Nieuw
Toestand in Indonesië zeer critiek
De heren namen het er goed van
tijdens hun verblijf te Londen
Engeland wil geen verandering
in de Oostenrijkse regering
Mongoolse soldaten doen inval
in Chinese provincie
LANDWACHT-TERREUR
IN WEST-FRIESLAND
erichten
RACES
geschreven!
z ij s p a n
VAK...
ioekomsi!
RSCHE
GIETERIJ
AR
Voor Alkmaar en omgeving
Republiek gelast mobilisatie
van zijn gewapende hulptroepen
Spanning bij het
front te Soera ba ja
Het grootste
sociale kwaad
Commissie voor de Rijksuitgaven
levert critiek
Gratieverzoeken
ingewilligd
Sigaren bon-vrij
Russische vliegtuigen verlenen steun
Driemaal de doodstraf
Waarschuwing
Franse spoorweg
staking geëindigd
Het transito-verkeer
naar Zwitserland
M COOLEN
4ntoon Coolen nit
tslag genomen als
e kamer Eindhoven
tribunaal op grond
t hij rich niet kan
e beslissing van de
I in een geval van,
van Coolen, econo-
ollaboratie.
fiscaal heeft in de
AF besloten tot on-
buiten vervolging
aangeklaagde. „In
laarde de schrijver,
edragen tot de be-
van de dossiers. En
:en en getuigenver-
nedegedeelde feiten
■d. aldus de heer
mij, nu ik door de
le procureur-gene-
lijkingsmogelijkheid
tlastende materiaal,
rol e rechtsonzeker-
Ik zie hierin een
d tussen de be-
litieke delinquenten
che bedrijfscollabo-
loolen verder mede
een klein deel van
e administratie van
hovense kamer ge-
se tribunaal. In de
lar aan het zoeken'
st van de dossiers,
beslissing van de
impioenschap
riet- II
wedstrijd om het
lerste klasse KNVB,
n Vole wijekers en
'rijdagavond 13 Juni
het Ajax-staSion te
den gespeeld.
10 Juni. Vee-
ierd 513 runderen,
e koeien, 527 nuch-
l 31 vette varkens
256 geldekoeien
matig; 182 melk
handel kalm; 18
10 stieren 400825,
biggen 2550, jian-
hapen 5485, han-
lammeren 2436,
•d; 102 bokken en
handel vlug; 64
10, handel stug.
2400 oude kippen
en rode) 33.50 p.
ilauwe) 3.504 per
47 uer stuk; 250
auwe) 4.505.50 p.
witte en rode) 2.50
50 oude eenden 2
mijnen 210 p. st.;
Nederland
Paddock f 2,50,
,50. Voorver-
1. 3305, Alkmaar,
ïur, 14 Juni a-s.
ALKMAAR
FEESTAVOND
,R
avonds 8 uur
Leden die ver
te geveh, kunnen
li bij de secretaris
het eerst sinds
schijnt het geluk
e eens hemelingen
in ze elkaar, wat?
ernietigen?
fluistert een dame,
nog niet verleerd
in Delphi de kost
Hoofdredacteur H. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
Directeur: E. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3-40 per
kwartaal; 1.20 per maand;
incl. incasso. Adv.-pr. p. editie
13 c. p. mm-; minimum ƒ2.50;
in alle edities 26 c. p. mm.;
minimum ƒ4.-; Fam.ber. 20 c-
p. mm.; in alle edities 30 ct.
Buiten God is 't
nergens veilig
Vondel
DONDERDAG 12 JUNI 1947
43e JAARGANG - NUMMER 11249
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.), 2047 (red-),
K 2200
HOORN: Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Weststraat 80,
Tel. 2383 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
ftE TOESTAND in Indonesië, is volgens het te Ba
tavia verschijnende Nederlandse blad „Nieuws
gier", nimmer zo critiek geweest en de situatie
schijnt zich, aldus 't blad nog in ongunstiger rich
ting te ontwikkelen. De Republiek heeft gisteren,
volgens radio Djokjakarta de mobilisatie gelast van
zijn gewapende hulptroepen teneinde „iedere even
tualiteit het hoofd te kunnen bieden". De Republi
keinse dagbladen verwachten, dat een ingrijpen
van het Nederlandse leger op handen is
De Commissie-Generaal zal he
den te Batavia aankomen ten
einde de antwoordnota te bestu
deren en de Nederlandse rege
ring van haar /bevindingen op
de hoogte te stellen. Niet-offi-
ciële Nederlandse meningen
over het tegen-memorandum
zijn algemeen ongunstig. Het
Republikeinse dagblad „Mer-
deka" veronderstelt, dat het
zeer waarschijnlijk is, dat Sjah-
rir, die zich op het ogenblik te
Cheribon bevindt, een verzoek
internationale interventie zal
indienen, wanneer dé Commis
sie-Generaal het KepubiiKelnse
tegen-memorandum zal verwer
pen. Een blad in Djokjakarta
voorspelt ernstige plaatselijke
botsingen als het memorandum
niet zou worden aangenomen.
HET GROOTSTE sociale kwaad
van dit moment is het gebrek
aan woonruimte. De gevolgen daar
van op godsdienstig, zedelijk en
maatschappelijk terrein zijn veel
erger, dan men oppervlakkig wel
vermoedt. Alie andere sociale pro
blemen zijn minder urgent dan dit.
Ziehier een paar zinnen uit de in
leiding van een belangwekkend en
uitvoerig rapport, dat deze week is
uitgekomen vanwege een commis
sie, samengesteld door het Katho
liek Bureau voor Maatschappelijk
en Cultureel Overleg, dat gevormd
wordt door de standsorganisaties en
de Katholieke Actie.
Verschillende onderdelen van het
vraagstuk, in dit rapport belicht,
zullën in de komende dagen onze
aandacht vragen. Waar gevraagd
wordt, dat deze kwestie, ook plaat
selijk, „doorbehandeld", wordt in de
verschillende instanties, hopen wij,
dat ze daar de aandacht zal hebben
die ze verdient.
De aandacht, die vereist wordt
voor de bestrijding van „het groot
ste sociale kwaad, dat op dit mo
ment bestaat".
Een paar cijfers allereerst, om de
omvang van dit kwaad aan te dui
den. „Actio Catholica" geeft in haar
orgaan van Maart 1947 een overzicht
van het woningtekort, ontstaan door
de oorlog, zowel door verwoesting
als door achterstand in aanbouw. Op
1 Januari 1947 bestond een tekort
van globaal 400.000 woningen,
volgens dit overzicht. Het officiële
ambtelijke cijfer, nog dezer dagen
op een bijeenkomst te Amsterdam
door dr. ir. v. d. Meer bevestigd,
spreekt van 250.000. Waarin zit dit
belangrijke verschil? Waar staan,
om zo te zeggen de 150.000 hui
zen die de enquête van de Katho
lieke Actie niet ziet, en de officiële
dienst der Volkshuisvesting Wel?
Wij hebben er voor een juiste be
oordeling van het grootste sociale
kwaad onzer dagen natuurlijk niets
aan, de waarheid te camoufleren en
150.000 woningen zwevend te laten.
Kijken we verder naar de cijfers,
dan zien we, dat het rapport Van
het Katholieke Bureau voortaah
door ons aan te duiden als: woon
ruimten-rapport zich wat de voor
ziening in de woningvoorraad be
treft, baseert op nog een ander cij
fer: bevolkingsaanwas en krotoprui
ming vragen jaarlijks de bouw van
50.000 huizen. Men spreekt er wel
eens van, de achterstand in tien jaar
in te halen. Dit wordt dan 90.000
huizen per jaar. Dr. v. d. Meer
spreekt van 70.000 en dan 15 jaar
lang. En het officiële bouwplan van
het departement is op het ogenblik
32.000 per jaar, n.l. 160.000 in vijf
jaar.
Men ziet wel, zo komen we er
niet. En daarom is het zo goed, dat
ook buiten de streng-politieke
sfeer door een document als dit
Woonruimterapport, nog eens scherp
en veelomvattend de aandacht voor
dit probleem wordt gevraagd.
Juist omdat we er met bouwen
voorlopig toch niet zullen komen,
gezien de schaarste aan werkkrach
ten, aan materialen en aan geldmid
delen. Natuurlijk laat het rapport
het daar niet bij zitten. Het dringt
er met kracht van argumenten op
aan, al het mogelijke te doen, de
woningvoorraad aan te vullen. Wat
„al het mogelijke" is, zullen we la
ter zien, evenals we bijzondere aan
dacht zullen vragen voor de brede
beschouwingen welke het rapport
wijdt aan het veelzijdige probleem
van het samenwonen!
Manoeuvres bij Malang.
Een aantal verdedigingsma
noeuvres zijn gisteren bij Ma-
lang gehouden. Uit Nederlandse
bron wordt gemeld, dat de si
tuatie op het front ijjj Soerabaja
dicht bij Modjokertó slechter is
geworden. Het Republikeinse
persbureau Antara deelt mede,
dat op 10 Juni de kustverdedi
ging in de buurt van Banjoen-
wangi een Nederlands oorlogs
schip beschoten heeft, nadat er
gedurende twee dagen zich niets
had voorgedaan.
De bladen over de antwoord
nota.
Het republikeinse dagblad in Ba
tavia „Soember" zegt over de repu
blikeinse nota aan de Commissie-
Generaal, dat het Indonesische volk
over het algemeen wel met de ar
tikelen betreffende de buitenlandse
en militaire aangelegenheden zal in
stemmen. „Doch zeker zijn in de no
ta enkele punten niet duidelijk ge
noeg verklaard, zodat zelfs wanneer
„de andere zijde" verkiert, dat de
nota niet concreet genoeg is, 'men
daarmee geen ongelijk zal hebben."
Wat de militaire aangelegenheden
betreft stemt het blad in met de be
paling, dat „Tentara Nasional" (Na
tionaal leger) en het Nederlandse
leger gescheiden blijven. „In de ver
dediging tegen aanvallen van bui
ten strijdt het Indonesische leger
met naast zich het Nederlandse le
ger als hulptroepen". Het blad stemt
er ook mee in, dat een gendarmerie
onnodij* is.
Het republikeinse blad „Merdeka"
meent, dat het Indonesische volk
voor een van de meest beslissende
perioden van haar geschiedenis
staat. „Ons volk en ons land staan
op dit ogenblik voor grote geva
ren".
Het te Batavia verschijnende
„Dagblad" is van mening, dat de
republiek de Javaanse hegemonie
over de Indonesische Archipel voor
staat en gaat dan verder: „Alles
hangt af van de houding van Den
Haag. Men zal moeilijk kunnen aan
nemen, dat de Nederlandse rege
ring zich nogmaals lenen zal voor
heropening van de onderhandelin
gen, die de ellende in Indonesië
hebben doen uitgroeien tot schrik
wekkende verhoudingen". In een
commentaar van N radio-Batavia
werd eveneens met nadruk ver-
klaajd dat de republiek de hegemo
nie over Indonesië voor zich opeist.
De kersenpluk is begonnen. Het
sorteren der kostelijke vruchten
is een zorgvuldig werkje.
DR. KARL GRUBER
TREEDT NIET AF
Een woordvoerder van 't Britse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft verklaard, dat de Britse
regering geen wijzigingen zou
waarderen in de Oostenrijkse rege
ring, die onder druk van buiten
tot stand zouden komen.
Engeland is van mening, dat het
huidige Oostenrijkse parlement vrij
is gekozen en derhalve de Oosten
rijkse regering beschouwd kan wor
den het Oostenrijkse volk te ver
tegenwoordigen.
De socialistische „Arbeiterzeitung"
verklaarde gisteren, dat de wereld
moet weten, dat het Oostenrijkse
De Engelse kruiser „Sirius", die een vriendschapsbezoek aan
Nederland ..brengt, is in de Amsterdamse haven aangekomen.
De oorlogsbodem heeft ligplaats genomen aan het „Stenen Hoofd"
(A.N.P. P.)
volk geen stap zal doen „op de weg
die Hongarije heeft genomen".
Het coalitieblad „Das Naue Oes-
terreich" verklaarde, dat Oostenrijk
„geen haarbreedte" zal afwijken
van zijn democratische constitutie.
Gruber
Te Wenen is verklaard, dat de
berichten over aftreden van dr. Karl
Gruber, de Oostenrijkse minister
belast met de portefeuille van bui
tenlandse zaken, „voorbarig" waren.
Naar verluidt zou een groot aantal
socialisten zowel als leden van de
Volkspartij in leidende rangen zijn
aftreden wensen, doch niet op een
ogenblik, waarop het zou lijken, dat
dit aftreden was toe te schrijven
aan communistische druk in eniger
lei vorm.
Dr. Adolf Schaerf, de Oostenrijkse
vice-kanselier, beschreef de™'*poli-
tieke toestand in Oostenrijk als
„meer gelijkend op ëen c'omedie dan
op iets anders", toen hij terugkeerde
van de socialistische conferentie te
Zuerich.
De socialisten en de Volkspartij,
hebben Woensdag in het parlement
een communistisch voorstel, tot het
benoemen van een bijzondere par
lementaire commissie ter onderzoek
naar het uitlekken van nieuws over
geheime besprekingen omtrent re
geringswijziging, verworpen.
H.M. de Koningin heeft gratie
verleend aan C. A. Kooijmans, tot
de doodstraf veroordeeld bij sen
tentie van het Bijzonder Gerechts
hof te Arnhem en aan J. van Bar-
neveld tot de doodstraf veroordeeld
bij sententie van het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam. De dood
straf is ten aanzien van Kooijmans
veranderd in levenslange gevange
nisstraf en ten aanzien van van
Barneveld in een gevangenisstraf
voor de tijd van 15 jaren.
De Nederlanders, die gedurende
de bezetting van Nederland het
voorrecht genoten, buiten het
moederland te wonen, hebben het
er goed van genomen. Dat blijkt
uit het verslag van de Commissie
voor de Rijksuitgaven over de
halfjaarlijkse verslagen van de
buitengewone Rekenkamer te
Londen betreffende haar werk
zaamheden over de periode 1 Juli
194131 December 1944.
Aan een zuinig beheer heeft het
te Londen nogal wat ontbroken. Er
is meermalen op royale voet ge
leefd. Al te dikwijls bleek het be
sef te ontbreken, dat de gelden, die
hier werden uitgegeven, het ver
mogen van het verarmde Neder
landse volk vormden, waarop werd
ingeteerd. Voorts ontbrak de voort
durende herinnering, dat het le
venspeil van het Nederlandse volk
hoe langer hoe meer daalde, zodat
er nimmer aanleiding had moeten
zijn in Londen een levenspeil te
voeren, dat voor de aldaar werk
zame Nederlander uitging boven
het niveau, waarop hij vóór Mei
1940 leefde.
De Commissie kan zich niet ont
trekken aan de indruk, dat door
vele ambtenaren, van hoog tot laag,
in Londen en Amerika door de com
binatie salaris plus verblijfsvergoe
ding en andere emolumenten (reis-
en verblijfkosten) naast dè speciale
belastingpolitiek, inkomens zijn ge
noten, die met inachtneming
uiteraard van de bijzondere om
standigheden in generlei verhou
ding stonden tot wat zij voor over
eenkomstige arbeid in Nederland
zouden hebben genoten.
Ook heeft de financiële admini
stratie van verschillende gezant
schappen vooral in de eerste jaren
van de oorlog te wensen overgela
ten. Chaotische toestanden hebben
er bestaan te Madrid, zwarigheden
zijn er geweest te Cairo, te Bern, te
Algiers en te Tanger. De Wijze
waarop het vluchtelingenbeheer in
Zweden en Spanje plaats vond,
schijnt niet in allen dele bevredi
gend. Ook nopens de manier, waar
op onder de Nederlanders in Bra
zilië ingezamelde gelden door de
gezant aldaar beheerd zijn, werden
klachten vernomen. De Commissie
zou gaajne zien, dat 8e regering
ter zake van het een en ander zo
veel mogelijk opening van zaken
doet. Dit laatste zou de grond van
veel kwaad gerucht kunnen weg
nemen.
Een Sinterklaasmentaliteit spreekt
ook uit het feit, dat naar de me
ning der Commissie, in 1941 op
onvoldoende gronden aan 'n drie
tal hoge marine-officieren per
soonlijke toelagen werden toege
kend door de minister van mari
ne van maandelijks 30, 30 en 40
pond. Bedoelde functionarissen
ontvingen toen behalve hun sala
ris nog verblijfsvergoeding en
oorlogstoelage, zodat zij reeds
een zeer aanzienlijk inkomen had
den. Door de actie van de bij
zondere Rekenkamer is aan deze
ongemotiveerde bevoordeling in
1942 een einde gemaakt.
Het oordeel der Commissie is, dat
door de Ned. regering en haar or
ganen in Londen en elders overzee
niet steeds die zorgvuldigheid in
acht is genomen, die een goed huis
vader, zeker wanneer hij ver van
de zijnen vertoeft, betaamt.
Indertijd deed de minister
van Economische Zaken de
toezegging dat tegen medio 1947
het tabaksrantsoen zou zijn ver
dubbeld. De tot nu toe plaats
gehad hebbende rantsoenver
hoging van 2 op 2% rantsoen
per week had een bevredigend
resultaat. In verband hiermede,
en rekening houdende met de
huidige productie-verhoudingen,
zal daarom in plaats van het
rantsoen op 4 eenheden per
week vast te stellen met ingang
van 13 Juni a.s. de distributie
van sigaren worden opgeheven.
Het rantsoen dat waarschijnlijk
gehandhaafd kan blijven op
2% eenheid per week kan dan
in zijn geheel besteed worden
voor de aankoop van sigaretten
en kerftabak.
SOLDATEN der republiek Buiten-Mongolië hebben met behulp
van Russische vliegtuigen een inval gedaan in de Chinese
provincie Sinkian. De Chinese regering heeft haar ambassadeur
te Moskou opdracht gegeven bij de Sovjet-Unie en de Sovjet
republiek Buiten-M#ngolië 'te protesteren tegen deze „invasie van
het Chinese grondgebied".
De chef van de afdeling publici
teit en inlichtingen van het Chine
se ministerie van buitenlandse za
ken deelde mede, dat dit geen „ge.
woon grensincident" is. Ernstige
diplomatieke ontwikkelingen kun
nen op de invasie van het leger
„Deze feiten behoren tot de meest-weerzinwekkende uit de be
zettingstijd", aldus de Proc. Fiscaal, Mr. W. P. Bakhoven, in het
begin van zijn requisitoir, waarin hij tegen drie landwachters,
die zich in de laatste maanden voor de bevrijding in W.-Friesland
aan moord en doodslag hadden schuldig gemaakt en thans
allen de doodstraf tegen zich hoorden eisen.
Deze zitting van het Bijz. Ge
rechtshof werd ditmaal in het ge
rechtsgebouw te Alkmaar gehou
den; zowel de publieke tribune als
de banken voor de genodigden wa
ren overvol. Het Hof, onder presi
dium van Mr. A. C. Ruys behandel
de eerst de zaak tegen de 18-jarige
landwachter Dirk Jonker uit Oud
karspel, die evenals zijn twee mede
verdachten behoorde tot landwacht-
groep van Van der Spek, die de
volgende week in dezelfde zaal te
recht zal staan en die nu als getui
ge werd gehoord.
Jonker, een lange, magere jongen
had de dopd van minstens vijf
slachtoffers op zijn geweten, terwijl
hij vermoedelijk ook schuldig is
aan de moord op zekere Schouten
uit Zwaag, hetgeen hem niet ten
laste was gelegd. Op 7 Febr. 1945
had hij te Hoorn bij de achtervol
ging van zekere L. v. d. Bosch op
de Westerdijk, vanaf een vracht
auto op de vluchtende wielrijder
geschoten, tengevolge waarvan deze
de volgende dag overleed.
De volgende dag schoot hij op het
Breed Chr. Hulsebos, die op zijn
sommatie niet stopte met enkele
schoten neer; op 23 April schoot hij
bij de Oosterpoort op 140 M. af
stand eveneens op een vluchtende
wielrijder, zekere J.' Breyer neer,
die zodanig verwond werd, dat hij
kort daarop overleed. Op 1 Mei
ontmoette hij met de landwachter
A. Borsje in Zwaag vier personen,
die hij aanhield en die munitie bij
zich hadden. Hij gelastte de man
nen de handen in de hoogte te hou
den en toen G. Dijkstra volgens
hem zijn handen wilde laten zak
ken, schoot hij deze voor het hoofd.
Toen de man op de grond lag en
volgens hem toch dood zou gaan,
gaf hij hem nog een schot.
Na een huiszoeking in Spanbroek
kreeg hij met de landwachter P.
Mayer van Van der Spek opdracht
de bejaarde C. Commandeur uit
Hoogwoud op weg naar Hoorn neer
te schieten. Afgesproken werd, dat
de colonne met andere arrestanten
op de driesprong SpanbroekWad-
wayOpmeer links zou afslaan. Aan
Commandeur, die daarachter met
Jonker en Mayer volgde, zou 8an
het commando gegeven wor8en
rechtsaf te gaan, hetgeen de in
druk moest wekken, dat hij zou
wegvluchten, op welk moment hij
neergeschoten moest worden. Een
zelfde regie werd toegepast op 17
April, toen de boeren van de Wie-
ringermeer inderhaast getracht
hebben hun have en goed te red
den, voor de polder onder water
kwam te staan. De vroegere wet
houder van de Wieringermeer, de
bekende illegale werker A. C. de
Graaf, die een jaar ondergedoken
was, kwam toen ook naar de Wie
ringermeer, om iets van zijn boer
derij te redden. Hij werd door de
landwacht gearresteerd en door-
Mayer, samen met de landwachter
G. Alders in opdracht van Van der
Spek ook z.g. op de vlucht
neergeschoten, zodat hij ter plaatse
terstond overleed.
Het verhoor
Allereerst werden de. getuigen
deskundigen gehoord; de verbali
santen en de dokters, die de lijk
schouwing hadden verricht. Hoewel
Jonker telkens verklaarde, dat hij
eerst waarschuwingsschoten had ge
lost en daarna op de benen van zijn
slachtoffers had gericht, bleken
deze steeds in de rug. tussen de
schouderbladen of in de zij te zijn
geschoten. Jonker stond in Hoorn
slecht bekend; hij schoot gauw en
als hij iemand had neerschoten,
kreeg hij van Van der Spek een
pluimpje.
De landwachtcommandant, die als
getuige weigerde de eed af te leg
gen, omdat hij niet in God geloofde
erkende, dat hij bevel had gegeven
om te schieten. Getuigen D. Willig
en F. Kloet vertelden van de
schietpartijen op het Breed en bij
de Oosterpoort. Voor de P.O.D. had
Jonker verklaard, dat hij Breyer
met opzet had doodgeschoten, om
dat er in die tijd zoveel landwach
ters door de ondergrondse werden
doodgeschoten. Thans ontkende hij
deze verklaring te hebben afgelegd,
zoals hij meerdere verklaringen
trachtte in te trekken, die hij bij het
vooronderzoek had afgelegd.
Door zijn verdediger Mr. C. Berk
houwer was als getuige a décharge
gedagvaard de fruitkweker W.
Veerman uit Heerhugowaard onder
wiens invloed Jonker lid van de N
SB was geworden.
Bij de arrestatie varf Comman
deur had Van der Spek gezegd:
zorg, dat hij niet levend in Hoorn
aankomt; en jij zorgt daar ook voor
voegde hij daarop Jonker toe. Mayer
trachtte de schuld van deze moord
op Jonker tewerpen, door te zeg
gen, dat deze het initiatief overnam
nadat hij bezwaar had gemaakt te
gen uitvoering van deze opdracht.
Hij zou slechts voor de schijn in
de richting van Commandeur ge
schoten hebben.
Jonker verklaarde echter, dat hii
slechts eenmaal en Mayer tweemaal
op Commandeur had geschoten.
Get. F. de Graaf, die aan de drie
sprong woonde, had één schot ge
hoord en Jonker zien schieten; get.
G. Bobeldiik-Scheer echter had ge
zien, dat Mayer naar voren was ge
reden en het tweede schot loste,
waarop Commandeur viel.
Ook na de arrestatie van de heer
De Graaf had Van der Spek gezeg8:
zorg, dat hij niet in Hoorn aankomt
en was afgesproken, dat hij op een
bepaald kruispunt order zou krij
gen een andere richting in te
slaan als het voorste deel van de
colonne, om dan neergeschoten te
worden. Blijkens de verklaring van
Jonker had Mayer al een heel jaar
op de Graaf geloerd. Volgens Mayer
had Alders aangeboden hem hierbij
behulpzaam te zijn.
Requisitoir
Mr. W. Bakhoven zei, dat hier drie
beruchte landwachters terecht
stonden en dat de volgende week
hun commandant Van der Soek
hier terecht zal staan. De jeugdige
leeftijd van verdachte Jonker kon
hij in dit geval niet als verzach
tende omstandigheid in aanmerking
nemen; daarvoor waren de feiten te
talriik en te ernstig. Het verweer,
dat hij niet de bedoeling had v. d.
Bosch dood te schieten verwerpt de
Proc. fiscaal: als dit werkelijk de
bedoeling van verdachte geweest
was. zou hii niet de volgende dag
eenzelfde feit gepleegd hebben,
doch voorzichtiger met zijn vuur
wapen zijn geweekt en ook daarna
nog andere mensen te doden. Verd.
i^omt niet uit een NSB-gezin.
Bijzonder weerzinwekkend vindt
spr. het, dat het Duitse voorbeeld
van het neerschieten op de vlucht
gevolgd werd. Het geval Comman
deur, zowel als dat van de Graaf,
noemt de Offifcier fiscaal niet dood
slag. maar moord in gezamenlijk
overleg, door beide ver8achten ge
pleegd. Hij eist tenslotte tegen alle
drie verdachten de doodstraf.
De verdediger van Jonker en
Mayer. Mr. Dr. C. Berkhouwer
spreekt vooraf een woord van deel
neming met de nabestaanden van de
slachtoffers en betoogt voorts, dat
deze landwachters, als elke misda
diger recht hebben od verdediging.
Na een juridisch pleidooi wijst nl.
op de jeugd van verd. Jonker, die
13 tot 14 jaar was. toen de oorlog
uitbrak en die door ziin patroon in
bet NSB-sehnitie terecht kwam. Hii
dringt er bij het Hof op aan ziin
cliënten niet tot de doodstraf te
veroordelen.
Ok Mr. Sluis, pleitende voor Al
ders komt tot dezelfde conclusie,
wijzende op de minder-ernstige
schuld van zijn cliënt.
De uitspraak wordt bepaald op
25 Juni a.s.
van Buiten-Mongolië in China vol-'
gen. Chinese kringen te Londen
wijzen er op, dat dit niet de eerste
berichten zijn van penetraties van
Buiten-Mongolië in de provincie
Sinkian met behulp van Russische
vliegtuigen. In Februari van dit
jaar werden reeds incidenten ge
meld doch het gelukte de Chinese
regering toen de gevechten te lo
kaliseren en het verder verloop
van de diplomatieke stappen hangt
thans af van de mogelijkheid, of
het dit keet- de Chinese regering
weer lukt. Ofschoon de invasie be
perkt blijft tot een Mongoolse di
visie en vier Russisohe vliegtuigen,
wijst mên erop, dat te Sinkian
slechts een klein Chinees garni
zoen aanwezig is. Militaire des
kundigen zijn van mening dat het
meer in de bedoeling van 'de Mon
golen zou liggen Sinkian los te
maken van de rest van China dan
zich te mengen in de Chinese bur.
geroorlog. Sinds het eind van de
tweede wereldoorlog heeft Buiten-
Mongolië zich langs diplomatieke
kanalen losgemaakt van China en
zich op grond van een volksstem
ming uitgeroepen tot onafhankelij
ke Sovjetrepubliek.
Naar de mening van tie Chinese
regering is de Sovjet-Unie gedeel
telijk verantwoordelijk voor de
aanvallen. Berichten in de Chinese
pers melden, dat vliegtuigen steun
zouden verlenen aan cavallerie.
troepen, die tot 220 km diep in
Chinees gebied doorgedrongen zijn,
en dat deze vliegtuigen Sovjet-
kentekenen zouden dragen.
Strijd duurt voort.
Volgens de laatste berichten uit
Sinkian duurt de strijd voort bij
Peitasjan, ongeveer 300 km. land
inwaarts van de grens af, en on
geveer 300 km ten Oosten van
Tih-Wa, de hoofdstad" der provin
cie. Vliegtuigen met het Sovjetrus-
sische embleem zouden nog steeds
bombardementen op Chinese posi
ties uitvoeren.
Volgens de „Nanking Evening
News" heeft generaal Toe ke Tsin,
de stafchef van het garnizoen der
provincie Sinkiang, aan Tsjang
Kai Sjek gemeld dat het Russisch
optreden voortkwam uit een ver
langen oni Sinkiang bij de Sowjet
Unie te voegen.
NIET OVERBODIG helaas is de
ernstige waarschuwing, welke
de gezamenlijke arbeidersbonden
hebben gericht tot de Nederlandse
arbeiders. Mede als gevolg immers
van de toenemende sociale onrust
in een groot deel van de wereld,
waarop wij hier bereids de aan
dacht vestigden, heerst er ook be
roering onder de Nederlandse ar
beiders. En van de zijde der E.V.C.
en soortgelijke bewegingen wordt
als het ware niets onbeproefd ge
laten, om de arbeiders mee te sleu
ren in gevaarlijke avonturen en
misdadige woelingen. De ene sta
kingsbeweging volgt op de andere,
de ene stakingspoging is nog niet
mislukt, of de andere staat al weer
voor de deur. De toestand van so
ciale onrust is als een kruitvat, dat
weinig behoeft, om tot ontbranding
te komen.
Nog juist bijtijds heeft de bona
fide arbeidersbeweging begrepen,
dat een beroep moest worden ge
daan op alle werkers, om zich niet
in onbeheerste avonturen te laten
meeslepen. Wij beseffen volkomen,
dat de toestand van het ogenblik
voor de arbeidende klasse en
deze zeer breed genomen heel
moeilijk is en dat er bezinning en
beheersing nodig zijn, om de so
ciale tegenspoed van het ogenblik
te dragen. Maar arbeiders met ge
zond verstand en dat zijn er ge
lukkig velen zullen moeten in
zien, dat de leiders, hun eigen ge
kozen leiders, gelijk hebben, wan
neer zij zeggen, dat er in ons land
een noodtoestand bestaat, waarvoor
wij niet verantwoordelijk zijn, maar
die het gevolg is van de oorlog,
waaraan wij geen schuld hadden. -
Ons volk is in nood en er zijn
'onverantwoordelijke elementen, die
dhar misbruik van maken. Zij we
ten op sluwe wijze het sentiment
van het volk voor hun perfide doel
einden aan te wenden: onrust zaaien
met politieke bijbedoelingen, wan
orde en chaos stichten op het voor
beeld o.a. van Frankrijk, dat een
der ergste sociale en»politieke cri
ses van zijn bestaan meemaakt.
Wij hopen en vertrouwen, dat de
verstandige arbeiders zullen inzien,
dat regering noch volksgemeenschap
met één slag verandering kunnen
brengen in onze armoede, niet met
één slag onze grondstoffenvoorzie-
ning kunnen regelen, niet in korte
tijd onze geroofde en vermelde ma
chines kunnen terugbrengen, onze
noodzakelijke inkopen in Jiet bui
tenland niet kan betalen zonder dat
behoorlijk in ons land geprodu
ceerd wordt, omdat die inkopen
betaald moeten worden uit buiten
landse leningen, die wij alleen met
arbeid en met arbeid alleen
kunnen opbrengen. Meer dan obit
zouden wij zeggen, dat hier be
waarheid wordt het woord van
Leo XIII in „Rerum Novarum", een
woord, waarop onze arbeiders te
recht zo trots zijn, n.l. (Jat de wel
vaart van de staten berust op en
voortkomt uit het zwoegen van de
arbeiders. Als dat zo is, dan is het
omgekeerd ook waar, dat arbeids-
onlust en arbeidsonrust, vooral in
critieke tijden, het ongeluk.van «le
naties zijn. Dit mogen alle bona
fide arbeiders bedenken, als ze de
waarschuwing van hun vakbonden
overwegen.
Heel het volk. moet, ten koste
van alles, zich zetten aan construc
tief werk, en alle gedachte aan
destructieve actie verre van zich
werpen.
Het bureau van de Franse
premier, Ramadier. heeft mede
gedeeld, dat hedenmorgen te
4.30 een overeenkomst is bereikt,
waardoor de Franse spoorweg
staking beëindigd wordt. De
overeenkomst is door de rege
ring ondertekend, aldus de offi
ciële mededeling. Het vakver
bond van i spoorwegarbeiders
heeft de arbeiders gelast, heden
te 9 uur weer aan het werk te
gaan.
Amsterdam en Rotterdam
ingeschakeld
Naar de Haagse correspondent
van Belga verneemt is tussen de
Nederlandse, Belgische, Franse en
Zwitserse spoorwegen een overeen
komst tot stand gekomen, waarin
besloten is het tr^isito-verkeer
naar Zwitserland via We Nederland
se havens Rotterdam en Amsterdam
te leiden, waarbij deze beide havens
een gelijk tonnage te verwerken
zullen krijgen.
Deze overeenkomst zou 15 Juni
a.s. ingaan, maar in verband met
de spoorwegstaking in Frankrijk,
zal met enig uitstel rekening moe
ten worden gehouden.
Tabaksaanwijzing
Van verschillende zijden bereik
ten ons vragen over de aanwijzing
van tabaksbonnen deze week. Op de
tabakskaart bëvinden zich drie
bonnen E 31„ op elk hiervan wordt
1 rantsoen sigaretten of kerftabak
verstrekt. Op de bon E 32 van de-
herenkaart en op E 35 van de ge
mengde kaart worden elk 2 rant
soenen verstrekt. Op de herenkaar-
ten worden dus, zoals aangekondigd,
5 rantsoenen en op de gemengde
kaarten normaal twee rantsoenen
verstrekt.