Katholieke Arbeidersbeweging
in het Bisdom Haarlem
Schaakmeesters in voile wapenrusting
Jacbt opAljechirt's erfenis
Djokjo goat begrijpen
ENIGE JAARTALLEN
Fen belangrijke gedenkdag
„De grote
verwildering"
NIEuW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Dinsdag 2 Maart 1948
HET ZAL op 4 Maart a.s. 60 iaren geleden zijn, dat op initia-
tief van W. C. J. Passtoors te Amsterdam, de NederL R.K.
Volksbond werd opgericht. Geplaatst in het licht van de latere
ontwikkeling kan gezegd worden, dat dit feit het uitgangspunt
was van de geschiedenis van de Nederlandse Katholieke Arbei
dersbeweging, welke wij thans kennen. Daarom heeft de vol-
tooi'ing van dit 12e lustrum betekenis niet slechts voor het Bisdom
Haarlem, maar is het interdiocesaan van nationale betekenis.
1888 4 Maart 1948
De historie van de Ned. R.K.
Volksbond kan in vier perioden
worden gedeeld. De eerste pe-
riode (18881906) omvat de
algehele zelfstandigheid van
de bond; de tweede ziet hem
als deel uitmakend van de Fe-
deratie van R.K. Diocesane
Volks- en Werkliedenbonden
(19061925); de derde kent
hem als een der bonden aan-
gesloten bij het R.K. Werklie-
denverbond (19251945); de
vierde als diocesaan orgaan
van de Nederlandse Katholieke
Arbeidersbeweging onder de
naam, vermeld in het opschrift
De stichting van genoemde Fe
derate vond plaats op initiatief
van de Ned. R.K. Volksbond.
De oorspronkelijke doelstel-
ling van de bond en zijn sa-
menstelling spreken karakte-
ristiek uit de eerste statuten.
Als doel van de bond werd
aangegeven; „door samenwer-
king zijn leden in de geest en
volgens de beginselen van de
R.K. Kerk, vooral de werkmans-
stand en de kleine burgerij te
beveiligen tegen de sociale
dwalingen van onze tijd".
De samenstelling sprak o.a.
uit de bepaling: „als gewone
leden van de bond zullen wor
den toegelaten alls R.K. man-
nen, die de leeftijd van 18 jaar
hebben bereikt en aan het be-
^tuur van yoldoend zedelijk en
godsdienstig gedrag voorko-
men". Doet de doelstelling
thans wat negatief aan, er
werd reeds de eerste jaren
krachtig positief werk verricht.
Daarvan getuigden de be
langrijke congressen van 1893
(Eerste Vakcongres); van 1895
(Tweede Vakcongres); en van
1900 (Katholiek congres voor
sociale belangen).
De aanduiding „V a k c o n -
gres" moet eigenlijk als te
beperkt worden beschouwd.
Op grond van verschillende
punten, die op de omvangrijke
agenda's voorkwamen, kan
beter de aanduiding zijn, als
bij het congres van 1900. Bij
dit laatste congres de aanteke-
ning dat Passtoors daar de
mededeling ontving, dat hij
benoemd was tot Geheim Ka-
merheer met kap en degenvan
Z. H. de Paus.
Hieruit sprak,- naast persoon-
lijke waardering ook ongetwij-
feld de hoge pauselijke instem-
ming met het werk van de
Volksbond. Het noemen van
de beide eerste congressen her-
innert tegelijk aan de grote
bondsactiviteit tot het stichten
van vakverenigingen en aan
hetgeen verder op dit gebied
werd gedaan.
Het ontwikkelingswerk had
grote aandacht, terwijl het cul-
turele ontspanningswerk zich
demonstreerde in tal van zang-
Wonderbaarlijke
genezing
VAN ROMEINSE IONGEN
NA VERSCHIJNING
VAN ST. DOMINICUS
Go en extra benzine meer
voor reizen naar Frankruk
en muziekverenigingen en in
rederijkerskamers. Daamaasl
kwamen er-tal van instellingen
op gebied vqn voorzorg (ziekte,
weduwensteun, arbeidsbemid-
deling, wintervoorraad, spaar-
banken, enz.) tot stand. Vele
van deze instellingen waren in
de aanvang, naar huidige
maatstaf, primitief, doch ze ge
tuigden van sociale activiteit
en vormden mede een grond-
slag voor het werk waarop de
katholieke arbeiders heden
met groot gevoel van eigen-
waarde kunnen wijzen. De Ka
tholieke Arbeidersbeweging van
Nederland me| haar organen
en instellingen vormt thans een
katholiek sociaal-economisch
en cultureel complex, dat als
zodanig zijn weerga in het bui-
tenland niet heeft. Tot de op-
bouw daarvan heeft de Ned.
R.K. Volksbond in zestig jaren
zijn aandeel bijgedragen.
Daarom is er aanleiding tot
feestelijk herdenken. De viering
wordt ingeluid met het doen
opdragen van een H. Mis met
algemene H. Communie der le
den in alle 176 plaatselijke af-
delingen.
Tot de verdere plannen be-
hoort het bijeenbrengen van
een grondkapitaal voor het
stichten van een rusthuis voor
moed,ers en een grootse her-
denkingsdag te 's-Gravenhqge,
in September a.s.
Tenslotfe zij nog vermeld,
dat het bondsbestuur aan de
heer Jos. van Seggelen opdroeg
het schrijven van een boek,
handelend over de bondsge-
schiedenis gedurende die zes
tig jaren. Het ligt in de opzet,
het boek tegen de herdenkings-
dag te doen verschijnen.
naar Z. H. de Paus
Waar werd oprechter
trouw
2* -- 11
Verleden week Zondag was het zo koud en vroor het zo hard.
Net 7 dagen later kan men in Nederland het ongewone schouw-
spel zien van een druk bezocht strand, alsof het lente is.
Kwart millioen brieven
Aan de vooravond van de grote slag
(Van onze schaakmedewerker)
MICHAEL BOTWTNNIK, de 36-jarige Russische schaakmeester,
is er fel op gebrand de erfenis van de enige jaren geleden
gestorven dr. Aljechin, de wereldtitel schaken over te nemen. En
de papieren van deze electro-technisch ingenieur staan zeer
gunstig genoteerd voor het toumooi, dat op 2 Maart in de Haag-
se Dierentuin wordt geopend. Lichamelijk en mentaal voelt hij
zich op het ogenblik prima, terwijl hij zich de laatste maanden
geheel op de komende slag op Caissa's jachtdomein heeft voor-
bereid, en wel zo, dat hij, zoals zijn vrouw Gayanne, danseres
in het Bolskay-theater te Moskou, heeft verklaard, nauwelijks
nog enige tijd had voor haar en zijn dochtertje Olga. De belo-
ning was, dat beiden
naar Nederland.
do schaakmeester mochten vergezellen
Zorin heeft zijn taak
volbracht
Lumen in coelo'
Het grote
probleem
Maar geen capitulatie
J
uit de geschiedenis der sociale kwestie
ORTHODOXE BISSCHOP
VAN SERAJEWO
krijgt 11 jaar dwangarbeid
Boksen
Nederlandse
overwinningen
J-
Op vliegveld Twente, Nederlands grootste militaire vliegvel
heeft de overdracht van het commando plaats gevonden do
majoor J. C. Petschi aan iuitenant-kolonel vliegerwaarnemer J.
van der Werft Overzicht tijdens het defile voor de scheidem
en nieuwe commandant.
Dezer dagen hebben de Romeinse
bladen met veel stelligheid bericht
over een wonderbaarlijke genezing
van een 13-jarige jongen, welke
geschied zou zijn op voorspraak
van St. Dominicus, zo meldt K.N.P.
Het betreft hier Dominico Mar-
cozzi, die in het San Giovanni hos-
pitaal wegens een zeer ernstige
buikvliesontsteking een operatie
moest ondergaan en na zijn thuis-
komst zieker werd. tot hij op ze-
kere morgen op sterven lag.
De dokters hadden hem al opge-
geven. toen hij plotseling ophield
met ijlen bij het zien van een vi-
sioen. Terwijl zijn. gezicht zich ge-
heel ontspande, maakte hij met de
rechterhand een kruisteken en be-
gon te bidden. De jongen zei, dat
hij een mens had gezien, die In het
wit gekleed was en een zwarte
mantel om had: in de linkerhand
hield hij een boek en op zij droeg
de verschijning een rozenkrans. De
kleine Marcozzi zag dit visioen op
drie achtereenvolgende dagen. De
dqrde dag zei de verschijning: „Ik
ben St. Dominicus en ik ben geko-
men om een wonder voor je te
doen. Je behoeft alleen maar rus-
tig iets te drinken om voortaan
gezond te ziin." Van dit ogenblik
af was de jongen weer in staat
gewoon spijs en drank tot zich te
nemen: een paar dagen later was
hij volkomen genezen en ging weer
nanr school.
Van dit bi.izonder feit is een pro-
ces-verbaal opgemaakt. dat gete-
kend werd door de behandelende
geneesheer; het zal voor nader on-
derzoek aan de kerkelijke over-
heid worden voorgelegd.
Nu de bevoorrading van benzine
in Frankrijk inmiddels is verbeterd,
is de enkele weken geleden toege-
stane vergunning aan automobilis-
ten voor reizen naar Frankrijk
extra benzine mede te nemen, ko-
men te vervallen.
Bekend om zijn ingeboren drang
naar avonturen en ontdekkingen
houdt A. den Doolaard zich het
liefst bezig met alles, wat de kleine
mens groot kan maken err wat de
natuur in al zijn grootsheid aan de
wereld kan openbaren.
Hij is en blijft de volkse roman-
ticus, die met grote halen en forse
trekken zijn woorden bij elkaar
voegt en er eigenlijk heldenliederen
van maakt, zoals eertijds de zwer-
vende zangers hun romantische ge-
beurtenissen en reisverhalen vertel-
den onder de schouw der kasteel-
heren. of op de waagpleinen van
steden en dorpen.
Deze schrijver is geen uitgespro-
ken litterair ziener, wel een onder-
zoeker in het rijk van daden en ge-
beurtenissen, diehij dan weet te
beschrijven als bijna geen tweede
in Nederland.
Zijn boeken vormen steeds een
schakel in het ontbrekende in iede-
re mens: de kans, om alles wat hij
in stilte verlangt te kunnen en te
bezitten. In de stille Uren, dat hij
worstelt met de personen uit de
„Orient-Expres*>, of geniet van de
zeven zigeuners en hun bruilofts-
feesten. of meeleeft met de berg-
gids, die de Mont-Blanc zal en wil
veroveren zal hij zichzelf vergeten
en alleen maar zien en denken als
de figuren uit deze bijna volkssagen.
Er is nu juist een derde druk
verschenen van „De grote verwil
dering", dat A. den Doolaard in 1936
schreef, toen hij op een gegeven
ogenblik zo sterk werd aangegrepen
door de verhalen van het Zwitserse
volk over de demon in de Mont-
Blanc, dat hij onmiddellijk begon te
schrijven. Het resultaat was frap-
pant, want dit boek werd weer iets,
zoals Den Doolaard alleen kan ver
halen. Forse taal, beeldspraak, na-
tuurbeschrijvingen van de bergen
en dalen rond Chamonix, waar het
gegeven speelt en waar de schrij
ver zelf maanden leefde met gidsen
en alpenherders, dat alles is- natuur-
lijk en volks, gewoon, zoals 't leven
daar geleden en gestreden wordt en
zoals de mensen daar hun idealen
en hun dromen hebben.
Boven alles uit heerst de ruwe
berggod de Mont-Blanc, die alle
bewoners in zijn geheimzinnige
macht houdt en die de waaghalzen
naar zich toetrekt, om hen dan te
vernietigen. Het gegeven speelt in
de vorige eeuw, een zestigtal jaren
na de eerste geslaagde poging om
deze grootste aller Europese bergen
te beklimmen. De hoofdpersoon
Jacques Barmat is de held, die deze
roekeloze daad volbracht, maar die
later toch, door „de wraak der berg-
■geesten wordt getroffen", zoals de
bewoners dat vertellen.
Het is een schoon en rijp boek
vol van sterke karakters en vol
kleinmenselijk gevoel naast grote
mannelijke daden, maar vooral is
het sterk door de begrijpende taal
en de symbolische handelingen, die
meer dan 6en vergelijking mogelijk
maken.
T. v. d. H.
De Cultuurdienst van de KA.B.
heeft een plan in uitvoering. waar-
bij ruim 260.000 leden van de Ka
tholieke Arbeidersbeweging in de
gelegenheid worden gesteld zelf 'n
schrijven aan Z. H. de Paus te ver-
zenden bij gelegenheid van de 53e
herdenking van de uitvaardiging
van Rerum Novarum en de 13e ver-
jaardag van Quadragesimo Anno,
de twee grote sociale zendbrieven,
welke met Divini Redemptoris de
rondwet voor al het werk van de
K.A.B. uitmaken.
De viering yan deze herdenking
valt dit jaar samen met het Hoog-
feest van Pinksteren. Op die dag
zullen de leden, hun aan de Heilige
Vader in dit schrijven gedane be-
loften inlossen, ter H. Tfel naderen,
bidden voor de grote geestelijke en
materiele nood, waarin de moege-
streden mensheid verkeert en het
voornemen hernieuwen om persoon-
lijk in de Katholieke Arbeidsbewe-
ging bewust mede te bouwen aan
de komst van een nieuwe, christe-
lijke maatschappij.
(Eigen bericht)
BERGEN OP ZOOM. 2 Maart.
Op 29 Maart zal het echtpaar Stol-
werk-Schutteler een zeer bijzonder
jubileum vieren. Op die dag her
denken de twee oudjes de dag, dat
zij 70 jaar geleden in het huwelijk
traden. Een groot stadsfeest zal bij
deze gelegenheid worden georgani-
seerd, terwijl de gehele bevolking
vnn deze Zuidelijke stad zal bijdra-
gen aan een stadscadeau.
In 1848 verscheen het Communis-
tisch Manifest van Marx. In 1891 de
encycliek „Rerum Novarum" van
Paus Leo XIII. Twee jaartallen uit
de laatste honderd jaar, die in vlam-
mend rode letters in de historie van
de sociale kwestie zijn aangetekend.
Vlammend-rood van haat en van
liefde Waarom, zo werpt men wel
op, kwam de kreet van liefde
van de Kerk ruim 40 jaar na de
roep van haat uit het revolution-
naire kamp?
Wij hadden het voorrecht, deze
vraag onlangs in enkele vergade-
ringen te behandelen in politiek
verband. Maar het heeft ook nut,
dit in een korte samenvatting te
doen ter gelegenheid van het zestig-
jarig feest van de Kath. Arbeiders
beweging in ons Bisdom.
Want ook in het milieu der kath.
arbeiders zal men deze moeilijkheid
wel ontmoeten: de Kerk schoot te-
kort op maatschappelijk terrein.
Maar dan is het toch goed, op te
merken, dat dit een historische on-
jujstheid is.
Zeker, het was 43 jaar na het
Communistisch Manifest, dat de
Kerk bij monde van Leo XIII. in
Mei 1891, officieel met Haar voile
gezag gewichtige uitspraken deed,
die „belangrijker waren dan het
winnen van grote veldslagen".
Maar voor 1891 was er, ook van
de zijde van de Kerk in het bij
zonder, en van invloedrijke katho-
lieken in het algemeen, al heel wat
meer gebeurd. Alvorens dit na te
gaan, mag echter deze belangrijke
opmerking voorafgaan: de agitatie
van Marx c.s. was een reactie op
de gevolgen van de grote geestelijke
en sociale stromingen (individua-
lisme, rationalisme, liberalisme etc.),
die al geruime tijd in de 18e eeuw
Kerk en godsdienst vijandig gezind
waren. Het streven, om de invloed
van de Kerk op maatschappelijk
terrein te verminderen en uit te
schakelen, had „succes". En nu is
het een geliefd bedrijf, dat we ken
nen uit de jaren van de bezetting:
men schakelt eerst de Kerk uit en
verwijt haar dan, dat zij geen in
vloed heeft °P het maatschappelijk
gebeuren!
De waarheid, die Christus voor
alle mensen op de wereld kwam
brengen, liet zich in de verschil
lende stormtijdvakken van de Kerk
wel terugdringen, maar niet over-
weldigen. Bovendien heeft de Kerk
haar eerste taak nooit verwaarloosd:
leidster der zielen te zijn. In de
hoogtepunten van de storm tegen
de Kerk veroordeelde Pius IX o.a.
de liberalistische denkbeelden in de
z.g. ..Syllabus", om maar een feit
te noemen.
Nauwelijks was Leo N*III in 1878
aan het bewind. of hij begon die
schitterende reeks ehcyclieken, die
de oorzaken van de kwalen van het
geestelijke en maatschappelijke le
ven aanwezen; maar ook gaf hij het
geneesmiddel aan: terug naar de
leer van recht en liefde op alle ter-
reinen van het particuliere en open-
bare leven. En toen hij door de
grote uiteenzettingen over de rech-
ten en plichten van de samenleving,
van de staat en de burgers enz.,
(Immortale Dei) de bodem voor
betere maatschappe.lijke op-
vattingen had bereid. predikte hij
de katholieke leer over het arbei
ders vraagstuk in de „Rerum Nova
rum", met onvergankelijke duide-
lijkheid
Hij plaatste, zoals pastoor Nolet
dit schrijft in zijn Kerkgeschiedenis,
de Kerk weer midden in het open-
bare leven en de wereld luisterde;
zij zag in deze woorden van het
Hoofd der Kerk de bevestiging van
wat, vele jaren voordien, was
gezegd. Niet alleen door Leo XIII,
toen hij het in 1842, als bisschop en
enige jaren later als a a r t sbisschop
van Perugia, kras en onverbloemd
opnam voor de verdrukten.
Maar reeds in 1832 zestien
jaar v66r het Communistisch
Manifest ontvouwde het katho-
lieke lid van de Beiersche Landdag
een „progressief" sociaal program
en in hetzelfde jaar, dat Marx
zijn oproep deed, hield de beroemde
bisschop van Ketteler in zijn kathe-
draal van Mainz zijn zes beroemde
preken over de sociale kwestie en
zijn program werkte hij in 1862 uit
in zijn vermaarde rede op de Lieve
Vrouwenheide bij Offenbach. Hij
sprak de taal. die Leo XIII in „Re-
rum Novarum" spreken zou.
En in de loop der tientallen jaren,
v 6 6 r d a t de Paus met zijn alles-
omvattende verantwoordelijkheid
moeilijke knopen ontwarde, waar
ook de katholieke wereld door m
ningsverschillen verstrikt zat, ha
den vele grote katholieke geest<
zich voor een oplossing van de ve
en diepingrijpende sociale moeilij
heden ingezet. Wie denkt er niet a;
Albert de Mun, aan kardinaal M
ning, aan von Vogelsang en zove
anderen, en in latere tijd in o
land. Mgr. Schaepman, Ariens
anderen.
Bij (fit alles vergeten wij niet, d
de sociale kwestie zich toespitste
een tijd, toen nog op de voorgroi
stond, dat zij vooral van godsdiei
stige aard was. Een zaak van liefc
enger begrepen als liefdadighei
meer dan een van rechtvaardighei
In de kwestie van meer-maatscha
pelijke aard, in de vraag of ook
staat een taak heeft voor de b
scherming van de arbeid en c
arbeider, heeft ..Rerum Novarun
het beslissende woord gesproken c
dat is later uitgewerkt.
..Quadragesimo Anno" was in 19;
het sluitstuk van een tijdvak, waa
in de katholieke sociale actie a
een constructieve stoomwals in b
weging was gekomen. Zij was teg'
lijk een oproep tot nieuwe activite
op een ander front, tegen het kap
talisme. Dat is een ander verhaa
De geschiedenis van de sociale eve
luties uit de laatste honderd jar
Iaat voor de objectieve toeschouwe
zien, dat het Marxistische documet
van de haat is bedolven door d
christelijke documenten van c
liefde. Om zijn gevolgen eist h<
echter blijvende en stijgende -
werkzaamheid der christelijk-socia!
actie! H. n.
Botwinnik's schaakstijl is in te-
genstelling met zijn beheerst op-
treden uiterst vermetel, doch hij
kan zich dat veroorloven, want hij
beheerst alle phasen van een schaak-
strijd, zoals slechts weinig anderen.
Trouwens, zijn landgenoten en te-
genstanders in dit gigantische tour-
nooi, Paul Keres en Wassili Smys-
lof, hebben in feite een kleine voor-
sprong op de buitenlandse titel-
candidaten, de Amerikaan Samuel
Reschewski en onze landgenoot dr.
Max Euwe, met zijn 46 jaren de
nestor van het gezelschap. Een
voorsprong omdat zij Rus zijn. Im-
mers de Russische staat waarborgt
het materiele welzijn van zijn
schaakgroten, voor Westerse be-
grippen een ongekende weelde. Dr.
Max Euwe heeft onlangs in het
maandblad van de vereniging Ne-
derland-USSR daarover het een en
ander gezegd.
Om in zijn behoeften te voorzien
moet de schaakmeester uit andere
Ianden, al simulterend van de ene
uithoek der wereld naar de andere
ijlen, zich aftobbend met allerlei
voor het schaakspel, onbelangrijke
aangelegenheden, om daar tussen-
door van tijd tot tijd een tournooi
ts spelen, waar hij misschien kan
constateren, dat zijn uithoudings-
vermogen, fantasie of nauwkeurig-
heid door de voorafgaande beslom-
meringen en kunstemakerijen zo
danig hebben geleden, dat hij zijn
vooraanstaande plaats aan een jon-
gere, eveneens begaafde, maar min
der in beslag genomen collega heeft
moeten afstaan,
Schaakmeesters, die daarenboven
een betrekking hebben, staan qua
verzorging stukken achter bij hun
Russische collega's. Vadertje Staat
regelt voor de Rus de bezigheden,
zorgt voor een evenwichtige tijds-
indeling. Natuurlijk gaan ook de
Russische spelers van tijd tot tijd
op tournee (ngdig voor de propa
ganda), maar daarnaast blijft tijd
en gelegenheid over voor schaak-
studie, voor rust en zelfsvoor
een andere werkkring.
Depressie te boven
In het bovenstaande heeft dr.
Euwe, wellicht onbewust, een klacht
omtrent hemzelf willen neerleggen.
Het vorige jaar heeft hij een ge-
weldige inzinking doorgemaakt, te
wijten aan allerlei bijzondere om-
standigheden. Schakers zijn nu een-
maal, zoals alle denkers, zeer fijn-
gevoelige mensen, en er is slechts
weinig toe nodig om hen uit hun
evenwicht te stoten.
Meen echter niet, dat Euwe
reeds bij voorbaat is verloren.
■.Geen sprake van. De laatste
maanden heeft hij zich duchtig
voor het duel op de 64 velden ge-
traind, hij gevoeli zich op en top
fit en zal vol vertrouwen aan de
start verschijnen.
En de andere candidaten? Wel,
Paul Keres is een schaakmeester bij
de gratie van Ca'issa, een brillant
speler met een verrukkelijke stijl,
waarbij de aanval immer domi-
neert. Keres is geen onbekende
voor Nederland. Hij werd geboren
in Estland. kwam als student reeds
in wedstrijden in Nederland uit.
Keres is getrouwd en heeft twee
kinderen.
Een verlegen, ietwat slungelach-
tige indruk maakt de 28jarige Was
sili Smyslof ,de jongste van de Rus
sische schaakgroep. Die verlegen-
heid is echter maar schijn. Wassili
heeft reeds vele lauweren geoogst,
is een uiterst sportief tegenstandeh
en is wat men noemt een veelzijdig
begaafd jongmens. Behalve schaken
heeft hij in Rusland ook een naam
als pianist.
Samuel Reschewski. het voorma-
lig schaakwonderkind, is van ori-
gine een Pool. Hij vertrok echter
reeds vroeg naar de nieuwe wereld
en is thans Amerikhan, waar hij
behalve met schaken. veel geld
verdient als accountant. Deze kam-
pioen der V.S. is een zeer gevaar-
lijk tegenstander, sluw en venijnig
op tactisch gebied. meedogenloos
ten opzichte van zijn tegenstanders.
Diverse andere schaakfiguren zul
len voorts dit tournooi bijwonen:
Alexander Kotof, Abe Yanofsky.
als verslaggever voor Canada en
Amerika. Tart'akower. Sir Thomas
e.a. De Joegoslaaf Milan Vidmar,
hoogleraar aan de universiteit van
Jjiebljana. treedt als arbiter op. De
deelnemers zullen vier maal tegen
elkaar uitkomen, zodat in totaal
een heroische kamp van 20 ronden
op het programma staat. De afge-
broken Dartijen zullen merendeels
in het Kurhaus worden gespeeld.
Maandagavond 1 Maart worden
de deelnemers officieel door het
Haagse gemeentebestuur ontvangen
in het Raadsgebouw aan de Java-
straat. Op deze avond zal tevens de
loting van de volgorde van uitko
men op de wedstrijden geschieden.
De vice-minister van buitenland
se zaken van de Sowjet-Unie Zorin,
die enkele dagen geleden naar Praag
is gekomen om de aankomst van 't
Russisch graan te controleren en
tegenwoordig te zijn bij de oprich-
ting van de Russisch-Tsjechoslo-
waakse vereniging, heeft Zaterdag
Praag per vliegtuig verlaten.
Bij het feest der katho
lieke arbeiders past hul-
de aan de roemrijke na-
gedachtenis van Paus
Leo XIII, de Paus der
Werklieden, die door
zijn wereldvermaarde
sociale activiteit het fun
dament legde voor het
sociale verenigingsleven,
zoals dat zich later nog
weer in moderne zin
ontwikkeld heeft. Hij
was waarlijk het „Lu-
men in Coelo", het Licht
aan de Hemel, dip zeker-
heid gaf in de verwar-
ring, welke in de loop
der jaren op geestelijk
terrein heerste, een ze-
kerheid, die nog houvast
biedt in de huidige tijd,
nu de dwalingen,. die de
samenleving teiSleren,
niet minder groot zijn
dan in de jaren der -
genrijke regering van
deze grootste onder de
Pausen.
(Van onze correspondent)
B at a v i a, Febr. 1948
In de stroom van communique s
en tegen-communique's van rede-
voeringen en verkiarmgen van n--
derlandse en republikeinse zijde,
uit pro- en contra-krantenartikelen
in de botsing der memngen van
„Indie-gewortelden en progressieve
„new comers" is het verre van ge-
makkeliik om de ontwikkelinp te
peilen of de situatie vast te stellen
van de buidige ve vo ding ,i in
Indonesie. Op den punt is men het
overigens vrij eens, er grijpt een
kenteiing plaats.
In Djokja gaat men langzaam
begrijpen, waar het om gaat. Lang
zaam nog, met veel strubbelingen
en traag-aandoende gevaren. Wan-
neer we, echter de besluiten na-
gaan, die de laatste weken door
het nieuwe kabinet onder leiding
van de (in de republiek als
..strongman" uitgeroepen) vice-
president Mohammed Hatta, dan
blijken enige rationele stappen te
zijn gedaan en een even rationele
houding te zijn aangetoond. Nu
wordt uitgevoerd, hetgeen eigen
lijk door het kabinet-Sjahrir na de
ondertekening van de overeen-
komst van Linggadjati tot stand
zou moeten zijn gebracht.
De defensie-leiding van de
T.N.I, is geheel gereorganiseerd.
De avontuurlijke. romantische en
fanatieke elementen zijn op de
achtergrond gedrongen om plaats
te maken voor personen met meer
koel verstand. Uit berichten van
Nederlandse en Republikeinse
autoriteiten zowel uit een commu
nique van de Commissie voor Goe-
de Diensten blijkt, dat het Ren-
ville-bestand wordt nageleefd. dat
de evacuatie van T.N.I.-eenheden
uit Nederlands gebied vlot verlo-
pen is en dat de demarcatie-lijn
wordt geeerbiedigd. Natuurlijk zijn
er altijd nog enige gewapende
groepen, die zich niet aan de be-
velen onderwerpen. Tegen deze
groepen dient nog te worden op-
getreden.
Berichten. die wijzen op een ver
der biidraaien van de republiek,
spreken ervan, dat gewezen repu
blikeinse ambtenaren in dienst mo-
gen treden bij de Nederlanders en
de republiek heeft verzocht om
deel te mogen nemen aan dq voor-
lopige raad. die voorbereidingen
treft voor de vorming van de fe
derate Indonesische regering.
Zo is de koers van de reoubliek.
Zoals elke andere revolutionnaire
regering in de geschiedenis, zietnu
nok die van de rennhliek zich ge-
dwongen om een n^deelte van de
revolutionnairen. aanvankelijk
met haar samen hebben gestreden,
te elimineren. Mohammed Hatta
heeft deze logische consequentie
ingezien.
De koers
Zo is de koers. Onder omstandj.g-
heden. is de vorming vap de rege
ring van de Verenigde Staten van
Indonesie slechts een kwestie van
tijd. Overal worden nu veilfgheids-
corpsen opgericht. die het civTele
bestuur helpen bij de handhaving
van de veilighpid. Productie en
opbouw kunnen ernstig, ter hand
worden genomen. Zijdelmgs beteng-
rijk is dan nog het feit, dat, dank
zij de reis van Mr. van Hoogstra-
ten, een min of meer grote kans
bestaat op he* "erkriigen van
Amerikaanse dollarlening voor In
donesie. Dit zijn enige feiten,
waaruit. zij het dan nog aarzelend
en steeds met de nodige voorzich-
tigheid. kan worden geconcludeerd,
dat de Republiek na de onderte
kening van de Renville-ovpcpp"-
komst een nieuwe richting heeft
ingeslagen, een richting, die voert
naar samenwerking, naar vrede,
opbouw en welvaart.
Capitulatie?
Bij lezing van deze laatste ont
wikkeling, concludere men niet te
snel. Op het eerste gezicht lijkt de
capitulatie volkomen. Door de on-1
dertekening van de Renville-over-
eenkomst hebben de republikeinen
op korte termijn misschien terrein
verloren, maar gezien de mogelijk-
heden op langere ternjijn meer ge-
wonnen dan verloren. Op belang
rijke punten heeft Djokja nu ze-
kerheid. Als vaststaand kan nu
worden aangenomen, dat er een
souverein en onafhankelijk Indone
sie komt. De destijds door de re
publiek ingeroepen internationale
interventie garandeert nu de toe-
zeggingen op de Renville. En dit is
winst voor de nauwelijks drie jaar
geleden geproclameerde republiek.
BELGRADO. 2 Maart (A.P.).
De van Amerikaanse afkomst Ortho-
doxe Bisschop van Serajewo, Vojis-
lav Nastich, werd door een Ge-
rechtshof tot 11 jaar dwangarbeid
veroordeeld, op beschuldiging zijn
land verraden te hebben, terroristi-
sche organisaties hulp verleend te
hebben en de leiding gehad te heb
ben van de vijandelijke propaganda.
Nastich zou volgens de openbare
aanklager gepreekt hebben tegen 't
Joegoslavische leger. de regering
die naar hij zei dee Kerk vervolgde
en tegen het Vijfjarenplan.
Te Rotterdam won de welter' Jan
deBruin gisterenavond verdiend in
tien ronden op punten van de En-
gelsman Ric Sanders. De Rotter-
dammer Job Roos sloeg de Deen
Jens Nielsen in 5 ronden k.n. De
Ohstenrijkse zwaargewicht kampioen
Joe Weidin heeft gisterenavond een
uitstekend debuut gemaakt in de
Royal Albert Hall met een overwin-
ning op de Londenaar Alf Brown.
BIJ EEN HERDENKING als
van het zestig jarig jubile
de K.A.B. in het Bisdom Haarl
standsorganisatie van de kat:
lieke arbeiders-in-zeer-brede-zin
past een ernstig woord over f
zaak, welke mgr. dr. Poels aanro
de, toen hij in November van
vorig jaar promoveerde tot doc
honoris causa aarf de Katholh
Economische School te Tilburg.
De „sociale kwestie" is allang n
meer een kwestie van de arbeid
of van de arbeid in min of mi
engere zin alleen! Zij is uitgegro
tot een complex van veelomvatter
problemen, van zedelijk-godsdii
stige, sociale, politieke, economise
en cultu'rele aard. Er is veel ken
en ontwikkelvt, vorming en vo
lichting nodig, om in de wir-v
van problemen de juiste koers
houden.
Op dit gebied heeft de stands
ganisatie een steeds beter begrei
taak. Een taak die de grondslag 1
voor de vervulling Van de nog scl
ner en hoger roeping die Mgr. Po
haar steeds heeft voorgehouden:
band te herstellen tussen de chris
lijke godsdienst en het openb;
maatschappelijk leven. zoals dat
de bloeitijd van de Middeleeuv.
bestond.
Poels wees er op, dat in lane
met een gemengde bevolking
het onze) bijv. de nieuwe vorrr
van (straks publiekrechtelijke) 1
drijfsorganisatie, structuren zijn v
^een op z.g. neutraliteit gebouv.
maatschappij. Het meest prob;
middel om het communisme te 1
strijden acht ook dr. Poels 1
scheppen van goede, gezonde soci
toestanden: „Zonder sociale gerei
tigheid is en blijft maatschappeli.
vrede of rust in de maatschappeli;
orde, een loutere utopie. Wij mo|
echter niet vergeten, dat ook de
ciale gerechtigheid zelf een uto
zal blijven, wanneer de ziel van 1
maatschappelijk leven niet is
door Christus gepredikte en dc
Zijn volgelingen beleefde liefde
de evenmens en de menselijke j
meenschap.
Ook daarom: Hervorm de mens
de hervormde mens zal zelf
menselijke maatschappij hervorm
God geve, dat eindelijk de Katl
lieken eens gaan beseffen, wat 1
wezen en de verstrekkende betel
nis is van onze Katholieke stani
organisaties, zei dr. Poels in dit v
band. De Katholieke standsorga
saties zijn, in eerste instantie,
structuur van onze Katholie
volksgemeenschap, die, door h:
Katholieke levensopvatting en v
reldbeschouwing. ook in landen n
gemengde bevolking een ware
vepsgemeenschap is. Het zijn or
Katholieke standsorganisaties,
in eerste instantie, bij ons Katholi
volksdeel zelf het liberalisme m<
ten uitdrijven, dat de Christelij
godsdienst losrukt van het op(
baar maatschappelijk leven en i
onder het mom van supernatural
me in de Kerk zelf trachtte binn
te sluipen.
Neen, wij Katholieken isoler
ons daarom niet van onze niet-1
tholieke landgenoten. Wij zijn ge
klasse-strijders. Wij zijn volgeling
van Christus, die ons in alle mt
sen, ja zelfs in onze vijanden br(
ders en zusters leert zien.
Voor de opbouw van de voor or
gemengde bevolking nodige ma;
schappelijke structuren, zijn wij 1
alien tijde bereid tot federatie
samenwerking met alle mensen v
goede wil. die niet het Christendc
bestrijden!
Deze gedachten van Mgr. Poe
de strijdvaardige sociale apostel,
recht als een groot-Nederlander j
eerd. brengen wij bij het veelzc
gende feest van de K.A.B. in c
bisdom gaarne in herinnering. 1
een ere-saluut aan de ervaren str
ders, als een aansporing tot het hi
dige geslacht der K.A.B.-ers, die
oude problemen slechts kenn
„van horen zeggen" en als een k
roenstoot voor de jongeren, opc
zij in hun medehulp aan de opl<
sing van dit probleem een idea
zien.
yBHH
