Herziening sociale verzekerinq
Uitbreiding tot de zelfstandigen
is gewenst
We gaan langzaam vooruit
WAT VRAAGT NEDERLAND
VAN DE VROUW?
In Zweden werd v. d. Waals
gewantrouwd
Van der Waals imponeerde
de invloedrijkste personen
Officier verduisterde cheque's
Kring der
verzekerden
Zei U iets?
Dienstregeling met kleine
SCHONERE
TOEKOMST
„Het volk doordringen van de geest
van Christ us
Goeting moest worden ontvoerd
De bonnenlijst
Geld behoorde tot de nalatenschap
van omgekomen collega's
PAG.
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD- Donderdag 22 Aprill948
Matses en toast
De trotse viermast-zeilbark uit
Australie, de Pamir, die graan
aanbracht voor het onder
austerity" gebukt gaande En-
geland, en daarna drie maan-
den lang een der bezienswaar-
digheden van Londen vormde,
heeft de ankers weer gelicht
en de zeilen gehesen. Thans
kan de lange thuisreis begin-
nen. Behouden vaart, Pamir!
Geest van het Westen
TEXTI EL-DIRECTEUR
VRIJGESPROKEN
Personeel houdt voorlopig
vrije Zaterdag
Franse onderscheiding
voor Limburgse kapelaan
NIEUWE MISSIE-
BISSCHOP IN KISUMU
Father F. R. Hall
benoemd
Weekstaat Ned. Bank
Soldo schatkist boven
een milliard
Scheepsberichten
Britse manoeuvres
op de Noordzee
Medicament-en voor de
„Volendam"
DE BONNENLIJST
In Juli en Augustus om
de twee weken
Prins Bernhard weer naar
Zwitserland
Nenni-socialisten
protesteren
Verdachte ontkent
halsstarrig
Voorbereidingen voor de a.s. verkiezingen. Nu reeds worden
voorbereidingen getroffen voor de komende verkiezingen. In deze
afdeling worden de kiezerskaarten gereed gemaakt volgens een
speciaal mechanisch systeem. Een met de hand geplaatste streep
op een z.g. Hollerith-kaart wordt door een machine omgezet in
een ponsgat. Werden tot nu toe cijfers aangestreept, thans doet
men dit door middel van letters.
llET RAPPORT inzake de herziening van de sociale verzekering,
II uiigebracht door een commissie, bestaande uit vertegen-
woordigers van de minister van Sociale Zaken en van de Stich-
ting van de Arbeid, is verschenen. Aan het einde van haar rap
port laat de commissie de volgende samenvatting volgen van
de voornaamste conclusies, waartoe zij gekomen is en welke
over de verschillende hoofdstukken van het rapport verspreid ziin:
1. Uitbreiding van de verplichte
sociale verzekering, welke thans al-
leen de loonarbeiders omvat, tot de
zelfstandigen is gewenst. De uitbrei
ding van de ouderdoms verzekering
en dit geldt mede voor de wedu-
wenverzekering en de kinderb:1-
siagverzekenng zou reeds aan-
stonds tot alle zelfstandigen kun-
nen geschieden. De ziekte- en in-
validiteitsverzekering ware geleide-
lijk op de verschillende groepen van
zelfstandigen toe te passen.
2. Bij de wet moet de mogelijk-
heid geopend worden de ouder-
domsverzekering geleidelijk aan uit
te breiden tot die bevoikingsgroe-
pen, welke buiten Je kring der
loonarbeiders en der zelfstandigen
vallen.
3. De Verzekeringsplicht dient,
behoudens wat betreft de ongeval-
len- en de kinderbijslagverzekering,
gebonden te worden aan een loon-
of inkomensgrens, boven welke men
buiten de verzekering valt. Deze
grens zal naar het oordeel van de
meerderheid der commissie op 6000
gld., naar het oordeel van de min-
derheid der commissie echter op
4500 gld. per jaar moeten worden
gesteld.
4. Een inkomens- of loongrens
naar beneden dient niet te worden
gesteld. Voor die zelfstandigen, wier
inkomen zo laag is, dat zij niet in
staat zijn de premie op te brengen,
dient de mogelijkheid te worden
geschapen van ontheffing of ver-
mindoring premiebetaling.
5. De kring der verzekerden
dient. met inachtneming van het-
geen in de derde conclusie van dit
onderdeel is vermeld, voor alle
takken der verzekering zoveel mo-
gelijk dezelfde te zijn.
6. De gehuwde, in haar eigen
huishouding werkende vrouw dient
niet als zelfstandig verzekerde in
de verzekering te worden opgeno-
men. De verzekering van de man
dient mede de ouderdoms- en we-
duweverzekering van de vrouw te
cmvatten.
7. De in het bedrijf hunner ou-
ders werkzame kinderen moeten,
voor zover zij gehuwd, dan wel 21
jaar of ouder zijn, als zelfstandigen
in de verplichte verzekering wor
den opgenomen, tenzij zij op ar-
beidsovereenkomst werkzaam zijn,
in welk geval zij als werknemers
verzekerd dienen te worden.
Thans zijn matzes en toast zonder
bon verkrijgbaar. De vervaardiging
van deze producten is beperkt. zo-
dat het niet mogelijk is ongelimi-
teerde hoeveelheden te kopen.
Met genoegen gelezen, wat er
van communistische zijde gezegd
en geschreven wordt over de
Italiaanse verkiezingen. Hoewel
het nu vast staat, dat de Katho-
lieken een grote overwinning
hebben behaald en zelfs in de
Kamer over de absolute meer
derheid der zetels beschikken, is
men van de zijde van de sikkel-
en hamer-lieden nog steeds voor
nemens, een demonstratie te
houden om de overwinning te
vieren. En de Waarheid zorgt
voor de vrolijke noot, door te
schrijven, in het nummer van
yisteren, dat hoewel nog slechts
zeer onvolledige uitslagen be
kend zijn, toch al vast staat, dat
de Christen-Democraten op een
grote schaalgezwendeld
hebben! Wat zal dat worden, als
de totaaluitslag bekend is. Dat
wordt een „electorale" zwendel,
waarbij vergeleken de commu
nistische knoeierijen, voorheen
in Spanje en later in Polen, Roe-
menie, in Hongarije enz., kinder-
spel zijnMaar bij die ver
kiezingen, die een meerderheid
opleverden voor de communis-
ten, ging het ook allemaal zo
eerlijk toen!!
ii.
Dat wij bij het zoeken naar een
renaissance van de geest het °°S
allereerst op Frankrijk richten, is
geen toeval, doch valt uit twee om-
standigheden te verklaren. Aller
eerst is Frankrijk vanouds als het
land van de „spiritualite" erkend en
bewonderd. De Franse geest is
sprankelend, vernuftig en van een
bijzondere buigzaamheid en sou-
plesse. Zelfs de gewone man vermeit
zich gaarne in de problemen van
het denken. hij is een geboren filo-
soof en zijn scherpzinnigheid uit
zich vaak in geestigheid en liefde
voor de woordspeling, twee digen-
schappen waardoor hij beroemd is
en door de andere volkeren gepre-
zen. Wat 158t dus meer voor d? hand
dan dat wij bij ons onderzoek naar
de symptomen van een geestelijke
vernieuwing allereerst onze voelho-
rens naar dat land uitstrekken.
Doch er is nog een andere reden.
Het krijgt er meer en meer de
schijn van, dat bet West-Europese
denken, wel verre van zich vast te
leggen en te binden aan systemen
en -ismen van half culturele, half
politieke aard. integendeel meer en
meer een eenheid gaat vormen en
zich richt op het dienstbaar stellen
van de materiele waarden aan die
van de geest. Wanneer politici spre-
ken over de vorming van een West-
Europees blok of van een federa-
tieve statengemeenschap, dan is het
niet op de eerste plaats het behoud
van de materiele waarden welke
deze gedachte opriep. doch veeleer
het behoud van de geest. In de hier-
archie van de schepping staat het
geestelijke boven het stoffelijke. en
het hoort tot de natuur van de ge
schapen orde, dat het lagere het
hogere leidt, en niet omgekeerd.
Waar de geest triomfeert. daar zal
de stof volgen. De West-Europese
mens kan zich over kwesties, die
de essentie van de geest niet raken
geen duel met zijn broeder meer
veroorloven, hij moet zijn krachten
sparen voor de op handen zijnde
strijd om het behoud van de geest
zelve. Uit het Oosten en uit het
Westen aan de overkant van de
oceaan dreigen machten, die de
hierarchie der waarden trachten te
veretoren en de geest willen dienst
baar maken aan de stof. Daartegen
stelt het Westerse denken zich te
weer, en wat is nu waarschijnlijker
dan dat de draagster en de promo-
trice van die geest: Frankrijk, in
deze strijd de leiding neemt!
Daar komt nog bij, dat het Franse
denken door het katholicisme be-
vrucht werd, ook al begaf het zich
dan ook soms op zijpaden. Men
spot er gaarne mee. dat dit land
zich de oudste dochter der kerk
blijft noemen, terwijl zijn zonen zich
in drommen van die kerk afwenden.
Doch de spotters hebben ongelijk,
omdat zij de zaak eenzijdig bezien
en geen open cog hebben voor het
onomstotelifke feit, dat dit land
ondanks alles zijn christelijke tra-
ditie blijft voortzetten.
Demonstraties hebben soms iets
opgeschroefds en niet zelden geven
zij een verwrongen beeld van dat-
gene, wat zij moeten propageren.
Enige tijd geleden ondernamen
vierduizend Franse studenten een
tocht naar Chartres, een spontane
bedevaart te voet van jonge intel-
lectuelen, meisjes en jongens, stu
denten der Parijse universiteiten,
naar de schoonste kathedraal, die
Frankrijk bezit. Ook aan het werk
van „T6moignage Chretien" wijdden
wij reeds enige aandacht, en hoewel
noch van de voettocht der vierdui
zend, noch van het streven van T6-
moignage Chretien het demonstra-
tieve karakter ontkend kan worden.
doet men toch aan de innerlijke
waarde van dit openlijk tentoon-
spreiden van godsvrucht, liefdadig-
heid en het christelijk volbrengen
van zijn dageljjkse plichten te kort,
wanneer men er iedere diepere on-
dergrond van ontkent. Eenieder die
de werkelijkheid wil zien, kan op-
merken, dat deze voor ons zo
vreemd en gewaagd lijkende onder-
nemingen uitingen zijn van een
brandend zieleleven en een verlan-
gen naar de verheffing des geestes.
V. de J.
OP DE LANDDAG van de Katholieke Vrouwenbeweging in
Utrecht heeft mej. A. Nolte, uit Amsterdam, die voor de
K.V.P. gekozen zal worden op de gecombineerde lijst in de krin-
gen den Helder, enz., onder grote belcmgstelling het woord ge-
voerd over de taak van de vrouw in Nederland.
Zij betoogde, dat ons land het
recht heeft iets van de Nederlandse
vrouw te vragen en dat de vrouwen
bereid zijn aan deze oproep gehoor
te geven. Op deze landdag manifes-
teert zich een grociproces, en wel
het groeiproces van de emancipatie
der katholieke vrouwen. Mej. Nolte
ging terug naar de jaren, waarjn ons
volk meer bevoegdheid, meer in-
vloed op de regering ging eisen.
Deze ontwikkeling ging aanvanke-
lijk buiten de vrouwen om, en toen
deze omstreeks 1880 haar stemmen
verhieven, hield de katholieke
vrouw, die in een sfeer van wereld-
vlucht en isolement leefde, zich af-
zijdig. Hieraan kwam tenslotte ech
ter een einde; langzamerhand kwa-
men enkele tot politiek bewustzijn;
mej. Nolte deelde mede, dat aan
deze pioniersters herinnerd /al
worden op de tentoonstelling voor
H.M. de Koningin, de vrouw die al
ien met trots bezielt. De emanci
patie ontwikkelde zich steeds ver-
der, zodat de verhouding van de
katholieke vrouw tegenover haar
vaderland en haar volk anders is
geworden dan zij was. Het is de
grote taak van de katholieke vrouw
zo meende mej. Nolte, haar volk te
doordringen van de geest van
Christus, de waardering voor de
christelijke beginselen en voor het
gezinsleven zijn twee eigenschappen
van dit volk en het is de taak van
de katholieke vrouw de christelijke
geest in maatschappij en politiek te
versterken en gezin en huwelijk
hoog te houden. Het is echter niet
alleen de gehuwde vrouw, maar
ook de ongehuwde vrouw die iets
voor het gezin te doen heeft. Als er
een vrouw ergens als afgevaardigde
wordt gekozen een mogelijkheid
die eerder voor de ongehuwden dan
voor de gehuwden openstaat
moet zij allereerst opkomen voor
het gezin. Spreekster vroeg ten
slotte de aandacht van de vrouwen
voor het herstelprobleem, en voor
de strijd tegen het communisme,
waarvoor de katholieke vrouw haar
liefde, Godsvertrouwen en de wil
om anderen te begrijpen moet in-
zetten. „Wat het vaderland vraagt
is veel moeilijker dan de taak van
velen in de oorlog en in Indie", zo
besloot spreekster, maar wij zullen
trachten het kleinere te doen, om
dat wij ons tot het kleinere en het
bescheidene geroepen voelen.
Geen slapende, maar
een Strydende kerk
Vervolgens sprak mevr. De Kort-
Luyckx, die er op wees dat de kerk
niet iets maar alles van de katho
lieke vrouw vraagt; al wat er aan
liefde in het vrouwenhart is, wil de
kerk activeren om de blijde bood-
schap: Godsvertrouwen en liefde,
aan de mensen te brengen. De ka
tholieke vrouw zal bij deze ver-
antwoordelijke taak geholpen wor
den door de H. Mis en de H. Com-
munie. Ook deze spreekster legde
er de nadruk op, dat en de ge
huwde &n de ongehuwde vrouw be-
langrijk werk hebben te verrichten.
Mevr. De Korte-Luyckx drong er
verder op aan, positieve daden van
liefde te stellen. Wij kunnen de
liefde in onze samenleving niet ont-
beren; denken wij maar eens aan
de woningnood, aan het vraagstuk
van de noodzakelijke hulp in de
gezinnen, aan het probleem van de
politieke delinquenten en aan de
nood van vele buitenlandse kinde
ren. Al deze problemen die alleen
door de liefde kunnen worden op-
gelost, wijzen er op, dat de taak
van de katholieke vrouw niet tot
de gezinsmuren beperkt moet blij-
ven. „Nog te veel vrouwen beho-
ren tot de slapende kerk," zo ein-
digde spreekster, „zij moeten de be-
tekenis van de strijdende kerk be-
seffen en in dit besef samenwer-
ken."
De Rechtbank te Almelo heeft de
heer C. H. E. J. Gielen, directeur
van de N.V. Spanjaard' te Borne,
die ten laste was gelegd. dat hij
niet voldoende maatregelen had ge-
nomen om zijn arbeiders te belem-
meren langer te werken dan door
het werktijdenbesluit en de Arbeids-
wet is toegestaan, vrijgesproken.
In feite ging de gehele zaak hier-
om, dat de arbeidrs, die voor een
groot deel buiten Borne woonachtig
zijn, elke werkdag drie kwartier
langer in de fabriek blijven om
daardoor de Zaterdagmorgen vrij te
hebben.
Door de vrljspraak van de heer
Gielen zal het personeel voorlopig
voortgaan zich 's Zaterdags vrij te
maken.
Kapelaan L. v. d. Dungen te
Eysden. die tijdens de oorlog ille-
gaal werk heeft gedaan, o.a. door,
hulp te verlenen aan Joden, onder-
duikers en geallieerde piloten en
het over de Maas smokkelen van
Franse en Belgische krijgsgevange-
nen, ontving Dinsdag de ..Medaille
commemorative Frangaise 19391945
Avec Barette Liberator".
De medaille werd uitgereikt door
kolonel Blanc en kapitein Delfieu.
als gedelegeerden van de president
der Franse republiek. Deze heren
werden vergezeld door de heer
Pousset als vertegenwoordiger van
de Belgische verzetsgroep „Jean",
van de ..Armee Liberation".
De uitreiking had plaats in het
huis van kapelaan van den Dungen,
die al lang bedlegerig is, als ge-
volg van de in Duitse Concentratie-
kampen ondergane mishandelingen.
In een oplage van 550.000 exeni-
plaren zal straks 't nieuwe spoor-
boekje weer het llcht zien. Velen
zullen in deze tijd van opbouw en
Uerstel er met nieuwsgierigheid
naar grjjpen en verwachten. dat
het al weer een stuk beter zal zijn
dan het vorig halfjaar. Het is ook
beter, maar, zoals de President-
Directeur der N.S., Ir. F. Q. den
Hollander Woensdagmiddag op 'n
persconferentie mededeelde: „We
gaan met langzame schreden
vooruit."
Evenals> dat bij andere bedrijven
het geval is, hebben ook de spoor-
wegen te kampen met een groot ge-
brek aan materiaal. Vooral het ar-
tikel spoorrails is moeilijk te beko-
men. Er moet nog 240 km spoorbaan
gelegd worden, wil ons spoorwegnet
aan de behoeften kunnen voldoen,
maar men heeft er voorlopig de
spullen nog niet voor. Dat neemt
niet weg, dat men niet bij de pak-
ken neer blijft zitten. Drie fabrieken,
Beijnes, Allan en Werkspoor -ijn
druk doende nieuw electrisch ma-
terieel te bouwen, het volgend jaar
gaan deze fabrieken de nog bruik-
bare, doch beschadigde treinstellen
herstellen. Een motor werd gebouwd
door Werkspoor voor de diesel-
electrische treinstellen. Deze moet
nog proeflopen, maar spoedig zal
met seriebouw worden begonnen
zodat langzamerhand 12 vijfwagen-
stellen en 20 driewagenstellen weer
in dienst kunnen worden gesteld
Dat is hoog nodig, want de spoor-
wegen kunnen het met dd 102 sta-
len rijtuigen en de 479 gedeeltelijk
stalen rijtuigen niet af, begrijpelijk
als men weet dat v66r de oorlog er
1450 goede personen-rijtuigen be-
schikbaar waren. Intussen zijn een
aantal kleinere fabrieken en veel
particuliere zaken bezig met het
herstel van 4000 kapotte goederen-
wagons. Per jaar worden er nu een
400 afgeleverd. Met alle kracht
werpt men zich nu op de nieuw-
bouw, daar men het publiek straks
modern materieel wil voorzetten.
De nieuwe dienstregeling.
Als met ingang van 9 Mei a.s. de
nieuwe dienstregeling in werking
treedt, dap valt, als men het spoor-
boekje doorbladert, al direct op dat
de verbindingen met het buiten-
land, vooral met Belgie, aanmerke-
lljk bekort zijn. Dat is te danken
aan de versnelde douane-controle
die nu door de Belgische en Hol-
landse douane tegelijk in Roozen-
daal geschiedt.
De Benelux-idee in daden omge-
zet. Zo ging het ook met de over-
name van de spoorlijn Mechelen—
Terneuzen door de N.S.!
De Maatschappij ..Zeeland" vaart
met ingang van 31 Mei weer iedere
dag naar Engeland, de dagboot-
express gaat dan ook iedere dag
lopen. De electrische tractie in het
Zuiden zal in 1949 naar alle waar-
schijnlijkheid gereed zijn.
In grote trekken is de nieuwe
dienstregeling gelijk aan de oude.
Een nieuwtje is, dat tussen Arnhem
en Utrecht sneltreinen getrokken
zullen worden door electrische loco-
motieven.
In ons Gewest
Met de Texelse Eigen Stoomboot-
Onderneming vonden besprekingen
plaats, met het gevolg dat de aan-
sluitingen treinboot nag verbeterd
werden.
Tussen Alkmaar en Amsterdam is
de dienst aanmerkelijk verbeterd
door het inleggen van twee paar
sneltreinen. komende van en gaande
naai* Den Helder. Op deze lijn werd
de dienst versneld en de aansluitin-
gen verbeterd.
Het station Heerhugowaard zal
voortaan genoemd worden Heer-
hugowaard-Broek op Langendijk.
Verder gaat de Naco officieel de
dienst Alkmaar—Warmenhuizen uit-
voeren.
Nieuw zijn dus de treinen Alk
maar vertrek 8.38. Amsterdam aan-
komst 9.15 en Alkmaar vertrek
22.03, aankomst Amsterdam 22.38.
Alsmede: Amsterdam vertrek 8.32
Alkmaar aank. 9.09 en Amsterdam
vertrek 17.00. aank. Alkmaar 17.35
Deze treinen zijn dus sneltreinen.
Binnen een jaar tijd is een derde
nieuwe Missiebisschop uit de Mill
Hill Fathers door de H. Stoel geko
zen. Dit maal werd gekozen father
F. R. Hall, die het bericht van uit-
verkiezing ontving in het Missie-
huis te Roosendaal, waar hij sinds
jaren de functie van director-spiri-
tus waarneemt. De nieuw gekozen
bisschop, een Engelsman, werd op
30 November 1902 geboren te Burn
ley in Engeland. Hij werd priester
gewijd te Mill Hill op 29 Juli 1929
en vertrok dat zelfde jaar naar het
mis'siegebied. waarover hij nu als
Apostolisch Vicaris het bestuur zal
overnemen/ Hij is opvolger van de
Nederlandse bisschop mgr. N. Stam,
die nu ruim 46 jaren missie-arbeid
in Afrika naar Nederland terug-
keerde. Vanaf 1937 verbleef mgr.
Hall in Nederland. Door de Duitse
bezetters werd hij in 1940 gelnter-
neerd en verbleef hij tot 1945 in
verschillende kampen in Duitsland.
Na de oorlog keerde hij weer naar
Roosendaal terug. waar hij voor de
bewoners geen onbekende is.
354 algemeen
356 algemeen
357 algemeen
358 algemeen
854 algemeen
856 algemeen
858 algemeen
843 reserve
Het rekening courant saldo van
het Rijk bij de Ned. Bank is,
blijkens de verkorte balans afge-
sloten 19 April, wederom gestegen
tot boven 1 milliard gulden, met
een totaal van 1086.8 millioen.
Ook op 23 Februarl j.l. was dit
saldo boven de 1 milliard, doch
slechts met een bedrag van 1013.6
zodat thans een recordniveau be-
reikt is.
Waar de verhoging t.o.y. de vo-
rige week precies 100 millioen gul-
den bedraagt. ligt de veronderstel-
ling voor de hand, dat in de afge-
lopen week de overschrijving heeft
plaats gevonden van de regerings-
credieten door het Philipsconcern
uit de jongste aandelenmissie. Deze
credieten werden n.l. eveneens op
ongeveer 100 millioen gulden ge-
raamd. Een tweede aanwijzing
hiervoor zou gelegen zijn in de
sterke daling van de geblokkeerde
saldi van banken en van de vrije
saldi tot resp. 43.1 en 440.2 millioen
Het totaal der rekening-courant
saldi is dientengevolge met 1593.6
muiioen gulden slechts weinig ver-
anderd.
Boissevain, 18 April van Manilla
naar Hongkong.
Jacob Cats, 21 April v. m. van
Rotterdam te Chesapeake.
Lemsterkerk, BombayRotterdam
pass 12 April Quessant.
Maaskerk, 21 April van Lagos te
Port Harcourt.
Nieuw Amsterdam, Rotterdam
New York, 21 April van Le Havre.
Saparoesa. 19 April van Madras
naar Cocanada.
Tamo, Rosario—Rotterdam, pass
20 April Fernando Noronha.
De vierde zittingsdag van het
proces van der Waals ging in het
bijzonder over de kwestie, hoe
de namen en plannen van het
Nationaal Comity bij de verrader
en via deze persoon bij de Duit-
sers bekend waren geworden.
Uit bet verhoor bleek, dat het
contact met radio-Oranje hoofd-
zakelijk tot doel had achter de
personen te komen, die deel uit-
maakten van dit z.g. ..Nationaal
Comite", waarvan Koos Vorrink
de leiding had. Dit orgaan wilde
in bezet gebied een illegale rege
ring uitroepen, om in nauw ver-
band met de Nederlanders de
bezetter te kunnen dwarsbomen
en richtlijnen uit te geven, waar-
naar overheidsinstantie's en par-
ticulieren zich konden richten.
v. d. Waals wist echter tot in de
hoogste regionen door te dringen,
wel een bewijs van zijn geraffi-
neerd optreden. Ook in dit geval
bediende hij zich van papieren,
die op parachutisten en geheime
agenten waren gevonden.
Getuige Schreieder werd aller
eerst verhoord over het contact.
dat deze met het Nationaal Comite
kreeg. Het eerste contactpunt
vormde een foto van twee kinde
ren, die een ..gedropte" agent bij
zich had.
Terugkomend op de foto vertel-
de Schreieder: I^n volgende ra-
dioboodschap uit Londen gaf op-
dracht met de foto naar een
adres in Amsterdam te gaan, waar
materiaal moest worden gehaald.
Van der Waals ging erop af en
bleek bij een der leden van het
Nationaal Comite te arriveren. Hij
hoorde daar. dat Koos Vorrink, die
als belangrijkste figuur gold, zeer
voorzichtig werkte en zelfs voor
eigen kring moeilijk te benaderen
was.
Het gelukte van der Waals Vor
rink van zijn soliditeit te overtui-
gen ,door een telegram uit Londen
aan de verschillende leden van het
Comite te doen rondsturen. Daarin
werd een zin uit een brief van
Van Looi aan een vriend in Enge
land geseind. Vorrink was nu over-
tuigd, waarop een eerste afspraak
tussen van der Waals en Vorrink
tot stand kwam. Van der Waals.
aldus Schreieder, kwam te weten,
dat Vorrink twee organisaties be-
stuurde. ten eerste een sabotage-
organisatie, die zich vooral met
passieve weerstand bezig hield, ten
tweede het Nationaal Comite,
waarin vooraanstaande figuren op
poljtiek en economisch gebied zit-
ting hadden. Het doel daarvan was,
aldus getuige. een illegale regering
te stichten, die geregeld met de
regering in Londen in verbinding
stond.
Koos Vorrink zond door bemid-
deling van van der Waals uitge-
breide telegrammen over het doel
van het Nationaal Comity naar En
geland, teneinde daarop goedkeu-
ring te verkrijgen. Er kwam inder-
daad antwoord uit Engeland. Vor
rink was echter van menfng, dat
een persoonlijke uiteenzetting
Londen zeer bevorderlijk zou
in
zijn.
Hoog spel gespeeld
Hij wilde J. van Tijen naar En
geland laten gaan. Daar dit het
England-spiel ernstig in gevaar
kon brengen, moest van der Waals
Koos Vorrink trachten te overtui-
gen van het gevaarlijke en ontacti-
sche van een dergelijke daad. Van
Tijen wilde niettemin toch gaan,
zodat van der Waals zich liet over-
halen voor een vliegtuig te zorgen.
dat van Hoorn zou opstijgen. Op
weg er heen werd hij gearresteerd.
Op hem werden belangrijk spion-
nagemateriaal en politieke gege-
vens gevonden. ..en wat voor mij
het belangrijkste was". aldus
Schreieder, „een nauwkeurige om-
schrijving van het werk van het
Nationaal Comite. Van der Waals
had mij ook eens melding gemaakt
van het feit. dat van Tijen het plan
had gehad bij een bezoek aan de
Fokker-vliegtuigfabrieken Goering
te ontvoeren naar Engeland."
Op 1 April werd de arrestatie
van L. J. van Looij en Vorrink
vastgesteld, hetgeen in Eindhoven
plaats vond. Ook de arrestaties van
Karel van Staal, C. Th. Groothoff
(directeur staatsmijnen), G. Rit-
meester. A. C. Wolters en H. JM.
Hansen konden alle.door de activi-
teit van Van der Waals, die nauw-
keurig door Schreieder was ge-
instrueerd. plaats vinden.
Koos Vorrink legde hierna zijn
getuigenverklaring af. Vele poli
tieke figuren waren in het Natio
naal Comit5 verenigd.
Van het England-Spiel had men
geen vermoeden. ..Wij vonden het
wel solide. Bovendien is later her-
haaldelijk door Radio Oranje de le-
gitimatie van ..de Wilde" nog beves-
tigd", verklaarde Vorrink.
Pres.: „En het wekte ook wel ver-
trouwen, als van der Wilde Engelse
thee serveerde. Engelse sigaretten
presenteerde. kortom met allerlei
Engelse artikelen rondliep. die hij
zgn. bij zijn geregelde bezoeken in
Engeland verkreeg, maar in werke
lijkheid van „droppings" afkomstig
waren?"
Get.: „Inderdaad".
Van 13 tot 15 Mei zal de Britse
vloot manoeuvres houden op de
Noordzee, te beginnen op ong. 150
K.M. uit de Firth of Forth. Aan
deze manoevres zal worden deel-
genomen door de slagschepen ..An
son" en „Hoe", de kruiser ..Superb",
het vliegdekschip ..Implacable", elf
destroyers, vier fregatten, een aan
tal onderzeeboten en meer dan 100
vliegtuigen.
Vliegtuigen en onderzeeboten zul
len schijnaanvallen op de schepen
ondernemen.
Begin April 1943 werd een vlieg
tuig'boven het IJsselmeer neerge-
schoten. De bemanning werd door
de Lemmerboot opgepikt. De SD
vermoedde echter dat een parachu
tist was ontsnapt en dat de kapitein
van de boot. G. Bootsma te Lemmer,
er meer van af zou weten. Bootsma
is gevangengenomen en later in
Duitsland overleden. De parachutist
werd niet gevonden. Van der Waals
gaf toe bij de arrestatie aanwezig te
zijn geweest.
In de zaak M. J Groen *e
Bilthoven een zender had, komt
notaris J. G. R. ter Horst als ge
tuige voor. Door de heer van
Tijen is hjj in contact gekomen
met van der Waals. „Groen ver-
trouwde hem al direct niet", zegt
getuige. „WU hadden echter de le-
gitimatie van Van der Waals over
Radio-Oranje gehoord. We wisten
toen niet, dat het io'n bende was
bij de Nederl. geheime dienst".
De reizende spion
In de middagzitting kwam Van
der Waals' verblijf in Zweden in
Sept. '43 ter tafe! en als eerste ge
tuige werd jhr W. A. Gevers Dey-
noot gehoord, die indertijd uit Ne
derland naar Zweden was ontsnapt
en ten tijde van de aankomst van
Van der Waals alias baron Van Lyn-
den in Stockholm, bij de Neder
landse infichtingendienst aldaar
werkzaam was. Van der Waals zeide
lid van een Nederlandse verzetsbe-
weging te zijn. doch vertelde niet,
dat hij reeds Engelse verbindingen
had en vroeg ook niet, om hem in
contact te brengen met Engelse
autoriteiten in Stockholm. Dit, on
danks het feit, dat hij beweerde te
hopen via Zweden contact te krij-
gen met Engeland.
„We vertrouwden hem niet, doch
hadden geen vermoeden, dat het
Van der Waals kon zijn, over wie
we in Zweden wel gehoord had
den. Hij deed ons zelfs verhalen
van Van der Waals' wandaden als
S.D.-spion. We hebben hem niet
vrij laten rondlopen in Zweden
en zeif heb ik hem naar Sunds-
val gebracht om hem veilig weer
af te leveren aan de boot, die
hem naar Nederland zou terug-
brengen. Veel kan hij in Zweden
niet hebben uitgericht."
Van der Waals werd in deze
kwestie ook gehoord en gevraagd
wat het doel was van zijn Zweed-
se reis. ..Schreieder droeg rnij op
contact te leggen tussen Stockholm
en Nederland en.zo belangrijke ge-
gevens te krijgen
Schreieder herinnerde zich de op-
dtacht, maar dan in die zin, dat
nagegsan moest worden, welk radio
verkeer nog tussen Stockholm en
Nederland bestond. Veel practische
resultaten had dat met opgeleverd.
..Voor mij was deze reis aanleiding
hem op non-activiteit te stellen met
uitzond^ring van een enkele kleine
opdracnt," verklaarde Schreieder.
De K.L.M.-Constellation, welke
Woensdag naar Batavia is vertrok-
ten met een totaal gewicht van 58
ken, vervoert 5 kisten medicamen-
kg. welke in Cairo worden uitgela-
den en bestemd zijn voor de babies
van de ..Volendam". Deze kisten be-
vatten o.m. gedroogde plasma, ge-
distillerd water, baby- en melk-
poeder en andere heilzame midde-
len.
Voor het tijdvak van 25 April tm.
8 Mei 1948 geeft alk der volgende
bonnen recht op het kopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 804
331 melk 5 liter melk
333 melk 7 liter melk
336 vlees 100 gram vlees
337 vlees 300 gram vlees
338, 339 boter 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
352 algemeen 400 gram brood
of 1 rantsoen puddingpoeder,
vermicelli
200 gram brood
(geldig t.m. 1 Meil
1600 gram brood
(geldig t.m. 1 Mei)
50 gram thee
2£0 gram kaas of
312'/i gram korstloze kaas
359 algemeen 125 gram koffie
343 reserve 800 gram brood
(geldig t.m. 1 Mei)
346 reserve 400 gram brood
(geldig t.m. 1 Mei)
BONKAARTEN KD, KE 804
833 melk 12 ^iter melk
836, 837 vlees 100 gram vlees
838 boter 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
839 boter 125 gram boter of
margarine of 100 gram vet
852 algemeen 400 gram brood
of 1 rantsoen puddingpoeder,
vermicelli
200 gram brood
(geldig t.m. 1 MeH
400 gram brood
(geldig t.m. 1 Mei)
100 gram kaas of
125 gram korstloze kaas
400 gram brood
(geldig t.m 1 MeO
BONKAARTEN ZA, ZB. ZC, ZD,
MD. MF, MG, MH 804
(bUz. arbeid, a.s. moeders en zieken)
Geldig zijn de bonnen van strook
D.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 23 April worden
gebruikt, met uitzondering van de
bonnen voor melk, waarop eerst op
Maandag '26 April mag worden ge-
kocht.
Evenals het vorige jaar zaL ten
einde de winkeliers in de gelegen-
heid te stellen hun zaken enige tijd
voor vacantie te sluiten, van 4 Juli
t.m. 11 September a.s. inplaats van
iedere week, eenmaal per veertien
dagen een bonnenlijst worden ge-
publiceerd. De bonnen. welke nor-
maliter over twee weken verdeeld
worden aangewezen, zullen dan in
££n lijst worden bekend gemaakt.
De eerste bonaanwijzing voor 14
dagen zal dus zijn op 2 Juli, de
laatste op 27 Augustus. In de tijd-
stippen, waarop de detaillisten de
bonnen bij de distributiediensten
moeten inleveren, wordt geen wij-
ziging gebracht. Detaillisten. die dus
hun zaak wegens vacantie willen
sluiten, dienen maatregelen te ne-
men om op de voor hen vastgestelde
dagen de bonnen te doen inleveren.
Het publiek moet er rekening
mede houden, dat het als gevolg van
deze regeling een .week eerder de
beschikking krijgt over de artikelen,
welke gewoonlijk jn de tweede
week worden aangewezen. Aan het
einde van de periode, waarvoor deze
regeling geldt, zal men echter een
week langer moeten wachten.
Z.K.H. Prins Bernhard zal van
Londen, waarheen hij Mevr. Roose
velt in zijn vliegtuig heeft begeleid,
rechtstreeks doorvliegen naar Zwit
serland. Voor volledig herstel van
zijn gezondheid wordt een verlen-
ging van het verblijf in de hoge
lucht gedurende korte tijd noodza-
kelljk geacht.
De socialistische partij van Nenni
zal een formeel protest indienen te
gen de uitslagen van de verkiezin
gen op grond van ongeregeldheden,
die zouden hebben plaatsgevonden.
De audi*eur-militair bjj de
krjjgsraad te 's-Gravenhagc eiste
Woensdag tegen de lste luitenant
van de L.S.K.. de 32-jaiige F. H.
uit Utrecht, een gevangenisstraf
van 1 jaar, ontslag uit de mili-
taine dienst en bevefl tot ontnid-
dcllijke arrestatie.
Bekiaagde, die nu nog in dienst
is te Londen. was aldaar in 1944
en 1943 tijdeiyk reserve-kapitein.
Hem werd ten laste gelegd. dat
hU zjcil een cheque had toegc-
eigend van 22.16.16 pond sterling,
toebehorende aan de nagelatpn
betrekkingen van de officier Ba
ron van Nagel. Voorts diefstal,
subs, verduistering van een che
que, groot 13.19.3 pond sterling.
toebehorende aan de nagelafen
betrekkingen van de gesneuvelde
miiitaire vliegers E. R. v. d. Zee
en H. C. Rovers.
Beide feiten werden volgens de
tenlastelegging gepleegd resp. in
October 1944 en in Juli 1945.
Bekiaagde ontkerlde de feiten te
hebben gepleegd. Ten aanzien van
de handtekeningen, welke op de
cheques voorkomen. verklaarde hij,
dat die van hem afkomstig kunnen
zijn. Hij achtte het mogelijk. dat die
cheques tussen de post werden door-
gegeven, welke hem ter tekening
werd voorgelegd. Hij verklaarde ten
dele belast te zijn met de post. Hem
werden alle stukken gegeven. welke
betrekking hadden op de afwikke-
ling der nalatenschappen. Het be
drag van de tweede cheque werd
gestort op de bankrekening van be
kiaagde.
De auditeur-militair poemde het
hier een zaak van een gruwelijke
crnst en herinnerde er aan. dat de
Engelse grapholoog, die door de
medewerking van Scotland Yard een
onderzoek instelde. de overtuiging
heeft. dat de handtekeningen op de
cheques van verdachte zijn. Ook de
Nederlandse grapholoog heeft de
mening van ztjn Engelse collega be-,
vestigd.
De auditeur wees op een vroegere
veroordeling tot 7 dagen streng ar
rest en op de financille omstandig-
heden van verdachte. die niet altijd
rooskleurig waren en gaf als zijn
mening. dat de onbekende. die de
cheques zou hebben getekend. alleen
in de onware voorstelling van ver
dachte bestaat. Hij achtte tenslotte
het ten laste gelegde bewezen.
De raadsman van verdachte meen
de. dat de feiten niet bewezen wa
ren. Hij achtte het niet juist de
graphologische rapporten als het
bewijs te beschouwen. dat de hand
tekeningen van zijn cliSnt afkomstig
zijn. Hij vestigde er de aandaoht op.
dat zijn cli#nt thans reeds 9 maan-
den verlof heeft. zonder salaris te
ontvangen. Hij vroeg bij uitzonde
ring niet onmiddellijk uitspraak te
doen. maar gelegenheid te geven zo
nodig nog een nader onderzoek te
laten instellen.
De president bepaalde de uit
spraak over 14 dagen. Op handslag
beloofde de verdachte zich ter be
schikking van de krijgsraad te zul
len houden voor de volgende be-
handeling der zaak.