DE „SCHOLA PUBLICA"
OPENT HAAR POORTEN
Om di
r
FILMS VAN DE WEEK
WAS GASPRIJSVERHOGING
ONVERMIJDELIJK?
KERMIS TE ST. PANCRAS
KOMT WEER TERUG
Onve
PAG. 2
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Zaterdag 15 November 1947
ALKMAAR EN OMSTREKEN
Magistrale rede van Prof. van Duinkerken
De strijd voor de Katholieke cultuur
ST. NECOLAAS - TIPS
Geef een boek!
P.O.A. n.v. PAYGLQP
v_
J
raad-napraat
Motorraces
op Zondag
toch voordeliger?
Het ziet ei
Constiti
ge
Politie t<
krijgt v
DE „SCHOLA PUBLICA" opende Vrijdagavond haar serie lezin
gen en ontwikkelingsavonden op waarlijk grootse wijze. Daar
was allereerst de overweldigende opkomst, waaruit is gebleken,
dat de katholieke bevolking van onze streken, ook in deze tijd,
waarig zo vaak 'een zekere moeheid t.a.v. bijeenkomsten zich
openbaart, voor iets goeds en iets sqhoons nog altijd open staat.
D.aar was ook de hartelijke belangstelling van geestelijke en we
reldlijke leidende figuren en lest, best, de figuur van Prof. Dr.
Anton van Duinkerken, die als steeds zijn gehoor van de eerste
tot de laatste zin van zijn rede weet te boeien en te begeesteren.
Bij ontstentenis van de voorzitter,
dr. H. Hofstee, heette Rector F.
Holthuizen de vele aanwezigen,
waaronder wij opmerkten de H.Ëw.
Heer Jacobs, Deken van Alkmaar,
de beide pastoors, de Z.Eerw. Paters
Biesta en Binkhorst, voorts loco
burgemeester v. Slingerland, de
Directeur van ons blad, de hepr
E. J. M. Stumpel, alsmede de be
sturen der katholieke standsorgani
saties, welkom en zette in het kort
nog eens het doel der Schola Pu-
blica uiteen. Hij deelde mede, dat
de deelnemers, of liever gezegd, de
leerlingen der school gekomen wa
ren uit niet minder dan v.ijf en
twintig gemeenten, welke school zal
dat kunnen zeggen?, en gaf enige
aanwijzingen, die er toe dienden een
en ander vlot te laten verlopen.
De belangrijkste, tijdens Murmellius
reeds kracht van wet bezittend, was
dat men tijdig meet komen. Dit in
verband met de velen, die van el
ders moeten komen.
Rede Prof. v. Duinkerken
Op 6 Augustus, met de komst van
de Fransen, we herinneren ons allen
nog wel de naam van Pichegru,
ontstond er een grote verandering
in ons staatsbestel. De katholieken
werden toen erkend als volwaar
dige staatsburgers.
Vanaf 1579, het jaar waarin de
Unie van Utrecht gesloten werd,
was er slechts één godsdienst die
door de Staat werd erkend, nl. de
Gereformeerde religie. Alleen zij
die deze godsdienst beleden konden
in aanmerking komen voor enig
staatsambt, een post in het open
bare leven, in de provincie of de
gemeente. Wel werden alle andere
godsdiensten uitgesloten, zoals de
Remonstrantse e.d„ maar het ver
bod trof vooral de katholieken. Op
die gedenkwaardige datum werden
do Generaliteitslanden, dje sedert de
Vrede van Munster eigenlijk nog
minder dan koloijiën waren, gelijk
waardige provincies. Dit was een
ingrijpend gebeuren, huiveringwek
kend in zijn gevolgen. Men was op
zo iets niet voorbereid, de katho
lieken allerminst. De spreker toon
de dat met een enkel typerend
voorbeeld aan. En we moeten zeg
gen. de katholieken konden aan
vankelijk deze nieuwe toestand niet
goed verwerken. Tot nu toe immers
beschikten zij practisch niet over
intellect. De enige personen die be
studeerd waren, kon men vinden
onder de geestelijkheid en.... on
der de geneesheren. Dat waren de
enigen die een academische oplei
ding, zij het dan ook buitenlands,
in Leuven of Keulen, hadden ge
noten. Dan was er ook de grote
tegenstelling tussen Noord en Zuid,
die nu pas ten volle tot uiting
kwam. De noorderlingen waren
veelal handelslieden, het Zuiden
telde vele nijverheidsbeoefenaars.
De kleine industrie bloeide er, leer
looierijen, bierbrouwerijen, kleine
industrieën zochten afzetgebied,
maar het Noorden legde zulke
zware belastingen op, dat deze be
drijven zich niet konden ontplooien
Daarbij kwam, dat het agrarisch
bedrijf in Brabant zeer gering van
omvang was en slechts tjerekend op
de eigen behoeften. Dat alles werkte
ontvolking van het Zuiden in de
hand, en wat er overbleef wgren
een aantal arme boeren, waartussen
de geestelijkheid maar dun gezaaid
was. Hier had men tijdens de onder
drukking wel het geloof bewaard,
maar het kon niet tot volle ont
plooiing komen. Met de vrijwor
ding van de godsdienst begon dan»
ook in 1796 de strijd voor een "eigen"
katholieke cultuur. Men moest be
ginnen met de opleiding van pries
ters in eigen land. Het initiatief
werd genomen door een Adrianus
Oenen èn Antonius van Gils, die
seminaria oprichtten, klein van op
zet, maar waar met grote geestdrift
gewerkt werd. Bij hen is begonnen
al wat wij nu hebben.
Rond 1805 komt het eerste semi
narie in het Noorden en dan volgt
een gestadige ontwikkeling, totdat
in 1853 ons land weder in bisdom
men wordt verdeeld. In die tijd
beschikten wij reeds weer over een
grote schare toegewijde geestelijken,
die echter in de verschillende delen
des lands een geheel andere men
taliteit'bezaten. Dit kwam sterk tot
uiting toen rond 1900 velen uit de
Zuidelijke provincies naar de grote
steden trokken. Daar verstonden de
zielzorgers hen niet en het gevolg
was geloofsafval op grote schaal.
Gelukkig brachten de kloosterorden
hier uitkomst. Zo is het bekend, dat
b.v. de Capucijnen, zelf meest Bra
banders. in Rotterdam veel goed
werk konden doen onder hun
streekgenoten.
Het godsdienstig leven manifes
teerde zich op alle terreinen en wij
zien dan de waterstaatskerken,
waarover later zoveel te doen is
geweest, verrijzen. Weliswaar wer
den deze gesierd met de verval-
producten van een ten ondergang
gedoemde Barok, maar voor dié tijd
en dié mensen was het de uiting
van een triomf. Rond de veertiger
jaren neemt de polemiek duidelij
ker vormen aan, men polemiseert
over de beleving van het geloof en
het is Le Sage ten Broek geweest,
die met zijn geschriften, o.a. in „De
Godsdienstvriend"; zijn ideeën aan
een groter publiek, dan louter het
intellect, voorzet. Er komt een ze
ker verband tussen de „Roomsen'',
men krijgt durf nggr buiten uit te
treden. En dan'komt Mgr. van Vree
met zijn wetenschappelijk tijdschrift
..De katholiek", waaraan slechts
één leek medewerkte, de Alkmaar
der Leesberg.
De katholieke emancipatie
Deze acties zijn het begin geweest
van het zelfbewust worden der ka
tholieke gemeenschap.
„Vindicamus haereditatem patrum
nostrorum", dat was de lijfspreuk
van mannen als van Vree. Zij be
nutten de gelegenheid, die nu in
eigen vaderland geboden werd, de
strijdgeest werd wakker en men
wilde terug naar die tijd waarin de
godsdienst zo glorievol schitterde,
de middeleeuwen. Het was een hele
durf van de jonge seminarist Broere,
om een gedicht op.het H Sacrament
te maken. Dit toch was het grote
geschil tussen protestanten en ka
tholieken! De grote verdienste van
Broere is. dat hij bij zijn geloofs-
gpnoten het zelfbewustzijn heeft
ontwikkeld. Uit de lekenwereld
stond toen een andere figuur op:
Alberdingk Thijm, die met zijn
„Dietse warande" de openbare me
ning bewerkte.
„Crediai propter loeutus sum'-'. Ik
geloofde en volgjns dat geloof heb
ik gesproken, is met recht op hem
toepasselijk. Hij zette Broere's werk
voort. Hij bracht de innerlijke be
weging van de katholiek dier dagen
tol uitdrukking.
Rond 1860 komt dan Schaepman
met zijn gedicht „De Paus" en hij
groeit uit tot de grote staatsman,
socioloog, kortom tot een dynami
sche persoonlijkheid, wiens geloof
heel zijn leven doorgloeide Hij is
de man geweest van de Katholieke
Staatspartij, van de schoolstrijd. Wij
denken aan het oeroemde manifest
van 1868!
En Rooms Nederland werd zich
bewust een waardige plaats in ae
samenleving in te nemen. Kunsten
en wetenschappen komen tot ont
wikkeling. de katholieken zijn niet
meer degenen die de laatste plaat
sen bekleden. In 1922 opende prof.
Schrijnen onze eigen Universiteit,
wij hebben onze professoren als een
Keesom, van Ginneken, kunstenaars
die tot de grootsten van West-Euro
pa behoren, musici, deskundigen
van naam op elk gebied. Wij heb
ben een eigen katholieke cultuur
gekregen. Wij hebben ze veroverd
ten koste van vele offers en wi.j zijn
trots op onze grote geesten. Maar
bestaat de strijd om onze cultuur
slechts hierin, dat wij trots zijn op
onze grote geesten? Neen. En nu
doet zich het merkwaardige feit
voor. dat wij veelal nog vreemd
staan tegenover die cultuur. Een
eigen stijl ontbreekt nog zo vaak,
wij hebben nog te veel verzuimd
ons die moeizaam verworven cul
tuur eigen te maken.
Wat beweegt de hedendaagse
katholiek? vraagt men zich af, voor
al in het andere kamp. Och, wij
weten dat zelf niet altijd. We heb
ben nu alle mogelijkheden. Wat
doen we er mede?
Laten we ze ten volle benutten,
in ons dagelijks leven, in onze ver
houding tot anderen. Als wij dat
doen, in hart en nieren katholiek
zijp, een waardig lidmaat van Chris
tus' Kerk, dan zullen ook anderen
voor ons geen vrees hebben en zul
len wij zelf de ware vrede vinden.
Hiermede eindigde prof. v. Duin
kerken zijn gloedvol betoog, dat met
een langdurig dankbaar applaus
werd bgloond. En met recht maakte
Rector Holthuizen zich de tolk aller
agnwezigen, toen hij v. Duinkerken
dankte voor zijn les, waarvan allen
zeker zeer veel zullen hebben ge
leerd.
De „Schola Publica" is gestart, en
góéd gestart! Als het geheel slaagt,
zoals deze avond geslaagd is, dan
worden de verwachtingen verre
overtroffen. Reeds meer dan 370
personen gaven zich op als leerling,
er kunnen er nog bij! Het moeten
er zeker vierhonderd worden, en
dat kan! Men geve zich nog tijdig
voor de volgende les op, men zal
er geen spijt van hebben. Een w,qprd
van lof voor het prachtige initiatief
van de leiders is hier zeker op haar
plaats. Met het werk van de „Scho
la Publica" heeft katholiek Alk
maar zich een vooraanstaande plaats
in het katholiek culturele leven, niet
alleqn in Noord-Holland, maar wij
mogen gerust zeggeji in heel Neder
land, veroverd. Hét zij haar ver
gund tot in lengte van jaren dit
mooie werk te kunnen voortzetten.
-N
ROMANS
KINDERBOEKEN
Komt nu reeds rustig
uitzoeken
VERPACHTING STANDPLAAT
SEN IJS, FRUIT, BLOEMEN EN
VISVERKOOP
Voor het jaar 1948 zullen in de
gemeente een kleine 40 vaste stand
plaatsen worden verpacht voor de
verkoop van fruit, consumptieijs,
haring en bloemen; de verpachting
vindt plaats op Maandag 1 Decem
ber te 14.00 uur ten stadhuize en
geschiedt bij openbare inschrijving;
in de advertentie vindt men nade
re bijzonderheden.
VOOR HEN DIE VIELEN
Maandag 17 November a.s. is het
drie jaren geleden, dat vijf illegale
werkers gefusilleerd werden in de
Wilhelminalaan. Dit droeve feit wil
men evenals andere jaren nog even
herdenken en op die dag zal er om
half tien des morgens een krans
gelegd worden op het voorlopige
monument aldaar.
Zij die bij deze korte gedachtenis
aanwezig wensen te zijn, worden
verzocht op tijd zich daar te bevin
den.
ALKMAARSE
JEUGDGEMEENSCHAP
Men verzoekt ons er nog even de
aandacht op te vestigen, dat de a.s.
Maandag in Paviljoen Kinheim te
houden vergadering van de Alk-
maarse Jeugdgemeenschap precies
om 8 uur begint. Ook vertegen
woordigers van jeugdorganisaties,
die misschien geen uitnodiging
hebben ontvangen, zijn natuurlijk
welkom.
Onze agenda
CINEMA: „Anna Lans", 18 j.
VICTORIA: „Arsenicum en
qude kant", 18 jaar.
HARMONIE: „Het gevangen
hart", 14 jaar.
A.B.T.: „Vliegtuigdiefstal", 14
jaar.
GULDEN VLIES: 7.30 uur, 8
Octoberrevue.
ATELIER „DOORWERKEN":
Tentoonstelling, geopend:
Zaterdag van 25 uur. Zon
dag tlaatste dag) van 105
uur.
STED. MUSEUM: Tentoon
stelling „Schildersprenten".
Geopend tot en met Zondag
7 December.
APOTHEKEN: B. J. Schouten
Emmastraat 64.
ZONDAG:
GULDEN VLIES: 8 uur, Over
schotje.
MAANDAG:
Maandagmorgen om 9.30 uur
kranslegging bij het monu
ment in de Wilhelminalaan.
BUNKERBOUWERTJES IN
ZORGEN
Reeds enige tijd geleden 10
April werd voor he.t Tribunaal
te Alkmaar een behandeling inge
zet tegen een aantal kleine bunker
bouwers uit Castricum. Dat waren
de vier gebroeders Petrus, Philip-
pus, Theodor.us en Johan van den
Heiligenberg. Hierbij waren ten
nauwste betrokken de bunkerbou-
wertjes Hendrik van den Eshof,
eveneens uit Castricum, .Albertus
Vulker en Bouwe ten Donkelaar,
beiden uit Enschede.
Al deze zaken werden aangehou
den, om een nader onderzoek in te
stellen naar het vermogen van ieder
der beschuldigden. Tijdens de zit
ting van gisteren passeerden de
bunkerböuwertjes weer de revue,
zij het voor een ongekend korte
„na-behandeling". In feite kwamen
zij niet eens aan het woord. Alleen
de verschillende beheerders en ad
vocaten verbraken de stilte in de
Tribunaalzaal, hierbij geassisteerd
door de heren leden vyi het Tri
bunaal. De beheerders kwamen al
leen even vertellen, dat er óf een
negatief, óf helemaal geen vermo
gen was, waarna de advocaten nog
enkele korte opmerkingen maakten.
Vervolgens bepaalde de president,
mr. Windhausen, in al deze geval
len de uitspraak op heden over 14
dagen.
K.A.B.-hoekje
Vorjg jaar zijn de mannen van
de K.A.B. uit het District Alkmaar
in grote getale op retraite geweest.
Er was zoveel animo, dat we een,
aantal leden moesten teleur stellen.
Dit heeft het Districtsbestuur doen
besluiten om in dit seizoen twee
maal de gelegenheid te openen. En
wel van 912 en van 1619 Jan.
1948. Er wordt verwacht dat ook
de afdeling Alkmaar weer een
flink aantal deelnemers opgeeft.
Het zal ze,er zeker het \gprk in onze
vereniging" ten goede komen. In die
dagen van bezinning en gebed,
krijgt men immers een helder in
zicht in zijn levensdoel en taak in
deze wereld. Nu we het program
„Reddend Christendom" ten uit
voer moeten brengen, past een re
traite daar zeer zeker goed in.
Jammer, dat het spaarsysteem in
onze afdeling nog niet op volle toe
fen werkt. In de toekomst zal daar
ongetwijfeld de volle aandacht aan
besteed worden.
Hoewel het in deze tijd van span
ning tussen lonen en nri.izen voor
velen niet zal meevaller^, weten
we ook dat er ook wel leden zijn,
die zonder aan het spaarsysteem
meegedaan te hebben, kans zien het
benodigde bedrag ad 8.50 bijeeij
te brengen. Zij kunnen zich voor
deelname opgeven bii het bestuur
der retraite-club. Tuinstraat 69. De
opgaven moeten vóór 20 TJee. bin
nen ziin We rekenen in ieder ge
val op een behoorlijke deelname
van onze afdeling.
DAMMEN
Dezer dagen ondernamen de reser
ves van D.D.D de peis naar Anna-
Paulowna, om Ie strijd tegen Excel
sior aan te binden. D.D.D. behaalde
in het begin 'n mooie voorsprong. Op
een gegeven ogenblik stonden zij
metöd8 voor. Jammer dat daarna
alle partijen verloren gingen, dit was
zeker niet nodig geweest. De schuld
hi.ervan lag hoofdzakelijk in het te
vlug en te bang spelen. Ook het no
teren en op de klok spelen leidt in
het begin af, dit went echter wel.
Een volgende keer beter.
Excelsior II D.D.D. II
F. BlamipgC. P. Mooijboer 0—2
S. WiersmaP. de Wijn 20
L. Schouten Lzn.Langras Sr. 20
C. Leijnse-TD. Stam 20
P. de BruinM. Langras Jr. 02
L. Schouten Azn.C. Bijwaard 20
L. PieterseC. J. Helder 02
C. Siemons—D. Klinkhamer 20
Sj. v. d. Wal—D. Bruggeman 2—0
F. JeningèA. Veen 02
Totaal 12—8
verliet en nog van haar houdt.
Anna Lans verbergt voor hem haar
veelbewogen leven, dat niet vlek
keloos is geweest. Dit lekt echter
uit en in een vlaag van woede
doodt haar echtgenoot zijn kind. Nu
is alle hoop verloren-,doch eens in
haar goede dagen heeft Anna een
heilsoldaat welgedaan en deze redt
haar. Diep in haar sluimert nog
het leven van het dorp, de oude
huiselijkheid met gebed en geloof
aan God. Anna bekeert zich en ver
telt haar leven. En wanneer de ge
vangenispoort open gaat voor Olof
hebben beiden elkander vergeven
en gaan in liefde een nieuwe toe
komst tegemoet. Een pakkende film
over een vrouwenleven, over een
boerenmeisje, dat valt en opstaat in
een grote stad, dank zij herzegen-
rijke werk van deze instelling.
CINEMA AMERICAIN
Anna Lans, een veelbewo
gen vrouwenleven
De Zweedse film" over het zegen
rijke werk van Het Leger des
Heils, die deze week hier in deze
bioscoop vertoond wordt, geeft ons,
meer dan welk boek ook, een beeld
van deze heilsoldaten. Anna Lans,
met in de hoofdrol de begaafde
Viveca Lindfors is het verhaal van
een Zweeds boerenmeisje, dat naar
de stad trekt enwelke lezer
van „Het Donkere Licht" denkt
hier niet aanstonds aandaar
verzeild raakt in de klauwen van
rijke lieden, die haar laten zitten,
haar hun geldbuidel als redmiddel
nawerpend. Doch in dit boeren
meisje leeft de trots en fierheid van
de bewoners van het Zweedse plat
teland. Ze zweeït' aan de zelfkant
der samenleving en huwt met de
matroos, die haar vier jaar geleden
W
HET WAS GEEN eclatante over
winning, die het College behaalde,
toen met 14 tegen 9 stemmen door
de Raad besloten werd de gasprijs
met ingang van 1 Januari 1948 met
een halve cent te verhogen, -waar
door de prijs 13l/2 ct. per M3 wordt.
Negen raadsleden waren blijkbaar
nog niet overtuigd, dat de verho
ging onafwendbaar was. Noch uit de
bijlage, noch uit de discussies is dit
dan ook komen vast te staan. In zijn
uitstekend betoog ter verdediging
van het voorstel van het College
gaf wethouder Leesberg wel aar
dige beschouwingen met cijfermate
riaal over de kosten van de ver
hoogde kolenprijs in '48, die hij op
f 44.000 raamde en over de kosten
van herstel en vernieuwing van de
technische outillage, waarmee
f 30.000.gemoeid zal zijn, doch wij
misten een raming van de winst,
die over 1948 te verwachten is.
Wèl was de wethouder optimistisch
t.a.v. het gasverbruik; de bevolking
neemt nog steeds toe en ondanks
de rantsoenering stijgt het gebruik.
Concurrentie van de petroleum is
niet te duchten, nog minder nu
waarschijnlijk de petroleum weer
gedistribueerd zal worden.
De heer Wiese had het over de
winsten, die in vroeger jaren ge
maakt werden, doch hij dacht er
niet aan eens te vragen, welke
winst over 1948 tegemoet kan wor
den gezien. Ook andere raadsleden
kwamen blijkbaar niet op de ge
dachte deze vraag te stellen. Wij
zullen moeten wachten tot de be
groting-1948, om hiervan kennis te
kunnen nemen.
Dan zal eerst blijken, of deze
prijsverhoging onvermijdelijk was;
hetgeen voor ons nog niet vaststaat.
Wij geven toe, dat een noodlijden
de gemeente mo„et trachten de ver
liezen zo gering-mogelijk te doen
zijn, doch dat de z.g. plafondprijs
dwingend voorgeschreven is, zijn
wij zo vrij te betwijfelen.
intussen wordt het huishoudelijk
budget weer met enkele kwartjes
overschreden en al zal dit voor ve
len geen bezwaar opleveren, de
kleine man, die door de verhoging
van de verschillende levensuiidde-
lenprijzen toch al passen en metqn
moet, zal het de Wethouder voor
de Financiën na moeten zeggen,
dat deze gasprijsverhoging en dit
geldt vooral voor de kroostrijke ge
zinnen. zoals de heer Woldendorp
terecht opmerkte wel zeer onge
legen komt.
Even dreigde er weer een discus
sie over d£ Woninggommissie tg ko
men. Bij de behandeling van net
verzoek van een aantal vrouwen
organisaties om bij een vacature een
vrouw in de woningcommissie te
benoemen, op welk verzoek B. en
W. een gunstig advies uitbrachten,
vroeg de heer Hoy tink, of.nu er
door het bedanken van mr. Smal
een vacature was ontstaan niet
meteen aan het verzoek kon wor
den voldaan. Wij voor ons geloven,
dat hierop ontkennend moet wor
den geantwoord, wan.t mr. Smal,
wiens heengaan uit de commissie
wij betrc n, vertegenwoordigde
een bepaai e groep en was de enige
jurist in de commissie. Waar mr.
Lesterhuis tot plaatsvervangend lid
is benoemd, ligt het in de lijn der
verwachtingen, dat hij de vacature
zal vervullen, tenzij de mogelijk
heid bestaat, dat een vrouwelijke
jurist zijn plaats inneemt, waar
weinig kans op is.
Op de vraag van de heer Hoytink
wat de beweegredenen waren, wel
ke mr. Smal tot zijn besluit hadden
genoopt, zweeg het college in alle
talen en aangezien de heer Hoy
tink een bevriende relatie van het
college genoemd kan worden wel
licht vroeg hij naar de hem be
kende weg wilde hij niet aan
dringen op een nadere explicatie.
Trouwens, als bij ons bericht in
ons nummer van vorige week Za
terdag goed gelezen heeft, weet hij,
dat mr. Smal zich niet kon vereni
gen met het standpunt der overige
commissieleden, die meenden te
moeten wijken voor de bezwaren
van een huiseigenaar, van wie een
woning was toegewezen aan een
politieke delinquent. Als wij goed
zijn ingelicht, waaraan wij niet
twijfelen, dan hgpft de commissie
eerder dergelijke bezwaren van een
andere huiseigenaar niet aanvaard
baar geacht en wij kunnen ons in
denken. dat mr. Smal op het stand
punt stond van gelijke monniken,
gelijke kappen. Ditmaal nam de
heer Hoytink genoegen met de
zwijgzaamheid van het college, doch
het komt ons voor, dat het beleid
van de woningcommissie in dezen
te zijner tijd nog wel ter sprake
zal komen.
Dat het houden van motorraces
op Zaterdag niet aan de verwach
tingen van AIcmaria V.V.V. heeft
beantwoord, was ons bek.end. De
eerste keer, toen de races op Zater
dag waren gehouden^ was het ook
de eerste race na de oorlog en het
was te begrijpen, dat er toen een
overweldigende belangstelling was.
Het programma van de races, over
het gehele land gpnomen, was ech
ter zo overladen,,dat de belangstel
ling al spoedig minder werd en de
laatste Zaterdagen viel het bezoek
dan ook niet mee. Der.halve wilde
men de races weer op Zondag gaan
houden, zoals elders, o.a. in Hoorn.
De suggestie van de heer Hoy
tink, dat de Middenstand meer ge
baat is bij een race op Zaterdag,
willen wij niet overnemen; het is
niet zozeer de winkelstand, doch
het restaurantbedrijf, dat met de
motorraces gebaat is; en aangezien
hét bezoek op Zaterdag minder is
dan op Zondag, is deze groep mid
denstanders zeker meer gebaat bij
de races op Zondag.
Het gevarenrisico, ook door de
heer Hoytink in het geding ge
bracht, heeft met de kwestie al-dan-
niet-op-Zondag niets te maken en
kan dus bij de beoordeling van
deze vraag buiten beschouwing ge
laten worden. Slechts wanneer het
erom gaat, al dan niet motorraces
te houden, afgezien van de dag
waarop, spreekt het gevarenrisico
een woordje mee. De Raad, die vo
rig jaar een belangrijk bedrag vo
teerde voor het aanleggen van de
sintelbaan, zal er echter niet zo
gauw toe overgaan de races voor
goed af te schaffen; daarvoor bren
gen ze teveel geld in het laatje van
de gemeente.
Zolang er echter nog geen lande
lijke regeling is$ die het houden
van motorraces op Zondag verbiedt
en elders, zoals in Hoorn, de races
wèl op Zondag worden gehouden,
komt het ons raad^am voor ook
in Alkmaar weer de traditie van de
Zondag-races te hervatten.
Wij verwachten, dat op de Vrij
dag a.s. te houden ledenvergadering
van AIcmaria V.V.V. er over dit
punt nog wel het een en ander ge
zegd zal worden, waarmee de Raad
bij een volgend debat, wanneer 't
verzoek weer aan de orde komt,
zijn voordeel kan doen.
Het verdient toejuiching, dat de
Raad is overgegaan tot het instel
len van een commissie-ad hoe, ter
bestudering van het jeugdvraagstuk
waartoe de heer K. de Wilde des
tijds het initiatief heeft genomen.
Wij zien met veel belangstelling een
rapport van deze commissie tege
moet en vertrouwen, dat zij haar
taak zo ruim mogelijk zal opvatten
en ook het bezoek van jeugdige
personen aan openbare vermake
lijkheden, als dancings, bioscopen,
e.d. onder de loupe zal nemen.
Een min of meer tragische plech
tigheid was het schriftelijk afscheid
dat burgemeester Koelma van de
Raad moest nemen. Nauwelijks .een
jaar na zijn plechtige installatie,
kregen wij nu in dezelfde zaal zijn
sobere afscheidswoorden te horen.
De loco-burgemeester, de heer G.
van Slingerland, belichtte in een
van grote waardering getuigende
rede de vele verdiensten, die Mr.
Koelma zich vooral als Gemeente
secretaris, welke functie hij 23 jaar
nauwgezet vervulde, voor de stad
heeft verworven.
Het langdurig verblijf van Mr.
Koelma in Duitse gevangenschap
heeft zijn gezondheid dermate ge
knakt, dat ook wanneer Mr.
Koelma secretaris gebleven was
de stad hem thans ook in die functie
had moeten missen.
Het was een sympathieke ge
dachte van de heer Sietsma, om
namens de Raad de aftredende bur
gemeester schriftelijk van de ge
voelens van dit de burgerij verte
genwoordigend lichaam te doen
blijken. Moge Mr. Koelma dit dank
schrijven opvatten als een uiting
van waardering en 'dank, die de
hele burgerij jegens hem koestert.
Onzerzijds onderstrepen wij gaarne
de door meerdere raadsleden geuite
wens, dat My. Koelma spoedig zal
zijn hersteld en zijn functie van
bijzonder Hoogleraar aan de Econo
mische Hogeschool te Rotterdam
weer kan hervatten. Fr. O.
HARMONIE
Het gevangen hart
met smart, hoop, trots, sinistere
spanning en actie, zoals de Eagle
Lion iümdistributors aankondigden.
Gelukltig, zo erg is het niet ge
worden. We zijn altijd een beetje
huiverig voor dergelijke wijdade-
mige aanbevelingen. En we waren
biij, dat het hier om een in wezen
eenvoudig en ongecompliceerd ge
geven g)ng. Men stelle zich enige
duizenden krijgsgevangenen voor,
Engelse militairen, van gewoon sol
daat tot hoge commanderende offi
cieren. Na de ineenstorting van
Duinkerken wordt hun leven over
geplaatst naaf een Lager in hqt
derde Rijk. „Het gevangen hart"
geeft eeij beschrijving van dit le
ven; het is een goede beschrijving
gew,orden, zonder valse pathos, zon
der' onwaarschijnlijke gebeurtenis
sen. Maar vol werkelijkheidszin en
hoe kan 't anders? af en toe
met dat tikje niet-te-knechten hu
mor. Hoofdfiguren? Neen. Een
hoofdmotief? Ook niet of het
moest de demonstratie zijn, dat de
Brit niet klein te krijgen is. De
spaarzame uitspinning van een per
soonlijk beleven completeert het
beeld van het geheel, dat alleszins
bezienswaardig is. Het voorpro
gramma met zijn medley van popu
laire songs oogstte hoorbaar succes!
VICTORIA-THEATER
Arsenicum en oude kant
Het is wel een bijzonder bizar ge
geven, hetwelk in de film „Arseni
cum en oude kant", dat ook meer
malen als toneelstuk werd opge
voerd, wordt" behandeld. We kunnen
er maar weinig bewondering voor
hebben, dat de psychiatrie op deze
wijze als onderwerp voor een sce
nario wordt genomen. De geschie
denis draait hoofdzakelijk om de
zeer vreemde gedragingen van de
keurige gezusters Brewster, die uit
menslievende overwegingen oude,
eenzame heertjes naar een andere
wereld helpen. En wat te zeggen
van neef Teddy, die zich president
Roosevelt waant? Dan is er' nog
Jonathan, een ontsnapte, krankzin
nige en het is geen wonder, dat
men zich in een compleet gekken
huis waant. Soms k^ntmen zich wel
amuseren om de geestige momen
ten, maar de geschiedenis zelf blijft
toch wel wat te luguber.
ALKMAARS BIOSCOOPTHEATER
Liefhebbers van de aviatiek doen
goed om deze week het A.B.T. met
een bezoek te vereren, want de
film „Vliegtuigdiefstal" is in staat
om de luchtvaartenthousiasten eni
ge genotvolle kwartiertjes te bezor
gen. Behalve goede vliegtuigopna-
men, ontbreekt in deze rolprent ook
de spanning niet, ofschoon het
zwaartepunt bij deze film niet op
de sensatie ligt. James Dunn en
Frances Gifford laten U bovendien
genieten van fris en goed spel. In
het voorprogramma enige lach-
filmpjes waarbij één tekenfilm.
EXPOSITIE „DOORWERKEN".
Tengevolge van het slechte weer
was het bezoek aan de expositie
van de schildersvereniging „Door
werken", welke in het atelier op de
Geest-hoek Kanisstraat deze week
werd gehouden, niet overweldigend;
wij maken er de liefhebbers van
goede schilderijen op attent, dat de
tentoonstelling ook heden en Zon
dag nog geopend is.
ENGELN OPENT NIEUWE ZAAK
VOOR WONINGINRICHTING
Hedenmorgen opende de firma
Engeln in 't Payglop, hoek Breed-
straat, haar nieuwe zaak. speciaal
op het gebied van woninginrich
ting. De uitbreiding, die de oude
zaak aan de Laat de laatste vijftien
jaren heeft ondergaan, maakte deze
nieuwe uitbreiding noodzakelijk en
al heeft deze nieuwe zaak een op
pervlakte van 160 M2„ toch kon er
nog maar een kleine collectie uit
de grote voorraad meubelen wor
den ondergebracht.
Het winkelinterieur is in een
frisse, lichte kleur .uitgevoerd; de
vloer is van houtgraniet en ver
schillende soorten kamfrs, met
me.ubelen van vooroorlogse uitvoe
ring, zodat er weer 20 jaar garantie
op kan worden gegeven, geven een
indruk van d,e grote verscheiden-
,heid, die op dit gebied voorradig is;
van de meest-artistieke gothische
kamer tot de meest-eenvoudige
eetkamer is hier een keus te ma-
kcn. Ook op het gebied van vloer
bedekking, vitrage- en overgordij
nen heeft de fa. Engeln weer een
ruime keus, terwijl ook stapels wol
len dekens in vooroorlogs^ kwali
teit gereed liggen voor de klanten.
Door grote etalageramen heeft het
daglicht volop vrije toegang tot de
nieuwe afdeling, terwijl des avonds
de indirecte verlichting, uitgevoerd
door de fa. Paleari, voor de juiste
sfeer zorgt, waartoe radio-muziek
het hare bijdraagt.
Een moderne neon-verlichting
omlijnt het exterieur. De verbou
wing geschiedde volgens ontwerp
van architect S. Bak. door de aan
nemer S. Schaaf. Het geheel kan
voqr de Alkmaprse winkelstand en
speciaal voor het Pavglop ee^4>e-
'angriike aanwinst genoemd wor
den. Ter gelegenheid van de ope
ning heeft de firma ook in de oude
zaak een uitgebreide sortering op
elk gebied. De firma Engeln onze
gelukwensen met deze royale uit
breiding van haar zaak.
Dat er nog steeds grote textiel-
honger bestaat, blijkt wel hieruit,
dat reeds gisteravond de eerste
kooplustigen zich voor de winkel
deur van de fa. Engeln posteerden.
Om 6 uur vanmorgen stonden er
reeds 50, w.elk aantal tegen 9 uur tot
vele honderden was uitgegroeid.
A.g.C.-nieuws
Andijk 1—AFC 1
AFC 2—LSVV 2 2.30 uur
Alcm. 5AFC 3 12 uur
AFC 5Koedijk 2 12 uur
AFCjun. aWSV a 12 uur
Adspir.
Kolp. Boys a—AFC b. 1 uur
AFC e—AFC d 1.15 uur
Wij zullen maar zeggen „klein
maar fijn". Niet veel wedstrijden,
maar dan des te beter uitslagen.
AFC 1 gaat naar het hoge Noor
den om Andijk 1 te gaan bevechten.
AFC-ers, Zorgt voor....!
Het tweede en derde zullen ook
aan moeten pakken!!
Het vijfde heeft wat goed te
maken.
De junioren weten hun plicht,
alsook de adspir. Dus tot Zondag.
De PPC-er
Ledenvergadering V.V.V.
De agenda van de Vrijdag a.s. te
houden algemene ledenvergadering
van V.V.V. vermeldt: bijzondere
mededelingen over de motorraces
en over de plannen voor 1948, waar
voor verschillende suggesties ter
beoordeling zullen worden voorge
legd.
Ook is er een bestuursverkiezing:
aftredend zijn de heren J. Lake-
man, P. Kokkes en P. Dodenhuis.
Schriftelijke indiening van candi-
daten had do.or de leden "kunnen
geschieden, uiterlijk 7 dagen voor de
algemene vergadering; het komt ons
voor, dat dit artikel van het regle
ment geen zin heeft, als de leden
deze agenda slechts 8 dagen vóór
de vergadering in hun bezit krij
gen, en zodoende de gelegenheid
missen, om eventueel candidaten in
te dienen.
VERGADERING L. T. B.
LIMMEN. De L.T.B. afd. Lim-
men hield een ledenvergadering in
café A. J. W. de Swart.
Het doel van de vergadering was,
stemming te houden over de motie
„afschaffing van alle sanerings
maatregelen in het bloembollen
vak".
Aangezien de meeste L.T.B.-leden
allen kleine kwekers zijn, was de
stemming niet twijfelachtig. Voor
de motie 31 stemmen, tegen 0 en
blanco 4.
Als afgevaardigde naar de alge
mene vergadering werden benoemd
A. Nuyens en G. J. Vink.
Tevens werd besproken om in
samenwerking met de Volkshpnd en
de Middenstand te komen tot het
organiseren van een St. Nipolaas-
feest, voor de kinderen vap 3 jaar
tot en met het vijfde schooljaar. De
kosten hieraan verbonden, zulten
bestreden worden door een lijstcol-
lecte met een eventuele aanvulling
van de kas.
In de rondvraag werd nog gespro
ken over de slechte stro-aflevering
en over het verkrijgen van fiets
banden en oliejassen.
ST MAAKTEN
LANGEDÏJK. Dinsdagavond
vierde de Langedijker jeugd het
feest van Sinte Maanten. Toen de
avond viel, begon de tocht van de
kleinen langs de huizen. Met flam
bouwen, lantaarns, uitgeholde bie
ten etc. trokken zij al zingende
voort en namen de (sno^p) gaven
van de groten blijde in ontvangst.
Jammer was het dat het weer zo
ongunstig was. Door de harde wind
sneuvelde menige flambouw. Ook
gingen er vele in vlammen op.
Noch door 't eqn, nocht door hpt
andere werd echter de feeststem
ming verstoord. In de huizen van
de Vaders en Moeders lag 's avonds
de tafel vol met pepernoten, mop
pen, appels en centen.
K. J. B. (HEILOO)
D^oor bijzondere omstandigheden
wordt Zaterdag 15 November 'pijn.
20.30 uur een interessante film in
ons gebouw gedraaid.
Wij verwachten, dat vele leden
met medenemen van nieuwe ge
zichten zullen profiteren van deze
onverwachte filmavond.
BURGERLIJKE STAND
BERGEN Geboden: Maria Se-
cilia Wilhelmina, d^v. Wilhelmus
Dekker en Maria Emma Ruijter;
Gerard, z. v. Bernardus Jacobus
Beemsterboer en Elisabeth de Moei;
Cornelis, z. v. Theodorus Dekker en
Geertje Knikker; Steven Torrence,
z. v. Walter Tymchushyn en Annie
Offringa.
Ondertrouwd: Johannes Hendrik,
Maria dc Sonnaville en Joanna
Dorothe Christina' Schmidt te Ber
gen.
Gehuwd: Nicolaas Gelder en Jo
hanna Christina Middeldorp.
Overleden: Cornelis Johannes Ad
miraal, 68 jaar, echtgenoot van
Alida van Wonderen.
BROEK OP LANGENDIJK
OVERDRACHT KRUIDENIERS
ZAAK
Naar wij vernemen is de kruide
nierszaak van de heer M. v. d. Mo
len te Broek op Langendijk onder
hands verkocht aan de heer G.
Stins, eveneens te Br.oek op Lan
gendijk. Het zou1 in de bedoeling
liggen, omhet kruideniersbedrijf
op te heffen en daarvoor in de
plaats een zaadwinkel te ppenen.
R.K.V.V. HOLLANDIA
TUITJENHORN Programma
voor Zondag 16 Nov. Hollandia I
S.R.C. I 2.30 uur; W'waard III—Hol
landia n 12 uur; LSVV Jun. a
Holl. jun. a 12 uur; Hugo Boys adsp.
a—Hollandia adsp. a i uur; sT.oll.
adsp. bHoll. adsp. c en d combina
tie 1 uur.
BURGERLIJKE STAND
BEEMSTER Geboren: Marius,
zoon van P. Ernsting en K. Borsjes;
Dirk, zoon van H. van der Heide
en B. Engelsma; Aaltje, dochter van
K. de Vries en J. A. v. d. Merbel;
Anna Johanna, dochter van W. C..
van Baarsen en C. J. Greuter; Ja
cobus, zoon van G. Bijster en A.
Lange.
Getrouwd: Otto Adrian,us Brand,
oud 23 jaar en Antje Boomsma, oud
23 jaar.
BURGERLIJKE S,TAND
GRAFT Geboren, Thea, doch
ter van J. Helder en A. Lakeman.
Ondertrouwd: Jan Bakker, oud
29 jaar, wonende te Ursem, en Anna
Louise Oudejans, oud 23 jaar, wo
nende te Graft.
Overleden: Petrus Marie Kramer,
oud 77 jaar.
De gemeenteraad van Sint Pan-
cras kwam Vrijdagavond in verga
dering bijeen.
Met de 'gemeente Koedijk is over
eengekomen, dat Sint Pancras het
vuil op dezelfde plaats mag storten
als deze gemeente. Hiervan zal ge
bruik gemaakt worden, zo gauw
door vogst en slecht weer de werk
man dit niet anders vervoeren kan.
De woningbouwvereniging Sint
Pancras is Donderdag j.l. opgericht.
Het luisterrijke feest van Sint
Katrijn, dat in Sint Pancras steeds
gevierd wordt, kon vanwege de
oorlog geen doorgang vinden. Dit
jaar zal het echter weer in volle
luister worden hersteld en de bak
kers van de Gemeente Sint Pan
cras zullen de traditionele taaipop
pen bakken, die dan aan de kinde
ren van de school worden uitge
reikt.
De raad bracht zijn stem uit op
de heren Breebaart en Pesman als
regenten voor het Centraal Zieken
huis te Alkmaar.
De achterspeelpi,aats van de Bij
zondere school is des winters een
grote modderpoel en des zomers
een stof hoop. Er was een verzoek
binnengekomen, dit te verhelpen.
Tevens vroeg men aansluiting op
de waterleiding, want men heeft en
gebruikt er nog steeds regenwater
uit de put en dat is nu schaars en
niet al te hygiënisch. De raad zal
een en ander bezien.
Wel was men het direct eens met
de uitspraak van de schoolarts Dr.
Sickema, die aandrong op betere
verlichting in de school.
Ook werd er gesproken over de
aanschaffing van nieuwe leermid
delen, niet alleen voor de Bijzon
dere school, maar ook voor de
openbare school.
Hierna werden de precariorech
ten voor de komende vijf jaren
vastgesteld.
De luidklok van de gemeente
Sint Pancras verdween in oorlogs
tijd enis niet teruggekeerd. De
Raad besloot een nieuwe klok aan
te schaffen van de Firma Bergen
uit Heiligerlee (Groningen). Deze
klpk zal 250 kilo wegen en een dia
meter hebben van 72 centimeter.
De kosten bedraggn f1600.—. Over
een spreuk wil 'men nog eens den
ken, de klok komt er, en dat is
hoofdzaak.
Van de openbare lagere school
was een klacht binnengekomen
aangaande de slechte toestand der
verwarming. De dryk is te weinig,
vooral in de zogenaamde „peuter
klas". Er moet echter verbetering
komen, want het mag niet meer
gebeuren, dat de kinderen gelijk de
afgelopen winter, in de koude zit
ten, wijl de Hoofdonderwijzer hen
niet weg wilde sturen in verband
met klachten der ouders over te
veel vrij. Een geheel nieuwe ver
warming is nog te duur, toch zullen
er maatregelen genomen worden,
die afdoende zijn. Teyens zullen
van gemeentewege telkens controles
hierop worden uitgeoefend, zodat
dit euvel ook voortaan de wereld
uit is.
Vande Gemeente Koedijk was
een' verzoek binnengekomen mede
te werken aan het doen van stap-
pen, om een snelle wegverbetering
en verbinding te krijgen met Lgn-
gedijk.
Doch de fatale kaspositie van de
Provincie Noord-Holland zal wel
de oorzaak er van zijn, dat deze
weg door Het Geesterambacht voor
alsnog niet doorgaat.
Toch wil men gaarne dit verzoek
van de gemeente Koedijk onder
steunen.
De kermis komt terug
Het vraagstuk van de kermis,
waar de eerste stoot toe werd ge
geven in de gemeenteraadsvergade
ring van acht September j.l., kwam
weer ter sprake. Weer dezelfde
voor- en tegenstanders.
De heren De Vries en De Waal
gaven blijk van instemming. We
moeten weer geen scheiding bren
gen tussen links en rechts waren
hun wijze woorden. Het kwam tot
een stemming en hierbij werd het
voorstel tot het invoeren van de
kermis aangenomen met vieb tegen
drie stemmen. Aan B. en W. is
overgelaten de vergunning voor
dansen op de Zondag voor de ker
mis. De godsdienstige bezwaren,
meenden anderen, zijn hier vau
geen importantie, want de kermis
wordt gehouden op Maandag en
Dinsdag van de eerste week van
Juni.
Sint Pancras kan dus gerust zijn.
In^l948 komt de kermis weer terug.
(Do
hoe
ten van
gen worden e
uitvoer te bev
tengevolge vo
Daartegenove;
te .zien naar t
en de onzeke
hier nog kaïn
tijden die voo
tekenen van
De Engelsma:
lijk afgeleid, dc
die de constitut
bour-regering h
stof gegeven on
te praten in hE
inmiddels aangt
ziging van de
The House of L
Tot 1911 ware
huis even maci
mops", de leden
maar een liber
de conservatie
toe te geven aai
huis-leden, dooi
de koning zoud
doende nieuwe
noemen om de
te overstemmen
van verloren dt
leden, het recht
wetsontwerpen
dere wetsontw
twee jaar tegen
Met het Brit:
beste van te m
•maken valt is
dertdien uitgegr
van achtenswa
allerlei gebiede:
schappelijk le\
werden benoem
diensten voor h
Zij alleen woi
vergaderingen
zij onderzoeken
onpartijdige ge<
pen die door 1
aangenomen. Ze
bour-regering h
zich van deze v
wonderenswaarc
daar de verrass
diging van vele:
pen crisis-maan
digd, dat de ref
zich op zijpadei
en de geldigheii
der Lords te be:
De zaak is n
omdat deze zet
In de stad i
TROEPEN en
de militaire po]
morgen te Mai
De politie-pref
menscholingen
de onlusten ve
één persoon g<
nen gewond. I
de stad algeme
Het havenbed
morgen volledig
der zeelieden vj
zend passagiers
den. Ook de m
arbeiders en dt
chemische indi
werk neergelegd
de levensmiddel
eêns naar huis
De Gaullisti;
van de stad, C:
de, maar mag r
huis verlaten. 1
te zullen aftredi
meester van M;
vindt zich nog
in het ziekenhu
De gebeurteni
werden Dondei
ken in de Fran;
dering. Over ei
scheldwoorden,
oud-minister Bil
van de relletjes
van de Gaulle
Hij verklaarde,
bloed aan haar
madier sprong h
en riep: „Ik kei
niet, maar ik w
geinspireerd wa
tieke organisatii
verantwoordelij I
zullen een volk
stellen" zo ging
„Als gij een dit
wij die bestrijdt
ging zitten, wert
halve de commi
juicht.
P
Een geslaagde
de sneeuw. Di
momenteel da
uitrusting en ti