w
OORI
Petten goot herrijzen
Het Joden ver rood te Ursem
"DE SCHOOLWEDSTRIJDEN"
VAN DE R.K. SCHOLEN
De eerste bedijking van Zijpe
PAC. 2
NIEUW NOORDHOLLAN PS DAGBLAD - Vrijdag 23 Mei'1947
ALKMAAR EN OMSTREKEN
Lyceum b met 0-7 verpletterd
Lyceum c uitgeschakeld w.n o.
Groen krijgt'15 jaar
UIT OUDE TIJDEN
Een en ander uit de historie
Mej. van der Ban legt de eerste steen
Tegen beide daders 15 jaar geëist
Geldzucht
het motief
Texels
schapenstamboek
Marktberichten
A
i
Hoofdprijzen
De tweede dag van ons tournooi
is schitterend t verlopen. Prachtig
weer, spannende wedstrijden, vele
penalty's,laaiend enthousiasme,
vreugde, teleurstelling. - Gevochten
hebben de jongens en, 't mag ge
zegd' worden, prirna gevoetbald.
In afd. D won Willibrordus I
maar op 't kantje af van* de jon
gens van de B.L.Ó,, waarpit blijkt,
dat de O.L. Vr. van Lourdesschool
't volgend jaar een Jhartig woordje
gaat meespreken. Nu kunnen ze in
de verliezersronde nog winnen van
Oudorp II, waarmee ,ze zich dan in
de' finale der verliezers zouden
plaatsen. Veel succes, mijnheer de
Wit. Óp de grote dag komen de elf
tallen van Willibrordus II en Adel
borsten II in de finale op 21 Juni.
Proficiat. Wie van jullie legt.beslag
op de béker? Mijnhee^ Boeters zal
nu.zeker, wel alles op alles zetten
met zijn tweede elftal, daar het
eerste in afd. C uitgeschakeld is.
In deze afdeling was de wedstrijd
Bavo IAdelbertus I sensationeel.
De .eerste goal kwam van Bavo door
een penalty en onder de rust kon
men br. Alexius zijn jongens onder
handen horen nemen. Jongens, jul
lie staan nu met 10 voor;jullie
hebben niets anders te doen dan je
doel schoon te houden. "Verdedig,
goed;drie man in de voorhoede,
die dan nog eens voor een verras
sende doorbraak zorgen'. Jawel,
broeder, doch die vlieger ging niet
op. Na de.rust kwam Adelbertus I
onweerstaanbaaropzetten. Eenmaal
zagen we een prachtig schot tegen
de lat. die door een Bavoback met
keeperallures in zijn verbouwereerd
heid netjes met de handen wérd
opgevangen. Penalty!! Spanning!!
En ook al beloofde br. Gonzalus nog
zoveel kwartiertjes' voorlezen, het
baatte niet: Adelbertus Iwon met
21 en kwam daarmee figuurlijk
gesproken met de hakken over de
sloot, wat we van de scheidsrechter
niet konden zeggen. Mijnheer Wen-
tink had in ieder geval schik.
Aloysius I klopte in Oudorp St.
Joseph I gedecideerd met -3—0. Het
is de ploeg, zegt men. Bravo, Aloy
sius, want op de dag' van jullie
patroon gaan jullie vechten voor de
beker, 't Wordt een schone dag voor
Broeder Overste als jullie de finale
Aloysius IAdelbertus I Alkmaar
winnen op 21 Juni.
De V.G.L.O. houdt zich kranig.
- 't Eerste won op 't kantje af met
I0 van 't kwieke, pittig spelende
Heiloo I. Met dit al zitten ook zij
in de finale. Vermoedelijke tegen
stander U.L.O. Beverwijk c. Haast
onmogelijk om deze sterke ploeg te
slaan,maar.trainen V.G.L.O.-ers
en hourft de beker in Alkmaar op
21 Juni. Lyceum c lieUverstek gaan
en Beverwijk e had voor niets dp
grote reis naar de Stichting onder
nomen. Onsportief. Met dit al is
Lyceum c uitgeschakeld. Lyceum d
moét a.s. Woensdag 28 Mei naar
Beverwijk om't c-elftal aldaar te
bekampen op 't D.E.M.-terrein. Be
verwijk, dat zo keurig meewerkt
om ons tournooi te doen slagen, niets
dan lof. Lyceum b werd met 07
verpletterd door Beverwijk U.L.O.
b. Vooral de voorhoede van Bever
wijk speelt prachtig voetbal. U:L.O.
Alkmaar b gaat ook. naar Beverwijk
a.s. Woensdag. Hier volgt het pro
gramma voor 28 Mei:
Afd. A: U.L.O. Beverwijk bSt.
"Joseph b, terrein F, P; v. d. Aakster.
Afd. B: -U.L.O. Beverwijk c
Lyceum d, terrein F, P» v. d. Aak
ster.
Verliezersronde: St. Joseph U.L.O.
dSt. .Joseph U.L.O. c, terrein A,
1011 uur, br. Alexius.
Afd, C, verliezersronde: V.G.L.O.
IIHeiloo II, terrein A, 3-^4 uur,
Wentink.
Afd. D. verliezersronde: St. Jozef
Oudorp II—O.L. Vr. van Lourdes
school, terrein A, 23 uur, T. Kager.
Veel succes!
P.S. De firma's V. D. en Kota
stelden beide een prachtige wissel-
ALKMAAR. Het Bijz. Gerechts
hof verfiordeelde gisteren de be
ruchte A. C. Groen, die als agent
van de Alkmaarse politie tijdens de
bezetting de bevolking terroriseer
de tot 15 jaar gevangenisstraf, met
aftrek.
De kapper S. Visser werd veroor
deeld tot 7 jaar met aftrek; H. Rol
te Heiloo tot 8 jaar met aftrek; Jb-
Slootên uit'Groot Schermer, voor
heen- te Rustenburg tot 10 jaar met
aftrëk; C. Besseling, Rnkhuizen, 3
jaar R.W.I. en 10-' jaar ontzetting uit
rechten. Voorts H. v. Til tot.2 jr
met aftrek; A. v. d. Welle tot 3 jr
met aftrek; H. Wiêdenhoff tot 4 jaar
RWI én J. D. Schoen tot 5 jaar met
aftrek.
GASTHUIZEN 1
23 Mei 1577.
De Stichting Van het O.L.V». of
mannengasthuis is .onbekend. Het
vrouwen of St. Elizabeth gasthuis
kwam in 1341 aan de Qasthuis-
-straat. Het was in het midden,en
einde der 16e eeuw ziekenhuis
voor arme vrouwen en maagden
en wel op aandrang en met steun
der stad. Tn 1572 na de reformatie
werd het vergroot met kerk,, pa-
tershuis en andere gebouwen van
het Middelhof. Volgens besluit
van 23 Mei 1577 kwamen de
kloosters in eigendom der "steden
en nu had men gelegenheid voor
de beyertluiden en' langhuizers,
zieken, wandelaars (trekkers voor
één nacht) maar ook voor prove
niers. De laatsten moesten in de
18e eeuw verdwijnen, terwijl voor
trekkers spoedig geen gelegenheid
meer wa3.
beker beschikbaar.De flriha Plas,
Payglop, stelt een hoekje van de
etalage beschikbaar voor het ten-:
toon stéllen van de prijzen.
De uitslagen van 21 Mei luiden:
Afd. A: Lyceum bU.L.O. Bever
wijk b 07; U.L.O. Beverwijk b
St. Joseph'b: 28 Mei.
Afd. B: V.G.L.O. I—Heiloo I 1—0;
U.L.O. Beverwijk c—Lyceum .e 5—0;
Lyceum d vrijgeloot.
Verliezersronde: Abelb. Bergen I
—St. Joseph U.L.O. d 1—2; St. Jo
seph U.L.O. c—St. Joseph U.L.O. e
3-1.'
Afd. C: St. Joseph Oudorp I
Aloysius I 0—3; St. Bavo I—Adel
bertus Alkmaar I 12.
Verliezersronde: V.G.L.O. II
Willibrordus. I 4—3 (n.p.); Heiloo -II
Adelbertus Bergen' II 30.
-Afd. D: Willibrordus IIO.L. Vr.
van Lourdesschool vt0;' St. Bavo II
—Adelbertus Alkmaar II 02.
Verliezersronde: Aloysius II
Adelbertus Bergen III 40; Sint
Joseph Oudorp IIO.L. Vr. v. Lour
desschool: 28 Mei.
L. RIETVELD, secretaris.
NEDERLAND HELPT INDIë
De loterij-steunactie
Wij menen goed te doen nog evén
de aandacht te vestigen op de lote
rij-steunactie, welke thans vanwege
de Stichting Nederland helpt Indié
in onze stad wordt gpvoerd.
De stand, ingericht in de zaak
van de. firma V. D., trekt wel
bijzonder de aandacht door de wijze
waarop de attractieve en in deze
tijd begerenswaardige prijzen, als
rijwielen, radiotoestellen enz., zijii
geëtaleerd.
pe dames van het Alkmaarse co-'
comité Nederland helpt Indië doen
alle moeite om zoveel mogelijk lo
ten te verkopen en we hopen van
harte, dat de loterij-steunactie in
Alkmaar een even groot succes mag
hebben als dat in tal van andere
plaatsen'het geval was.
Van Maarleveld yoor het1
Tribunaal
ALKMAAR. De ex-'wnd. com
missaris van politie alhier v. Maarle
veld zal 11 Juni a.s. voor het Tri
bunaal te Arnhem njoeten verschij
nen.,
SEIZOENKAARTEN
ALC. VICTRIX
Belanghebbende^ maken wij
attent op de advertentie van de
Voetbalvereniging Alc. Victrlx,
waarin mededeling gedaan wordt
.van de aanbieding van dé nieuwe
seizo'enkaa'rten.
Voor nadere bijzonderheden raad
plege men de advertentie.
AVOJID-VIERDAAGSE
Op 18, 19, 20 en 21 Juni a.s. zal de
bekende jaarlijkse 'avondvierdaagse
weer plaats vinden. Gestart wordt
"vanaf Café „Centraal!', Hofplein' te
Alkmaar, '.s avonds tussen half 7 en
half 8, Zaterdagsmiddags tussen
half 2 en Kalf 3.
Ter herinnering zal, het bekende
KWB avondvierdaagse-kruisje wor
den'aangeboden aan een „ieder die
deze vierdaagse afstandsmars tot
een goed einde weet te brengen.
Voor groepen van vërènigingen
of .bedrijven van tenminste 12 per
sonen plus leider wordt een groeps-
prijs beschikbaar gesteld: De af
standen bedragen 3 maal 15 km en
1 maal 20 km. Inschrijven en inlich
tingen bij de navolgende adressen:
G. Dilling,' Fnidsen 50; W. Veld
kamp, R, v. 't Veerstraat 55; .D.
Lute, Geensstraat 3, allen te Alk-
rnaér en Joh. Straus, Westerweg
182, Heiloo.
BURGERLIJKE STAND
ALKMAAR Geboren: Cora A.
J., dochter van Cornells ,A. de Bree
en. J. P. van den Berg; Elisabeth M.
dochter van .Theodoras Twint en
M? P. v. d. Hurk; Cornelis J. C., z.
van Adrianus C. de Boer en A. M..
Henselman; Anna N. M., dochter v.
Anton M. .van Egmond en J. Lan-
kester. t
Gehuwd: Jacobus Schouten en
Johanna Kroeders; Pieter Gootjes
en Lena Kamp;' Jacobus J. Gerdes
en Cornelis Pepping; Ruktinus J.
D. Hartkamp en Josephina P. M.
Donders; Willem IJssels en Hui-
berdina Pruimboom; Pieter Spruit
en Jantje Govers; Nicolaas J. Lou
ter en Anna A. F. Janssen; Johan
nes W. Bleker en Ida N. Noort;
Antonius G. J. Kuhne en Alida N.
Groen; Paulus J, M. van Berkum
en Emma M. Faldberg; Otto J. W.
Aster en Lonise S. J. van' Thijn.
ALKMAAR, 23 Mei. Kaasmarkt.
Aanvoer 14 .stapels fabriekskaas en
2 stapels boerenkaas, totaal 3'1000
kg. Voorlopige notering 72.50 per
50 kg. De circulaire van het B. Z'.
waarin werd aangekondigd, dat bü
het verder oplopen van de kaas-'
prijzen de mëlktoeslag aan de pro
ducenten zal worden verlaagd, zal
wel niet vreemd zijn aan de in ver
gelijking met de vorige Week iets
'lagere marktprijs.
ERN MOOI RESULTAAT
SCHOÖRL. Het thans weer
ongeveer, op volle kracht werkende
fanfarecorps „De Vriendschap"
behaalde onder de eminente "lei
ding van zijn jonge dirigent Jac.
S. den Das, op het .concours te
Texel een eerste prijs met 363 pt.
Hoewel men zelf ten aanzien van
de resultaten enigszins pessimis
tisch was gestemd, .mag men met
gijote voldoening op dit concours
terugzien vooral als men bedenkt
dat het ho.ogst behaalde aantal pun
ten deze dag 365 bedroeg.
„De Vriendschap" Aiheeft nage
noeg zijn opd'a glorie hersteld'. Pro
ficiat.
NOG EENS: BOERENLEENBANK
SCHOORL. In het verslag van
de jaarvergadering van de Boeren-",
leenbank te Groet, zijn door weg
lating van verschillende gedeelten
onjuistheden ontstaan", die het nood
zakelijk maken hierop terug te ko
men. Het voornaamste is wel, dat
nu uit het verslag'te lezen is, dat
men verwacht dat niet een ieder
gebruik zal maken van het aanbod
om bij geboorten - een - spaarbank
boekje met .f 2.50 óp naam van de
jonggeborene te aanvaarden. Htet
tegendeel is natuurlijk waar. Be
doelde uitlating sloeg op eenzelfde
aanbod van de neutrale Boerenleen
bank, hetgeen van redactiewege uit
het verslag waS geschrapt.
INWERKINGSTELLING
RIOLERING
SCHOORL Dinsdag a.s., 's mor
gens 11 uur, zal de riolering offi
cieel "in bedrijf worden gesteld.
Hiertoe zullen de genodigden sa
menkomen inde biologische zui-"
veringsinstallatie aan de Oudedijk.
Voor hef1 Tribunaal
Het was een 'hele lijst van be
schuldigingen, die tegen Gerrit'v. d.
Eng uit Uitgeest was ingebracht.
Lidmaatschap van de N.S.B.,, het
Ned. Agrarisch Front, de Neder
landse Landstand 'en verder het in
gevaar brengen, subsidair verraden
van een zevental personet? uit zijn
gemeente.
Op de vraag van de President,
Mr. Schenkeveld, of besch. lid van
de. NSB was 'geweest, antwoordde
besch. ontkennend. Bij onderzoek
bleek, dat verd. ook geen lid was
geweest, hoewel hij toch in het
kaartregister op het - hoofdkwartier
in Utrecht stond. Het lidmaatschap
van de.Landstand en het Agrarisch
Front gaf hij echter" toe.
Te beginnen met 15 Dec. 1942 had
hij successievelijk zeven personen in
gevaar gebracht, door hun namen
bij de Duitse instanties te noemen.
In 1942 had "hij aan de N.Ö.B. ge
schreven, dat zich in Uitgeest twee
gemeenteambtenaren bevonden, die
voor tewerkstelling in Duitsland in
aanmerking kwamen. Ook. de ove
rige vijf pèrsónen waren op een der
gelijke manier aangebracht. Zo had
besch. o.a! aan de - beruchte S.D.-er
Viebahn meegedeeld, Rat de illegale
werker Jan Brasser in Uitgeest
moest wonen en dat hij déze meer
dere malen op straat tegen kwam.
Getuige Kalkman verklaarde, dat
besch. in de Landstand veel goeds
voor de kleine man tot stand had
gebracfit. Over verraad was getuige
nooit iets ter ore gekomen en hij
twijfelde er aan of besch. wel ooit
de speciale bedoeling had gehad om
een zijner medemensen onnodig 'in
gevaar te brengen.
De verdediger, mr. Jos. W. M.
Reuser, uit Den Ha'ag, verzocht voor
zijn cliënt de meest mogelijke cle
mentie in acht te willen nemen.
Willem Verkroost uit St. Pancras
wasa 'reeds'in 1935 toegetreden tot
de N.S.B. en" hierbij aangesloten ge
bleven. tot 1942. Hij bedankte toen,
omdat er volgens hem verwarring
was ontstaan in de NSB-gelèderen.
Toen in 1944 vele z.g. „brood-NSB-
ers" bedankten, meende Verkroost,
dat de beweging weer „zuiver"'was
en werd opnieuw lid tot aan de ont
binding toe.
Zijn zoon was in 1943 bij de land
wacht gegaan, evenals besch. zelf,
omdat „ze" vertelden, (lat de land
wacht eenverbeterde uitgave van
de' W.A. wasDe smid Gr., ook
in St. Pancras," had moeilijkheden
gehad njet besch., waardoor Gr. zich
op het Ortskommandantur moést
-melden. Dit had gelukkig geen ern
stige gevolgen en het was ook niet
de bedoeling van verd! geweest om
zijn dorpsgenoot te verraden.
Mr. Berkhouwer verzocht verd.
een interneringsstraf op te leggen,
gelijk aan de in detentie doorge
brachte .tijd. Uitspraak over 14 dgrf.
Voortshad zich nog te verant
woorden de Alkmaarder Pieter Vén-
nik, die in 1937 lid van de NSB pias
geworden. In de beweging had Ven-
nik echter een volkomen onbelang
rijke rol gespeelR, zodat bijna nie
mand van zijn lidmaatschap op de
hoogte^ was. Een buurman van hem,
v. d. St., had verklaard, dat Vennik
jn de Meidagen van '40 had uit
geroepen: „Waar blijven de Tom
mies nou?", maar dat zullen "wél
meer mensen hebben geroepen, zon
der dat zij daardoor lid van de b[SB
waren! Ook in deze zaak zal het
Tribunaalover J4 dagen uitspraak
doen. -
WARMENHUIZEN, 23 Mei. 6000
kg witlof I 15-3P42, idem II 10—
15; 2200 kg rabarber 'doorgedraaid.
LANGENDIJK,-23 Mei.. 8700 kg
witlof afw. I 15.10—42.90; II 10—15;
210'kg prei 1-9.10; 2700 kg rabarber
4.0d.
PETTEN, een, der oudste en strofes wellicht het; nieuwste
Nederlandse ku?tplaatsjes, waar eens St. Willibrord een van
zijn eerste Kerkjes stichtte, meerdere malen geheel of gedeelte
lijk door de zee verzwolgen, de laatste maal zo' grondig door de
Duitsers verwoest dat letterlijk geen steen op de andere bleef,
dat Petten wordt jfoor-de vierde (of is het de zesde of'de zevende
maal?) herbouwd, groter, mooier, en beter dan 't ooit geweest is.
Het Petten dat St. Willibrordus
kende ligt tfer in de Noordzee, over
spoeld door eeuwen zingend_water.
Heeft er een v-loek gerust op deze
Noordelijkste havenplaats van Hol
lands vasteland? Wie zal het zeg
gen. Maar telkens kwam de zee met
woest geweld de duiften ondergra
ven pn nam kerk, schouts en dorps
huizen. Tijdens de ramp van 21 Nov.
1421 kwamen 400 inwoners die hun
toevlucht in de kerk gevonden had-"
den 'om. .Weer werd het meer land
inwaarts herbouwd, maar de Aller
heiligenvloed van 1470 vernielde het
andermaal. Precies 100 jaren later
op 1 November 1570 onderging het
eenzelfde lot. Op 16 Maart 1624 vi'e-
len' bij een stormende Zuidwester,
die naar het Noord-Westen- omliep,
100 huizen en de Kerk ten offer. In
1701 moest de kerk en 90 pCt. van
dé Woningen afgebroken worden om
ze niet* in zee te zien verdwijnen.
Petten* heeft vele zwarte bladzijden
in haar geschiedenis, die "zich ken-
merjren door rampen en leed, en
men titanenstrijd tegen -het .water.
Het water dat echter ook de vriend
van de bewoners was, erf nog steeds
is, want zij leven van ditzelfdewa
ter.
Weer 500 M. dieper het land in
zal nu het nieuwe Petten verrij
zen, niet alleen als Woonplaats v.oor
dijkwerkers en varensgezellen,
maar vooral als het meest ideale
vacantieoord voor de rustzoekende
gezinnen.
■Het is daarom niet onbegrijpelijk
dat de eerste steenlegging van het
eerste huis een luisterrijke plechtig
heid werd, waarbij talrijke'officiële
personen aanwezig waren. Daar was
dé'ontwerpster van het plan „Pet
ten" Mej. Ir. E. F. van der Ban,
•de Dijkgraaf van Hoogheemraad-
De Officier-Fiscaal bij. het Bijz.
Gerechtshof, mr. Keune, eiste te
gen beide hoofdverdpehtep in de
vcrraadz'aak te Ursem, Gijs Mos-
tert, de opperwachtmeester uit
Eindhoven en Fr. Weyers,'de ver
rader van- de Joden, egn gevan
genisstraf van 15 - jaar; hij wilde
„beide schurken", zoals hij ze be
titelde, over één kam scheren,
want beiden hadden zich 'laten
leiden door de geldzucht; beiden
hadden het begrepen op het geld
en de juwelen van de Joden, die
'zij aan hun geldzucht'hadden op
geofferd.
De ochtendzitting werd besteed
aan de zaak-Mostert, die reeds 24
April begonnen was; tal van getui
gen en een gr'otft aantal getuigen a
décharge, meest leden 'van het Eind-
hovense politiecorps; werden gé-\
bóprd.. Verd. Mostert bleef" ontken-
'rfen zoveel hij kon en beweerd?,.dat
hij door Weyers achterna gezeten
werdp deze was volgens hqm naar
de Sipo-man Weber feegaan, om te
vertellen, dat er J<?den in Ursem
zatéh. Mostert heeft zich tenslotte
met de arrestatie belast, omdat hij
vreesde, dat anders d? S.D. jlit Am
sterdam Het zaakje zou opknappen,
waarvan hij - ernstiger gevolgen
vreesde dan wanneer hij het zou
doen. Voorts -beweerde Mostert, dat
zijn coljéga Kooman de leiding had
en hij na aankomst' .in Eindhoven,
niets meer met hét. geval te maken
had. Kooman zou de arrestanten en
d? juwelen aan de Sipo hebben over
geleverd. Later zou hij op vërzoek
van Weyers aan Weber verzo.cht
hebben hem het loon /uit 'te 'betalen;
Weber heeft Weyers toen.f 100 ge
geven, doch later, toen om meer
gevraagd werd, niets meer.
Verd. Weyërs wierp van zijn kant
de schuld op Mostert'. Hij had alleeri
maar pogingen gedaan, om de Joden
naar Zwitserland tê helpen, waarbij
Mostert hfm zou helpen.' Hij wist
niet, dat Mostert dë Joden ging ar
resteren en heeft in Alkmaar, naar
hij zegt, tevergeefs getracht Ursem
op te bellen, om op het laatste nip
pertje te waarschuwen. Later in
Eindhpven zou hij "niet "om vergoe
ding voor zijn werk gevraagd heb
ben, doch na bij de Sipo ontboden
te zijn, het geld geweigerd, hebben.
Het getuigenverhoor
wierp echter een 'ander licht op de
schuld van beide vêrdachtèn. Blij
kens de Sipojman Webér had Mos
tert hem het eerst over het geval-
Ursem gesproken.Daarna gaf We
ber hem opdracht tot arrestatie; hij
meent voorts, dat Mostert de arres
tatie afgemeld'heeft en de sieraden
en het geld heeft overgedragen. De
hoeveelheid juwelen viel hem bar
tegen, doch later bleek, dat Mostert
er al een greep in gedaan had en
ook al een kleine f 8000 Jn zijn zak
gestoken had. Later had hij op ver
zoek van Mostert aan-Weyers f 100
gegeven; op een -tweede verzoek om
.meer ging hij niet in.
Get. Kooman verklaart op ver
zoek van Mostert mee te zijn ge
gaan naar Ursem; volgens Mostert
zou Weber hem daartoe opdracht
hebben gegeven, hetgeen Kooman
ontkent. In de trein heeft Weyers,
die get. toen voor het eerst zag, aan
Mostert .de situatie ten huize Van
burg. v. d. Heuvel uitgelegd. Get.
ontkent voorts de arrestanten en de
■.juwelen bij de Sipo te hebben af-
geleverj, zoals Mostert beweerde.
De Eindhovense rechercheur van
Stuivenberg zégt het onderzoek in
de zaak-Mostert te hebben gestaakt,
toen hem bleek, dat Mostert steeds
werd vrijgelaten en anderen zich
met de zaak bemoeiden.
De tegenwoordige C.v.P. te Eind
hoven, in bezettingstijd hoofdinspec
teur en later hoofd* P.R.A., get.'H.
Pijls, "verklaart, dat hij verantwoor
delijk was voor de eerste vrijlating
van Mostert; hoewel hrf wist, dat
deze verdacht was van het Joden-
verraad te Ürsem.
Men zal zich herinneren, dat ten
slotte de Alkmaarse P.R.A. Mostert
gearresteerd heeft buiten de Eind
hovense autoriteiten om.
De sigarenfabrikant J. van Abbe
komt "dan verklarên, dat Mostert op
'n avond met een S.D.-er bij hem
kwam, om hem een collier te koop
aan te bieden voor f 30.009; de
waarde wer-d door get. op f 40.000
geschat, Etij mocht ook in sigaren
betalen, doch get. jging er piet op
in. Ver. Mostert zei hierop, dat de
S.D.-er en niet hij een collier wilde
Verkopen.
Get. Weber verklaart in de zaak-
Weyers nadrukkelijk, dat hij deze
f 100 ter hand heeft gesteld, hetgeen
W. ontkende.
Op de desbetreffende vraag van
de president, mr. Lamers, zegt verd.
Weyers, dat hij zieh- niet moreel
aansprkkelijk acht voor de dood van
zijn slachtoffers. Verd. maakte tij
dens de zitting, echter'een ongun
stige indruk en was zeer rferveus.
Mr. Keune ging in. zijn requisi
toir af op dé nadrukkelijke verkla
ringen van Weber en Kooman en
wees op de actieve rol, .die Mostert
bij de huiszoeking en arrestatie had
vervuld. Hij zowel als Weyers wa
ren volkomen op de hoogte van de
arrestatie; het staat vast, dat Mostert
bij Weber de zaak aanhangig heeft
gemaakt en Zelf de arrestatie wilde
uitvoeren, niet om mensen te spa
ren, zoals hij .voorgeeft, doch om
zich meeSter te maken van de ju
welen en het geld. Ook de schuld
van Weyers staat vast; béiden geven
elkander de schuld. Na de arrestatie
bracht Mostert de f 8000, een collier
en een armband in veiligheid als-
appeltje voor de dorst na de be
vrijding en niet, zoals hij nu be
weert, om nog iets voor de Joden
te redden.
Wat het waarschuwingsbriefje
aan de burgemeester betreft; eerst
beweert Mostert het zelf te hebben
geschreven; later, dat hij het een
ander heeft laten .schrijven. De Off.
acht het échter heel goed mogelijk,
dat'hij het helemaal niet geschre
ven heeft en dat dit briefje verband
houdt met de zaak-Gijzen, die ook
op deze juwelenschat aasde. Hij
weet niet wie van de tvzee de groot
ste schurk is,, doch'acht beiden even
schuldig; de goede, daden van Mos
tert, waarvan de collega's uit hetf
Eindhovense corps .getuigden, wil,
de Off. in aanmerking nemen; hij
eist tenslottetegen beiden 15 jaar
gevangenisstraf; uitspraak over ,14
dagen.
-'. A
schap Mr. Kamp, diens secretaris de
heer Broprsma, Mej. Mr. Ribbius
Petetiè'r lid- en gemachtigde van
Ged. Staten van Noord-Holland, Mr.
D. Breebaart van Zijpe, de Wethou-
houders en raadsleden van de ge
meente, hoofdambtenaren van het
Depa^teirfenrf* van Volkshuisvesting,
van de Dienst Wederopbouw, van
het planbureau Noord-Holland, enz.
Vooraf was in de Directiekeet
van „Wederopbouw" de prachtige
maquette van het te houwen dorp-
met de omlijstende duinen, dijk,
vaarten enwegen bezichtigd en
de oorkonde van de eerste steenleg
ging, die straks in een loden koker-
zou woeden ingémetseld, getekénd.
Welkomstwoord Burgem.
Breebaart.
In zijn welkomstwoord tot de zo
even genoemde personen, de leden
van de vertrouwenscommissie en de
bevolking van Petten._ deedy Mr.
Breebaart o.m. mededeli-ng van "het
feii dat waarschijnlijk in September
a.s.. waneer reeds een cjeeL van het
dorp zou zijn voltooid, een ge
denknaald door de, Commissaris der
Koningin zou worden onthuld.
Zonder veel woorden aan het. van
dalisme van de alles vernielende
Duitsers të spenderen, hield spr, het
oog gericht op de grote .toekomst
van het hier te stichten dorp. Velen
dié inet vacantie de heuvels zoeken
gaap naar de Veulwe, andéren zoe
ken weer elders bossen, het strand
te Scheveningen, de heide in
Drente en het vlakke land en de
-.meren bij Alkmaar of Westeinde.'
Hier echter is voor dé vacantiegan-
gers alles "'aanwezig; een vriendelij
ke bevolking, hét vlakke-Hollandse
land, de duinmeren, heide, duinen,
bossen enhet mooiste strand van
geheel Nederland. De bouw van dit
dorp was dan oekreen Nederlands
belang ën dit is Qok door de hoogste
autoriteiten als zodanig gezien en,
behandeld. De medewerking van
alle instanties is lofwaardig. Wij
zeggen hen daarvoor dank en ho
pen, dat zij op de aldus ingeslagen
weg zullen voortgaan.
Hierna legde Mej. van de Ban de
eerste steen, én metselde de oor
konde in de muur, .een daad die
prompt door de aanwezige 'fotogra-
'ven op de gevoelige plaat werd
vastgelegd.
Het vóórbereidende werk, aldus
de eerste steénlegster in haar toe
spraak, heeft langer geduurd, dan
we dachten, maar nu zijn we zover.
In 1926heeft zij in dit grappige
dorp haa,r vacantie doorgebracht,
niet wetende dat zij precies 20 jaar
later temidden van de puinen een
nieuw moest ontwerpen.
Wij'zullen de - destructieve daad
van de vandalen beantwoorden met
een oonstruGtieve en hopen dat de
illusie's. die allen zich maken bin
nen afzienbare tijd .verwerkelijkt
zullen zijn.
Mevr.' Ribbius Peletier bra.cht de
gelukwensen van het Provinciaal
bestuur over.-Dit college hoopt-dat
de laatste sporënjvan de Nazi heer
schappij zo spoedig, mogelijk zal
zijn weggewist en dat allen de les
van de achter ons liggende periode
hebën geleerd en eendrachtig zullen
streven haareen goede volkshuis
vesting. Goede huizen in'een aan
gename omgeving waar het goed en
gelukkig is te wonen.
De heer Meyerinck, hoofdinge
nieur van Volkshuivesting felici
teerde vooral Mej. van de Ban met
het feit, dat haar gedachten nu
.werkelijkheid; gaan worden. Hij
somde de talloze moelijkheden op
waar zijn dienst zich voor geplaatst
ziet er vroeg begrip van gemeenter
besturen en beyolking.
Gelukkig is 'Petten's bevolking door
haar jarenlange strijd tegen aller
lei moeilijkheden overtuigd dat
niets vanzelf gaat en heeft dan ook
nimmer gemopperd.
Vervolgens voerden riog het woord
de heer de Vassy, -hoofd van het
streekburearf Noord-Holland; de
heer Vriesman, voorzitter van de
vertrouwens commissie' IBètten,
waarna'de heer Geensen mej. van
de Ban bloemen aanbod, alsmede
aan mej. Peletier namens- het VVV.
Het ilustere geselschap begaf
zich' tden naar lokaal Vriesman om
aart te zitten aan een eenvoudige
koffiemaaltijd. Ook 'daar waren dé
speeches niet vqn de lucht.
Vejen beklommen daarna nog
even het indrukwekkende dijkmas-
sief van ^de Hondsbosse zeewering,
om te genieten van rfet prachtige
uitzicht over het zacht deinende
zilverblauwe Noordzee water of van
de karakteristieke .schoonheid van
dit gedeelte der Noord-Hollandse
kust.
I.
PJRIEHONDERD EN VIJFTIG
JAREN is de Zijpe droog. Het
i? een der oudste polders'. Of is
polder eigenlijk wel de juiste be- s
naming? Het staat vast dat het
land achter 4e duinen van Petten
tot Callantsoog in de Karolingische
tjjd bewoond is geweest. Onge
veer in het midden der tiende
eeuw moet een of andere natuur
ramp dè, overweldiging ✓van de
vruchtbare -kleigronden hébben
veroorzaakt. "Wat er geschiedde
noch wannéér precies, is in het
duister der eeuwen verborgen.
De watervloeden namen bézit van
het gebied en Verstrooiden een
groot deel van de duinenketen. Bij
_eb liep het water af in de Zuiderzee
en Vanuit de duinvalleien door on
diepe kreken in de Noordzee. Grote
stukken vooral aan. de westzijde
kwamen dan droog te liggen. Bjj
hoog water was het evenwel een ge
vaarlijke binnenzee die de West-
friese zeedijk ernstig bedreigde, en
daardoor.ook. de achtergelegen lan
den; thans genaamd Geestmeram-
bacht, dè Schager en Niednrper kog
gen.'Bij stormen had .vooral het ge
deelte van Krabbedam het zwaar te
verduren.
Het onderhouden van* de West-
friese dijk was voor de Ingelanden
dan ook schier, bovènmenselijk
zwaar. Vandaar- dat reeds de Beierse
vorsten poogden deze binnenzee
droog té maken.
Hertog Aeibrécht .probeerde reeds
K. J. B.
HEILOO „Wat heb ik genoten"
zei de grootste pessimist- der KJB
na afloop van de j.l. clubavoftd.
„Zoiets zie' ik misschien mijn hele
leven niet meer, dg KJB is toch
wel ergens goed voor." KJB'ers, 'het
was weer eens een echte ouder
wetse avond. De opkdmst was heel
goed. Men' telde na negen uur een
zestigtal leden. Wij hebben, allen
met verbaasde ogen het werk van
dé wichelroedeloper gadegeslagen.
Bij het begin van deze interessante
causerie was je geneigd het voor
een goochelkunstje aan te zien. La-
tèr op de avond bleek echter, dat
dit op natuurlijke wijze berustte.
Door middel van de wichelroede
kunnen ook zieke mensen genezen
Worden, wanneer de oorzaak te
zoeken is in de aardstralen.
De spreker, die ons 21/2» ,uur
boeide, kreeg dpn ook op het einde
van de leerzame ayond een dank
baar applaus.
Ons winterprogramma loopt ten
einde. De zomersport stpat voor de
deur. In verband hiermede spelen
Saterdag 24 Mei twee proefelftal
len een voetbalwedstrijd op het
HSV-veld. De wedstrijd begint om
7 uur. De keuzecommissie zal op
deze avond beoordelen, welke spe
lers in ons keurelftal opgenomen
zullen worden. We,' verwachten van
KJB-zijde grote belangstelling.
Onze feestavond is gesteld óp
Woensdag 4 juni, daar verschillen
de woordvoerders met hun'.program-
ma nog niet „klaargestoomd" zijn.
Met deze week verlenging verwach
ten wij een uitstekend programma
van onze groepen.
KJB'ers,tot Zaterdagavond 7 u.
'op het sportveld.
Onder voorzitterschap van W. v. d.
Oord uit Barsingérhorn vergadérde
Woensdagmorgen te Alkmaar het
Texels Schapenstamboek in Noord-
Holland; 'de vergadering werd bij
gewoond door Ir. L. de Vries, Rijks-
veeteeltconsulent. Dë voorzitter
wees in zijn openingswoord op de
nadelige invloed van de strenge
.winter voor de schapenstal, doch
van de andere kant zijn de vooruit
zichten gunstig, zowel wat de lam-
merenprijzen als wat de,fokkerij be
treft; er is veel Vra,ag naar schapen,
doch de export is nog zeer belemf
mèrd. Ook wat de organisatie be
treft, lietspr,een optimistisch ge
luid horen. Medegedeeld werd, dat
het Schapenstamboek collectief zal
deelnemen aan de op 3 Sept. te Den
Haag te houden tentoonstelling; een
bestuurscommissie zal 't tentoonstelj
lingsmateriaal hiervoor bij de leden
selecterenin totaal "zal met circa
250 dieren worden fleelgenomen.
Verder zijn vastgesteld de tentoon
stelling te Texel op 8 Sept.; te
Hoorn op 18 Sept. en ty .Alkmaar op
24 Sept. Dat" deze laatste samenvalt
met de grote tentoonstelling te
Leeuwarden werd door enkele leden'
als een bezwaar gevoeld, Voorts
werd medegedeeld, dat de rammen-
v&chten voortaan op één punt door
een jury zullen worden gekeftrd; in
verband met 'de late winter zal'het
gewicht ervan '/i Kg. lager worden
gesteld.
In verband met hogere kosten
zijn, de inschrijfgelden enigszins ver
hoogd. Voor de eerste premiekeu
ring van rammen is 10.en voor
de 2de keuring 5.— verschuldigd;
de premie bedraagt voor de'lste en
2de keuring resp. 15:en 25.
Op de 21 Juni te Texel te houden
markt, vVt'den Belgische fokkers
verwacht; Spanje vroeg prijsopgaaf
voor 500 ramlammeren van 2de
kwaliteit; hiervoor is Vrijblijvend
een prijs van 125.— gevraagd.
De rekening slqot met een batig
saldp van ƒ,866.69; de brfVoting in
oqtv. en uitg. op 15.300; beide wer
den goedgekeurd.
Medegedeeld werd nog, dat de
schapen en rammen," die als ge-
Schenk voor Canada werden aange
kocht wegens 'veterinaire bezwaren
niet konden worden "aangeboden en
nu naar Frankrijk zijn gezonden;
ook. aan Zd., Afrika is een collectie
aangeboden.'Voorts, is van Land
bouwdeskundige zijde een aanvraag
om fokmateriaal ingekomen voor
een modelbedrijf in Brazilië; de on
derhandelingen hierover zijn nog
niet beëindigd.
Wegens periodiek aftreden van de
heren T. Bakker en P. Ktstemaber
werden in het bestuur gëkozerf de
he.ren W. Bakker, iden Hoorn, Texel
en K, Hoogetoorn; Beemster. In de
fin. commissie werdeh gekozen de
heren M. Spaan, St. Pancras; A.
Dekker Kz., Qterleefe; C. Comman
deur, Texel en als pl.v. de heer J.
Stapel Sz.y Sijbekarspel.
De heer E. Govers hield tenslotte
een caustrie over doel en werkwijze
van de Ned. Wolfederatie, weike
thans'een Coöperatie is'geworden.
in 1388 met behulp van zijn onder
horigen en de Noord-Hollandse ste
den om dijken te leggen van Petten
naar Callantsoog en vandaar weer
naar de Keins. Wanneer dit plan
geslaagd zou zijn, had'de binnenzee
opgehouden een gevaar te vormen.
Klaarblijkelijk kwam er evenwel
niets van, want in 1430 lag de Zijpe
nog evenzo. De'Grayen van Egmond
en Brederode, resp. zeggingschap
uitoefenende over Petten en Cal
lantsoog, drongen evenwel bij Phi-
lip4 van "Bourgondië aan om de
9Üde ontwerpen weer ter hand te
nemen. In Septembèr zag eerst
genoemde er evenwel-weer vanaf.
Het duurde tot 1 Mei 1443'voor te
Dyon het petrooi voor de bedijking
werd gfgegeven.
Toen was de Zijpe echter
een gevaar
voor het land geworden. Philips,
wilde de'gehele Noordhollandse be
volking aan het werk zétten, doch
de gemachtigden van de dorpen
tekenden op 2 Mei 1444 verzet aan
tegen deze beschikking. Men had te
dien tijde evenwel het plan reeds
opgegeven om dé Zijpe tot land te
maken, hetgeen blijkt uit een octrooi
van 2 Maart 1456, gegeven aan Heer
Willem van Schagen, om eert ge
deelte van het slïbland, gelegen ih
de hóek St. Maarten—Geestmer-
ambacht, droog te leggen. Dit is
inderdaad uitgeroerd. Het werd de
polder Burghorn, die later opgeno
men werd binnen "de Westfriese dijk.
Maximiliaan en Philips' verstrek
ten nadien (1'487) weer vergunning
aan de Heer v. Egmond, en Karei V
in 1516 aan de Heer van Zevenber
gen!" dóch alles mislukte.
Toen diende zich een particulier
aan. Het was Jan van Sehoorl, Ka
nunnik van de St,Mariekerk te
«Utrecht. Deze, tevens een beroemd
schilder, durf de, het werk'aan. Na
eindeloze beslomfneringen kreeg hij
eindelijk op 31 Maart 1552 goedkeu
ring van zijn plannen op verschil
lende voorwaarden. -Zo behielden de
Schoorlsevlanden het recht van af-
.watening. Bovendien moest aan het
kerkbestuur van Schagen vergoe
ding" gegeven \yorden voor het weg
vallen van de verdiensten op Cal
lantsoog, Huisduinen en Petten, Ook
de waarde van het,-eiland Grote
Keins, eigendom van de Parochie
Schagen, zou moeten worden ver-
go'ed,
24 Mei 1552.
Op 24 Mei 1552 begon de Schout
van Schagen met'12 man aan de bet-
dijking te werken en wel op het
punt naast het dorp „O.L. Vrouwe
te Keins". Déze dijk kwam dat jaar
nog 'gereed, maar werd weer door
de,St. Fontiaansvloed op 12 Januari
1553 grotendeèls vernield. Het vol
gende jaar berichtte Jan van Schoort
evenwel aan de keizer dat de dijk
gereed was.
(Wordt vervolgd.)
ARTSENDIENST NOORD-HOLL.
'NOORDERKWARTIER
Van -Zaterdag 24 Mei 16 uur tot
Zondag 25 Mei 24 uur zijn bij geen
gehoor bij de eigen arts alleen voor
spoedgevallen aanwezig de' artsen:
Obree, De Groot, Tamsma, .Werner,
v. d. Sluis, De Boer, Groenhart, v.
Slooten en Swaters.
Maandag 26 Mei tot Dinsdag 27
Mei 8 uur v.m. zo nodig aanwezig
de artsen: Veenis, Beeker, Hoog
kamer, Schut, Koning, Bouwman,
Schreuder, Brand en Boerma.
Van Zaterdag 31 Mei 16 uur tot
Maandag 2 Juni 8 uur v.m. weer
aanwezig de artsen, die Eerste Pink
sterdag ook thuis v)aren.
Zaagwespbestrijding
De Rijkstüinbouwconsulent ir. C.
Rietsema deelt hêt volgende mede:
Op de vroeg" bloeiende appelrassen
éijn de larven van de appelzaagwesp
verschijnende. Op 23 Mei moet wor
den gespoten met Derris <5 Loncho-
carpus in de gebruikelijke concen
tratie. Door waarnemirigen kaïi de
teler zelf bij de middentijds- 'en
laatbloeiende rassen het uitkomen
der eieren van de zaagwesp, nagaan
en spuiten zodra de larven ver
schijnen.
Kolfwedstrijdeh te
Krommenie
Zondag, Maandag en Dinsdag wer
den in de baan van de Sociëteit
„Onderling Genoegen" te Kromme
nie de jaarlijkse kolfwe'dstrijden
van de Noord-Hollandse Kolfbond
gehouden.- De uitslag luidde:
le klasse: le prijs: A. Berkhout,
Zd. Scharwoude 148 p.; 2e prijs: D.
de Smeth, Bovenkarspel 145 p.; 3de
prijs: P. Molenaar,' Zd. Scharwöude
143 p, (na loting met P. Gelde? te
Öudkarspel).
Hoogste le en 2e serie: C. J. v.
Klèeff, Grootebröek .102 p. Hoogste
serie: J. A. Schenk,Barsingérhorn,
54 p.
2de klasse: le prijs: Jo de Leeuw,
Stv Maartensbrug 139 p.; 2de prijs:
P. Kossen, St. Maartensbrug 139 p.;
3e prijs.' C. Plakman, Oudkarspel
138 p.
Hoogste le en 2e serie: P. Bergen
Az„ Nrd. Scharwöude 86 p. Hoogste
serie: M. J. Ridder, Koog a. d. Zaan,
51 p.
3e klasse: le prijs: P. Bolding,
Krommenie.130 p.; 2e prijs: A. Ren
tenaar, Barsingérhorn 127 p.; 3e
prijs: KI. Jes, Öudkarspel 118 p.
Hoogste .le en 2e serie: J. Groot,
Binnenwijzend 82 p.: Hoogste serie
Abr. v. d. Veer, Oude Nieclorp 47 pj
Verrassingsprijs, aangeboden door
de heer Jb. Booy, voor de kolver,
die de meeste elven slaat in de le
en - 2e serie gewonnen- door J.
Sehoorl, Barsingérhorn met 4 elven.
-Y -■
AVENHORN EN O., 22 Mei.
2000 kg Bevelanders 11.80; 6900 kg-
witlof I 3545; 7900 kfe witlof II
10.50—38.50; 2150 kg witlof III 10—
14.5Q;, 3500 kg witlof afw. 15.5038;
3850. kg witlof II afw. 12.50—35; 500
kg Witlof Illlafw. 10—12; 80 kg wit-,
lof stek 10.
MEDEMBLIK, 22 Mei. 16.400
kg witlof I 2Q.59-~41.20; 8100 kg
witlof II 10.50—20.80; 560 kg witlof
J afw. 1824.501; 240 kg witlof II afw
10.Bevelanders 10.30.
'V
-,?'c
PL -;«■■• s
b". :-i;;
In de Noord-Oos
medewerking vc
póldêrwerken) e
machines gegeV«
te laten maken r
machines, 'n Gro
De militaire mi
de New York T
een overzicht vai
nale bewapening
van het aantal
thans onder de v
4e 19 milliocn m
over de gehele w
wapenen zijn, kc
lioen op rekenihj
Sowjet-Unie or
legermacht var
man, de Ver
670.000 man. Ned
de tiende plaats
man.
Ten aanzien van
de marine staan d-
ten op de eerste pi
lioen Jon, dan vol
Staking b
meelfabriek
De staking bij de
Sleutels te Leiden,
voort.
Tussen de werkgi
nemers, die, zoals e
het werk hebbeft
den feeen bespré
welke1 eventueel ti
Het" geschil zouden
De werkgevers stel]
op het standpunt, 1
C.A.O., welke van
door de organisatie
nemers zelf is ond<
ruimte meer laat v
onderhandelingen,
zich van deze "stak
Ren, zijn de stakers
noden te voorzien
het houden van co:
's-Gravenhage, 2!
en de premie van
f 15.000 nr*. 12821; i
f 1000 nrs. ,10765
21960; f 40Ö nrs. 562'
20240; f 200 nrs. 3981
nrs, 1917 14245 14
21252.
Positie Ne<
Passagiers
Donderdag 22 M
LondenPerzische
Mei Gibraltar; „An
van Sydney', naar
naire", 23 Mei van
Said en Genua 1
„Gaasterkerk", 20
naar Adelaide; „Gi
terdam—Australië,
chi; „Kota Agoen
Batavia, 21 Mei te
Gede", 20 hfei 'vai
Rotterdam; „Modjo
Rotterdam, pasé. 21
Guardafui; „Noord;
„Rotterdam, pass. 25
lyeilandon; „Randf
saPort Said, 21 1
Mogadiscio; „Sibaj
Batavia, pass. 21 1
terdam", 21 Mei 0
39'085"West (R'dair
ZA1
HILVERSUM II
Nieuws; 7.15 Och
Morgengebed; 8.00
9.30 Politieberichte]
kleuters,' 11.00 Rai
1.2.00 Angelus; 12.03
Franck 'en zijn. 1
Lunchconcert; 13.0(
Lunchconcert; 14.'
15.15 Jonge kunster
voor; 16.20 R.K.
16.30 De schoonheid
riaahs;/17.00 „De W
voor Maria; J8J
weekoverzicht; 18
19.00 Nieuws' en K;
„Bandep'die Binde:
wone Mart"; 20.30 I
de Greeve; 21.30 M
22.45 Avondgebed;
23.15- Vaders Dagb(
volksconcert.
HILVERSUM I
Nieuws; 7:15 Qcht
Nieuws en gram.; 1
ton; 11.00 Voor de
Familieberichten;
orkest; .13.00 Nee
13.30 Tarrfio.-Rum'
Het „Nederlandse 1
praatje; 14.30 Omrc
15.30 Van boék tot
spraak; 16.25 Mill<
Actualiteiten óp kv
Voor de jeugd; 18.(
Community Singin
Strijdkrachten; 19.0
\19.30 Voor de Rijp'
„The Ramblers";
21.15 En nu-...
Nachtvoorstelling.
