i&aL
Bedocld als een handvest voor de vrede
werd het een steen des aanstoots
UIT DE KERMIS DER WERELD
GIFT VAN H. M. DE KONINGIN
-m
De wolken houden de zon tegen
Een belangrijke week voor de boeg
r
HET EDICT VAN NANTES
Zei U iets?
f 25.000.- voor de zwaar getroffen
veehouders op Walcheren
Laster
Een week buitenland
J
De exportrechten
voor kaas
SCHONERE
TOEKOMST
PAG. 4
NIEUW NOORDHpLLANDS DAGBLAD - Zoterdog 17 April 1948
Koning Leopold wil geen
demonstrates
BOUW
K.ttM. HOOFDKANTOOR
LIGT WEER STIL
270 arbeiders in staking
Twee gesneuvelden in
Indonesie
De Betuwe staat volop in bloeL
Geest van Kef Wes fen
n im
Een wel zeer bijzopder bedrijf is de z.g. „nettentaanderij". die.
oorspronkelijk op Wieringen ontstaan, nu ook in andere vissere-
plaatsen aan de IJsselmeerkust te vinden is. In deze taanderiien
worden de netten en de fuikem waar de visserman geweldig
zuimg mee omgaat, om de zes weken getaand in kokende caehou
llENDRIK IV, koning van Frankrijk, vaardig^e 13 April 1598
■I een der meest omstreden sdicten der wereldgeschiedenis
uit, waann hij de Franse Calvinisten een groot aantal voorrech-
ten schonk, zo belangrijk, dot ze een staat in de staat gingen
vorraen. Op zichzelf beschouwd was het Edict van Nantes de
eejste ernstige paging am de belijders"'van twee godsdiensten
in verdraagzaamheid naast elkaar te doen leven; het tolerantie-
ldee, dot door onze Prins van Oranje zo hartstochtelijk was ver-
dedigd, werd hier in een daad bmgezet. Hot was oak een waar-
devolle bijdrage am het land, dot door een 36-jarige burgeroorlog
geteisterd was, eindelijk rust te verschaffen. -owel naar binnen
als naar buiten, want op het edict van Nantes volgde de Vrede
van Vfervins met de grote katholieke mogendheid: Spanje.
\)m
de toekomst van
West-Europa
Sinds de dag' waarop Catljarina
de Medici in het voorjaar van 1562
door het verdrag van St. Germain
aan de Franse Calvinisten vrijheid
van godsdienst buiten de steden had
geschonken, was de eenheid tussen
Kerk en Staat verbroken en werden
de kiemen gelegd vo'or de gruwe-
lijke Hpgenotenoorlogen. Want de
Calvinisten hier Hugenoten of
Eedgenoten genoemd waren er
niet mee tevreden, dat ze alleen
maar geduld werden. Zoals overal
elders, streefden ze naar alleen-
heerschappij in Kerk en Staat en
achtten zich verplicht de „Roomse
afgoderij" uit te roeien. Op talrijke
plaatsen. vooral in het Zuiderr, orga-
nisegrden ze een ware terreur. ver-
woestteiv de kerken, plunderden de
kloosters, doodden de priesters.
Meer dan 50 kathedralen brar*iden
af, het gebeente van St. Martinus
van Tours werd in het water ge-
worpen. de beelden van Jeanne
d'Arc werden verbrijzeld en dit alles
sebeurde met goedvinden van pre-
dikanten, consistorien en synoden.
Ook met medeweten van de Conde's,
de Bourbons en de Coligny's. die
zich aan het hoofd der beweging
stelden met het doel de staatsmacht
in handen te krijgen.
Tegen de Hugenoten-terreur orga-
niseerden zich de Katholieken onder"
het triumviraat De Guise, Conne-
table de Mont-Morencv en maar-
schalk de St. Andr£. Een enkel
incident zou onder deze omstandig-
heden werken als de vonk in het
kruitvat. Dit incident kwam toen
de soldaten van Frans de Guise te
Vassy. getergd door Hugenoten, .er
op jn sloegen en. zestig hunner
vijanaen doodden. Toen brak de hel
los: Cond£ riep de Calvinisten te
wapen. Duitse protgstanten en Eli
sabeth van Engeland beloofden
hulp; De katholieke partij werd ge-
steund dbor de Paus en Spanje.
Van beide kanten begreep men, dat
de religieuze en politieke toekomst
van West-Europa op het spel stond.
Een sinistere rol
Tussen beide partijen, die elk voor
zich overtuigd waren te strijden
voor de hoogste idealen op gods-
dienstig en maatsc^iappelijk terrein,
en daarvoor bereid waren alles te
offeren, figureert de sinistere Ca-
tharina de Medici, de Koningin-. i
Regentes. die beide partiien in even-
wicht wilde houden en daarom geen
van beide overmachtig liet worden.
Ze speelde beide tegen elkaar uit I
om zelf de macht te behouden'en I
begypstigde beurtelings de een of I
andere. steeds de zwafcste nartii. Zo- I
kqn het gebeuren. dat de Huge
noten, verslagen in de strijd. toch
bij de verschillende vreflesverdra-
gen steeds meer invloed kregen I
zo kwam het. dat deze strijd, die in I
1565 reeds ten nadele der Calvi- I
nisten scheen beslist, nog meer dan
dertig jaren. zevenmaal door een
z.g. vrede onderbroken, kon vport-
duren. tot" ontzaggelijk geesteliffc en
materieel nadeel van geheel het
christelijke Westen. De onwaardige
rol, waartoe Catharina haar zoons,
de laatste Valois-koningen, dwong.
heefj het verloop der wereldge
schiedenis zeer ongunstig bei'nvloed.
Het Valois-geslacht is er aan ten
gronde gegaan. gevloekt door bijna
een gehele wereld en toen de laat
ste en meest verachtelijke der drie
Hendrik III in 1589 door Jacq
Clement was vermoord, bleek de
Valois-aanhang geheel weggesmol-
ten. Frankriik was of Liguist. aan-
hanger der Guises, Af Bourbon-aan-
jienger van Hendrik van Navarra,
die siriSs de Bartholomeusnacht "of
Parijse Bioedbruiloft van 1572 de
Colignv als\ leider der Hugenoten
was opgeyolgd.
Wie zal koning van
t Frankrijk zijn?
Geheel Europa stelde deze vraag
en de Staten-Generaal, te Parijs
vergaderd. wisten geen antwoord:
Hendrik van Navarra. als Bourbon-
prins afstammeling van Lodewiik
de Heilige. was een ketter Isa
bella. dochter van Filips II van
Spanje en een Valois-prinses, was
een vreemde en daar verzette zich
het Franse nationaliteitsgevoel tegen
de derde en meest serieuze pre-
tendent. de Hertog de Guise, nfgod
des volks, was dood, vermoord op
i Jfst van de laatste Valois-koning.
Toen gebeurden er twee dingen:'
Filips II. verlangend de erfenis voor
zijn dochter binnen te halen. zond
Parma naar het Franse strijdtoneel,
maar foeg dparmee Liga en Huge
noten samen in Aen gemeenschap-
pelijk streven: de onafhankelijkheid
van het vaderland. In 159.8 deed
Hendrik de Navarra de grote stap:
hij werd katholiek. Iq tegenstelling
met vele andersluidende bewerifl-.
gen, is deze overgang niet enkel uit
politieke motieven geschied. doch
was ernstj# gemeend en het ..Paris
vaut bien une Messe", de uitlating
hem in de mond gelegd, is een fabel.
Nu werd hy door het gehele land
als koning erkend. Parijs opende de
poorten en de leiders der Liga
Mayenne en Mercoeur huldigd°n
hem als koning Hendrik IV. -
Onbevredigend edict
Vrede. was het parool. allereerst
op godsdienstig gebied# Bij konink-
lyk decreet werd de katholiAke
godsdienst erkeryi als in de Staat
heersende, de Hugenoten mochten
hun godsdienst uitoefenen waar dit
in 1597 geschiedde, kregen toegang
tot alle ambten en als onderpand
konden ze voor acht jaar 84 plaat
sen behouden, waaronder het zeer
sterke La Rochelle. Dit waren zui-
ver Hugenootse plaatsen, waarin de
militaire bezetfing. door de koning
betaald, ondergeschikt was aan de
plaatselijke overlieid. In feite wa-
rey er - 84 klAine republiekjes ge
vormd. Het edict, hoe goed ook be-
doeld. bevredigde ongeveer niemand.
De Hugenoten wilden meer en de
katholieken vonden de concessies
overdreven en gevaarjijk. want de
Calvinisten waren met die steden
en die legermacht, op 25.000 man
geschat, zeer sterk en de kans bleef,
dat ze opnieuw een greep naar de
macht jzouden doen. Zolang het
koninkhjk gezag zeer sterk was; zo
als onder Hendrik IV, was die mo-
gelijkheid gerirfg. maar na zijn dood.
onder het regentschap van Maria de
Medici begonnen de troebelen op
nieuw, de Hugenoten sloten de Con-
rederatie van La Rochelle en open-
den de strijd om hun macht te ver-
groten.
De opheffing
Toen nam de grote staatsman kar-
dinaal Richelieu de macht in han
den, veroverde Le Rochelle (1628),
ontnam de Hugenoten alle politieke
voorrechten, maar liet hun de gods-
dienstvrijheid. Vele jaren bleef de
rust gehandhaafd. de Hugenoten
werden goedfc staatsburgers en be-
wpzen ggote diensten aan het land
Populair werden ze niet. zoals La-
visse het zegt: ..Het Franse tempe
rament stond vreemd tegenover de
stugheid, 't doctrinaire en t vreemde
air van de Hugenootse predikant".
In 1661 echter werd Lodewijk XIV
koning. hij huldigde de oude leuze
„une loi. une roi, une foi" en vanaf
het begin zijner regering was hij
er op uit het Edict' van Nantes zo-
veel mogelijk te beperken, in 1685
volgde de algehele opheffing elke
uitoefening van de Calvinistische
godsdienst werd verboden. binnen*
veertien dagen moesten alle predi-
kanten het land verlaten. Meer dan
100.000 Calvinisten weken uit de
meeste refugies trpkken naar ons
land. Engeland eh Brandenburg.
Omdat het de meest kapitaalkrach-
tigen waren met grote industriele
en commerciele ervaring. heeft deze
uittocht Frankrijk econwnisch ge-
broken. Tevens heeft de Revocation
geleid tot represailles tegen de ka
tholieken in protestantse landen
Was de uitvaardigihg van het Edict
van Nantes aanvechtbaar, de her-
roeping was een misdaad. hoe men
het ook beziet. W. VAN DE PAS
Met betrekking tot het verzoek
dat uoor verschillende Belgische
organisaties tot Koning Leopold is
gericht bij zijn aankomst te Rotter
dam delegaties te ontvangen, die
hem willen verwelkomen, maakte
het secretariaat van de Koning gis-
terenmiddag bekend. dat de reis
van de Koning en zijn passage op
Nederlands grondgebied een strikt
particulier karakter draagt en. hier-
aan met kan worden voldaan. Het
secretariaat legt er verder de na-
druk op dat het de wens van de
Koning is dat bij zijn aankomst te
Rotterdam geen enkele manifestatie
wordt gehouden.
In het kader van een perscoh-
ferqntie hield een meneer e%n.
gloedvol betoog over het pro-
bleem van de grote stad\en wat
daar aan vast zit. Hiji noemde in
dit verband ook de rijksdienst
voor het Nationale Plan, die
naar zijn mening honderd jaar
te laat is opgericht. Dat kun je
nu makkelijk beweren. Wat zou
er allemaal anders zijn, als we
nou ja, we, laten we zeggen,
zij die voor ons waren! hon
derd jaar geleden hadden gewe-
ten wat we nu wisten. Als, zo
luidde een voorbeeld, nu eens
tienduizend arbeiders meer no-
dig zijn bij de hoogoven$ bijv.
dan zou dit betekenen, dat daar
in de buurt een stad van 80.000
inwoners zou kronen, en dit zou
in verband met de eisen van
verzorging enz. meebrengen, dat
ef drie tunnels gemaakt moesten
worden onder het Noordzee-
kanaal hetgeen slechts 80.000 000
zou kosten. Maar had deze heer
dan gewild, dat men 80 jaar ge
leden, toen het Noordzeekanaal
gegraven was, rekening had ge
houden met de mogelijkheid, dat
men het wel eens ooit Tin zijn
hoofd zou kunnen halen, daar
een hoogovenbedrijf te stichten?
Ja, als^ wij alles geweten had
den, dan stond onze wieg mis-
schien in Amerika en dan
hielpen we mee, Nederland te
helpen
De 270 bouwvakarbeiders, die
werkzaam zyn bij de bouw van
het K.L.M.-kantoor aan de Raam-
weg te 's Gravenhage zyn Don-
derdag opnieuw in staking gegaan.
Van de zijde der arbeiders verne-
men wij, dat reeds op 31 Maart 1.1.
49 metselaars en opperlieden,
werkzaam bij de Ned. Aannemers-
maatschappij firma Boersma in sta
king zijn gegaan. omdat er geruch-
ten waren, dat er een loonsverla-
ging van f5.zou worden inge-
voerd. Daar de aannemer tevreden
was over de geleverde prestaties,
waren de arbeiders van oordeel, dat
en- reden was voor een verhoging
tot een gelijk bedrag, gezien het
feit, dat is he laatste loonactie van
het vorig jaar de prijzen van het
levensonderhoud niet waren ge-
daald, doch nog gestegen.
Donderdagmorgen werd volgens
de arbeiders aangekondigd. dat er
een loonsverlaging van f7.50 zou
worden toegepast ten aanzien van
de bouwvakarbeiders, die nog aan
het werk waren, de timmerlieden
enz.
Op een Donderdagmiddag op het
werk gehouden Vergadering van de
bouwvakarbeiders, die nog aan het
werk waren, is besloten in staking*
te gaan. Vooraf hadden vertegen-
woordigers der Unie-bonden ver-
klaard, dat deze organisaties' niet
achter deze strijd zouden staan. De
leiding der staking is in handen
van de E.V.C.
De monteurs. die in de bouw
werkzaam zijn, waren Donderdag
middag nog aan het werk; zij hou
den zich afzijdig van de staking.
IN ZO'N KORTE
TIJD
De beroemde Shel.
ley kwam eens een
moeder met" een kin-
dterwagen tegen. Hij
vroeg iets aan de ba
by. De'moeder zei ver-
•aasd tegen Shelley:
„Mijn baby kan niet
praten." ..Niet praten,"
riep Shelley uit. „Hoe
is 't mogelijk in zo'n
korte tijd het praten
te verleren."
VERKEERD
VERBONDEN
In Lake Succes open
de een man de voor-
deur. Ee» dame stond
voor hem en vroeg:
..Pgrdon, ik verzamel
handtekeningen voor
een petitie aan het
congres ten gunste van
het plan Marshall". De
toegesprokene bleek
Gromyko te zijn
hij tekende niet.
HARD BEROEP
CarrOl Naish is film,
ster en gaat de rol van
Gandhi spelen in de
film „Gandhi's leven".
Hij moet echter eers1
gaan vasten en 20 kg.
%ifvallen.
DAAD BIJ HET v
WOORD VOEGEN
Een stuk rots van
Gibraltar is naar Lori-
den vervoerd om deel
uit te maken van de
fundering van een ver-
zekeringsgebouw. De
jbetreffende verzeke-
ringsmaatschappiji heeft
tot motto: „Zo safe als
de rots van Gibraltar"
NIET DAAD BIJ HOT
WOORD VOEGEN
Paul Jones is di-
recteur van het Natio
nale Veiligheidsinsti-
tuut te Chicago, dat
het publiek vertelt hoe
ongelukken voorkomen
kunnen worden. Jones
viel over een bananan-
schil en brak zijn
arfti. t
HET GftOEIT GOES
In het atoom-gebom-
bardeerde Nagasaki
zijn de oogsten bijzon-
d§r goed. Atoom-
kunstmest is op komst
SPTJLBAAS
De regering maakt tot haar leed-
wezen bekend, dat in de afgelopen
week de navolgende verliezen zijn
gerapporteerd:
Koninklyke Landmacht:
Serg. C. yink uit DordrAcht. Ge-
sneuveld 1 April 1948.
Kon. Ned.-Indische Leger:
Soend. Korp. Iri uit Ned." Indie.
Gesneuveld 18 Maart 1948.
Koninklyke Marine:
Geen verliezen gerapporteerd.
In een dezer dagen gehouden bij-
eenkomst, waarbij mede aanwezig
was de heer Iri van Geuns als ver-
tegenWoordiger van H. M. de Ko
ningin, enkele bestuursleden van de
Provinciale Bond van Rundveefok-
"verenigingen in N.H., de. Directeur
van de Provinciale Gezondheids-
dienst in N.H. en dg leden van de
Commissie van Landbouwherstel
voor de aankoop van rundvee in
Zeelancj, zijn door de heer Ir. C.
Zwagerman Rijksveeteelt- en Zui-
velconsulent voor Zeeland enkele
mededelingen gedaan over *de te-
genwoordige stand van zaken over
het zo zwaar getroffen eiland Wal
cheren.
Daarbij deelde Ir. Zwagerman in
de eerste plaats mede, dat door
H. M. de Koningin een bedrag, van
f25000.beschikbaar was gesteld
om daarmede de georganiseerde
_veefokkerij op Walcheren te steu-
nen.
In zijn betoog bracht Ir. Zwager
man in herinnering de impasse
waarin Walcheren was geraakt
doordat, in October 1944 na de ver-
nietiging van de dijken, van het
eiland ongeveer 15000 H.A. cultuur-
grond met zout water werd geinun-
deerd. Tengevolge daarvan was niet
alleen van deze gronden de bodem
verzilt en de structuur bedorven,
maar ook de gehele veestapel prac-
tisch vernietigd, terwijl van de
1000 veehoudersbedryven 346 boe-
renwoningen. 243 stallen en 435
schuren werden verwoest. En ook
hoe de georganiseerde veefokkerij
daarbij zware verliezen leed, zo
waren er in October 1944 op Wal
cheren 175 N.R.S.-leden die tezamen
800 Stamboekkoeien. 308 R.v.Jv.-
dieren nog niet gekalfd. 208 R.v.Jv.
stieren en 32 ingeschreven Stam-
boekstieren verloren.
Wel werd na de bevryding in Mei
J945 terstond met kracht aan de
plannen voor herstel van de dijken
begonnen, maar toen ver in het na-
jaar van 1945 dit was gelukt en de
landerijen weer waren drooggelegd,
kwam-de geleden schade eerst goed
tot uiting.
Dagrbij bleek, dat door de krach-
tige stromen van eb en tfloed, een
gedeelte der landerijen met zand
was bedekt of dat kreken waren
gevormd, terwijl van het grasland
de zode geheel vernield was. Ten
gevolge hiervan was er in 1946 en
1947 practisch geen gras voor de
dieren en kon dus op zeer beperkte
schaal met het op gang brengen van
de veehouders-bedryven worden
begonnen. Thans staat ongeveer
70% van hrt eiland er niet slecht
voor, -zodat de plannen tot herstel
van de veestapel nu met kracht
voortgezet kunnen worden.
Teneinde nu de georganiseerde
veefokkers op Walcheren tot steun
te Mjn, is door H. M. de Koningin
een bedrag van f25Q00.— beschik-
baar gesteld. Het voornemen is voor
dit bedrag een aantal goede hokke-
lmgen met vooral goede productie-
afstamming aan te kopen en deze
dieren dan cadeau te doen aan die
Stamboekfokkers die in hun bedrijf
zeer zwaar zijn getroffen. De ge-
dachte van Ir. .Zwagerman was
daarby uitgegaan naar Noordhol-
land, opdat door deze met zijn
prima productiedieren, een goede
grondslag lean worden gelegd voor
de verdere opbouw van de veesta
pel op Walcheren.
Dit plan kan evenwel alleen dan
verwezenlijkt worden als ook de
Noordhollandse veefokkers hun
medewerking hieraan geven, door
voor dit doel Aen of meer dieren
beschikbaar te stellen. De bedoeling
daarbij is niet zozeer dat van de
veefokkers in deze een financieel
yjIJ, KATHOLIEKEN, hebben
het altijd gedaan. De Kerk,
de Paus, de geestelijkheid, altijd
zijn er mensen die wat op hen
hebben aan te merken. En mijn-
heer die en juffrouw zo deugen
ook al niet, want ze zijn Rooms.
Er bestaat vervolging en laster
op grote schaal: dat lezen we in
de krantMaar het af geven, het
critiek leveren komt evengoed
voor in kleiner kring, in de om-
geving waarin we leven. Wat
moeten we dan doen?-Het Epis-
tel morgen zegt het: „blijft door-
gaan met het goede te doen. Dan
zal men daar naar moeten zien".
De beste mondstopper vgor alle
laster is ons eigen goede leven.
Morgen is het Uitstelling in al
onze kerken. Komt ook u eens
extra bidden voor de Paus?
MARCUS
v.!J™ er,dit overzicht onder de ogen komt
Itahe hifZerS- de ,Indie-editie dan heeft
"A1!® d® belangrykste verkiezingen der historie
if ■rJu* en 1S de strijd om—de politieke
deze roo f gestreden. Op het moment- dat we
deze regels neerschryven echter is nog de grote
spanning met gebroken en intensiveren alle par
ty en hun pogingen de zetels in de 'Senaat te
winnen, die tegelyk met de Kamer van Afge-
M^Ligteli ^ordt gekozen. We kunnen wat de
uitslag betreft optimistischer zijn dan twee
maanden geleden. De communistische koude
oorlog heeft haar uitwerking op de Italianen
met gemist en de Christelijke Democraten heb-
Den in hun propaganda-campagne gretig hiervan
gebruik gemaakt en een overwinning voor deze
party ligt dan ook voor de hand. In plaaatseliike
overeenkomsten zijn de anti-communistische par
tijen tot elkaar genaderd met het doel een flinke
anti-communistische meerderheid te verzekeren.
Van buitenlandse zijde is, hoewel we niet van
..inmenging kunneW spreken. getoond a A wel-
ke zyde men staat. De Italiaanse posterijen zijn
ontwricht, doordat tienduizenden brieven uit 't
buitenland werden ontvangen. Moskou heeft de
wyze van teruggeven aan Italie van Triest on-
aanvaardbaar verklaard, terwijl Gromyko voor
de zoveelste maal zijn veto heeft uitgesproken
tegen de toelating van Italie tot dp Ver Naties.
Dat de verkiezingen niet rustig zullen verlopen
ligt wel voor de hand, doch de regering heeft
alle nodige maatregelen getroffen en zowel de
Amerikaanse Vlooteenhederu (op manoevre!) als
Franse troepen aan de Zuid-Franse grens houden
ongetwyfeld een oogje in het zeil. Er is over
verkiezing zoveel geschreven en gesproken
als deze keer over de Italiaanse. Thans is het
woord aan de kiezeris, die zich bewust moeten
zyn van- de verahtwoording, die op hen rust De
uitslag der verkiezingen zal de eerste score in-
houden voor de Westerse democratien of voor
de Oosterse dictatuur. Dat God het land van zijn
stedehouder moge bijstaan in deze belangrijke
uren.
Op twee, beter gezegd drie fronten hebben de
comrrtTinisfcn nieuwe offensieven gelanceerd.
In Bogota, de stad in Columbia waar de Pan-
AmerikSanse conferentie werd gehouden, stak
plotseling een hevige revolutie de kop op die
resulteerde in een bijna totaal verwoest Bogo
ta, 700 doden ei^ een nieuwe coalitie-regering
onder Echandia, die als opVolger wordt be-
schouwd van de leider der liberalen Gaitan. het
slachtoffer van de revolutie.
Hoewel aanvankelijk aangenomen werd. dat de
opsjand te wijten was> aan een fc)evolkingswoede
over de moord op Gasitan, waarvan onmidtiellijk
de 8000 communisten van Bogota gebruik maak-
ten en over het gehele land onlusten organiseer-
den om de regering ten val te brengen, is men
thans tot de conclusie gekomen, dat de gehele
opstand door de communisten in Columbia werd
geensceneerd. Dat buitenlandse hulp ryet hieraan
vreemd was heeft een kjem van bewijskracht in
de aanwezigheid van twee Pussische agenten in
het land. Minister Marshall, die zich ter plaatse
op cfe* hoogte kon stellen, heeft zich ook positief
in deze richting uitgesproken.
De nieuwe regering heeft onmiddellijk de staat
van beleg afgekondigd. de opstand met geweld
onderdrukt en de Pan-Amerikaanse Conferentie
zal binnenkort weer worden hervat.
Dat de communisten echter hun pogingen,
chaos te veroorzaken, blijven voortzetten. vertel-
len wel duidelijk de berichten, die ons uit een
andere republiek van Latijns Amerikg, nl. Costa-
Rica, bereikten. Communistische activiteit heeft
daar een zeer kritieke toestand geschapen Enkele
steden zouden reeds in, communistische handen
zijn. Ook hier schijnt' dus de Latijns-Ameri
kaanse vijfde kolonne haar werk te doen. Deze
vyfde kolonne, die door de vroegere Russische
Ambassadeur in Mexico, de in 1945 verongelukte
Oumansky werd georganiseerd, is een netwerk
van Alaska tot de Zuidelijkste punt van 'Zjiid-
Amenka. Men begon reeds in 1945 met de orga-
nisatie ervan. omdat de Russen voorzagen. dat
net later zeer moeilijk voor hen zou zijn agenten
den gehouden, tastbare resultaten opleveren.
Zolang als de christelijke wereld bestaat zou
met verontwaardiging een bombarderen van
Jeruzalem kwalijk zijn genomen. Dit gebeurde
nooit, zelfs niet toen in 1917 Allenby de stad
veroverde. Een idergelijke tragedie is in aantocht
nu net binnenlands conflict in het H. Land
steeds bitterder en gevaarlijker wordt.
?et, js traBisch, dat een plan, dat idealistisch
bedoeld was. eer^ dergelijke chaos moet veroor
zaken. De oorspronkelijke naam van Jerusalem
Urusalem -betekent Stad van vrede of hei-
ligdom. Tenzy er iets onverwachts gebeurt in de
politieke ontwikkeling ^n de toestand. dan zal
Jerusalem over een maand geen regering meer
hebben en gtren stad van vrede, doch van oorlog
zyn. Wanneer geen drastische maatregelen wor
den genomen dan zal Jerusalem een puinhoo'p
worden, zoals reeds ?ovele steden puinhopen
werden.
Als drastische maatregel kunnen we het voor-
stel van de Palestina-commissie der VN om
een Internationale politiemacht van 1000 man te
vojmen, niet beschouwen. hoewel het wel een
stap in de goede richting is.
Het rapport van bovengenoemde commissie
verwyt de BrittarChiet met de commissieleden te
hebben samengewerkt, ja zelfs de vorming van
Arabische en Joodse milities- onmogelijk te heb-"
ben gemaakt
Het plan van de Verenigde Staten, waarvan
met de behandeling Vrijdag j.l. door een bui-
tengewone algemene vergadering der V. N. is
begonnen, behelst het staken van het vuren en
de politieke activiteit.
De tijd dringt en met grote snelheid nadert de
vernietiging van een land, dat voor de gehele
Christenheid Heilig is. We betwijfelen of het
praten" het onheil nog kan afwenden.
Na wekenlarige vruchteloze besprekingen kwa-
men de plaatsvervangende ministers van buiten
landse zaken, die in Londen over het Oostenrijks
vredesverdrag beraaadslagen, deze week op de
kwestie der Oostenrijkse grenzen. De drie Wes-
terse mogendheden stellen de grenzen voor van
1 Januari 1938, terwijl Rusland Joegoslavie steunt
dat grote stukken van Carinthie en Styrie opeist.
offer gevraagd wordt, maar ten
offer door een goed Stamboekdier
beschikbaar te stellen voor billijke
prijs. Teneinde dit te doen slagen
deed Ir. Zwagerman een beroep op
de Noordhollandse veefokkers en
verzocht hun hieraan wel niede te
willen werken.
Aan het einde van zijn betoog
wees Ir. Zwagerman nog op de fi-
nanciele schade die de Walcherse
boeren hebben geleden, het door
hun gederfde inkomen bedroeg over
1946 2.87 en over 1947 2.2 millioen
gulden, terwijl alleen de Coop. Zui-
velfabriek aldaar door de inuhda-
ties een schade van 300.000 gulden
heeft geleden.
Tenslbtte werd nog medegedeeld
dat de aan te kopen hokkelingen
afkomstig1 dienen te zijn'vaii bedrij-
ven die tenminste 2 jaar tubercu-
lose-vrij zijn, terwijl het vetgehalte
van de moeders niet' beneden 3.60%
mag zijn.
De heer Ir. van Geuns, gemach-
tigde van H. M. de Koningin, bracht
dank aan de heer Zwagerman, voor
de juiste wijze waarop deze de be
doeling van de schenking van H. M.
fiaar vorgn had gebracht.
De Voorzitter van de Provinciale
Bond van Rundveefokverenigingen
de heer Laan te Berkhout bracht
daarna Ir. Zwagerman dank dat
deze juist Noordholland had aange-
zocht voor de aankoop van fokvee
voor het door de Koningin beschik
baar gestelde bedrag en deelde
mede dat de Bond haar voile mede-'
werking aan dit plan zal geven,
opdat de Walcherse -fokkers hun
bednjven weer kunnen opzetten.
Nader kan hieraan nog worden
toegevoegd dat de rondgang voor
gankqa^ plaats zal vinden op Don-
derdag en Vrijdag resp. 29 en 30
April a.s.
Opgave zo spoedig mogelyk te
zenden aan het kantoor van de
Bond van Rundveefokverenigingen
in Noordholland Landbouwhuis
Kamer 7, Alkmaar.
in Amerika te vestigen. Zowel de Columbiaanse
opstand als die in Costa Rica maken deel uit van
het grote communistische plan, dat, zoals uit op
communistfen gevonden documenten blijkt, tot
r-f. soortgelijke onlusten te veroorzaken in
Chili en Bolivia. liet plan zou in October 1947
door de Kominform te Belgrado zijn opgesteld.
Deze nuchtere feiten mogen ertoe bijdragen
ook op het Amerikaanse continent het dringend
gevaar dat reeds enigszins aan de lijve wordt
ondervonden. beter dan tot nu toe te doen besef-
fen-en een vruchtbare samenwerking der demo-
cratische landen tot stand te brengen.
Na aanvankelijk een standvastige houding te
hebben aangenomen, zijn de Britten in de ----
kwestie-Berlyn teruggekrabbeld, met het gevolg, "anzelfsprekend zijn de plaatsvervangers ook
dat de Russen weer agressiever zijn geworden ^at d't betreft op een dood punt aangeland, daar
en ook de toegang tot Wenen !»ebben bemoeilijkt. Z'J aIlen op hun ingenomen standpunt bliiven
Generaal Robertson blijkt het dus goed te heb- staan-
hij de Russen een ferm antwoord
wilde geven op de Russische impertinente nota
)ver het vliegtuigongeluk. dat een Russisch vlieg-
tuig boven Gatow veroorzaakte. Bevin gaf ech
ter de Russen hun zin en stemde toe in een
'gezamenlijke commissi van onderzoek Deze
commissie is haar werk begonnen, doch onmid
dellijk zijn de besprekingen mislukt. Met dat al
wordt de toestand zowel rond Berlijn als rond
wenen zeer ernstig en de „k6ude oorlog" neemt
in kracht toe. Bovendien worden meer Russische
troepen in Duitsland gestationneerd en de waar-
schuwing van de Amerikaanse luchtvaartdeskun-
dige Symington, tegdh de ontstellende groei van
de Sowjet-luchtmacht. kunnen we toch ook niet
zonder meer in de wind slaan.
Dat de grootste tot nu toe in de lucht versche-
npn formatie Amerikaanse superforten plots
voor een ..oefenvlucht" naar Duitsland is gevlo-
gen, kan nu, wel geen positieve aanwijzing voor
conclusies zijn, maar dat bepaalde gedachten er-
door worden opgewekt is toch zeker voor de
hand liggend.
Hopenlijk zullen de ..geheime" besprekingen
tussen Amerika, Engeland en Frankrijk,'' waar
van de berichten gewag maken en die met het
doel, te komen tot afdoende maatregelen tegen
de Russische houding in Berlijn en Wenen, wor-
Van de overige gebeurtenissen noemen we het
herkiezen m Roemonie van Groza als-kabinets-
formateur, die een zelfde (communistische) re
gering h»eft samengesteld; het vaststellen van de
Tsjechische verkiezingen op 30 Mei a.s.; het uit-
wyzen van diverse buitenlandse journalisten uit
Tsjecho Slowakije en de gestegen steenkoolpro-
ductie in Engeland.
In Parijs zijn Vrijdag j.l. de 16 Marshall-landen
in plenaire zitting bijeengekomen. Twee nieuwe
Europese organisaties zullen worden Tgevormd.
De eerste is een consultatieve raad voor de
Westerse Unie en de tweede een orgaan, dat de
werkWijzen van de 16 landen zal co.ordineren,
Hiermee ons overzicht te kunnen beeindigen
stelt ons gerust, na al de dreigingen. die tussen
de regels door te lezen zijn. De Marshall-hulp
zal een machtig wapen blijken tegen de Russi
sche agressie. Dat de betrokken landen ernstige
pogingen in het werk stellen de steun zo doel-
matig mogelijk te gebruiken en het plan zo vol-
ledig mogelijk te doen slagen, moet in deze „roe-
nge" tijd altijd scherp getekend in ons geheugen
staan gegrifd.
SIC TRANSIT
Het Tweede Kamerlid de heer
Algera (A.R.) heeft aan de Minister
van- LandbOuw, Visserij en Voed-
selvoorziening schriftelijk de vol-
gende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat het voornemen
bestaat om een zodanige verschui-
vmg aan te brengen binnen het
raam der exportrechten voor kaas,
dat de cooperatieve vferkoopvereni-
gingen zonder meer een extra-ver-
hoging van deze exportrechten ont.
vangen ten nadele van alle overige
kaasexporteurs?
2. Indien deze vraag bevestigend
wordt beantwoord, is de minister
dan met van mening, dat zulks on-
billykheden meebrengt, omdat:
a. hierdoor geen ontdooi'ing van
exportrechten voor kaas wordt be-
reikt, maar alleen verschuiving nanr
een bepaalde groep ten koste van
alle andere groepen kaasexporteurs;
b. van meerdere kaasfabrikanten
en (of) kaashandplaren, tevens kaas
exporteurs, die in verhouding een
groter deel der kaasproductie tot
zich hebben getrokken dan in de
periode, waarop de basis jaren be
trekking hebben, het geval was. het
aandeel in de kaasexport zou wor
den verlaagd; -
c. vele kaasfabrikanten en (of)
kaashandelaren nog geheel van
deelneming aan de export van kaas
verstoken zouden blijven?
He^ is voor velen onzer moeilijk
met een blij oog in de toekomst te
zien. Na een bijna apocalyptische
tijd van benauwenis en nood, welke
ons vijf jaar lang het uitzicht op
een betere wereld ontnam, stonden
wij plotseling op d^drempel vati
een nieuw tydsgewricht en ver-
wachtten wij daarvan veel goede
en schone difcgen. Wij zagen in onze
verfc'eelding een nieuwe wereld ge-
boren worden, waarin plaats was
voor c|e eenvoudige vreugden waar-
uit de geslachten in het verleden
hun kracht geput hadden.
Noch de vuurgloed onzer bran-
den de steden en dorpen, noch de
onderdrukking van een brute be-
zetter kon ons het heimwee naar
het beeld yan spelende kinderen in
een weide vol bloemen ontnemen.
Wij verwachtten de terugkomst der
blijdschap in het lied, dat de ar-
beider zong in zijn werkplaats en
de landman op zijn akker. Wij
dachten aan aardse goederen, die
ons weer zouden toestromen. Wij
waren het immers zo goed gewend.
Maar ook de gaven des geestes ver-
gaten wij niet. Een nieuw ideaal
bracht de jeugd in begeestering. De
vrijheid stond in haar prachtigste
gewaad, de kunstenaars zongen op
nieuw als lentevogels in het voor
jaar. Zij die gezwegen hadden,
spraken Veer luide van Gods goed-
heid en van een leven onder de
zon der genade tot wasdom ge
bracht.
Maar hoe groot was de desillusie,
toen onze ogen opengingen en wij
de gruwel der verwoesting zagen
in haar werkelijke omvang. De be
geestering der eerste uren verbleek-
te, en de drang naa.r de daad nam
af naar gelayg de haat er het voed-
sel aan onttrok. De heldhaftigheid,
de eer, de roem gingen onder in
baatzucht en eigenliefde. De strijd
om het geringe aardse bezit barstte
in al zijn felheid los. De blijvende,
neen de groeiende nood maakte van
velen onzer baarlijke ego'isten. Het
vaderland, in welks hoge waardig-
heid wij zo vast geloofden in jaren
van verdrukking en nood. en voor
welks voortbestaan vele duizenden
der onzen h,un leven'veil hadden,
werd een begrip zonder inhoud, zo
als dit het geval was met het recht,
de vrede en de vrijheid.
In de wereld der geesten heerste
diezelfde armoede en beklemdheid
als in die der materie. De vrijheid,
die terugkeerde (ten koste van
hoeveel offers?), werd opnieuw be-
dreigd. De waarheid, die jarenlang
verkracht werd. werd opnieuw mis-
vormd. Dp liefde werd geweld aan-
gedaan en het recht werd vertre-
den. De onrust bleef.
Wat zullen de komende jareft ons
brengen? Waar vinden wij in de
I boeken der geschiedenis een voor-
I beeld van deze onzekere tijd? 'Hoe
moeten wij handelen om weer in
het oude spoor te komen van wel-
vaart en van ggpstedyke rijkdom?
Hoe vinden wij weer het spoor n&ar
hef geluk? Wij hebben neiging stol-
cijnen te wbrden, d.w.z. mensen die
berusterr in het onvermijdelijke, niet
uit de kracht van hogere princie-
- pen, doch omdat het nu eenmaal
niet anders is, De sterken onder ons
zoeken bij de schampere spot, de
ironie en het bijtend sarcasme hun
kracht. De satirici worden gewaar-
deerd en de hekelaars zijn in trek.
Is de aanblik van deze wereld
dan zo troosteloos, dat de resignatie
daartegenover de enigste houding
is? Is van de toekomst dan zo wei-
nig goeds te verwachten, dat het
lijkt of deze aarde met alien die
haar bewonen, naar haar einde
snelt?
Neen. zo is het niet. Er zijn nog
wel blijmoedige mensen. vol idealen,
die er voor durven vechten. Het
leven der geesten is niet dood, het
is integendeel bij velen sprankelend
en iong en zoekend naaf de hoge
waarden van menselijkheid. van
rechtvaardigheid en liefde. Wie niet
blmd is, kan het rondom zich zien.
En wanneer dit leven zich her-
stelt, zal ook de stoffeljjke wel-
vaart wederkeren.
V. de J.
