20 jaar geeist tegen daders van gifnioord
te Hoogwoud
m
L
1
VRIJSTELLING
RADIO
i
DE SPEURHOND
als drie broers gediend hebben
Muziek ert Dramatische Kunst
Euwe's paardmanoeuvre
bezorgde stevige centrumpositie
Italie s
overwinning
Zei U iets?
Tweede Kamer neemt wijziging
in de dienst plichtwet aan
Het succes van de tentoonstelling
De prijzenpolitiek
in de Landbouw
Opnieuw remise
Houding
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD-Woensdag 21 April 1948
PAG. 3
M|vr. Roosevelt
vertrokken
In Griekenland, waar de strijd
tegin de rode rebellen onver-
poosd doorgaat, had de afge-
lopen dagen een felle slfctg
plaats bij de stad Kalawyta,
waavan de uitslag nog niet
bekend is. Hier ziet men hoe
Griekse reserve-troepen per
smalspoor naar het terrein van
de strijd gebracht worden.
Het is nu de tijd voor de z.g. „eendagskuikens". Deze jonge
diertjes worden in de broedmachines bij duizenden tegelijk gebo-
ren en vormen een aardige deviezenaanvulling voor ons, want
veel van deze kuikens worden naar het buitenland geleverd. De
kuikens onder de kunstmoeder, een htm ten kap voorzien .van
hitte-verwekkende lampen.
PROGRAMMA
LAATSTE WEEK VAN SCHOOLSTAD
De jchade te Bogota
AARDBEVING
op Ned. Nieuw Guinea
Ned. immigranten
in Canada aangekomen
De prijs van kristalsoda
Spoorman door locomofrief
overreden
WERELDKAMPIOENSCHAP SCHAKEN
FEUILLETON
(Vervolg van pag. 2)
De 20-jarige M. Gleijsteen was in
gezelschap van Heida en van verd.
de Gr., die met een vriendin van
haar uit was, naar de Hoomse ker
mis geweest; bij het naar huis gaan
liet de Gr. er zich tegenover haar
over uit, dat Heida te vroeg naar
huis was gegaan; het schijpf de be-
doeling te zijn geweest v66r zijn
komst het huis onder stroom te
zetten. Toen get., later de Gr. en
verd. Verpl. in Hoorn tegenkwam
op weg naar l*et ziekenhuis, zei
verd. V. tegen haar, dat het er voor
haar niet best uit zou zien, als Heida
levenjj uit het ziekenhuis kwam.
Door bemiddeling van de Gr. had
zij voorts Heida, met wie zij wel
eens uit ging, een foto van haar in
handen gespeeld.
De man, die de zaak aan
het rollen bracht
Dan komt de dorpsbakker Wit
voor het getuigenhekje; hij bezocht
Heida nog Zondag en Maandag voor
diens overlijden; hij was toen erg
ziek, had dikke benen en kreeg bloe-
dingen. Omdat hij altijd zo'n gezonde
jongen was, aldus get. Wit. kreeg ik
het vermoeden, dat er iets niet in
orde was. Reeds eerder had Heida
het met hem gehad over de ver-
houding van zjjn vrouw tot de. Gr.
Bij die gelegqnheid had Heida ge-
zegd, dat hij de Gr. wel kon ver-
moorden, doch get. had hem dit ont-
raden met de woorden: dan kom je
zelf in moeilijkheden.
Het was deze getuige. die direct
na de begraferds de politie van zijn
vermoeden kermis gaf, hetgeen leid-
de tot een politioneel onderzoek met
het bekende gevolg.
Na het getuigenverhoor vraagt de
president beide verdachten, hoe zij
nu over hun daad denken;' zij sta-
melen enige woorden van schuldbe-
sef en Sara begint te huilen.
Requisitoir
Mr. Holsteyn ging allereerst de
feiten na. Beide verdachten ontmoet-
ten elkaar in '46 op de kermis te
Hoogwoud en in December van dat
jaar hadden zij al een ongeoorloof-
de verhouding. In Juni '47 begonnen
de plannen bij beiden te rijpen om
:id£
zich van Heida te ontdoen. Volgens
Sara V. zou de Gr. gezegd hebben,
dat hij haar zou helpen' met vergif.
Eerst werd echter een poging ge-
waagd om Heida via een defecte
stofzuiger te electrocuteren; ook
werd er al over slaappoeder gespro-
ken en de*Gr. deed moeite, om dit
in het ziekenhuis te krijgen, hetgeen
hem niet lukte. Tweemaal werd ge-
probeerd het huis van Heida onder
strooni te zetten, doch door ondes-
kundigheid van verd. Verpl. mis-
lukte deze poging eveneens.
Toen zij dit aan verd. de Gr. me-
dedeelde, zei deze: „En toch is elec-
trische stroom het sekuurste"; hij
wilde nl. zo te werk gaan, dat het
niet uitkwam.
Toen in de eerste helft van Aug.
beide verdachten in een auto reden
en Heida er aankwam, had de Gr.
gevraagd: ,.Zal ik hem nu maar
overrijden?", doch verd. V. verzette
zich daartegen. Tijdens de Hoornse
kermis werd, een poging gedaan,
om Heida tot echtbreuk te brengen.
doch zonder enig succes,
Direct na de kermis begonnen de
pogingen tot vergiftiging. Na deze
pogingen in details te hebben ge-
releveerd, herinnerde de Officier
aan een poging, om Heida tijdens
een bezoek aan de Alkmaarse ker
mis door vergifpoeders te vergifti-
gen; zijn vtouw had daartoe die
poeders meegenomen, ofschoon de
Gr. haar dit had™afgeraden, omdat
hij bang was, dat dit gemakkelijk
uit kon komen. Door omstandighe-
den buiten de wil van verd. heeft
Heida deze' poeders niet gebruikt;
men moest nl. plotseling naar Hoog
woud, omdat een der kinderen een
ongeval had gehad, waarbij het een
sleutelbeen had gebrokem Naar
aanleiding hiervan ontstond later
een echtelijke ruzi.e, die het besluit
tot het uit de weg ruimen van Heida
in de hand werkte. Later gingen
beiden naar Hoorn, om het vergif
te kopen; de Gr. kocht het en Verpl.
nam het mee naar huis. Gebruik
makende van de gewoonten van
haar man. probeerde verd. V. haar
man van het vergiftigde voedsel te
doen eten. Zij ging hierbij geraffi-
neerd te werk. Toen het ene vergif
niet sterk genoeg bleek en geen
resultaat opleverde, werd zwaarder
vergif gebruikt; en toen ook dit
niet voldoende hielp, een grotere
dosis. Eerst werden hiermede proe-
ven genomen en zelfs toen de man
ziek te bed lag. gaf de vrouw haar
man nog voedsel. waarin vergif ge
daan was. naar zij zei op aandringen
van de Gr., die dit echter ontkent.
De Officier neemt echter aan, dat
hij het wel deed. Na het bezoek van
de dokter werd Heida op diens ad-
vies in het ziekenhuis opgenomen.
Op vermoeden van bakker Wit
echter kwam de mogelijkheid van
vergiftiging ter sprake en na sectie
op het lijk bleek dan ook, dat Heida
aan acute vergiftiging was overle-
den.
Komende tot de persoon van beide
verdachten, schetst de Officier verd.
V. als iemand, die niet tevreden
was in het kleine Hoogwoud en
meer van diet leven wilde genieten;
zij dacht na de dood van Heida met
de Gr. een mooi leven te zullen
krijgen; zij wist, dat zij bij een
scheiding afstand zou moeten doen
van haar kinderen; die wilde zij
echter houden en daarom zocht zij
een andere oplossing, daarbij ver-
getend, dat zij door haar man te
doden, de kinderen van hun vader
beroofde.
Hoewel in het begin de mede-
verdachte de drijvende kracht was.
bleek Sara-V. later door.de moord-
gedachte beheerst te zijn. Zij heeft
een slechte opvoeding genoten en
haar moeder heeft haar een slecht
voorbeeld gegeven. Verd. is echter
volkomen toerekeningsvatbaar.
Verd. de Gr. staat niet gunstig
bekend en had ook tijdens zijn
verhouding met V. omgang met
nog meerdere «rtdere trouwen. Hij
zegt uit liefde vopr Sara V. te heb
ben gehandeld, "doch de Officier kan
dit niet aannemen. De Officier he-
kelt dan de houding van Sara V.
na de dood van haar man, toen zij
in een rouwadvertenti'e nog droef-
held en liefde Kuichelde.
Het primair ten laste gelegde:
moord met opzet, achtte de Officier
wettig en overtulgend bewezen. Zij
hebben Heida een grote dosis toe-
gediend van een vergif, waarvan
-een kleine dosis al dodelijk is. Zij
deden dat om beurten, zonder het
serieus plan te hebben gehad ervan
af te stappen. Verd. V. schijnt zich
nimmer te' hebben gerealiseerd, dat
het uit zou komen en dat zij behalve
haar man ook haar kinderen zou
verliezen.
In de laatste tijd zijn in andere
arrondissementen soortgelijke de-
licten behandeld. waaruit blijkt,' dat
deze gevallen altijd uitkomen en
zwaar gestraft worden. De houding
van Sara V. is er een geweest van
eigenliefde over haar overleden
man spreekt zij geen woord: het is
slechts zelfbeklag, dat men hoort.
Wat De Gr' betreft. deze noemt
de Officier een koud. onverschillig
en immoreel mens, die, als dit niet
zou zjjn uitgekomen, er toe in staat
was geweest ook zijn eigen vrouw
op deze wijze uit de weg te ruimen.
Hjj heeft nooit het voornemen ge
had om Sara V. te trouwen, daar-
voor wqs hij te los van zeden.
Beide verdachten acht de Offic.
even schuldig het enige lichtpunt
van de hoofdverdachte is nog haar
liefde voor haar kinderen. Tenslotte
eist de Officier tegen elk der ver-
dacthen 20 jaar gevangenisstraf.
De pleidooicn
Mr dr C. Berkhouwer, die Sara V.
verdedigt, begint met woorden van
deernis jegens de nabestaanden van
het slachtoffer en brengt de Officier
hulde voor zijn requisitoir. Dan
brengt hij lof aan de eenvoudige
boerenbakker Wit, die een fijnere
neus bleek te hebben dan de medici,
wier succes naar de Fransman
Montaigne zei, beschenen wordt
door de zon, doch wier fouten be-
dekt worden door de aarde.
Bakker Wit kreeg argwaan het-
teen leidde tot direct ingrijpen van
e politie.
Een juridisch verweer tegen het
primair ten laste gelegde: het sa-
men plegen van een moord, achtte
pi. onmogelijk. Hij kon slecht^ de
persoonlijke omstandigheden mit-
spelen. Hij gaat dan de levensloop
van zijn cliente na; ze had een
drankzuchtige vader en een licht-
zinnige moeder; haar jeugd was on-
gelukkig en haar huwelijk was een
doubiure van dat van haar ouders.
In 1940 leerde zij Heida kennen,
met wie zij in '43 huwde. De beide
verdachten zijn even schuldig en
werden geleid door hun hartstocht
en door de omstandigheden. Ten
onrechte veronderstelden wlj dat
hclar medeverdachte haar oprecht
liefhad. In haar jeugd kreeg zij een
lichtvaardig begrip van de huwe-
lijkstrouw en naHat zij eenmaal in
de dxaaikolk van de ongeoorloofde
verhouding was terecht gekomen,
miste zij de zedelijke rem die haar
een halt toeriep..Het ontbrak haar
aan een vaste grondslag die alleen
een goed gezin kan geven. Het is
•en zeer zware straf *voor haar, van
haar kinderen weg te moeten; nu
ziet zij hoe lichtvaardig zij over
het geluk van haar kinderen ge-
dacht heeft. Hoewel zij geen be-
rouw toont, is pleiter er tqch van
overtuigd dat zij toch berouw heeft.
Terwille van de algemene preven-
tie acht pleiter een zware straf als
door de officier geeist, niet nodig
en ook als vergelding vindt spreker
deze els te zwaar. Deze vrouw
staat nog aan het begin van haar
leven en hoopt goed te maken aan
haar kinderen wat zij misdreven
heeft aan hun vader. Al is zij een
slechte vrouw, een slechte moeder
is zij niet en zij verlangt de wonde,
die zij aan haar twee kinderen toe-
bracht, zoveel mogelijk te helen. PI.
vraagt terislotte haar hiervan niet
langer af te houden dan strikt no-
dig is.
Mr G. van Hilten sluit zich aan
bij de woorden van deelheming. Hij
beschouwt de hoofdverdachtee als
de initiatiefneemster en als de kwa-
de genius van haar medeverdachte.
De vrouw is een slappe flguur en
hij was iemand, die na zijn dagtaak
slechts leefde voor zijn" pretjes. Na
een tijd van spanning werden bei
den bevangen door de psychose van
te moeten handelen. Na de arresta-
tie kwamen zij tot de ontdekkiqg.
dat het hun een raadsel was, hoe
zij er toe gekomen waren. Zij had
den beider leven verknoeid. Nu
zullen zij moeten boeten. Wanneer
zij terugkomen in de maatschappij,
zullen zij ongetwijfeld lets derge-
lijks nooit 'fneer doen, maar daar-
voor zijn geen 20 jaren gevangenis-
straf voor nodig; daarna zijn zij
gebroken en ztjjlen zij een wrok
hebben tegen de maatschappij. Ph
is geschrokken van de eis; na Zu
jaar zou het verdachten onmoge
lijk zijn het resterende deel van
hun leven nog een normaai' mens
te zijn. Daarom dringt pleiter aan
op een lichtere straf.
Kepliek
De officier, mr Holsteyn, botoogt
naar aanleiding van deze laatste be-
wering van mr Van Hilten, dat ver
dachten'na 20 jaar gevangenisstraf
Seen bruikbare mensen meer zou-
en kunnen worden, dat er dan
maar bin oplossing is: levenslange
gevangenisstraf. Hij heeft er aan-
vankelijk over gedacht om de me
deverdachte zwaarder te straffen
dan de hoofdverdachte, doch kwam
tot de conclusie, dat beiden even
schuldig zijn. Ten aanzien van het
pleidooi van mr Berkhouwer merk-
te de officier op. dat het niet alleen
gaat om de vergelding, maar zeker
ook om de pretentie.
Als de president de verdachten
het laatste woord geeft, zegt de G.,
dat hii berouw heeft en Sara V.
zegt, dat zij voor haar kinderen
verder zal leven, maar dat zij voor
de rest van haar leven is gebroken.
De uitspraak wordt bepaald op
4 Mei a.s.
De verkiezingen in Ita^iS zijn
goed ajgelopen. Dat is een reden
tot grote vreugde. De vele brie-
ven uit Nederland hebben suc
ces gehad. Zij zijn verzonden,
gelezen en opgehangen, zodat
anderen ze konden lezen. Het
communisme is voorlopig weer
verslagen en de geschiedenis,
die in Italie is gemaakt, ontwik-
kelt zich in de goede richting.
Dit moge een voorbeeld zijn
voor Nederland! Ik las al er-
gens: brieven schrijven naar
Italie is heel mooi, maar steun
verlenen aan het Verkiezings-
fends van de K.V.P. voor Neder
land nog mooier. Zo is het. Voot
ons geldt, m£t het oog op de ko
mende verkiezingen: N o u w ij!
En dit geldt vooral voor de
jeugd. De jonge kiezers en de
jonge leden van de Katholieke
Actie hebben bij deze verkiezin
gen de doorslag gegeven in de
goede richting. N ou w ij!
I
Mevr, Roosevelt heeft heden haar
tweedaags bezoek aan Nederland
beeindigd. In gezelschap van Prins
Bernhard is zij opt half tien van
Soesterberg naar Engeland ver
trokken.
DONDERDAG 22 APRIL
HILVERSUM II 7.45 Morgen-
gebed; 8.15 Pluk de dag; 9.00 Voor
de vrouw engram, muziek; 9.45
schoolradio; 11.00 De Zonnebloem;
11.45 Gram, platen 12.03 Pianoreci-
tal; 12.30 Lunchconcert; 13.45 Ned.
Kath. Vrouwenbeweging; 14.00 Ka-
merorkest; 15.00 Donauklanken;
16.45 New Yorks Philharm. Sym-
phonie-orkest; 17.00 Radio Jeugd-
journgal; 18.00 Giaconda-ensemble;
18.45 Beroepskeuze; 19.55 Bachko-
raal; 22.30 De vaart der volkeren;
23.15 Musica Nova 23.45 Slotaccoord
HILVERSUM I 7.30 Ochtend-
rhythme; 8.45 Balletmuziek; 9.30
Piano; 10.30 Voor de vrouw 10,50
Voor de kleuters; 11.00 Orgelcon-
cert; 12.33 In het snionnetje; 13.15
Vaudeville-strijkorkest 14.00 De
taal van de rok: 15.00 Voor zieken
en -gezonden; 16.40 Vergeten Neder-
larvdse muziek; 17.20 Welk dier de
ze week? 17.30 MuSette orkest: 18.15
Sportpraatje door Aad van Leeu-
wen; 18.30 Progr. Nederl. Strijdkr.;
19 15 Radio Volksmuziekschool; 20.15
Radio Philharm. Orkest 21.20 Hoor-
spel; 22.15 Piet» Scheffer speelt be
kende melodieen; 22.45 De West-
Europese Unje; 23.15 Gram, muziek.
In de Tweede Kamer is gisteren
aan de orde gekomen het wetsont-
werp tot wijzigihg van de dienst
plichtwet.
De heer Ruys de Beerenbrouck
(KVP) verkjaarde de voorgestelde
wijzigingen een aanzlenlijke vqpr-
uitgang te achten. Tegen de formu-
lering der vrijstelling wegens kost-
wlnnerschap had hij echter bezwa-
ren en hij bepleitte in dit verband
speciaal de belangen der grote ge-
zmnen. Voor de uitzending naar
Indonesie beval hij algemeen gel-
dende regellngen aan en ten aan
zien van broederdienst en lichting-
sterkte moest z.i. de volksvertegen-
woordiging ingeschakeld blijven. Hij
wilde in de wet een ruim contin
gent vastleggen met bevoegdheid
voor de regering om er onder te
blijven. Z.i. moeten niet drie broers
tegelijk in werkelijke dienst kunnen
zijn, terwijl van dienstplicht gevrii-
waard fnoeten zijn de gezinnen,
waarvan een zoon gbsneuveld is. En
vdorts pj'eitte hij vo«r een redelijke
kostwinnersvergoeding.
Ten aanzien van de lichtingsterk-
te onderschreef de heer Roosjen
(A.R.) die voordelen van een leger-
organisatie in de breedte. waartoe
de minister blijkens de memorie van
tOelichting wil korryen. Voor vrij
stelling wegens broederdienst wilde
hij de minister niet al te zeer kluffl-
teren.
De heer Vermeer (Arb.) ging ac-
coord met de gedaqjite aan een al
gemene oefenplicht. Bij het verle
nen van vrijstelling moet willekeur
worden voorkomen. Hij was het er-
mee eens, dat in de wet geen con-
tingenten worden genoemd. Vrij
stelling wegens broederdienst moet
z.i. zodra mogelijk verruimd wor
den. Met het vastleggen ervan in de
wet moet men echter oppassen.
De heer Schonenberg (CPN zei-
zijn medewerking aan deze wet niet
te kunnen verlenen.
De verschlllende opmerkingen be-
antwoordende zeide de minister van
oorlog, de heer Fievez, o.a. dat het
wetsontwerp de mogelijkheid voor
elk legerstelsel open laat.
Hij was voorstander van strenge-
re en betere keuring. Per lichting
ontvangen ruw geschat ongeveer een
7000 personen kostwinnersvergoe
ding. De regeling ervan voldoet z.i.
zeer goed, mits de burgemeesters
de gevallen, die zij zelf niet kunnen
oplossen, doorsturen aan zijn depar-
tement of de belanghebbenden zich
i-echtstreeks tot hem wenden.
Ten aanzien van de bepaling van
het contingent wees, spr. erop, dat
als deze in de wet wordt opgenomen
de Kamer er toch maar eenmaal
over zal kunnen meespreken. Het
gaat om het beginsel, n.l. om het
contingent, indien de financiele om
standigheden en voorzover deze het
toelaten, zo groot mogelijk be doen
zijn.
Bij de artikelsgewijze behandeling
kwamen enige amendementenaan
de orde.
De#ninister nam een amendemcnt-
Ruys de Beerenbrouck (KVP)
bepalende, dat in gezinnen, waar
van drie zoons hebben gediend, de
overige zoons van dienstplicht ge-
vrijwaard blijven over. Een amen-
dement-Schoonenberg (C.P.N.)
beogende vrijstelling wegens broe
derdienst te verlenen, als de inge-
schrevene een broeder heeft of ge
had heeft. die dient of gediend heeft
werd. nadat de minister het on-
aannemelijk verkjjaard had, verwor-
pen met 69 tegen 8 stemmen, die
der C.P.N.
De minister nam verder over een
amendement-Ruys de Beerenbrouck
om gezinnen. waaruit een zoon is
gesneuveld, niet verder in de dienst
plicht te betrekken. Eveneens nam
hij over een amendement van het-
zelfde lid, bedoelende in de wet te
verankeren, dat de al of niet uit
zending van voor de Tropen ge-
schikte dienstplichtigen te doen ge-
schieden met inachtneming van door
de Kroon vast te stellen regelen.
De heer Schoonenberg (C.P.N.)
diende nog een amendement in om
de duur der eerste oefening aan-
zieiV'ijk te bekorten, hetgeen bestre-
den werd door de heer Vermeer
(Arb.), die daarin een welbewuste
aanval. op onze weerkracht zeide te
zien. Het amendement werd met 68
tegen 8 stemmen (die der CPN)
verworpen.
Het wetsontwerp is daarna goeti-
gekeurd zonder hoofdelijke sten»
ming. De C.P.N, kreeg aantekening,
dat zij geacht wilde worden te heb
ben tegengestemd.
Het lid der Tweede Kamer, de
heer Vondeling heeft aan de minis
ter-president minister van algem.
zaken de volgende vragen ggsteld:
Kan de minister meedelen, wan
neer de uitvoerige toelichting kan
worden tegemoet gezien, die aan de
Kamer ..binnenkort zal worden
voorgelegd", zoals in zijn brief aan
de voorzitter van de Kamer d.d. 1
Maart J.l. betreffende het overzicht
van door de regering genomen be-
sluiten met betrekking tot de prij
zenpolitiek in de landboUw staat te
lezen?
Is reeds overeenstemming bereikt
net de.Stichting voar fie Land-
iouw over de wijze, waarop de toe-
-,1agen zullen worden besteed?
Kan de minister reeds een datum
noemen. waarop de toeslagen ver-
moedelijk in het bezit van de recht-
hebbenden zullen kunnen zijn?
WASHINGTON. 19 April (AP)
Het Amerikaanse mlnisterie van
Buitenlandse Zaken deelt mede. dat
volgens een voorlopige' schatting
van het dagblad ,.E1 Liberal" 5.000
gebouwen in de opstand te Bogota
vernietigd zijn. Volgens het blad
zouden bezittingen tot een waarde
van 80 millioen dollar verloren zijn
gegaan.
SYDNEY. 19 April (AP). Het
observatorium te Sydney heeft een
ernstige aardbeving geregistreerd,
die waarschijnlijk in Nieuwe Gui
nea heeft plaats gevonden.
De aardbeving begon gisteren om
22.26 uur plaatselijke tijd. en duur-
de meer dan drie uur. Men ver-
moedt, dat de aardbeving in de
buurt van de Geelvink Baai aan de
Noordwestkust van Nieuw Guinea
heeft plaats gevonden.
745 Ne'derlandse immigranten,
voor het merendeel boeren, ^zijn
aan boord van de „Kota Inten" in
de haven van Halifax aangekomen.
Zij zijn hier aangekomen krach-
tens het NederlandsCanadees im-
migratieprogram, dat voorziet in de
opneming van 10.000 Nederlandse
boeren gedurqpde de volgende
maanden om het tekort aan arbeids-
krachten in de Canadese landbouw
te dekken.
De prijs van kristalsoda is her-
zien en mag met ingang van 27
April 1948 voor de verbruiker
f 0.18 per kg bedragen. In fabrieks-
verpakking zijn de verbruikersprij-
zen f 0.22 per kg-pak. f 0,12 per 500
gr. pak en f 0.06 per* 250 gr. pak.
De prijs moet dan op de verpak-
king zijn vermeld.
Dinsdagmorgen om elf uur is op
het emplacement van het Staats-
spoorstation te Den Haag de 62-ja-
rige hoofdopzichter der Ned. Spoor-
wegen J. H. Herberts, door een ran-
geende locomotief overreden. Het
slachtoffgr was op slag dood.
HET
WERELD
GEBEUREN
De laaste jveek van Schoolstad is
begonnen. Er staat nog heel wat op
het programma en vooral de aesthe-
tlsche* opvoeding wordt er dfeze week
in haar resultaten getoond.
Onder de prachtige lentezon
•stroomden Zondagmiddag de bezoe-
kers dan ook binnen om te komen
genieten van de muziek en de dra
matische kunst. In 't grote Restau
rant concerteerden de blinden van
Grave. Jongens en meisjes stond 4n
de aankondiging, maar dat waren
het nu juist niet. Het is nauwelijks
te beseffen welk een geduld, welk
een toewijding vereist wordt om de
blinden in de gelegenheid te stellen
zelf te musiceren. Maar het is niet
licht te overschatten welk een ge-
not dit voor hen betekent. Zij im-
mers meer dan de zienden hebben
een verfijnde gehoorzin en behoefte
aan muziek. -
Wij hoorden een vioolsolo, een
Berceuse, die uitnemend werd uit-
gevoerd en het kamerorkest onder
leiding van de heer Hiddink in het
bekende menuet van Boccherini.
Men kan heerlijk zwerven in
Schoolstad en zo zwierven we van
dit concert naar de grote tent, die
in Vacantiestad is opgericht.
Daar zagen we een opvoering
van Vondels Joseph in Dothan door
de leerlingen van de Bisschoppelij-
ke kweekschool uit Hilversum on
der regie van Anton Sweers.
Anton Sweers weet hoe hij ama
teurs moet aanpakken. Tegen een
I erg fleurig enigermate ge'improvi-
seerd toneel met erg gele spandoe-
ken, werd met grote levendigheid
de tragedie van de put gespeeld, 'n
tragedie, die op schoolprogramma s
geregeld voorkomen. In sommige
jaren zal het getal uitvoeringen
wellicht de honderd naderen.
We geloyen niet geheel terecht.
Vondel is moeilijk. zeker niet on-
middellijk dramatisch en zijn vers
is van een verhevenheid, die tal
van gevaren met zich brengt.
Juist omdat we deze bezwaren
hadden. konden we sommige tafe-
relen nog meer bewonderen, al
was het geheel een beetje te sterk
aangezet en kwamen sqptmige ver-
zen niet tot hun recht.
De prachtige regel: „Wie kan ge-
beteren. dat hij van starren
droomt?", esn regel waarom men
gaarne vele slappere regels ver-
geeft, kwam bijvoorbeeld niet vol
doende over het voetlicht.
De minnaars der kunst zullen
wellicht het meest genoten hebben
van de openbare les van de ytrecht-
se Kerkmuziekschool door niemand
minder gegeven dan de directeur
Dom Huygen O.S.B. zelf. We za
gen tenminste tal van koorzangers
naar de uitleg en het klare Grego-
riaans luisteren.
De tentoonstelling Schoolstad is
zeker een succes geworden. Zater-
dag passeerde de 75.000ste bezoeker
de ingang. de 100.000 zal dus vrij
zeker bereikt worden en het re
sultaat is bevredigend. Velen in den
lande, kinderen en volwassenpn,
hebben een beter idee gekregen wat
er voor hen en voor hun kroost ge
daan wordt en wat er nog gedaan
zal worden. Schoolstad is een tq-
rugblik en een bepaling van de
Stand op het ogenblik, het is een
mijlpaal, maar de weg gaat verder
tot heil van de katholieke Neder
landse jeugd.
De strjjd In het schaaktournooi
neemt bij iedere ronde In hevig-
heid toe en opent steeds nieuwe
perspectieven voor de schaaklief-
hebbers. Het is niet gemakkelijk
te zeggen welke opening de parti)
ReshevskyEuwe gespeeld werd,
het was een reti opening, maar
dan in een wat ongewone stjjl.
Botwinnik koos in zijn partij de
Franse verdediging, maar week
reeds bij de vijfde zet van de ge-
bruikelijke voortzetting af. Door 'n
originele manoeuvre wist hij de po-
sitie van de centrumpion van zijn
tegenstander te verzwakken. Daar
Keres wel inzag. dat tegenaanval
het beste verdedigingsmiddel was,
deed hij enkele zetten op de ko-
ningsvleugel, welke een tegendrei-
ging inhielden. Het schitterende
spel van de beide Sovjetmeesters
hield de toeschouwers zees in span
ning. Vele aanvallen en tegendrei-
gingen volgden bij iedere zei. Keres
bood verschillende malen een pion-
offer aan. maar Botwinnik weiger-
de steeds. Er ontstond een crisis
toen de stelling zeer gecompliceerd
was en beide tegenstanders in tijd-
nood geraakten. Z- hadden toen nog
ongeveer 10 minuten voor 10 zetten.
Keres wist in deze situatie waar-
•schijnlijk niet de juiste voortzetting
te vinden en verloor een pion. De
partij werd in een iets gunstiger
stelling Voor Botwinnik afgebroken.
Beide spelers hebben twee kastelen
voor Botwinnik vier pionnen.
Het uur van het Christelijk gewe-
ten is voorblj. Het bevredigend re
sultaat der Italiaanse verkiezingen,
waarbij .de rechtse partije.n een
grote overwinning hebben behaald,
is een climax in de strijd tussen het
communisme en de vrijheid in
Europa.
Een overwinning voor Togliatti
en de zijnen zou het communisme
gebracht hebben aan de voordeur
van Oostenrijk en aan de achterdeur
In elk geval zullen uit de resulta-
lekeur zouden het land van Maz-
zini en Garibaldi hebben over-
stroomd. Deelneming aan het plan,
waarmee de nieuwe wereld de oude
wil redden, zou onmogelijk zijn ge
maakt.
Daarom waren de Italiaanse ver
kiezingen zowel voor het land zelf
als voor het buitenland van groot
belang en was een beslissende over,
winning noodzakelijk om de richt-
lijnen voor de regering een besten-
dig karakter te geven.
De Italianen hebben hun polltiek-
apathische houding laten varen en
90% heeft gestemd.
Het grote aantal stemmen, dat
thans de Christelijke Democraten op
zich hebben verzameld geeft hen
niet alleen een flinke yoorsprong,
doch ook zullen ze hierdoor in staat
z'ijn de wolf van de deur te houden,
De*' communis-
tische infiltra-
tie is de pas
afpesneden en
de noodzaak
van een coali-
tie-regering,
waarin de enm-
munisten sitting zouden hebben
werd gelukkig geelimineerd. Boven-
dien zou een kleine meerdqj-heid als
het ware een uitnodiging zijn ge
weest voor moeilijkheden aan de
ItaliaansJoego-Slavische grens en
voor hernieuwde speldeprik-acties
van Russische zijde, speciaal inzake
Triest. Deze gevaren zijn nu door
de verkiezingsuitslagen bezworen
en de wettigheid van deze middelen
zal niemand in twijfel tsekken, wel
ke propagandistische trucjes de
communisten ook mogen aanwen-
den.
De Italianen hebben getoond on-
danks de communistische bewerin-
gen, te beseffen. dat noch de Mars-
hall-hulp zou zijn verstrekt. noch
Triest zou zijn teruggegeven aan
een communistisch Italie.
Na de*e politieke strijd is4»et goed
even een blik te slaan op de binnen-
landse toestanden. Er zijn op het
ogenblik 2 millioen®werklozen; de
oorlogswonden waren diep en zijn
nog niet geheeld; het levensbnder-
houd veroorzaakt vele moeilijkhe
den zelfs voor degenen. die een be
trekking hebben. Ondanks dat de
communisten tijdens de verkiezings-
campagne grote woorden hebben
gesproken over nationalisme en
agrarische hervorming zijn zij er
niet in geslaagd om het eenvoudige
volk, op een zelfde wijze als zij dat
Nenni deden, te bedriegen en Tsje-
cho-Slowakije bleek nog te kort ge-
leden om door het Italiaanse volk
vergeten te kunnen worden.
Hoewel reeds eerder in de ge-
schidenis het fascisme opgang maaki
te en tierde op de puinhopen van
na-oorlogse moeilijkheden. bleek nu,
dat uit dezelfde soort problemen
het communisme zijn voeding niet
kon putten en het Italiaanse volk
heeft getoond dat andere wegen be-
wandeld kunnen en moeten worden
om de muren van een nieuwe we
reld op te trekken, n.l. op de fun-
damenten van de democratische
vrijheid.
De eerste grote strijd in de „kou-
de oorlog" tussen Oost en West is
door de laatste gewonnen.
Moge het een keerpunt betekenen
in de historie van deze na-oorlogse
}arCn' SIC TRANSIT
Op Reshevsky's ongewone ope-
ningszetten riposteerde Euwe even
eens met een onverwachte manoeu
vre met een paard en wist zo een
stevige positie in het centrum te
verkrijgen. Reshevsky verloor veel
tijd met het uitdenken van de lijn,
waarop hij de actie zou voortzetten,
en vondt een mogelijkheid in het
verhinderen van de ontwikkeling
van de zwarte stukken op de ko-
ninginne vleugel. Met een fijne 14e
zet wist Euwe de druk van wit te
ontgaan, waarna interessante com-
binaties volgden, die beide mees-
ters met uiterste stiptheid speelden.
Met de 20ste zet ruilden zij hun
laaste paarden en bij de 23e hun
koninginnen. Hieruit volgden een
toreneindspel met symetnsche op-
stelling van de pionnen. Geen van
beide meesters zagen toen nog
winstmogelijkheden en besloten bij
de 26ste zet tot remise.
Heden worden de afgebroken par-
tijen ReshevskyKeres en Keres
Botwinnik gespeeld..
De stand luidt thans: Botwinnik
8 en 1 afgebr. partij. uit 12; Res
hevsky 6 en 1 afgebr. partij uit 12;
Keres 5'/t en 2 afgebr. partjjen uit
12; Smyslov 5"' uit 12; Euwe 3 uit 12 I
en
ONGELU1 dansen graag
daar is op zich ook niets op
tegen* Het is een utting van
vreugde, van levensblijheid, van
levenskracht. Dit laatste blijkt
wel duidelijk in het aan het
wonderbaarlijke grenzende uit-
houdingsvermogen van velen,
die maar niet moe gedanst kun
nen komen. Maar hoe wonder-
lijk is het, als men diezelfde
energieke figuren van de dans-
vloer als slappe zoutzakken ziet,
wanneer zij in de kerk zijn.
Daar weten zij*zich geen hou
ding te geven. Het begint al met
een tmag kniebuiginkje en het
gaat door met een hangerig en
vadsig zitten. Zij kunnen niet
eens een poosje rechtop, op hun
knieen bidden. Ook in de kerk,
in de tegenwoordigheid van
God, past een zeker fatsoen. Het
is goed, als we onszelf eens con-
troleren op dat punt.
MARCUS
Oorspronlcelij ke romcm uit het Russische spionnenieven
men u ook moge vragend.
16 Ik laat
je nu hier alleen en bedenk dan,
dat ik meer woorden tot je gespro
ken heb, dan ik ooit sprak toen het
om het leven van de hoogst-geplaat-
sten ging."
Krtylow draaide Michael kalm de
rug toe en verwijderde zich.
Heel deze sc£ne had de jonge,
idealistische onderwijzer een droom
toegeschenen. De minister had hem
toegesproken,.terwijl hij hier mach-
teloos, in verband gewikkeld, op
zijn brancard lag. Heel dat gebeu-
ren was zo onwezenlijk, zo nacht-
merrie-achtig, dat hij zich geweld
moest aandoen, om de werkelijkheid
te geloven. Krylow, de man die
door zoveel bloed had moeten wa-
den, om de macht aan zich te trek
ken. die hij nu bezat, diezdlfde ge-
slepen volksmenner had hem toege
sproken en hem voorgesteld, met
hem en de zijnen een lijn te~trek-
ken. Het was eigenlijk geen voor-
stel. maar een ultimatum geweest:
„Als ge weigert.de dood. Zo ge
toestemt, moogt ge leven onder een
andere naam. maar in mijn dienst'
Wat moet ik doen? Wat zou Jewssje
doen? Wat zou die me aanraden?
Ron ik maar eens £en minuut met
hem spreken.
Opfeens hoorde hij de fluisterstem.
voor hij de ziekenzaal tferliet: „Wat
e het
terwille van mij." Er leefde? dus
iemand. een vrouw, die zich voor
hem interesseerde, die hem helpen,
hem redden wilde. En die iemand
wist vooruit, dat dit onderhoud
moest komen. Wie was die vrouw?
Hij dacht, dacht, spande zijn her-
sens in, riep het verleden te hulp.
maar gean enkele vrouwenfiguur
rees voor zijn geest. De vrouw? Met
haar had Michael Gorocha. tot nu
toe, zich het allermiijst bemoeid.
ALEXANDRA
Toen Tegleff tegenover Krylow
sprak van een.nog grotere verras-
sing, had ie niet overdreven. Zijn
stoutmoedig, duivelachtig optreden
in de eetzaal van Hotel Bnttannia
had hem een hoger troefkaart in
handen gespeeld dan hij ooH had
kunnen bemachtigen. Tegleff be-
'leefde een zeer gelukkig ogenblik.
Toen hij de trap afdaalde naar de
onderzoekskamer in de Petrus- en
Paulusgevangenis, kwam Roemjan-
zow hem, stralend van blijdschap,
tegemoet:
..Meester, hij ie het!" Zonder een
spier te vertrekken, antwoordde
Teglef:
„Daar heb ik geen ogenblik aan
getwijfeld." Roemjanzow stond ver-
baasd: „Maar u weet niet wie ik be-
doel."
..Dat weet ik wel! We hebben een
namaak-gezant in de klem. En dat
is de man, aan wie jij niets ver-
dachts bespeurde, he?"
Eens temeer voelde Roemjanzow
de superioriteit van zijn onverge-
lijkelijke meester.
En, opgewonden door de schitte
rende vangst. die er gedaan was,
liep-ie vooruit naar de zware deur,
waarachter de gearresteerden zich
bevonden. Tegleff trad binnen.
In de grote, holle, wit-gekalkte
kamer met het hoge, gewelfde pla
fond, zat op de bank voor een ruw-
houten tafel een jonge man. Achter
hem. tegen de muur geleund, stond
Georges Rimond, de dubbelgang^r
van Tegleff. In een kleine gang, die
door traliewerk van de opderzoeks-
kamer gescheiden was, liep 'n man
heen en weer. Ret was de hoofdbe-
waker, die een ijzeren ring met
sleutels aan de hand droeg.en die,
op bevel van Roemjanzow, omdat
het hier een belangrijke arrestatie
gold, zelf deze twee bewaakte.
Zodra Tegleff het "vertrek binnen
kwam. stond de jonge man op en
Tegleff knikte sarcastisch met de
woorden: ..Gegroet, gij schone jonk-
vrouw." Toen volgde een van die
tonelen, die. binnen deze muren,
elke dag herhaaldelijl^ worden af-
gespeeld. De jongeman. een lands
man van Tegleff. wierp zich voor
deze op de knieen: „Ik zal alles.
alles zeggen, Heer! Als u mijn leven
maar spaart. Ik heb arme ouders. ik
heb een jonge vrouw! We moesten
eten en ik wist niet meer, wat ik
deed."'
Tegleff diende de jonge man een
schop toe: „Sta op, ik krijg,het spit
in m'n rug als, ik zofang naar bene-
den moet kijken." Hij wenkte de
hoofdbewaker: „Breng alles, wat er
op deze twee gevonden is, hier."
Twee minuten later wist'Tegleff
alles wat bij weten wilde. Een blik
in de brieven was voldoende ge
weest, om zijn vermoeden te beves-
ticen: de man, die hier stond en zo
sprekend op hem geleek, was het
hoofd van de geheime inlichtingen-
dienst, werkend voor het buiten
land. De man, die zich Georges Ri
mond noemde, had hem al wat
slapeloze nachtep bezorgd. Naar die
man had-ie zo menigmaal, in mach-
teloze woede, de vuist gebald. En
dan te moeten zien, dat die zo spre
kend op hem geleek. Zelfs de kle-
ding verschilde niet veel.
Tegleff paste z'n gewone taktiek
op deze gearresteerde toe: ..Kame-
raad. het lot is je niet gunstig ge
weest. Je zaak staat slpcht, heel
slecht. Laten we maar zeggen wap-
hopig. Maar ik heb eerbied voor je
vade^andsliefde. Ik zou, in jou
plaqts, precies hetzelfde gedaan
hebben. Ik kan me dus jouw positie
heel goed indenken. Je bent geen
schurk, integendeel, je hebt moed
en daarom zal ik. bij het vaststellen
van het vonnis, voor je doen wat ik
kan, maar.dan moet er klare
wijn geschonken worden. Ik heb in
de bewijsstukken, uit die correspon-
dentie, genoeg in handen, om je op
staande voet te doen ophangen.
En als ik die bewijsstukken niet
had, zou je lieve typiste, die daar
zit en die alweer kijk maar
op haar knieen wil vallen, me die
Wel mondeling verschaffen. Maar ik
wil meer weten.
(Wordt vervolgdJ
