Amerikacmse stap te Moskou
betekent geen nieuwe koers
EINAUDI GEKOZEN
tot President von Italie
Joodse Staat reeds werkelijkheid
Voor Alkmaar en omgeving
Russen moeten niet denken, dat
de Ver. Staten nu zwakte tonen
BEDELL SMITH
in Frankrijk „om te vissen'
Pensioenen worden verhoogd
Arabieren door jaloezie verdeeld
staan machteloos
Verklaring van Truman
Vooruitzichten op
overeenstemming
nog zeer klein
Moskou schond diplomatiek vertrouwen
Twee arbeiders
bij val gedood
Tegenstander van economische dwang
Kardinaal Spellman
naar Batavia
H1
Bestaande toeslag is uitgangspunt
voor de nieuwe regeling
25 percent tot
500 gulden
Sociale
Verzekering
WOENSDAG 12 MEI 1948
44e JAARGANG - NUMMER 11258
BUREAUX:
ren-
Maandagavond werd in Hotel Kasteel Oud-Wassenaar het Ne-
derlandsBelgische militaire pact ondertekend. Na de onder-
tekening hield de Nederlandse minister van Oorlog, luitenant-
kolonel A. H. J. L. Fievez, een rede, waarin hij de lOe Mei 1940
herdacht Links de Belgische minister van Landverdediging,
kolonel R. de Fraiteur en Z.K.H. Prins Bemhard.
Strijd in Jerusalem
weer opgelaaid
Een van zijn zonen
is communist
MASSA-STAKINGEN
IN DU ITS LAND
De Gasperi
kabinetsformateur
Hoge ambtenaren van de Europese naties en van de Verenigde
Staten van Amerika vergaderden onder auspicien van de Ver
enigde Naties. Zij bestudeerden de vooruitgang van het Europees
herstel sinds de vorige economische conferentie in Juli en bespra-
ken de maatregelen tot bespoediging van dit economisch herstel.
Op de foto van links naar rechts: dr. A. B. Speekenbrink, Neder-
land, mr./ Leo Tuominen, Finland, en M. Jean-Pierre Kremer,
Luxemburg.
Nieuwe executies
in Griekenland
MINISTERS NAAR INDIE
Cyprus niet
onafhankelijk
In opdracht van een Ameri
kaanse firma heeft de Neder
landse beeldhouwer Geurt
Brinkgreve een herinnerings-
munt geboetseerd ter herden-
king van wijlen president Roo
sevelt. De herinneringsmunt
wordt geslagen bij 's Rijks
Munt te Utrecht. Voor- en keer-
zijde van deze Amerikaanse
in Nederland gemaakte munt
Nieuuj
Hoofdredacteur H. N. Smits,
rayonredacteuri Fr. Otten.
Directeur E. J. M. Stumpel
Abonnementsprijs 3.75 per
kwartaal; 1.30 per maand.
Advertentie-prijs per editie
13 c. p. mm.; minimum 2.50;
in alle edities 26 ct. per mm.;
minimum 4.-; Fam.ber. 20 c.
p. mm.; in alle edities 30 ct.
Noordhollands
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
ALKMAAR: Lapgestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.). 2047 (red.)
K 2200.
HOORN: Draalsingei 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Keizerstraat 89
Tel. 2800 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
WASHINGTON, 11 Mel (A.P) President Truman heeft Dinsdag
verklaard, dat de Amerikaanse stap bij de Russische minister
van buitenlandse zaken, Molotof, om tot behoorlijke en redelijke
betrekkingen tussen de twee landen te komen, geen nieuwe
koers In de Amerikaanse politiek vormt.
een uitnodiging tot het houden van
een „big two"-conferentie.
De Amerikaanse autoriteiten wa-
ren er evenwel kennelijk op uit deze
interpretatie niet te ontmoedigen,
maar even kennelijk wilden zij de
Russen niet toestaan, deze houding
als een teken van zwakheid uit te
leggen.
Experts van het State Department
beweerden, dat de Russen norma-
liter een overeenkomst als een te
ken van zwakheid zouden interpre-
teren en zich niet in de positie zou
den laten brengen, waarin men van
hen zou kunnen zeggen, dat zij
avances maakten.
Het doel van de Amerikaanse
nota was het onmiskenbaar duide-
lijk te maken, dat de Ver. Staten
geen vijandlge of agressieve plan-
nen, van welke aard ook, ten op-
zichte van de Sovjet-Unie koeste-
Uit de verkiezing van Truman
viel niet op te maken, of de nota
van Bedell Smith aan Molotof van
4 Mei gelnterpreteerd zou kunnen
worden als een Amerikaans voor-
stel tot het houden van besprekin-
gen over de regeling van de be-
staande Russisch-Amerikaanse ge-
schillen. 1
Truman noerade de volgende
voornaamste punten van de verkla-
rirng van Bedell Smith:
1. De politiek van de Amerikaan
se regering in Internationale aan-
gelegenheden is de afgelopen maan-
den en weken voldoende duidelijk
geweest.
Deze politiek heeft de steun van
de overgrote meerderheid van het
Amerikaanse volk.
Deze politiek zal krachtig door-
gezet worden.
2. Anderzijds wenst de Ameri
kaanse regering duidelijk te laten
uitkomen, dat de Verenigde Staten
geen vijandige of agressieve aspi-
raties van welke aard dan ook te-
genover de Sovjet-Unie heeft.
Amerikaanse autoriteiten hebben
heden verklaard, dat er eerst
dan bespreklngen tussen de Ame
rikaanse en Russische regeringen
zullen plaats vtnden, indien de
Russen met bepaalde voorstellen
komen ter regeling van hun pro-
blemen met de Ver. Staten.
Hebben de Russen die niet, aldus
verrreemt Joh. Hightower, diploma-
tiek correspondent van A.P., van
hooggeplaatste zegslieden. dan ziet
het er niet naar uit, dat er een
basis voOr besprekingen zal zijn.
Of zoals een hunner het uit-
drukte: de Ver. Staten zijn niet
van plan in de stratosfeer te gaan
zitten en dan over schoon klin-
kende algemeenheden te gaan pra-
ten.
Groot belang moet gehecht wor
den aan de verschillende punten,
waarop vandaag in de verklari'ngen
van het Witte Huis en van het State
Department de nadruk werd gelegd.
In geen van beide werd gewag ge-
maakt van de oorspronkelijke woor-
den die Generaal Smith te Moskou
heeft gebruikt, nl., dat de deur al-
tijd open staat wanneer de Russen
een schikking willen treffen.
Wat er wel in stond was echter,
dat het Generaal Smith's voornaam
ste doel was ..misvattingen en ver-
warring" op te helderen, die er,
naar President Truman verklaarde,
over de Amerikaanse buitenlandse
politiek mochten bestaan.
Het wordt ook van groot belang
geacht, dat de Russen zich onmid-
dellijk vastklampten aan de passage
waarin Smith zei, dat de weg te
alien tljde voor besprekingen open
lag en dat zij dit interpreteerden als
Als een klein bewljs er van, dat
sommige Sovjet-autoriteiten nu
denken, dat de Ver. Staten zwakte
tonen, wordt een krantenbericht
uit de Berlijnse Sovjet-zone aan-
gehaald, waarin het van de Ame
rikaanse nota heetbetekent dat
de Ver. Staten hun buik vol heb
ben van de koude oorlog. In
Washington wordt nu verklaard,
dat wanneer de Russen uit deze
veronderstelllng handelen, de
vooruitzichten op overeenstem
ming inderdaad mager zijn.
Hebben de Russen echter speciale
gedachten over wat er met het ge-
hele complex van problemen moet
gebeuren, zoals het Europees her-
stel, de Duitse vrede, de Oosten-
rijk'se onafhankelijkheid, de Kore-
aanse onafhankelijkheid, de vrijheid
voor de landen in Oost-Europa en
soortgelijke, dan kan wellicht een
grondslag voor besprekingen ge-
vonden worden.
Men hoopt, dat er thans een uit-
gebreidere nota-wisseling tussen
Moskou en Washington gaat volgen,
onder de dip.lomatieke autoriteiten
te Washington is men echter nog
niet erg enthousiast gestemd voor
een ontmoeting tussen Truman en
Stalin. Het gevoelen schijnt te zijn,
dat, zo er een big two-bespreking
wordt gehouden, dit zal moeten ge
beuren tussen Marshall, en Molotof
en niet eer dan nadat er uitgebreide
inleidende onderhandelingen zijn
gevfeest.
Hoge autoriteiten wijzen er ten-
slotte nog op, dat noch de Ver. Sta
ten, noch Rusland in de notawisse-
ling ook maar 4en stap gedaan heb
ben om op enig belangrijk punt de
grondslagen van hun politiek te her-
zien of te verzachten.
Met andere woorden. een reSle
basis voor een conferentie is er nog
niet.
PARIJS, 11 Mei (A.P.) De
Amerikaanse ambassadeur te Mos
kou. Bedel Smith, is vandaag uit
Moskou te Partjs aangekomen. Bij
zijn aankomst verklaarde hij na-
drukkelijk, dat htj naar Frankrijk
was gekomen „om te vissen".
„Eventuele diplomatieke bespre
kingen, waaraan ik deelneem, blij-
ven vertrouwelijk, totdat zij door de
regering worden vrijgegeven", deel-
de hij verslaggevers op het vliegveld
Orly mede.
Op zijn reis naar de Franse hoofd-
stad heeft Bedell Smith te Berlijn
verklaard, dat er tijdens zijn onder-
houd met Molotof geen besprekin
gen hadden plaats gevonden over
tijd en plaats voor de nieuwe Ame-
rikaans-Russische diplomatieke bij-
eenkomsten.
Bedell Smith zei, dat hij de
Sowjet-versie van zijn besprekin
gen met Molotof niet had gezien
en dat hij ..verrast" was te horen,
dat de vertrouwelijke diploma
tieke procedure geschonden was
door het bekend maken ervan.
„Het verbaast mij, dat de Rus
sen dit gedaan hebben", zei hij.
„ZU hebben nooit eerder zo iets
gedaan. Als iemand het diploma
tieke vertrouwen schendt zal ik
het niet zijn."
Verschillende Amerikaanse perso-
Te middernacht is te Jeruzalem
het vuren weer begonnen. In de
voorstad Mekor Hayim in het Zuid-
Westen van de stad werd met
zwaar geschut geschoten. Na vier
dagen rust is de stad weer opge-
schrikt door het geluid van scho-
ten uit lichte wapens en mortieren.
Volgens Joodse kringen zouden de
Arabieren een aanval begonnen zijn
nen in Berlijn zeiden, dat zij de
indruk hadden, dat de Russen „een
propagandastunt gestolen hadden"
door hun versie ervan voor de ra
dio bekend te maken.
De onder Russisch toezicht staan-
de Berlijnse radio begon haar
nieuwsuitzending van vanmiddag
met het verslag uit Moskou. Hiermee
werd de nadruk gelegd op de Sow-
jet-verklaring, dat Rusland bespre-
king van de geschillen met Amerika
toejuicht.
Er werd ook een speciale middag-
uitzending gegeven om de Duitsers
de volledige tekst van de diploma
tieke nota's tezamen met de com-
mentaren van de door de Russen
gecontroleerde dagbladen te laten
horen.
Tijdens werkzaamheden in een
chemische fabriek te Rotterdam
brak een stelling, met het gevolg,
dat vier arbeiders van een grote
hoogte naar beneden stortten. De
gevolgen waren verschrikkelijk.
Twee hunner waren er het ergste
aan toe. Zij liepen een schedelbasis-
fractuur op en overleden nog voor-
dat zij in een ziekenhuis konden
worden opgenomen; een derde liep
ernstige hoofd- en lichaamskwets-
suren op.
Het gebeurde verwekte in de fa
briek begrijpelijkerwijze grote ver-
slagenheid. De bouwpolitie stelt 'n
onderzoek naar de deugdelijkheid
van de gebruikte stelling.
EINAUDI is gisterenavond met
508 stemmen tegen 320 voor
Orlando en 28 bianco stemmen ge-
kozen tot president van Italie. De
verkiezing had plaats bij de vier-
de stemming, waarvoor slechts
een gewone meerderheid voldoen
de was, nadat ook bii de derde
stemming geen enkele candidaat
de vereiste twee derden voor zich
had veroverd.
De nieuwe president van Italie,
die 74 jaar oud is. is een bekende
econoom. Hij is liberaal vice-pre
mier en minister van financien ge
weest in het kabinet van de Gasperi.
Einaudi is geboortig uit Cuneo. Ge-
ruime tijd was hij hoogleraar in de
economie te Turijn. hetgeen hij ge-
durende het bewind van Mussolini
gebleven is ..ondanks .zijn critiek op
totalitaire economische theorien".
In 1945 werd hij gouverneur van
de Italiaanse Bank, hoewel hij ten-
gevolge van een val kreupel was
geworden, liep hij in 1943 naar
Zwitserland. op de vlucht voor de
Duitsers. In 1945 is Einaudi door ko-
ning Victor Emanuel tot senator be-
noemd. Gedurende het fascistische
regiem bleef hij in functie „en
stemde geregeld tegen de fascisti
sche wetgeving". Einaudi is tegen
prijzen-controle maar acht controle
op disconto-tarieven noodzakelijk.
Gedurende 'zijn bewind zijn de Ita
liaanse Industrie en het Jtaliaanse
geldwezen zo veel mogelijk vrij ge-
steld van controle en bestona er in
Italie ,.een betrekkelijk vrije markt
in vreemde valuta om buitenlandse
handel aan te moedlgen".
Een van Einaudi's drie zonen,
Giulio Einaudi, is communist en
staat aan het hoofd van een uitge-
verij.
Het Volksfront en de Italiaanse
Sociale Beweging, uiterst links en
uiterst rechts, hebben Orlando ge-
steund, de 87-jarige oud-premier en
vader" van de constituerende ver-
gadering. De oppositie van het
Volksfront tegen Einaudi was geba-
seerd op Einaudi's economische in-
zichten: hij is voorstander van de
particuliere ondernemingen en te
genstander van staatseigendom.
Hoewel uiterst links en uiterst
rechts voor Orlando hadden ge
stemd namen zij toch deel aan het
applaus voor Einaudi, toen het re-
sultaat van de verkiezing bekend
werd gemaakt.
Einaudi, Italie's eerste constitutio-
nele president, zal vanmiddSg voor
het parlement zijn ambtseed afleg-
gen. Deze gebeurtenis zal door ge-
heel Italie als een nationale feest-
dag worden gevierd.
BATAVIA, 11 Mei (AP). Francis
kardinaal Spellman, aartsbisschop
van New York, zal op 19 en 20 Mei
imet een gezelschap van 14 perso-
nen een bezoek van 36 nnr aan Ba
tavia brengen.
Volgens Nederlands-Indische re-
geringskringen, zal het bezoek niet
een officieel karakter dragen en er
is dan ook geen officieel program-
ma .opgesteld.
De kardinaal zal de gast zijn van
de Pauselijk delegaat mgr. G. de
Jonghe d'Ardoye De overige leden
van zijn gezelschap zullen logeren
bij Nederlands-Indische autoriteiten,
daar in het overbevolkte Batavia
geen hotel-accomodatie te vinden is.
Verwacht wordt, dat de kardinaal
op 19 Mei zal aankomen in de late
namiddag per speciaal vliegtuig uit
Australie zal aankomen, en dat hij
in de vroege morgenuren van 21
Mei via Singapore naar Manila en
China zal vertrekken.
Kardinaal Spellman zal de hoge
kerkelijke en regeringsautoriteiten
ontmoeten aan een diner ten pa-
leize van de Pauselijke delegaat. Er
bestaan geen plannen voor andere
bijeenkomsten.
Radio Hamburg heeft medege-
deeld, dat thans ongeveer honderd
zestigduizend Duitse arbeiders in
Beneden-Saksen in staking zijn uit
protest tegen de lage rantsoenen.
Men eist het aftreden van August
Block, de minister van voedselvoor-
ziening.
In Muenchen staken 3233 dui-
zend arbeiders.
Het bestuur van de Bizone heeft
medegedeeld, aldus de radio, dat 't
broodrantsoen in Beieren spoedig
verhoogd zal worden en dat .men
groenten zal invoeren uit Italie.
5000 arbeiders in de Beierse por-
celeinindustrie hebben zich aange-
sloten bij de stakingen in de
Engelse-Amerikaanse zone van
Duitsland. Een van de fabrieken,
waar het personeel in staking is
gegaan, is die van Rosenthal, we-
reldberoemd om het fijne China-
porcelein.
ROME, 11 Mei (AP). De nieu
we Italiaanse president Luigi Einau
di heeft vanavond laten weten, dat
hij de Italiaanse premier. Alcide de
Gasperi, zal verzoeken de nieuwe
Italiaanse regering te vormen.
BIJ HET BEPALEN van haar standpunt in zake de verhoging
der pensioenen heeft de regering als uitgangspunt genomen
de extra uitkering van 25 met een maximum van f 500.—,
zoals deze bij de wet van 28 Febraari 1947 over de jaren 1945
en 1946 op de pensioenen is verleend, daarbij rekening houdend
met de aandrang, welke bii de parlementaire behandeling van
deze uitkering is uitgeoefend in de richting van een verdergaand
gedifferentieerde regeling met grotere tegemoetkoming voor de
lagere pensioenen tot een maximum-toeslag van 100 dier
pensioenen.
Aldus deelt de Regering mede in
de toelichting op het thans inge-
diende wetsontwerp in zake de ver
hoging der pensioenen.
De Regering heeft overwogen dat
een zodanige regeling niet moet lei-
den tot een principiele aantasting
van het systeem der huidige pen-
sioenwetgeving, waarbij de factoren
grondslag en diensttijd bepalend zijn
voor het bedrag van het pensioen,
en dat de regeling voorts eenvoudig
JERUZALEM, XI Mei (A.P.).
De dreigende oorlog tussen een
joodse staat en de arabische we-
rcld ziet er vandaag meer dan
ooit uit als een geklapte propa
ganda-ballon. Ondanks bet „di-
plomatieke gewauwel" in Lake
Success en de op juridische gron-
den gebaseerde prolongatie van 't
Britse mandaat tot Zaterdag 15
Mei is de joodse staat werkelijk-
heid geworden.
Zij heeft een leger, dat een ge-
brekkig geleide arabische troepen-
macht van enkele duizenden vrij-
willigers, die voor het merendeel
van buiten Palestina kwamen, op
beslissende wijze heeft verslagen.
Dit leger domineert thans in vele
arabische districten, die buiten de
door de U:N:0. uitgestippelde gren-
zen van de joodse staat liggen.
Deze joodse staat is volkomen ge-
mobiliseerd voor militaire actie.
De Palestijnse arabieren zijn op mi-
litair gebied een vrijwel te ver-
waarlozen factor en de naburige
arabische staten krakelen in de re-
spectieve hoge raden inplaats van
zich aaneen te sluiten.
In de afgelopen week is duidelijk
aan het licht gekomen, dat wat „als
het soliede front van de arabische
wereld tegen het zionisme" uitgeba-
zuind werd, diepe scheuringen ver-
toond.
De arabische regeringen zijn nog
steeds niet in staat geweest tot over
eenstemming te komen ten aanzien
van hun afzonderlijke militaire ver-
plichtingen ingeval men Palestina
zou binnenvallen. Dezelfde onbe-
kwaamheid om tot overeenstem
ming te geraken is er ten aanzien
van het opperbevel, zonder hetwelk
samenwerking onmogelijk zou zijn,
en de vraag. hoe eventueel territo-
riale veroveringen verdeeld zouden
moeten worden.
En als er geen invasie in Palesti
na zal plaats vinden, dan staan deze
monarchen voor de bittere vraag
hoe hun figuur te redden voor hun
eigen volk, dat zij aan een miracu-
leuze redding van de Palestijnse
arabieren te elfder ure hebben doen
geloven.
Ondanks de in bloemnjke be-
woordingen gestelde communique s
dia na elke conferentie der ara
bische regeringen zijn uitgegeven,
wijst alles erop, dat de oude jalou-
zie en argwaan onder de arabische
heersers en premiers onverminderd
voortduurt.
Militaire waarnemers zeggen, dat
de arabische regeringen nog niet
besloten hebben hoe zij de oorlog
zullen voeren.
Het schijnt inmiddels onvermij-
delijk. dat Palestina voor de eerst-
volgende tijd het toneel van vele
moeilijkheden zal zijn. Ongeorgani-
seerde opStanden, ondergrondse
terreur en bandieterij, niet een mo-
derne oorlog, zullen Palestina gaan
beheersen.
De leiders van de Palestijnse ara-
hieren bevinden zich thans overal,
behalve in Palestina zelf. Hun ver-
trek naar resp. Beyroeth, Damas
cus. Cairo en andere veilige steden
in het buitenland heeft de arabische
bevolking in een chaotische, hope-
loze gemoedsgesteldheid achterge-
laten.
De joden hebben geen strook
gronds aan de arabieren verloren.
De arabieren daarentegen hebben
Haifa, Jaffa. Safad en tientallen
kleinere nederzettingen moeten
prijsgeven, bovendien waren zij in
Jeruzalem aan de verliezende hand,
toen zij de wapenstilstand aan-
vaardden.
In het gehele midden-oosten heeft
de arabische trots een gevoelige
klap gekregen. In de hoogste ara
bische kringen wordt thans niet
meer gesproken over de vernietl-
ging van het zionisme, maar over
de vraag, hoe het in toom te
houden.
Te Saloniki zijn zeven personen
ter dood gebracht en te Trirkala
drie wegens deelneming aan de op-
stand in 1944.
De Franse gezant te Athene heeft
op last van zijn regering bij de
Griekse minister van Buitenlandse
Zaken en waarnemend minister van
Justitie. Tsaldaris, geprotesteerd te
gen de executies.
Gevangen genomen guerillastrij-
ders verklaren, dat de veertig kin-
deren.die men gewurgd op de berg
Ghiona heeft gevonden, door hun
eigen ouders zijn vermoord. Een
groep medici is in de streek een
onderzoek begonnen.
Maandagochtend zijn te Volo 15
eommunisten, onder wie een vrouw
terechtgesteld, door de militaire
rechtbank veroordeeld wegens hulp
aan de partisanen.
De ministers mr. P. Lieftinck en
L. Gotzen zullen zich onmiddellijk
na Pinksteren naar Nederl. Oost
Indie begeven, teneinde met de
autoriteiten aldaar financiele be
sprekingen te voeren.
moet zijn. overzichtelijk en prac-
tisch bruikbaar voor de diverse
soorten en groepen van pensioenen.
Voor verdergaaride maatregelen,
als waarvoor bij de parlementaire
behandeling van de uitkering in
eens de aandacht is gevraagd, ko
men in aanmerking de pensioenen,
welke berusten op grondslagen nog
daterende van voor het einde van
de eerste wereldoorlog. Deze grond
slagen zijn in vergelijldng met het
thans geldende salarispeil zodanig
achterop geraakt. dat ten aanzien
van de daarop berustende pensi
oenen een verhoging met maximaal
100 pet. te verdedigen is.
Voor een zeer grote groep van
pensioenen, berustende op grondsla
gen daterende van na de aanpassing
aan de levensstandaard na de eerste
wereldoorlog tot v66r de aanpassing
aan de levensstandaard na de tweede
wereldoorlog. acht de regering een
gelijk toeslagpercentage van 25
redelijk.
Als laatste groep blijven over de
pensioenen. die na de tweede wereld
oorlog zijn of worden toegekend en
in steedS meerdere mate komen te
berusten op pensioensgrondslagen,
welke afgeleid zijn van de thans
geldende. salarisregelingen. Voor-
zover zij daarop reeds geheel be
rusten, is het duidelijk, dat voor
het verlenen van een toeslag geen
grond meer bestaat, terwijl voor de
overige pensioenen uit de aard der
zaak de toeslag verhoudingsgewijs
dient af te nemen van 25 tot 0 pet.
Voorgesteld wordt om de toeslag
te verlenen te rekenen van 1 Jan.
1947. zulks in aansluiting aan de
uitkering in eens, welke over de
jaren 1945 en 1946 is toegekend.
De Minister van Financien stelt
zich voor te bevorderen, dat in af-
wachting van het advies der com-
missie aan hen, die een rijks-emeri-
taatspensioen of een rijkspredikants-
weduwenpensioen genieten, over 't
jaar 1947 een uitkering ineens zal l
worden toegekend ten bedrage van
een vierde gedeelte van het pen
sioen, waarop over dat jaar aan-
spraak bestond, met dien verstande.
dat de uitkering niet overschrijdt
het bedrag van f 500.
De Britse regering heeft gewei-
gerd aan het eiland Cyprus zijn on
afhankelijkheid te verlenen.
Hierom was verzocht door de lin-
kervleugel van de adviserende ver-
gadering in December j.l. Het
Britse besluit is bekend gemaakt
aan de vergadering, die vandaag
bijeen zal komen, om de door de
Britse regering voorgestelde grond-
wet te behandelen.
ST STREVEN om de sociale
verzekering uit te breiden tot
een alles omvattende zorg voor vrij
wel alle burgers dateert in ons land
reeds van voor de oorlog. Kort na
het optreden van het ministerie-de
Geer werd de Staats-commissie-van
Bruggen ingesteld. die aan dit stre-
ven een eerste vorm gaf. De grote
worsteling drong andere noodzake-
lijkheden naar de voorgrond, maar
temidden van het krijgsrumoer
kreeg de idee toch onnieuw gestalte
in het Engelse plan Beveridf-
zeer de massa naar een nieuwe we
reld met betere sociale verhoudin-
gen hunkerde, bleek wel heel dui
delijk uit de enorme belangstelling
voor dit plan. Op de dag van ver-
schijnen werden reeds 70.000 exem-
plaren vefkocht.
Op onze Londense regering is
veel critiek geoefend map toch is
het ongetwijfeld een verdienste van
de toenmalige minister van Sociale
Zaken dr. v. d. Tempel, dat hij1 een
poging heeft gedaan. om ook voor
Nederland de gedachten van het
plan Beveridge te concretiseren. dat
in die dagen in de vrije wereld als
een soort sociaal charter opgang
maakte. Het rapport van de daar-
toe ingestelde commissie-van Rhijn,
is in het herrezen Nederland echter
met heel wat meer reserve ontvan-
gen dan zijn hooggeprezen voor-
ganger. Door de bevrijding ontdaan
van het aureool. dat het iuist voor
een strijdende wereld had bezeten.
werd het nu meer nucht»r eetneM
aan de in Nederland reeds lang ge-
croeide verhoudingen. Daarbij
bleek. dat in dit rapport van Rhiin
een beduidende plaats was inge-
ruimd aan een zorg van bovenaf.
terwij onze verzekeringswetgeving
in de loon der jaren juist steeds
meer de klemtoon was gaan leggen
op het ontwikkelen van eigen ver-
antwdbrdeliikheidsgevoel. op de
verzekerinasgedachte dus. Hier
kwamen bii de discussies de ook op
ander terrein bekende tesenstellin-
<*en tot uitdrukking: De Staat doet"
het of de Staat heeft slechts een
aanvullende en ordenende taak.
Hangende deze uitwisseling van
inzichten heeft Aienigeen misschien
wel eens de vrees bekropen. dat met
het als schadeliik afgewezen water
van teveel Staatsbemoei'ing nu ook
weer het kind van een zo uitge-
breid mogeliike verzekering zou
worden weggeworpen. Ook na de
eerste wereldoorlog was er om het
zo eens te zeggen een sociale haus-
se. "maar tot een doorwerking van
b.v. de gedaehte der bedriifsorgani-
saties. die aanvankelijk toch al ste^k
opgeld deed is het ook toen n!-'
kunnen komen.
Het huidige regeringsbeleid he-"
echter een uitgesproken progressief
karakter en deze vrees Is dan ook
ditmaal gelukkig ongegrond geble-
ken. Een tweede commissie-van
Rhijn. bestaande uit ambtenaren
van Sociale Zaken en vertegen-
woordigers van de Stichting van de
Arbeid. heeft het onderwerp van de
sociale verzekering opnieuw in stu-
die gekregen en andermaal ligt dan
nu een rapport ,voor ons. waarop.
laten wii dit direct vaststellen. thans
ongetwiifeld verder kan worden
gebouwd. De verzekeringsgedachte
is over de gehele liin aanvaard. de
bestuursbevoegdheid komt bii de
afmnderliike bedriifsverenigingen
te liggen. hetgeen intussen niet zeg
gen wil, dat ook in dit ontwerp de
overkoepelende Centrale Sociale
Verzekeringsraad zowel als de mi
nister toch wel bepaalde bevoegd-
heden hebben, die als een te sterke
bemoeiing van bovenaf kunnen wor
den uitgelegd. Wii komen hierop
echter nog in volgende artikelen
terug.
Als inleiding op een gedetail-
leerder bespreking willen wij ech
ter voor vandaag volstaan met nog
even het grote protect waarom het
gaat. te omlijnen. Er is een tiid
geweest. dat er voor de arbeider
geen enkele sociale voorziening be
stond. Naarmate het sociaal besef
meer doorbrak zijn ook de sociale
wetten. eerder en later en weer aan-
gevuld. tot stand gekomen. Het
rapport van Rhijn heeft thans als
zodanig de ziekteverzekering. de
ongevallen-, invaliditeits-, ouder-
doms-. weduwen en wezen-. en kin-
derbijslagverzekering in haar onder
zoek betrokken. Het gaat erom al
deze verzekeringen aan de heer-
sende verlangens aan te passen.
alsmede om de noodzakelijke en
reeds lang gewenste samenbunde-
ling te verkrijgen. Bedenkt men
hierbij, dat nog een aparte com-
•missie bezig is het ziekenfondswe-
zen te bestuderen en dat een wets
ontwerp inzake wachtgeld- en
werkloosheidsvoorfziening reeds bii
de Kairter werd ingediend, dan
wordt het duidelijk. dat wij ook in
deze voor de verwerkelijking staan
van een belangrijk stuk sociale wet
geving. Onderwijl is het wenselijk.
dat iedere burger zich mee beraadt
en alsnog van zijn wensen doet
blijken.