Het Potiscollege te Leuven
Mr. van der Deure verzweeg f 320.000.-
van zijn vermogen
OM ERIC'S LIEFDE
RADIO
m
mc
m
MGR. MUTSAERTS
waarschuwt tegen de neutraliteit
In vier jaar 720.000 gulden
te weinig belasting betaald
VASTEN
Zegenrifke stichting van Adriaan VI
Boekenfeest
weer op komst
Zei U iets?
DE LITURGIE
VAN DE DAG
WEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Woensdog 11 Februori 1948
PAG. 3
^j^ANNEER Zijne Eminentie Kardinaal de Jong, Aartsbisschop
van Utrecht, a.s. Donderdag het ere-doctoraat van de al-
o«de Universiteit van Leuven zal zijn uitgereikt, zullen de oude
banden tussen Noord en Zuid, tussen Leuven en Utrecht weer
npuwer toegehaald zijn. In het raam van deze feiten brengen
wij onze lezers de historische herinnering van het Leuvense
„Pausco!lege", eenmaal gesticht door de Nederlandse Paus
Adriaan VI. Het is in het Groot-Auditorium van dit eerbiedwaar-
dige Collegium, dat Zijne Eminentie de ere-toga zal ontvangen.
rR IS WELLICHT geen plaats
in de oude Hertogstad Leu
ven, waar men* de ruim vijf
eeuwen geestelijke en culturele
activiteit der oudste Alma Ma
ter in de Nederlanden, de „Se-
des Sapientiae", zo intens-
sprekend ondergaat, dan voor
het Pauscollege op het kleine
Hogeschoolplein. Buiten de col-
lege-uren is het er meestal rus-
tig, want het moderne snel-
verkeer, waarin ook Leuven is
opgenomen, kan zich door de
hobbelige, vaak nauwe en stij-
gende straten geen weg ba-
nen. Hoe goed en hoe schoon
hier de sfeer is, weten alleen
zij, die tijdens een zomerse
avond op een der rondom het
gazon geschaarde banken ge-
zeten hebben, om er de stilte
en iets van het vijf eeuwen
menselijk denken, dat zich hier
concentreerde, te laten inwer-
ken.
PROGRAMME
FOKKER BLIJFT
NEUTRAAL
Geen oordeel over
vliegveldplan
Presences en. prijsvragen
Positie Nederlandse
passagiersschepen
DE VERSOBERING IN DE
RESTAURANTS
Nog geen beslissing
Incasso-Bank geeft
6 pet. dividend
Steunt de Katholieke
pers en radio!
Staking te Liverpool
De wrakstukken en een reddingboot was alles wat overbleef
van het Deense schip „Lotte Skou", dat nabij Wijk aan Zee
verging. De bemanning werd door de „Neeltje Jacoba" geheel
gered.
HAAGSE AMBTENAREN
DER P.T.T. GEDUPEERD
Distributiebescheiden
ontvreemd
FEUILLETON
door HARRIS BURLAND
Terwijl buiten alles nog kaal en dor is, i3 het in de grote „waren-
huizen" bij onze tuinders reeds volop voorjaar. Het wieden van
koolplantjes, die reeds spoedig uitgeplant kunnen worden.
Hier midden op het plein stond
eertijds het beroemde paedagogium
,,'t Verken" en de naam is op het
nog bestaande Pauscollege overge-
gaan. In de gebouwen die er thans
nog staan. of in de onmiddellijke
omgeving .leefde en werkte Adriaan
VI, hield Thomas Morus wiens
..Utopia" te Leuven werd gedrukt
zijn geestige gesprekken, zopg Eras
mus ^e lof van Leuven, ving de be-
ginstrijd voor of tegen Luther, die
voor de Kerk zulke verstrekkende
gevolgen had,' aan en werd er ge-
leid. Rondom dit plein kan men de
schimmen van vrijwel alle zestien-
de eeuwse grote denkers oproepen
want Leuven met zijn toen reeds
drieduizend studenten was een ge-
leerdencentrum van wereldver-
maardheid.
Adriaan VI te Leuven.
Op 1 Juni 1476 schreef Rector Ro
bert van den Poele een nieuwe leer-
l'ng van 18 jaar in. Het was Adriaan
viorensz Boeyens uit Utrecht. A1
spoedig bleek hij een der meest be-
gaafde leerlingen der ..facultas ar-
tium", de latere faculteit voor wijs-
begeerte en letteren te zijn. In de
academische wedstrijden was hij
meermalen onbetwist de eerste en
alles scheen er op te wijzen, dat hij
voor hogere functies geroepen was.
Na professor in de theologie ge-
weest te zijn, was Adriaan Florensz
tweemaaj, in 1493 en 1501, Rector
en later Kanselier der Universiteit.
In 1507 werd hem door Maximiliaan
de opvoeding van de jonge Karel V,
die met zijn familie het hertogelijk
slot op de Keizersberg bewoonde,
toevertrouwd. Na als raadgever van
Ferdinand van Castilie te zijn or%e-
treden, benoemde Paus Leo X hem
tot Bisschop van Tortosa in Spanje,
verhief hem tot kardinaal, waarna
hij tenslotte op 9 Januari 1522 tot
Paus gekozen werd.
Stichting van het Pauscollege
Gedurende bijna veertig jaren
verbleef Adriaan VI te Leuven. en
vormde zich in die tijd een gedetail-
leerd beeld van het uitgestrekte
academische leven. Zelf oud-student
van het paedagogium ,,'t Verken",
kende hij ongetwijfeld de noden en
idealen der Leuvense studenten-
wereld. Als deken van het Kapittel
der St. Pieterskerk bewoonde hij tot
zijn vertrek naar Spanje een ruim
huis. naast het grote herenhuis van
Guillaume de Croy, gouverneur van
Karel V. Deze vergrote woning zou
het latere Pauscollege worden. Een
week voor zijn dood te Rome, dic-
teerde Adriaan VI zijn testament,
waarbij hij aan zijn vriend en land-
genoot Kardinaal Willem van En-
ckevoirt als executeur-testementair
opdroeg. om zijn bezittingen en huis
met gehele inboedels te Leuven over
te maken aan de Universiteit, en te
laten inrichten als college voor min
der bevoorrechte studenten in de
theologie. Zo werd een jaar na zijn
dood, in 1524, het Pauscollege te-
DONDERDAG 12 FEBRUAKI
HILVERSUM I (301 M.): KRO:
7.00 Nieuws, 7.15 Ochtendgym, 7.30
Morgengebed, 8.00 Nieuws, 8.15
Gram.pl.; 9.00 Voor de Vrouw; 9.05
Ochtendconcert; NCRV: 10.00 Das
Italienische Konzert; 10.45 Werken
van Franck; KRO: 11.00 De Zonne-
bloem, Radio-ziekenbezoek; 11.45
Orgel, 12.00 Angelus, 12.03 Musicale
Melange. 12.30 Weeroverzicht, 12.33
Lunchconcert, 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en Kath. nieuws. 13.25
Lpnchconcert 13.45 Hors d'Oeuvre;
NCRV: 14.40 Voor de Vrouw. 15.15
Kamerorkest. 17.00 Radio-jeugd-
journaal. 17.30 Het moderne Franse
lied. 18.15 Land- en Tuinbouw, 18.30
Neil. Strijdkrachten, 19.00 Nieuws,
1935 NCRV:kwartet, 19.45 Wat doet
de Oorlogs-documentatie? 20.00
Ifteuws. 20.15 Hongaarse Steravond
22'30 Nieuws, 23.00 Cello-recital,
28*57 Sluiting en Wilhelmus.
HILVERSUM II (415 M»)AVRO:
7.00 Nieuws en gram., 8.00 Nieuws
en gram., 10.30 Voor de Vrouw,
10,35 Don Kozakkenkoor, 10.50
Voor de kleuters, 12.00 Musette-
orkest, 12.30 Weerpraatje. 12.38
Frans Operetteconcert, 13.15 Pierre
Palla, orgel, 14.00 Voor de Vrouw,
15lD0 Voor zieken en gezonden,
16»5 Vergeten Nederlandse muziek,
17:00 Ayro-kaleidoscoop, 17.30 Jeugd-
ensenrble; 17.50 Uitbending voor de
jeiugfcl. 18.00 Nieuws, 18.15 Sport-
praajje, 18.30 Dansorkest The Sky-
masters, 19."00 Het klokje van 7 uur
en d»s19.30 Radio Volksmuz.-
hool, 20.00 Nieuws, 20.15 Omroep-
genover ,,'t Verken" geopend. Sinds-
dien heeft dit historisch gebouw der
Universiteit een veelbewogen ge-
schiedenis gekregen. In 1660 werd
het gedeeltelijk herbouwd, en in 1775
was het in zodanige staat van ver-
waarlozing geraakt, dat een deel
van de rechtervleugel inzakte,
waarbij een student omkwam. Tij
dens het despotisch regeren van Jo
seph II werd er zijn „Seminarium
generale" in gevestigd, waarna het
in de Franse tijd achtereenvolgens
nog gebruikt werd als reunieclub
voor de republikeinen, hospitaal voor
Franse invaliden en kazerne. Met
de heropening der Universiteit in
1835, kreeg het Pauscollege weer
zijn oude bestemming: huisvesting
en studiecentrum voor talrijke stu
denten.
Huidige inrichting van het
college.
Het Pauscollege is een van die
ongeveer 40 merkwaardige gebou
wen die oorspronkelijk als paedago
gium dienst deden. Zij liggen over
de gehele stad verspreid en vallen
een ieder bij een eerste bezoek aan
Leuven direct op wegens hun hoge
ouderdom en voornaamheid van
stijl. In zijn huidige vorm werd het
Pauscollege of ..Verken" in 1778
herbouwd door de bekende archi
tect Louis Montoyer. Boven in het
grote fronton prijkt het wapen van
de stichter. een gevierendeeld veld
met drie crampons in sabel op een
goud veld en twee zilveren leeu-
wen op een sabel veld, het geheel
bekroond met de tiara. Doqr de gro
te inrijpoort geflankeerd met zes
Ionische zuilen. kijkt men als bij de
meeste ..pedagogies" op een rustige
binnenplaats met bomen en struiken
beplant. Op deze binnenplaats ge-
ven de ruim 125 studeervertrekken
der studenten uitzicht. Thans wordt
het gehele college door lekenstu-
denten bewoond, die er een zelf-
standig leven leiden. Zij hebben er
ieder hun eigen kamer, slapen en
eten er en zijn slechts aan enige
practisch-noodzakelijke regelmaat
van het huis gebonden. Volgens een
oude traditie is de leiding van het
college in handen gelegd van een
gegradueerde in de theologie. thans
is dit Magister Prof. J. Coppens, de-
ken van de faculteit.
Zuid en Noord.
In 1826 liet Koning Willem I voor
het bekende Philosophicum dat van
18251829 bestond. aan het Pauscol
lege de zogenaamde ..grote rotonde"
bouwen. Het grote aantal van ruim
7000 studenten heeft er toe geleid,
dat juist in deze grote zaal dage-
lijks honderden studenten uit Zuid
en Noord hun eerste vorming in de
metaphysica moesten krijgen. in de
geest van een Kerkvorst-wijsgeer
wiens naam onverbrekelijk met
Leuven is vergroeid: Kardinaal
Mercier. Sedertdien is Leuven aan
haar roeping ook voor Noord-Ne-
derland trouw gebleven en moch-
ten vele vooraanstaande personen
in ons land op theologisch en wijsge-
rig, op politiek en sociaal en op al-
lerlei andere wetenschappelijke ter-
reinen hun vorming aan de oude en
modern aangepaste Alma Mater
ontvangen. Toen men onlangs te
Amsterdam aan H.M. de Koningin
het ere-doctoraat van Leuven aan-
bood, kon men op een reeds zeer
oude band wijzen. Immers, op in-
stignatie van Engelbert van Nassau,
eqn der voorvaderen van ops Vor-
stenhuis, werd in 1425 door Jan IV
de Leuvense Universiteit gesticht.
Zo zal a.s. Donderdag bij de promo-
tie van de kardinaal opnieuw een
oude band Zuid-Noord, tussen Leu
ven en Utrecht worden gelegd, waar-
mede de bindende functie voor de
Nederlanden, van deze Unir/ersiteit
opnieuw tot uitdrukking komt.
De Directie van de Fokker-fa-
briek te Amsterdam heeft een ver-
klaring uitgegeven, waarin wordt
gezegd, dat zij zich niet kan en
wenst uit te spreken over de argu-
menten, die van verschillende zij-
den worden aangevoerd vdor en te
gen het plan Burgerveen, o.a. omdat
haar daartoe in een aantal opzich-
ten de deskundigheid ontbreekt.
Wei kan worden gezegd, dat, in-
dien de aanleg van Burgerveen, na
grondige studie doorgang zou vin-
den, dit, uit Fokker's standpunt ge-
zien. de situatie op Schiphol zoveel
gunstiger zou maken, dat de keuze
voor vestiging van de nieuwe fa-
briek niet meer twijfelachtig zou
zijn. In de onderhavige strijdvraag
Schiphol-Schieveen-Burgerveen, wil
de fabriek zich echter niet men-
gen.
(Van onze eigen redacteur)
AMSTERDAM. Dc Boeken-
week, welke de Commissie voor
de Propaganda van het Neder
landse boek tclkenjare, en dittnaal
voor de dcrtiende maal organi-
seert, belooft in enkele opzichten
haar voorgangers te overtreffen.
Allerecrst zal dit litterair festijn
in afwijking van de tot nil toe ge-
volgde gewoonte, 10 dagen duren.
Vervolgens zal er naast 't tradi-
tionele ..geschenk" thans voor de
eerste maal ook aan de jeugd der
middelbare spliolen een cadeautje,
zy het niet geheel gratis, worden
aangeboden, terwijl de jongens en
meisjes van 12 tot 15 jaar een
kruiswoord-puzzle zullen ontvan
gen. En tenslotte zal op de litte-
raire gala-avond op 25 Febr. a.s.'
in de Stadsschouwbiirg te Am
sterdam het toneelstuk „Jan Pie-
tersz. Coen" van de ruim tien .jaar
geledcn gestorven dichter J. Slau-
erhoff in premiere worden opge-
voerd onder regie van de beken
de regisseur Carel Briels.
Deze drie feiten leggen hun stem-
pel op de Boekenweek 1948, welke
van 26 Februari tot 6 Maart over
het gehele land worden gehouden.
Op twee van deze feiten zullen wij
uiteraard ter gelegener tijd nog eens
terugkomen.
Slauerhoff's toneelstuk over J. P.
Coen trekt in Hoorn en West-Fr.
vanzelfsprekend de aandacht. Het
was wel bekend, dat dit theaterstuk
van Slauerhoff bestond, doch we
gens de nogal grote bezetting had
tot nu toe geen enkel (beroeps-)
gezelschap het aangedurfd, deze uit
tien taferelen bestaande levens-
schets van onze grote stadgenoot op
de planken te brengeij. Het initiatief
(of moeten wij zeggen: het experi
ment) van Carel Briels, de stadion-
regisseur, zal zeker eens tot navol-
ging aansporen, wanneer deze op-
voering slaagt.
Over het „Jeugd-geschenk", een
boekje, getiteld: ..Loganthmen en
Rozen" van Anne H. Mulder, I
hoogstwaarschijnlijk het laatsie
woord nog niet gezegd. Reeds op
de gistermorgen in Amsterdam ge
houden pers-conferentie, bleek dui-
delijk, dat de mogelijkheid van
„moeilijkheden" van de zijde van
zekere directies van middelbare
onderwijsinrichtingen, lang niet
denkbeeldig was. Uiteraard is dit
„ontwikkelend" boekje neutraal en
tracht het geen enkele godsdienstige
of politieke levensrichting te kwet-
sen. Tot welke onverkwikkeiykhe-
den dit aanleiding kan geven, be-
hoeven wij niet nader uiteen te
zetten. Over neutraliteit hebben-
wij. katholieken, onze opvatting.
Het gewone „Geschenk" is een
novelle van hetzelfde formaat als
die van vorig jaar. 150 auteurs wer-
den aangeschreven, om aan de prijs-
vraag deel te nemen. 19 daarvan
zonden een novelle in. De lezer zal
uit deze 19 namen de autaur van
..Oeroeg" moeten uitkiezen. Van
dit boekje worden 145.qpo exempl.
verspreid en van het jeugdgeschgnk
45.000 exemplaren.
Tenslotte zij vermeld. dat reprises
van het toneelspel: ,.J. Pz. Coen"
zullen gegeven worden te Arnhem,
Haarlem, Rotterdam en Utrecht, ter
wijl in verschillende plaatsen litte-
raaire avonden zullen worden ge-
organiseerd.
..Aldabi", RotterdamRio de Ja
neiro, pass. 9 Febr. Fernandono-
ronha.
..Barendrecht", 9 Febr van Aba-
dan naar Singapore.
Congostroom", West Afrika—Am
sterdam, 9 Febr. ter hoogte van
Oporto.
..Delftdijk", 5 Febr. van Vancou
ver te New Westminster.
..Delftshaven", 9 Febr. van St.
Vincent naar Rotterdam.
..Gaasterkerk", Rotterdam—Japan
9 Febr. van Port Said."
„Joh. de Witt", AmsterdamBa-
tavia, pass. 9 Febr. Socotra.
..Kertosono", Java Rotterdam
pass. 9 Febr. 21 uur Finisterre.
„Kota Inten", 10 Febr. van Java
te Rotterdam.
..Laurenskerk", Rotterdam—Cal
cutta, 9 Febr. te Marseille.
,.Li lenjjerg". 9 Febr. van Borde
aux naar Las Palmas.
„Lindekerk", CalcuttaRotterdam
10 Febr. te Antwerpen.
„Lutterkerk" 9 Febr. van Bom-
ba naar Aden.
..Maaskerk", West Afrika—Am
sterdam, 10 Febr. te Le Havre ver-
wacht.
Amsterdam,
„Mapia", Batavia -
10 Febr. te Londen.
..Marken", RotterdamJava, 8
Febr. te Singapore.
„Meerkerk", 8 Febr. van Singa
pore te Manilla.
..Meliskerk", 10 Febr. van Dakar
te Freetown verwacht.
..Modjokerto". RotterdamJava, 9
Febr. te Marseille.
„Molerlkerk". JapanRotterdam,
10 Jan. van Shanghai.
..Nigerstroom, 10 Febr. van Doua-
le te San Thome verwacht.
..Nijkerk". 9 Febr. van Marseille
naar Port Said.
„Oranje" 9 Febr. van Batavia te
Singapore.
oi^cest, 21.15 ..Anna en de Koning
vap Siam", hoorspel. 22.15 Neder-
lajjdse tekst en toondichters, 22.45
ZAji'dprze.e-vraagstuk, 23.00
28*15'Gram.
De fietsbanden zijn vrij, en
de koppen en schotels en borden.
Vooral dit laatste is een f e e s t
voor de huisvrouwen, die onze
vriend Andriessen en de nieuwe
K.V.P.-minister v. d. Brink, wel
dankbaar mogen zijn. Want zij
hebben het 'm dan toch maar
geflikt. Nu lees ik in een van de
commentaren op dit besluit, dat
het serviesgoed al lang eerder
vrij had kunnen komen, maar
dat men nog zocht naar andere
artikelen, die tegelijk vrij kon-
den worden, „anders zou de
koopkracht zich eenzijdig ont-
wikkelen in de richting van het
servies". Dat is economische
theorie, die ik niet versta. Want
als ik een kopje nodig heb of
een bord of een drinkbeker, dan
neem ik toch heus geen fiets-
band, noch een fiets. Koffie
drinken uit een binnenband,
dat lijkt me niet zo leuk en ik
nou ja, mijn vrouw dan
kan geen erwtensoep maken
van een frame. Dit wat deze
perscommentaar betreft. Overi-
gens juich ik met de blijden. Nou
het geld nog vrij, en we zijn
d'r
Het lopende overleg tussen de
Regering en het bedrijfsleven in
zake maatregelen tot bepaalde ver-
sobering in het Nederlandse Ho
tel-, Caf6- en Restaurantwezen,
heeft, aldus deelt het JMinisterie van
Landbouw, Visserij en Voedselvoor-
ziening mede, nog niet tot resulta-
ten geleid.
Eerst na beeindiging van het lo
pende overleg zal de Minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoor-
ziening de invoering van bepaalde
maatregelen overwegen.
Naar wij vernemen zal in de
eerstvolgende algemene vergade-
ring van aandeelhouders van de
Incasso-Bank N.V. worden voorge-
steld het dividend, uit te keren over
het boekjaar 1947, vast te stellen
op 6'/i pet.
Nadat Z. H. Exa Mgr. W. P. A.
Mutsaerts, bisschop van Den Bosch
in Zijn vastenbrief de geestelijke
rijkdom van de Christenmens ge-
schilderd heeft, wijst Mgr. er op,
dat men niet moef menen van alle
genademiddelen in zalig niets-doen
te kunnen genieten. ,.Wij moetgn
er" zo vervolgt het schrijven
„mee arbeiden."
Die verbondenheid met Christus
die ons zo dankbaar stemt, legt
ons nog een andere verplichting op.
Wy moeten volbloed katholiek
zijn niet alleen in de kerk, niet
alleen in de intimiteit van ons
gezin, maar ook in het voile open-
bare leven.
Hier stoten wy op een gevaar
dat Ons met zorg vervult, name-
Hjk de zogenaamde neutraliteit
die geen kleur durft bekennen.
die de katholieke beginselen zoal
niet verzaakt dan toch verzwakt,
die balfslachtige mensen kweekt,
die naar alle kanten zoekt te be-
hagen en bang is aan iemand te
mishagen die de hoofdzaak uit het
oog verliest en uitvluchten zoekt
van twijfelachtige waarde.
Om een paar voorbeelden te noe-
men: Men abonneert zich op neu-
trale bladen en tijdschriften, die
zijn immers veel ruimer in hun
opvattingen en beschouwingen. Men
studeert, zonder noodzaak. aan een
neutrale universiteit, die geeft im
mers voor later veel betere rela-
ties. Men pleit voor een neutrale
radio-omroep, die kan immers veel
betere programs uitzenden. Men
organiseeri zich neutraal, dan kan
men immers veel meer invloed uit-
oefenen.
Bij ons bezoek aan Rome in Oc
tober van het vorig jaar heeft Zij
ne Heiligheid de Pays er Ons in
levendige bewoordingen aan her-
innerd, dat onze eigen katholieke
beginselen ook in deze tijd krachtig
en ruim genoeg zijn dan dat wij
daarbij steun zouden moeten zoe-
ken bij andere beginselen of opvat
tingen.
Daarom. als Gij geheel van Chris
tus wilt, zijn, wacht U voor de ver-
derfelijke neutraliteit. Steunt de ka
tholieke pers en de katholieke ra
dio. Volgt het katholiek onderwijs,
niet alleen het lager, maar ook het
middelbaar en het hoger onderwijs.
Sluit U als beginselvaste kptholie-
ken aan bij de katholieke organisa-
ties zowel 'van mannen als van
vrouwen.
De 7.000 arbeiders van de scheeps-
werven van Harland en "Wolff te
Liverpool, Engelands grootste
scheepsbouwers. zijn in staking ge-
gaan uit protest tegen de beeindi
ging van een „betaling naar resul-
taten", een premiesysteem.
DE ARNHEMSE RECHTBANK heeft Dinsdagmorgen behandeld
de strafzaak tegen de bijkans 60-jarige Bennekomse advo-
caat en procureur mr. A. van der Deure, gewezen voorzitter van
de N.C.R.V., die in 1945 in Ede onjuiste aangifte heeft gedaan
aan de inspecteur van de Rijksbelastingen over de stand van
zijn vermogens. Hij heeft n.L als zuiver vermogen opgegeven
f 188.899.daarbij een waarde van f 320.000.aan effecten,
contanten en sieraden verzwijgend, die hij ook nog bezat ..Hij
knoeide in de neg%n boekhoudingen, die hij er op na hield en
liet diverse posten door elkaar lopen, waardoor het erg moeilijk
was om een juist verloop van de finantiele transacties te recon-
strueren". Dit vertelde de Arnhemse accountant van de Rijksbe
lastingen, de heer J. J. Mulder van de Rijksaccountantdienst,
die het onderzoek in deze zaak heeft geleid.
Men was bij controle er achter
gekomen, dat mr. van der D. in het
begin van 1943 een huis had aan-
gekocht en deze aankoop werd in
de boekhouding verwerkt op een te
late datum, hetgeen de bedoeling
had. dat f 20.000 aan bankbiljetten
alsnog kon worden verantwoord.
Mr. van der D. heeft in de loop
van de oorlog verscheidene malen
onder de naam van „Piet de Vries"
in Amsterdam en andere plaatsen
'van het land „zwarte" effecten ge-
kocht. Hij borg deze op tal van
plaatsen weg. zodat veel van zijn
bezit niet in zijn huis gevonden zou
kunnen worden. Bij een drukkerij
in Wageningen liet hij een pakje in
bewaring geven, dat bij opening
liefst f 98.800 - aan bankbiljetten en
andere waardepapieren bleek te be-
vatten.
Volgens getuige Mulder is op zyn
minst f 320.000 van het vermogen
verzwegen en is resp. met dc vol-
gende bedragen de vermogensbe-
lasting ontdoken: 1941 f 120.000,
1942: f 125.000, 1943: f 175.000 en
1944: f 300.000.
De officier van justitie vroeg aan
de getuige: ..Heeft u de indruk, dat
mr. van der Deure thans open
kaart speelt?" ..Niet geheel", was
het antwoord van de getuige,, ..ik
heb zo het vermoeden, dat er nog
elders bezittingen verborgen wor
den gehouden." Een opmerking,
welke de verdachte kort maar hevig
weersprak met de bewering: „Er is
niets meer dan dat ik tot nu toe
heb opgegeven". Op een vraag van
de president deelde de getuige me
de. dat aan mr. van der D. een hoge
zekerheidsstelling is opgelegd en
dat beslag is gelegd op diens ver
mogen.
Requisitoir
De officier van justitie, mr. van
IJssendijk, hekelde het optreden van
de verdachte. die als advoeaat en
procureur tal van maatschappelijke
posities van belang innam, voorzit
ter van de N.C.R.V. was en een
voorbeeld had moeten zijn voor de
rest van zijn landgenoten.
Dat zo'n man nu tonnen heeft
achtergehouden en de kans, hem in-
dertijd door de belastingen gebo-
den open spel te spelen. had laten
voorbijgaan, laakte spr. ten zeerste,
evenals de omstandigheid, dat mr.
van der Deure zo geraffineerd had
geknoeid in zyn negen boekhou
dingen en pas na veel leugens en
gedraai eindelijk tot de bekentenis
is gebracht. Dit geval is niet te
straffen met een voorwaardelijke
straf, dit zpl niet nodig zijn. De fis-
cus zal mr. van der Deure wel fi-
naal uitkleden, terwijl bovendien
verdachte genoeg gestraft is, door-
dat zijn maatschappelijk leven hem
is ontnomen." Intussen vond spr. de
genoemde feiten te ernstig om met
enkele maanden gevangenisstraf af
te doen. Hij eiste 1 jaar gevangenis
met aftrek.
Verdediging.
Verdachtes raadsman mr. de Cocq
uit Arnhem zeide, zeer geschrok-
ken te zijn van deze eis. „Het doen
van onjuiste aangiften zit de Ne-
derlhnder. evenals het smokkelen,
in het bloed. Daarmede is het ge-
beurde natuurlijk niet goed te pra-
ten, maar deze zaken plegen ge-
meenlijk fiscaal te worden afge-
daan. Dat zou waarschijnlijk ook in
dit geval gebeurd zijn. ware het niet
dat mr. van der Deure de ambtena-
ren bij het onderzoek ten zeerste
heeft geprikkeld door geen open
kaart te spelen.
Volgens mr. de Cocq was de ver
dachte reeds voldoende gestraft
met de voorlopige hechtenis van 5
maanden, mede in verband met het
feit, dat mr. van der D. erg moei
lijk de rheumatische aandoeningen,
waaraan hij de laatste tien dagen
lijdt, in sententie kan doorstaan,
vroeg pleiter aan de rechtbank mr.
van der D. onmiddellijk in vrijheid
te stellen.
Na in raadkamer te zijn geweest,
deelde de reclttbank mede, dat zij
daartoe nog geen termen aanwezig
acht. Tenslotte heeft mr. van der D.
zelf tegenover de rechtbank zijn
spijt betuigd over het gebeurde.
Over 14 dagen zal de rechtbank
vonnis wijzen.
HET ZIJN eigenlijk twee uiter-
sten, twee merkwaardige con-
trasten, waarmede wij gedurende
deze dagen worden geconfronteerd:
Carnaval en Aswoensdag. Als de
Vastenavondspret haar hoogtepunt
heeft bereikt, dan doemt onwille-
keurig reeds de dag der boete voo:-
onze geest op.
Wij -Noorderlingen kennen wel
niet die uitgelaten, dolle dagen zo-
als men ze in het Zuiden mede kan
maken. Onze Carnaval beperkt zich
veelal tot een reeks, min of meer
conventioneie balpartijen en de
kleurige, fleurige stoeten van dwa-
zen en zotten, die een Pieter Breu
ghel ons zo meesterlijk schilderde,
kennen wij over het algemeen
slechts van horen zeggen, van plaat-
jes in de krant of van het filmjour-
naal. Maar toch is de ware vasten-
geest, die onvermydelijk op alle
zotternij volgen moet, wil men met
vrucht de volgende morgen het as-
kruisje halen, in onze streken altijd
in hoog aanzien geweest.
Het vasten als middel tot zelfhei-
liging, tot boetedoening, is al zeer
oud. Grieken, Romeinen, alle oude
volkeren beseften wel degelijk de
waarde er van. In de Bijbel komen
wij de vasten en ook het strooien
van as op het hoofd, geregeld tegen.
De koning van Ninive zat „in zak"
en as" toen hem de ondergang der
stad door een profeet was voorspeld.
En in tijden van rampspoed werd
een algemene vasten voorgeschre-
ven.
Zelfkastijding is veelal het enige
middel om de geest aan het lichaam
ondergeschikt te maken. Wij heb
ben kort geleden nog gezien hoe
iemand zich tot een hoge graad van.
menselijke, volmaaktheid bracht
door te vasten: Gandhi.
Toch is vandaag de dag het woord
vasten een begrip, dat de moderne
mens moeilijk begrijpt. Gehecht aan
he{ vlees, is het zo moeilijk er veer-
tig dagen afstand van te doen. Af-
stand van de genoegens die men
zich verschaffen kan; afstand van
rechten, veelal vermeende; afstand
doen van eigen misferes om zich die
van anderen aan te trekken.
Vasten is niet 's n orgens de bo-
terham laten staan, die meestal half
gekauwd naar binnen wordt ge-
spoeld. Het bestaat ook niet in het
overslaan van een bioscoopvoorstel-
ling, waarvan het bijwonen wegens
financiele omstandigh^en toch zou
worden vermeden. Vasten is ook
niet de drie eerste dagen 's mor-
gens vroeg de H. Mis bij wonen en
de overige zeven en dertig dagen
uit$lapen. Vasten is wel, het borrel-
rantsoen netjes in de kast zetten,
het pakje sigaretten niet te openen
voor Zondag na de Hoogmis, Vas
ten is ook eigen zorgen vergeten en
een ander de helpende hand bieden,
vasten is, zich wegcijferen voor
anderen.
Nu nog is, terwijl wij met as he-
strooid, beschaamd het huis van
God verlaten, op ons toepasselijk het
woord van de dichter van- een der
zeven boetpsalmen: „Miserere mei
Domine quoniam infirmus sum,
„Ontferm U mijner O Heer, want ik
ben ziek." Laten wij trachten ons in
de komende boetetijd te herstellen
opdat de komende veertig dagen in
waarheid moge zijn, een heilige vas-
tentijd. L. S.
Ten gerieve van het PTT-perso-
neel, werkzaam in het gebouw
Kortenaerkade te Den Haag wor
den distributiebescheiden centraal
afgehaald. Ook Zaterdag was dit
weer gedaan en in een stalen kast
van het Hoofdbestuursgebouw der
P.T.T. waren 115^ stamkaarten, 1153
levensmiddelen-, 1153 textielkaar-
ten almede een 107 schoenenbon-
nen opgeborgen, die Maandag zou
den worden uitgedeeld. Toen men
met dit werk wilde beginnen, bleek
de stalen kast geforceerd te zijn.
Kaarten en bonnen waren verdwe-
nen. Ruim 1100 personen werden
hierdoor ernstig gedupeerd.
De Haagse recherche stelt een
diepgaand onderzoek in.
Donderdag 12 Februari:
12 Februari en de weekdagen in
de Vasten. Aanvankelijk werd in de
Vasten alleen op de Vrijdagen en
Zaterdagen het H. Offer opgedra-
gen. In de loop der Ve eeuw volg-
den de Woensdag, Dinsdag. Maan
dag en Donderdag. In de eerste we.
ken van de Vasten kenmerken zich
de Misteksten door een echte oud-
romeinse geest der oraties. Het
megsterlijke Latijn verenigt. in on-
overtroffen kortheid. deemoed dt*r
smeking en adel der menselijke
waardigheid.
31.
Vallon greep zijn revol
ver. hief die op, maar durfde niet
te vuren. om de vluchteling niet te
raken. Toen liet deze zich plotseling
plat voorover vallen. Vallon greep
bliksemsnel die gelegenheid beet en
vuurde op de vervolger. Hij miste
en voordat hij tijd had, nogmaals te
vuren. rolden de twee gedaanten
over de grond en weerklonk er een
snerpende gil en het gekraak van
beenderen.
Vallon was gepn lafaard. Toen hij
schoot, wist hij heel goed, dat hij
tegenover de moordenaar van drie
mensen stond. Hij liep snel op de
worstelende gedaanten af, om te
zien. of hij schieten kon, maar hij
gleed uit over een hoopje zeewier
en viel languit tegen de grond. Zijn
revolver vloog hem uit de hand.
Hij kwam terstond overeind. maar
voordat hij zijn wapen grijpen' kon,
werd hij van achteren beetgepakt
en tegen de grond geslingerd. Hij
bewoog zich niet. De bruine ge-
daante boog zich over hem heen
greep hem bij de armen, maar voor
dat ze iets verder doen kon, werd
haar keel vastgegrepen in een ijze-
ren omsnoering en werd ze van haar
prooi losgetrokken.
Tregat had dit ogenblik afge-
wacht, om tussenbeiden te komen.
Hij had er alle reden voor Jean
Vallon te bevrijden uit de klauwen
van zijn vijand.
Het wezen liet Vallon los en richt-
te zich tegen zijn nieuwe vijand.
Het greep Tregat bij zijn kraag en
scheurde hem letterlijk de helft van
zijn kleren met een enkele ruk van
het lijf. Ze hingen er bij en Zijn ont-
blote zijde was overdekt met bloe-
dende schrammen. Hij kromp van
pijn ineen, maar gaf het monster
toch zulk een geweldige slag tegen
het gezicht. dat het bloed hem uit
de neus spoot en zijn haren en baard
rood verfde. Maar voordat hij nog
maals kon slaan, had het monster
zich uit zijn greep losgerukt en was
op de vlucht geslagen. Huilend hol-
de het weg over 't strand.
Tregat greep de revolver, die in
het kiezel lag en vuurde alle pa-
tronen af op het vluchtende mon-
ser. Hij was geen bijzonder goed
schutter en nu mistte hij ieder schot
door zijn opgewondenheid en de in-
spanning van de worsteling.
Met een verwerising wierp hij het
wapen tegen de grond en keerde
zich naar Vallon. Deze opende de
ogen en keek naar de lucht. Toen
eerst zag hij Tregat voor zich en
greep naar de revolver. Vijf maal
achtereen trok hij de revolver af,
zonder enig resultaat. Er klonk
geen enkele knal en zijn vertrok-
ken gelaat werd lijkbleek. Hij rees
overeind op zijn xnieen en wierp
het wapen met alle krachc naar ae
man, die hij als zijn vijand be-
schouwde. Tregat greep zijn pols
beet en zei beuaarci: „Nu is het wel
genoeg, mijnheer Vallon. Ik weet
niet, waarom u me zoudt willen
neerschieten. Als ik een minuut
later gekomen was, dan waart u
nu verloren geweest. Ik ben er zelf
ook niet ongedeerd aigekomen.
Vallon gal geen aniwoord, maar
staarde woest naar Tregat. Zijn
reusachtige gestalte zag er in h'et
maanlicht schrikwekkend genoeg
uit. Zijn kleren hingen in Harden
langs zijn lijf en hij droop van het
bloed.
„U herkent me toch zeker wel?"
vroeg hij.
„Ja, zeker". antwoordde Vallon.
„Of ik je herken".
Een minder dapper man zou mis-
schien om genade gesmeekt heb
ben, maar Vallon vroeg zich slechts
af, hoe hij kon ontsnappen, Hij
sprong plotseling op en wist buiten
het bereik van Tregat te komen.
Maar deze was met een sprong bij
hem.
„Wat is dit voor onzin?" vroeg
hij bars. „Ik heb je het leven gered
en je vlucht van me weg, alsof ik
je wilde vermoorden. Morgen ver-
tel je zeker overal rond dat je aan
de gekke Tregat ontsnapt bent? Je
zult gauw genoeg bemerken dat je
de verkeerde achterna zit. Ik zou
je hier gemakkelijk kunnen doden.
Maar als ik je spaar, zul je mis-
schien gaan beseffen, dat ik geen
moordenaar ben!"
„Maar je zult me moeten beloven
je mond te houden, totdat ik in vei-
ligheid ben. Dwaze idoot dat je
bent, als je eens goed wist, wat je
eigenlijk te vrezen hebt, dan zou
je God op je blote knieen moeten
smeken om gespaard te blijven"
Woest van nijd, scheurde Tregat
enige flarden van zijn kleren af en
wist er Vallon's voeten mee te bin-
den, zodat hij zich niet bewegen
kon. Daarna bracht hij hem hoger
boven het strand, zodat het w&ter
hem ook bij vloed niet bereiken
kon. Vallon zweeg hardnekkig,
maar schuimbekte van woede.
•,Weet je wel, dat ik je van-
nacht gespaard heb? En je zult je
dankbaarheid tonen door me tot de
dood toe te achtervolgen. Maar als
ik je nog ooit ontmoet, dan zul je
gewaar worden, met wat voor
iemand je te doen hebt, begrepen?"
Met deze woorden verliet hij hem
en ging naar de andere gedaante
die op het strand lag. Hij draaide
het lijk om, zodat 't maanlicht op
het gelaat viel. Het was een vreem-
deling met rood haar en spits ge
zicht. Trdgat zocht in zijn zakken
naar papieren, om te weten te ko
men. wie hy was. Tussen enige
brieven. geadressseerd aan de heer
Jacques Ferrat, De Rode Leeuw,
Lafihan, vond hij er een met een
bekend handschrift. Hij was heel
kort:
Waarde heer,
Hierby sluit ik nog honderd
gulden in. Ik hoop, dat u spoedig
enig bericht over uwe nasporin-
gen geven kunt. S. C'.'
Tregat verkreukelde de brief in
zijn hand en keek op de dode neer.
..Detective!", mompelde hij bit
ter. „In dienst van Simone Cantri!"
(Wordt vervolgd)
