COMMUNISTISCHE VOLKSMENNERS
vooreen laatste offensief in Italie
„Koude schoolstrijd"
wekt verzet
in
Belgie
Voor Alkmaar en omgeving
r
MORGEN IS HET DE BESLISSENDE DAG!
Dreiqende stilte hangt boven Milaan
Kominform voor echec,
J
INCIDENT TE DJOGJA WAS
KWAJONGENSWERK
r
Scherp conflict tussen Huysmans
en de Christelijke Volkspartij
ZATERDAG 17 APRIL 1948
V.
want Bidault speelt grote troef uit
Deconcentratie
Indonesische delegatieleden waren
vooral het mikpunt
POOLSE GEZANT
TE WENEN
spoorloQS verdwenen
MARSHALL-LANDEN
TEKENEN VERDRAG
Voor permanente econo-
mische organisatie
Wapenstilstandsresolutie
aanvaard
Abdoelkadir weer naar
Djogja
Spanning dringt tot
over de Alpen
J
Levenslang voor Gichev
Russen te Wenen
stellen nieuwe eis
Commerciele vluchten
dienen stopgezet
Sjahrir te Batavia
TREINRAMP IN
ENGELAND
Glasdecoratieeen vak, dat alleen jongelieden met aanleg
en liefde voor dit werk kunnen leren. Op de glasfabriek te Leer-
dam duurt zo'n cursus 6 jaar. Een aantal heeft nu examen afge-
legd voor een examencommissie bestaande uit de meest voor-
aanstaande figuren op kunstgebied. Op de foto: prof. Campen-
donck, rechts, hoogleraar aan de Academie voor Beeldende
Kunsten te Amsterdam, en ir. M. Stam, directeur Kunstnijver-
heidsinstituut te Amsterdam, zien aandachtig toe bij het tot stand
komen van een der proefstukken.
Nieuuu
Hoofdredacteur H. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
Direct eur E. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3.75 per
kwartaal; 1.30 per maand.
Advertentie-prijs per editie
13 e. p. mm.; minimum 2.50;
in alle edities 26 ct; per mm.;
minimum 4.-; Fam-ber. 20. c.
p. mm.; in alle edities 30 ct.
No ordhollands
Buiten God is 't
nergens veilig
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.). 2047 (red.)
K 2200.
H<30RN: Draafsingei 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Keizerstraat 89
Tel. 2800 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank:Noorderbank
IN DEZE DAGEN is de universele, belang-
stelling gericht op Italie, Rome, het Vaticaan,
de Kerk en de Paus van Rome! Morgen is
het de grote dag, waarover ook de Heilige
Vader al zo vaak en zoveel heeft gesproken,
niet zonder ernstige bezorgdheid. De dag,
wadrvoor ook de Hoogwaardige Bisschoppen
van Nederland de belangstelling gevraagd
hebben in gebed en boete. Wij moeten waak-
zaam zijn en bidden, voor het lot van Italie,
dat morgen in de branding van de politi.eke
beslissing staat. In die branding wordt de
Kerk meegesleept, en de vijanden van Ge-
loof en Kerk hebben zich niet ontzien, gol-
ven van haat en laster uit te werpen over
het Hoofd der Christenheid. Waarlijk, „het
uur van het Christelijk geweten heeft ge
stagen", en dat niet alleen in Italie! Met bid-
dende belangstelling volgen wij morgen en de
naastkomende dagen de uitslag van de grote
strijd in Italie. Het gaat als z. veel malen in
de historie, om het lot van de Kerk en de
Paus! En opnieuw zien wij bevestigd,^ wat
Christus heeft gezegd: De knecht is niet
beter dan §e meester, men heeft Mij ver-
volgd, men zal ook U vervolgen. De Kerk en
de Paus zijn het voorwerp, helaas niet alleen
binnen de ltaliaanse grenzen, van onrecht-
vaardige aanvallen', en de Paus sprak er in
zijn Paasboodschap terecht van, of het dan
te vergeefs is geweest dat de Kerk heeft ge-
ijverd voor de vrede. Heeft zij vergeefs zon
der onderscheid geholpen en beschermd
Heeft zij vergeefs de rechten en de waardig-
heid van de menselijke per soon verdedigd?
Heeft zij vergeefs haar liefdesgaven aan tal-
loze noodlijdenden in de wereld geschonken?
Wij zijn er van overtuigd, dat wij niet klein-
gelovig mogen zijn, en dat wij niet mogen
vrezen. God is met de Kerk en de poorten
der hel zullen haar niet overweldigen. Maar
wij weten niet, welke beproevingen God ons
zal overzenden; het zijn de sterksten, die het
zwaarst warden beproefd. Nederland zal
vandaag en morgen in het bijzonder bidden
voor de Kerk en voor de Paus die men
op bovenstaande foto ziet afgebeeld tijdens
een audientie met een Engelse onderwijzeres
en twee Ieerlingen van .een Amerikaanse
school voor buitenlandse kinderen te Rome.
Gods zegen moge zijn met Italie en de Paus!
(Telefonisch van onze speciale verslaggever)
MILAAN, 16 April Er was een massameeting in het Palazzo
Olympio, waar Giannini zijn toehoorders tot orkanen van geest-
drift praatte; er was gisterenavond laat 'n relletje op de Piazza
Missouri; er was een vechtpartij in een kleine kroeg aan de Via
Monte Bello en men arresteerde in een tram een dronken com
munist, voomamelijk omdat hij temidden van een geestdriftig
pleidooi ten gunste van kameraad Togliatti zowel een kennelijk
christelijk democratische hoed als een ruit van de tramwagen
vemielde. Dat was al! Een massameeting, twee vrij onschuldige
relletjes en een arrestatie, vier dagen voor de fatale datum in de
stad die het bolwerk heet van communistische kracht en activi-
teit in het Noord-Italiaanse industriegebied.
en Toulouse en 'overal daar in het
Zuiden, waar men eind 1947 reeds
ondervonden heeft dat er een lang
niet slecht bewapend geheimzinnig
rood leger bestaat, gereed om op
het eerste sein chaos en geweld te
plaatsen tegenover het gezag van
Schuman.
Verloren zaak voor Volksfront.
Tastbaar is deze dreiging. Zij
stuurt u met een beklemd gemoed
over de ltaliaanse grens. En daar
wacht u dan een verrassing.. Want
in Milaan is het rustig, zo rustig.
dat u het niet geloven kunt. Men
ontvangt u met een haast uitgestor-
ven Stazione Zentrale en met wat
lege, slecht verlichte boulevards
waarover dreunend nog een laatste
tram dendert, haar remise tegemoet.
Van overal schreeuwen u de span-
doeken, de affiches en de leuzen 'n,
welkom toe. maar ze hebben op u
een zelfde uitwerking als ze op de
Italiaan gehad hebben: u negeert ze
tenslotte, het zUn er teveel! Zij gil-
len hun leuzen te nadrukkelijk uit;
ze beloven teveel in te weinig woor-
den. De -fpropagandadiensten der
verschillende partjjen hebben er
hun beste experts op losgelaten.
Maar ook zij hebben in de jacht op
een nog sensationeler en pakkender
slagzin niet kunnen verhinderen dat
zij het culminatiepunt al ver voorbij
DIT SCHIJNT een nieuw woord te
zijn, waarvan de uitvinding on.
langs gebleken is bij de behande-
ling van de begroting van Binnen-
landse Zaken in de Tweede Kamer.
Burgemeester van Elk van Bem-
mel heeft er op gewezen in een be-
spreking met de pers van het rap
port over de samenwerking van ge-
meenten, dat uitgebracht is door
een commissie van het Centrum
voor Staatkundige Vorming, (waar
van burgemeester van Elk voorzit-
ter was).
In feite ging het daarbij over de
zelfstandigheid van de gemeenten,
die steeds meer in het gedrang
kwam.
B e n a r d noemde mr. v. d. Grin-
ten, voorzitter van het Centrum, de
pos'itie van dev gemeenten, maar hij
constateerde sinds 1946 belangrijke
wijzigingen, gelet op de financiele
noodvoorziening. voor de gemeenten
en de verbetering in decentralise-
rende richting van de wederop-
bouw organisatie, (welke laatste tot
nog toe grotendeels theorie is.)
Het rapport van de Centrum-com-
missie heeft ten doel, te wijzen op
de noodzaak van decent^lisatie en
op het belang van de gemeentelijke
zelfstandigheid.
Dat is, ondanks veranderingen
ten goede („de regering is van plan
een en ander te doen", zei mr. v. d.
Grinten) nodig! Men moest burge
meester van Elk maar horen!
Hij geeft een wrange herinnenng
aan het „feitelijke dwangbevel" van
Binnenlandse Zaken, betreffende de
verhoging van de Vermakelijkheids-
belasting.
En dan wees hij op de neiging tot
„de-concentreren", het nieuwe
woord, waarop wij straks doelden.
Met tal van Rijksdiensten gaat
men er toe over, in alle gewesten
gedecentraliseerde bureaux te stich-
ten die in' de onmiddellijke nabij-
heid van de gemeenten vooruitge-
schoven posten van. de departemen-
ten worden.
Op het oog schijnt dit decen.rali-
satie te zijn, in werkelijkheid geeft
het de centraliserende macht van-
den Haag een aantal vangarmen, om
den Haag nog gemakkelijker de
karis te geven op het terrem der
gemeentelijke (en provmciale) zelf
standigheid in te grijpen.
Die zelfstandigheid wordt a. h. w.
steeds meer „ingekapseld", met alle
gevolgen van dubbele, kostbare en
vertragende werking.
Wij geloven, dat hier inderdaad
de vinger op een wondeplek is ge-
legd en dat vaak volkomen over-
bodig veel te veel instanties naast
en tegen elkaar werken.
Bovendien is dit stellig een nieu
we steeds frequenter werkende rem
op de gezonde ontwikkeling van de
gemeentelijke zelfstandigheid.
Deze nieuwe vinding der „decon-
centratie" verdient de aandacht van
de bevoegde instanties, met name
van de Volksvertegenwoordigmg,
die moet toezien, dat bepaalde ele-
menten welke van nature op cen-
tralisatie belust zijn, hier met fiet
onbewuste of bewuste omwegen
strevingen bevorderen, die lndrui-
sen tegen een gezonde ontwikkeling
van het gemeenschapsleven.
Abdoel Kadir heeft Vrijdag-
avond voor Radio-Batavia een
uiteenzetting gegeven van het in
cident te Djokjakarta, waarin hij
o.m. zeide, dat de gebeurtenissen
niet maatgevend zijn voor de ge-
hele republiek. Het was een de-
monstratie uitgevoerd door jon-
gens tussen de 10 en 26 jaar. „Deze
demonstratie aldus vervolgde
de heer Abdoel Kadir werd
echter geleid. De verwelkomers
kwamen niet spontaan op." Er
waren geen vrouwelijke demon-
stranten. „Ik zag - hier en daar
ouderen die, met stokken in de
hand gewapend, het geheel diri-
geerden".
Het incident was gelocgliseerd in
en bij het station; eenmaal buiten
het station ondervond men geen
hinder. De demonstratie in woord
en gebaar was vooral gericht tot de
Indonesische leden der delegatie, en
het lag kennelijk niet in de bedoe-
ling.der menigte de leden der dele
gatie in levensgevaar te brengen,
hetgeen dan ook door de leden in
het geheel niet werd gevreesd. Ab
doel Kadir deelde voorts mede, dat
hij een paar van „mijn jeugdige
verwelkomers". had gesproken en
toen hij hun vertelde, dat deze de
monstratie de grootst mogelijke
blunder was omdat hiermede de
demonstranten de wereld toonden.
geen respect te hebben voor an-
dersdenkenden en geen eerbied voor
politieke tegenstanders, die vreed-
zaam kwamen onderhandelen, het-
geen een slecht begin voor hun
volksstemming betekende, „keken
zij sip".
Abdoel Kadir noemde de republi-
keinse propaganda in pers en radio
„weinig gastvrij, nog steeds worden
wij onheus bejegend".
Abdoel Kadir beeindigde zijn re-
devoering aldus: ,,Ik moge u verzoe-
ken, uw regering te helpen om op
de vlugst mogelijke wijze te komen
WENEN, 17 April (Reuter) De
Poolse gezant in Oostenrijk, Feliko
Mantel, is met zijn vrouw en moe-
der uit Wenen verdwenen. Welin-
gelichte diplomatieke kringen te
Wenen vermoeden, dat hij naar
Zwitserland is vertrokken. Zijn ver-
dwijning zou in verband staan met
berichten volgens welke Mantel, die
vele jaren een vooraanstaand lid
van de Poolse socialistische partij is
geweest, spoedig naar Warschau
teruggeroepen zou worden. Mantel
en zijn vrouw hebben tijdens de
oorlog 8 jaar in Russische gevangen-
schap vertoefd.
tot een goede oplossing van het In-
donesische probleem, door haar te
steunen en er vertrouwen in te
stellen, dat zij met de grootst mo
gelijke voorzichtigheid en beleid
ook in deze zal handelenWij
zijn er nog niet, maar wij komen er
wel". J u„
Abdoel Kadir was zijn rede be-
gonnen met te zeggen, dat de re
portage, door Aneta van het ge-
beurde gegeven, geen moedwillige
verdraai'ing der feiten is gewees*.
Hij zeide, dat Aneta's correspon
dent onmogelijk een goed verslag
van de gebeurtenissen heeft kunnen
leveren in een menigte van duizen-
den mensen, waarjn hij zelf, mede
door de duisternis, als het ware ver-
drinkt.
Vrijdagmorgen is te Parjjs de
plenaire slotbijecnkomst van de
zestien Marshall-landen voor de
ondertekening van de conventie
voor Europese economische samen
werking, welke op het Franse
departement van buitenjandse za
ken gehouden wordt, geopend.
LAKE SUCCESS, 17 April (Reu-
ter) De Veiligheidsraad heeft
heden de wapensftilstandsresolutie
voor Palestina aanvaard.
BATAVIA, 17 April (Aneta)
Voor zijn vertrek naar Djokja he-
denmorgen verklaarde Abdoelkadir
aan Aneta, dat de zinsnede in zijn
radiorede: „Moedwillige verdraanng
van de feiten had niet plaats moet
bschouwd worden als antwoord op
een vraag van die strekking. Adboel-
kadir verklaarde met nadruk, dat
het geenszins de bedoeling was om
door zijn woorden de berichtgeving
van Aneta over het incident te
Djokja aan te tasten, al kon hij
uiteraard het verslag van de Aneta-
correspondent met de daarin ver-
melde feiten niet met ziju gezag
dekken.
Het verrast de vreemdeling. Het
verrast hem aangenaam. Want gis-
teren en eergisteren is hij dwars
door het Zuiden van Frankrijk ge-
gaan en hij heeft zelfs in het kleine
Elzas-dorp „de Vallei der Vier
Winden" de spanning voelen trillen
rond het dr'amatische gevecht dat
men nu met alle wapens en alle
middelen hier in Italie levert yoor
of tegen Moskou! Om vrijheid of
tyrannie! Om oorlog of vrede
En men heeft hem daar in Frank
rijk van plaats tot plaats overladen
met boulevard-bladen vol gillende
headlines: „Togliatti attend son
heure" en meer van deze alarme-
rende vaagheden.
Hij heeft de kille knijpende angst
gevoeld die er ligt achter een op-
gewpnden terrasdebat en.... de
bloOTrode hoop zien gloeien in de
ogen van de man die op dat zelfde
terras uitdagend de communistische
„Ce Soir" openslaat met een brul-
lende kop over alle beschikbare
kolommen: geen keus voor Italie!
Men heeft hem niet te controleren
verhalen verteld over geheimzm-
nige Franse troepenverplaatsingen
in de buurt van de Italiaapse grens
en hoe zuidelijker hij komt daar in
Frankrijk, hoe duidelijker 't hem
wordt, dat deze ltaliaanse verkie-
zingen inderdaad veel verder reiken
dan het land dat nu in een
roes van opgewonden verkiezings-
propaganda de dag dpr grote beslis
sing wacht.
In Zuid-Frankrpk bespeurt men
dat zeer sterk. Daar ontwikkelen
de Franse communisten een enor-
me activiteit. Zij kweken er met
raffinement een sfeer van drei-
ging en spanning en zjj laten er
geen twijfel aan: het gaat op 18
April niet alleen om Italie, het
gaat niet alleen om Togliatti, maar
het gaat om de definitieve door-
braak van de rode vloedgolf naar
't westen. En men wacht daar in
Frankrijk slechts op het sein, dat
niet alleen uit Belgrado, doch ook
uit het communistische hoofd-
kwartier in de Romeinse Via delle
Borghese Obscuro komen moet.
De Gasperi heeft niet overdreven
toen hij enkele weken geleden de
waarschuwing tot Frankrijk richtte.
wij beschikken over talrijke gege-
vens die erop wijzen dat de Komin
form met het oog op de verkiezin-
gen de activiteit der Noord-Italiaan
se en Zuid-Franse communisten co-
ordineert.
Frankrijk weet nu, dat er waar-
heid school in deze woorden. Frank
rijk beseft dat de eindbeslissing re
adies kan veroorzaken in Marseille
De dag der ltaliaanse ver-
kiezingen nadert. En de
spanning neemt toe. Niet
alleen in Rome, fn Italie,
in Zuid-Frankrijk, maar in
alle landen, die zich vrien-
den tonen van de democra
tic. Onze speciale verslag
gever Martin Duyzings, die
in het rumoerige en com-
munistisch getinte ltaliaan
se industriegebied de ver-
kiezingsstrijd gadeslaat,
zal voor de lezers van het
N.H.D. in deze zeer span-
nende dagen enkele repor
tages maken. Zijn eerste
indrukken heeft hij in ne-
venstaand artikel ver
werkt.
waren lang voor de fatale datum
begon te naderen.
Rustig is het in Milaan. Er dwa-
len wat zwarthandelaren door de
nachtelijke straten en ergens in de
buurt van de Via Galilei grist een
donkere schim schuw en haastig een
affiche van de muur en in uw ho
tel voorspel't men u met een rustige
glimlach dat de strijd ofn Milaan
practisch al gewonnen is. door de
christelijk-democraten.
Hij is al gewonnen, zegt men, op
het ogenblik toen Bidault naar Tu-
rijn kwam om er namens de weste-
lijk geallieerden niet alleen Triest
maar ook de ltaliaanse kolonien aan
te bieden. Dat heeft ook hier in
Noord-Italie indruk gemaakt en
vooral: het heeft de communistische
propagandadiensten een aantal ar-
gumenten uit de hand gerukt en
heeft hun "gehele propagandatech-
niek in de war gestuurd. Zij hebben
op het lasitste ogenblik hun propa
ganda moeten omschakelen toen de
buitenlandse politiek waarin zij tot
dan toe overtuigende argumenten
vonden naar de binnenlandse toe-
standen en daarbij zijn zij nu aan-
gewezen op afgezaagde leuzen, die
al zo oud zijn en zo versleten als het
communisme zelf.
Milaan een verrassing.
Dinsdag is de Gasperi hier ge
weest. Hij heeft op de Piazza del
Romo gestaan voor meer dan 20.000
Milanezen. En de Milanezen hebben
hem geestdriftie toegejuicht. En er
zijn geen relletjes geweest. Dat is
tvperend zegt men in M'l-an. Want
als de verkiezingen een half jaar
vroeger waren geweest en de weste-
lijke geallieerden het gebaar-Triest
riog niet hadden gemaakt: de Gas
peri zou het niet gewaagd hebben
enkele dagen voor de verkiezingen
naar Milaan te komen om er in het
openbaar te spreken. Men zou hem
vermoedelijk de kans niet hebben
gegeven en als men hem wel de
kans gegeven bad. hij zou er meer
mee bedorven dan gewonnen heb
ben.
Neen, 'zegt men in Milaan, mis-
schien dat het volksfront er in
Turiin of in Genua in slaagt zijn
positie ondanks alies nog te red"
den. Misschien dat er straks op 18
April rond Triest nog sensationele
dingen '%ebeuren, maar hier?.... In
Milaan?Hier is voor de rode
combine de strijd al verloren. Dat
vertelt man u in de trein. dat
haast men u te zeggen in uw ho
tel. Maar de vreemdeling ontkomt
niet aan het gevoel, dat er niette-
min icts broeit.
Heeft men u bij de eerste de beste
officiele instantie waar u in Milaan
kwam binnenlopen, niet verteld, dat
de communisten slechts e£n enkele
kans hebben? Deze kans: dat zij m
de laatste dagen v66r de verkiezin
gen het initiatief opnieuw in han-
den krijgen. Iedere kolom van de
„Unita" schijnt dat te beloven. Iede
re communistische volksmenner
schijnt daarmee te dreigen. Het erg-
ste 4s, dat we niet weten of het al
leen maar een dreiging is. Het erg-
ste is vooral, dat menvoorlopig
slechts gissen kan naar de middelen
waarmee de communisten op het
laatste ogenblik nog tot een offen
sief zouden kunnen overgaan.
Een putsch? Een „bombe diplo
matique", gelanceerd van Moskou
uit of van Belgrado?
Of een burgeroorlog?
De Gasperi heeft gesproken op 't
Piazza del Romo en Milaan is rustig.
Maar de stille benauwende drei
ging is gebleven
SOFIA, 16 April (A.P.) Dimitri
Gichev, een van de leiders van de
Bulgaarse boerenpartij, is vandaag
tot levenslange gevangenisstraf yer"
oordeeld. Hem was ten laste gelegd
„valse geruchten" verspreid te heb
ben.
(Van onze Brusselse correspondent)
ALS DE KAT VAN HONK IS, springen de muizen op taiel, zegt
een Nederlands spreekwoord. Het is weer zo. Toen Spaak
de Uno-zitting bijwoonde, maakten de regeringspartijen ruzie,
en nu hij andermaal in Amerika vertoeft is het weer precies het-
zelfde. Moet men daar opzet achter zoeken? In elk geval is het
merkwaardig, dat het telkens de socialisten zijn die herrie ver
oorzaken. Thans is het de oude vechtersbaas Huysmans die de
boel op haren en snaren heeft gezet door bij de behandeling van
de onderwijzersbegroting, een der meest gevaarlijke conflictpun-
ten, aan te scherpen.
WENEN, 16 April (A.P.) De
Sovjet-autoriteiten hebben heden-
avond geeist, dat alle commerciele
vluchten naar het Britse vlieg-
veld buiten Wenen stopgezet wor
den. In een.brief, die overhandigd
werd aan luit.-generaal Golloway,
de Britse hoge commlssaris, eisten
de Russen, dat de Britten „onmid-
dellijk" moeten ophouden met de
schendingen van vorige overeen-
komsten.
Het Sovjet-protest was vervat in
een brief van kolonel-generaal Wla-
dimir Koerassof, de Russische hoge
commissaris. Het werd overhandigd
5 minuten na beeindiging van de
vergadering van Vrijdag van de ge-
allieerde raad.
Vanavond laat werd vernomen,
dat alle passagiers, aan boord van
het toestel van de B.S.A. uit Londeri,
in Wenen aangekomen waren. De
bemanning werd echter in Schwe-
chat vastgehouden, omdat de Russi
sche soldaten geweigerd hebben hun
toe te staan de wegversperrmg te
passeren.
BATAVIA, 16 April (A.P,) Dr.
Sjahrir is Vrijdag per vliegtuig te
Batavia aangekomen. Hij verklaarde
op verzoek van president Soekar»o
naar Java te zijn gekomen voor het
plegen van overleg. Sjahrir zal zich
zo spoedig mogelijk naar de repu-
blikeinse hoofdstad begeven. Het
was nog niet bekend of hij een ont
moeting zou hebben met dr. van
Mook.
Sedert meer dan een jaar voert
..Camiel" een onderwijspolitiek, die
wel eens de „koude schocSlstrijd
wordt genoemd en die dan ook een
permanent gevaar vormt voor het
lot van deze regering. De onderwijs-
specialisten der CVP, du Bus de
Warnaffe en Heyman, hebben de
gelegenheid, welke de begrotings-
behandeling bood, dan ook niet ver-
zuimd om de minister hierover te
attaqueren. Zij betoogden dat Huys
mans niets meer of minder doet
dan de vrije katholieke scholen sa-
boteren en dit op een zo geraffi-
neerde manier, dat het vrije onder-
wijs voor ernstige moeilijkheden
StHuysmans is namelijk bezig over
al nieuwe scholen te bouwen. Waar
hij maar een paar leerlingen kan
vinden, laat hij een staatsschool
zetten, die moet concurreren met
de vrije school of zelfs tegen de
officiele school, ingeval daaraan
enkele katholieke leerkrachten zijn
verbonden. Heel de bouwerij ge-
beurt met gelden van het „fonds
van der Poorten", dat opgencht is
met het uitsluitende doel de offi
ciele scholen te onderhouden.
„Dat mag ik", zei de minister
droog, „omdat de staat plichten
heeft te vervullen jegens de ge-
meenscbap". De staat, zoals Huys
mans die ziet, is oppermachtig en
mag overal waar hij zulks nodig
acht scholen bouwen. Natuurlijk
gaat het dan alleen om officiele
scholen, waar dus geen godsdienst-
onderwijs gegeveh wordt en waar
alles in handen is van ongelovigen.
Het antwoord van du Bus de
Warnaffe, die de naam heeft dat
hij nooit lacht, was even droog als
dat van de minister. ,.De staat,
zeide hij, heeft zich te houden aan
de bestaande wetten en de grond-
wet- en de minister dient zich te
voegen naar de regeringsovereen-
komst."
De wetten nu bepalen, dat de la-
gere scholen aan de gemeenten wor
den toevertrouwd, de middelbare
aan de staat. Huysmans heeft dus
ongelijk als hij lagere scholen
bouwt. En middelbare mag hij
slechts bouwen als er vraag naar
is en dan nog niet met gelden van
het Van der Poortenfonds. In dat
geval moeten er credieten aan de
Kamer worden gevraagd, die deze
kan toestaan of weigeren.
In deze zaak spreekt echter ook
de regeringsovereenkomst een
wodrdje mee. Er is overeengeko-
men, dat beide partijen ,de status
quo in acht zullen nemen. dus dgt
geen van beiden de verhouding
tussen vrije en officiele scholeh zal
verbreken. In serie staatsscholen
oprichten met de bedoeling de vrije
scholen te ontvolken, is derhalve
flagrante contractbreuk.
De C.V.P. heeft dit in even zo
veel woorden gezegd en er aan
toegevoegd, dat de minister zijn
politiek heeft te veranderen, zo
niet, dan zal hij de begroting met
goedkeuren. Duidelijker kan het
niet: toegeven of de regering is
er geweest.
Als Spaak terugkomt, kan hij dus
beginnen met weer de lijmpot op
te zoeken. De C.V.P. besloot een
delegatie op hem af te sturen om
hem de zaken eens precies te ver-
tellen. Hij moet dan naar Huysmans
om 'te trachten deze te overreden.
Geen lichte karwei voor wie de
koppigheid en eigengereidheid van
deze cvnische dwarsdrijver kent. En
het is dan ook voor menigeen reeds
de vraag of Spaak zijn diplomatieke
gaven niet veeleer bi.i de C.V.Pzal
trachten aan te wenden.
CREWE, 17 April (A.P.) Veer-
tien personen 'werden gedood en
meer dan 20 gewond.bij een trein-
botsing. die vandaag plaats vond
tussen de postttrein van Glasgow
naar Londen en een expresse per-
'sonentrein met bestemming Londen,
in Winsford in de omgeving van
Crewe.
