Integrale vergoeding van oorlogsschade voor economisch zwakkeren 250 millioen gulden gedurende 50 jaar! Voor Alkmaar en omgeving Uitgave van 2 milliard meer dan tot nu toe Franse franc gedevalueerd Mr. Oud levert critiek op het Indie-beleid Dekkingsplan een astronomisch bedrag Hogere vergoeding voor huisraadschade Vrees voor verdere prijsstijging Madoera wil Negara worden U it- slag van een Volksstemming Theo Vink overleden In nood verkerend jachf vroeg op hulp Koopvaardij heeft nieuwbopwplannen Schip aan de grond gelopen Zeepost naar Indie v. Vredesboodschap van Z.H. de Paus 1.100 man troepen uit Indie terug Oppositie dient er bij te worden betrokken Mgr. Dr. Poels bediend Welk weer morgen? Een zware last JAARLIIKSE BELASTINGVERZWARING Hoe komen we aan f 7.733.000.000? Onvoorwaardelijk aanvaard Hoofdprijzen Staatsloterij Kinderbijslag voor zelfstandigen Verzekering tegen werkloosheid Nieuw Hoofdredacteur H. N. Smits, rayonredacteur: Fr. Otten. DirectetrrE. J. M. Stumpel Aboonementsprijs f 3.75 per kwartaal; 1.30 per maand. Advertentie-prijs per editie 13 c. p. mm.; minimum 2.50; in alle edities 26 ct. per mm.; minimum 4.-; Fam.ber. 20 c. p. mm.; in alle edities 30 ct. Noordhollands Buiten God is 't nergens veilig (Vondel) MA AND AG 26 JANUARI 1948 43e JAARGANG - NUMMER 11438 BUREAUX: ALKMAAR: Langestraat 42 A, Tel. 2046 (adm.), 2047 (red.) K 2200. HOORN: Draafsingel 59, Tel. 4243 (K 2290) 2 lijnen. DEN HELDER: Keizerstraat 89 Tel. 2800 (K 2230). SCHAGEN Molenstraat 52, Tel. 459 (K 2240). Bank: Noorderbank OVER HET WETSONTWERP inzake de materiele oorlogsschade kan op de eerste plaats worden medegedeeld, dat bij aan- vaarding ervan alle tot dusver in verschillende besluiten ver- spreide bepalingen op het gebied van de door particulieren ge- leden oorlogsschade zullen komen te vervallen en zal van het oorlogsschaderecht een overzichtelijk geheel zijn verkregen. Het wetsontwerp brengt bovendien geheel nieuwe grondslagen, welke tot uitkomsten leiden die voor de getroffenen belangrijke verbeteringen betekenen. Het komt tot een totaalciifer van f 5.132.000.000.De geldende maatstaven bleven hier mim f 2 milliard onder en zouden tot een totale verplichting hebben geleid van f 3.104.000.000.Ondanks deze haast astro- nomische bedragen verstrekt het wetsontwerp toch nog niet over de gehele lijn een integrale vergoeding van de geleden schade. Een oplossing van het vraagstuk van de materiele oorlogsschade in deze zin, welke nog een 2 milliard meer zou hebben ge- vraagd, heeft de regering niet kunnen aanvaarden. Volgens het geldende oorlogs schaderecht wordt bij de verdeling van de voor vergoeding van oor logsschade beschikbare gelden in 't* algemeen slechts rekening gehou- den met de omvang van de geleden schade. Ingevolge het nieuwe ont- werp zal echter bij de verdeling van het hogere bedrag van f 2 milliard ook in zeer ernstige mate rekening worden gehouden met de d r a a g- k r a c h t van de getroffene. Het ontwerp leidt er dus toe dat de schadevergoeding aan de econo misch zwakkeren vollediger zal worden gemaakt dan die aan de economisch sterkeren. Dit is vooral van belang voor de arbei- ders en de kleine middenstanders. Integrale vergoeding. Bij de toepassing van het begin- sel, dat bij de vergoeding van de geleden oorlogsschade mede reke ning wordt gehouden met de draag- kracht. is er in de eerste plaats van uitgegaan dat als de zwaarst- getroffenen kunnen worden aange- merkt zij die schade hebben geleden aan een door hen zelf bewoonde of gebruikte woning of bedrijfspand (mitsgaders schip). Aan deze cate- gorie van getroffenen kent het ont werp een integrale vergoeding toe, althans voor zover het betreft klei- nere woningen eh kleinere bedrijfs pand (alsmede schepen). Voor woningen is aangehouden een grens van bouwkosten Mei 1940 f 5000.-— voor de bedrijfspanden bedraagt de ze grens eveneens f 5000 voor wo ningen annex bedrijfspand f 8000 en voor schepen f 9000. De omstandig- heid dat het hier betrekkelijk klei ne panden betreft, gevoegd bij de eis van het eigengebruik, hetgeen ook weer met zich brengt dat hier niet de economisch sterkeren in het geding zijn, is voor de regering mo- tief geweest om in deze gevallen een vergoeding op basis van ver- vangingswaarde te verstrekken. Deze regeling geldt uiteraard, gezien de eis van het eigen gebruik slechts voor 1 woonhuis en 1 be drijfspand of voor 1 onroerend goed bevattende woon- en bedrijfsruim- te, of voor 1 schip, dat door de getroffene zelf werd bewoond resp. zelf geexploiteerd. De huisraadschade In dezelfde richting vergoeding naar draagkracht werkt voorts de in het ontwerp opgenomen huis- raadschaderegeling. Boven de bij- drage welke krachtens de oude re geling is toegekend. wordt op de bijdrage welke in 1943 of later is vastgesteld, een aanvullende bijdra ge verleend, welke het mogelijk zal maken dat het oorlogsslachtoffer zich in de meest voorkomende ge vallen weer in zijn oude staat zal kunnen inrichten. Oude bijdrage plus aanvullende bijdrage wordt in deze regeling gebonden aan het ma ximum van 2 maal de oude bij drage en bovendien aan het bedrag van f 11,250,vermeerderd met "n toeslag wegens inwonende gezins- leden. Deze toeslag bedroeg tot he- den f 150 per gezinslid beneden 6 jaar en voor elk ouder gezinslid f 250. Thans is deze toeslag gebracht op onderscheidenlijk f 300 en f 500, hierbij is rekening gehouden met de behoeften van grote gezinnen. Het ontwerp spreekt verder over de mogelijkheid van aanvullende financiering voor alle andere geval len dan de hierboven genoemde, over de middelen om de vereiste millioen-uitgave te dekken en over het verband tussen deze wettelijke regeling en de molestverzekering. Op geheel Madoera en bijbeho- rende eilanden heeft Zaterdag een volksstemming plaats gevonden voor het vaststellen van de status van Madoera. Ruim 95 procent van de kiesgerechtigden spraken z:eh uit voor de status van Negara voor Madoera. De stemming had dessa- gewijs plaats in meer dan twee duizend dessa's. De organisatie van de stemming onder de twee en een half millioen Maidoerezen berust- te bij een hoofdcomit£ voor de vaststelling van de status van Ma doera, bestaande uit elf leden. Een desbetreffende resolutie overwoog, dat het volk van Madoera thans, conform de overeenkomst van Ling- gad jati, recht heeft over zijn eigen lot te beslissen en de politieke si- tuatie in Indonesie thans van die aard is dat kan worden overgegaan tot de vaststelling van de status van Madoera. De toneelspeler Theo Vink is Za- terdagavond na een kortstondig ziekbed op 47-jarige leeftijd te Am sterdam overleden. Theo Vink speel- de voor de laatste maal in theater de La Mar te Amsterdam, waar bij de dominee-rol in Jan de Hartogs' „Schipper naast God" vertolkte. Het Deense s.s. „Julius" ontving gisterenavond zeven uur noodsigna- len van een jacht, dat water maakte. De reddingboot „Brandaris" verliet om half acht IJmuiden maar was, als gevolg van de zware mist, om half elf nog niet geslaagd het jacht te bereiken. De mist was zo dicht, dat men geen tien meter vooruit kon zien. Na urenlang zoeken slaag- de de ..Brandaris" er echter in, het jacht te bereiken. Het is een klein vaartuig met vier mensen aan boord die vermoedelijk van Poolse natio- naliteit zijn. De ..Brandaris" nam 't jacht op sleeptouw. De Rotterdamse Lloyd heeft be- kend gemaakt, dat binnen enkele dagen de contracten zullen worden getekend, voor de bouw van drie schepen van het Brastagi-type (12.000 ton draagvermogen en passa- giersaccommodatie voor 35 pers.). De vloot telt thans weer 22 schepen tegen 31 in 1939. Men is van oordeel, dat de vrachtschepen met passa- giersaccommodatie als deviezenbron het meest geschikt zijn. Of er nog een tweede „Willem Ruys" zal ko men, is niet zeker. Het Amerikaanse s.s. ..Tberville" is Zondag ter hoogte van de Valke- nisse-polder aan de grond gelopen. Zondagmiddag is het schip met be- hulp van vijf sleepboten vlot geko- men. Op 28 Januari a.s. vertrekt het s.s. „Grote Beer" en op 30 Januari a.s. het s.s. „Nieuw-Holland" naar Indie Met beide schepen zal men zeepost kunnen meegeven. Aangeraden wordt de correspon- dentie uiterlijk 26 en 28 Januari a.s. ter post te bezorgen. AAN ALLE VOLKEREN DER WERELD MORGEN, DINSDAG, zal Z.H. de Paus een bijzondere vredes boodschap aan alle volkeren der wereld zenden, ongeacht geloof of nationaliteit. De bood- schap zal in Zijn eigen hand- schrift geschreven zijn. Een fo- to van het handschrift zal langs radiografische weg worden verspreid. Dinsdagmorgen zal de uitzending te Rome plaats hebben en Dinsdagmiddag een uitzending uit Londen. De bood- schap zal gesteld zijn in de Engelse taal. Dit is de eerste maal, dat de Paus zich tot de wereld in haar geheel wendt. De H. Vader zal een beroep doen op alle volken om te trachten „vrede en vertrouwen onder de mensen te brengen". De boodschap komt ook voor op het titelblad van een werk over mensen, „die hebben bij- gedragen tot de verbetering van de wereld", dat eerstdaags verschijnt. In Vaticaanse kringen hecht men grote waarde aan deze boodschap. Ruim 1100 militairen, onder wie personeel van de Kon. Landmacht, Mariniers en personeel van de K.N.I.L. met hun gezinsleden en marine-personeel. kwamen Zater- dagmorgen met de ..Volendam" in Nederland aan. Onder hen bevonden zich 600 demobiliserende mariniers en 200 afgekeurden en voorts demo biliserende van andere legeronder- delen. In de omgeving van Rotterdam zijn proeven genomen met de z.g. kabellasso. Deze transportband is een ingenieuse vinding van prof. Gronrijp van 40 jaar geleden, die in vele landen van Europa wordt toegepast. (Van onze eigen redacteur) MR. P. J. OUD, burgemeester van Rotterdam, heeft in zijn rede op de eerste vergadering van de Zaterdag jl. opgerichte Volkspartij voor Vrijheid en Democratic in het Bellevue-gebouw te Am sterdam ook het Indonesische vraagstuk aangeroerd. Hierbij heeft hij felle critiek uitgeoefend op het beleid der Regering en ook de houding van de Parttf van de Arbeid afgekeurd. Bij de kabinetsformatie in 1946 heeft men, aldus sprmet het Indi- sche probleem verlegen gezeten, want door de uitslag van de verkie- zingen was een voortzetting van het kabinet Schermerhom—Logemann onmogelijk geworden. Daarom was het staatsrechtelijk onjuist, dat Schermerhom toch verantwoorde- lijkheid kreeg te dragen door zijn lidmaatschap van de Commissie- Generaal. Hierdoor kwam er onrust vooral ook in de K.V.P. Voorts betoogde mr. Oud. dat door Linggadjati het Koninkrijk niet hervormd maar gebroken wordt Fout achtte spr. het, dat Linggadjati een eventuele arbitrage inhield, waarbij uiteraard een buitenlandse mogendheid moest optreden. Veel respect had spr. voor de wijze, waarop Prof. Romme nog trachtte te redden, wat er te redden viel. Tweede fout was zo ging mr. Oud verder dat Linggadjati werd ondertekend zonder dat beide par- tijen het eens waren over de inter- pretatie. Een ander bezwaar tegen Ling gadjati is, dat deze overeenkomst niet democratisch is, want er is van de aanvang af niet gerekend met de andere volken van Indonesie. De Nederlandse regering had ook eerder moeten overgaan tot het her-, stel van de orde. De politionele actie kwam dus te laat en had ook een te beperkte strekking. Wat de interventie van de Veilig- heidsraad betreft, zei spr., dat hoe men ook kan denken over de recht- matigheid van deze interventie, hij niet behoort tot de mensen, die tot de regering zeggen: „Trekt u van de Veiligheidsraad niets aan." Dit zou niet reeel zijn en grote nadelige gevolgen kunnen hebben en niet getuigen van staatsmanswijsheid. Maar wel zegt spr. tot de regering: „Wees toch voorzichtig en zorg, dat we niet verder in het moeras ge- raken." Wanneer Schermerhom in Am sterdam zegt, dat de P. v. d. A. de katholieken heeft moeten mee- slepen achter de regeringspolitiek dan wil spr. tegen Schermerhom zeggen: „Ik ben er o zo dankhaar voor, dat de K.V.P. bij uw poli tick nog een rem heeft toegepast." (Applaus). Fout vond spr. ook, dat men de Indische politiek, die een nationaal karakter heeft, niet op een breder basis heeft gevoerd dan alleen die van de K.V.P. en P.v.d.A. Spr. vroeg zich af of het ook voor de regering niet beter is de oppositie eveneens bij het regeringsbeleid t.a.v. Indo nesie te betrekken. Niet met de be- doeling de Regering haar verant- woordelijkheid te ontnemen, maar om deze Indische politiek te voeren als nationale politiek. Dit zou moe ten geschieden op dezelfde manier, waarop in Engeland bij de grote lijnen der buitenlandse politiek de oppositie wordt betrokken. Mgr. Dr. Poels, de bekende Lim- burgse priester en sociale werker, die onlangs het ere-doctoraat der Tilburgse Hogeschool ontving. is uit voorzorg voorzien van de H .Sacra- menten der Stervenden. In zijn toe- stand is, volgens latere berichten een lichte verbetering ingetreden. Hij mag echter nog volstrekt geen bezoeken ontvangen. Alle pogingen aangewend door Londen hebben niet kunnen ver- hinderen, dat de Franse franc is gedevalueerd. Het officiele staats- orgaan maakte Zondag melding van de devaluatie van de franc, die thans ten opziehte van de dollar staat tot een koers van 214.392 en ten opziehte van het pond sterling tot een koers van 864. In een gemeenschappelijke ver- klaring hebben de Britse en de Franse regering meegedeeld, dat zij het oneens zijn over het Franse besluit aangaande een vrije markt voor harde valuta, maar dat een nauwe samenwerking in technische zin onmiddellijk zal beginnen ten- einde de terugslag op de handelsbe- trekkingen tussen sterling- en franc- gebieden zo gering mogelijk te doen zijn. Aan het Internationale Fonds heeft de Franse regering doen we- ten, dat haar vorstel de enige op lossing vormde voor de huidige noodtoestand Reuter meldt, dat het Franse pu- bliek ..de nieuwe devaluatie van de franc door de Franse regering met gemengde gevoelens" heeft ontvan gen. Men bleek in het algemeen nogal onthutst door de term ..deva luatie" en verwachtte „terecht of ten onrechte een verdere sterke stijging der prijzen op de binnen- landse markt." De regeringsbesluiten, zo gaat volking geen verrassing. Hoewel of- ficieel is meegedeeld, dat de leden der regering het unaniem eens wa ren over dit plan, hebben leidende socialisten, enige radicalen en een aantal franse economen hun twijfel uitgedrukt over de technische doel- treffendheid van het plan. Sommi- gen zijn van opinie, dat de politieke nadelen, zoals die tot uiting komen in het meningsverschil met Enge- iand .zwaarder wegen dan de eco- nomische voordelen, waarvan het bewijs nog niet geleverd is. Medegedeeld door het K.N.M.L te De Bilt, geldig tot Dinsdagavond: OVERWEGEND DROOG! Overdrijvende wolkenvelden en overwegend droog weer. Matige, tijdeljjk krachtige Zuid-Oostelijke wind. Weinig verandering van temperatuur. Onze jongens in Indie en vooral de jongens van de Genie helpen krachtdadig mede aan de opbouw van Indonesie. Twee jonge Nederlandse bruggenbouwers. Spongers uit Den Helder en de Rotterdammer v. Weyster, broederlijk naast elkaar. zal een uitgave vergen van U f 5.132.000.000. Dit is alleen voor de vergoeding van schade, door particulieren geleden. In de Memorie van Toelichting is voorts naar voren gebracht, dat naast deze uitgave nog enkele soortgelijke evenzeer uiterst omvangrijke uitgaven van volkomen gelijke aard door de Staat zullen moeten worden gedaan. Deze uitgaven, welke in de eerste plaats betreffen de vergoeding van oorlogsschade van publiekrechtelijke lichamen, en voorts uitga ven verband houdende met de uitvoering van de zee- en lucht- va artverzekerirgswet en van het zeeschepenbesluit, alsmede ver goeding van defensieschade, worden in totaal geraamd op f 2.601.000.000.—. Het behoeft geen betoog, dat het totaal van deze verplichtingen t.w. f 7.733.000.000.—. gedurende een lange reeks van jaren een zware belasting zal vormen voor s Rijks schatkist. De regering heeft het daarom noodzakelijk geoordeeld een sche ma te ontwerpen voor belasting- verhoging en belastingherziening. welke per jaar een bate van f 250 millioen moeten afwerpen. Langs deze weg zal in 50 jaar de oor- logsschadesehuld zijn afgewik- keld. Als nieuwe belastingen zijn gedacht in de eerste plaats een huurbelasting en voorts een be lasting op onroerende goederen met uitzondering van kerk- en sclmolgebouwen toebehorende aan instellingen van de dode hand, het registratie- en zegel- recht, de persouele belasting. de inkomstenbelasting. de vermo- gensbelasting en de omzetbelas- ting. Dienaangaande wordt in de me morie van toelichting nog o.m. het volgende opgemerkt: „Het behoeft geen betoog. dat het totaal dezer verplichtingen ge durende een lange reeks van jaren een zware belasting zal vormen van de buitengewone dienst der rijksbegroting. waarop de desbetref fende uitgaven naar haar aard thuis horen Daarbij dient voorts niet uit het oog te worden verloren, dat de uitgaven van de buitengewone dienst, voor zover zij niet recht- streeks haar dekking vinden in de opbrengst van ten bate van die dienst te brengen bijzondere mid delen gedacht wordt aan de her- stelbetalingen en het batig saldo van de liquidatie van het krachtens het besluit vijandelijk vermogen aan de staat in eigendom overge- gane vermogen haar terugslag zullen vinden op de gewone dienst. ten laste waarvan komen de uit gaven wegens rente en aflossing van de leningen, welke moeten worden aangegaan ter dekking van de tekorten op de buitengewone dienst, Er zal dan ook een dek kingsplan moeten komen, hetwelk zich over een langdurig tijdvak uitstrekt. Naar het oordeel van de regering zal dit plan, rekening houdende met bedoelde bijzondere middelen, wel- ker opbrengsten voor het hier be- sproken doel rechtstreeks ten bate van de buitengewone dienst zullen kunnen worden gebracht, de som van rond f 7.400.000.000 dienen te omvatten. Omgerekend in een 50-jarige an- nuiteit en aannemende, dat per jaar gezien de materialenpositie de toestand van de arbeidsmarkt en de beperkte leningsmogelijkhe- den gemiddeld niet meer dan een half milliard van staatswege verstrekt zal kunnen worden, eist bedoeld dekkingsplan een bedrag van f 250 millioen 'sjaars voor af lossing en interest. Uitgegaan is hierbij van een rente van 3 pet. Opgemerkt zij in dit verband, dat het uiteraard niet in de bedoe- lnigt ligt 'n annuiteitenlening tot dit bedrag aan te gaan. Zulks zou nog af gezien van het f eit, dat reeds een bedrag van rond f 1800 millioen door de staat in verband met de oorlogsschade is uitgegeven. noch mogelijk noch gewenst zijn Er zul len naar behoefte leningen worden aangegaan op de tijdstippen en te gen de voorwaarden, welke alsdan In verband met de op de kapitaal- markt heersende verhoudingen, het meest verkieslijk zullen zijn. Gezocht is echter naar een weg, welke het niettemin mogelijk maakt de uitgaven wegens rente en aflos sing. voor zover zij betrekking hebben op leningen, welke geacht kunnen worden te zijn aangegaan voor de uitgaven. waarvan hier sprake is, gelijkmatig over een tijd vak van 50 jaren te verdelen. Deze zal worden gevonden door in de jaren, waarin de bedoelde uitgaven voor rente en aflossing minder be dragen dan f 250 millioen, het ver- schil als bijdrage aan de buiten gewone dienst ten last van de ge wone dienst te brengen en in de jaren waarin de uitgaven voor ren te en aflossing, als hier bedoeld zijn, 250 millioen overtreffen, dit surplus als bijdrage van de bui tengewone dienst aan de gewone dienst te ramen. Aldus wordt de gewone dienst jaarlijks met f 250 millioen belast. De regering stelt zich voor dit bedrag van f250 millioen 'sjaars te vinden in de opbrengsten van nog nader bij de wet aan te wijzen (hierboven genoemde) nieuwe be lastingen. Zij achten het namelijk bij de huidige zorgwekkende toe- stand van 's rijks financien niet verantwoord uitgaven tot een be drag van f 250 millioen aan de Sta- ten Generaal ter goedkeuring voor te leggen. zonder tevens nieuwe middelen aan te wijzen ter dekking van deze uitgaven." De bekende zes punten, welke de basis vormen voor de poli tieke besprekingen tussen Ne derland en Indonesie, zijn nu toch ook door de Republiek onvoorwaardelijk aanvaard. Dit wordt medegedeeld in een communique van de Commis- sie voor Goede Diensten, waar in gezegd wordt, dat dit beves- tigd is na een bespreking tus sen de Commissie en Djocja Soekarno heeft het in 'n brief aan de Commissie bevestigd Ook van de zijde van de repu bliek is en aan de Nederland se regering en aan de Com missie voor G.D. medegedeeld, dat de republiek de zes pun- ten „geheel en onvoorwaarde lijk aanvaardt". Daarmede is inderdaad het voornaamste misverstand uit de weg geruimd. Verwacht wordt, dat de onderhandelin- gen tussen de beide delegaties a.s. Woensdag zullen worden hervat 's-GRAVENHAGE, 26 Januari '47. f 20.000 12536 20913 8044 8894 7067 8678 8810 16559 5803 12295 13815 1949 19138 1190 2361 4227 4564 8076 8975 11524 11874 13120 19272 5.000 2.000 1.500 1.000 400 200 100 In de samenstelling van de com- missie-Kinderbijslag voor zelfstan digen, op verzoek van het Partijbe- stuur ingesteld door het Centrum voor oiaatkundige Vorming, is een wijziging gekomen. daar de heer Mr. A. C. M. v. d. Ven geen deel van de commissie zal uitmaken. In zijn plaats zijn benoemd de heren Mr. J. B. M. Laudy en V. W. A. v. Uden. Bij de Tweede Kamer is inge- diend een wetsontwerp tot rege ling van de verplichte verzekering tegen werkloosheid. Het is de be- doeling, dat in normale gevallen een werknemer, die werkloos wordt, aanvankelijk uitkering krachtens de wachtgeldverzekering ontvangt over tenminste 48 dagen per uitkeringsjaar, terwijl hij bij langer durende werkloosheid daar- na aanspraak heeft op een uitke ring krachtens de werkloosheids- verzekering over 78 dagen per uitkeringsjaar. Berekeningen hebben tot de con- clusie geleid, dat voor wachtgeld- en werkloosheidsverzekering te zamen door werkgevers, de werknemers en het Rtik in totaal ruim 6% van het loon moet worden opgebracht. Wel- iswaar zullen de gezamenlijke werk gevers en de gezamenlijke werkne mers een grotere last hebben te dra gen dan het Rijk, doch deze last zal voor elke van eerstgenoemde partij- en toch niet ver boven 2% van het loon uitgaan. In verband met het totaal bedrag. dat over een jaar aan loon wordt uitgekeerd, kan worden opgemaakt, dat de totale kosten van wachtgeld- en werkloosheidsverze kering voor de werkgevers, de werknemers en het Rijk gezamen- lijk ongeveer 240 millioen gulden zullen bedragen. Het aandeel van het Rijk hierin zal omstreeks de 60 millioen gulden belopen. HET WETSONTWERP op de ma teriele oorlogsschaden 1947, legt een zware last op het Nederlandse volk, dat al een en andermaal de boodschap had thuisgekregen, dat wij toch hoognodig eens moesten beginnen met het verdelen van de nationale armoede. Tot nu toe was hierbij in vele gevallen aan dove- mansdeur geklopt. Thans laat Mi nister Lieftinck de budgetaire wek- ker nog eens met versterkt geluid aflopen. Van onze armoede zullen wij, nog vele jaren, enorme bedra gen moeten opbrengen, om de mate riele oorlogsschaden te finanrjeren Laat ons hopen, dat one volk ein- delijk klaar wakker zal worden. Het wordt tijd, want wij zullen ons moe ten realiseren, dat er van die na tionale armoe le, zij het dan ook over een lange termijn verdeeid, een kleine acht milliard gulden zal moeten worden opgebracht, om de stoffelij re schade te vergoeden, die door valen geleden it. Een eerste indruk wettigt de me- ning, dat er voor dit moeilijke pro bleem, waaraan vele ma an den zwaar gedokterd is, een aanneme- lijke oplossing is gevonden. Het zwaarteount lag wel in het criterium. dat moest worden aan- gelegd: moest de schade volledig (integraal) vergoed worden, of moest bijv. met de draagkracht der getroffenen rekening gehouden wor den. Er wordt nu vergoeding op ba sis van vervangingswaarde gekozen, maar op de basis van de draag kracht, hetgeen stellig in het alge meen een rechtvaardig principe is. Dat is dus geen integrale ver goeding als geheel, maar in een deel van de gevallen, wat vooral Ce kleine man ontziet. Zoals steeds zal er veel van de uitwerking van het ingewikkeWe samenstel van maatregelen afhan- gen. Een goede maatregel is het zeker, dat eindelijk recht zal wor den gedaan dit blijkbaar wel over de gehele linie ten aanzien van de vergoeding voor huisraadschade. Intussen heeft de m'ooie medaille van zekere royaliteit ook de be kende keerzijde, waarop te lezen staat: wie zal dat betalen? Dat wordt een probleem op zichzelf. Wij bekennen nederig ons onvermogen, om „a bout portant" de staf te breken, mitsgaders de loftrompet te zwaaien over de summier aan- gekondigde belastingplannen. Er komt heel wat voor kijken! Vast staat, dat wij„vooralsnog" niet beschikken over de reserves, waar- uit wij deze enorme bedragen zul len kunnen putten. Enhet moet toch worden betaald! Als wtf echter zien, dat de helft van het vereiste bedrag van 250 millioen gulden per jaar geduren de 50 jaar uit een verhoging van de o m z e t-belasting schijnt te moe ten komen, dan zetten wij daar voorlopig nog wel een paar vraag- tekens bij. Ook hier zal het °P de uitwerking aankomen. Wij denken niet zonder schrik aan de nieuwe last, die dit op het huishouden leg gen zal en dat niet alleen op de particuliere, maar ook op de be- drijfshuishoudingen! Hoe zal 't met de kwestie van de doorberekening gaan en hoe met de verdeling van de verhoging over bepaalde artike- len, vrijstellingen, enz. Een merkwaardig en gedurfd voorstel mag de aangekondigde huurbelasting genoemd worden. Het is echter nog niet zo ver. Eerst moet een huur-v erhoging mogelijk zijn, in het kader van de loon- en prijspolitiek van de regering en danis de minister voomemens, met do linkerhand weer terug te nemen, wat hij met de rechterhand heeft gegeven! En, voor vandaag tenslotte, nu er, eindelijk, een voorstel is, om de stoffelijke oorlogsschaden te regelen bijna drie jaar na de be- vrijding! hopen wij, dat er ook iandacht besteed zal worden aan -*en regeling van de m o r e 1 e oor logsschaden. Daar komt niet in de eerste plaats minister Lieftinck bij te pas. hoewel hij breed genoeg is, om ook daar lelangstelling voor te hebben, om- dat tenslotte alleen een moreel gezond volk in staat zal zijn, te doen ,wat gedaan moet worden, om de zware last op te brengen, welke de regering thans van ons gehele volk gaat vragen. Er zullen, ook buiten het engere staatkundige leven om, nog wel eens enige versterkte wekkers moeten aflopen, om ons volk voldoende wakker te maken ook voor die kant van het algemene probleem der oor- logsschadel

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1948 | | pagina 1