Samenstelling, inrichting en werkwijze van de algemene bedrijfsorganisatie De Staatsschuld steeg sinds de bevrijding met ongeveer 720 millioen JhL 1 DWAZEANNE sociaal-economische raad RADIO Dus niet met 9 milliard, zegt het Ministerie van Financien De omvang der schulden Eysden bracht laatste eer aan omgekomen illegale werkers De adviserende taakvan de Zei U iets? Toeslag melkprijs 12.50 per koe 'Stichting toezicht politieke delinquenten verleent inzage Stijgende geld- behoefte """S Jeugd-dromen NIEUW NOORDHOLLANPS DACBLAD - Woensdag 30 Juni 1948 PAG. 3 PROGRAMMA mMM De helicoptere van de Stichting Hefschroefvliegtuigen moest we- gens een motorstoring een noodlanding uitvoeren op een weiland bij Nootdorp, waarbij de machine kantelde en de rotorbladen beschadigden. MEER TEXTIEL UIT BELGIE? Algemene xjsrkiezingen in de Republiek I Ned. Orde van Advocaten C.P.N.-BESTUURDERS VRIJGESPROKEN Gouverneur Peters naar ons land Ondernemingsraden Weekstaat Ned. Bank Bankbiljettencirculatie 51 millioen hoger Geen nieuw mandaat Rep. delegatie li'A Is: 600 manschappen van leger en luchtmacht trokken na twee weken staking het Londense havengebied binnen om de voedsel- schepen, waarvan de lading dreigde te bederven, te gaan lossen. R.A.F.-soldaten, gekleed in overalls, rpllen een lading vlees naar de loodsen in de Victoria-Docks. Droge feestweek te Utrecht? Router in. cassatie DE VORMING VAN MILITAIREN Pools bezoek aan Axel FEU I LLETON DOOR A. DUNCAN De SAMENSTELLING. inrich ting en werkwijze van de al gemene bedrijfsorganisatie wordt in de toelichting op het belangrijke wetsontwerp aldus toegelicht: De benoeming van ten minste twee derden van de leden van de sociaal-economische raad geschiedt door representatieve organisaties van ondernemers en van werkne- mers. De overige leden worden door de Kroon benoemd. Het aan- tal leden, benoemd door organisa ties van werknemers. Voor alle le den geldt, dat zij stemmen zonder last of ruggespraak en dat zij dus niet optreden als mandataris van degene, die hen heeft benoemd. De door de Kroon benoemde leden b.v. zijn dus ook geen veftegenwoordi- gers van de centrale overheid, doch onafhankelijke deskundigen. In het ontwerp wordt aan de be- trokken ministers de be\fgegdheid toegekend de vergaderingen van de sociaal-economisihe raad en zijn commissies bij te wonen en door door hen aan te wijzen ambtenaren te doen bijwonen. De regering acht het niet nood- zakelijk om zooals de commissie- Van der Ven heeft voorgesteld dwingend voor te schrijven, dat de sociaal-economische raad en zijn werkzaamheden op sociaal gebied steeds de Stichting van de Arbeid zal inschakelen. Naar haar mening is het juister om aan het oordeel van de raad over te laten, in hoe- verre het in een bepaald geval doel- matig is de Stichting van de Arbeid te raadplegen. Een na- tuurlijke groei naar de ook door de commissie-Van der Ven voor de toekomst als wenselijk geziene toestand, dat het drganisatorische overleg ook binnen het kader van de sociaal-economische raad vol- doende tat zijn recht komt, wordt daarmede zoveel mogelijk bevor- derd. De adviserende taak van de soclaal-econpmische raad. Het ontwerp wijst de sociaal eco- nomische raad niet alleen aan als hoogste bestuursorgaan van de al gemene bedrijfsorganisatie, doch krachtens artikel 80 van de grond- wet ook als vast college van advies aan de regering voor sociale en economische aangelegenheden. In deze adviserende functie is de so ciaal-economische raad geen orgaan van de algemene bedrijfsorganisa tie, doch van de staat. Volgens het ontwerp zijn de door de Kroon aan te wijzen ministers verplicht over alle belangrijke door hen voorge- nomen maatregelen op sociaal en economisch gebied het advies van de sociaal-economische raad in te winnen. Speciale deskundigheid ten aan- zien van elke aangelegenheid, v^ar. over advies zal worden gevraagd, kan van het college als geheel niet worden verwacht. Bovendien zou de raad te zwaar worden belast, in- dien alle aangelegenheden «uitslui- tend door dit college in pleno zou- de" worden behandeld. Een en ander is aanlelding ge- weest een reeds bij de economische raad bekende figuur te klezen, welke daar zeer goed heeft vol- daan, n.l. de eventuele instelling door de Kroon van commissies van de raad, die mede personen bulten de raad als leden kunnen hebben Administratleve rechtspraak. Een regeling van de publiek- rechtelijke bedrijfsorganisatie is niet volledig, indien niet tevens is geregeld in welke gevallen en op welke wijze aan belanghebbenden beroep openstaat op een administra- tieve rechter van beslissingen van de organen van de ingestelde nieu- we lichamen. Hierbij zij in het bij- zonder de aandacht gevestigd op wat in deze reeds op het gebied van de voedselvoorzlening bestaat en bevredigend werkt. Opneming van een regeling van zodanige rechtspraak in dit ontwerp zou evenwel een aanzienlijke vertraging in de voorbereiding van dit laatste tengevolge hebben gehad, terwijl deze materie met de overige inhoud van het ontwerp toch slechts in verwijderd verband zou hebben gc- staan. Dit onderwerp zal derhalve bij afzonderlijke wet dienen te wor den geregeld. De mogelijkheid is geopend van het stellen van een strafsanctie op verordeningen van de sociaal-eco nomische raad. Het karakter van de algemene bedrijfsorganisatie brengt mede, dat de geldmiddelen, welke zij behoeft, dienen te worden opgebracht door het bedrijfsleven. Een heffing rechtstreeks van de DONDERDAG 1 JULI Wisseling. Hilversum I: KRO, NCRV. Hilversum II: AVRO VARA VPRO HILVERSUM I: 7.30 Bel Canto Kind^erkoor; 7.45 Morgengebed; 8.15 Pluk de dag; 9.00 Voor de vrouw; 9.45 Schoolradio; 10.00 Sonate van Bach; 11.00 De Zonnebloem; 11.45 Coro Belmonte; 12.03 Tenor en piano 12.33 Lunchconcert; 13.00 Kath. Nieuws; 13.20 Lunchconcert; 13,45 Hors d'Oeuvre; 14.00 Opgewekte middagklanken; 15.00 Zangrecital; 15.30 Philadelphia Orkest; 16,45 Gram, muziek; 16.50 Radio jeugd- journaal; 18.30 Regeringsuitzending; 20.15 Plaatvaria; 21.00 Orgelconcert; 21.30 In de bloeiende tuinen van Hilversum; 22.15 De vaart der vol- ken; 22.35 Engels meisjeskoor; 23.15 Vrij en blij; 23.35 Tschaikowsky- programma. HILVERSUM II: 7.30 gram, pla ten; 7.50 Dagopening; 8.45 Rubin stein speelt Chopin; 9.35 Arbeidsvi- taminen; 10.35 Pianoduetten; 11.00 Tschaikowsky-concert; 12.00 Orgel- bespeling; 12.30 In 't spionnetje; 13.15 Metropole orkest; 14.20 Solis- tenconcert; 15.00 Voor zieken en ge- zonden;'-16.00 Coloriet; 17.20 Welk dier deze week; 17.40 Victor Silves ter en orkest; 18.15 Sportpraatje; 18.30 Groten van het chanson: 19.30 Gram, platen; 20.15 Radio Philhar- monisch orkest; 21.25 Hoorspel; 22.00 In vacantiestemming; 22.45 Vesti- ging op Nieuw Guinea; 23.15 Lon don onder de loupe; 23.30 Serenade tot sweet. RADIO VATICANA: 31.06 en S0.26 M.: Nederl. uitzending van 19.40—19.55. bedrijfsgenoten zou vqel bezwaar opleveren, omdat de relatief geringe bedragen van de heffingen in geen verhouding zouden staan tot de admiritiStratieve arbeid, aan de vast- stelling en inning verbonden. Daar- om is in beginsel de oplossing gc- kozen, dat de product-, de hoofd- bedrijf- en de bedrijfschappen de gelden verschaffen, die de algemene bedrijfsorganisatie nodig heeft. De economische raad kan worden opgeheven, zodra de sociaal-econo mische raad voor de eerste keer wordt samengesteld. Het wetsontwerp is ondetfekend door alle ministers. Het is vergezeld van het rapport der commissie-van der Ven, waarin de commissie zegt, dat zij er in zeer belangrijke mate in geslaagd is, tot een eenstemmig voorstel te geraken. Ten aanzien van de hoofdlijnen van het ontwerp had alleen de heer Borst verschil- lende bedenkingen, welke hij in een minderheidsnota heeft vastgelegd. De commissie spreekt er haar leed- wezen over uit, dat tengevolge van het complexe karakter van het vraagstuk haar werkzaamheden lan- ger tijd hebben gevergd, dan in haar bedoeling en die van de rege ring heeft gelegen. Toch zit er in de T.T.-race wel iets, dat in deze dagen aan- trekt. Niet, dat menig bestuurs- lid van menig politieke partij jaloers zou zijn op de belang- stelling van, die tien en tiendui- zenden, die nacht en dag op stap gaan voor v deze sportsensatie, maar nooit tijd hebben voor politieke actie! Er zil, wou ik zeggen, enig verband tussen deze race en de politiek! Ook in verkiezingsdagen vooral valt er sensatie voor, al vallen er in ons nuchtere Holland geen directe slachtoffers. Ook de politiek is een strijd tussen m erk en. Niet van motoren, maar van poli tieke programs, van de beginse- len, de doelstellingen, de metho- des en de middelen. En inder- daad rijden de verschillende partij en in figuurlijke zin op motoren van verschillend kali- ber. En of de Katholieke Volks- partij, die in 1946 in de zwaarste klasse de overwinning behaalde, nu weer als overwinnaar de eindstreep zal passer en daar zullen misschien maar weinig bezoekers van Assen invloed op uitoefenen. Maar in het leger van de bijna 5 millioen deelne- mers aan het politieke circuit van Nederland kan de K.V.P. weer het sterkste cohort zijn, als onze mensen er de laatste dagen voor de finish allemaal nog een schepje op doen. Dat is ook een kwestie van „benzine", voor het Verkiezingsfonds, ber grijvt u, en met deze benzine behoeven wij niet zuinig te z\jn! 4 Het Ministerie van Financien deelt in verband met het ver- strekken van onjuiste en onvoi- ledige gegevens over de ontwik- keling van de staatsschuld, het volgende mede: In officiele stukken hi inder- tjjd uiteengezet, dat de staats schuld per 30 Juni 1945 bedroeg bruto f 25.5 milliard en netto f 21.5 milliard. Per 30 Juni 1947 is een specifioatie gegeven ver- meldende f 26.230 mill, bruto en f 22.801 millioen netto. Uit deze cijfers blijkt reeds dat de staats schuld tussen deze beide data niet zo sterk is toegenomen als publicatles van de laatste tijd beweren. Daarin wordt zelfs ge- sproken van een toeneming van de staatsschuld sinds de bevrU- ding met f 9 milliard. Bij het bovenstaande moet in aanmerking worden genomen, dat de schuldopstelling per 30 Juni '45 niet in alle opzichten volledig is geweest, dit was reeds eerder ge- bleken. Een verbeterde opstelling van deze schuld en een specificatie van de schuld per 31 Mei 1948 wor den op de bijlage aangetroffen. Uit het bovenstaande blijkt, dat er tussen 30 Juni 1945 en 31 Mei 1948 een netto schuldstijging is van ongeveer f 720 millioen. Bij de vraag hoe dit klopt met de be- grotingscijfers over deze jaren moet, aldu's het ministerie van fi nancien, het volgende in acht wor den genomen. In de eerste plaats moet men on- derscheid maken tussen de begro- tingstekoften en de kastekorten, slechts de laatste bei'nvloeden de stijging van de schjuld. Lang niet alle op de begrotingen toegestane gelden konden worden uitgegeven, vooral tengevolge van gebrek aan deviezen en aan materialen. Ander- zijds brachten de belastingen meer op dan was geraamd. Hierdoor ge- ven de kastekorten een heel ander beeld dan de begrotingstekorten. Vervolgens moet in acht worden genomen dat in de begrotingstekor ten over het tijdVak sinds de be vrijding niet is rekening gehouden met de opbrengst van regerings- goederen, welke reeds in 1945 wer- den gekocht, doch waarvan de op brengst tussen 1945 en 1948 in 's rijks kas is gevloeid. Het gaat hier om een bedrag van f 1 milliard. Vervolgens dient men, teneinde dubbeltellingen te voorkomen van de tekorten af te trekken de be dragen van de aflossingen op de geconsolideerde schuld en de beta- lingen wegens oorlogsschade. Verder moet in aanmerking wor den genomen, dat tengevolge van net herstel van de zekerheidsstel- lingen reeds bedragen in 's rijks kas zijn gevloeid, welke tot 31 Mei BRUSSEL, 29 Juni (A.N.P.) In overleg met de Minister van Econo mische Zaken heeft de Belgische Minister van Buitendandse Handgl de heer Vandenberg, directeur van het Ministerie van Economische Za ken, naar Den Haag afgevaardigd met de speciale opdracht zich ter beschikking te stellen aan de dien- sten van de Ambassade te Den Haag. om de middelen te onderzoe- ken tot bevordering van de uitvoer van Belgische textielwaren in het kader van het Nederlands-Belgisch handelsaccoord. DJOKJAKARTA. 29 Juni (Aneta) De rqpublikeinse Minister van Justitie, de heer Soesanto, heeft gisterenochtend in het werkcomite van het K.N.I.F. medegedeeld, dat net in het voornemen der regering ligt. ten spoedigste algemene ver- kiezingen te houden. Dit zal moge lijk zijn, zodra de wet op de volks- vertegenwoordiging, die thans wordt opgesteld, van kracht zal zijn geworden. 1948 nog niet 'onder de middelen waren verantwoord. Tenslotte wordt opgemerkt, dat een belangrijk verschil tussen de specificaties van de schuld per 30 Juni 1945, zoals die in vroegere of- ficidle stukken is gegeven en zoals die hierboven is vermeld, ligt in vergoedingen wegens oorlogsschade. Aanvankelijk was hiervoor bij elke achtereenvolgende opstelling van de staatsschuld na de bevrijding een stelpost van f 3000 millioen opge- nomen. Aan de hand van een nader bekend geworden gegeven kan ech- ter de schuld per 30 Juni 1945 welke toen in feite materieel reeds bestond worden geschat op f 5214 millioen. Het bedrag van f 5214 millioen, dat uit dezen hoof- de per 30 Juni 1945 verschuldigd is en dat van f 3766 millioen, dat op 31 Mei 1948 als schuld is opgenomen, zijn berekend aan de hand van de thans geldende wettelijke bepalin- gen terzake van vergoeding van de oorlogsschade. Indien het thans aanhangige wetsontwerp ongewij- zigd tot wet zou worden verheven, zoudqn deje bedragen op beide data met ongeveer f 2000 millioen moeten worden verhoogd. Geconsolideerde schuld luidende in guldens Geconsolideerde schuld luidende in yreemde valuta Storting op Staatsschuld door institutionele beleggers Schatkistpapier in omloop Door de Staat over te nemen vorderingen van de Nederlandse Bank op Duitsland Schatkistpapier afgegeven aan de Nederlandse Bank ingevolge de overeenkomst van 26 Februari 1947 inzake de overgang op de staat van haar rijksmarken luidende be- zittingen Boekschuld aan de Nederlandse Bank ingevolge vorenbedoelde overeenkomst van 26 Fe bruari 1947 Vergoedingen wegens geleden oorlogsschade (incl. Grootboek Wederopbouw) Leningen en credieten in het buitenland, aan- gegaan in vreemde munt (ondef aftrek van de reeds afgeloste bedragen) Overige verplichtingen Totaal der gehele Staatsschuld waarvan af: Banksaldi en andere vorderingen 30 Juni 1945 in millioenen 5.767 685 6.220 4.323 5.214 1.210 3.422 26.844 3.564 Saldo totale Staatsschuld 23.280 31 Mei 1948 guldens 6u962 172 1.735 7.025 1.800 1.500 3.766 2.438 2.552 27.950 3.949 24.001 Onder enorme belangstelling nit binnen- en buitenland is Maan- dagmorgen de laatste eer bewezen aan drie Eysdense mannen, die in de oorlog slachtoffer werden van de Duitse onderdrukklng wegens hun illegaal werk. Het waren Graaf R. de Liedekerke en de heren Alph. en Hub Smeets, wler as uit Duitsland naar ons land teruggevoerd, thans in hun woon- plaats haar laatste rustplaats zou krijgen. Bij deze plechtigheid waren voor. aanstaande personen uit de Neder landse en Belgische illegaliteit. een deputatie van de Franse Maquis, de Commissarfs der Koningin in Lim- burg, de Belgische, Franse en Spaanse cdnsuls en tal van Neder landse en Belgische autoriteiten uit de streek van Eysden aanwezig. Deputaties van oud-strijders, mili- taire en politie-autoriteiten gingen mede in de schier onafzienbare stoet. welke de as-resten van de chapelle ardente in het gemeente- huis naar -de parochiekerk van Breust-Eysden vergezelden. Plaat- selijke muziekgezelschappen speel- den rouwmuziek en vele omfloerste vlaggen en vanen werden in de stoet meegedragen. Na de plechtige Requiemmis ver- richtte de Deken van Wijk, F. Schoenmaeckers, namens de Bis- schop van Roermond, de absoute. Er barstte een noodweer los, toen de stoet zich naar het kerkhof begaf, waardoor een oponthoud noodzake- lijk werd. Bij de gemetselde nissen van het eregraf verrichtte pastoor J. M. Prevoo van Breust-Eysden dc absoute, waarna de Commissaris der Koningin de urn met de as-resten Naar het A.N.P. verneemt is de- zer dagen de indiening bij de Tweede Kamer te verwachten van een wetsontwerp, houdende instel ling van de Nederlandse Orde van Advocaten. alsmede regelen betref- fende orde en discipline voor de advocaten en procureurs. van Graaf de Liedekerke in de nis plaatste, terwijl burgemeester Duy- sens van Eysden de resten der stof- felijke overschotten yan de heren Smeets op een ereplaats zette. De Necjprlandse en Belgische volksliederen weerklonken als een laatste afscheidsgroet aan deze hel- den van Nederlandse stam. De regering heeft, zoals bekend, aan de Staten-Generaal voorstellen voorgelegd voor de financiering van de toeslagen, die als uitvloeisel van de in het najaar van 1947 in de Tweede Kamer behandelde moties betreffende de prljzenpolitiek in de landbouw, zullen worden verleend. Eerst nadat de Staten-Generaal de vereiste gelden voor deze toeslagen hebben gevoteerd, kan tot uitbeta- ling der toeslagen worden overge- gaan. De regering heeft qvenwel be- sloten een uitzondering te maken voor de toeslag van 17.000.000 gul den, die bedoeld is als compen- satie voor de te lage melkprijs in 1947. Deze toeslag is nl. een na- betaling van gemiddeld 1 cent per kg melk op de zomermelk- prijs van 1947, en onderscheidt zich in karakter van de andere gedachte toeslagen. De toeslag zal aan de rechtheb- bende veehouders zo spoedig mo gelijk worden uitbetaald op de grondslag van f 12.50 per werkkoe met uitzondering van de melk- koeien, die uitsluitend voor zelf- verzorgingsdoeleinden worden ge houden, een qp ander op basis van de Mei-inventarisatie van 1947. De berekeningen voor de uitke- ring zijn inmiddels zover gevorderd, dat de aanvang der uitbetaling in de loop van Augustus kan worden verwacht. In afwachting van de behandeling der financieringsvoorstellen in de Staten-Generaal wordt tevens voort- gang gemaakt met de voorbereiding van de uitbetaling der andere toe slagen, opdat deze uitbetaling zo spoedig mogelijk nadat de gelden zijn gevoteerd, kai geschieden. De Amsterdamse Rechtbank heeft de negen leden van het partijbe- stuur der C.P.N., t.w.: A. J. Koeje. mans, P. de Groot, G. Wagenaar, J. Brandenburg, J. P. Schalker, S. Baruch, J. F. Reuter, J. H. Teiwes en J. van Santen, die op 17 Juni jl. terecht hadden gestaan wegens een publicatie in het dagblad „De Waarheid" van 23 Sept. 1948 over het uitzenden van militairen naar Indonesie en de ongeregeldheden, die zich bij een demonstratie daar- tegen te Amsterdam hebben voor- gedaan, vrijgesproken. O.m. bevatte het artikel de passage: ..Thans heeft de regering Beel haar handen met bloed van vrijhei'dsstrijders bevlekt, die op vreedzame wijze demon- streerden". De Officier van Justitie had tegen alle verdachten, met uitzondering van de heer Koejemans ten aan zien van wie hij zich aan het oor deel van de rechtbank refereerde een geldboete van hqnderd gulden of tien dagen hechtenjs geeist. WASHINGTON, 29 Juni (Aneta). De nieuw benoemde Gouverneur van Curacao, ir. L. A. H. Peters, zal zich Donderdag a.s. per K.L.M. naar Nederland begeven voor besprekln- gen met de regering. Na een ver- blijf van twee weken in Nederland zai hij ter afwikkeling der lopende zaken naar Washington terugkeren, om vervolgens met zijn gezin naar" Curajao te vertrekken. Naar wij vernemen is binnen en- kele dagen de indiening te ver wachten van het wetsontwerp „On- dememingsraden". Verschenen Is het verslag der werkzaamheden van de Stichting ..Toezicht politieke delinquenten" over de jaren 1945 tot en met *47. Daarin wordt o.m. herinnerd aain oprichting en doelstelling; voorts wordt een overzicht gege ven van bestuur en organisatie. Daaruit blijkt dat de totale personeelsterkte, met inbegrip van het personeel van de afdellng jeugdzaken en van het directie- bureau, per 1 Januari 1948 325 man bedroeg. Opgemerkt wordt o.m. dat het hoogste aantal gedetineerden werd bereikt op 15 October 1945, toen de kampbevolking een sterkte van 96.044 personen (72.321 mannen en 23.723 vrouwen) vertoonde. Aange- nomen mag worden, dat het aantal verrichte arrestaties overigens 120 tot 150.000 heeft bedragen. Toen in Juli 1946 een nieuw ka- binet optrad, kondigde de Minister- President een drastische verlaging van het op dat moment nog ca. 60.000 tellende aantal gedetineerden aan. Het aantal gedetineerden daal- de per 1 October 1946 tot 49.266; per 1 Maart 1947 bevonden zich nog 24.524 niet-berechte personen in de De weekstaat van de Ned. Bank geeft een goede weerspiegeling van de preparatieven voor de maand- wisseling. Niet alleen zijn de be- leninJen toegenomen met f 5.000.000 tot f 150.155.667.-X, doch bovendien geven vrijwel de meeste rekening- courant saldo's bij de bank een ver- mindering te zien. Zo is het saldo van de schatkist met f 20.000.000. gedaald tot f 741.421.737.—, terwijl de geblokkeerde saldo's van banken met f 41.000.000.zijn ingekrompen tot f 56.897.577.— en de geblokkeer de saldo's van anderen met f 5.500.000.zijn achteruitgegaan tot f 23.609.863.—. De vrije saldo's zijn met f 506.384.006 vrijwel onvex- anderd. Het totaal der rekening- courant saldo's is met f 67.000.000. verminderd tot f 1.328.313.182. waarbij klaarblijkelijk, ook een rol is gespeeld doorde vermindering van het totaal der vorderingen op het buitenland met f 19.000.000.tot f 467.426.827.— en de vermindering van de diverse rekeningeh met ca. f 2.500.000.— tot f 220.877.419.—. De voorraden munt en muntmateriaal zijn met f 482.131.459.practisch onveranderd, terwijl de diverse re- keningen aan de creditzijde van de balans met f 212.772.303— nagenoeg ongewijzigd zijn. De geldbehoefte voor de ultimo komen tot uiting.in een uitzetting van de bankbiljetten circulatie met f 51.000.000.tot f 2.960.500.725.terwijl de munt- biljettencirculatie met f 600.000.is gestegen tot f 145.714.548. DJOKJAKARTA. 29 Juni (Ane ta). Naar ..Antara" meldt, is de republikeinse delegatie uit Djokja naar Batavia teruggkeeerd met hetzelfde mandaat voor het voeren der onderhandelingen als zij tevo- ren reeds had. bewaringskampen. welk aantal op 1 Januari 1948 tot 8200 was geslonken. Op 1 Jan 1948 bedroeg het aantal voorwaardelijk buitenvervolgingge- stelden. dat onder toezicht is ge- steld. 39.373. Tot op 1 Jan. 1948 wa ren 445 personen krachtens een uit- spraak van een bijzonder gerechts- hof c.q. de Bijzondere raad van cas- satie, aan het toezicht der Stichting toevertrouwd. Per 1 Januari 1948 waren uit hoofde van geflatteerde tribunaal-adviezen 645 personen on der toezicht gesteld. B. en W. van Utrecht hebben aan de Raad voorgesteld gedurende de a.s. feestweek. in Juli, een tapver- bod in te voeren. 's GRAVENHAGE, 29 Juni. Naar wij vernemen zal op 20 Oc tober a.s. de behandeling van de cassatie-zaak Ranter door de bij zondere raad van cassatie geschie den. „Het moet uit nationaal oogpunt bezien van groot belang geacht wor den, dat de militairen, vrijwilligers zowel als dienstplichtigen, tijdens hun langdurig verblijf onder de wapenen mede gevormd worden tot goede staatsburgers", aldus de Mi nister van Marine a.i. Lt.-Kolonel A. H. J. L. Fievez, tijdens de instal- latie van een commissie tot bestu- dering van het vraagstuk der staats- burgerlijke vorming van vrijwilli gers en dienstplichtigen van dp Kon. Marine, de Kon. Landmacht en het Kon. Nederlands Indisch leger. Tot leden van deze commissie zijn benoemd: Dr. G. Bolkestein, voor- zitter, Res. Lt.-Kol. K. L. Dr. G. Kalsbeek, Lt.-Kol. Infanterie KNIL J. Slagter, Luitenant ter Zee der le kl. E. Dankmeijer, secretaris. Deze staatsburgerlijke vorming. die begonnen is in het gezin, in de school, in het kerkelijke en vereni- gingsleven, kan en moet worden voortgezet tijdens het vervullen van de dienstplicht. Aan de commissie werd als taak opgedragen: Het begrip staatsbur gerlijke vorming nader te omschrij- ven, zich op de hoogte te stellen van wat er bij de buitenlandse strijd- krachten op dit gebied reeds is ver- richt-en aan de betrokken ministers voorstellen te doen tot samenstellen van al die geschriften. welke onder- werpen behandelen, die voor het beoogde dOel geschikt worden ge- acht^ In 1944 werd een gedeelte van Oost'Zeeuws-Vlaanderen door Pool- se troepen onder bevel van Kolonel dr. Szydlowski bevrijd. Diens doch- ter bezocht thans in gezelschap van haar echtgenoot, lt.-comm. L. Ra^ benda. het gevechtsterrein, alvorens naar Canada te emigreren. O.m. werd een bezoek gebracht aan de hofstede van Jac. de Leeuw bjj Axel, waar Kolonel Szydlowski zijn hoofdkwartier heeft gehad. Namens de vereniging AxelPolen werd aan mevr. RabendaSzydlowski een zilveren armband van z.g. ..Zeeuw- se boerenknopen" aangeboden. met de inscriptie „AxelPolen 23-6- 1948". Het echtpaar heeft in de R.K. kerk te Axel een H. Mis bijgewoond voor de zielerust van mevrouw Szylowski, die te Axel begraven is. ■TOEN WE JONG WAREN en de eerste wetenschap opde- den op de lagere-school-banken zaten we ijverig gebogen over de geschiedenis- en aardrijks- kunde-boeken, die ons vertel- den van die »oude, heel oude begraafplaatsen in Drenthe, die men Hunnebedden noemt. In onze jeugdige verbeelding stel- den we ons die reuze mensen uit de oudheid voor, die zulke ge- weldige stenen op elkaar stapel- den om. zich een graf te bouwen dat duizenden jaren later nog zou bestaan en van alle kanten toeristen zdu trekken. Wat zou den we die monumenten eens graag zien! Maar het leven ging verder en het verlangen van onze jeugd bleef steeds maar een droom. Doch wonderen zijn de wereld niet uit. Na veertig, vijftig lange jaren van geduldig wachten mogen we opeens, on- verwacht de Hunnebedden gaan zien! Wat is het leven vol heer- lijke verrassingen! MARCUS 15. „Maar wie verschaft je het no- dige geld?" vroeg vader H^bler, „voor zo'n zaak is een geweldig ka- pitaal nodig." „Daarvoor zorg ik", zei Gej>rge kalmweg. „Anne is een haridig meisje. Als ze de zaak ernstig aan- pakt, zie ik geen enkele reden, waarom ze geen groot succes zou kunnen hebben." Geen van beiden vertelde echter de eigenlijke beweegreden, waarom Anne de zaak wilde opzetten. Hebler stond er verbluft van; zijn vrouw was van mening, dat George z6 dol verliefd op Anne was, dat hij bereid was zijn geld weg te gooien, als hij daarmee haar grillen bevredigen kon. Een poosje later begaven Anne en George zich naar de kleine voor- kamer, waar een vuurtje in de haard was aangelegd. George ging voor het vuur zitten en staarde in de vlammen. „Wat ga je nu 't eerst doen. Anne?" vroeg hij. „De winkel staat tot je beschikking en je hebt een bankcrediet, zo groot je maar wilt. Ik heb al voor eqn vennootschaps- contract gezorgd. waarin jij als be- herende en ik als stille vennoot op- treed. Maar al wil ik helemaal niet op de voorgrond treden, of me in de zaken fnengen, ik zou toch wel graag weten, waarmee je nu denkt te beginnen." Anne knikte. Die vraag was heel redelijk en ze had er zich op voor- bereid. „Om te beginnen zal ik me aller- eerst in virbinding stellen met mijn- heer Mqrier, de chef van mevrouw Pritore", verklaarde ze. „Ik besef maar al te goed, dat ik niet genoeg op de hoogte ben, om zo'n zaak helemaal op mijn eigen houtje te beginnen. Maar mijnheer Morier zal me wel willen helpen. Hij heeft al jaren moeten dulden, dat ze hem als voetveeg gebruikte. omdat hij een vrouw en kleine kinderen heeft te onderhouden. Hij heeft niet durven .opzeggen." „Meen je dat.dat je Morier bij haar wilt weghalen?" Anne knikte heftig van ja. „Ik weet zeker. dat hij bij me komt. Hij zal blij zijn, te kunnen veranderen en kans te krijgen zijn eigen ideeen te verwerkelijken. Hij is heel handig en bekwaam. Hij heeft verstand van zaken. Met zijn hulp kan het niet mislopen." Ze keek hem angstig aan. ..Je bent heel erg goed voor me. George", zei ze, „maar het is niet zeker dat ik slaag.... zelfs al sta jij met je geld achter me. Zou je.... zou je het heel erg vinden als ik je geld verloor?" Hij moest er om lachen. „Ik heb mijn hele leven gewaagd. Als het met deze onderneming mis- loopt, dan ben ik nog geen gebro- ken man. Ik wil het graag wagen." Ze beet zich op de lippen. „Ik.... ik heb zo weinig.... om je te vergelden." „Ik heb je vriendschap. En daar mee ben ik al volkomen tevreden." Ze aarzelde, staarde in het vuur en zei eerst na een poosje: ..George, toen ik nog in het zie- kenhuis lag. heb je me gezegd, dat je van me hield. Doe je.. dat nog., ondanks mijn wraakplannen?" Hij keek haar aan met een tedere blik. „Ik zal altijd van je blijven hou den. Anne; dat weet je toch zeker wel?" ,.Je hebt ook geriegd, dat als ik maar eenmaal met je getrouwd was de mogelijkheid bestond, dat ik van je zon gaan houden." Hij gaf geen antwoord. maar zijn ogen keken haar vriendelijk aan. Misschien had hij er een vermoeden van. wat ze wilde zeggen en aan- bieden. ..Georgeals je nog naar me verlangt dan wil ik je vrouw worden". fluisterde Anne. ..Ik meen dat ik je dit zeggen moet. opdat je niet zult' denken dat ik helemaal niet dankbaar ben.V Hij nam haar hand. ,.En.... houdt ji.i van mij, Anne? Ben je veranderd?" Ze schudde ontkennend 't hoofd. ..Ik ben bang, datdat het met zo is, George. Ik voel alleen vriend schap voor je." „Dan mag en kan ik je edelmoedig aanbod niet aannemen, lieveling", zei hij rustig. „Je zult nooit besef- fen hoeveel ik van je houd, maar al houd ik dan ook nog zo veel vgn je, ik kan je niet tot mijn vrouw maken, zo lang ik niet voel, dat ook jij, al is het maar een beetje, van mij houdt. Liefde groeit soms op uit genegenheid, maar nooit uit een gevoel van dankbaarheid. Jij biedt jezelf aan als een soort vergoeding voor wat ik in staat ben, voor jou te doen. Dat is.... dat is niet.... genoeg Ze werd vuurrood. Ze had die weigering niet van hem verwacht. Ze voelde zich zo klein en verach- telijk. ..Een huwelijk, zonder hoop op liefde in de toekomst, Anne, moet een mislukking worden", vervolgde George. ..Mettertijd zou je me gaan verachten. omdat ik je aanbod aan- genomen had op 'n ogenblik. dat je aan niets anders dacht, dan aan ver goeding voor wat ik voor je deed. Neen, in die omstandigheden wil ik liever je vriend, dan je echtgenoot zijn. Wat ik voor je doe, doe ik uit liefde. Ik verlang niets anders terug. dan je hoogachting en vriendschap." Anne stond op. Haar gelaat gloei- de van schaamte. „Wat moet je wel van me den ken?" riep ze uit. ..Ik schaam me over mijn handelwijze!" Hij stond onmiddellijk naast haar. Sloeg zijn arm om haar heen. ..Waarom zou jij je schamen. lieve kind?" vroeg hij zachtjes. „jij hebt alles aangeboden. wat ie had. Dat was Drachtig van je. Maar toch ge- loof ik, dat je het per slot van reke ning met me eens zult zijn." (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1948 | | pagina 3