Nieuw
Joodse delegatie zet haar standpunt
inzake Palestina uiteen
Voor Alkmaar en omgeving
Verwijten en lof aan Engeland
Wantrouwen bij de besprekingen
tussen Com. Gen. en Indonesiërs
Voute heden gevangen genomen
500.000 Hamburgse arbeiders
rn staking tegen de voedselnood
Het Bevrijdingsgedenkraam te
Alkmaar
1 1
Stagnatie in het
Britse bóuwprogram
Liiiggadjati moet
van kracht worden
WENS DER VER. STATEN
Nog geten enkel resultaat
Gerechtshof gelast nader onderzoek
Export van boter
wordt hervat
Staking op hoog
oven bed rijf
Liever Beel dan
Romme
HoofdredacteurH. N. Smits,
rayonredacteur: Er. Otten.
DirecteurE. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3-40 per
kwartaal; 1.20 per maand;
incl. incasso. Adv.-pr. p. editie
13 c. p. mm-; minimum ƒ2.50;
in alle edities 26 c. p. mm.;
minimum ƒ4.-; Fam.ber. 20 c-
p. mm.; in alle édities 30 ct.
Buiten Ood is 't
nergens veilig
Vondel
VRIJDAG 9 MEI 1947
43e JAARGANG - NUMMER 11222
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2CJ46 (adm.), 2047 (red-),
K 2200.
HOORN: Draaf singel 59, Tel.
-4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Weststraat SO,
Tel. 2383 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
MEER INDISCHE
SPECERIJEN
NAAR AMERIKA
De president van de American
Spice Trade Association deelde tij
dens de jaarlijkse vergadering, wel
ke Dinsdag j.l. werd. gehouden mede
dat men in de komende maanden
meer hoeveelheden specerijen uit
Ned. Indië verwairiterwijl de prij
zen op een meer normaal niveau
komen te liggen.
Een omvangrijke hoeveelheid-
nootmuskaat is op het ogenblik naar
Amerika onderw. -g.1 Dit zal waar
schijnlijk tengevolge hebben dat de
prijs van Britse ongemalen nootmus
kaat, welke gedurende de oorlog
- uitsluitend werd gebruikt, zal gaan
dalen. Bij het begin van de oorlog
bedroeg de Amerikaanse pepervoor-
raad 500.000 ton, terwijl de kaneel-
voorraad voldoende was voor negen
maanden. Tijdens de jaarlijkse ver
gadering werd' besloten tot de op
richting van het Spice Research -De
velopment Institute, dat tot taak
zal hebben te zoeken naar nieuwe
aanwendingen voor specerijen, het
bestuderen van de problemen van
concurrerende specerijen en de ba-
siseigenschappen van de specerijen
zoals voedingswaarde, te onderzoe
ken.
Van regeringszijde te Londer is
Donderdag medegedeeld, dat Groot-
Brittanië zal moeten afzien van het
tot voltooiing brengen van het
bouwprogram voor twee honderd
veertig duizend woningen in 1947.
Men' zal er thans naar streven zo
veel mogelijk van de 218.783 wonin
gen, die in aanbouw zijn, gereed te
krijgen. Als redenen van de vertra
ging in het program wordt genoemd
ten eerste het tekort aan hout, ten
tweede de noodzaak tot verdeling
van beschikbare steenkool en mate
rialen tussen bouwnijverheid en de
sleutel-industrieën, en ten derde de
invloed van de uitzonderlijk strenge
winter. De gemeenteraden, die in
'hoofdzaak verantwoordelijk zijn
voor de uilvoering var. het bouw,-
program, hebben de waarschuwing
gekregen alles in het werk te stel
len om v*;ragmg in de'voltooiing
der in' aanbouw zijnde huizen te
voorkomen. Een Britse missie onder
handelt thans in Sowjet-Rüsland
,pver de leve rug van hout.
HE DELEGATIE van fiet Joodse Bureau, aan het
hoofd waarvan Rabbi#Abba Siver staat, was gis
teren uitgenodigd aan de tafel van dé Politieke
Commissie der Verenigde Naties plaats te nemen.
Rabbi Silver zette haar standpunt uiteen.
Rabbi Silver, die voorzitter is
van de .Zionistische organisatie
van Amerikanen en lid van het
Zionistisch bestuur, verklaarde"
oiider meer dat de mandaat-
mogendheid 'het bestuur over
Palestina na het uitbreken van
de oorlóg heeft gevoerd alsof .zij
de souvereiniteit over Palestina
bezat, terwijl zij slechts het be
heer heeft.
De Balfourverklaring, wSarbij de
Britse regering zich uitsprak ten
gunste „van het stichten van een
Joods Nationaal Tehuis in Palesti
na, kan niaar niet ongedaan, ge
maakt worden, aldus dr. Silver.
Onder Joodse staat verstaat dr.
Silver een staat, gebaseerd op vol
ledige gelijkheid éfi gelijke rechten
voor allë inwoners, onafhankelijk
hun geloof of ras, en zonder over
heersing of onderdrukking. Na ver
klaringen van Lfoyd Geoige,
Churchill en Truman over het
Joods Nationaal Tehuis te hebben
aangehaald, stelde dr. Silver yoor;
dat de Britse regering, liever dan
tot de algemene vergadering van
September te wachten, bij de com
missie van onderzoek inzake Pa
lestina eênverslag over haar be
stuur van Palestina indient.
Hjj drong er ook op aan, dat
de politieke commissie een be
zoek aan Palestina zou laten
brengen om te zien, hoe de Jd-
den voorgaan in het streven
naar verhoging van de levens
standaard.
Rabbi' Silver stelde voor,dat de
commissie van onderzoek .de grond
oorzaken van de tragische onrust
en geweldpleging in het Heilige
Land zou nagaan en zou onderzoe
ken waarom sommige ledên. van de
Palestijnsche gemeenschap tot da
den werden gedéeyen, „die wij allen
betreuren" en waarom scheepsla
dingen hulpeloze Joodse vluchtelin
gen door de mandaatmogendheidj
die als eerste- verplichting het ver
gemakkelijken van de Joodse immi
gratie op zich genomen heeft, van
de stranden van het Nationaal Te
huis worden verdreven.
De stemming in de zaal
De stemming in de dichtbezette
zaal was gespannen tijdens de woor
den van Rabbi Silver. De, Arabische
afgevaardigden luisterden gespan-,
nen en maakten, druk notitie's,
Gromyko (Sowjet Unie) leunde
achterover, de armen over elkaar,
uiterlijk onbewogen. Cadogan (En
geland) en Warren Austin (V.S.)
zaten met. de ogen naar beneden te
luisteten..
Bewondering voor Engeland
Dr. Silver ging voort met de'
grootste eerbied en bewondering uit
te spreken voor de 'bevolking van
Engeland en zijn indrukwekkende
bijdrage tot de democratie. Wat hij
veroordeelt, is de verkeerde en niet
te rechtvaardigen politiek, die in
tegenspraak is met het Britse staats
manschap van enkele jaren geleden,
dat van een ruime visie getuigde,
en deze dreigt te niet te doen.
Spreker drong er op aan, dat de
commissie van onderzoek een be.-
zoek zoii brengen aan de kampen
voor verplaatste personen- Onmid
dellijke vermindering der immigra
tiebeperkingen en een terugkeer tot
de status voor de politiek van het
Witboek zou volgens dr. Silver niet
alleen voor deze .mensen, die in
ellende verkwijnen, een zegen zijn,
maar de huidige spanningen in Pa
lestina voop een groot deël ophef
fen.
Vertrouwen in dè Ver. Naties
Na opnieuw het vertrouwen der
Joden in de V. N., te hebben be
tuigd, besloot Rabbi Silver zijn uit
voerig 'betoog met de volgende
woorden: „Wij hébben nooit het
vértrouwen verlorèn in de souve
reiniteit én de uiteindelijke over
winning vah de" grote morelè grond
beginselen. De Jbden waren uw
bondgenoten (ijdens de' oorlog en
brachten samen met U offers voor
de gemeenschappelijke overwin
ning. Wij- spreken de hoop uit, dat
het Joodse volk binnenkort welkom
geheten'zal worden in de edele
vriendenkring der V. N."
In antwoord op Rabbi Silver's
voorstel, dat Engeland voor Sep-,
jtember'een verslag zou geven van
zijn bestuur over'Palestina, zeide
Cadogan:Indien deze speci ïle ver
gadering een speciale commissie
van onderzoek instelt, zaf mijn re
gering geheel tot haar beschikking
staan' om rekening en verantwoor
ding af te leggen van haar bestuur."
Op vragen als door Winiewicz
(Polen) gesteld, of er in Palestina
-een poging van Joden en Arabieren
is geweest omsamen te werken,
zeide dr. Silver schriftelijk of op
een latere bijeenkomst antwoord te
zullen geven.
Het wederzijdse wantrouwen
is de voornaamste oorzaak van
de weinig bevredigende ontwik
keling der besprekingen, die
sinds enkele dagen door de In
donesische delegatie en de com
missie-generaal zijn hervat zo
verklaarde minister Gani in een
ihierviéw met het republikeinse
blad „Berita Indonesia".
Aan republikeinse zijde, aldus de
minister, wantrouwt men de aan
wezigheid der Nederlandse troepen,'
terwijl men deze aan Nederlandse
zijde tracht te rechtvaardigen met'
de bewering, dat 'de Nederlandse
bezittingen in de republiek worden
bedreigd. Volgens dr. Gani hebben
de besprekingen.'die voornamelijk
tot onderwérp hebben: teruggave
van buitenlandse bezittingen, de di
plomatieke vertegenwoordiging van
de republiek en, de vermindering
der strijdkrachten, nog geen enkel
resultaat opgeleverd. De Nederlan
ders, zo vervolgde Gani, beweren,
dat de de facto erkenning van de
republiek de erkenning van de
staat republiek Indonesia niet in
sluit en dat deze omstandigheid een
Nieuwe behandeling van
de zaak op 6 Juni
E. J. Voüte, oud-burgemeester
van Amsterdam, tegen wie de
procureur-fiscaal bij het Bij
zonder Gerechtshof te Amster-
dam, mr. N. J. G.'Sikkel, twee
weken geleden een gevangenis
straf eiste van 6 jaar, maar die
sinds 5 October van verleden
jaar op vrije voeten is geweest,
is vanmorgen op last van het
Hof ter terechtzitting gevan
gen genomen en overgebracht
naar het huis van bewaring.
Het Hof, dat bijv monde van pre
sident prof. J. A. van Hamel he
denmorgen sententie zou wijzen,
heeft het - onderzoek nog niet vol
ledig geacht en gelastte vanmorgen
dat het zal worden hervat. Op 6
Juni a.s. des morgen te 9,30 uur
zal dè heer Voüte opnieuw voor 't
Bijzonder Hof terecht staan, waar
bij, de procureur-fiscaal nieuwe
getuigen naar voren zal brengen,
die naar gehoopt wordt, 'licht; zui
len kunnen werpen op de houding
verhindering vormt voor hetvesti
gen yan buitenlandse betrekkingen.
Op dit punt *zfjn de republikeinen
van mening, zo verklaarde dr. Gani
'dat 'volgëhshet internationale recht
de de facto erkenning van een' re
gering deze machtigt, diplomatieke
betrekkingen aan te knopen. Ge
vraagd naar een eventuele regeling
van deze kwestie door een derde
partij, verklaarde' de Indonesische
minister, van economische zaken ten-
siotte. dat, indien incidenten zich
zouden voordoen* arbitrage noodza
kelijk zou zijn.
van verdachte als burgemeester,
hoofd der politie en-of regerings
commissaris ten aanzien van- het
deelnemen der politie-ambtenare'n
aan de jodenvervolgingen en de
razzia's voor de arbeidsinzet en
ten aanzien van éfen tiental agen
ten van de Amsterdamse politie,
die bij de Duitse Sicherheitspolizei.
werden gedetacheerd' onder Voü-
te's bewind. Voorts achtte het Hof
meer klaarheid, noodzakelijk in de
kwestie van de eed van trouw,
die de heer Voüte althans vol
gens een brief van Rost van Ton
ningen zou hebben afgelegd.
Gelet op de ernstige bezwaren,
die tegen verdachte zijn gerezen
aldus besloot president Van Ha
mel, beveelt het Hof de gevangen
neming van verdachte ten pinde
hem de mogelijkheid tot vluchten
en die tot verduisteren van bewijs
stukken te ontnemen en gelast dat
hij zal worden ingesloten in liet
huis van bewaring.
De zitting werd daarop gesloten.
Uiterlijk rustig wandelde de heer
Voüte naast een parketwacht de
zaal uit.
De U.V.V: hield in Ti-
voli te Utrecht haar eer
ste landdag welke werd
bijgewoond door de ere
presidente, H.K.H. Prin
ses Juliana en de presi
dente van de Engelse
W.V.S:, Lady Reading.
Als dankvoor hetgeen
door de W.V.S. voor
Nederland is gedaan,
werd 6an Lady Reading
door vertegen woordig-
sterd der elf provinciën
in haar typische kle§-
derdracht een geschenk
aangeboden. De over
handiging van het ge
schenk namens de pro-
vincice Drenthe.
Anefo P.
Voor het front van de Lode wijk
kazerne te Amersfoort werd het
vaandel van het voormalige
8ste R. I., dat op de Grebbe-
berg heeft 'gestreden, overge
dragen aan het nieuw gefor
meerde 8ste R. I. Kolonel b.d.
W. F. Hennink (links) draagt
het vgotndel over aan Overste"
L. Been. ANP P.
WASHINGTON, 9 Mei. (ANP
Aneïa) Een woordvoerder van
het Amerikaanse departement,
van buitenlandse zaken heeft
verklaard dat de Amerikaanse
regering haar ambassadeur te
's Gravenhage en haar consul-
generaal te Bataviaheeft opge
dragen de Nederlandse autori
teiten mede te delen, dat de
V.S. levendig belang stellen in
het van kracht worden der
overeenkomst van Linggadjati.
De woordvoerder zeide, dat de
V.S. verlangend zijn te zien, dat de
handel,met de Indische archipel zal
worden hervat en tevens wensen de
V.S., dat artikel 14 van de overeen
komst, waarin voorzien wordt in de
restitutie van buitenlandse eigen
dommen aan de rechtmatige eige
naren, in practijk zal worden ge
bracht. e
Boter was voor de oorlog 'een
belangrijk Nederlands exportpro
duct. De moeilijke positie van onze
binnenlandse vetvoorziening maak
te, dat na de oorlog deze ëxport
niet kon worden hervat. Daar het
echter wenselijk is op de wereld
markt de 'herinnering aan de Ne
derlandse boter te doen blijven
voortduren,- heeft de regering toe
gestaan, dat dit jaar een zeer be
scheiden hoeveelheid, n'.l. 1000 ton-
(hetgeen zou neerkomen op nog
geen ons boter per persoon, indien
deze hoeveelheid in de binnen
landse consumptie zou worden ge
bracht), naar tropische landen-en
Griekenland en Turkije wordt
uitgevoerd. Van deze 1000 is voor
lopig 500 ton vrijgegeven. Als
voorwaarde is gesteld, dat de be-'
taling zal geschieden in dollars
en ponden sterling, tenzij de uit
voer naar West-Indië plaats heeft,
in welk geval de betaling in Suri
naamse of Nederlandse guldens
kan geschieden.
Het is de bedoeling de boter in
blikverpakking -en als zgn. vries-
kamerboter in kleinverpakking
te leveren, omdat op deze wijze de
Nederlandse naam het best tot zijn
recht komt.
Voorts wordt de mogelijkheid
van export van boter naar Indo-
rtesie onderzocht.
Een honderdtal arbeiders van het
cokesbedrijf der Kon. Ned. Hoog
ovens te IJmuiden hebben eergister-
middag het werk neergelegd,
zien een premie, waarop zij
den rechten te kunnen doen gelden,
niet was uitgëkeerd. Het gevolg
was, dat de gasvoorziening van ver
schillende plaatsen in de Zaan
streek moeilijkheden ondervond.
Zo zijn in Wormerveer, dat niet
over een eigen gasfabriek beschikt
en geen voorrraden bézit, reeds tij
delijk voorzorgsmaatregelen geno
men om ernstige stagnatie to voor
komen.
Gisterenmiddag hebben de arbei
ders het werk voorlopig hervat in
afwachting van de beslissing der
directie over (iet, alsnog uitbetalen
van genoemde prestatiepremie. Zij
hebben evenwel gedreigd wederom
in staking te' gaan als niet kan hun
eisen tegemoet wordt gekomen.
Nader wprdt gemeld, dat de di
rectie bij nadere overweging een
Voor de arbeiders gunstige beslissing
heeft getroffen. De premie zal dus
worden uitgekeerd.
Vakverenigingen eisen
controle over de voorraden
De leiders der vakverenigin
gen te Hamburg hebben Don
derdagmorgen op een speciale
bijeenkomst besloten tot het
proclameren van een algemene
staking van vijfhonderdduizend
Hamburgse arbeiders tegen
Vrijdagmiddag, in protest tegen
de voedselschaarste. De arbei
ders in de essentiële bedrijven;
zoals gas- en elecfriciteitsfa-
brieken en voedingsmiddelen
industrie, zullen aan het werk
blijven. Bij overige bedrijven en
diensten zal een symbolische
staking van een kwartier gehou
den worden.
In de namiddag zal voorts een
grote honger-demonstratie gehou
den wordeh. Zoals reeds gemeld
hebben zesduizend arbeiders van
de scheepswerven van Blohmen
Voss' Woensdag het werk neerge
legd als protest tegen de „Belsen"-
rantsoenen.
Adolf Kummennuss, voorzitter van
het HamburgsVakverbond, zal
heden op de hongerdemonstratiete
Hamburg er op aandringen, dat de
vakverenigingen controle krijgen
over de verzameling en verdeling
van voedselvoorraden. Hij zal even
eens de eis steljen, dat in Hamburg
en het Ruhrgebiéd de noodtoestand
wordt afgekondigd pp grond van het
feit, dat ZÜ over geen akkerland
beschikken, en meer dan andere ge
bieden van' de, voedselcrisis te fij-
den hebben, eri dat alles :'n het
werk wordt gesteld' om voor de
nooddruftigen voedsel bijeen te
brengen en 'te verdelen.
Volgens een Hamburgse functio
naris van de vakvereniging heeft
de Hamburgse hongerende bevol
king van l'/i millioen bewonderens
waardig geduld en een gevoel vdor
discipline t.a.v. de volledige misluk
king der voedseldistributie aan de
dag gelegd en leiden de "vakvereni
gingen de menipgen der arbeiders
in geregelde banen om ongedisci
plineerd gedrag fe voorkomen.
Volgens eên bekendmaking van
de directie der spoorwegen zal tus
sen 10 ën 13 Mei ter tegemoetko
ming aan de voedseldistributie in de
4 zones van Duitsland alleen expres-
en goederenvervoer zijn toegestaan.
n -
Wij plaatsen hierboven een af
beelding van het door atelier Bogt-
man te Haarlem vervaardigd ge
brandschilderd raam, dat op 5 Mei
jl. door het Bevrijdingscomité 1945
aan het gemeentebestuur werd aan
geboden en -door de loco-burge
meester G. van Slingerland werd
onthuld.
De bevrijding wordt gesymboli
seerd door de mannenfiguur rechts,
die de ketenen verbreekt en de vlag
ontplooit, waarin het wapen van
Alkmaar is' aangebracht: JDe terug
keer van dë Oranjes is uitgebeeld
door de tnannenfiguur links, die de
oranjeboom plant. Details linksen
rechts symboliseren landbouw, han
del en nijverheid, terwijl het gehéél
omgeven is door een panorama van
het Alkmaarse stadsbeeld. Opval
lend hierin is, dat het kruis op de
St. Dominicuskerktopen, dat zowel
ovprdag als des avonds, als het
straalt in neonlicht, heel goed zicht
baar is, hier vervangen is door het
haantje, dat er niet op staat. *WrJ
nemen aan, dat de ontwerper zijn
schets niet nauwkeurig heeft uiige-5'
wérkt en dat B. en W., die het ont
werp goedgekeurd hebben, dit .de
tailpunt over het hoofd gezien Reb
ben. Öe fout is echter belangrijk,
genoeg, om hersteld te worden cn
als wij goed zijn ingelicht,' zijri er
reeds stappen ondernomen om zulks
te doen.
Onderaan ziet men links 't wapen
van Jhr. van Kinschot, oud-burge
meester van Alkmaar en rechts een
wapen, dat door het drietal ringen
wellicht reminiscenties wekt aan de
Olympiade, doch dat, paar ons wérd
medegedeeld, het wapen is van de
heer Rijders, voorzitter van het Be
vrijdingscomité 1945.
Overigens vormt het raam een
indrukwekkende versiering van de
stadhuishal en een waardig pendant
van het raam, dat door de gemeente
Amersfoort destijds werd 'aangebo
den, als blijk van dank voor (je
gastvrijheid, die de Amersfoortefs
in de Meidagen van '40 in Alkmaar
genoten.
Republikeinse pers
verwelkomt de ministers
Ter gelegenheid van de aan
komst van de Nederlandse mi
nisters in Indonesië schrijft het
republikeinse blad „Berita In
donesia", o.pL, dat dr. Beel een-
nieuwe figuur voor Indonesië is.
Hij komt met een blanco regis
ter; dus heel anders dan prof.
Romme. die door zijn bekende
motie met een zondenregister
kwam.
Mr. Jonkman staaf in Indonesië
^»-al zeer lang bekend als iemand met
grote stuwkracht en behorend tof
-de progressieve Nederlanders. Het
blad hoopt, dat de- komst van de
Nederlandse ministers zal bijdragen
tot' volledige samenwerking fussen
Nederlanders en Indonesiërs.
Het republikeinse blad „Merdeka"
schrijft-in-een hoofdartikel o.m. dat
de komst van de premier en de mi
nister van overzeese gebiedsdelen
haar oorzaak Vindt in de moeilijk
heden, die in het Necferlands-Indo-
nesisch conflict gerezen, zijn. Zij
willen zich overtuigen van de hui
dige situatie. Vroeger kon alles bij
besluif vap de Gouverneur-Géneraal
geregeld worden, maar thans is bij
belangrijke beslissingen gezamen
lijk overleg, vereist op de basis, van
Linggadjati. Het blad is ervan over
tuigd, dat zowel Nederlanders als
Indonesiërs hopen, dat deze twee
ministers spoedig de politieke hemel
zullen doen opklaren en roept de
ministers tehslotfé een welkom toe.
JHR. DE GEER VOOR
HET HOF
Hedenmorgen tien uur begon het
Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam met de behandeling van de
zaak tegen Jhr. de Geer. Twee mi
nuten voor tien kwam Jhr. de Geer
de zaal binnen. Hij liet dus geen
verstek gaan, zoals aanvankelijk
werd verwacht.
Tot de 16 getuigen, die de 'opge
propte zaal vulderi, behoorden ook
Otto. Bene, tijdens de bezetting ge
volmachtigde van het Duitse Minis
terie van Buitenlandse Zaken en dr.
T. Goedewaagen, secretaris-generaal
van het Departement van Volks
voorlichting. Toen de 76-jarige ex-
minister-president plaats had ge
nomen, trad het Hof de zaal binnen,
waarop de zitting een aanvang nam.
Dom van Munster
wordt herbouwd
De kathedrale kerk van het
bisdom Munster in Westfalen, de
St. Paulusdom, die tijdens de oor
log zwaar beschadigd werd', zal- in
de oorspronkelijke vorm worden
herbouwd. Het werk zal 'jaren in
beslag nemen. De huizen in de om
geving zullen laag .worden opge
bouwd zodat de kerk nog sterker
dan vroeger de omgeving zal domi
neren.
Als de Betuwe bloeit. Een
kijkje in de omgeving van Eist.
NFB P.
