aan dr.'Van Mook en alle auto
riteiten, die met de Martin
Behrmannkwestie te maken
hebben.
In het document wordt o.m. ge-
eischt de oogenblikkelijke teruggave
van de reeds geloste lading, vrijla
ting van het schip en het vrijgeven
van de op het schip nog aanwezige
lading. Dit moet binnen vierentwin-
bij
De republikeinsche delegatie
te Medan heeft de bestaande
demarcatielijn geaccepteerd,
met uitzondering van een de
tail. Dit punt is voorgelegd aan
de autoriteiten op Java. Op 14
Maart zullen de republikeinsche
troepen zich twee km. achter
de demarcatielijn terugtrekken.
Ook te Palembang is overeen
komst bereikt: de demarcatie
lijn is aanvaard, zooals deze op
17 Januari door den Neder-
landschen commandant is voor
gesteld. Wel hebben zich in den
Palembang-sector eenige onbe
langrijke incidenten voorge
daan, waarbij geen slachtoffers
zijn gevallen.
In Zuid-Celebes hebben zich
eenige bendeleiders bij de auto
riteiten gemeld. Te amarinda
zijn drie personen gearresteerd,
onder wie een bendeleider. Bij
een treffen tusschen de politie
en een bende in de omgeving
van Balik-Papan is een bende
leider gedood.
tig uur geschieden. Gebeurt dit niet,
dan dient de Isbrandtsen namens
zichzelf en alle belanghebbenden
een eisch tot schadevergoeding ten
bedrage van tien millioen Ameri
kaansche dollars in, om. omvatten
de de volledige waarde van de
„Martin Behrmann", de volledige
waarde van de lading, vrachtkosten,
verzekeringspremies, commissie van
de Isbrandtsen maatschappij en de
schade, door kapitein en bemanning
geleden.
Het Fransche persbureau AFP
deelt nog mede, dat volgens de ver
klaringen van James Ryan de Ned.
Indische regeering ook van de be
langhebbende Indonesiërs eischen
tot schadevergoeding zou kunnen
tegemoetzien Tenslotte heeft de
heer Ryan bevestigd, dat de Neder
landsche autoriteiten den kapitein
van de „Martin Behrmann" van zijn
commando hebben ontheven, hier
mede de officieele Nederlandsche
verklaring van gisteren tegenspre
kend. Ryan protesteerde bovendien
tegen het gebruik van Japansche
krijgsgevangenen bij het lossen van
de Behrmann.
Aneta verneemt van gezagheb
bende Nederlandsche kringen dat de
eisch van James Ryan tot schade
vergoeding van 10 millioen dollar
alleen in behandeling kan worden
genomen, indien de landrechter de
geheele inbeslagneming door het
beheersinstituut voör onwettig en
van nul en geener waarde verklaart.
Indien echter de inbeslagneming
voor wettig wordt verklaard, kun
nen geen eischen tot schadevergoe
ding in behandeling worden geno
men.
Uit betrouwbare bron wordt ver
nomen, dat James Ryan een tele
gram naar Generaal MacArthur
heeft gezonden, waarin hij hem in
kennis stelt van het feit, dat de Ne
derlanders voor het lossen varv een
Amerikaansch schip gebruik maken
van Japansche krijgsgevangenen.
Hij verzoekt generaal Mac Arthur te
bewerkstelligen, dat de Japanneezerr
onmiddellijk naar huis terugkeeren,
overeenkomstig de beloften van de
Nederlanders en de bepalingen van
Potsdam, aldus besluit het telegram.
De eerste vergadering van de
Groote Vier te Moskou is gis
terenmiddag om drie uur Ne
derlandsche tijd begonnen.
Molotoj verwelkomde de de
legaties met een kort woord,
waarop Bevin aan Molotoj
verzocht de eerste vergade
ring te presideeren. Deze vol
deed aan het verzoek en sprak
de hoop uit, dat de andere
ministers zich om beurten
met het voorzitterschap wil
den belasten.
Molotof zeide, dat de verga
dering zich geenszins voor een
lichte taak geplaatst ziet, doch
dat er een goede basis voor
samenwerking bestaat. In de
eerste plaats zijn er de histo
rische besluiten van Jalta en
Potsdam. Verder hebben de
plaatsvervangers te Londen de
geallieerde bestuursraad in
Duitschland veel en nuttig
werk verricht door het noodige
materiaal te verzamelen en de
aanbevelingen op te stellen.
Op verzoek van Molotof be
sloot men, in principe den toe
stand in China te zullen bespre
ken. Dit sluit aan op de beslis
sing van de groote drie tijdens
de bijeenkomst te Moskou in
December 1945 om de democra
tische ontwikkeling van een
vereenigd China aan te moedi
gen.
Marshall verzocht het op de
agenda plaatsen van de kwestie
van de beperking der geallieer
de bezettingstroepen in geheel
Europa, zooals reeds voorgesteld
De dagalijksche stroom van vluchtelingen uit het republikeinsche
gebied blijft aanhouden, ondanks het strenge verbod der Repu
blikeinsche autoriteiten, en geregeld komen de bewoners, ge
dreven door den honger, in groepjes naar de Nederlandsche stel
lingen door. Een oud vrouwtje wordt van voedsel voorzien.
door Byrnes te New York. Mo
lotof vroeg, 24 uur uitstel. Mar
shall zal vandaag zijn definitie
ve antwoord geven omtrent
China.
Molotof herinnerde er aan,
toen hij voorstelde China op de
agenda te plaatsen dat in
December 1945 was overeenge
komen, dat er behoefte was aan
een democratisch China, be
ëindiging van den burgeroorlog,
niet-inmenging in de Chinee-
sche binnenlandsche aangele
genheden en het zoo spoedig
mogelijk terugtrekken in
overeenstemming met de ver
vulling van hun verplichtingen
der geallieerde troepen
Sindsdien, aldus Molotof, heeft
de toestand in China niet veel
verbetering getoond.
Wisjinsky, onderminister van
buitenlandsche zaken der Sow-
j et-Unie, werd benoemd tot
speciale plaatsvervanger voor
Duitschland, ii> plaats van Goe-
sef, die speciale plaatsvervanger
voor Oostenrijk blijft. Te Lon
den nam Goesef beide functies
waar.
Op voorstel van Bevin werd
het rapport der financieele com
missie voor Triest op de agenda
geplaatst.
Het Bondsbureau van den
K.N.V.B. heeft geantwoord 01
de vraag wanneer men dach
de competitie te kunnen hervat
ten. Het antwoord luidde, da
de velden zich over het algemeei
in slechten toestand bevinden
soms zit de vorst wel een metei
den grond in. ADO heeft Zon
dag getracht, met eigen leden,
het veld van sneeuw vrij te ma
ken, met het gevolg, dat he'
terrein blank kwam te staan,
aangezien het water nergens
naar toe kan. Op het bondsbu
reau neemt men aan, dat pas op
30 Maart a.s. een normale vol
ledige competitie kan worden
afgewerkt met de mogelijkheid
dat op goede velden, vooral op
de zandgronden, een week eer
der kan worden gespeeld. Maai
alles hangt af van de weersom
standigheden. Alleen met droog
voorjaarsweer en met veel zon
kan een drastischen omzwaa'
ten goede beteekenen
Jhr. Mr. van Asch van
Wijck overleden
Zondagavond is in zijn woning
te Doorn in den ouderdom van 67
jaar plotseling overleden het anti
revolutionaire Eerste Kamerlid
jhr. mr. H. A. M. van Asch van
Wijck Hij was ook wethouder van
Doorn,
De geheele wereld verheugt
zich en viert feest ter gelegen
heid van de geboorte van de
kleindochter van de Koningin
der Nederlanden, staat in Chi-
neesche letterteekens geschre
ven op de Oranjekleurige zijden
oorkonde, welke namens de ge
heele Chineesche gemeenschap
van Indonesië aan den luite
nant-gouverneur, dr. H. J. van
Mook, werd aangeboden.
ANP P.
Volgens den democratischen se
nator Taylor heeft Paul Porter,
Truman's speciale vertegenwoor
diger in Griekenland, in telegram
men er bij het Witte Huis op aan
gedrongen, dat de regeering der
V. S. het aftreden van Koning Ge
orge van Griekenland als voor
waarde stellen voor hulp van de
V. S. aan Griekenland.
Deze mededeeling van Taylor
heeft Dean Acheson waarnemend
minister van buitenlandsche zaken
per brief ontvangen. Taylor dringt
êr op aan, alle 'telegrammen van
Porter te publiceeren, voordat pre
sident Truman zich Woensdag tot
het congres richt. Volgens Porter
vertegenwoordigd Koning George
van Grieikenland slechts een kleine
minderheid monarchisten en fascis
ten.
De Ned. Maatschappij voor
de walvischvaart deelt mede,
dat de tanker „Nacella" op 28
Februari j.l. van de vanggebie
den in de zuidelijke ijszee naar
Nederland is vertrokken met 'n
lading traan van rond 5700 ton.
Bovendien bevond zich op dit
tijdstip rond 1800 ton aan boord
van de „Willem Barendsz" die
de vangst tot-het eind van het
seizoen op 8 April a-s. voortzet.
Brussel was een doode stad
De oproep van de Belgische
winkeliersvereenigingen om de
zaken gedurende vier-en-twin-
tig uur gesloten te houden, heeft
succes gehad tenminste in dien
zin, dat alle winkels, behalve
dan de groote warenhuizen, hun
deuren gesloten hielden. Want
de stakers zelf beweren, dat
deze proteststaking van een dag
absoluut geen uitwerking zal
hebben.
De staking was bedoeld als de
monstratie van protest tegen de fi
nancieele en economische politiek
van de regeerin®, in het bijzonder
tegen de onlangs ingevoerde prijs
verlagingen voor zekere eerste le
vensbehoeften. Deze verlaging vari
eert van vier tot vijftien procent.
De winkeliers geven toe, dat prijs
verlaging noodzakelijk was, doch
beklagen zich er over, dat met hen
geen overleg is gepleegd. Voorts
eischt men, dat aan een prijsverla
ging ook een herziening van omzet
belasting en dergelijke gepaard zal
gaan. De bioscopen staakten mede
als blijk van sympathie
Brussel was uitgestorven. In de
omgeving van de regeeringsgebou-
wen patrouilleerden de gendarmen,
geweer over den schouder. Ook in
de gebouwen van de „Societe Gene
ral" krioelde het van de gewapende
gendarmen. Het autoverkeer was
indien mogelijk nog minder dan tij
dens de bezetting. Ook de kranten
kiosken waren gesloten. Alleen de
apotheken en boekwinkels die ge
specialiseerd zijn in tijdschriften
waren open gebleven. Wee den on
gelukkige die zichzelf niet scheert,
hij moest den geheelen dag met een
stoppelbaard rondloopen, want ook
de kappers hadden hun deuren ge
sloten. Het slechtst waren de café's
er aan toe, daar zij een vollen dag
ontvangsten moesten derven en zelfs
de dorstigste Belg zal er niet aan
denken Dinsdags zijn schade van
den vorigen dag in te halen.
[DERTIEN LEIDERS van bei-
de partijen van at Congres
waren gisteren in het Witte
Huis bijeen gekomen om het be
sluit van President Truman te
vernemen ten aanzien van de
door de Ver. Staten te volgen
politiek jegens Griekenland in
verband met den wensch van
Engeland om van haar economi
sche en militaire verplichtingen
in Griekenland ontslagen te
worden en ten aanzien van de
mogelijkheid, dat de Ver. Staten
de Britsche verplichtingen in
Griekenland en in andere gebie
den van de wereld overnemen.
Truman zal Woensdag om 18 uur
Ned. tijd in een gemeenschappelijke
vergadering van de beide Huizen
van het Amerikaansche Congres een
verklaring over de Grieksche kwes
tie afleggen.
Een der aanwezigen tijdens de
conferentie op het Witte Huis ver
klaarde: „Dit land staat voor een
der belangrijkste besluiten in zijn
geschiedenis"
Senatoren, die de bijeenkomst in
het Witte Huis bijgewoond hebben,
bevestigen, dat de president in zijn
boodschap aan het Congres op
Woensdag a.s. de goedkeuring van
het Congres zal vragen voor een
crediet aan Turkije van 150 millioen
dollar.
Deze som zou bestemd zijn voor
vergrooting der doelmatigheid en
uitrusting van het Turksche leger,
teneinde de Turksche regeering in
staat te stellen werkkrachten voor
den industrieelen wederopbouw vrij
te maken. Men meent te weten, dat
het Turksche probleem dit is, dat de
kritieke toestand, geschapen door de
Sovjet-eischen ten aanzien van de
Dardanellen, en de „zenuwenoor
log" waarmee de Sovjetunie haar
Aan boord van het in de New Yorksche haven liggende Ameri
kaansche schip „John Ericsson" brak een felle brand uit op het
oogenblik, dat de passagiers voor de „Queen Elizabeth", welke
aan dezelfde steiger gemeerd lag, (op den achtergrond) zich aan
boord begaven. Deze, radiografisch overgebrachte foto, geeft
een overzicht tijdens het blusschingswerk. (Ass. Press P.)
f}E MINISTER VAN FINANCIEN heeft bij de
Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend, strek
kende tot instelling van een Nationalen Spaarraad en
het uitgeven van Rijksspaarbrieven. De Nationale
Spaarraad zal tot taak hebben het sparen zooveel
mogelijk te bevorderen.
De indiening van dit wetsont
werp heeft tot strekking een
wettelyken grondslag te vormen
voor een breed opgezette actie
voor het sparen. Het is onder de
huidige omstandigheden een na
tionaal belang van de eerste
orde, dat het Nederlandsche
volk zooveel mogelijk spaart. Nu
de wederopbouw en het herstel
van ons gehavende economische
leven op gang worden gebracht,
ontstaat een ongekend groote
behoefte aan kapitaal. De voor
investeering noodige middelen
moeten grootendeels voortko
men uit de besparingen, die het
Nederlandsche volk bereid is te
verrichten.
Verschillende oorzaken hebben er
toe geleid, dat onder de huidige om
standigheden te weinig wordt ge
spaard. In de eerste plaats heeft de
achter ons liggende oorlog op ver
schillende wijze afbreuk gedaan aan
den spaarzin van het Nederland
sche volk. Ten deele was dit onver
mijdelijk doordat als gevolg van de
stijging van de kosten van levens
onderhoud velen niet in staat wa
ren, uit hun inkomen te sparen. In
tegendeel, zij moesten de besparin
gen, gevormd ter verlichting van
den ouden dag, aanspreken ter
voorziening in de dringender be
hoeften van het oogenblik. Daarbij
kwam in de na-oorlogsche periode,
waarin wij thans leven, dat de
groote behoeften, ter zake van ver
vanging en aanvulling van in den
oorlog versleten of anderzins verlo
ren gegane duurzame1 gebruiksgoe
deren, het vormen van besparingen
bemoeilijkt en leidt tot intering op
besparingen uit het verleden.
De Minister is zich dan ook
wel bewust, dat menigeen in de
huidige omstandigheden niet of
nauwelijks in staat is, uit zijn
inkomen te sparen. Daartegen
over kan echter worden gesteld,
dat er zeer velen zijn, die wel
uit hun inkomen zouden kunnen
sparen, doch dit nalaten of a'-
thans niet zooveel sparen als z(j
zouden kunnen.
Tot de laatstbedoelde, kwantita
tief en kwalitatief belangrijkste, ca
tegorie zal de te voeren spaaractie
zich moeten richten.
Voor het sparen in al zijn vormen
is de Nationale Spaarraad als het
centrale punt gedacht. De raad zal
onder meer tot taak hebben, de
spaarcampagne bij de bevolking aan
te bevelen, en zal daartoe dienen te
zijn samengesteld uit personen van
gezag, die alle rangen en standen
van de ma at schappij vertegenwoor
digen. Zal de spaarraad als instituut
appelleeren aan den spaarzin van
het geheele Nederlandsche volk,
daarnaast zal van de individueele
leden worden verwacht, dat zij
ieder op eigen terrein zullen aan
sporen, intensief aan de spaarcam
pagne mede te werken. De dagelijk
sche leiding bij het voeren van de
spaarcampagne zal de Nationale
Spaarraad delegeeren aan het bu
reau van den Nationalen Spaarraad,
dat onder leiding staat van den se
cretaris van den raad.
De artikelen 6, 7, 8 en 9 openen
de mogelijkheid, dat binnen het ka
der van de spaarcampagne ten laste
van het Rijk spaarbrieven in een
nader te bepalen vorm worden uit
gegeven, die het publiek de gele
genheid bieden, zijn besparingen op
een aantrekkelijke wijze te belee
gen.
De minister acht het wenschc
ljjk omtrent de modaliteitei
van zoodanige spaarbrievei
eerst het advies iij te winner
van den Nationalen Spaarraar
en niet tot uitgifte over te gaar
dan nadat met den Spaarraa'1
daaromtrent overleg is gepleegd
Naar het oordeel van den mi
nister moet het zwaartepun;
van de actie voor het sparen
liggen bij het bevorderen van
de besparing bij de bestaande
spaarinstellingen.
De tventueele uitgifte van spaar
breven heeft dan ook niet ten doel,
deze instellingen concurrentie aan
te doen. Tot de bedoelde uitgifte zal
derhalve slechts dan worden beslo
ten indien uitzicht bestaat, dat langs
dezen weg additioneele besparingen
kunnen worden aangetrokken.
eischen vergezeld doet gaan, Tur
kije iri een toestand van voortdu
rende semi-demobilisatie, met de
gevolgen voor werkkrachten en fi
nanciën hebben gehouden. Tevens is
voorgesteld om, met hetzelfde doel,
Turkije van moderne machines te
voorzien.
Een andere senator, die op de bij
eenkomst aanwezig was, verklaarde,
dat de president den vertegenwoor
digers van het Congres heeft mede
gedeeld, dat de Britsche regeering
de V. S. ervan in kennis heeft ge
steld, dat de Britsche troepen tegen
31 Maart uit Griekenland zullen
worden teruggetrokken.
De V.S. moeten zoowel Grieken
land als Turkfje helpen om „den
marsch van het communisme
naar het Westen tegen te hou
den", aldus verklaarde Chester
e Merrow, invloedrijk Repu-
blikeinsch lid der commissie
voor buitenlandsche zaken van
het Amerikaansche Huis van
Afgevaardigden, tijdens de bij
eenkomst van het Huis. „Tur
kije en Griekenland zijn in het
Middellandsche zeegebied voor
posten tegen den marsch van
het communisme naar het Wes
ten". De V.S. moeten deze lan
den daarom steun verleenen.
anders zullen zij zooals vele an
dere landen, door de Sovjet-
Unie worden overheerscht, al
dus Merrow.
TRAMBOTSING BIJ
LISSE
Veertien gewonden
Zondagavond zijn twee trams
van de N.Z.H. op het baanvak
HillegomLisse met elkaar in
botsing gekomen, waardoor be
langrijke materieele schade is
ontstaan en veertien passagiers
door rondvliegende glasscherven
licht werden verwond.
Het ongeluk gebeurde op het
eensporige baanvak, dat aan
weerskanten door lichtsignalen
is „beveiligd".
De gewonde passagiers kon
den allen, nadat hun eerste hulp
was verleend, naar huis terug
keeren. Een der wagenbestuur
ders werd aan de hand gewond.
Vooral de beide motorwagens
van de trams werden zwaar be
schadigd.
Gaat Killearn weer
bemiddelen?
Het Fransche Persbureau AFP
meldt uit Londen, dat volgens over
het algemeen welingelichte kringen
aldaar Lord Killearn, vertegenwoor
diger van de Britsche regeering in
Zuid-Oöst-Azië zich binnenkort
naar Batavia zou begeven om zijn
bemiddeling te verleenen tusschen
de Nederlandsche Commissie Ge
neraal en de Indonesische regeering.
Naar verluidt zal de Britsche ver
tegenwoordiger voornamelijk trach
ten, de twee partijen tot een verge
lijk te brengen t.a.v. de interpre
tatie van de tekst van het verdrag
van Cheribon.
In deze zelfde kringen zet mën
nader uiteen, dat de regeering van
Engeland er in bet bijzonder op ge
steld is. dat de bepalingen van dit
verdrag in® practijk worden ge
bracht.
Aan dit verlangen van de Brit
sche regeering zou uiting gegeven
zijn tijdens besprekingen, die on
langs hebben plaats gehad tusschen
het Engelsche ministerie van bui
tenlandsche zaken en den Neder-
landschen ambassadeur te Londen.
De regeering van Engeland is na
melijk van meening, dat het econo
misch herstel van geheel Zuid-Oost-
Azië belemmerd zou worden, indien
de Nederlanders en de Indonesiërs
niet spoedig een verdrag zouden
sluiten, dat hervatting van den ex
port mogelijk maakt
Voor de vrouw. De Amerikaan
sche mode-industrie besteedt
veel aandacht aan kinderklee-
ding. Hierbij eenige dopjes voor
het voorjaar. Meteor P.
