De 23ste Westf riezendag
I
1
RADIO
DE SPEURHOND
Drie zetten
Militair-politiek gezien
is de situatie niet verbeterd
Nieuwe taak voor historisch genootschap
Zei U iets?
Dr. Beel begroet
repatrierende
militairen
Dr. Croin erkent
tout te zijn geweest
De bonnenlijst
Voor onze zieken
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Donderdag 20 Mei 1948
GENERAAL SPOOR VERKLAART
PROGRAMMA
Belangrijke diefstallen
opgehelderd
Van ,,in the mood"
in de petoet
Hoe de militairen
bij volmacht moeten
stemmen
Amsterdam-West
was zonder stroom
M.O. -einddiploma's
CuracaoNederland
AGENT OLY VOOR
RAAD VAN CASS AT IE
Procureur-fiscaal vraagt
psychiatrisch onderzoek
De Spoorwegen met
Pinksteren
Ontheffing rooiverbod
vroege aardappelen
Een Rembrandt ontdekt?
DE PRO-LEOPOLD-
DEMONSTRATIES
Minister-President
antwoordt v. d. Coes
PAG. 3
Weekstaat Ned. Bank
Bankbiljettencirculatie
weer gedaald
Het 3000ste schip
te Rotterdam
Prins Bernhard
ondergaat herkeuring
Voortvluchtige
veroordeeld
FEUILLETON
Begunstigd door zonnig weer en
in de beste stemming hebben
Woensdag ruiin tweehonderd le-
den van het Historisch Genoot
schap „Oud West-Friesland" in
Alkmaar hun traditionele Weefc-
Friezendag gehouden. Uit heel
Noord-Holland boven het IJ, dat
aoal niet tot West-Friesland be-
horend, toch tot het werkgebied
van het Genootschap gerekend
kan worden, hadden zich de deel-
nemers in de vroege morgen naar
Alkmaar begeven, waar zij In de
Harmonie, waar de vlag van
West-Friesland In de koele wind
wapperde, werden toegesproken
door de voorzitter, de heer G.
Nobel.
Deze besprak het doel der West-
Friezendagen in het algemeen, het
onderhouden van het contact tus-
sen bestuur en leden onderling,
maar vooral het verstevigen van de
in jarenlange samenwerkmg ge-
groeide band tussen de werkers
van het Genootschap. Er moet vol-
gens de heer Nobel nog veel ge-
werkt worden om het Genootschap
te kunnen maken tot een machtige
organisatie, waarvan de stem moet
gehoord worden in alle provinciale
organen. In dit verband vestigde
de voorzitter de aandacht op en-
kele nieuwe objecten, die aan de
zorg van „Oud West-Friesland
zullen worden toevertrouwd. Het
zijn nl. de Wielen rond de ge-
meente St. Maarten, die volgens
een overeenkomst met het betrel-
fende polderbestuur voor het land-
schap behouden zullen blijven
Het gaat hier om de dne Wie
len bij Valkoog. twee bij St. Maar
ten, een bij 't Stroet en een viertal
langs de dijk naar Emgenburg.
Men zal trachten deze plekjes door
een passende beplanting nog te ver-
fraaien. Ook de Wielen in Schagen,
het Keinsmerwiel en het Schager-
wiel zullen in samenwerkmg met
de inwoners van Schagen tot een
paar prachtige stukjes natuurreser-
vaat worden omgetoverd.
Het verheugde de heer Nobel,
dat de belangstelling voor het werk
van het genootschap zienderogen
toeneemt.
Dit bleek o.a. uit het jaarverslag
van de secretaris, de heer Th. P. H.
Wortel, die er melding van maakte,
dat het ledental de duizend met
rasse schreden naderde. Voorts
bleek dat er weer verscheidene
grote werken op stapel staan zoals
de opgravingen te Wervershoof.
Het financieel verslag, uitgebracht
door de heer R. Sasburg uit Hoorn,
vermeldt een inkomen van f 7665.97,
w.o. 2000.— voor de opgravingen
te Egmond. De balans over 1947
was in evenwicht met een bezit van
f 2094.20. De commissie voor lande-
lijk schoon ontving in het verslag-
jaar f 272.56. De uitgaven bedroe-
gen f 170.32, zodat er een batig
saldo was van f 102.24.
Tijdens de bestuursverkiezing
werden mej N. Blokker en de he-
ren Noordeloos en R. Sasburg, die
aan de beurt van aftreden waren,
herkozen. Het bestuur werd voorts
uitgebreid wegens het toenemend
aantal leden, met de heren D. Bree-
baart, burgemeester van Hoogwoud
en J. L. Lutjeharms uit Schagen. In
de commissie voor landelijk sciioon
werden herkozen de heren Jac.
Groot en C. Ruitenbeek, terwijl in
de vacatui;e van de heer N. J. Groot
nog door het bestuur zal worden
voorzien.
Nadat een aantal streekromans
waren verloot, werd aandacht be-
steed aan de viering van het a.s.
vijf en twintig jarig jubileum. Be-
sloten werd het feest in Hoorn, de
bakermat van het genootschap, te
vieren. Over verdere plannen zal
het bestuur zich nog beraden.
De rondvraag leverde enkele yra-
gen en opmerkingen op, waarbij 'n
voorstel om voor toeristen en an-
dere belangstellenden een gids over
West-Friesland, met de meeste be-
zienswaardigheden en oude gebou-
wen, te doen uitgeven. Ook gingen
er stemmen op om de contributie
te verhogen en daaruit de kosten
van de bundel te bestrijden, die
intussen twee gulden duurder is
geworden. De heer D. Breebaart
hield een vurig pleidooi voor „De
Speelwagen en een lid uit Oosthui-
zen pleittte voor steun aan het
kerkje aldaar, dat ernstig in ver
bal is.
Aantrekkelijk uiietapje
Na de vergadering begaf het ge-
zelschap zich naar de Voormeer,
waar men zich op de passagiersboot
van de Alkmaar Packet inscheepte
voor een toch naar de Zaanstreek.
De tijd werd tevens benut voor het
gebruiken van een lunch en het
zingen van enige West-Friese lie-
deren. Via het Noord-Hollands ka-
naal, waar het bedrijvig was als al-
tijd, voer men over het Alkmaarder
meer naar de Zaanstreek, waar de
heer Honig de aandacht zijner
tochtgenoten op de molens vestig-
de, waarvan de meesten helaas in
verval zijn. Het was wel een bij-
zonder mooi uitzicht dat men had
op de verre duinstreek, en de huis-
jes van Marken-Binnen en Knol-
lendam.
Het aantrekkelijk uitstapje werd
besloten met een gang naar de on-
langs geheel gerestaureerde Grote
Kerk te Alkmaar, waar de orga
nist, de heer W. Kist, de fijne geste
had de bezoekers te laten genieten
van orgelspel dat in deze ruimte
devoot aandeed.
Het was rond vijf uur dat de
deelnemers zich verspreiden en vol-
daan de tocht huiswaarts onderna-
men met een prettige ervaring ver-
rijkt. De band tussen de vele wer
kers is door deze goed geslaagde
West-Friezendag, die wel wat vroeg
in het seizoen lag en daardoor niet
die belangstelling trok als gewoon-
lijk, weer verstevigd.
HET
YVERELD-
GEBEUREN
De erkenning van de Joodse staat
Israel door de Ver. Staten heeft
overal een verrassende uitwerking
gehad. Enkele uren na de Joodse
proclamatie werd deze erkenning
bekend gemaakt en noch de Ver.
Naties noch de Engelse regering
droegen van een dergelijke stap
enige kennis. Door het erkennen van
de Joodse staat hebben de Ver. Sta
ten het duidelijk gemaakt, dat zij
terug zijn gekomen bp hun laatste
besluit in zake Palestina en het
verdelingsplan weer zullen steunen.
Zowel uit de verklaring van
Marshall als de ontwerp-resolutie,
die Warren Austin aan de Veilig-
heidsraad heeft voorgelegd en waar-
in de Arabische Stafen gedreigd
worden met het afbreken der diplo-
matieke betrekkingen, met econo-
mische sancties en met militaire
acties, indien de vijandelijkheden
in Palestina niet onmiddellijk zul
len ophouden, zou moeten blijken,
dat Amerika's houding vo6r alles
wordt bepaald door de behoefte aan
vrede en door de noodzaak chaos te
voorkomen.
Aangezien deze Joodse staat als
het ware een deel uitmaakt van 't
UNO-verdelingsplan, is het niet de
juiste weg geweest, dat Amerlka
als lid van de UNO op eigen houtje
de Joodse staat erkent, temeer daar
het nog niet duidelijk is of deze
staat met de grenzen, zoals die in^
het verdelingsplan werden vastge-
steld ook inderdaad genoegen neemt.
Aangezien we
moeilijk de Ver.
Staten van te-
genwerking in
het kader der
Ver. Naties kun
nen verdenken,
moeten we een
plausibele reden voor de houding
van het State-department trachten
te vinden, die waarschijnlijk door
de belangrijkheid de erkenning zal
rechtvaardigen.
We moeten allereerst twee voor-
name feiten niet uit het oog ver-
liezen, nl. dat Rusland n a Amerika
Israel erkende en vervolgens dat
Amerika een resolutie in zake de
Palestijnse kwestie In de Veilig-
heidsraad indiende v66r Rusland in
dezelfde geest kon nptreden.
Het ziet er naar uit, dat Amerika
dus heeft getracht (en met succes)
de Russen te vlug af te zijn en slaan
we nu de buitenlandse politiek een
paar dagen terug en weten we ons
de toenaderingszetten van Molotof
te herinneren. dan is het duidelijk,
dat de Ver. Staten inderdaad vlug
moesten zijn, wilden ze niet het ge
vaar lopen, dat Rusland het e e r s t
met de erkenning en een soortge-
lijke resolutie kwam, waardoor het
zou lijken alsof inderdaad de Ver.
Sitaten zwichtten voor de Russische
druk. de Amerikaanse buitenlandse
politiek te wijzigen. Bovendien zou
Molotof in zijn eigen land, waar
men het min of meer niet eens met
hem schijnt te zijn, een goede noot
maken.
Stalin heeft zijn tegenzet goed
overwogen en de open brief van
Wallace, de candidaat voor het
Amerikaanse presidentschap. die
gematigde politiek t.o.v. Rusland
voorstaat, verschafte hem een unleke
gelegenheld.
Op basis van het program Wallace
verklaart Stalin zich bereid te on-
dprhandelen met Amerika. Men kan
Stalin niet zo naief veronderstellen
dat hij maar 66n moment het aan-
nemen van deze voorwaarde door
de Amerikaanse regering voor mo-
geliik zou hebben gehouden.
Wallace en zijn ..derde partij" zijn
ntet populair in Amerika en vrij
zwak In verhouding tot de Republi-
k'einen en Democraten.
Doch Stalin heeft andere bedoe-
lipgen gehad. Allereerst kan hij
Marshall en Truman oorlogophitsers
noemen, daar zij zijn „vredes-
aanbod" weigeren te accepteren.
Bovendien tracht hij de presidents-
verkiezingen in Amerika. waar de
bevolking ook naar een duurzame
vrede snakt. te be'invloeden en ten-
slotte is het (misschien) eindelijk
weer eens een succesvolle poging
zijn door de verschillende neder-
iagen in de koude oorlog van de
laatste maanden verloren prestige
voor zijn eigen volk te herstellen.
Ook al drijft de schljn van toe-
naderingszin aan de oppervlakte. *t-
is zonneklaar, dat we nog altijd met
een diep scheidingswater tussen de
twee grootmachten te maken heb
ben en dat de ..koude oorlog" nog
verre van beSindigd is.
SIC TRANSIT
Onze collega's van het A.N.P.
hebben het er natuurlijk niet bij
laten zitten. Zij rekenen ons
voor, dat het verslag van de be-
faamde rede van minister Mans-
holt te Markelo de tegen-
spraak goed gelezen practisch
alleen verschilt over de cijfers
met betrekking tot de boterex-
port en een lichte nuancering
v ertoont ten aanzien van de
mededeling over de verplichte
vee-levering. Andere verslagen
stemden in grote lijnen met het
verslag van het A.N.P. overeen!
Dus wordt het nu de vraag toch
blijkbaar niet, wat de minister
zegt, maar wat hij van plan is te
doen. Wij moeten hard werken
en sober leven, heeft de minister
nadrukkelijk gezegd. Maar het
A.N.P. vindt terecht, dat dit
geen nieuws is. Dat kan men in
redevoeringen wel dikwijls her-
halen, maar de kranten hebben
geen ruimte, om deze exclama-
ties altijd maar weer op te ne-
men. Ook wat van waar. En ook
ministers moeten hard werken,
wat ze natuurlijk doen. Maar ze
moeten ook een beetje sober
praien, wat ze niet altijd doen
Te Den Burg (Texel) werd de eerste van de zes grote lammer-
markten gehouden. Als het schapeneiland van ons land heeft
Texel de grootste lammerenmarkt. Loven en bieden op de markt.
DE REDACTEUR van het A.N.P.
bij de groep Nederlandse journa-
listen, die na een verblijf van zes
weken in Indonesie, Vrijdag naar
Nederland is vertrokken, brengt
verslag van een rede, die gene-
raal Spoor heeft gehouden aan
een lunch, die deze op de laatste
dag van het verblijf der jouma-
listen hen heeft aangeboden en
waarin de generaal, wat de mili
taire situatie betrelt, opmerkte,
dat strikt militair genomen deze
sedert I Januari J.I. als gevolg
van de Bestandsovereenkomst
wel verbeterd is maar militair-
politiek gesproken echter niet.
De situatie dreigt af te glijden,
aldus generaal Spoor. Wat vroeger
bovengronds gebeurde, geschiedt
thans ondergronds. Er is een toe-
name van incidenten en als gevolg
daarvan een toename van het aan
tal slachtoffers, zo sterk zelfs. dat
in de dagen van Mei het is van-
daag de dertiende meer slacht
offers gevallen zijn, dan over de
gehele maand April.
Dezer dagen is zelfs een ver-
pleegster van een mobiel team van
het Rode Kruis dood geschoten.
Bezret men de gebieden afzon-
derlijk dan kan men constateren,
dat het in Oost-Sumatra rustig is,
evenals in het gebied rond Padang.
Rond Palembang is wat activiteit
te bespeuren en in West-Java
wordt de toestand slechter. Zo zelfs
dat besloten moest worden een
bepaald gebied bijzondere beveili-
ging te verlenen. Hier bevinden
zich ongeregelde troepen onder
aanvoering van een veertigtal Ja-
panners.
VRIJDAG 21 MEI
HILVERSUM II
7.15 Reveille; 8.00 Nieuwsberichten;
8.30 Opgewekte muziek; 9.15 Och.
tendbezoek bij de jonge zieken; 9.35
Symphonisch morgenconcert; 11.00
Pianorecital; 11.30 Harmonie-orkes-
ten; 12.33 Blaaskwintet met piano;
14.00 Don Kozakkenkoor; 14.20 Van
oude en nieuwe schrijvers; 15.10 Gr.
platen; 15.30 Holanda sextet; 16.20
Pianomuziek van Maurice Ravel;
16.40 Omroeporkest; 17.30 Neder-
lands Kamerkoor; 18.00 Sans Souci;
19.00 Nieuwsberichten en Ameri-
kaans nieuws; 20.15 Orgelconcert;
20.45 Luisterspel; 21.30 De Vananten
22.30 Negro Spirituals; 22.45 Avond-
overdenking; 23.15 Orgel en piano.
HILVERSUM I
7.15 Ochtendgymnastiek; 7.30 Mu
ziek bij het -ontbijt; 8.18 Opera-pro-
gramma; 8.50 Voor de huisvrouw;
9.30 Mendelssohn-programma10.20
Gram.-platen; 11.00 Voordracht;
11.20 Licht orkestconcert; 12.00
Andre de Raaff en Jacques Schutte
piano-orgel; 12.33 Sportagenda; 12.38
Viool en piano 13.15 Vaudeville-
strijkorkest; 14.20 Kamerorkest;
15.00 Ons volk in zijn dichters; 16.00
Orgelspel door Joh. Jong; 17.00 Ken
tucky Minstrels; 18.15 Accordeon-
orkest; 18.30 Voor de Ned. Strijd-
krachten; 19.15 Kwartet Jan Cordu-
wener; 21.00 Men vraagt en wij
draaien; 21.35 Buitenlands overzicht;
24.50 Concertgebouw-orkest; 23.15
Swing en Sweet.
Uitvoerig sprak de generaal ook
over de situatie in de republiek,
welke sedert de bestandsovereen
komst, vooral sinds de terugkeer
der uit onze gebieden geevacueerde
republikeinse strijdkrachten, tame-
lijk moeilijk is geworden. De ge
evacueerde TNI-soldaten zijn bijna
niet tot normale arbeid te krijgen,
zij zijn een te gemakkelijk leven
gewend en bovendien te zeer ge-
woon als ..strijders" gehuldigd te
worden. Hierdoor is in de republiek
een sociaal probleem geschapen,
dat de veiligheid aantast. De oplos-
sing welke generaal Spoor voor dit
probleem zag was: het vormen
van arbeidsbataljons, om zodoende
de mensen weer in verband aan
het werk te krijgen.
Sprekende over het incident in
Zuid-Celebes verwees generaal
Spoor naar het rapport, dat hier-
over is uitgebracht en thans in Ne
derland ter beschikking van de
Staten-Generaal is gesteld. Wel
merkte hij op dat een van de zelf-
bestuurders in Zuid-Celebes de op-
merking had gemaakt: „Over de
duizenden onderdanen die ik heb
verloren als gevolg van het optre-
den der rampokkers, zijn nooit vra-
gen gesteld".
Generaal Spoor verklaarde na
drukkelijk, dat indien door het op-
treden der troepen ongelukken ge-
beuren en bepaalde soldaten of of-
ficieren zich misdragen, dit zonder
pardon streng gestraft wordt. Spre
kende over de Nederlandse soldaat
verklaarde generaal Spoor: „de
Nederlandse soldaat is prima".
De politie hield Vrijdagnacht te
Rotterdam de 21-jarige monteur A.
H. M. aan. die een rol van 60 meter
vitrage bij zich had, gestolen door
een chauffeur en een besteller bij
hun patroon, een expeditiefirma. De
dieven wilden hun buit liever niet
in eigen huis hebben en daarom zou
de monteur de gordijnstof bij zijn
verloofde thuis opbergen. Maar de
aanhouding had tot gevolg dat er
huiszoeking bij hem werd gedaan.
De politie vond toen een complete
bioscoop en in een filmdoos een be-
drag van fl7.500.—Na een kort ver-
hoor gaf de man toe, dat het geld
afkomstig was uit een aangetekende
brief met f24.500—die hij op 16
October van het vorig jaar, toen hij
bij de P.T.T. werkte, uit het spoor-
wegpostkantoor had meegenomen.
Hij had zich goed in de kleren ge-
stoken, een projector gekocht en
ook nog een motorrijwiel.
Op 9 Maart miste een notaris in
het Westelijk stadsdeel van Rotter
dam zowel een bedrag van f3500
als zijn dienstbode. Na vijf weken
is zij in gezelschap van haar ver
loofde in Amsterdam gearresteerd.
De verloofde gaf zich uit voor de
zoon van een Rotterdams bankier
en beiden hadden zij zich in die
tijd te goed gedaan aan met wijn
versierde dinertjes van 50 tot 60
gulden. In het restaurant hadden
zij reeds een gereserveerde plaats
en de band moest iedere avond hun
lijflied „In the mood" spelen. Bei
den zijn nu van ,.the mood" naar
de petoet verhuisd.
Aan de komende verkiezing voor
de Tweede Kamer kan ditmaal
worden deelgenomen door militai
ren van de Landmacht en de Ma
rine, die zich buiten Nederland
bevinden.
Zij moeten hiertoe voldoen aan
de volgende eisen: a. op 31 Decem
ber 1947 de Nederlandse nationali-
teit bezitten; b. op die datum min-
stens 23 jaar oud zijn; c. niet van
het kiesrecht zijn uitgesloten en d.
op of na 10 Mei 1940 in een Neder-
lands bevolkingsregister staan m-
geschreven.
Over het algemeen zullen deze
eisen geen moeilijkheden opleve-
ren. Het stemmen bij volmacht
moet echter plaats hebben in de
laatste gemeente, waar de militair
tussen 10 Mei 1940 en 31 December
1947 stond ingeschreven. Ook dit is
gemakkelijk na te gaan. (Zo nodig
informeert de familie.)
Bij de militaire administrate
van het onderdeel, waar de militair
thuishoort, haalt de stemgerechtig-
de militair een volmacht-formulier.
Hierop vult hij volledig en nauw-
keurig de gegevens in van de per-
soon, die in zijn plaats de stem
gaat uitbrengen. Deze gemachtigde
moet zelf bevoegd zijn om te stem-
men en in dezelfde gemeente zijn
ingeschreven als waarin de mili
tair moet stemmen.
Het ingevulde formulier moet
uiterlijk twintig dagen voor de
verkiezing in het bezit zijn van de
burgemeester der „stem-gemeente
dus om aan de veilige kant te
blijven v66r 15 Juni.
Wat de militair echter nu reeds
moet doen is dit: beslissen wie bij
de verkiezing als zijn gemachtigde
moet optreden en informeren naar
de juiste naam, voornamen, ge-
boortedatum en -plaats van deze
gemachtigde.
Wat de verwanten en vrienden
hier te lande kunnen doen, is dit
stukje uit de krant knippen en het
naar de militair-overzee opsturen.
Indien reeds afspraken omtrent de
machtiging zijn gemaakt, dan vast
de volledige gegevens van de ge
machtigde (naam. voornamen enz.)
aan de militair sturen. En.... niet
wachten, hoe eerder het gebeurt,
hoe beter het is!
Om tien minuten over twee raakte
Woensdagmiddag in 't onderstation
Westerpark van het Amsterdamse
energiebedrijf een transformator de
fect, ten gevolge waarvan een groot
gedeelte van Amsterdam-West van
electrische stroom verstoken bleef.
Het tramverkeer ondervond daar
van uiteraard nadelige gevolgen.
Ook de Haarlemse tram kon het
eindpunt in de Spuistraat niet be-
reiken.
Tegen half vier waren techmci
van het energiebedrijf erin geslaagd
de storing op het lichtnet op te
heffen, zodat de tramwagens van de
lijnen 1. 2, 7, 13, alsmede de Haar
lemse tram na ruipa een uur stil
stand weer in beweging konden
worden gebracht en de electrische
motoren in de fabrieken weer kon
den draaien.
Naar wij vernemen is een alge-
mene maatregel van bestuur te ver-
wachten, waarbij het diploma van
de algemene middelbare school in
Curagao gelijkgesteld wordt met
dat van de Nederlandse Hogere
Burgerschool A.
Voordat de debarkatie van de
militairen aan boord van het m.s.
Johan v. Oldenbarnevelt Woens-
dagmorgen begon, werden de
manschappen toegesproken door
luit ter zee eerste klasse C. W. T.
Baron van Boetzelaer, die namens
de prinses-regemtes de mannen
dankte voor hun plichtsbesef en
vervolgens door de minister-pre
sident dr. L. J. M. Beel. die o.a.
zeide dat de regering ten zeerste
de houding en de plichtsbetrach-
ting van de teruggekeerden waar-
deeirt.
De minister-president besloot zijn
korte toespraak met de woorden:
leve de Koningin, leve de prinses-
regentes. Een donderend driewerf
hoera was het antwoord van de
soldaten, die zich langs de reling
geschaard hadden. De minister-pre
sident werd aan boord rondgeleid
door de directeur van het Ver-
keerswezen, generaal A. H. Nijhoff.
De Johan van Oldenbarnevelt
bracht ruim 2100 personen terug
naar het vaderland. voor het groot
ste gedeelte bestaande uit „af-
zwaaiers" van 1-8 R.I. en 2-6 R.I.,
samengesteld uit oorlogsvrijwilli-
gers. De gezagvoerder, kapitein G
A. Man, heeft zijn laatste reis in
dienst van de Mij. Nederland vol-
bracht
Voor de bijzondere raad van cas-
satie verscheen Woensdagmorgen
de Amsterdamse politieman Simon
Paulus Oly, die in beroep was ge
komen tegen de hem door het bij-
zonder gerechtshof te Amsterdam
opgelegae doodstraf.
O., eens een bij de Amsterdam-
mers populaire straatagent, bekend
om zijn boksprestaties, werkte tij
dens de oorlog bij de „Zentralstelle
fur judische auswanderung" en
heeft in die functie tal van joden
aangehouden, gearresteerd en ter
beschikking van de Duitsers gesteld.
Vele van zijn slachtoffers zijn om-
gekomen.
De raadsman, mr J. Heil, ver-
zocht een lichtere straf.
De procureur-fiscaal vestigde de
aandacht op een onderschepte brief
van requirant, waarin deze aan zijn
vrouw schreef over plannen om
chantage te plegen. Spreker achtte
het psychologisch verklaarbaar, dat
bij requirant, die ook anderen. zij
het in mlndere mate, met de vijand
zag meewerken, de morele rem-
men verslapt waren en wilde
daarom geen doodstraf eisen. De
houding, die requirant o.a. ter te-
rechtzitting aannam, deed hem tot
een psychiatrisch onderzoek con-
cluderen. Uitspraak 4 Juni.
Het reizigersvervoer dat de N.S.
met de Pinksteren te verwerken
kreeg, was dit jaar buitengewoon
groot. Mede door het constante
mooie weer, is het over het alge
meen drukker geweest dan het
vorig jaar. Zowel de treinen van
de normale dienst, als de vele
extra-treinen hebben zonder ver-
traging gelopen.
Zandvoort en Scheveningen wer
den de grote trekpleisters. 10.000
bezoekers werden per trein naar
deze badplaatsen vervoerd. Van 15
tot en met 17 Mei werden te Zand
voort 29.985 plaatsbewijzen ingeza-
meld.
Velen trokken ook naar bos en
heide, terwijl de grote steden ook
druk bezocht werden. Van 14 tot en
met 18 Mei werden op het Amster
damse Centraal Station 350.607
plaatsbewijzen ingezameld en
144.584 afgegeven. De stations Den
Haag S.S. en Hollandse Spoor za-
melden van 15 tot en met 17 Mei
.362 plaatsbewijzen in en gaven
er over dezelfde periode 52.756 af.
Voor Rotterdam Maas bedroegen
deze cijfers resp. 27.498 en 15.608,
voor station Rotterdam D.P. 92.607
en 40.174.
De cijfers voor Utrecht C.S. van
14 tot en met 17 Mei waren: ingeza
meld 123.000 en afgegeven 63.865.
De gymnastiekfeesten te Arnhem
brachten een buitengewone drukte
met zich mede. 33.228 plaatsbewijzen
werden ingezameld.
Evenals in de voorafgaande jaren
verleent het bedrijfschap voor
groenten en fruit wederom algehe-
le ontheffing van het rooiverbod,
gesteld in de rooi-verordemng
vroege aardappelen. De ontheffing
gaat in op 19 Mei van dit jaar.
Het Nieuwsbureau Rador bericht,
dat men een onbekend werk van
Rembrandt heeft ontdekt tijdens
herstellingswerken in het stedelijk
museum van Boekarest.
Op de vragen van het Tweede
Kamerlid Van der Goes van Naters
betreffende de demonstraties bij de
aankomst van Koning Leopold te
Rotterdam, heeft de Minister-Pre
sident bevestigd. dat moet worden
voorkomen, dat op Nederlands
grondgebied door buitenlanders
demonstraties worden gehouden,
welke betrekking hebben op hun
binnenlandse politieke aangelegen-
heden.
De minister zegt verder van oor-
deel te zijn, dat de verantwoorde-
lijke autoriteiten de maatregelen
hebben genomen. die door de om-
standigheden werden vereist. Hij is
van mening, dat het mogelijke ge-
daan is, om demonstraties te y°or-
komen,zonder daarbij krachtdadig
op te treden tegen een aantal per
sonen, die op enige afstand van het
schip luidkeels uiting gaven aan
hun gevoelens ten opzichte van de
Koning. Zodanig krachtdadig optre
den had ongewenste gevolgen met
zich kunnen brengen.
Toen het publiek dreigde de auto
van de Koning het voortgaan te be-
letten, is de politie inderdaad op-
getreden, zonder dat daarbij echter
van gummistok of andere wapens
gebruik behoefde te worden ge
maakt.
Het s.s. „Eemdijk" is door de
Rijkspolitie te water en door de
rivierpolitie vanaf Hoek van Holland
tot Rotterdam begeleid, met de be-
doeling mogelijke demonstranten op
vaartuigen op een afstand te hou-
den. Een 5-tal boten van de haven-
rondvaartdienst, met ong. 500 Bel-
gen aan boord, is de Koning tot
Vlaardingen tegemoet gevaren. doch
werd op voldoende afstand gehou
den.
Dc thans 55-jarige Haagse arts
C. Ch. A. Croin, tijdens de be-
zetfing voorzitter van de „Artsen-
kamer", plaatsvervangend leider
van „Medisch Front", gemach
tigde van Mussert voor de „Art-
senkamer" en leider van de Ver-
eniging van Ziekenfondsartsen,
stond voor het Haags Tribunaal
terecht.
Dr. C. erkende ruiterlijk dat hij
fouten heeft gemaakt door het we-
tenschappelijk pad op politiek kom-
pas te willen bewandelen. Zijn doel
is geweest gunstiger voorwaarden
voor het Ziekenfondswezen te
scheppen. De uit een redevoering
voorgelezen passages over „natio-
naal-socialisme is biologie. omdat
het gebaseerd is op erfelijkheids-
leer" en „de arts is een sibbe-arts
en dient op die grond gezondheids-
leider te zijn", noemde hij zelf bom
bast rond zijn eigenlijke doeleinden.
Hoewel lid van de N.S.B. en enige
tijd lid van de S.S., zag dr. C. naar
zijn zeggen reeds in 1943 in, dat hij
op het verkeerde pad was. Hij hield
op met publicaties en toespraken.
Dr. Croin zeide, tegen geen enkele
arts maatregelen te hebben geno
men, toen geweigerd werd contri
butie voor de Artsenkamer te beta-
len, hoewel met deurwaarders ge
dreigd werd. Tegen artsen genomen
maatregelen kwamen van Duitse
zijde.
Enige getuigen bevestigden in
hoofdzaken de verklaringen van
dr. C. Het Tribunaal brengt op 31
Mei advies.
Voor het tijdvak van 23 Mel t®.
5 Juni 1948 geeft elk der volgende
bonnen recht op het kopep van.
Bonkaarten KA, KB, KC 806
362 melk liter melk (reeds aan-
gewezen, geldig t.m. 22 Mei)
391 melk 6 liter melk
393 melk 7 liter melk
396 vlees 100 gram vlees
397 vlees 300 gram vlees
398 399 boter 250 gram boter W
margarine of 200 gram vet
412 alg. 400 gram brood of 1 rant-
soen vermicelli e.d.
414 alg. 200 gram brood (geldig
t.m. 29-Mei) J
416 alg. 1600 gram brood (geldig
t.m. 29 Mei)
417 alg. 50 gram thee
418 alg. 200 gram kaas of 230 gr.
korstloze kaas
419 alg. 125 gram koffie
403 res. 200 gram kaas of 250 gr.
korstloze kaas
404 res. 800 gram brood (geldig t.m.
29 Mei)
406 res. 400 gram brood (geldig
t.m. 29 Mei)
Bonkaarten KD, KE 806
893* melk 12 liter melk
896, 897 vlees 100 gram vlees
898 boter 250 gram boter of mar
garine of 200 gram vet
899 boter 125 gram boter of mar
garine of 100 gram vet
912 alg. 400 gram brood of 1 rant-
soen vermicelli e.d.
914 alg. 200 gram brood (geldig
t.m. 29 Mei)
916 alg. 400 gram brood (geldig
t.m. 29 Mei)
918 alg. 100 gram kaas of 125 gram
korstloze kaas
903 res. 400 gram brood (geldig
t.m. 29 Mei)
Bonkaarten ZA. ZB ZC, ZD. ZE,
MD, MF. MG, MH 896 (bijz. arbeid,
a.s. moeders en zieken)
Geldig zijn de bonnen van
strook F.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 21 Mei worden
gebruikt, met uitzondering van de
bonnen voor melk, waarop eerst
op Maandag 24 Mei a.s. mag wor
den gekocht.
Een rantsoen vermicelli e.d. be-
draagt: 300 gram vermicelli, maca
roni, spaghetti, noedels, mie, tar-
wegriesmeel en met tarwegries-
meel samengestelde puddingpoe-
der of 400 gram vermicellisoep (d.i.
droge soep. waarvan tenminste 75
pet. uit vermicelli bestaat of de
vermicellivorm heeft.
De weekstaat van de Ned. Bank
vertoont ditmaal geen belangrijke
wijzigingen. De bankbiljettencircu
latie is voor de tweede maal sinds
de ultimo gedaald en wel wederom
met 20 millioen gulden, zodat van
de ultimo-stijging in totatil 40 mil
lioen gulden is afgegaan, en nog 20
millioen resteren. De bankbiljetten-
omloop is hiermede weer beland op
het peil van 12 April j.l.
De geldmarkt is ruim van mid-
delen voorzien en daggeld noteert
procent. Volgens voorzichtige
ramingen zou in de tweede helft
van Mei nog circa 250 millioen gul
den schatkistpapier komen te ver-
vallen, nadat in de eerste helft circa
650 millioen tot aflossing kwam, dat
niet geheel en al in jaarspapier is
omgezet.
De goudvoorraad bleef met 481.8
millioen gulden onveranderd. De
deviezenpositie is iets verbeterd,
doordat het papier op het buiten-
land met circa 12 en de correspon-
denten in het buitenland met circa
3 millioen toenamen, waardoor de
totale vorderingen op het buiten
land aangroeiden van 451.5 tot 467,1
millioen gulden. Het rekening-cou-
rant saldo scbatkist is met circa 34
millioen gulden gestegen.
Het 3000ste schip is dit jaar, ruim
twee maanden vroeger dan in 1947,
toen dit op 23 Juli plaats vond, de
Rotterdamse haven binnengeiopen.
De eer viel ditmaal de Ned. tanker
„Perna" van de ..Shell" te beurt, die
met een lading olie uit Las Piedras
in de petroleumhaven van Pernis
arriveerde.
Z. H. H. Prins Bernhard heeft
Woensdag een periodieke vliegme-
"dische herkeuring ondergaan bij de
vliegmedische dienst aan de Bras-
serskade te Delft.
Overeenkomstig de eis heeft de
Drentse Kamer van het Bijzonder
Gerechtshof te Leeuwarden de 20-
jarige H. Holties uit Weyerswold,
gemeente Coevorden, tot levens-
lange gevangenisstraf veroordeeld.
H. heeft als jong landwachter
hij was nauwelijks 17 jaar zich
niet ontzien zijn arrestanten te
mishandelen en te pijnigen. Hij is
voortvluchtig.
TOT de meest trouwe lezers
van onze krant behoort ze-
ker gij, die daar op uw bed of
stoel in de kamer, in het tentje
buiten ligt. Onze krant is u elke
dag een welkome bezoeker, die
u enkele ogenblikken afleiding
en ontspanning komt brengen.
Want de dagen, en misschien
ook de nachten, zijn lang voor u.
Gij telt de uren, de dagen en
weken of jaren wellicht van uw
gedwongen rust en machteloos-
heid. Toch zijt ge vol moed'en
lust om te leven. Bewaart die
wil, behoudt dat verlangen om
beter te worden! Dat is van veel
waarde en betekenis. Want dit
houdt uw geest fris en ongebro
ken en heeft vanzelf zijn weer-
slag op uw lichamelijke toe-
stand. Eens gaf Christus Zijn
Apostelen de macht om zieken
te genezen. Leest eens de Mis
van deze morgen. Vertrouwt op
Hem! Hij zal het ook voor u
maken!
Oorspronkelijke roman uit het Russische spionnenleven
39.
Al z'n lede-
maten trilden toen ie de wentel-
trap beklom en meermalen bleef ie
stilstaan. om adem te scheppen.
,,'t Wordt tijd, dat je gaat trou-
wen, Tegleff", zei ie. ..Anders ben
je het trouwgeld niet meer waard".
En toen. tot Michael, die verwon-
derd was een vreemdsoortige leer-
ling op dit uur bij hem te zien: „Ik
kom je zeggen, dat ik morgen geen
les kan nemen wegens familieaan-
gelegenheden.
Maar m'n woordjes ken ik al.
Overhoor me maar: J'accuse, tu ac
cuses, il accuseen ik heb vijf
in plaats van twee thema's gemaakt
Laat ons nu het gesprek in het
Frans eens voortzetten."
Michael gehoorzaamde, en, hoe
wel Tegleff slechts sedert 'n kleine
week met de lessen was begonnen,
mocht er nu al van succes gespro
ken worden. Tegleff wilde Frans
leren en daarom zou het hem ook
gelukken, had ie gezegd. Zacht ra-
telde het telefoon-schelletje: „Zus-
ter Alexandra is zo juist van de
Stichting thuis gekomen."
,.Dan moet ik u verlaten. heer
professor, maar. voor ik het ver-
geet: Hier zijn enkele gegevens,
werk die eens tot 'n pittige Franse
brochure uit. Uw overtuiging zal
zich daar niet aan stoten, want ze
gaan lijnrecht tegen onze regering
in. Maak ze zo fel en hatelijk als
uw eigen manifest. Die brochure
moet in de boekhandel te Parijs
verkrijgbaar gesteld worden. Zoals
ge zult zien moet er in komen, dat
wij aansporen tot massamoord op
de groot-kapitalisten, dat we zelfs
hun kinderen in de wieg willen
doen uitmoorden. Is dat geen kolfje
naar je hand? Hoe gemener je die
brochure aankleedt, hoe liever ik
het heb. De slotwoorjien moeten
luiden: „Dood aan de onderdruk-
kers, dood aan het communisme! Ik
zal morgenavond om het manuscript
sturen. Je hebt er dus 'n voile dag
tijd mee. Dat is meer dan genoeg
voor 'n bruchure van tien bladzij-
den."
Tegleff verliet de torenkamer,
maar, bij de deur staande draaide
hij zich om: ,,'t Wordt tijd, dat ge
eens 'n nieuw costuum bestelt. Ik
zal de kleermaker met de stalen
sturen."
Michael kon 'n gevoel van wal-
ging niet onderdrukken. Wat voor
strik werd hem nu weer gespannen?
Een brochure tegen de volksonder-
drukkers, die in Parijs verspreid
moest worden. Je werd niet wijs uit
die witte satan. De duivel in-per-
soon keek je door die groenige pu-
pillen in het gezicht. En, als hij dat
half-dicht-gezakte linkeroog geheel
opende, leek het monsterachtig
groot. Maar, hij zou moeten gehoor-
zamen. Er zat niet anders op. Waar
bleef Alexandra? In weken had hij
geen spoor van haar gezien. Ja. toch
heel in de verte, op de Anitsjkow-
brug, onder een der bronzen paar-
den, had hij plots 'n oploop van
volk gezien. Er scheen iets met 'n
auto gebeurd te zijn, want de poli
tie drong het volk terug, en toen
zag ie twee auto's dicht bij elkaar
staan. Er stapte iemand uit. 't Was
'n dame in 't withelder wit, 't
was een verpleegster.Alexandra!
Geheel alleen stond deze grote witte
figuur in 'n kring van volk, door de
politie op 'n afstand gehouden. Had
ze dit express gedaan, om zijn aan
dacht te trekken? Ze wist natuurlijk
hoever men vanirit deze torenkamer
kijken kon. Wilde ze hem. door deze
demonstratie bewijzen, dat ze hem
niet vergat? Of was het louter toe-
val geweest? In elk geval: ze was nu
thuis. Tegleff antwoordde immers
in de telefoon: „Zeg tegen de juf-
frouw. dat ze even in de huiskamer
wacht." Zij was de enige, die niet
uit Michael's gedachten weg wilde.
Telkens, als ie zat na te denken over
wat er van hem worden zou. over
het hopeloze van z'n strijd en z'n
toestand, rees haar figuur bemoedi-
gend en als troostend voor hem op.
Als zij hem niet zo dringend ge-
vraagd had, de moed niet te verlie-
zen, als zij hem niet de hand ge-
reikt had met de belofte, voortaan
met hem te zullen samenwerken
nooit zou ie de moed en de kracht
gevonden hebben, om te blijven le
ven, om de strijd opnieuw te begin-
nen tegen de beulen van zijn volk
„Waar komt die kracht, die hoop,
die moed vandaan?" vroeg hij zich
af. En, 'n innerlijke stem zei hem,
klaar en duidelijk verstaanbaar: „Je
hebt haar lief, Michael, je hebt haar
lief gekregen, om haar moedig en
nobel karakter. Zonder haar zul je
niets vermogen en met haar, hand
in hand zult ge u in staat voelen de
hemel te bestormen.
XI.
Ja of Nee.
Tegleff was naar beneden, gegaan,
opende met de sleutel de werkka-
mer van de Minister van Justitie,
Krylow, lag daar nog op de vloer
bewusteloos uitgestrekt. De Speur-
hond stak een nieuwe cigaret op,
schelde en zei tot de bediende; „Zeg
aan juffrouw Alexandra dat haar
vader haar wacht".
In het volgende ogenblik klonken
vlugge schreden op de parketvloer
van de gang en werd er op de deur
van de werkkamer getikt. Tegleff,
wijdbeens, te midden van de over
de grond verspreide papieren en
snuisterijen. met de cigaret achte-
loos tussen de lippen, riep: ..Binnen"
Alexandra deed van schrik een stap
zijwaarts. keek met strakke blik
naar het lichaam van haar vader en
toen naar Tegleff, die zacht grinnik-
te: „Tje„wat zegt u er van? En dat
voor iemand als ik, die zo op orde
en gezelligheid gesteld is. Kijk me
die mooie schildery eens „Nacht op
de Dnjester", daar heeft ie me met
m'n hoofd tegen geslingerd. Nog
wel een schilderij van de groot-
vorstin-zaliger-nagedachtenis."
Alexandra begreep, wat hier had
plaats gehad en ze vroeg met hese
stem: „U hebt met m'n vader ge-
vochten?"
(Wordt vervolgd.I
