Paasboodschap van de Katholieke Sociale Organisaties
en de Katholieke Actie
Een imposante verzameling attracties
vormt moderne onderwijs-tentoonstelling
Voor Alkmaar en omgeving
Meer dan ooit is concentratie van alle
krachten tegen het veldwinnende
communisme noodzakelijk!
Honderd jaarKatholiek Onderwijs op „Houtrust"
r
De toestand
in Italie
Protest
Solidair Europa
Weerbare democratie
Werkzaam Christendom
„SCHOOLSTAD" GEOPEND
Straatnamen spreken een duidelijke taal
J
Werkschoenen
Volksrechtbanken
in Tsjecho-Slowakije
ZATERDAG 27 MAART 1948
43e JAARGANG - NUMMER 11491
BUREAUX:
Communisten te Sjanghai
gearresteerd
De gebeurtenissen
in Tsjecho-Slowakije
hebben ook in ons volk een
schok teweeggebracht.
Men kan betwijfelen of deze
gebeurtenissen onverwacht ge-
komen zijn. Ingewijden menen
te weten, dat zij precies vol-
gens bekende plannen zijn ver
lopen.
Maar het is goed, dat ons
volk in zijn geheel thans wak-
ker, klaar wakker is geschud.
Waar staan wij met Europa?
Waar staan wij in de wereld
van 1948?
Het is zaak ons opnieuw te
orienteren; ons rekenschap te
geven van de nieuwe verhou
dingen, waarin wij zijn ge-
plaatst; ons klaar te bezinnen
op onze veremtwoordelijkheid,
onze roeping, en onze taak in
Nederland en Europa van van
daag.
Wlachtsverschuivingen
tussen de werelddelen
Europa organiseert zich!
Zelfverdediging der
democratie
Radicale
hervormingspolitiek
Strijdbaar, maar dienend
Christendom
Het teken, waarin wij
zullen overwinnen
Het wrak van het lesvliegtuig, dat Donderdag bij Katwijk neer-
stortte en waarbij de twee inzittenden werden gedood
„*n Belachelijk idee"
MEN ZOU ZICH de tentoonstelling over het katholieke onder
wijs, die heden, Paaszaterdag in de Houtrusthallen te Den
Haag is geopend, kunnen denken als een instructieve verzame
ling documenten, statistieken en geschriften, van groot belong
voor iedereen die in kort bestek wil zien wat op dit gebied van
vrijheid in ons land in een eeuw niet zonder moeite verworven
is. Hoe onze grootste mannen voor dit goed van het vrije bij-
zondere onderwijs hebben gevochten en hoe zij tenslotte bereikt
hebben, dat Nederland het onderwijsland van heel Europa is
geworden.
HEDEN is in de „Hout-
rust"-hallen te 's-Gra-
venhage de grote katho
lieke onderwijstentoon-
stelling „Schoolstad"
door minister Gielen ge
opend, in het bijzijn o.a.
van Kardinaal de Jong
en tal van andere hoge
kerkelijke en wereldlijke
autoriteiten.
„URBI ET ORBI"
De Pontificale H. Mis in
de St. Pieter
kunnen weer worden
aangevraagd
Benesj spreekt' op
zeven April
Finse regering
beraadslaagt
Nieuuj
Hoofdredacteur H. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
DirecteurE. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3.75 per
kwartaal; 1.30 per maand.
Advertentie-prijs per editie
13 c. p. mm.; minimum 2.50;
in alle edities 26 ct. per mm.;
minimum 4.-; Fam.ber. 20 c.
p. mm.; in alle edities 30 ct
Noordhollands
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.), 2047 (red.)
K 2200.
HOORN: Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Keizerstraat 89
Tel. 2800 (K 2230).
SCHAGEN Molenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
r\tE ZORGELIJKE TOESTAND in
Italie blijft de geesten bezig
houden. Er is geen reden, om de
mensen in een paniekstemming te
brengen. Daar is nog nooit iets
goeds uit gebrouwen.
Wat er op 18 April in Italie zal
gebeuren, hangt op de eerste plaats
af van de kiezers daar. Zij kunnen,
als zij hun plicht doen. gemakkelijk
een zege aan de Christen-Democra-
ten bezorgen. Dat dit de vorige
maal niet geschied is, was veroor-
zaakt door hun lamlendigheid. die
nu op krasse wijze tot de orde ge-
roepen moet worden door de uitla-
ting van de Paus zelf, dat het een
zware zonde is, zijn stemplicht te
verzuimen.
Deze verkiezing is op de eerste
plaats een binnenlandse aangelegen-
held van de Italianen. Daar hebben
wij ons dus niet mede te bemoeien.
Men herinnere zich maar, wat wij
terecht verwijten aan degenen. die
zich met de binnenlandse aangele-
genheden van andere landen inla-
ten!
Maar, er zit aan die verkiezing
meer vast, in verband o.a. met de
aanwezigheid van de H. Stoel te
Rome. Die zou in gevaar kunnen
komen. Nu zijn er angstige zielen,
die meer angstig dan gelovig zijn
en die yergeten, dat Onze Lieve
Heer zijn eeuwige bescherming aan
de Kerk heeft toegezegd: Ik ben
met U alle tijden. En: de poorten
der hel zullen Haar niet overweldi-
gen.
Toch zou een eventuele verkeerde
gang van zaken de onafhankelijk-
heid van de Kerkelijke Staat in
gevaar kunnen brengen. Dat zou
diep-betreurenswaardig zijn. Een
herhaling van het schandaal
van 1870 zou de christelijke wereld
in de gegeven omstandigheden niet
gauw dulden.
Maar zelfs dan zou het voortbe-
staan van de Kerk, zoals gesugge-
reerd is, niet op het spel staan. Wij
zijn hier eerder geneigd de vraag
te stellen: Wat vreest gij, kleingelo-
vigen? De Kerk bleef ook bestaan
in de periode van de kerkelijke sta-
tenroof tot het ogenblik van het her-
stel in 1929. En kort na 1870. toen
de grote Leo XIII Paus was, schit-
terde de Kerk schoner dan ooit te
voren ook in het openbare leven.
Onze conclusie is, dat wij de toe-
stand in Italie moeten bezien met
gezonde realiteitszin en met de
ogen van het geloof. Dat geloof. be-
leden ook als het universele bezit,
dat aan geen grenspalen is gebon-
den, zal ons er toe brengen, in onze
persoonlijke &n in onze gemeen-
schappelijke intenties de grote
belangen te betrekken, die nu in
Italie aan de orde zijn.
Het geloof, dat bergen verzet,
laat zich niet in een soort panische
schrik verleiden tot een idee ge-
opperd in ,.de Linie" om ons mi-
litair weerbaar te maken voor een
eventueel ingrijpen daar(!), maar
spreekt zich uit in de eenvoudige
woorden van de mijnwerker, die
zich ook bij de readies in het ge-
noemde weekblad schaart, en mede-
deelt, dat hij tot 18 April met zijn
gezin elke avond de Rozenkrans
bidt voor een goede uitslag.
Die man spreekt ook verder de
gezonde taal van het eenvoudige,
maar stoere geloof, als hij zegt: „Ik
heb geen zorg over mijn kinderen
of ze een baantje krijgen, maar of
ik ze kan opvoeden tot mensen van
karakter, schoonheidszin en gods-
vrucht, want wij mensen van nu
zijn verantwoordelijk voor de men-
sen van morgen". En dan niet wach-
ten wachten. waarop? Maar:
bidden. Met de Rozenkrans in de
hand. „Als in een bepaald tijdperk
Maria in het bewustzijn der gelo-
vigen leeft, wat kan ons dan nog
deren." Een citaat. ook uit „de
Linie" van deze week!
HET IS JAMMER, dat m verband
met de publicatie van de Paas-
boodschap van georganiseerd Ka~
tholiek Nederland van een protest
moet worden gesproken.
Het Katholiek Nederlands Pers-
bureau zond op Dinsdag 23 Maart
aan alle Katholieke dagbladen de
tekst van deze boodschap, met ver-
zoek, deze in het nummer van Paas-
zaterdag te willen opnemen. Een
dag later werd dit verzoek onder-
steund en herhaald door het Ka
tholiek Bureau voor maatschappe-
lijk en cultureel overleg van de sa-
menwerkende verenigingen.
De publicatie van de Boodschap
was dus bedoeld voor Zaterdag, dat
is vandaag. Niettemin nam een blad.
met name het „Utr. Kath. Dagblad"
deze boodschap, gedeeltelijk, op in
zijn nummer van Donderdag
j.l. En daarin vonden andere bladen
weer, enigszins verklaarbaar, aan-
Ieiding, een, nog meer gecompri-
meerd deel van de Boodschap op
te nemen in hun nummer van V r ij-
dag.
Wij hebben gemeend, dat niet te
moeten doen. Wij achten het on-
juist, een afspraak te schenden en
evenzeer om eenzijdig een stilzwij-
gende overeenkomst voor een be
paald dag van publicatie, te verbre-
ken. Wij protesteren tegen deze on-
collegiale houding, die om meer dan
een reden de opzet van de Bood
schap niet tot zijn recht doet komen.
En wij zullen ons protest nader ter
bevoegder plaatse doen horen.
De politie te Sjanghai heeft hon-
derd tot honderdtwintig personen
gearresteerd. Zij was op zoek naar
de organisatoren van een complot,
dat de communisten zouden hebben
beraamd om het werk van de open-
bare diensten van de stad te onder-
breken. De politie zou documenten
hebben gevonden, waarin onthuld
werd, dat de communisten van plan
waren paniek in de stad teweeg te
brengen, teneinde de macht in han-
den te krijgen.
1945 heeft ons de bevrijding, maar niet de vrede
gebracht! De verjaging van de bezetter heeft een f
druk van ons afgenomen en ons het gevoel van
een ontzaglijke opluchting gegeven: maar niet het
evenwicht aan de gemoederen en niet de rust
aan de geesten. Als na 1914-'18, verkeert de gehele
wereld opnieuw in een toestand van gisting en
kolking. Met dit verschil, dat de eerste wereld-
oorlog en zijn naweeen kinderspel lijken, wanneer
men ze zet naast de gruwelen en de gebeurtenissen,
waarvan wij de getuigen zijn. Het heeft de schijn,
alsof een vorig geslacht de oplossing van zijn vraagstukken aan ons heeft overgelaten! Hel
heeft de schijn, alsof '14-'18 enz. slechts een tarn voorspel is geweest. De hervormingen en de
reconstructies, die cmderen voor ons slechts vagelijk hebben aangeduid, zullen wij in hun
onverbiddelijke feitelijkheid tot stand hebben te brengen. Wij hebben letterlijk te nemen, wat
letterlijk is bedoeld: „Deze wereldoorlog, en alles wat ermee samenhangt, is de ineenstorting
van een maatschappelijke orde." (Pius XII, Kerstmis 1942).
Het Europa van de 19e eeuw is
geliquideerd. Het Europese „we-
reldbeeld", zoals het te voorschijn
kwam uit de Franse Revolutie en
de Napoleontische oorlogen, behoort
voorgoed tot het verleden.
Europa is bijna aan de broeder-
krijg bezweken. Duitsland, dat tot
driemaal een verdwaasde worp deed
naar de overheersing van Europa,
heeft zich zelf geruineerd en het
Westen bloot gesteld aan het recht-
streekse contact met de massale
Europese-Aziatische vastelands-
macht.
Het toneel der wereldpolitiek is
verplaatst. Het evenwichtsspel der
Europese „grote mogendheden"
heeft afgedaan. Techniek en ver-
keer hebben ons in intercontinen-
tale verhoudingen geplaatst. Het
wereldbeeld wordt beheerst door
de verhouding Amerika-Rusland,
met daar tussen in de volken van
Europa en die van hun overzese
zusterlanden.
De Russische heersers-van-nu ma
ken gebruik van een ideologie, die
hun uit Europa is verstrekt, om hun
eigen volken in een moderne staat
van slavernij te houden en door 5de
colonnes aangrenzende landen in
hun politieke invloedssfeer te doen
brengen.
De volken van Amerika, die ge-
nealogisch en geestelijk uit de onze
zijn voortgekomen. zijn solidair met
die van het oude Europa in de af-
wijzing van die ideologie en van de
machtspolitiek, waartoe zij het
voertuig is.
De Marshall-hulp is het levende,
het tastbare en klinkende bewijs van
de actieve belangstelling van Ame
rika voor Europa, van de solidari-
teit van het nieuwe Westen met het
oude.
De oproep tot organisatie. de
voorwaarde van organisatie, die in
het Marshall-plan is vervat, is in
Europa verstaan.
Wij prijzen ons gelukkig, dat Ne
derland door het Be-Ne-Lux-beleid
ten deze mede een gelukkig voor-
beeld en een vruchtbaar aankno-
pingspunt heeft gegeven.
De samenwerking der Marshall-
landen wordt beklonken!
Daarbinnen hebben de 5 mogend
heden van het Pact van Brussel
met hun overzeese krachtbronnen
een kern gevormd van verdergaande
solidariteit en samenwerking op
economisch en cultureel, op staat-
kundig en militair gebied.
Europa zal zich handhaven, als
wij Europeanen tonen ons te willen
handhaven!
Het individualistische, in zijn ab
solute souvereiniteiten opgedeelde,
Europa is dood.
De volken van Europa hebben een
toekomst van zelfstandig bestaan in
de verwezenlijking der beginselen,
waaruit de katholieke sociale be-
weging leeft en werkt: de dienst-
baarmaking aan de levende mens
van het gehele samenstel van na-
tuurlijke gemeenschapnen, waarvan
de mens als scherisel Gods het doel
en middelpunt blijft.
De verkrachting van Tsjecho-Slo
wakije heeft terecht in al zijn krin-
gen ons volk in actie en verzet ge
bracht.
Het initiatief der regering ver-
dient de medewerking van alle ge-
zagsgetrouwe vaderlanders voor de
vorming en versterking van het
machtsapparaat, dat elke extremis-
tische actie zal weerstaan.
Mogen ons staatkundig bestel en
onze staatkundige samenleving zich
op korte termijn zuiveren van alle
zwakheid en halfheid ten opzichte
van het communistische mogelijke
landverraad.
De democratie heeft niet alleen 't
recht, zij heeft de dure plicht om
zich te wapenen en te weer te stel
len, om het rechts- en staatsbestel
tegen ondermijning te beschutten.
Alleen een vermolmde democratie,
die de formele vrijheden individua-
listisch als afgoden aanbidt, kan zich
weerloos prijs geven aan overweldi-
ging door doelbewuste en schaamte-
loos-openhartige autoritaire en ter-
roristische groepen.
De democratie heeft in de eerste
plaats de rechtszekerheid en de
geestelijke vrijheid, d.w.z. de gods-
dienst- en gewetensvrijheid, tegen
misbruik van de z.g. politieke vrij
heden te beschermen.
Tegenover het hedendaagse com
munisme dient de democratie waak-
zaam en weerbaar te zijn als tegen
over een vijand van buiten.
Tegenover Nazi-Duitsland heeft
Nederland als zo vele anderen, ach-
ter het nevelscherm van zijn neu-
traliteit, struisvogelpolitiek gespeeld
Ten overstaan van de Russische
machtspolitiek en van de commu
nistische vijfde colonnes is Europa
thans Gode zij dank klaar-
wakker!
Nederland in het bijzonder heeft
het recht en de plicht om zich tegen
terreur van het communisme te
weer te stellen, omdat Nederland
wellicht verder dan enig ander land
en meer bewust!, is voortgeschreden
op de weg der contra-individualisti-
sche en contra-kapitalistische maat-
schappij -hervorming.
Als ergens de arbeidersstand iets,
en veel, heeft te verliezen en te ver-
spelen, dan is het hier!
Vormt niet het hedendaagse com
munisme een der meest weergaloze
en duivelse verschijnselen van be-
drog en volksmisleiding, die de we-
reldhistorie heeft opgeleverd? Als
sociale heilsleer van Europa naar
Rusland uitgevoerd, tracht het com
munisme uit Rusland naar Europa
terug te keren, als een systeem van
rechteloosheid en vertrapping van
de mens, dienstbaar aan politiek im-
perialisme.
Voor de waarachtlge en volle-
dige ontvoogding van de vierde
stand moet en zal Nederland
krachtdadig voortgaan in het pro-
ces der realistische maar radicale
structuurvernieuwing;
organisatie der bedrijfstakken
op publiekreehtelijke grondslag.
met volwaardige zeggenschap van
de arbeid;
zo breed mogelijke spreiding
van de mogelijkheid tot particu-
liere eigendom;
herordening der rechtsverhou-
dingen in de ondememing.
De „Nieuwe Gemeenschap" zal
van woord tot feit moeten worden
gemaakt!
Dit is de zin van de vooruitstre-
vende politiek, die, onder krachtig
voorgaan van de katholieken. ge
lukkig ook na de jongste oorlog in
Nederland mogelijk is gebleken,
voortbouwend op de arbeid van vo
rige geslachten: politiek van voor-
uitstreven in christelijke richting,
niet alleen op het terrein der eco-
nomisch-sociale verhoudingen, maar
ook in de herordening der verhou
dingen in Europa. ook in de ont-
wiklceling der Rijksverhoudingen in
Indonesie en in de West!
,.Er is geen tegenstelling of keuze:
liefde of recht; er kan alleen sprake
zijn van de vruchtbare synthese;
liefde en recht." (Pius XII).
In de sociale hervormingsarbeid,
mar ook in de handhaving der orde,
spreekt de Christen het woord, en
stelt hij de daad der naastenliefde.
Het is niet altijd even gemakkelijk
om aldus te worden begrepen. Toch
moet al het werken en bidden, toch
moet heel het apostolaat van ons
Christenvolk erop zijn gericht om
aldus te worden verstaan.
Wij haten het communisme. Om
dat wij de communist als onze broe-
der beminnen. Die broederliefde
tussen mensen moet vooropstaan; zij
moet voelbaar en tastbaar blijven,
ook bij de betuiging van afschuw
van een vloekwaardig stelsel.
De roeping ener nieuwe christe
lijke beschaving is de verwezenlij
king ener broederlijke gemeenschap
onder -de mensen om aan zovelen,
als God wil roepen. het bereiken
van hun geestelijke bestemming mo-
geliik te maken.
Aan deze bevordering van het
Riik Gods kan al ons werken en
streven uiteindelijk alleen zinvol
dienstbaar zijn.
Maar dan drukt op ieder van ons
de dure en de heilige plicht om te
trachten een levende en brandende
fakkel van liefde te zijn. Op alle
plaatsen, waar wij werkzaam zijn
gesteld, niet alleen in de getuigenis
van het woord, maar vooral in's le-
vens daad-werk'eljjke praktijk, in
handel en bedrijf, in heel onze om-
gang met evenmens en volk.
Niet alleen het Duitse volk be-
hoeft zich schuldig te verklaren: de
Christenen van Europa weten zich
schuldig in het aangezicht van God
en van de geschiedenis.
Het God-loos communisme dankt
Rusland aan het Europese geestes-
leven.
Als in Rusland het Christendom
in zijn massale beoefening is ver-
worden en ontaard, moet het Euro-
peese Christendom dan niet in al
te veel opzichten eveneens rouw-
moedig schuld bekennen?
Voor Europa, waaraan de Voor-
zienigheid de wieg van het Chris
tendom toevertrouwde en het zicht-
baar middelpunt van Gods Kerk,
voor dat Europa ligt de toekomst,
als voor ieder onzer persoonlijk, in
de Koninklijke weg van het Kruis.
De verdediging van het Westen
zal het meest vruchtbaar en effec-
tief kunnen geschieden in het maat-
schappelijk en persoonlijk offensief
van een daden- en liefde-rijk Chris
tendom. dat zal getuigen van de
Geest van God voor mensen en vol
ken van West en Oost in alle we
relddelen!
Het is in deze zin, dat de ka
tholieke sociale organisaties en
de Katholieke Actie van Neder
land zich beroepen en gerech-
tigd hebben geacht hun noodza
kelijk tijd- en maanwoord op
dit ogenblik in de vorm van een
leken-Paasboodschap te spreken.
„Christus is verrezen", luidt
met Pasen een oud-vaderlandse
en oer-christelijke groet.
In christelijk Godsvertrouwen
voegen wij daaraan toe: Europa
zal herrijzen!
De blijde boodschap van het
Paasfeest luidt, dat voor elke
mensenziel, voor iedere mens in
West en Oost, naar Gods wil de
verrijzenis is weggelegd!
Centrum van de Ned. Kath.
Vrouwenbeweging.
Nederlandse Kath, Arbeiders-
Beweging.
Werknemende Middenstand in
Nederland.
Ned. Kath. Boeren en Tuin-
dersbond.
Ned. Kath. Middenstandsbond
Alg. Kath. Wergevers -Ver-
eniging.
St. Adelbertus-Vereniging.
Ned, Kath. Jeugdbeweging.
Nationale Leiding van de
Kat.h Actie.
,,'n Belachelijk idee!" Met deze
woorden kenschetste de vroegere
Ierse president Eamonn de Valera
tegenover journalisten de suggestie,
dat de Paus Zijn zetel naar de Ver.
Staten zou verplaatsen, indien de
verkiezingen in Italie op een over-
winning der communisten zouden
uitlopen.
De Valera sprak de te Washington
verspreide geruchten tegen. dat hij
de leidende figuren in de Ver. Sta
ten met het oog op een dergelijke
mogelijkheid zou hebben gepolst.
„Ik heb met niemand een derge-
lijk dwaas denkbeeld besproken. en
ik heb ook niet de minste bedoeling
gehad zulks te doen".
Er zou inderdaad een goede ver
zameling documenten en cijfers
over ons onderwijs te maken zijn.
Niet iedereen echtier stelt belang
in statistieken, hoe interessant die
ook zijn.
De organisatoren hebben het dan
ook anders aangepakt. Zij hebben
een zodanige varieteit van materi-
aal bijeengebracht, dat de 1800
vierkante meters Houtrust, waar
tien dagen geleden nog een dikke
ijskorst de vloer bedekte, die maar
niet weg wilde smelten, thans in
een leerzame attractietent is her-
schapen. Zij hebben er een wereld-
je van belangwekkende en interes-
sante aanschouwelijkheden bijeen
gebracht, die de belangstelling ook
van niet-experts zal trekken.
U maakt mij niet wijs, dat een
jongen van veertien jaar, al heeft
hij reeds tien jaar onder voortref-
felijke leiding op de schoolbanken
de meest leerzame dingen in zich
opgenomen, een intens belang stelt
in figuren als Le Sage ten Broek,
Mgr. Zwijsen of Dr. Nolens.
De straatnamen in Schoolstad
Wij maken ons echter sterk, dat
wanneer hij straks op deze tentoon
stelling een moderne Hispano Sui-
za-vliegtuigmotor mee uit elkaar
heeft mogen peuteren in de Le-Sa-
ge-ten-Broekstraat, of wanneer hij
het inwendige van een jeep heeft
mogen bekijken in de Mgr. Zwij-
senstraat, waar het onderwijs aan
een ambachtsschool op aanschou-
welijke wijze zal worden getoond,
dat er in zijn achterhoofd dan wel
voor jaren iets van de namen van
deze grote katholieke emancipators
zal blijven hangen.
Juist genoeg wellicht om hem
later het begrip voor hun voortref-
felijk werk voor ons katholieke le
ven voor de geest te brengen. Zij
immers zijn het geweest, die het
mogelijk hebben gemaakt. dat in 't
beroemde vrijheidsjaar 1848 de ba
sis werd gelegd voor een eigen ka
tholiek onderwijs en hun opvolgers
hebben met de onderwijzers, die
de achteruitsteliing in salariering
geduldig hebben gedragen aan
de opbouw van dat onderwijs ver
der voortgewerkt. En naar deze
mannen nu zijn de „straten" in de
ze ..schoolstad" op Houtrust ge-
noemd!
Imposant gebouw
Het is een imposant gebouw ge
worden, dat katholieke onderwijs.
Het is uitgegroeid van de kleinste
kleuterschool tot de Universiteit
waar de spes patriae gevormd
wordt en het heeft zijtakken in alle
richtingen. Er wordt met een ein-
deloos geduld en een steeds toene-
mende efficiency gewerkt aan het
onderwijs voor de blinden. de doof-
stommen. de debielen. Er wordt
katholiek land- en tuinbouwonder-
wijs gegeven en er wordt aan meis-
jes geleerd hoe zij met de naald
moeten werken. hoe zij moeten ko-
ken en andere huishoudelijke plich
ten als een goede moeder vervul-
len.
Deze tentoonstellin? nu vormt 'n
beeld van dit katholieke onder
wijs, met ziin praehtige sebolen,
ziin internaten. zijn seminaria,
zijn irestiehten voor doofstommen
en blinden, ziin liefdezusters en
breeders en zijn wetenschappe-
iiike specialisten.
Deze frisse tentoonstelling met
tal van attracties en nuttige zaken,
geschiedenis in woord en beeld. de
levende materie met kleuterklasjes
in vol bedrijf met een ijverige juf-
frouw voor de banken en een bord
waarop de strafregels niet ontbre-
ken, dat alles heeft het onderwijs
te darken aan een instelling, die
de niet direct bij het onderwijs ge-
interesseerden nauwelijks zullen
kennen; n.l. het R.K. Centraal Bu
reau voor Onderwijs en Opvoeding
van Mgr. Verhoeven.
Iedere onderwijsman weet wie
Mgr. Verhoeven is. maar de werk-
zaamheden van zijn bureau zijn
nog te weinig voor het voetlicht
getreden sinds jaren geleden het
episcopaat het besluit nam dat er
een instelling moest komen, die de
schoolbesturen ter ziide zou kun
nen staan met voorlichting op aller-
lei onderwijsgebied. Thans echter
heeft het zijn kans gehad, om te
laten zien van wat er aan materiaal
in al die jaren is verzameld en ver-
werkt.
Men heeft met dit materiaal ge-
woekerd. Men heeft ook anderen
laten woekeren en zo zijn er de
laatste dagen in Houtrust heel wat
schotjes gezet, waarbinnen ijverig
gehamerd is, waar iedere tak van
onderwijs zijn mannen naar toe
heeft gestutSrd, die er bezig zijn ge
weest tot vandaag vijf minuten
voor de opening, waarbij minister
Gielen met vele autoriteiten uit de
onderwijskringen aanwezig heeft
willen zijn.
De minister en het varken!
De minister heeft zijn ogen uit-
gekeken. In de huishuidschool wer^
vlak voor zijn neus een heel var
ken uit de koelkast getoverH en de
schooljuffrouw begon hem eens
haarfijn uit te leggen hoe hij zo'n
knaap volgens de regels van de mo
derne opvoedingsleer in het zout
moet zetten en wecken. Hammetje
bij hammetje en botje bij botje.
Deze aardige kant van het onder
wijs had.de minister in al de jaren
van zijn leven als bewindsman nog
niet bestudeerd. Een eindje verder
vroeg men hem in de bioscoop bin-
nen te gaan en er enkele documen-
taire filmpjes over het onderwijs
te zien.
Nauwelijks daaruit verlost kwam
hij via de van Bommelstraat in 'n
afdeling terecht, waar hem een in-
telligentietest werd afgenomen, die
zelfs voor een minister altijd iets
sensationeels heeft. vooral als na
afloop de puntenlijst overhandigd
wordt. Vervolgens heeft de minis
ter aan zijn vrouw een „School-
stad-briefkaart" verzonden in het
postkantoortje van de tentoonstel
ling, waar men met eigen „School-
stad"-stempels de postzegels voor
verwoede postzegelverzamelaars, en
waartoe ook de minister behoort,
een bijzondere waarde geeft, die
enig is in de geschiedenis der PTT.
Als de minister een jeugdig be-
zoeker geweest was, dan had hij
nog in de vacantietent zijn boter-
ham moeten opeten en na afloop
het marionetten-theater mogen
zien, dat hier voor schoolkinderen,
die straks uit alle delen van het
land zullen samenkomen, doorlo-
pende voorstellingen zal geven. Hij
heeft echter wel ziin eigen brood-
je gebakken in de bakkerij van de
ambachtsschool en het genoegen
gesmaakt van een zelf gebakken
ministerieel vers kadetje.
Wat in honderd jaar bereikt is
Hij heeft een ogenblik op het Ko-
ningin Wilhelminaplein het beeld
van Hare Majesteit, ter ere van
haar gouden jubileum ontworpen
door Jacques Kreykamp. bewon-
derd en tussen het groen en de zo
aardige wandversieringen van de
vele andere kunstenaars ook de
statistieken bekeken. die duideliike
taal spreken voor een onderwijs
man over dat wat wij katholieken
in die merkwaardise honderd ja
ren van 1848 tot 1948 bereikt heb
ben. Wij zijn er zeker van, dat de
minister nog eens terugkomt, want
alles heeft hem in hoge mate ge-
hoeid. Missehien wanneer straks de
Nijmeegse studenten hun culturele
avond met Oekrai'nische dansen ge
ven. of wanneer de schoolkinderen
uit Wassenaar hun kinderoperette
over het drama van Walcheren zul
len opyoeren. dat vermoedelijk
..Willemientje en de Weerwolf" zal
heten.
Maar niet alleen de minister zal
geboeid zijn. Ook de duizenden, die
niet zo in het onderwijs thuis zijn
als hij. zullen hier prettig rond-
wandelen in de dreven van dit stuk
katholieke emancipatie, waaraan
wij in de eeuw der vrijheid sinds
Thorbecke onze Grondwet herzag,
met zoveel succes hebben gewerkt.
Als een charmante historische film
trekt die eeuw hier aan ons voorbij
met frisse muurschilderingen, bloe-
men, levende onderwijsexempelen.
staaltjes van ambachtskunst, fijn
handwerk en hier en daar een sta-
tistiekje als finishing touch voor de
paedagogische fijnproevers
Radio Vaticana deelt mede, dat de
uitzending op Eerste Paasdag "an
de Pontificale H. Mis in de St. Pie
ter te Rome met daarna de Pause-
lijke Zegen „Urbi et Orbi", fen half
uur vroeger zal beginnen dan was
aangekondigd. De uitzending begint
dus om 9 uur Nederlandse tijd op
de golflengten 19.87 M., 31.06 M. en
221 M.
Het C.D.K. deelt mede, dat op
nader plaatselijk bekend te maken
dagen tussen 1 en 16 April a.s. we-
derom aanvragen om werkschoenen
kunnen worden ingediend door hen
die sedert 30 Juni 1947 geen bon
voor werkschoenen (of Engelse
werkschoenen) hebben ontvangen.
Arbeiders in bedrijven met minder
dan 5 arbeiders moeten individueel
een aanvraag indienen. Voor arbei
ders in bedrijven met 5 of meer ar
beiders moet het bedrijf collectief
aanvragen.
Dr. Benesj, President van Tsjecho-
Slowakije, zal op 7 April zijn eerste
openbare rede sedert de jongste ka-
binetscrisis houden, aldus meldt het
Tsjecho-Slowaakse Persbureau. Hij
zal spreken in de historische Vladis
lav-hall van de Praagse Universiteit
wanneer deze haar 600-jarig be
staan viert.
150 buitenlandse universiteiten
hebben de uitnodiging om de viering
bij te wonen, aanvaard, waarvan 22
in de V.S. In totaal waren er 300
uitnodigingen verstuurd.
De Tsjecho-Slowaakse Nationale
Vergadering heeft het wetsontwr/p
tot wederinstelling van de volks
rechtbanken en tot verlenging van
de rechtskracht der wet op de ver-
gelding goedgekeurd.
De Minister van Justitie, Cepicka,
deelde in de Nationale Vergadering
mee, dat er „grote ontevredenheid
was ontstaan, doordat de vroegere
Volksrechtbanken slechts in een
zevende van de 132.000 gevallen,
waarin verraad ten laste werd ge
legd, een veroordelend vonnis had-
den geveld".
De Tsjecho-Slowaakse Volkspartij
heeft weer verschillende vroegere
vooraanstaande leden geschrapt,
waaronder de naar Duitsland uitge-
weken vroegere Minister van Volks-
gezondheid dr. A. Prochazca.
De zuiveringscommissies der or
ganisaties van oorlogsveteranen en
partisanen moeten alien, die ..vijan-
dig staan tegenover de volksdemo-
cratie of niet progressief zijn", uit-
stoten.
Na een dringende oproep van de
Finse President, Paasikivi, is de
Finse regering bijeengekomen om
een rapport te bespreken, uitge-
bracht door de delegatie, die thans
te Moskou onderhandelt met de
Sowjet-Unie over een verdrag van
wederzijdse bijstand.
Molotof, de Sowjet-Minister van
Buitenlandse Zaken, presideerde
tijdens de besprekingen, die Don-
derdagavond tussen de Sow jet en
Finse delegaties te Moskou werden
gehouden, aldus meldt radio Stock
holm.