STAKEND ITALIE
zijn mannetje qevonden
i.
OM ERICS LIEFDE
FANFANI: vergadert alleen
na middernacht
EEN ECONOMISCH DRAMA
AAN DE LANGEDIJK
r
Glasblazers onder hoogspanning
NHEUW NOORDHOLLANPS DACBLAD - Zoterdag 31 Januori 1948
PAG. 3
De weg naor 't accoord gaat door de maag
(Van onze Romeinse correspondent)
rf HET BIHTENLAND moet Italie nu wel bekend staan als het
kampioenland voor de stakingen. Er is geen bedrijf noch ambt
meer op te noemen, of de beoefenaars ervan hebben gedurende
het laatste half iaar enkele dagen gestaakt. Staken is het parool
in Italie, niet alleen voor fabrieksarbeiders, maar ook voor
rechters, advocaten, doktoren, staats- en gemeenteambtenaren
wi employe's van banken.
Bij Genissicrt in Frankrijk is men thans begonnen met het vullen
van een waterreservoir, dat ingeschakeld zal worden bij een der
grootste electrische krachtstations in Europa. Een enorme stuw-
dam zal de grote watermassa's tegenhouden. Men verwacht, dat
het nieuwe station een productie van 1% milliard kilowatt per
jaar zal leveren. Hier ziet men hoe het water van de Rhone zich
als een kunstmatige waterval uitstort in het kunstmatige meer.
Zei U iets?
De Benelux mas het woord
dat op een onbewaakt ogenblik
is uitgevonden door een collega,
die niet gedacht had, dat het
zulk een vlucht zou nemen, dat
zelfs officiele instanties het zou
den ovememen. Het is, zo meet
men, niet de aanduiding van een
zeep- of stofzuigermerk, maar
van de overeenkomst tussen
Belgie, Nederland en Luxem
burg, inzake handel e.d. Nu wil-
len ook Frankrijk en Engeland
zich er bij aansluiten. Dan wordt
die Benelux een macht en men
probeert al, ons duidelijk te ma-
ken, dat het dan Enfrabenelux
zal moeten worden. Het wordt
hoe longer hoe fraaier. Intussen
wordt er op krasse wijze en zeer
„luxe" gesmokkeld, alsof de tol-
grenzen al weggevallen zijn, wat
wel de bedoeling is van de Be
nelux, maar zover is het nog
niet. Leden van het Concertge-
bouw smokkelen in de foudraals
van hun muziekinstrumenten en
anderen smokkelen in wapen-
tuig en telkens gaat het om iets,
dat een ideaal van menig vrouw
schijnt te zijn: Ny'lonkousen. En
altijd uit zuidelijke richting, uit
de richting van de Benelux.
Maar 't is de benen-luxe, die de
stemming in Benelux bederft
Uitvoering Bestand
op West-Java
verloopt naar wens
Landloper stak hooiberg
in brand
Onverkoopbare
groenten
Katholieke Actualia
J
V.
De Duitsers mogen. nu weer demonstreren. Niet alleen in verband
met de voedselschaarste, maar ook tegen een blijvende verde-
ling van hetgeen eens het „Reich" was, waarop ze zo trots wa
ren. Zo ziet men hier een massale bijeenkomst in het verwoeste
Neurenberg, waar een groot opschrift geen twijfel laat bestaan
over het doel der demonstratie. Men eist zelfs al weer, zoals men
ziet. Bekende klanken, die in onze oren nog niet verstorven waren
Wat leeft er in ons land
Levend kristal uit vuur en zand
VII (Van onze speciale verslaggever)
IN DIE GLOEIENDE HEL krijgen ze ons niet zeiden de boeren
uit de Bommelerwaard jaren terug, toen in Leerdam de enorme
glasindustrie begon. Ze hebben het lang volgehouden, de boe
ren, om zich te weer te stellen tegen deze helse duivel, die des
nachts vlammen uitspoog en overdag de hemel bedekte met
geel-grijze wolken. Totdat er een paar, moe van het steeds maar
ronddolen over de kleine akkers, zich kwamen melden en zich
prijsgaven aan de hel met't gevolg, dat na enkele maanden nog
meer plattelanders kwamen. Nu is die gloeiende hel uit de ge-
dachten verdwenen en in de plaats daarvan zijn de mensen er
hardwerkende, zwetende en zwoegende blazers geworden, die
het land voorzien van schalen, glazen, {lessen en kunstproducten
van het levendste kristal.
Amerikaanse Dakota in
Frankrijk neergestort
Lifster slachtoffer van
aufo-ongeluk
Het demobilisatiekamp „De Boskamp" te Huis ter Heide is offi-
cieel geopend. Tijdens de rondgang v.l.n.r. kolonel Goedewagen,
luit.-generaal Kruls, Z.K.H. Prins Bernhard en majoor de Bijll
Nachenius.
FEUILLETON
door HARRIS BURLAND
Het motief van de stakingen ligt
steeds in een eis van salaris- of
loonsverhoging, dus zolang de
waarde van de lire dalende blijft,
houden we bier ook het genot van
stakingen. De intensiteit, waarme-
de dit middel in Italie wordt aan-
gewend om verhoging te verkrij-
gen vindt haar oorzaak in de om-
standigheid, dat de hoofdraad der
vakverenigingen in meerderheid
communistisch is en dus de sta
kingen vooral aanbevelen als mid-
del om de katholieke regering,
waarin De Gasperi geen communis-
ten als collega's wenst te hebben,
zoveel mogelijk dwars te zitten.
Maar De Gasperi heeft een mid-
del, of liever een man gevonden
die de communistische actie van
de vakverenigingen eenvoudig neu-
traliseert.
Dit element van neutralisatie in
het kabinet De Gasperi is Fanfahi,
de minister van arbeid. De onder-
handelingen, die gevoerd moeten
worden om de stakers weder aan
het werk te zetten, worden steeds
onder leiding van deze minister
gehouden.
Een „vondst" van De Gasparie
Gezien de lawine van stakingen
die door geheel Italie gerold is,
zou men met recht hebben te ver-
onderstellen, dat de Italiaanse mi
nister van arbeid 'n persoon moet
zijn, wiens zenuwgestel al sedert
maanden deerlijk geschokt is en
die. op de dmir physiek en moreel
uitgeptrt. op pensioen gesteld zal
worden lang v66rdat het ministerie
De Gasperi aan het einde van zijn
regeringsperiode zal komen.
Het tegendeel is echter waar.
Zijne Excellence Fanfani is het
phenomeen, dat nog tientallen van
stakingen zal kunnen weerstaan,
zonder maar iets van ziin levens-
lust te verliezen. Maar het is dan
ook, alsof De Gasperi zijn minister
van arbeid onder de massa der
Italianen gevonden heeft. zoals een
filmster bij toeval op de aardbol
ontdekt wordt.
Op 3 Juni van het jaar 1947
nauwelijks geinstalleerd in zijn
ministerie had Fanfani zijn eerste
proef te doorstaan met de staking
van de bakkers te Rome zodamg
te doen eindigen. dat de Romeinen
hun vers broodie op 4 Juni met
zouden missen. Het dagelijks rant-
soen van 200 gram brood in Italie
is slechts te verorberen m de toe-
stand van vers brood; zodr-a, net
enigszins oud wordt. gaat de kwa-
liteit gelijken op die van het be
kende fascistische brood, een sa-
menstelling van allerlei soorten
van elementen, met uitzondering
van graan. De conferenties met de
vertegenwoordigers van het syndi-
kaat der bakkers duurde tot 4 run-
in de morgen, maar Rome had op
4 .Tuni ziin vers brood.
Zo men Fanfani over zijn arbeid
als minister hoort spreken. bemerkt
men. dat zijn leVensloop met uit
weken en maanden bestaat. maar
uit stakingsperioden. In zijn ge-
sprek gaat hij. van de nacht der
bakkersstaking over naar de pen-
ode van de dageeldersstaking. om
dan enige bijzondere feiten aan te
halen van de staking der gasfa-
briekarbeiders of der consumptie-
winkels.
Fanfanie verschijnt rond
middemacht
Het geheim van het succes van
deze minister ligt in het feit, dat
hij niet anders dan des nachts con-
fereert. Want hij heeft volgens zijn
verklaring ontdekt, dat de mindere
of meerdere psysieke weerstand
van de leiders der stpkingen gedu
rende deze conferenties een voor-
name factor vormt om deze laatste
ertoe te krijgen het parool om het
werk weder op te nemen door te
geven. De nachtelijke uren putten
volgens zijn mening deze leiders
uit, maakt hen gedweeer om naar
ziin raadgevingen te luisteren, ter-
wijl hij zelf op de leiders voor
heeft een uithoudingsvermogen te
bezitten, die men in een persoon
van zijn gestalte een meter zes-
tig niet zou verwaehten.
De besprekingen over de eisen
der stakers beginnen reeds in de
namiddag. Fanfani blijft rustig in
zijn werkkamer, terwijl in een aan-
grenzend vertrek enige ambt^na-
ren van zijn ministerie levendig
met de vertegenwoordigers van de
stakers debatteren. Nu en dan
wordt aan Fanfani de stand van
het debat medegedeeld. Tegen mid
demacht mengt Fanfani zich in de
besprekingen, fris van lijf en ziel,
gEmlachend alsof hij zo juist uit 'n
verkwikkende slaap is ontwaakt,
terwijl zijn tegenstanders reeda
lang door vermoeienis physiek zijn
uitgeput. In de regel komt men in
de vroege morgen tot een overeen-
komst. zo niet, dan herhaalt Fan
fani de volgende dag hetzelfde
werkprogram.
De waarde van een goed diner
Voor de staking der daggelders,
waardoor de rijstoogst in de Povlak
te gevaar liep te mislukken, duur-
den de onderhandelingen 72 uur,
waarvan de minister er slechts 12
op zijn bed heeft doorgebracht. De
eerste avond van deze driedaagse
onderhandelingen heetft de minis
ter aan de vertegenwoordigers van
de daggelders een souper aangebo-
den, dat op de begroting van zijn
ministerie met een uitgave van
20.000 lire vermeld staat, maar in
de late avond van de tweede dag
heeft hij zijn tegenstanders een
uur vrijaf gegeven om enige res
taurants in de omgeving van zijn
ministerie te bevoordelen. Hij zelf
at niet om fris te blijven. De on-
derhandelaars keerden aan de con-
ferentietafel terug met alle gevol-
gen, die de vertering van een zwaar
souper met zich medebrengt, ter
wijl de minister opgewekt en vro-
lijk de onderhandelingen 's naor-
gens om 7 uur onderbrak tot 1 uur
in de namiddag, daar hij om half
elf een ministerraad moest bijwo-
nen. De derde dag om 3 uur namen
de leden van het syndikaat de voor-
stellen van de minister aan.
Mevrouw Fanfani vindt het al-
lesbehalve prettig. dat haar man
zich een werkmethode heeft geko-
zen, welke alleen des nachts tot
gunstige resultaten leidt. Enkele
dagen geleden was zij uit Milaan
naar Rome overgekomen om enige
gezellige uren met haar echtgenoot
door te brengen. Met grote be-
zorgdheid in haar stem verklaarde
zij aan enige journalisten, dat Z.E.
in de tijd van zijn professoraat aan
de katholieke hogeschool te Milaan
beslist acht uren per etmaal moest
slapen om arbeidsvaardig te blij
ven. terwijl hij nu als minister nog
slechts slapeloze nachten kent.
-0
Een speciale verslaggever van
Aneta meldt, dat de republikeinse
commandanten nit Djogja de or
der hebben ontvangen zich bij de
naastbijzijnde Nederlandse post te
melden, waaraan de commandan
ten gevolg hebben gegeven. Naar
schatting hebben zich al 10.000 re
publikeinse militairen gemeld.
De demobilisanten zullen naar hun
woonplaatsen worden vervoerd,
voor zover nodig voorzien van door
de overheid verstrekte kleding en
andere textielgoederen. Indien hij
zulks wenst. kan de demobilisant
deel gaan uitmaken van de veilig-
heidsbataljons van de Negara West-
Java. Hoewel het ook niet bekend
is of alle T.N.I.-troepen aan de be-
velen hunner commandanten heb
ben gehoorzaamd en zich hebben
gemeld, is de algemene indruk, dat
dit voor een aanzienlijk gedeelte
wel het geval is geweest, mede
door de slechte voedseltoestand der
betrokken onderdelen.
Vrijdagnacht verbrandde te De-
venter aan de rand van de stad na-
bij de psychiatrische inrichting
„Brinkgreven" een van de daar
staande zeven hooibergen. Het hooi
en een paar landbouwwerktuigen
gingen verloren. De politie arres-
teerde in verband hiermede een 70-
jarige landloper uit Hoogeveen, die
bekende de hooiberg in brand ge-
stoken te hebben. Het speeet hem,
dat ook de andere hooibergen niet
in brand geraakt waren.
Het zal nog tot weinig buiten-'
siaanders doorgedrongen zijn, dat
zich aan de Langedijker Groenten-
veilingen op het ogenblik een eco-
nomisch drama afspeelt.
Wat is er aan de hand?
Welnu, tienduizende kilo's goede
koob draaien dagelijks door; onver-
koopbaar, terwijl duizenden kilo's
voor veevoer worden bestemd, daar
ze niet langer bewaard kunnen
worden.
Wat is de oorzaak van deze nood-
lottige ontwikkeling?
Wij kennen twee hoofdoorzaken;
enerzijds de slechte weersomstan-
digheden en anderzijds de kortzich-
tige regeringspolitiek.
Het eerste kunnen we afblijven,
maar over het "laatste willen we wel
iets zeggen.
U moet weten, het drama heeft
een voorspel. Verschillende produc-
ten van de grove tuinbouw vormen
reeds enige jaren de sluitpost van
de binnenlandse voedselvoorziening.
De soms fantastische hoge prijzen
van de glascultuur-producten moes-
ten een compensatie vinden in een
prijzenbinding voor de winter-
groenten. Wij herinneren in dit ver
band aan de woorden gesproken
door den heer Vondeling op het
Congres van de P.v.d.A., voorjaar
1947.
Deze heer zeide letterlijk: „De
boeren en tuinders hebben de plicht
Sinds 1945 bestaat Stoel. zal de eerste die landen, welke
te Vinona Lake in de volledige katholieke achter het „ijzercn
V.S. een vliegschool versie zijn, die men gordijn" liggen, wor-
voor missionarissen min of meer zal kun- den verwacht. Op
die momenteel een nen beschouwen als minstens een millioen
honderdtal leerlingen de Chinese standaard- pelgrims wordt gere-
telt. Het vliegveld vertaling. Als taal- kend, 9 Een van de
heeft drie startbanen kundig revisor werd bekendste leden van
en valt op door de aangesteld maarschalk de Anglicaanse gees-
volgende tekst, die er
in reuzeletters zicht-
baar is: „God is my
co-pilot" (God is mijn
mede-piloot). 9 Uit
de Joegoslavische
communistische bla-
door Tito1' naa'r vo- Tsjang-Kai-Sjek. Het telijkheid, bijzonder
ren geschoven Natio- ^eer moeilijke werk vermaard als predi-
nale Kerk een „bis- belooft bijzonder goed kant Father H Nye,
srhoD" heeft eekre- te worden en vonge heeft zich in de Ka-
gen in de persoon Chinese letterkundige tholieke Kerk laten
van de afvallige Slo- vertalingen van de opnemen. Gelijk met
veense priester Ra- Bijbel te overtreffen. hem is ook zijn echt-
dovan Jost, die op In het H. Jaar 1925 genote in de Kerk op-
21 December j.l. door bezochten 800.000 pel- genomen. De Del-
de oud-katholieke bis- grims de Eeuwige gische Jezuiet P.
schop van Zagneb ge- Stad. Maar in tegen- Struif heeft, na 40
wijd is. A De nieuwe stelling met toen, zal jaar missiewerk m de
vertaling van de Bij- thans de grootste Congo te Brussel zijn
bei in de Chinese taal stroom vreemdelin- gouden priesterjubi-
ondemomen door Z gen uit Noord. en leum gevierd. De 72-
exc Woe-King-Hsi- Zuid-Amerika komen jarige keert binnen-
oeng Ambassadeur terwijl er minder uit kort naar zijn mis-
van China bij de H. Europa, vooral uit siepost terug.
het volk goed, overvloedig en goed-
koop te voeden".
Ja. ja, we hebben dus enkel de
plichten en geen rechten.
De Regeringspolitiek ten opzich-
te van de grove tuinbouw tekende
zich begin 1947 reeds duidelijk af.
1000 ha. extra teeltvergunning voor
bewaarkool werd uitgegeven.
In April spraken we in enkele
vakbladen de veronderstelling uit,
dat de 1000 ha. extra vergunning
wel eens een middel kon zijn tot
prijsdumping. Door sommige tuin
ders. die blijkbaar nog vertrouwen
in de regering hadden, werd ®s
deze woorden nogal kwalijk geno
men. Maar helaas, dit vertrouwen
der minderheid is beschaamd ge-
worden.
Toen de buitengewone droogte
van de vorige zomer zich aandien-
de, begonnen de prijzen der groen
ten op te lopen en het dumpings-
plan van de regering dreigde te
mislukken. Daarom werden nieuwe
plannen uitgebroed en de vernuf-
tige Haagse breinen, n.l. maximum-
prijzen voor de wintergroenten. En
deze werden toen vastgesteld op 'n
zodanig schandelijk laag niveau,
dat de veilingen van Noordholland
op korte termijn beraadslaagden en
inderhaast met een tegenvoorstel
kwamen, n.l. een gedeelte van de
aanvoer beschikbaar te stellen voor
de zgn. goedkope winkels.
Dit werd aanvaard en door ons
beschouwd als het beste van twee
kwade dingen, doch Den Haag was
nog niet gerust. Aan de normen:
goed en goedkoop was voldaan, zo
dacht men, maar hoe staat het met:
overvloedig. Geen nood. Er werd
slechts een gedeelte voor export
vrijgegeven. De binnenlandse voor-
ziening mocht geen gevaar lopen.
Welnu, de opzet is volkomen ge-
slaagd: een overvloed aan groenten
voor het binnenland en meteen een
prijsdrukking. En dan is er nog een
Minister van Landbouw die durft
beweren dat de prijzen voor de
wintergroenten zijn vrijgelaten.
Maar met dat al zitten we met
de gebakken peren. De goedkope
winkels zitten vol, maar het pu-
bliek wil niet goedkoop eten en
betaalt graag het driedubbele voor
jonge en diepvries groenten.
De exportkleppen zijn naar alle
kanten hermetisch gesloten.
Wel worden contracten afgeslo-
ten, maar er komt steeds wat tus
sen* nu is het een deviezen-kwestie
dan weer schijnt toeristen-verkeer
belangrijker te zijn dan onze groen-
ten-uitvoer.
Heeft onze Regering elke export-
mogelijkheid tot het uiterste uitge-
buit? Wij betwijfelen het. Er ligt
een waas van geheimzinnigheid over
de zaak. Wat er precies gebeurt
weten wij niet, maar wij weten wel
dat wij stikken in de groenten,
terwijl andere landen er naar hun-
keren en in enkele hongersnood
heerst.
Intussen dreigt er voor vele tuin
ders het' spook der armoede. Wat
zegt U, gelooft U dat niet? Ja. als
men bedenkt dat de Langedijker
veilingen over 1947 een gezamen-
lijke omzet hadden van ruim 13
millioen gulden, is het bijna niet te
geloven. Nooit tevoren echter liep
de omzetten der tuinders zo uiteen
als dit jaar. De 6en ontvangt veel,
de ander bijna niets. De gele kool
die momenteel voor veevoeder be
stemd wordt. is een massaproduct
en velen hebben bijna niets anders
en daarbij nog zo goed als al hun
pootaardappelen in voorraad.
De hoge kosten voor levensonder-
houd en buitengewone hoge be-
drijfs-exploitatiekosten in aanmer-
king genomen, is de financiele toe-
stand van talrijke tuinders zeer
critiek.
Dit moet van de daken ge-
schreeuwd worden. S.O.S. Hoogste
nood. Hier moet onverwijld worden
ingegrepen. Zal men in Den Haag
nu inzien dat er uit een ander vaat-
je getapt moet worden df is hun
doel bereikt?
Zo is thans de stand van zaken,
zeven wel^en nadat de regering be-
sloten had tot instelling van w-"11
kope winkels omdat de consument
kalagde over hoge groemenprijz^.i.
K. Bekker.
De Amerikaanse Dakota, die ver-
mist werd tussen Istres en Udine
is vijftien km. van Digne (zuidwest
Frankrijk) teruggevonden. Het toe-
stel ligt ondersteboven, bijna vijf
en twintig honderd meter boven de
Zeespiegel in de bergen. Er werden
geen tekenen van leven waargeno-
men. De luchtreddingsdienst van
AixenProvence neemt deel aan de
pogingen om het vliegtuig te na-
deren.
De historie wilde nu eenmaal.
dat Leerdam de hoofdzetel werd
van het glasblazersgilde. Vroeger,
jaren terug, waren er hier en daar
kleinere werkplaatsjes verspreid,
maar zoals dat steeds gaat met der-
gelijke ondernemingen, op de duur
komen er contacten en groeit het
proces van samenwerking en sa-
menvoeging. Het kleine fabriekje
in Leerdam groeide zo uit tot een
complex, waar op het ogenblik 1600
mensen werken, om Nederland te
voorzien van de broodnodige huis-
houdelijke en handelsartikelen en
ook om en passant nog ettelijke
kostbare deviezen uit het buiten-
land hier naar toe te halen.
Nog niet genoeg
Of er nu zoveel verwoest is, of
dat er geweldige hoeveelheden
worden gebroken moet in het mid
den blijven, maar de feiten spre
ken en die zijn, dat er jaarlijks 7
millioen stuks glasservies uit de
blazerijen vertrekken naar de be-
volking. En nog is dit niet genoeg.
omdat er nog moet worden inge-
voerd o.a. uit Tsjecho Slowakije.
Dat zijn de eerste indrukken, die
deze verhitte werkplaats van de
glas-nijmph oplevert, maar midden
in die smeltkroes van zand, kalk,
soda en nog wat bijzondere produc-
ten (fabrieksgeheimen) komt de
allergrootste indruk, die is, dat hier
toch wel hard moet worden aange-
pakt, om alle borrelvrienden hun
mooie glaasjes te geven en om alle
jonge paren in de glas-uitzet te
steken en vooral om de huisvrou-
wen weer te voorzien, van deze zo
kostbare, maar uiterst breekbare,
gebruiksartikelen.
Het hoofdbestanddeel van glas
bestaat uit zeer fijn zand, dat deels
uit de St. Pietersberg bij Maas
tricht, deels uit de zandstreek en
verder uit het buitenland wordt
aangevoerd. Daarbij is nodig een
hoeveelheid kalk en soda (4 delen
zand, met 2 delen kalk en 2 delen
soda) en dat hele husseltje wordt
gemengd, om dan in de enorme
ovens te verdwijnen. Natuurlijk
moet er nog wel meer in dat meng-
sel, want in- de werkplaatsen, net-
jes afgeschut, staan geheimzinnige
kisten en tonnen, waar dat bepaal-
de spul in zit, maar ja, dat zijn nu
eenmaal de geheimen van de fa-
briek, die niemand. zelfs niet de
vriimoedigste. te weten zal komen.
De ovens staan dag en nacht on
der een verhitting van 1400 graden
en het is er in die werkplaatsen
wel zo heet, dat een leek er alles
van ziet draaien. Dat hondenhokje,
zoals de stokers die ovens noemen,
wordt uitwendig verwarmd met
olie en in die open muu
nen wagens vol kostbaar mengsel.
Dat mengsel smelt zo maar, zon
der dat je er iets van ziet en de
glasblazers nemen er met hun lan-
ge pijpen telkens wat af en blazen,
zoals wij op onze mondharmonica,
of trompet, rustig in hun instru
ment en de glaasjes, karaften en I
vaasjes komen aanbengelen, ruw
en onbewerkt, maar met een dui-
delijke vorm. Die glasblazers heb- i
ben een gevoel om hun adem te
gebruiken als een bijzonder werk-
tuig; ze varieren in alle mogelijke
leeftijden van kleine jongens tot
oude mannen en ze werken in een
ruk door.
Daarnaast zijn er nog de grote
machines voor de vervaardiging
van flessen voor handel en zieken-
huizen, die er duizenden per toer
(8 uur werkdag) afleveren. Deze
machines gaan dag en nacht door
en fabriceren grote hoeveelheden
voor het buitenland, speciaal voor
die landen, die in de oorlog weinig
financiele schade opliepen, zoals
Zwitserland en de Zuid-Ameri-
kaanse staten.
Zo komen er 1390 litersfleseen
per dag te voorschyn en 1800
halve literflesBen, terwtjl kleine
mediconfiesjes met 4 a 5 duizend
per dag naar bnlten vliegen.
Maar daarnaast fatoriceert Leer
dam nog de mod erne glas-servie-
zen, juist omdat er een groot te-
kort is aan keramiek. Van deze
zgn. „ntility"-serviezen worden
per dag gemiddeld een kleine
twceduizend afgeleverd.
Het edele amhacht
Dit is allemaal nog het massa
product, maar kom dan eens in de
afdeling, waar gewerkt wordt met
dat onovertroffen kristal; het Ujkt
of je in een soort heiligdom bin-
nenstajpt, waar een grote rust heerst
en waar alleen de prachtige glazen
en vazen fonkelen in allerhande
lichtval.
In dat mooie kristal mag geen
kalk en soda worden verwerkt, wel
menie en pot-as en nog wat andere
substanties, ook al weer geheim.
Dat zijn van die kostbaarheden,
die er maar een per soort worden
gemaakt, zoals het servies van de
Engelse kroonprinses, dat uit hon
derd stuks bestond en nu weer het
servies van ons eigen Prinselijk
Paar, dat juist in bewerking was
en waar de hand van de grarveur
strelend over ging bij het inzetten
van het monogram „Soestdijk".
En dan die vazen met hun le-
vende gloed van licht en allerlei
schakering van kleuren, ook al
stukken die er als eenling uit ko
men, omdat ze iets bijzonders
moeten blijven. Hier wordt het
massaproduct geboren en daar
naast is er het edele ambacht van
de kunstnjjverheid, welke be-
oefend wordt door eenvoudige
mensen uit de Bommeler
waard en uit Noord-Brabant
ergens van onder Den Bosch.
Hele eenvoudige mensen, die blu
zijn met een weggegeven eigaret,
maar die in hun ogen een bijzon
dere kinderlijke blik dragen,
wanneer je vol bewondering zo n
zeldzame vaas in je handen neemt
heel voorzichtig en teer, omdat
het iets kostbaars Is.
Naast dh duizenden stuks, die
voor ieder bereikbaar zijn, komen
er de glasproducten, die speciaal
worden besteld, door iemand die
wil genieten van iets zeldzaams,
vaasjes voor rozen en voor orchi-
deen, ieder met hun eigen kenmerk
als onderdeel van de levende na-
tuur, grote stukken en vensters
voor kantoren en ateliers, waarop
symbolen worden gespoten met
ragfijn zand. Ook dat is iets bij
zonders, dat spuiten met ragfijn
zand, waardoor het glas wordt uit-
gehold en de open delen verdwij
nen. zodat de mooiste figuren te
voorschijn komen.
Zo trekken iedere dag de zware
vrachtauto's, volgeladen met de
kostbare glas-verbruiksartikelen t
land in en ze bezoeken de andere
naties. om ook daar de producten
af te leveren: duizenden, serviezen,
glazen. flessen in allerlei grootte
en vormen, vazen en beelden en
varen de schepen de Bommeler
waard uit in alle mogelijke rich-
tingen.
Want het Nederlandse glas is
edel en goed en de mensen hebben
het allemaal hard nodig.
T. v. d. H.
(wordt Vervolgd)
Donderdagavond is op de Amers-
foortseweg onder Apeldoorn een
personenauto, bestuurd door R. de
Jong uit Heerde, op een stilstaande
tankauto gereden, waardoor een
naast hem zittende verpleegster, de
26-jarige mej. E. Singer uit Zutphen,
die van Amersfoort af had gelift,
op slag werd gedood en de bestuur-
der zwaar werd gewond. Hij werd
in het Juliana Ziekenhuis opgeno-
men. Zijn toestand is naar omstan-
digheden redelijk.
22. I
Hij gromde en ging voort met zijn
vervelend werk. Zij begon de juwe-
len een voor een voorzichtig weg
te bergen. De zon was verdwenen
en de kamer grijs en somber.
De juwelen schitterden niet meer.
Toen ze allemaal in de doos waren,
sloot ze het deksel en zuchtte. Dan
borg ze het kistje weer weg, sloot
de brandkast, ging naar haar vader,
gaf hem de sleutel terug en bleef
naar buiten staan kijken in de val-
lende schemering. De regen had op-
gehouden en de lucht boven de
hoge muur achter het huis was don-
kerrood gekleurd. Ze ging naar het
venster, deed het open en ademde
met behagen de frisse lucht in. Ach
ter de muur hoorde ze de stemmen
van schippers, die elkaar iets toe-
riepen en het loeien van sirenen en
het stampen van machines.
Opeens schrok ze en staarde naar
de hoge muur. Ze meende zeker ge
zien te hebben, dat de houten deur
in de muur iets naar binnen boog,
alsof iemand er tegen duwde, om
haar open te doen. Ze wist, dat die
deur gesloten was. Maar voordat ze
iets tot haar vader zeggen kon,
werden de planken van de deur
versplinterd en vielen kapot op het
grint. In de opening verscheen de
zware gedaante van een man. Ze
kon zijn gezicht niet zien. Het wa
ter stroomde uit zijn kleren en
vormde plasjes op de grond, waar
hij stond. Hij bleef even staan kij
ken. Hij was de rivier overgezwom-
men en in een val gelopen. Hij be-
vond zich op een ommuurde plaats,
waar hij niet uit kon en in het huis
bevonden zich mensen, die hem ga-
desloegen. Hij keek achter zich en
zag, dat een boot snel kwam aange-
varen. Het was een sloep, die enke
le matrozen naar hun schip terug-
bracht. Maar dat wist hij niet en
evenmin, dat zijn vervolgers zijn
spoor bijster waren en op de stei-
gers, dichter bij zee, naar hem zoch-
ten.
Hij begreep, dat hij vlug moest
handelen. Hij kwam regelrecht op
het huis toe.
Zodra de oude man hem zag,
haalde hij een revolver uit een lade
te voorschijn.
De vrouw trok zich wat terug en
de angst was duidelijk op haar gc-
laat te lezen. Tregat kwam naar het
venster toe.
„Wat moet je?" vroeg de oude
man nors, de revolver vast om-
klemmend.
,.Ik ben in de rivier gevallen." zei
Tregat, „ik ben doodop en drijfnat.
Mag ik binnenkomen en mijn kle
ren drogen? Ik hen heel ver van
huis."
„Geen denken aan". antwoordde
de oude man. ,.Wat kom je hier
doen? Waarom heb je mijn deur
ipgeduwd? Wat moet je hier? Waar
om ga je niet weg?"
Tregat gaf geen antwoord, maar
keek de knappe vrouw smekend
aan en zij kreeg een kleur en sloeg
de ogen neer. Maar meteen sloeg ze
ze weer op en keek de jonge man
met bewondering aan. Ze had nog
zeiden zo'n flinke man gezien. Zelfs
in zijn druipende kleren kwam zijn
prachtbouw voortreffelijk uit. Zijn
stem klonk beschaafd en paste
niet bij de sjovele kleding. Ze begon
belang in hem te stellen.
„Vader", fluisterde ze. „Hij bib-
bert van de kou. We moesten hem
er toch maar in laten."
„Neen!" riep deze. „Laat hem
weggaan!" en zijn stem latende da-
len: „Je lijkt wel gek! Denk toch
aan wat we in huis hebben!"
„Ik zal goed betalen", zei Tregat.
Hij kwam naar de deur toe.
„Doe op slot!" riep de oude man,
met bevende hand de revolver op
Tregat richtend. Deze zag het wa-
pen en bleef staan. Daarop keek hij
om naar de rivier, die door de ge
broken deur zichtbaar was. Hij was
bijna van plan terug te gaan, maar
hij zat in een val. Hij kon enkel
over de rivier terug.
..Doe dat ding weg", zei hij
lachend. ..Ik zal U geen kwaad
doen. Ik kan hier niet weg dan door
de rivier en daar heb ik geen zin
in. Mag ik dan tenminste door uw
huis heongaan'.'"
Buiten de muur klonk het ge-
plons van riemen. Hij keek ver-
schrikt om en kwam naar de deur
toe.
,.Ik zal hem binnenlaten", zei de
vrouw beslist, ging naar de deur en
maakte die open.
„Kom binnen", zei ze. „Ik ben
niet bang voor u".
„Dank u", antwoordde hij een
voudig. „Ik weet, dat mijn gedrag
heel ongewoon is, maar ik verkeer
in grote moeilijkheden. Ik blijf hier
niet. Ik moet verder. Ik ben zo ver-
kleumd."
Zijn tanden klapperden op elkaar.
„U moet in elk geval hier blij
ven, totdat uw kleren droog zijn",
zei ze bedaard. ..Kom maar hier.*"
Ze nam een blaker van een gang
plank en ging hem voor naar de
keuken, waar een groot vuur brand-
de. Toen ze binnentraden, hoorde
ze een sleutel in 'n slot omdraaien.
De vrouw glimlachte. Ze wist, dat
haar vader zich ingesloten had.
„Als u hier even wacht, dan zal
ik wat andere kleren voor u halen.
Ik heb er nog van mijnwe heb
ben nog wel een pak boven. Dat
zal u wel passen."
Ze keek met bewondering naar
zijn reuzegestalte.
Tregat ging op een stoel zitten en
huiverde. Het water droop nog al
tijd uit zijn kleren. Hij voelde zich
ellendig en 'al zijn ledematen waren
akelig verkleumd. Hii kroop wat
dichter bij het vuur. Hij was heel
wat veranderd in die drie weken in
Parijs doorgebracht. Zijn ogen ston-
den gejaagd. Zijn haar en baard
zaten verward en zijn kleren waren
onogelijk. Hij zag er nu juist niet
uit, om als een welkome gast te
worden beschouwd in een huis, dat
meer dan twee millioen aan goud
en kostbaarheden bevatte
Enige ogenblikken later keerde
Simone Catri terug met een stel
kleren.
fWordt vervolgd.)
